Qui legeris veteres maximus inter avos. Cuius nobilitas clara virtute nitescit,
Tu licet hac longe clarior esse potes. Sive Salae praesens peramoenis uteris arvis,
Hinc et opes cernis, cernis et inde tuas,
Hoc tibi Palladias princeps exculte per artes.
Qui legeris veteres maximus inter avos.
Cuius nobilitas clara virtute nitescit,
Tu licet hac longe clarior esse potes.
Sive Salae praesens peramoenis uteris arvis,
Hinc et opes cernis, cernis et inde tuas,
Seu vos vestra tenet celebris Moguntia Musis,
Maxima qua Rheno praecipitatur aqua.
Seu placet urbs teneris cui nomina nota puellis
Aetas prisca dedit, Partheniumque vocat.
Seu te alibi nitidis Rhenus delectat arenis,
Sive peregrinis candidus Albis aquis.
Mittimus o felix princeps Alberte camenis,
Sospite quo placidas esse putamus aquas,
Quas inter recinit sacro Permeside Phoebus,
Quas bibit Aonidum, Pieridumque cohors.
Tu modo si capies, ego te legisse putabo,
Incedamque hilaris credulitate mea.
Turpia qui nostro speratis scripta libello,
Quae vobis spes hic pectora fallat erit.
Ista verecundo praemisi carmina versu,
Quae legat Albertus cum libet illa sibi.
Vel legat illa suis inter convivia mensis,
Inter prudentes vel legat illa viros.
Scilicet ut domino volumus liber iste iocetur,
Proferat et versus iste pudore suos
Nempe quod huic librum domino sacravimus istum,
Casta igitur si quis, qui legit, ista legat.
Et legat ista puer castus castaeque puellae,
Nymphaque quae tantum scripta pudica legit.
Scomata qui cupiet semper, versusque procaces,
Et quem de Nymphis salsaque scripta iuvant.
Lascivos moneo tantum legat ille libellos,
Quos ego post istos forte daturus ero.
Turce Palatinae cultor facunde Minervae,
Turce Palatini gloria prima chori.
Curaque sanctarum dignissima principe legum,
O et Teutonici lausque decusque fori.
Ad sacra tu sanctae si limina miseris aulae,
Lemnius Aonium quod tibi mittit opus.
Tunc tibi venturos precor ut feliciter annos,
Qui tenet astra poli, praebeat ille tibi
Et tibi sint magni penetralia plena favoris,
Et tibi sint domino tecta beata suo.
Principis ista quidem cum noveris ora sereni,
Aptaque dum fandi tempora forte putes.
Cum fulget placido Domini clementia vultu,
Quo nihil Aonio denegat illa choro.
Tum precor ipse velis nostros offerre libellos,
Accipiet placida carmina nostra manu.
Ille novem fautor si dicitur esse sororum,
Semper et Aoniae pars studiosa lyrae.
Candida Thespiadum Musarum fama Sabine,
Cui decorant meritas laurea serta comas.
Emisi tandem vix binos, tresue libellos,
Carmina iudicio lecta Sabine tuo.
Emissurus eram tum cum bis quinque libellos,
Tres mihi dixisti si potes ede libros.
Pauca tuo Domino sed quae placitura putabam
Carmina, forsan erit cum tibi plura dabo.
Sit locus ergo libris quadam sed parte duobus,
Istos non dederit Bilbilis ipsa licet.
Nec volo me ponas fuerat qua Marsus, et ille,
Quem dederas celebri flumine culte Salo
Aut qua sede Pedo fuerat, liberque Catullus,
Aut qua se iactat non minor Euritius.
Subsequar hos saltem, sequitur ceu corporis umbra,
Carmine sic fuerint praemia digna meo.
Principis aduentu laetatur et accola Rheni,
Laetior assuetis surgit et ipse vadis.
Attonitus terrae viso modo praeside Rhenus
Affatus Dominum dicitur esse suum.
Sors mea iam melior, cui tam prope cernere phas est
Lumina laetantis Principis ista mei.
Saxonicisque Salae iam sum felicior aruis,
Tam prope qui video, quem colit ille procul.
Iam mihi iam liceat cunctis excurrere Nymphis,
Sit mihi festivo maxima pompa pede.
Expectate meas tandem cum videris undas,
Veneris et populo spesque salusque tuo.
Nate ducum salue veterum de stirpe propago,
Salue Pieridum spes quoque magna Deum.
Cui seruare datum cum relligione vetusta,
Et veteres leges, et pia sacra patrum.
sit tuus aduentus felix, sit et omine fausto,
Quod statuis summi relligione Dei.
Festa dies venit, virides date gramine flores,
Et festos festa spargite fronde lares.
Templa deum festis stent undique cincta coronis,
Et nitidos tangant iubila laeta polos.
Festa dies venit, qua Christus ab aethere missus
De Phlegetontaea signa revexit aqua.
Postquam Taenariam Plutonia regna paludem,
Et triplicis vicit guttura saeva canis.
Cocytique sinus, superatque Acherontidas undas,
Mersa est in mediis flammea cymba vadis.
