15 July 2006 Reinhard Gruhl
text typed - structural tagging completed - no semantic tagging - MORPHEUS spell check performed - errata list worked in (except the erroneous corrigenda of p. 67, line 17 and p. 209, line 31)


image: s001

CHRISTOPHORI CALDENBACHII LYRICORUM LIB. III. RHYTHMORUM LIB: I. ALTERQUE MISCELLANEORUM. Accesserunt ex Heroicis AQUILA et CUPRESSUS. Item de BORUSSA PHILAENIDE. BRUNSBERGAE, Typis Casparis Weingaertneri [Orig: Weingärtneri] . M. DC. LI.


image: s002

[Gap desc: blank space]


image: s003

REVERENDISSIMO ET ILLUSTRI DOMINO, Dn. CUNRADO A BURCKSTORFF, Dioecesis Brandenburgensis Praeposito, Ordinis Teutonici Iohannitarum Equiti Aurato, et Commendatori in Lagau, Serenissimi Electoris Brand. Supremo Camerario, Intimo Regiminis, et rei Oeconomicae in Nova Marchia Consiliario, Generali Arcium in Electoratu et Marchia Brandenburgensi Commendanti, Colonello, et Supremo Cuestrini Capitaneo, Goldbeccae, Manschnovii etc. Domino.

TErrarum praesigne decus, venerabile caeli
Depositum, clypeis [Reg: clipeis] inclite Ductor, Eques;
Cuius in elogiis Virtus contendit Honori.
Et tituli meritis emicuere suis:
Ampla togae lux, ampla sagi, geminaeque Minervae
Cor, et PRINCIPIBUS mensque, manusque, Tuis:
Quae monitis vacat usque DUCIS, clamoribus usque,
Et populi votis officiosa vacat:
Ad nostros etiam paullum vacet, annve, cantus
Auris, et Ausoniae fila pudica lyra.


image: s004

Otia nobilibus misce Phoebeia curis,
Atque augusta rudi pondera voce leva.
Scilicet alternam sollertia tanta quietem
Postulat, et subiens seria ludus amat.
Te facilem tenuis poscit sibi Musa Patronum:
Gaudeat o facili Praeside, Musa cliens:
Deliciumque Tui dum pergis PRINCIPIS esse,
Ne vatis renuas et decus esse Tui.


image: s005

CHRIST. CALDENBACH. AQUILA, SIVE In Inaugurationem. Serenissimi Potentissimique Principis ac Domini, DOMINI IOHANNIS CASIMIRI, Dei gratia Regis Poloniae, Magni Ducis Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae etc. Suecorum, Gothorum, Vandalorumque Regis Hereditarii.


page 006, image: s006

PRAEFATIO In Aquilam.

ACtiaci quondam felicia proelia Martis
Gratata est reduci cum sua Roma Duci:
Caesareos auxit voluctis non una triumphos,
Artificique suum gutture plansit Ave.
Grande salutator pretium tulit ilico corvus,
Picaque, et Eoa psittacus hospes humo.
Non, operas, oleaeque dolens incommoda sutor,
Carmina ridiculae sera fefellit avis.
Me sua Lechiacis fictore securibus Ales
Plaudit, et auspicio firmat ovante thronum.
Non Indi soboles vulgi, non munia tanta
Frondibus, aut tectis garrula mater obit.
Ipse suum cohibet crocitans genus augur Apollo:
Clangentesque vetant plectra minora tubae.
Gratanti placitura sono, de vertice caeli
Missa, venit summi fulva ministra Iovis.


