19 December 2001 Susanne Mussmann
TEI header added; tags; page breaks completed


page 257

Post matura illa elaborataque magis Lotichiana carmina visum est subnectere ad calcem ceu novum quendam libellum eorum, quae ille admodum iuvenis tum ad me, tum ad amicos alios scripsisset familiariter, vel ex tempore effudisset potius: ut appareret, qua item extemporanea facultate condendi versus polluerit Lotichius noster.

MARTINO ROSEMANNO PETRUS LOTICHIUS S. [Abbr.: SECUNDUS]

Nulla serenatum contristant nubila caelum,
Mitior et saevum temperat aura gelu:
Ergo sodalicii [Orig: sodalitii] pars o dulcissima nostri,
Cum quo praecipue vivere dulce mihi est.
Si te forte iuvat studiorum pondere fessum
Nunc loca formosi ruris adire, veni.
Gramina quaeremus saevis praesentia morbis,
Optima quae matrum gignere terra solet.
Sive libet molli violas decerpere dextra,
Quas primo veris tempore fundit humus.
Sive peregrinos ramos, ut stipes adoptet,
Cernere tum felix insitionis opus.
Inde tui cultos spatiemur [Orig: spaciemur] ad hospitis hortos,
Tu modo [(transcriber); sic: Tumodo] sis nostrae duxque comesque viae.


page 258, image: s138


Tu poteris verbis duras mollire puellas.
Ut pateat nulla ianua clausa sera.
Tu poteris rigidas blandae, dulcedine linguae
Flectere, tum castis exhilarare iocis.
Si tamen in studiis gravior te cura moratur,
Forsitan et mecum non potes ire, vale.

DE ROSEMANNO.

Care [Orig: Chare] verecundis semper Rosemanne puellis,
Magnaque pars animi, deliciumque mei.
Si fortasse rogas ignoti nomina vatis,
Hoc tibi Lotichius mitto Secundus opus.
Fallor? an impressi cognoscis imagine cordis,
Indicat auctoris [Orig: authoris] nomen et ipsa manus?
Perlege, sic faveat tibi cum genetrice [Orig: genitrice] Cupido,
Quid velim lecto carmine certus eris.
Lassus eram, pluviis turbantibus aera ventis,
Dum gravis assidua decidit imber aqua.
Cumque dolens Musas inter librosque sederem,
Tristitiaeque [Orig: Tristiciaeque] foret nulla medela meae:
Vade puer dixi, nostrae medicamina curae,
Adfer odorati pocula plena meri.
Nec mora, sicut erat iussus, cito munera Bacchi
Attulit, et largis haustibus illa bibi.
Hinc cubito nixus mulcente sopore quievi,
Obtulit haec dulcis cum mihi visa quies.
Umida [Orig: Humida] vallis erat, cingentibus undique silvis,
Et liquor irriguae gramen alebat aquae,


page 259


Lilia surgebant passim, floresque rosaeque,
Et locus immunis nullus odoris erat.
Iamque die media veniebat ad arboris umbram,
Texeret ut facili serta puella manu.
Ipse sub arborea spectator fronde latebam,
Fronde sub arborea multa canebat avis.
Alma Venus, tenerae quae vultus gratia Nymphae,
Lumina quam pulchri [Orig: pulcri] sideris instar erant?
Quanta papillarum, quas fascia nulla tegebat,
Quanta coronatae gratia frontis erat?
Vestis item duplici fulgens demissa colore,
E quibus hic cineris, sed facis illa fuit.
Illa (recordor enim) tuus optatissimus ardor,
Eva tui cordis dulce levamen erat.
Cumque diu virides comitante sorore per herbas,
Carperet admota lilia pulchra [Orig: pulcra] manu:
Ecce venit iuvenis, moderataque basia figens
Sic ait, O nostri pectoris Eva quies.
Sic ait, et tacuit, rubor ora notavit utrique,
Gratus et in viridi sedit uterque solo.
Cetera [Orig: CAetera] vos quercus scitis, volucresque canorae,
Virgine cum sola quid Rosemannus agat.
Omnia spectabam, sed non tamen omnia dicam,
O teneri lusus, multiplicesque ioci!
Murmura quis referat, repetitaque basia saepe?
Talia spectanti quid mihi mentis erat?
Non tamen audebam lusus turbare beatos:
Nullus amatori verus amator obest.
Illa rosas iuveni donabat pignus amoris,
Cum mihi discussit dulcia visa puer.


page 260, image: s139


Hanc tibi nunc speciem refero Martine quietis,
Ut tibi sit mentis cognita cura meae.
Da veniam rudibus numeris, Musaeque iocosae,
Haec scribens mecum non satis ipse fui.
Vera precor fiant nostri praesagia somni,
Ut veri possint pondus habere, vale.

DESCRIPTIO ITINERIS TAPRUNENSIS AD M. ROSEMANNUM.

Rure nihil peius, nil rure est tristius uno,
Urbe nihil melius, dulcius urbe nihil:
Expertus dico, fidis comitatus amicis
Et domina festo dum peto rura die.
Prima fuit silvas [Orig: sylvas] nobis via grata per altas,
Illa licet pluviis lubrica facta foret.
Dulcisonos avium cantus haurire iuvabat
Auribus, et notas carpere saepe rosas.
Inter quas etiam, quae carior omnibus horis
Teutonico pulchre [Orig: pulcre] dicitur herba sono:
Munus erat, nostris manibus decerpta puellae,
Pectoris ut curas proderet illa mei.
Nec nos insani laedebant murmura venti,
Dum facimus tutum per nemus illud iter.
At simul attigimus fumosae culmina villae,
Eque luto factas straminibusque domos:
Protinus immistis niveum lac ponitur ovis,
Virgineae mecum se tenuere manus.
Lac simul exhaustum est, pisces subiere minuti,
Parvus et agricolae quod tulit hortus, olus.