De victo victor laetus Plutone triumphat,
Mortiferas luget Persephoneia comas.
Quam non Aegidae comes, Aegidesque reduxit,
Nec tulit Herculeus tanta trophaea labor.
Nec sic oppressae victor Babylonis abibat,
Pro qua nec Persis vulnera tanta tulit.
Nec sic Pompeis laetatur Roma triumphis,
Nec talis fuso principe Caesar erat,
Qualis erat nigro rediuivus victor ab orco,
Et Stygos extincta Christus ovabat aqua.
Promissam retulit domito Plutone salutem,
Fixit et inferna capta trophaea plaga.
Iuppiter est nostro vix tandem cognitus aevo,
Iuppiter est terrae, Iuppiter estque poli,
Rector et undarum pariter qui condidit illas,
Scilicet hunc fecit fabula nulla Iovem.
Turpi perfidiae fama non ultime Cinna,
Cinna Meduseo res odiosa iugo,
Tristia dum recitas inimici furta ministri,
Et facis ad tepidos verba cruenta focos,
Nobiscumque sedes meditatus vulnera seruo,
Sustinuit nullas sordida mensa dapes.
Et tibi tot pisces dederant tua stagna per arua,
Quae refluunt pratis more perennis aquae,
Ionio tumidus quot mittit ab aequore fluctus,
Quotque dabant tum cum stagna Neronis erant.
Seire cupis quid sit, multis in rebus avarus
Vivis, et in medio flumine poscis aquas.
Sic sitit in fluctu, sic poma fugatia captat
Tantalus, hoc animo Tantalus alter eris.
Incipe Musa precor laetis excurrere campis,
Incipe ver flores laeta per arua tulit.
Incipe Musa precor modulatur gramine pastor.
Sicanios edit fistula blanda modos.
Incipe respondet querulae Philomela sorori,
Et solito Tereus carmine deflet Ityn.
Densantur virides nemorosa per avia frondes,
Pictaque sub ramis carmina cantat avis.
Nunc pecora, et latis armenta iocantur in aruis,
Et vitreas circum gurgite mergus aquas.
Hinnit equae quadrupes, admugit buccula tauro,
Adluditque suo femina quaeque viro.
Nunc petulans haedus, vitulusque exultat in herba,
Gaudet et assueto pulchra puella choro.
Tu quoque nobiscum felix modo Musa iocare,
Ipsa scias laetos nempe referre iocos.
Quicquid habes igitur, nostris nunc Musa libellis,
Profer, et exhilara, si qua referre iuvat.
Omnia laetantur, princeps laetatur, et inter
Convivas animo liberiore sedet.
Cernat ut in nostris tum si qua iocosa camenis,
Et videat dictis liberiora suis.
Qua tamen ille videt Mimos, hominesque iocosos,
Illa fronte simul carmina nostra leget.
Saepe tuas veniam me invitas hospes in aedes.
Nempe legas nugas ut Thelesine tuas.
Vix posui tunicas, affertur protinus ingens
Ille Stagyritae quem legis usque liber.
Grande sophos clamas, maculas et margine chartas,
Volue Stagyriten dicis et ipse senem.
Multaque dum recitas, et quintum denique librum,
Tu mihi Cisternae nil nisi ponis aquas.
Quod si non vino scelerata sophismata dones,
Dices fornaci verba diserta tuae.
Quid Vulcane tuis misces incendia flammis,
Parce Venus coniunx te patienter amet.
Ignoscatque tibi fraudes, tenuesque catenas,
Belligerique tibi desinat ira ducis.
Articulo varias Manneius Iaspidas uno
Portat, et est gemmis utraque culta manus.
Scis cur hoc faciat, bellus vult esse magister,
Et propter gemmas doctior esse suas.
Maxima Pieriis dudum pars addita Musis,
Cuius Pegasea pectora voce madent.
Dulcia Callistus nec miscet vina falerni,
Nec thalamis lectos digerit ille decem.
Nec me ponentem numerosa numismata terret,
Nec sequitur tunicis Alcinus ipse meis.
Et mihi non ullo crinis pinguescit amomo,
Nec mihi lassantur tempora cincta rosa,
Est mihi libertas tamen, est mihi flamma puellae,
Haec modo non fallat, sat mihi dives ero.
Si bene de nostris sentis Thelesine libellis,
Haec eme nunc, post hac sed tibi plura dabo.
Sin male de nostris sentis Thelesine libellis,
Nec lege quae feci, nec lege quae faciam.
Admiror, stupeo paruum Manneie poema,
Quod tibi iam pridem regia dona tulit.
Ipsa tuo cedent Nasonis carmina libro,
Ipse tuo cedet Regulus ingenio.
Iure doles igitur praeferri carmina vatis,
Dicitur Hebraica qui cecinisse lyra.
Rustica si nescis quae gramina colligit hortis,
Illa est pictoris serua, sed apta tibi.
Densa est, et pinguis, rudis, indigestaque moles,
Hanc bene si videas, dixeris esse globum.