page A2, image: s007

FUlmineam, Tarpeie pater, demitte volucrem,
Auspiciisque recens lustret melioribus orbem
Purpura. non unus captat praesagia Calchas,
Tiresiaeque vaga suspectant praepete caelos,
Dum pronus relevatur apex, Lechique refulgene
Stemmata, et augustas instaurant Numina sedes.
Hinc milvi moveant tristes [(transcriber); sic: rristes] , dirumque minatae
Voces Bistoniae. sileat Ciceronibus atro
Carmine Phoebeus volucer, vigilisque mariti
Accuba, non tetricis horrescat Hymettia bombis
Ales, et intrepido fatalis noctua Pyrrho.
Quae Ganymedeis quondam tibi mutua praedis
Terga dedit; mediique procul confinia mundi
Distinctis invenit agris, qua colla bivertex
Parnassus levat, et Phoebo dant limina Delphi;
Haec fulvos repetat iam nunc Helicone volatus,
Sarmaticumque salutet ebur sublimis, et apto
Omine transscriptis applaudat regia regnis.
Hanc pater Aonio Clarius de vertice ducat
Ipse favens: Clariaeque ducem stridore secundo
Pone sequantur aves, Cycnus, lepidisque Cicada
Rauca sonis, Gryphesque [Reg: Grypesque] cati, pedibusque recurvis
Acrior Accipiter. festivus adhinniat illi,
Atque Aganippaeas stillet vocalior undas
Pegasus. ingenuis illam et iucunda venustet
Calliope sertis: certentque in vota Sorores.
Iam laetae cecinere tubae, cantusque tubarum
Aera iuvant pinnis tremulis. iam templa, forumque,
Iam campi, vicique dato complentur ovatu,
Et turbas fremor altus habet. vomit horrida vallum
Fulmina, ferratique sonant per inane tonantes.


image: s008

Sunt alii, quibus ille tuus deserviat, ignes,
Armiger; atque alii, quos expetat aure, fragores,
Et quae tela ferat. late crepat inclita ferrum
Nomina, belligerique globi, Russique, Gothique,
Et Livonum pellita phalanx. ad regia iurant
Signa truces Heneti, Litavusque, et fruge Volinus
Ditior. optatis reboant vaga sidera Vitis.
Huc age felices obtendat stridula vultus,
Et, sua per simulacra ruens, veneranda satelles,
Tot fremitus accendat ovans, et iubila firmet.
Non aliena, Pater, nostris in tanta triumphis
Fata vocatur avis, dudum quae celsa cohortes
Eduxit patrias, et genti schemata finxit.
Fac ornet Romana biceps insignia, et armis
Regum crebra micet : [(transcriber); sic: ::] populum tamen una Polonum
Iure colit. Primis hinc ipse sibique, suisque,
Auguriis faustas olim disponere sedes,
Dux populi, Lechus fertur, cum Vistula pingues
Offerret profugo terras, Aquilaeque dederunt
Omen, et inventi signarunt oppida nidi.
Num potiore tibi sacratam condidit aedem
Urbs tua prodigio, nitidam qua celsius arcem
Ardua praesagis tollunt Capitolia membris?
Hac in centimanos tendebas auspice fratres
Ipse, Giganteamque vales evertere molem
Prosper, et indomitos alto turbare Mimantas.
Fulserunt eadem campis in proelia quondam
Signa tibi, nostris quae fulgent usque maniplis.
Exemplis haec Creta tuis, haec Troia levavit,
Haec Latium. supplex Aquilis bellantibus orbis
Cessit. idem signum, pugnator Persa, tulisti.


page A3, image: s009

Seu praefixa vetus gestavit gramina miles:
Seu torvi simulacra lupi, fortisve caballi
Praetulit in pugnam, taurive, suisve Sabelli;
Cum tumidi nondum ventis strepuere dracones:
Mobilibus non ulla tamen magis apta refulsit
Castris effigies [(transcriber); sic: esfigies] , facili quam sorte revellat
Signifer, et tremulis surgant praetoria monstris.
Scilicet haec mundi praeclara negotia visu
Protulit usque bono. non hac optatius omen
Fecerit Accipiter, non bis seno ordine Vultur
Romuleus. cedunt uni metuenda volucri
Nomina Chaoniae, Picusque, et suavis Aedon.
Sola Iovis, quae fert, excellere Fulmina gaudet.
Nec melior virtute Duces, atque agmina belli
Anteeat volucris, pictisquae robur ab hastis,
Et cordi socias inspiret lucida vires.
Ecce per aerios, Divorum nuntia, tractus
Fausta levatur avis. respondent omina, et unci
Addicunt litui. dextras advertite pennas,
late cava porrectos in templa volatus.
Constant fata poli, nec laevo Numine visus.
Ipsa susurranti conspirant lenius auta.
Iam procul augusto CASIMIRI nomine sacra,
Carbasa, nec geminas ignorant signa volucres.
Stat Lechi numerosa phalanx, atque, aspera centum
Nominibus, dum vasta citos trans nubila cursus,
Et gyros spectat celebres, hac auspice Regem
Optat, et aligero promittit mutua ductu
Proelia. non illos Sueci terrere Leones,
Non Scythici possint cristis immanibus Angues,
Non Lunae Geticae. faciles ad murmura Nili