page 261


Inde lupi dantur, sed non quos horret ovile,
Ipse sed in media quos habet Albis aqua.
Dum tamen exspecto [Orig: expecto] , dictu miserabile, pernam,
Abstinui his, captus spe meliore, cibis.
Inde sed elusus ieiuno ventre recessi,
O rus, o ruris sordida turba vale.
Quid referam vilis nobis data pocula Zythi,
Pocula sedandae non satis apta siti.
Cernimus interea saltantes Alphesibaeos,
Phyllidas et nulla ducere lege choros.
Tollimus et longos petulanti splene cachinnos,
Hic mihi ieiuno risus amarus erat.
Lusibus hinc aliquot sed tristi mente peractis
Moenia non longa sunt repetita mora.
Interea facies tibi gaudia praebuit urbis,
O animi maior pars Rosemanne mei.
Interea teneram vidisti saepe puellam,
Et licuit nutu luminibusque frui.
Interea caros [Orig: charos] inter bona vina sodales,
Non procul a dominae sunt tibi sumpta [Orig: sumta] domo.
Interea, sed quid nunc prosequar omnia verbis?
Interea factum, quod iuvet, esse potest.
Expertus dico, iuranti crede Secundo
Si sapis, expertis semper habenda fides.
Rure nihil peius, nil rure est tristius uno,
Urbe nihil melius, dulcius urbe nihil.

ROSEMANNO AD MUSAM.


page 262, image: s140

Vade tui vatis sermonum nuntia [Orig: nuncia] Clio,
Parva tibi sine me nunc peragenda via est.
Cum venies, vicus, nomen qui matris amorum,
Hic tibi quo non est notior alter, habet.
Protinus excelsas sed cultis gressibus aedes,
Noster ubi vivit nunc Rosemannus, adi.
Virginibusque pio dicens cum patre salutem,
Et prius occulta pauca soluta sono.
Talia Martino dic nomine verba Secundi,
Purpureas nomen cui peperere rosae.
Dulcis amicitiae si foedera mutua curas,
O decus et patriae spes Rosemanne tuae:
Te rogat ipse tuus cum patre Lotichius Alto,
Huc aditum Nympha non remorante feras.
Pocula Zerbstiaci tibi ponet aquatica Zythi:
Nam Medici prohibet cura perita merum.
Dixeris haec postquam, paucis pro tempore verbis
Ante salutat a virgine diva redi. [(transcriber); sic: ,]

ROSEMANNO.

Si potes ingenuos inter Martine sodales
Pocula spumoso ducere plena mero:
Huc venias, cum iam Titan vergentibus horis
Occiduo roseum laverit amne caput.
Sed prius e toto mordaces pectore curas
Eice [Orig: Ejice] , sollicitus sit procul inde dolor.
Munera iam lassas reparant Baccheia [Orig: Bacheia] vires,
Frontis abit dulci ruga severa mero.
Ipse iocos tecum faciles, risusque solutos
Adfer, erit mensae candida turba meae


page 263


Sic tibi sint castae faciles ubicumque puellae,
Sic tibi sit semper dexter Apollo, veni.

ROSEMANNO.

Si te deliciae tuae puellae,
Martine optime, non tenent nec hortus:
Petrus Lotichius Secundus orat,
Huc ad se venias meridiatum
Cum testudine, cum ioco atque risu.
Nam domi pede claudicans iniquo,
Cum solo sedet otiosus Alto.
Zerbstensis nec adhuc liquore Zythi
Restincta est sitis, et vetat Lyaei
Usum Paeoniae [Orig: Poeoniae] repertor artis.
Huc ergo venias amice noster
Cum testudine, cum ioco atque risu:
Sic cultae faciles tibi puellae,
Sic Musae tibi sint faventiores.

BITTERFELDT URBIS ETYMON.

Nomen amarities [Orig: amaricies] parvae cur fecerit urbi,
Quaeris, ubi pulchro gurgite Molda fluit.
Hanc ego iucundis peto dum comitatus amicis,
A domina biduum cogor abesse mea:
Heu biduum, longo tempus mihi longius anno,
O mihi dura simul [(transcriber); sic: dur asimul] nox et amara dies.
Tu tamen ambrosiae nomen caelestis [Orig: coelestis] haberes,
Sola comes nostrae si foret illa viae.


page 264, image: s141

QUERELA AMATORIS.

Sol lucis auctor [Orig: autor] occidit, fugit dies,
Sol tollit alter aureum mihi iubar,
Puella dum liquoribus rosarium
Irrorat, Hespero micante pulchrior [Orig: pulcrior] ,
Puella saucians mihi cor intimum,
Quae lilium, rosasque vincit et faces
Collo, genis, ocellulisque fulgidis.
Haec cum sororibus sub hoc crepusculum.
Flores calore languidos aquis rigat,
Dulcique rore tingit, O ter et quater
Beate amarace, O beata lilia:
Vos illa tangit, aridam levans sitim,
Vos fontis algidas scatenis undulas,
Meum sed ebibit puella sanguinem.
O si liceret, ipse lacrimis meis
Vos irrigarem, vos decus resumitis,
Vobis honor redit, sed ipse langueo,
Et sicut herbulae liquoris insciae
Aresco semimortuus: sed heu dolor:
Eheu dolor, quid heu querar miserrimus?
Sol, dum loquor, repente nobis occidit,
Iam lux recedit, ingruitque nox gravis.
Vale puella cordis unicum mei
Levamen, o Rosa, o valete lilia.

ROSEMANNO.

Martine optime, quid fides canoras


page 265

Docto pollice tangis, et venustos
Chordis associas modos iocosis.
Si paulum vacat et potes venire,
Hac cena [Orig: coena] , precor, huc ades peracta
Cum testudine, qua tibi benignas,
Qua reddis faciles tibi puellas.
Hesterna quia luce (da roganti
Hanc quaeso veniam) tuae penates
Intravi, Deus ut ferebat, Evae.
Tum sumens cyathos capaciores
Promisi comitante te, lyraque
Me venturum hodie, sed ad fenestras
Tacturum citharae canora fila.
Hoc nunc exsequar [Orig: exequar] , hoc agam necesse est.
Quare si vacat, huc amice noster
Cum testudine blandula venito.