Cur mihi ponis aquam, non sum conviva Ravennae,
Pluris ubi dulci venditur unda mero.
Aut puto quod vobis potus vendatur aquosus,
Aut fluvii potius frigida forsan aqua.
An quod sis idem sis potus aquarius idem,
Nomen habes undis dum tibi fundis aquas.
Dum spectat proprii ridens incendia tecti
Rusticus, incensas et videt igne casas.
Mus fugit ardentes extra penetralia nidos,
Rusticus hunc celeri corripit ipse manu.
Mecum dixit eras rebus scelerate secundis,
Et nunc extremis me fugis ipse malis.
Sic ait, et murem medios proiecit in ignes,
Haec sit perfidiae poena reperta tuae.
Quod si punitur saevo mus perfidus igne,
Quae manet ingratos dic mihi poena viros.
Tu tibi multa dari simplex dum munera poscis,
Simplicius possum Nysa negare tibi.
Dum genus, et proavos recitas, et patria tecta,
Dum vis obscura nobilis esse domo.
Dum tibi Pieria contemnitur arte magister,
Dum tibi causidicus sordida conditio est.
Dum te posse negas equiti nisi nubere magno,
Nupsisti tandem Macria cistifero.
Ille nec est doctus sponsus, nec nobilis ille est,
Conveniet sponsae scilicet ille suae.
Extent marmoreis tibi splendida tecta columnis,
Et tibi vel Venetas arca recondat opes.
Aurifer et nitidis tibi seruiat Albis arenis,
Seruiat et culti plurima gleba soli.
Multaque florentes pascant armenta per agros.
Tondeat et teneros rustica villa greges.
Es tamen indoctus, rides? es rusticus idem,
Id quod es e vulgo quilibet esse potest.
Languebat celsa furiosus regulus arce,
Cui medicus dixit, est tibi nulla febris.
Credidit, et post hac febrim non senserat aeger.
Nulla fuit subito, quae modo febris erat.
Suaserat ille viro, sed non sanaverat ille,
Orator medicus sic fuit ille febris.
Hestia quae fumas gelidas prope consita ripas,
Qua procul herbarum mollia prata nitent.
Quam bene vitiferos circumspicis ardua colles,
Qui tibi dant pleno musta bibenda lacu.
Vix tibi tot praebent cultissima Gargara messes,
Quot nutrit segetes Hestia terra tibi.
Quas ibi Populea tibi cingit fronde sinistra,
Praefluit a dextra caerulus amnis aqua.
Te lavat et puris Moenus qui praeterit undis,
Et scopulus validas arcet adesus aquas.
Unde tuus Princeps florentia prospicit arua,
Gaudia luminibus subicit unde suis.
Illic silva, sed hic virides in gramine flores,
Vitibus inde iacet vinea lata suis.
Nec iuvisse puto tantum sua stagna Neronem,
Haec fuerint quanquam pisce natata suo.
Nec sic in celsa tam culta palatia rupe,
Unde suos conchis viderat ipse lacus.
Nunc taceant arces, taceant et stagna Neronis,
Hestia nimirum nobile vincit opus.
Hoc ego confiteor vere tibi maxime Princeps,
Temporibus caedunt saecula multa tuis.
Saecula multa suos constat risisse poetas,
Fama tamen sub te floruit ista diu.
Dum tenuit dominam felix Germania Romam,
Pressit et Ausonias caesar, et illa manus.
Exstitit Arctoo solus Lygurinus in orbe,
Si nescis alios saecla tulere tua.
Quos tua sustinuit princeps clementia vates,
Principe te licuit toto Helicone frui.
Quando magis dignos licuit spectare poetas,
Quando magis patriae est gens celebrata tuae.
Doctior et maior quando Germanica pubes,
Sub te nimirum principe tanta fuit.
Hoc vitium quanquam sit non leve, sed tamen unum,
Quod premitur variis Teutonis ora malis.
Sustinuit toties tantos quae pressa tumultus,
Quaeque cadit toties non cecidisse potest.
Pegaseos inter vates o maxime vatum,
Inter Pierias nate Sabine Deas.
Ne fuge Castalios cantusque, chorosque sororum,
Docta nec Aoniae desere plectra lyrae.
Quod petis a Phoebo, Phoebus tibi largius illud
Praebet, et uberius suggerit ille tibi.
Et tibi dant hederae famam, nomenque perenne,
Et fugis his rapidos docte Sabine rogos.
Has dat aquas helicon, haec serta, lyrasque Dearum,
Quas facunda tibi Musa Sabine dedit.
Haec tibi magnarum rerum cognoscere causas,
Haec dedit immensi signa videre poli.
Haec dedit ingenium, dedit artes Musa poetis,
E populo nulli talia dona dedit.
Non hoc auriferis Pactolus dives arenis,
Non hoc terribilis pectore miles erit.
Ergo quid obiciunt mendacia vana poetis,
Maeonides magnas ipse reliquit opes.
Magna est rusticitas, siquid deprendis in orbe,
Quod facit ad lautam Caeciliane gulam.