image: s010

Prima, ferumque Nigrin signis ea duxerit ales.
Cedimus augurio laeti, fremituque secundo
Clara Panomphaeae capimus documenta ministrae.
Ista, Corinthiaci deludens pilea Prisci,
Fata dedit. talem nato portendere pauper
Regna Midae vidit genitor. non dissona cunis
Venit Alexandri vates, altoque resedit
Culmine. fatidico talem super ardua vultu
Aegonis se tecta tulit: clypeumque [Reg: clipeumque] Sicani
Pressit ovans Hieronis: et ipsi prandia rapta
Augusto retulit. talis tibi, Livia, pullum
Deiecit gremio, Daphnaeo termite onustum;
Termite, qui viridi praeberet semina silvae,
Unde triumphales optarunt germina pompae.
Pande leves supra. ceu pandis, amicior alas
Nubivagi Regina chori, generosa Tonantis
Stipatrix, trifidae Moderatrix inclita flammae:
Et volucres itera Plausus. haud inscia tantae
Sortis, honora venis. te certa nobile vate
Pressat io! CASIMIRUS ebur; fulgentque verendi
Mitibus auspiciis gladii. te festa coruscum
Serta tegunt, monitrice, caput; coiitque potenti
Virga manu, sacrique globi. tibi funera magni
Saeva LADISLAI, atque ingentem eluximus urnam.
Spirat io! pro fratre Titus, pro Castore Pollux.
Par oneri, fesso rerum successit Atlanti.
Huc age divinos iterum per nubila gressus
Flecte ferox, nostrisque volens complaude triumphis,
Regnatrix augusta poli, liquidissima fati
Praeses, et augurii fortunatissima Princeps.
Non pecudum fibras, non, te praesente, moramur


page A4, image: s011

Pullos Chalcidicos, non, Phoebi germina, lauros,
Et frondes aestu creperas. tibi cesset acutus
Oscen, et argutis horrens Dodona Columbis.
Carmina tu Mantus aequas, vocemque Sibyllae
Fatiloquae. non te potior versuta Premisli
Machina, et Arsaciis nugax hinnitibus aer,
Aut nostris superent antiqua oracula metis,
Et stadii malefidus honor. Sic pendula Regem,
Sic Proceres venerate procul; sic fusa per agros
Agmina Vistuleos festivo perstrepe lapsu,
Et signis collude tuis, quibus impigra late
Tela rotant Venedi; queis [Reg: quibus] orbe Ruthenus aheno
Concrepat, et pandas sinuat Masovita cateias,
Pegaseosque vehens simulat Podelassia vultus.
Tum, factis rite auspiciis, in nubila condas
Rursus celsa caput, caelique e vertice summo,
Nimborum supra patriam, ventosque sonantes,
Fusa procul nobis audi gratantia vota:
Et, queis [Reg: quibus] laeta chelys regalis inauguret horam
Imperii, illustres tribuas in verba figuras.
Quid non missa boni cupidis denuntiet ales?
Quam gentis Superi dederunt in liquida nasci
Sceptra suae, Divumque pater iubet ipse tremendae
Deservire faci, spatiosumque ignibus orbem
Terrificare suis; quam vultus, et indole virtus
Laeta sua, patriusque vigor regale subire
Optat onus, civesque sacris inflectere frenis.
Talem, IANE, tuis effert te gentibus aether.
Nasceris, ut regnes, meritisque intenderis ortu.
Imperiis edi minus est: simul illa mereri,
Summam laudis habet. virtutem Lechia primum,