EVA.

Nunc scio, quid sit amor, nunc doctus ab indice dico
En iterum dico, nunc scio quid sit amor.
Nam mea dum sine me conubia [Orig: connubia] laeta frequentat,
Iamque choros dulces Eva licenter agit.
Heu mihi quam varii subeunt praecordia motus,
Quam timor absentem nunc quoque maior habet.
Hanc etiam sine me nunc forsitan aspicit alter,
Res est plena malae suspicionis amor.
Nunc alius niveasque manus, et eburnea tangit
Brachia, nunc lateri iungit et ille latus.


page 266, image: s142


Nunc capit amplexus, nunc forsitan oscula sumit,
Omnia nam saltans ebrius audet amans.
Quisquis es, o felix, sed non diuturna voluptas
Haec erit haec finit gaudia vestra dies.
Cras ego carus [Orig: charus] ero solus, cras solus habebo,
Cras mihi per nutus gaudia mille dabit.

ROSEMANNO ET ALTO.

Martine optime, tuque dulcis Alte,
Oro vos per Apollinem, novemque
Fontis Pierii decus, sorores:
Ne me corde putetis ex maligno
Oblitum veteris sodalitatis.
Sed me, quae dolor ipse vult taceri,
A vobis retinent domi, sed eheu
Non totum, Quia pars subinde cordis
Vobiscum potior mei est, manetque
Sed tempus veniet (Deo volente)
Quo tu subdola lingua, tuque livor
Poenas pro meritis graves luetis.
Curis sumite vos merum solutis,
Martine optime, tuque dulcis Alte.

SUO ROSEMANNO.

Maxime mi Martine meis memorabile Musis,
Nomen et Aoniae gloria dulcis aquae:
Si cupis esse tibi faciles in amore puellas,
Turba sodalicii [Orig: sodalitii] si tibi grata, veni


page 267


Si renuis fingens causas [Orig: caussas] et adesse recusas,
Sit tibi difficilis, sit gravis Eva, vale.

SUO SIDERI.

Forte rogas sidus mihi sidere durius omni,
Quid tibi verba tui sideris ista ferant.
Perlege, sic faveant tibi sideris instar ocelli,
Te quibus exurit nobile sidus Eva.
Prandia cum gemino sunt nobis sidere sumpta [Orig: sumta] ,
Sed Rosemanne tuum sidus abesse reor.
Sidus abest, quid tum? restant duo sidera, restant
Sidera Pierio semper amica choro.
Si tamen absentis torquent te sideris ignes,
Huc, cum sideribus si iuvat esse, veni.
Dulce vale sidus cum dulci sidere nostro,
Dulce veni sidus, dulcis amice veni.

GUILHELMO RUGERO, COMPATRI SUAVISSIMO.

Si sitire volens et esurire,
Iucundissime compater, parumper
Huc ad me venias: olus habebis
Atque herbas pariter salubriores,
Addam pisciculos minutiores,
Nec te fervidus ac potens Lyaeus
Ad saevam male provocabit iram.
Nam ponam calices amariores,
Fabellas recitabit has et illas


page 268, image: s143

Facetissimus omnium viator.
Ergo candide compater venito
Si sitire voles et esurire.

HARTMANNO SCHOPPERO.

Si sint ista tuae iuvenialia carmina Musae,
Gaudeo primitiis, culte Poeta, tuis:
Suavibus illa etenim demulcent pectora verbis,
Et spirant Elegis ingeniosa modis.
Felix, si studio numquam [Orig: nunquam] discedis ab isto:
Tempora si venient iusta, disertus eris.
Inter et egregios olim numerabere vates,
Iudicium si quod posteritatis erit.
Tu saltem ingenio tali utere, dote suprema
Utere, quae caeli numine sola venit.
Atque piis coniunge sacras cum moribus artes,
Si cupis esse mei, si memor esse tui.

Heidelbergae, M. D. LIX. in Febr.

AD PAULUM PELLONIUM SMALCALDENSEM.

Paule puer teneris et adhuc crescentibus annis
Ad Musas doctam carpere perge viam.
Si quae dispensant mortalia fata sorores,
Quod fiet, dederint sortia fila tibi:


page 269


Tempus erit quondam nostri cum temporis annis
Maxima Pierii pars eris ipse chori.
Bruschius ipse tui praeconia digno peregit
Ingenii, quem tu more parentis ama.

AD CLARISS. [Abbr.: CLARISSIMUM] VIRUM VICTORINUM STRIGELIUM ERFORDIA DISCENDENTEM.

Mirabar, quidnam, missos post aere nimbos,
Mox fieret pulso clarior imbre dies.
Strigelius superis dilectus, inire paravit,
Aonidum coetus quem comitatur, iter.
Felix, cui placidum, se praebet maximus aether,
Cui rigidum ponit frigida bruma gelu.
Vade bonis avibus, non ut prius hoste feroci
In cursu pavidos incutiente metus.
Auspice parva Deo laetus pete moenia Ienae,
Parva sed adventu magna futura tuo.
Pierides tecum veniunt et Apollinis artes,
Illa tuas semper turba secuta vias.
Visa recognoscent quondam sibi iugera Musae,
Exulibus patuit non semel ille locus.
Gaude Iena novem decus aditura sororum:
Aoniae Phoebo fila movente lyrae.
Turbidus et spreto flumine tristis Hiera.
A Salae rapidis excipietur aquis.
Laeta nec accipient per ripas carmina Nymphae,
Ipsa Pieridum cedit ab urbe chorus.


page 270, image: s144


Ah nimium lacrimis olim deflenda nepotum,
Urbs semper propriis invidiosa bonis.
Quod non ulla dies aboleret, nomen haberet,
Si suus hic doctis artibus esset honos.
Nunc studiosa choros et tu facunde recedis,
Amissum poteras qui reparare decus.
I tamen, et semper mansuetis utere fatis,
Aonides cuius nomen et omen amant.
Vince, quod ingenuas obstat profitentibus artes,
Barbariem linguae fulmine vince tuae.
Quid moror? I felix, crescatque serena perenni
Gloria successu nominis usque tui.