Non aliis etiam praebes, es rusticus ergo,
Nempe alas solus Caeciliane voras.
An tu forte putas, quod quae modo sunt bona semper,
Conveniant ventri Caeciliane tuo,
Si sic forte putas et vis bona cuncta vorare,
Conveniet ventri lancea nostra tuo.
Urbs est Argivis procul hinc notissima terris,
Qua sacer aequoreis iungitur Istmus aquis.
Hic vetus est nuptae Iunonis sculpta columna,
Quilibet hoc media marmor in urbe legit.
Quo stat regali Saturnia laeta corona,
Sed gerit huic charitas sculpta corona Deas,
Parte alia currunt spatiis aequalibus horae,
Et pomum laeva porrigit illa manu.
Dextra tenet celsa sceptrum porrecta columna,
Veris ab hoc Cuculus nuntia pendet avis.
Hoc erat extremo ductum quoque marmore carmen,
Cur properas nondum, verba viator habes.
Paulisper maneas, paucis aenigmata nosces,
Lucida verba putes, res latet ipsa tamen.
Iuno tibi monstrat nuptam redimita corona,
Sed Charites referunt ora venusta Deae.
Tempora designant spatiis aequalibus horae,
Conveniet licito florida nupta thoro.
Suntque thori fructus genialis poma sinistra,
Efficiat patrem femina prole virum.
Illa tenens sceptrum media dominatur in aula,
Arbitrio leges ponit et illa suo.
Illa ceu Cuculus pendet de fronde maritus,
Imperat et stulto pulchra marita viro.
Ut trahit unda ratem, mollem trahit illa maritum.
Nauta regit naves, arte marita viros.
Quidam praeteriit statuam Iunonis in urbe,
Fecit et Argivae verba notata Deae.
Haec quoque de magna fertur dixisse columna,
Verba sed inscripsit talia posteritas.
O statuae regina tuae, qua celsa Corinthos
Gaudet, conspicui gloria magna fori.
Cum tua tot divis ornetur pulchra ministris,
Dic cur haec tibi sit diva corona rogo.
Quid sceptrum facit in dextra, quid poma sinistra,
Et Cuculus sceptro cur sedet iste tuo.
Num fugit invisas huc ad tua sceptra volucres,
An sedet hic laeti nuncia veris avis?
Quicumque es, qui sic intelligis ista viator,
Quod scriptum est infra, perlege carmen ait.
Sum regina poli sum magni nupta Tonantis,
Sed nuptam refero quamlibet ipsa tibi.
Sublimique horas gesto, Charitasque corona,
Sunt Charites nuptae forma, decusque tuae.
Esse docent horae sociam florentibus annis,
Denotat hinc pomum pignora chara thori.
Dextra tenet sceptrum, sceptrum gerit ipsa marita,
Et gaudet leges imposuisse viro.
Omnia habes ridens inquit discede viator,
Tunc ego quid Cuculum significare putem.
Illa ait a tergo niveo stat marmore carmen,
Hoc lege, et ignarus non mihi lector eris.
Sum cuculus dominae sceptro super ipse maritae,
Me movet in sceptro quolibet ipsa suo.
Me sibi me cuculum sibi me facit esse maritum,
Sum cuculus dominae, stultus et ipse meae.
Cernito quid faciat coniunx formosa marito,
Sic cuculos magnos quae facit esse viros.
Discessurus eram ridens, cum forte viderem,
Inferius scriptum quod breve carmen erat.
Sed tamen hoc nimium lector ridere caveto,
In tacito ride si sapis ipse sinu.
Ne tibi per tunicas infigat rostra lacertis,
Qui sedet hic cuculus, sed bene cautus eris.
Quamuis sit cuculus dominae, tamen ille videri
Vult sapiens, domina nec minor esse sua.
Cogis amor luscas recte vidisse puellas.
Cogis amor luscos ipse videre viros.
Quid non cernis amor, quid non vidistis amantes,
Non es caecus amor dum bene cernis amor.
Quid si pictor ero, pingam tibi lumina certe,
Tam bene cum videas, non bene caecus eris.
Sol abit e tauro, sed proxima signa rubescunt,
Et Phaetonteis illa videntur equis.
Miscet ager segetes, et miscent prata colores,
Iamque nemus floret, pictaque floret humus.
Stant etiam laeta virides super arbore frondes,
Ipsa super ramis undique cantat avis.
Ascenditque polos semper philomela canendo,
Dumque canit rursus decidit illa polo.
Plorat Ityn Progne, silvis ploratur Adonis,
Et dolet in viridi cespite maesta Venus.
Praeterit undanti Moguntia moenia fluctu
Rhenus, et in mediis ille iocatur aquis.
Ripa dat hinc ili varios in gramine flores,
Ast nitidas illinc respicit illa casas.
Quos nunc Rhene dies, qualem quoque Rhene Salinis
Eripis. O soles, o tunicata quies.
O fontes Rheni, solidumque madentis arenae
Littus, et o fluvio candide Moge tuo.
Quam felix domini nunc es spectator ad undas,
Laetitiam tanti cernis et ora viri.