image: s012

Tum spectat genus in Dominis. ad fulmina promptam
Haud unquam Paphiae prolem genuere columbae.
Ut primi genium capitis per limpida secum
Prata vehit rivus: consurgit semen honesti
In sobole. Non sic morituri stragula Fratris,
Iamque reposcendi te verba novissima Regis
Augustae Procerum commendavere coronae:
Quam tanta DEUS ipse domo. cur robore Medus,
Aut fasces Meroe procero corpore nixa
Speret? ament Indi formam, censusque beatos
Aethiopes; credant veteres abdomina regno
Digna Gothi; pernix alibi se cursus habenis
Induat. Imperiis multum natura ministrat,
Maiorumque vetustus honos. e stirpe putetur
Regia sors. colat hos populus, quibus astra colendi
Principium fecere domo. parere solebat
Sparta vetus certo generi; solitae estis Athenae:
Nec proavum seriem neglexit, sceptra, Corinthus,
Commissura Duci. quid tot superaddere gentes
Expediat? tendit caelesti Iuppiter ortu
Ipse potens in regna poli. Sic, libera quamvis,
Obsequia usque dicas natis in sceptra, Polone,
Dum licet, atque alto exoptas a sanguine Regem.
Non Vendae tibi femineo, non Hedvigis, ore
Displicuere throni, dignus dum stirpis avitae
Perstet honor. quid progeniem nunc edere Lesci,
Quid tanto celebrem iuvat allegare Piastum
Ordine? non nobis rectorem, Galle, dedisses,
Non alii, si prisca genus servasset origo.
Ipsa Iagelloniae, quantum datur, usque perennat
Cura domus, poscetque suos ad sceptra nepotes,


page A5, image: s013

Dum sobolem curent Superi, nec fata sinistris
Obstent ordinibus, vigeantque a stirpe minores.
Cunas fama Iovis dudum decoravit honore [(transcriber); sic: honoro]
Flammigerae cultu volucris. Cretaea revisens
Antra, puellarem crebro restinguere fertur
Illa sitim, rostroque sacrum suffundere nectar.
Unde suis ales etiam nunc emicat astris,
Officiosa procul, et munere gaudet alumni.
Non et Achaemenios istaec non ambiit ortus
Nutrix: et meritis infantes crebra stupendis
Affecit quondam, subiens inopina labantes,
Praecipitesque datos, si tantum vera seruntur;
Et casum celeri prae cavit subiuga dorso.
Te primi (nil ficta moror) sub luminis oras
Expositum, Rex, Augustae cinxere cultu volucris.
Grandibus officiis subito, fulsitque paternum
Stemma, nec auspiciis caruisti illustribus infans.
Ilico regales animos, afflataque Divum
Numine supplicibus spondebas pectora terris.
Sed nec Caesareae comites se iungere nostris
Fugerunt Aquilae, geminaque a teste refulsit
Ortus sidereus. Qua non illustrior orbe
Gens viget, in proavis numeras: stirpique Polonae
Confers Austriacam. quin et tibi linea priscis
Deducit genus acre Gothis. quo cumque beatis
Vergis principiis, generare propinquior astris,
Heroumque sacro confundis sanguine famam.
Non ego nunc seros ausim percurrere fastos,
Maiorumque referre decus. me dulcia dudum
Nomina, me gemino fecunda vocabula lactant
Pondere. Te, titulo compar, tellure cadentem


image: s014

Excipit alma CHARIS, facilique benigna sereno
Gratia, quod tribuit mater Constantia, robur
Temperat. O quantum CASIMIRI voce superbis!
Quae pulchrae secreta facis praesagia sortis!
Omnia nunc uno coeunt cognomina verbo,
Seu Sanctus, seu Iustus ames, seu Magnus haberi.
Tot spectant unum tituli. numquam illa sinistris
Orbi Sarmatico venerunt nomina fatis.
Hinc perpes fuit indigenis amor, hostibus horror.
Hinc leges, hinc poena reis, hinc gratia venit
Supplicibus. proceres beat hinc concordia. plebem
Pax, et tuta quies; regni prolatio fines.
Augusti sed enim vix soli in patria vultus
Pondera sufficiunt. quondam Phoebeia pullos
Lumina distinguunt Aquilis, curamque parentis
Proles ampla subit; ni recto perferat altum
Ore iubar, nido turbatur degener haeres.
Quod si purpureos inconniventibus ignes
Hauserit advertens oculis: et fusca colorum.
Membraque, pesque decens hamis, atque ungve severo.
Incurvaeque placent nares, quas Persa vereri
Optet, et excelsae consecret in omina mentis.
Tum patrio gaudet raptu, sequiturque volantem
Nisibus ingenuis soboles, tergoque fideli
Excipitur quondam, et gestat sua tela Tonanti.
Talem sceptrigeris te finxit cautior annis
Cura Sigismundi patris, celsoque paravit
Optandum solio. partem sibi vendicat ardor
Vividus ingenii, partem sibi corporis artes.
Membrorumque vigor facilis. nec lingua disertos
Vult nescire modos, dominumque in pectora robur.