Erfordiae 8. Maii, Anno 48.

AD DEICHMANNUM DE CORNELIA.

Dum riget hiberno [Orig: hyberno] turbatum frigore caelum,
Et madidus pluvias concitat Auster aquas:
Interea Deichmanne diem fac ducere blandis
Cantibus, et leni concelebrare mero.
Hic etiam faciles aderunt, notique sodales,
Musarum sacro dedita turba choro.
Ante torum pueri miscebunt vina bibenti,
Nec deerunt dulces et sine felle sales.
Cor recreant citharae, vinumque, levesque puellae,
Omnis ab his animi cura dolorque fugit.
Ripa Nicri facie praestantes incluta [Orig: inclyta] nymphas
Nutrit ad hospitii tecta propinqua tui:


page 271


Ex illis vultu sic enitet una sereno,
Lilia ceu teneris candida mixta rosis.
Illa tuis, opto, precibus, votisque pudicis
Annuat, hoc verum si cupis esse, veni.

M. DAVIDI CHYTRAEO, S. D. [Abbr.: SALUTEM DICIT]

Pars animae Chytraee meae, cui blanda diserto
Gratia Nestorei mellis ab ore fluit:
Cinctus ubi radiis Titan prope luce peracta
Occiduo fessos aequore condet equos:
Te rogo, si fidum non dedignaris amicum,
Huc aditum Thoma te comitante feras.
Ante tamen ponas vacui ieiunia ventris,
Frigidus exstincto [Orig: extincto] stat meus igne focus.
Signa voluntatis rectae sincera dabuntur,
Haustaque de pleno dulcia vina cado.
Aonides veniant tecum, Charitesque decentes,
Et iocus et risus, Cecropiusque lepos [Orig: lepor] .
Non tibi iunctarum deerunt modulamina vocum,
Non chelys [Orig: chelis] artifici sollicitata manu.
Nec pudor est vino mordaces pellere curas,
O curae requies, o medicina merum.
Te quoque quem magnus sapientem dixit Apollo,
Continuos perhibent sic vigilasse dies.
Dulcia carpamus fugitivae munera vitae:
Hoc sapere est, curae cetera [Orig: caetera] cuncta Deo.

P. Lotichius Secundus, Anno Ch. 1549.


page 272, image: s145

D. MARTINO FABRO AMICO SUO. S. D. [Abbr.: SALUTEM DICIT]

Care [Orig: Chare] Faber, quem non fabricando Mulciber aequat,
Aetherei quamvis sit faber ille Iovis,
Cui tenerae donant cum carmine serta puellae,
Culmina sacrati quas Heliconis habent.
Reddimus en caros tibi, dulcis amice sodales,
Non mihi vise quidem, dulcis amice tamen.
En redit Ulricus, redit Herdesianus, et alter,
Qui merito Iani nomen et omen habet.
At vos, dum liquidi celeberrima flumina Salae
Accolitis, memores nominis este mei.
Laetaque dum posito trahitis convivia Baccho,
Praebibo, dic etiam, care Secunde tibi.
Sic tibi sint faciles Musae, sic dexter Apollo.
Felix, Musarum cui licet ore loqui.
Haec tibi contingant, me tertia littera torquet.
Littera, sed votis non satis aequa meis.
O utinam mecum testudine ludere dulci
Ad dominae possis nocte silente fores.
O utinam, sed quid mihi prosunt irrita vota?
Pocula iam restant evacuanda mihi,

Vale.

Haec tibi cum duro properarem carmina versu,
Anulus [Orig: Annulus] in digito virginis ater erat.
Forte rogas signum? Cancrum mea dicit amica,
Hellespontiacum sed reor esse Deum.

Rempergi 20. Martii, Anno 49. au)toxedi/ws T. [Abbr.: ?] Petr. Lotich. S. [Abbr.: Petrus Lotichus Secundus]


page 273

IOANNI HAGIO AMICO VETERI SUO, S. D. [Abbr.: SALUTEM DICIT]

Hagi delicium tui Secundi,
Quem candor niveus mihi pudorque
Iunxit, simplicitasque, quem Camenae [Orig: Camoenae] ,
Et dulces Charites fovent, amantque:
Quid rerum sine me geris? valesne
Absentis memor, an mei recessit
Omnis cura tibi? prius Boreo
Auster flabit ab axe, Parrhasisque
Arctos Oceani subibit undas,
Quam vivas veteris tui sodalis
Oblitus, licet ille vel iugosas
Gressus in Latium ferat per Alpes,
Seu pulchrum [Orig: pulcrum] Ligerim, Branbantiamque
Invisat sine te: comes sequeris
Fido pectore. Sic agamus, Hagi,
Vitae quicquid erit laboriosae,
Nil est dulcius optimis amicis:
Nam mortalibus hoc reliquit aegris
Unum dulce Deus, bonos sodales:
Nox sunt cetera [Orig: caetera] pessimaeque curae
Vitae pernicies. Sed o quid Hagi,
Haec aetatula dum viret tenella,
Dignum te facis, ut feraris olim
Doctorum sacer ora per virorum.
An spumantis ad Albidos fluentum
Quaeris Paeoniis amice flores
Aptos usibus, et subinde quaeris,


page 274, image: s146

Quae vis, quanta sit herbulis potestas?
Posthac Hippocratis, senisque Coi
Doctos perlegis et colis libellos,
Sacris deditus artibus medendi.
Sic o cor facias meum, nec ulla
Te divellat ab hoc labore cura,
Nec Bacchus, nec pessimae puellae
Bellae sint licet et mollicellae:
Vita, si sapis, has, amice, vita.
At cum forsan ab Albidos recedas
Pulchro [Orig: Pulcro] flumine, me tuum sodalem
Quantumvis sequere ultimas in oras.
O lucem mihi ter, quaterque faustam,
Qua te rursus amiculum videbo.
Vivas molliter, O memorque nostri
Hagi prime sodalium meorum.