Sed nec sic Tybris, nec vidit Roma nepotes,
Hic ubi divisas insula rumpit aquas.
Non adeo festa tarpeia templa corona
In Capitolino cincta fuere iugo.
Quam nunc fronde tegit totam delubra per urbem,
Cum populus dominum vidit adesse suum.
Inter praeclaros proceres clarissime praesul
Principibus patriae non renuende tuae.
Si tibi dat vulgus querulos in fronte libellos,
Nos etiam domino scripta iocosa damus.
Carmina parua damus sed quae placitura putamus,
Sed quam parua tibi, tam quoque grata tibi.
Te puto quod possis rebus, Musisque vacare,
Quod placeant Phoebi laurea serta tibi.
Fer vates Alberte tuos, nec spernito Musas,
Sis quoque Maeonii pars studiosa chori.
Provenit ista tibi si nescis fama poetis,
Post cineres stabit gloria nempe tuos.
Sit tibi pieridum sed non postrema voluptas,
Sint tibi cura prior, delitiaeque tuae.
Non quercus te sola decet, sed laurus, et undae
Unda Medusaei fontis, et illa Dei.
Quam bene iam toto nomen patet orbe Sabinus,
Haeredem bene res repperit ista suum.
Cantatas viguit felix Heroidas inter,
Qui toto celebris orbe Sabinus erat.
Alter ades rursus praeclare Sabine poeta.
Nempe quod Aoniae est cultor uterque lyrae.
Alter Caesarea nimirum laude triumphat,
Alter et Heroum carmina culta dedit.
Sed tamen est quo tu maiori laude feraris,
Et quo tam doctum nomen habere queas.
Diceris ingenii propria virtute Sabinus.
Alter de patria gente Sabinus erat.
Nimirum sentis festivo carmine festum,
Cui nomen fecit Carduus asper avis.
Ante quiescebas, et carmina nulla canebas,
Nunc tu non solito carmina festa colis.
Festa quibus Christus stygia rediuivus ab unda,
Venerat ablata spesque salusque lue.
Deque fero partis victor Plutone triumphis,
Vectus erat niveis non moriturus equis.
Sensus inest avibus, cum senserit ista volucris,
Nempe creatorem laudat et illa suum:
Artis phidiacae labor putatur,
Piscis qui calicis videtur imo,
Nam si vina dabis natabit ille,
Si siccas calicem bibens falernum,
Ceu pisces mediis, iacent arenis,
Si qui sunt male forte destituti,
Sic piscis calicis videtur imo
Artis phidiacae labor celebris.
Ducere te mallem, sed si tamen Anna negabis,
Pontia post Annam proxima nempe foret.
Extremo est Ancilla loco, quam non ego dicam,
Hae pro me facerent, cetera turba vale.
Rugata toties elegis quod fronte tabellas,
Et tua quod sentit ianua saepe pedes.
Quodque domi non es, latitas cum tum tamen intus,
Clauderis et thalamo turpiter ipse tuo.
Nimirum vacui tibi quod sint aere locelli,
Milia quod centum non tribuisse potes.
Milia consumis, dum tu sponsalia natae,
Omnia corradens splendidus urbe facis.
Credidit hic centum, sed Milia credidit ille.
Si potes et genero iam tria crede tuo.
Quam bene conveniens tibi venit ab aere nomen,
Aerius vacua sic potes esse domo.
Aer es et vendis circum palatia fumos,
Aera nunc vendis, post modo ventus eris.
Milia tu centum debes, sed soluere centum
Non potes, at nummos aere solue tuos.
Dixerat Astrologus ventura suprema per orbem,
Quo ventura essent dixerat ille die.
Hic quibus Astrologus sed tunc habitavit in aruis,
Tempore nactus erat, quam cupit ipse fidem.
Quod cito casurus sit mundus, disserit ille.
Inde quibus numeris se tueatur habet.
Tum pecudes vendit, tum vendit et arua colonus,
Hicque greges vendit, vendidit ille boves.
Quilibet ut metuit me quid post fata relinquat,
Exhausit patrias luxuriosus opes.
Illa dies venit, qua dixerat esse futurum,
Qui casurus erat, firmior orbis erat.
Dic mihi num vere praedixerit ille suprema,
Non puto mentitus dixerat ille tamen.
Huic suprema quidem vere praedixerat ille,
Hausit qui patrias luxuriosus opes.
Qui venit ad summum, num sunt huic vera suprema,
Dic mihi non est hoc summa venire cito?
Candida cur saevo configis pectora ferro,
Regi debentur crimina nulla tibi.
Ipsa repugnabas, quantum modo femina pugnat,
Pectora sed vincit casta lidido tua.
Vis est facta tibi, sed mens tibi casta remansit,
Hanc tua mens poenam non meruisse potest.
Principium des Rhene licet velocibus undis,
Et revoces cursu stagna lacusque tuo.
Teutonidum quamuis fluvius regnator aquarum
Diceris, et reliquos vincere Rhene potes.
Flumina te primum dicunt, dominumque salutant,
Te colit omnis humus, te colit omnis ager.