page A6, image: s015

Dividis eloquium populis, fandique politam
Multiplicas faciem. tot Ponti cultus in ora
Rector suspicitur. quid fulmina docta Periclis,
Facundique queant, gaudes reputare, Solones,
Et linguae imperiis potior, quam Marte, Philippus.
Vidimus Andino tibi iam mitescere melle,
Iam Senecae stricto muniri pondere chartam.
Non arcana Sophum Princeps penetrare recusas,
Doctrinaeque sinus varios. cum codice fasces,
Cum sceptris iungi calamos bene, gnarus: honestum
Annuis, ut sapiant reges, sapiensve gubernet.
Hinc sortem populis, hinc duci commoda terris.
Traductas orbi pestes, Licinique venena
Ne quicquam, dudum amplexo, magis Antonini,
Alphonsique placent. stat doctos usque vereri,
Nomina sancta, Numas, et sani Corcula mundi,
Scipiadas. spernit, quas non intelligit, artes
Dux populi: frustraque petunt sua praemia Musae.
Tum viguit Romanus apex, cum scriberet ipse
Caesar, et Augustas habitaret Cynthius aulas.
In primis antiqua sagax monumenta revolvis;
Aevorumque vices, nec stantem limite certo
Contemplare Deam. dein dextram circinus armat,
Campestremque [(transcriber); sic: Camprestemque] locas docta statione Gradivum.
Iam sonipes, iam lucta tibi, consertaque tela
Distinguunt operas. etiam tibi rura Diana
Pandit, et intrepidum praeformat ludicra Martem.
Mox patriis tiro castris, molique sagatae
Serius accedis. Qualem Volscentibus arvis
Aeneam puer Ascanius, Rutulisque, cruentum
Saepe sequebatur praesens, et caedibus arsit:


page 016, image: s016

Dilecto cupiens lateri, et legionibus haeres.
O quoties tenerum, Marianae moenibus arcis
Cum Suecos ageres retro, pater Istula cernens,
Gestiit, et properis applausit comtior [Reg: comptior] ausis!
Haec, ait, haec alacris praetextae symbola quid non,
Sumpta deinde toga, spondent? cui Prussica iam nunc
Rura, age, tutori tandem quoque debeat orbis
Sarmaticus. Sed maior agit Bellona volentem.
Fraternis etiam non nulla accede triumphis
Portio. te dudum exspectant hiberna pruinis
Saeva Borystheniis. alium te Thesea iungant
Amphitryoniadae, seu mavis, saecula nostra
Euryalum Niso. Moschi submissa pudendo
Perfida colla iugo; pussas a moenibus urbis
Infestas acies, ereptaque faucibus hostis
Oppida; prostratum, quemcumque Europa fovebat,
Militiae florem; tot signa, tot ora verendo
Ductorum curvata pedi: nae laudibus addit
Partem etiam, CASIMIRE, tuis. agnovit honorum
Ipse LADISLAUS comitem; non dulce Sehinus
Nesciit auxilium; seu verti castra, Ducesve
Captivos abigi; seu victum, et noxia Martis
Arma suo tecte doluit submissa Smolensco.
Nec Valachis aberas campis, cum duceret orbis
Robur Amurathes, et Byzantina labarent
Foedera. Threicio iam tum tibi tela cruore
Gestibant maduisse diu, patriaeque vocanti
Germanam meditatus opem, cum Fratre, leoni
Tendebas suppar gemino: nisi pacta Gelonus
Eligeret, pronamque manu praeferret olivam,
Et tumidos ultro premeret Murtazius aestus.