Cursim Solitariis 8. Cal. Martii, An. 1550. T. [Abbr.: ?] Petrus Lotichius S. [Abbr.: Secundus]

AMICO SUO HAGIO SUAVISSIMO.

O iucunda meae pars consuetudinis Hagi,
Candidius pura qui nive pectus habes.
Ecquid adhuc vitreas spumantis ad Albidos undas
Es memor absentis dulcis amice mei?
An quia pertemptant [Orig: pertentant] Veneris tibi pectora flammae,
Forsitan est cordi nunc tibi solus amor?


page 275

An quia tot restant veteresque novique sodales,
Pars ego sum mentis nulla repente tuae?
Non dubito quin sim, pia nam te sanctius uno
Suavis amicitiae foedera nemo colit.
Unicus ad lustrum (memini) nunc additur annus,
Quo primum coepit tempore noster amor.
Lanus ubi prisci Mavortis nomen adeptae
Moenia dividua separat urbis aqua.
Interea patriae bello turbante quietem
Disiuncti fuimus corpore, mente simul.
Donec sub gelida sita terra Lycaonis Arcto
Leucorea rursus iunxit in urbe duos.
Dulce tuum testor caput, et quas iunximus una
Pignus amicitiae tempus in omne manus:
Te mihi prae cunctis dilectum semper amicis,
Te magis in terris dulce fuisse nihil.
Nescio quis genius trahit ambos, cordaque iungit,
Quisquis is, humanum continet ille genus.
Non sine amicitia pondus mihi divitis auri,
Nec Tagus aurifero quod vehit amne velim.
Alter opes quaerat, quem dira fatigat habendi
Temporibus cunctis non satianda sitis.
Possideant alii fecundi iugera campi,
Arvaque coniunctis plurima bobus arent.
Sat mihi si fidae contingat mentis amicus:
Vincit enim cunctas unus amicus opes.
Rebus in adversis misero solacia [Orig: solatia] praebet,
Laetitiae consors sorte favente tuae.
Hoc ego nunc vobis, o dulcis amice, relictis
Sentio, seu foveam gaudia, sive gemam.


page 276, image: s147


Nullus adest (eheu) seu forsan seria curem,
Sive iocos agitem pectore, nullus adest.
At mihi dum licuit tecum consumere tempus,
Quam brevis hora mihi, quam brevis annus erat!
Quam mihi tunc curas multus relevabat amicus!
O bona convictus membra, sacerque chorus.
Praecipue tu fraude carens et amabilis Hagi,
Hagi delicium, dulce decusque meum:
Te mihi virginei praeclara modestia vultus,
Et carum in Musas reddidit acer amor:
Quodque potes rapidi componere pectoris iram,
Quodque tacere suo tempore, quodque loqui.
Hei mihi, quod tecum iam non conceditur ultra
Vivere, nunc animi parte carebo mei.
Ah lacrimosa dies, qua te iucunde reliqui,
Qua tibi supremo diximus ore vale.
Ergo peregrinas gentes et regna videbo
Gallica, te longas non comitante vias?
Raraque tam longe mihi littera [Orig: litera] missa salutem,
Unde queam de te certior esse, feret.
Forsan et externas (absit tamen omen) in oras
Te sine, me miserum, non rediturus eo.
Quicquid erit patiar, non sum rudis ante malorum,
Omne feram, quicquid fert miserandus homo:
Et seu terra meum tumulo premet hospita corpus,
Seu dabitur reditus posse videre diem:
Te sub humo pulvis, te semper amabo superstes,
Parsque mei semper maxima cordis eris.
Tu quoque, si mereor, nostri memor omnibus annis
Esse velis, menti par in amore meae.


page 277

Nomen et absentis referes ubicumque [Orig: ubicunque] Secundi,
Hoc precor, hoc dicas, Christe tuere caput.
Dum tamen irriguum sine me nunc vivis ad Albim,
Quid facis, an pectus nunc quoque torquet amor?
Castaque te pulchris [Orig: pulcris] delectat moribus Anna,
Moribus et formae dotibus Anna potens?
Virginis aut aedes comitantibus hospes amicis
Quando tuis votis nox redit apta, petis?
Hic aliquid dulci forsan cum matre susurras,
Et favet et verbis annuit illa tuis.
Felix cui roseus coram fas cernere vultus,
Dicere blanditias cui licet atque iocos.
Basiolumque genis libare rubentibus udum,
Et tenui blandos addere voce sonos.
Haec ego cum fruerer, quondam nihil esse putabam
Nunc te felicem, nunc ea magna voco.
Ne tamen, o Phoebi decus, o mea summa voluptas,
Ne precor o turbae more furentis ames.
Crede mihi, fidum nec sperne monentis amici
Consilium: Expertis semper habenda fides.
Ipse mihi videor nunc demum vivere, postquam
Haec penitus cessit pectore cura meo.
Vivo mihi, totaque sopor iam nocte quietem
Irrigat, et gemitus rarus ab ore sonat.
Claudia sollicitos nobis finivit amores,
Sed tamen hoc etiam tempore cara mihi.
Hanc precor interdum verbis soleris amicis:
Iuro per Aonidas, Claudia fida fuit.
Fida, nec Albiacis par in levitate puellis,
Claudia perpetuo digna favore tuo.


page 278, image: s148


Vive, memorque mei non duris utere fatis,
Utque tuo felix sis in amore, vale.