Tu tamen hoc mavis vestrae quod contigit urbi,
Albertum ad rippas posse videre tuas.
Nescio quid de te nobis Theobalde fateris,
Scripta Stagyritae dum legis ista senis.
Grande sophos clamas, et cunctos voce fatigas,
Quaeque legis tecum, dicis et illa foris.
A lepidis aufer scelerata sophismata mensis,
Nempe tibi dicit quilibet ista, tace.
Picrogamus charas effert persaepe maritas,
Funereasque thori concutit ille faces.
An ne quod uxorum nimio capiatur amore?
Iam scis cur nuptas efferat ille suas.
Me Galathea mones, tandem tibi munera mittam,
Divitias monstrat dum tibi cista suas.
Qualis sis dicis si nunc emis ipsa videbo,
Quod si nil dederis paruus amator eris.
Quid Tyrio iactas saturatas murice vestes,
Quid notat ornatas lactea gemma manus.
Quid tu delitias sequeris, quid munera Bachi,
Ebrius insano tu quid amore furis.
Si non vis saltem peregrinam desere vitam,
Quam nondum nosti [Reg: novisti] vivere, disce prius.
Ad stygias Brutus Phlegetontis abiverat undas,
Portia cum queritur tristia fata viri.
Surgit amans subito mentis ceu concita flammis,
Et desyderio labitur illa suo.
Talis amor furor est, tanta est insania mentis,
Vivere cur nollet, causa reperta fuit.
Augentur celeres absentis amore sagittae,
Quam crescunt illae, tam quoque crescit amor.
Tanta est in curis, tanta est in amore potestas,
Morbus et est verus credite verus amor.
Conatur ferro properatam rumpere vitam,
Sed ferrum dextra demitur omne sua.
Portia candentes demisit in ora favillas,
Tam fuit in magnis ingeniosa malis.
Invenit ille cito mortem, qui vivere nescit,
Invenit ut vivat, vivere qui didicit.
Felix quem primum vexabis sponsa maritum,
Et quem tu facies nupta puella virum.
Quam vellem tecum gelidis habitare pruinis,
Et Lybicas inter vivere posse feras.
Nempe calor membris ferueret amore puellae,
Et desyderio parceret ipse leo.
Mysilo fieret mea tibia nota leoni,
Si fieres coniunx Sesta puella mihi.
In medio stantem pelago me pinxit Apelles,
Et status hic dubio stantis in orbe meus.
Inque genu videas nobis pes ponitur alter,
Et bene vix alter tangitur orbe mihi.
Occiput est caluum nexis a fronte capillis,
Inque globo mediis inde ferimur aquis.
Tensaque de baculo gesto mea carbasa ventis,
Quae sequitur velis aura secunda meis.
Et mihi scripta domi latitant epigrammata centum,
Qua me non quivis arte sequetur ais.
Quod scribunt Marcus, Marsus, doctusque Catullus,
Hoc nihil est dicis, sed meliora facis.
Nimirum tantos poteris superare poetas,
At non stultitiam viceris ipse tuam.
Contigit Ausonias loca iucundissima Baias,
Qui gerit ignifera tela Cupido manu.
Ac posuit densa gravidas sub fronde pharetras,
Proicit et molles non sine luce faces.
Umbriferoque locat viridis sub tegmine lauri
Lassaque membra ioco, lassaque facta via.
Hic blandum fluvii somnum faciente susurro,
Forte subit dulcis languida membra quies.
At procul a niveis humeris exuta iacebant
Arma, nec est telis clausa pharetra suis.
Ardebantque faces, et flamma nitebat in herbis,
Quae toties faciles usserat ante Deas.
Et flagrare sui vidisses gramen amore,
Arcus ubi iacuit mollior herba fuit.
Hoc ubi Naiades cernunt, Dryadesque, puellae,
Neglectasque vident scilicet esse faces.
Perdere quaeque cupit flammas ultricibus undis,
Nempe quod his nobis vulnera fecit amor,
Vulnera fecit ait, nunquid patiemur inultae,
Amittat vires perfidus iste suas.
At puer in viridi carpebat cespite somnos,
Hic ubi laurigeri stipitis arbor erat.
Accedunt, animamque tenent, vestigia furtim
Quaevis attonito fert taciturna gradu.
Ut pueri viridis tetigere cubilia frondis,
Quaelibet et flatus ne sonet ipse cavet.
Et iam finitima gressum tendebat in herba,
Multi plenus adhuc ille soporis erat.
Gaudent et sparsas tollunt de gramine taedas,
Telaque diversis quae iacuere locis.
Inque lacus portant veluti peritura puellae,
Nempe quod extingui quaeque putaret aqua.
Ecce faces mersae liquidis arsere sub undis,
Et tenuit flammas lucida taeda suas.
At fluvius vires isto contraxit ab igne,
Et tepidas Nymphis iam quoque praebet aquas.
Quae retinent veteris etiam vestigia flammae,
Vulnus et assiduo quo moveatur habet.
Scilicet hic nullis extinguitur ardor ab undis.