page A7, image: s017

Nondum maturum solio te fata putarunt,
Ni meritis exiret honos maioribus, et te
Victorem simul ipsa suum Fortuna probaret.
Heu nimias Divae vires, in summa iocantis
Quondam etiam mundi capita, augustosque Dynastas
Tam rigide! socium te Caesar avunculus armis
Accipit, et dubiam Princeps conscendis arenam.
Non steriles tibi bellatrix Germania pugnas,
Aut trepidam decerpsit opem. tibi Vandala saepe
Cessit fracta cohors; te Gallus, et ense Laponus
Horruit invictum toties. nisi, longius hostem
Dum sequeris profugum. Quamquam te laeva periclis
Induit impavidum sors, et fidentior omne
Adversum superas. Non hospitis ora Darii
Miltiades olim subiens, non pectore fortis
Excidit Attilius, caderent cum durius arma
Punica. praedones inter stat Iulia virtus,
Et claro gravius luituros scommate ludit.
Sic te scaeva throno tantum graviore paravit
Pulchrius insultu Dea. lapsi surgimus olim
Dulcius, et melior venit inter acerba voluptas.
Crescit ab obsequiis regimen. quem saeva procellis
Egit hiems, leni dat lintea cautior aurae.
Ipse mali gnarus, novit sanare suorum
Rex mala, dignaturque inopes attentior auris.
Et iam certa suum deposcunt sidera Regem.
Conspirant uni Proceres. hunc ultima fratris
Vota LADISLAI monstrant. ab utraque paratus
Sorte throno, CASIMIRE, redis tibi, plena tropaeis,
Deberi diadema, tuis. Alemannia clamat.
Te dignum solio laudant Italique, Britannique,


image: s018

Et, quem terrueras invicto nomine, Gallus.
Astrepit ipsa procul vultu Cantabria quondam
Laeta tuo. non ampla Tyras suffragia demit;
Non, grandes operas testata, Borysthenis unda.
Terrarum quascumque plagas vel gratia frontis,
Vel dextrae dedit illustres vigor, undique claris
Testibus eveheris, Cur vitae tempora caelo,
Teque sacrum vis esse Diis? angustior orbis
Num meritis est porro tuis? iamque ultimum honorum
Es, Princeps. emensus iter? vel splendida tandem,
Tot dignam studiis, exquirunt orsa quietem?
Quaque potest, mundi emeritum te rebus, Olympus
Vindicat ipse suum? num quondam regia quadrant
Sceptra sacerdoti, geminique in crine tiarae
Conveniunt uno bene, et aris purpura gaudet;
Pontificum ut primi sociabant munia reges?
Quicquid id est: quem Cluniaci de limine sacro
Prisca coronavit Rixae sibi Lechia natum,
Nunc reducem mundo, ac sceptris videt, omine dextro.
Et nunc Praecopii grassantur caede latrones:
Ut tunc sanguinei miscebant cuncta tumultus.
Est, est, quem subigas, hostis, quae iurgia tollas.
Illum et Masoviis acrem, Prussisque cruentum
Accipimus, dum sera beavit regna quiete.
Nescit claustra decor. virtus in sole triumphet.
I bonus, et mundo felicia nomina redde;
Redde tuis tutare pios, compesce feroces.
Securum tibi templa Deum, tibi tecta vigorem
Acceptum referant populi. sacra, curia, leges,
Suppetiae miserum, tibi digna negotia caelo
Suppeditant; dignum monstrant te dulcibus astris.