Ex Solitariis Calend. Februarii, Anno 1550. T. [Abbr.: ?] Petrus Lotichius S. [Abbr.: Secundus]

P. LOTICHIUS SECUNDUS CAROLO CLUSIO AMICO SUAVISSIMO.

Si mea mens in te Clusi mutabilis esset,
Nec rapida scirem quid face possit amor:
Certe posthabitis irascerer omnibus, ausus
Quod sis delicias contemerare meas:
Non ego te lepidis queror indulsisse choreis,
Nec queror in gremio quod fuit illa tuo.
Sed tibi cur soli munuscula dulcia Clusi,
Aut etiam manibus cur dedit ipsa suis?
Forsan et acceptis fixisti basia donis,
Et pupugit teneras aspera barba genas.
Hoc unum doleo, nec enim vulgaris in illam
Est meus, ut verum confiteamur, amor.
Te capiant veteri Moysis de gente puellae,
Inque tuo ructent allia foeda sinu.
Leniat, ut digna est, nostros tunicata dolores:
Delicias posthac laedere parce meas.
Sic tibi sint venti faciles, conchaeque frequentes:
Ad mare sis felix, et rediturus eas.


page 279

Hoc extemporaneum Epigramma summo mane ad me Clusium misit per Danielem et Erhardum Stibaros, me ad maris mediterranei litus [Orig: littus] , superato [(transcriber); sic: surperato] Volcarum stagno, comitaturos: cum illi pridie me noctu convenissent, sciscitaturi, qua hora postridie proficiscendum esset, et forte puella tunicata, quam se amare simulabat, cum aliis virginibus larvata D. Rondoleti, apud quem vivebam, aedes accessisset, depositaque larva, ipsa me inter reliquos, qui tum aderant adulescentes, delegisset, cum quo choreas duceret, tandemque ligulam sericeam e coloribus, quibus delectabantur, contextam meae manicae adfixisset. Sed Lotichio ludere libuit de aspera barba, cum primam lanuginem dumtaxat haberem.

CAROLO CLUSIO AMICO SUAVISSIMO, IN PATRIAM ABEUNTI, PETRUS LOTICHIUS S. [Abbr.: Secundus]

Clusi pars vitae atque animae dulcissima nostrae,
Paene [Orig: Pene] etiam vita dulcior atque anima,
Tu quoque dilectae post funus triste puellae
Tam cito te nostris eripis ex oculis?
Sic me destituis, mihi qui me carior [Orig: charior] ipso es,
Et tecum hinc aufers omnia nostra bona?
Vade age, nam patriam fas est praeponere nobis,
Patria nam multo dulcior et melior.
Ast ego nec verbis potero nec fletibus ullis
Pauxillum nostrae demere tristitiae.


page 280, image: s149

Non mihi erunt dulces Musae, velut ante fuerunt,
Dulcia nec Bacchi munera, nec Veneris.
Delicias omnes tristi de mente fugavi,
Et dominam in campos iam sequor Elysios.
Cuius quod licuit, confestum in funere carmen,
Tecum per longas iussimus ire vias.
Teque valere opto et cunctos evincere casus,
O numquam [Orig: nunquam] post hac aspiciende mihi.

Hoc carmen cum Elegia sequente ipsius manu exaratum (quod in tanti amici memoriam diligentissime asservo) ipse Lotichius Avenioni dedit, cum e monte Pessulo in patriam profecturos eum istic convenissem. Aliquot etenim ante mensibus eo secesserat cum Daniele et Erhardo Stibaris atque Conrado, relicto in Montepessulo Fissero cum meum abitum, puellam Tunicatam in gravissimum morbum incidisse, ardentem nimirum et continuam febrim, iamque ubi discessi vigesimus agebatur dies, quo ipsa eo morbo conflictabatur, omni sensu adempto [Orig: ademto] ac desperantibus de eius salute D. Rondoleto, et reliquis primariis Medicis. Ultimus versus vere propheticus fuit. Nam posthac nos conspeximus numquam [Orig: nunquam] .

P. LOTICHII SECUNDI AD GUILIELMUM RONDOLETUM MEDICUM ILLUSTREM, DE OBITU PUELLAE A SE ADAMATAE TUNICATAE IN MONTEPESSULANO, ELEGIA.


page 281

Sic mihi tristitiam video luctumque perennem:
Iam Dominae properant ultima fata meae.
Parce laboranti mors immatura puellae,
Parce precor, leto [Orig: letho] me trahit illa suo.
Illius occasu terras, hominesque relinquam,
Et sequar ad manes, Elysiumque nemus.
Rondolete vale: si qua revalescere posset,
Iam foret auxiliis salva puella tuis.
Nam quis te melius sucos [Orig: succos] adhibere salubres:
Aut placidam citius tradere possit opem?
Sed nihil invito medicamina numine prosunt:
Hei mihi plus herbis mors valet atra tuis.
Fallere quis possit (quamvis procul absit) amantem?
Absumus et dominae scimus adesse necem.
Non mihi fama venit saevi praenuntia [Orig: praenuncia] luctus,
Devia ne maestum [Orig: moestum] concinit omen avis.
Somnia me terrent simulacraque noctis opacae,
Gaudia quae ventos nostra tulisse monent.
Me miserum, poterone pati poterone mederi?
Non potero, leti [Orig: lethi] causa [Orig: caussa] sit illa mei.
Vos mihi, dum vixit, populi placuistis et urbes,
Urbibus et populis lux mea sidus erat.
Quid referam, quoties cultos migraret in agros,
Ut foret in solis candida vita locis?
Vos lauri testes et vos iuga consita lauris,
Qua trahit obliquas in mare Laedus aquas.
Saepe novum vestro cecini sub tegmine carmen
Fusus in herbosa ruris amator humo.
In pratis legi violas, in litore [Orig: littore] conchas,
Haeret lateri dum comes illa meo.


page 282, image: s150


Nunc quoque, vita, tibi nigras comes ipse sub umbras,
Si liceat, iunctis passibus, ire velim.
Exitus in Diis est: sed quod mens provida veri,
Augurat, invenient cura dolorque viam.
Degere fert animus solis in montibus aevum,
Quo ferat humanos semita nulla pedes.
Illic in vacuis desolatissimus antris
Maestus [Orig: Moestus] , ut amissa compare turtur, agam.
Nec virides herbae, nec me teget umbra iacentem
Frigida, nec puro fonte levabo sitim.
Sive bibam liquidas turbabo fletibus undas,
Sive cubem, nullo caespite [Orig: cespite] fultus ero.
Vos etiam dulces Musae, laurique valete,
Huttenus patriae quas tulit ante meae.
Carmina quid prosunt non exorantia mortem?
Quidve pio casti vatis in ore preces?
Non ego, Cynthi pater, quae te sperare iubebam,
Suspendam ripis munera vota tuis.
Nam bene si memini, cum non rediturus abirem,
Per tua cornipedi flumina vectus equo:
Cynthi vale, dixi, si me tibi fata remittent,
Eque tuo, patriae redditus, amne bibam:
Ex hedera voveo Nymphis viridante coronam,
Quam vetus ad liquidas quercus habebit aquas.
Nunc inhonoratus nullis celebrabere donis:
Cynthi, revisendi spes mihi nulla tui.
At vos, qui nobis illic superestis amici,
Exiguus dominae qua tegit ossa lapis.
Tu Clusi et tu dulce meum Fissere levamen,
Quos credo nostris ingemuisse malis.