Nec timet humores caerula Dori tuos.
Inter Iudaicas pulcherrima nupta maritas,
Cur tua fontanis crura lavantur aquis.
Cum sis et liquidis tu longe purior undis,
Perspicua niveus pes tibi lucet aqua.
Floridior pratis, riguis iucundior hortis,
Lucidior vitro, candidiorque nive,
Heu scelus, heu regi nimium formosa videris,
Desine, nam forma est pernitiosa tua.
Debueras vultus potius foedare serenos,
Debuerant peplo splendida membra tegi.
Quid facis infelix, minitatur praelia forma,
Non est successus ista habitura bonos.
Quam male fortunam miseri vidistis amantes,
Debueras isti non placuisse viro.
Forma nocet multis, formae nocuere puellis,
Scilicet et casti damna pudoris habent.
Dum salit Albiacis squamosus piscis in undis,
A liquidis Sturno tollitur ille vadis.
Ponitur et nido volucrum tum piscis in alto,
Qui latuit fluvio, iam quoque fronde latet.
Quaerit aves nido, piscemque invenit in illo
Rusticus, et pisces aucupis arte capit.
Retia iam cessent, iam lina madentia cessent,
Nec madidas curuus peruolet hamus aquas,
Deprendat nudos piscator in arbore pisces,
Si capere hos nidis aucupis arte placet.
Editus est noster sine te Volphange libellus,
Nec te lectorem sperat habere sibi.
Gaudia quanta tibi noster Volphange libellus
Nunc faceret vivo, sed modo nempe iaces.
Impia Boiorum tellus, et numine laevo
Visa tibi, tamen haec continet ossa solo.
Funde tuo lacrimas orbata parente iuventus,
Et resonet planctu patria terra suo.
Flebilibus Tatii plangas modo Musa camenis,
Audiat et luctus Vindelis ora tuos.
Nos ad arenosum mortem deflebimus Albim,
Naiades hic mecum tristia fata dolent.
Heu qualis pietas, qualis doctrina iacebit,
Illius at virtus non tamen ipsa iacet.
Ingenium vivet, pietas doctrinaque vivet,
Testis erit variis nota Thalia plagis.
Cardinalem etc. [Abbr.: et cetera]
De victis ovet ille licet victore Suevis,
Sequanico ferat hic capta tropaea vado.
Ille sit et Lybici celebrator nempe triumphi,
Hic toties belli Panonas arte premat.
Omnia sed vestro princeps superantur honore,
Quod spectatorem te tua laurus habet,
Laurus habet pacis non ultima praemia palmae,
Laurus habet laudem non minus ista suam.
Quam melius semper laeta qui pace triumphat,
Et qui pacificis ille videtur equis.
Hanc tu conseruas toties sine clade popelli.
Ast aliis rubuit sanguinolenta manus.
Empta tibi pax est, aliis sed venditur auro.
Quamuis sis populo non minor ipse tuo.
Nobilis ipsa domo Gaudenti sponsa marito
Nupsit, at est animo nobilis ipse suo.
Nunc Hymenaee faces ad candida templa referto,
Macte esto taedis nunc Hymenaee tuis.
Tam bene viminibus iunguntur vite Corymbi,
Tamque hederis quercus stat bene iuncta suis.
Tam bene odorifero miscetur nardus amomo,
Attica cum Chio tam bene mella mero.
Nec plus cerua nemus, nec plus sua saxa capellae.
Nec plus lotos aquas, littora laurus amat.
Haec precor ut casto maneat concordia lecto,
Ut sit perpetuo nulla querela thoro.
Ille suam nuptam, sed diligat illa maritum,
Haec mater proli, sit pater ille suae.
Haec anus, ille senex iuveniles seruet amores,
Quod fuit haec sit anus, quod suit ille senex.
Bellus amator habes inflexos ordine crines,
Clausaque in argento cinnama semper oles.
Cantica qui vulgi, Venerisque in amore susurras,
Quique moves apto membra rotata modo.
Laetus et alterno currens pede virgine saltas,
Virginis et nudas crura pedesque tuae.
Huc illucque rotas illam, clamasque rotando,
Et geminas vocem salua sit illa mihi.
Quaque salis, salit ipsa tibi per compita virgo,
Aptus es amplexus, aptus es arte pedis.
Dicis in auriculam tenerae qui verba puellae,
Et veteres dicis vos adamastis [Reg: adamavistis] avi.
Et legis hinc illinc missas ab amore tabellas,
Dumque probas, rides illa vel illa legens.
Quam quis amet bene scis, dum per convivia curris,
Sed quae te redamet non bene scire potes.
Venit ad argutum Dentonem rusticus orans,
Vicinos hortos ut daret ille sibi.
Quos prius extenuat, nihil est, concede roganti,
Commoda magna mihi sed tibi nulla ferent.
Sensit at iste dolum, si nil est improbe dixit,
Et me nil poscis, quod petis ipse dabo.
Fugerit an vatis Lygurini fercula vates,
Cuius laetatur Bilbilis ipsa libris.