image: s019

Cur lateas antro, Divum genus, edite regnis?
Patria si quondam te laudatore superstes
Sceptra LADISLAUS meruit: nunc et sua consert
CAROLUS ora tibi. flectunt encomia coetum
Tanta Palatinum, fraternaque pondere dudum
Gaudent vota suo. non impia proelia Thebae,
Non alium Smerdi Cambysen vulnere dirum
Persa videt. vivit Lecho procul exule Cracus,
Patria cognato nec manant arva cruore.
Felix principiis annus, Ianique decori
Nominibus menses, meritis quibus unguina sacra
Fluxerunt membris, et honoro corpore primum
Dalmaticae fulsere togae! Qua celsior altas
Antevenis nubes, mea, liquidioribus alis,
Plaude decenter, Avis. firmant suffragia Patres,
Et tua Sarmaticis elucent signa coronis.
Inclita si vestrae gentis tu regna mereris,
Dotibus insignis naturae, atque indole clara:
Tecum etiam noster Princeps regnare meretur;
Omnis et altorum decorum resplendet imago.
Qua Regem virtute praeis? quae munera signas?
Prima Iovem curat Pietas, gaudesque verendis
Servitiis. hac luce novae decorantur habenae;
Hoc simulant meritum. cunctis excelsior, infra
Se IANUS putat esse DEUM. labat hoc sine fulcro
Omnis apex, rerumque vigor. non cura regentis,
Non populi viget obsequium. quae firmat utrumque,
Est pia religio. cedat simulata Minerva,
Aut cervae monitus niveae. non impius ardet
Nocturnae torus Aegeriae; non numine pravo
Fingit Apollo Ducem, Capitolinive moratur


page 020, image: s020

Cella Iovis. verae patuerunt flumina sortis,
Et rectis DEUS auspiciis. ter Sancta ministrant
Numina praesidium, quae non impune iocetur,
Aut barbae illepido Dionysius exuat auro.
Quod si Pythagoras Aquila divinior alba
Audit, et excepta tantum meret hospite nomen:
Qua magnus Rex esse velit, tu ferto Columbam,
Ales, Idumaeo quondam super amne, Columbam,
Quae mic vit nive candidior, purisque pruinis:
Et regat aetheriis regnantem Spiritus auris.
O quantum spondent commercia sacra secundi!
Tunc Aquilae pennis caeli super astra subinde
Evolet, et sanctis inhiet vitale cadaver,
CHRISTUM, perfugiis, optetque augere coronam.
Te vegeto pollens extollit acumine visus,
Assuetaeque faces caelo, et capientia solem
Lumina, maturi CASIMIRO pondera sensus
Regia decernunt, et rerum cautior usus.
Instat io! sollers oculus, momentaque regni
Temperat ingenio vigili. non torpida clavum
Dextra regit. capitis collucet lumine corpus
Imperii. nunc ora suis exculta loquelis,
Nunc peregre visi soles, et crimina sortis
Utilitate vigent. Tu quondam provida nidum
Consuesti, querulosque lares firmare lapillo,
Insidiasque caves. illi Prudentia regnum
Munit, et integro durantes pectore curae.
Tot sortem populorum unus, tot vota bilance
Versat inoffensa. non dissona moribus illum
Agmina, et ingenio, non casus mille fatigant,
Non pacis bellique vices. iam litibus obstat,


image: s021

Iam melius ligat arte suos. nunc extera curat
Foedera; nunc surias, intestinamque Megaeram
Arcet, et occultis adhibet moderamina technis,
Incestas alii Capreas, celebrentve tepentis
Lustra gynaecei, populumque, diemque perosi.
Impugnata legant alii per litora conchas,
Oceanique graves spoliis Capitolia visant.
Nonnulli trutinis librent invisa Minervae
Agmina, textricemque manum, qua moenia certum
Inveniant dimensa modum: vel mille theatra
Muribus, et totidem mustelis ampla profanent.
Quantum distat ab his, dum noster in omnia Proteus
Se rerum simulacra vocat, causisque diremptus
Undique tot, populo sua lumina dividit Argus.
Ille nec astuto parcit conamine, lentae
Cum sors deficiunt vires, vulpemque leoni
Iungit, et occultis molitur commoda technis:
Suspendenda velut ramis frondentibus ova
Vulpina tu pelle tegis, Phoeboque fovenda
Quondam non incauta locas. Etiam aspera verba
Condit amans, placidusque monet, durumque benigno
Temperat, et sontes emendat lenior ausus.
Sic hebetes acuit vultus tua melle remista
Cecropio bilis, polletque per unguina visus.
Conveniens plerumque pater cum iudice poenam
Mitigat utilius, consorsque rigoribus urget
Gratia. crudeles evertunt sceptra recenti
Compede Tarquinii, et Siculis mugitibus horrens
Machina. non Syllae tabulis immitia densent
Rostra, nec immanes acuit Mezentius iras.
Qualem virginibus facilem te prisca litandis