page 283

Muneribus bustum infelix decorate supremis,
Allobrogum gelidis dum vagor ipse iugis.
Atque hoc, aut simile huic aliquod superaddite carmen,
Quae iacet hic teneri vatis amica fuit.
Hoc satis est: bene sic mea lux placideque quiescas,
Ultima et haec cineri sint monumenta tuo.

Haec Elegia postea in Italia expressa est, dum Elegiarum liber III. ni fallor, ederetur: sed immutato nomine puellae Tunicatae in Calirrhoeu [(perhaps: Callirhoen)] et praetermisso Epigrammate, quod mihi inscriptum est, quod tamen additum oportuit, Quandoquidem ex eo satis apparet, Lotichium voluisse, ut Elegiae adiungeretur.

P. LOTICHIUS SECUNDUS, IN PISCIUM HISTORIAM GULIELMI RONDOLETII MEDICI.

Qui primus latum sulcavit puppibus aequor,
Utilis humanis usibus ille fuit
Is populis orbem patefecit et horrida vidit
Monstra, procellosi divitiasque maris.
Idem caeruleas [Orig: coeruleas] scrutatus ratibus undas
Piscibus in mediis nomina fecit aquis.
Ille sed aequoreae numerum subducat arenae,
Quodque tegat caelum nosse laboret aves:
In scopulis frutices, in litore [Orig: littore] computet algas,
Qui volet undivagos dinumerare greges.
Quin etiam solemque suum, sua sidera passim,
Et quascumque [Orig: quascunque] feras terra alit, aequor habet.


page 284, image: s151


Dulcibus haec cecinit numeris prius omnia, vates
Editus ad ripas, lucide Cydne, tuas:
Nunc etiam nostri lux Rondoletius aevi
Nobilis ornatum condidit Auctor [Orig: Autor] opus.
Macte animo, macte ingenio, et praestantibus ausis,
Magna tuae merces sedulitatis erit.
Nulla tuum poterit nomen delere vetustas,
Dum tumidus salsas Pontus habebit aquas.

Hoc Epigramma meo rogatu scripsit Lotichius, cum Rondoletius suam piscium historiam, insigne certe opus, typis exprimendum tradidisset. Id ego Typographicarum operarum Praefecto Lugduni tradidi: Cur autem piscium Historiae non sit praefixum, plane ignoro. Hactenus quae Lotichii manu exarata Carolus Clusius adservo.

ADAMO GELPHIO, P. LOTICHIUS SECUND. [Abbr.: SECUNDUS]

Dum te blanda fovet iucundi mater Amoris,
Laetaque sollemnis [Orig: solennis] gaudia praebet Hymen:
Me dolor, anxietasque gravis, gemitusque fatigant:
Neve roges, quae sit causa [Orig: caussa] doloris, amo:
Uror, et ingeminat flammas Cytherea recentes,
Uror, io saevas tolle Cupido faces.
Nil possum reticere tibi fidissime Gelphi,
Dignus es, ardori qui medeare meo.
Per mediam paucis ibam comitantibus urbem,
Qua vetus antiquo curia iuncta foro est:


page 285

Ecce inopinanti placido venit obvia passu
Virgo decens serto cincta virente comam,
Virgo suburbanas inter pulcherrima Nymphas,
Gratus in ore rubor, candida vestis erat.
O decus, o aevi nostri Dea, saecula [Orig: secula] qualem
Nulla ferent facie, nulla tulere parem!
Protinus obstupui, totis simul ossibus arsi,
Uror, io flammis Nympha medere meis.
Quod superest (nec enim formam, nec amabile nescis
Nomen) ades vati dulcis amice tuo.
Cumque hilares solito duces de more choreas,
Sit comes, et collo pendeat illa tuo.
Nil precor ulterius: quamquam o, sed resque locusque
Plura vetant, volucri cetera mando Deo.
Nec tamen haec ulli patulas referantur ad aures,
Sic urbana tibi servet amica fidem.

DE DAPHNIDE SUO AD ADAMUM GELPHIUM CARISS. [Abbr.: CARISSIMUM] SUUM.

Falsa tuo sparsit de Daphnide, candide Gelphi,
Enceladi mendax et tua Caee soror:
Vivit adhuc Daphnis, nec leto [Orig: letho] insontis amici
Pulcher [Orig: Pulcer] honoratas polluit Acis aquas,
Quo puer infelix meruisset [(transcriber); sic: mreuisset] crimine mortem?
Hostis an irriguis fontibus ille fuit?
Non fuit: Aonio quin docta liquore rigavit
Ora, sacro lauri cinctus honore comam.
Fortunate puer, quoniam sic fata tulerunt,
Cui tam facundo contigit ore cani.


page 286, image: s152


Non tibi se nostra cantatus harundine [(transcriber); sic: aerundine] Sarnis
Conferat aut Lycidas, caeruleusque [Orig: coeruleusque] Nicer:
Quin ventura tuum celebrabunt saecula [Orig: secula] nomen
Donec amans liquidas Acis habebit aquas.

ADAMO GELPHIO CARISS. [Abbr.: CARISSIMO] SUO.