Nescio, sed caenae scio quod tua fercula fugi,
In causae est clamas quod nimis ipse sophos.
Ruffius accepit calamos, et vendidit artes,
Cum calamis artes nunc habet ille suas.
Propinas semper, sed nulli pocula praebes,
Sic tu propinas, solus ut ipse bibas.
Me semper dicis mensa nimis esse loquacem,
Dumque loquor, nullum tunc quoque posse loqui,
At te mendacem multo plus esse probabo,
Vix ego bina queo, tu tria verba potes.
Incidis in pisces, Balenas vidimus inquis,
Incidis in porcos, tum quoque figis apros.
Incidis in ludos, tunc es gladiator in armis,
Luctator luctis, esque natator aquis.
Quidlibet in causis narraveris, ipse peregi
Dicis, et in cunctis quidlibet ipse facis.
Incipit hinc aliquis causas inquirere rerum,
Tum tu grande potes voce sonare sophos.
Lis erit, in quemuis demens convitia iactas,
Omnibus et mendax, omnia falsa refers,
Verus is est, qui te mendacem credidit esse,
Quique negat sanum, sanus is esse potest.
Insequor, et fugio, dicis mirabilis iste est,
Mirus sum certe, dum sequor, et fugio.
Nolle volo, sed et est quam semper nolle volebam,
Nolo velle tamen, sed volo nolle tamen.
Scribitur A. duplex, et scribitur altera cum C,
Quae sequitur fugio, quae fugit ipse sequor.
Austrica vina mihi praebes, tibi Rhetica potas,
Et pro te vino pocula dicis habes.
Cur decies ternis discedis Quinte choreis,
Et mutata tibi pallia plus decies.
Num tua quod cunctis vis pallia cuncta videri.
Et nisi quis videat, pallia habere nequis.
si cupis hoc, una prudens vice pallia cuncta
Indue, nec toties cogeris ire domum.
Dic mihi qui nam homines sudantes Zoile cenent,
Et quibus in medio membra labore rigent?
Ipse Milon vitulum primo gestavit ab aevo,
Quem iuvenis post hac sustulit ille bovem.
Sic vitulum Cyclops teneris cenare sub annis,
Post iuvenis potuit nempe vorare bovem.
Dum modo quis poterit propriam novisse parentem,
Esse suum credat quemlibet ille patrem.
Cur tibi non donem miraris saepe libellos,
Cur aliis mittam carmina nulla tibi.
Non hoc invidia feci, namque altera causa est,
Sed cur hoc feci, maxima causa fuit.
Ipse tuos rursum misisses forte libellos,
Me quibus ad parthos longa per arva fuges.
Quae tecum fuerat nuper sine lege Quirine,
Uxorem potes hanc dicere legitimam.
Quique simul fuerant iuvenes sine lege Quirine,
Affines potes hos dicere legitimos.
Profecit cantor toties et saepe canendo,
Ut noceat voci cantio nulla suae.
Tu quoque cavisti toties et loquendo,
Nil posses unquam tu nisi Balbe loqui.
Et quamuis clames nimium, nimiumque loquaris,
Ne noceat verbis garrula lingua tuis.
Culte verecundas Phoebi Thuringe per artes,
Qui canis Aonia carmina blanda lyra.
Te mea felicem gaudet rediisse camena,
Quodque gravis gaudet venerit ista manus.
Scis mihi discedens quid nam promiseris ipse,
Et tibi dimidium dixeris aeris erit.
Si quid donavit sacris modo regia Musis,
Et si quid meruit, qui dedit istud opus.
Apparere mihi facias promissa monenti,
Scilicet ut fertur largius ipse bibi.
Credis? idem totam testatur fama per urbem,
Dicitur e populo quilibet ista loqui.
Narratur belle nuper dixisse Melanthon,
Ingenium manicis omne latere tuis.
Tanta tua est patriae, et populo clementia princeps,
Quanta etiam Caii Caesaris illa fuit.
Quamque fuit domito felix Octavius orbe,
Tam tu placata plebe beatus eris.
Ille pater patriae fertur meruisse vocari,
Ipse pater populi diceris esse tui.
Fovit et ille suas sacro Permesside Musas,
Vatibus et statuit praemia digna suis.
Tu quoque prosequeris studio Parnassidas undas,
Vatibus et praebes munera larga tuis.
Tu modo non cesses doctas fovisse sorores,
Vatibus Augustus nempe secundus eris.
Haec ego, caesareo celebrate Sabine triumpho,
Haec ego, Teutonici fama Sabine soli.
Qualicumque vides deducta epigrammata versu
Adsero iudicio nempe legenda tuo.
Quaeque precor fuerint nostris vitiosa libellis,
Apposita emendes docte Sabine manu.
Ne mihi non nota signetur arundine charta,
Neve mihi possit tutior esse domi.
Hendecasyllabicos, et cur non scribis Iambos,
Versibus est istis pagina nulla tibi.
Sic tu nempe mihi dicis, sed tu mihi dicas,
Cur tibi non dederit Bilbilis Hexametra.