Cantus, amici, litterae [Orig: literis] , convivium,
Tranquillitasque pectoris
Amabili mortalibus solacio [Orig: solatio]
Dant multiforme gaudium.
Sic, cum sodales candidi sub arborum
Umbraculis diem terunt,
Vel pampino cincti virente pocula
Non ebriosa temperant,
Pudor ministrat assidentque Gratiae,
Iocosque Musae suggerunt.
Alios cupido torqueat pecuniae,
Turpisve lusus aleae:
Me sic novas, Gelphi, iuvat molestias
Cantu meroque fallere.

GELPHIO SUO.

Ni tua nota fides penitus mihi, candide Gelphi,
Esset, et ingenui pectoris integritas:
Non oculis ostensa tuis, non lecta fuisset
Conscia furtivi littera [Orig: litera] consilii.


page 287

Hanc ego caelari causam [Orig: caussam] volo, ne mihi forsan
Laesa Venus tristem gignat amaritiem.
Scilicet in magnis occulti rebus amoris
Esse Paretonium convenit Harpocratem.

OPTIMO AC ORNATISSIMO VIRO D. SEBASTIANO HAGELIO, I. U. D. [Abbr.: IURIS UTRIUSQUE DOCTORI]

Ne luge, venerande senex, tuus astra petivit
Filius aeterni mens fuit ista patris:
Interea terris onus hoc mortale reliquit,
Et casti puras corporis exuvias.
Tempus erit quando vivus tellure resurget,
Occurretque oculis suavis, ut ante, tuis.
Et cupidis blandae matris complexibus haerens
Iunget maternis oscula mille genis:
Oscula, quae toto pellent suspiria corde,
Oscula, quae sacri nectaris instar erunt.
Felix illa dies, quae nos caelestibus infert
Sedibus, ac misero subtrahet exilio.
Exilium haec vita est (quod si fas dicere) multum est.
Seu numquam [Orig: nunquam] nasci, sive repente mori.

Petrus Lotichius S.

INFERIAE AD TUMULUM MODESTI MARSCHALC AB OSTHEIM, EQ. [Abbr.: EQUITIS] FRANCI.


page 288, image: s153

Hos tibi commendo cineres, hos Felsina manes,
Tu tege secura nobile corpus humo.
Occidit infelix, crudeli caede peremptus,
Occidit (heu) vitae prodigus ipse suae.
Testor amicitiae venerabile nomen, et omnes
Impia qui spectant, et pia facta, Deos:
Nescius abfueram, sed si sors ulla tulisset,
Haec quoque deserto dextra tulisset opem.
Nunc sine te patriam repeto, tumulumque relinquo,
Salve, et perpetuum dulcis amice, vale.

AD HILARIUM CANTIUNCULAM.

Albo candidior Poeta Cygno
Cantiuncula, qui tui sodalis
Haeres interioribus medullis.
Dum nos Euganei fovent recessus,
Hic, lentis ubi flexuosus undis
Pulchram [Orig: Pulcram] Medoacus fluit per urbem:
Tu qui flosculus es novem sororum
Quid rerum geris? adicisne totum
Ad leges animum severiores?
Et si quando onus hoc reponis, ecquid
Florenti canis otiosus aevo
Dulci carmina melle dulciora,
Et blandis salibus, facetiisque
Fallis tempora, tempora ista nostra
Amarissimo amariora felle?
Sic est: nam lepidum tuum libellum


page 289

Perlegi, ingeniumque copiamque
Sum miratus, amabilemque Musae
Pudorem, veteremque disciplinam.
Sic Calvum puto, Memmiumque, et ipsum,
Quem tu plus oculis amas Catullum,
Cultis versiculis et expolitis
Urgentes animi levasse curas.
Ergo nunc Aganippides puellae
Pro dulci tibi carmine et venusto,
Immortalibus educant in hortis
Lauros, atque hederas recentiores.

P. LOTICHIUS SECUNDUS, PHILOSOPHIAE ET MEDICINAE DOCTOR, HERMANNO SCHOPPERO. S. D. [Abbr.: SALUTEM DICIT]

Tempus erat rutilo cum surgunt sidera caelo,
Ortaque roriferae tempora noctis eunt:
Cum mihi culta tuae sunt reddita carmina Musae,
O puer aetatis spesque decusque tuae.
Quae tibi nascenti tam candida praebuit aether
Sidera, quo caeli fulsit in axe Venus?
Qualiter irriguis surgens amarantus [Orig: amaranthus] in hortis
Inter purpureas spirat odore rosas:
Tale tuum carmen: Sic flore recentior omni
Ille nitor Musae dulce canentis erat.
Odi ego difficiles salebras, inamabile carmen:
Aonio tinctum nectare carmen amo.


page 290, image: s154


Turbidus ingrato decurrit murmure torrens,
Gratior est parvae rivus amoenus aquae.
Ille trahit puro latices e fonte perennes,
Blanda quibus pulchrae [Orig: pulcrae] Naiades ora rigant.
Talis in Aonidum patria, silvisque [Orig: sylvisque] beatis
Perfluit aeternus sancta virecta [Orig: vireta] liquor.
Illic largifluas vatum chorus omnis ad undas
Inter odoratum ludit amatque nemus.
At murti [Orig: myrthi] vacua solus gemit unus in umbra,
Quem circum lacrimis omnia plena madent.
Hunc quondam facilem pharetrato semper Amori
Ipsa Venus campos duxit in Elysios.
Hoc duce carpe viam. Sed enim tu mente pudica
Caste puer, castis carmina finge modis.
Ipse quidem, nec vera nego. Sulmonis aquosi
Ad Musas propius monstrat alumnus iter.
Sed tantum superat facundi Musa Tibulli,
Quantum voce alias Daulias ales aves.
Macte animo et tenerae florem ne perde iuventae,
Tempora si venient [(owner); sic: ?] iusta, disertus eris.
Inter et egregios olim celebrabere vates,
Ornabitque tuas laurus odora comas.
Quod superest, meritis pro meritis pro misso carmine grates,
Forte relaturus quando licebit, ago.
Interea mihi plura tui monumenta laboris
Mitte, vices gratas experiere. Vale.

Heidelbergae XXIII. Maii, Anno M. D. LVIII.