image: s022

Saecla ferunt, iugulo toties cum saeva vetares
Arma, bovemque feris monstrares caedibus aptam,
Infigens abrepta bovis cervicibus arma:
Moribus insuevit placidis, atque indole Princeps.
Non ipsi firment adamantina vincula regnum,
Seu terror trux, sive metus; cui fortior arcem
Condit Amor. quam non strepero balista tumultu
Eruat, aut agiles occulta mole cunicli [Reg: cuniculi] .
Privatis augusta togis se purpura miti
Indulget radio, non hoc discedere vultu
Se tristem quis forte gemat. metuenda facessunt
Nomina nonnumquam, Domini, stipatque modesto
Exsultans titulo, modicus commilito Regem,
Iniectae meministe iubent, quibus imperet, usque
Augustum trabeae, nec acerbo patria gaudet
Praeside libertas. sese submittere fasces,
Cum decet, et pulchras norunt acquirere laudes.
Tum dici vix ulla queat periiste tenaci,
Aut amissa dies. ad vectigalia turpes
Romanus cogat matulas. sibi Persa lucretur
Institor immensis cognomina foeda tributis.
Slavica munificos gaudent sibi regna Cimones
Caelitus, et reddi faciles in dona Severos,
Quae iussus laudanda petas. res regia partis
Crescit amicorum studiis, non tecta, nec arcae
Mygdoniam servant gazam; quae flumine largo
In populum, et curto damnatos aere redundat;
Tum vero in meritos. etiam sua Cynthius aufert
Praemia, Pegasidesque Deae. sua flumina mutant,
Regificoque undae manant Aganippides auro,
Te faciles etiam plebes alata subinde


image: s023

Ob praedas sequitur, gratamque haud una probavit
Exempli species. repetant cur omnia Musae?
Sed tamen aequa negas alieno vivere raptu,
Praedatrixque tuos nescis excedere fines,
Vicino distincta lari, Sic regia cuique
Servat cura suum. recto se pondere Praestans
Virga levat, fugiuntque sacri lentescere fasces.
Claret Aristidae titulus, propriaque Zaleucus
Lege ferox, vetitoque sibi gravis ense Charondas.
Quo leviore olim declinant pondera motu,
Strictius attentae trutinant examina lances.
Accendit Rex ipse facem iustissimus aequi,
Quem parili studio plebs non invita sequatur.
Plus nocet in magnis vitium. rex regula vulgi est.
Seu curru Phoebus rutilo, seu Luna laboret,
Inficiantque globum maculae, nigrore [(transcriber); sic: nigrorye] micantem;
Omnis in aetheria pendet ferrugine vultus,
Et mundum labor altus habet, quo pulchrius olim
Surgat culta seges, incommoda vellitur herba.
Utque suum valeat corpus, pars aegra secatur.
Nec tamen, ut rectas teneas immotus habenas,
Cuncta venenatae caveas convitia linguae,
Et rabiem, CASIMIRE, canum. Tolerantia tantum
Quondam etiam culmen decuit. non cernis, ut auris
In mediis Aquilam cornicula vana lacessar.
Nonnumquam, et temere steriles ogganniat iras?
Illa leves supra Zephyros, tractumque tonantem,
Despectat lapsus humiles, gaudetque protervam
Spernere, et indigni molimina frivola Martis.
Sic morsus rides metito, CASIMIRE, profanos,
Pollentemque minus stimulum. cur serviat usque


image: s024

Lingua, suis exclusa Notis, ubi libera gens est?
Non cunctis audire bene, ut bene feceris, olim
Hoc quoque Regis erit. qui dissimulare subinde
Nescit, ineptus habet clavum, momentaque rerum.
Est, ut et invitam tandem exigat ultio poenam,
Vipereasque dein deplumatura volucres
Acrior invadat, cum dignum duxerit, ales
Regia, nec vincant liventis crimina vulgi.
Una thronum superest illustrans agmine Virtus;
Virtus, qua capiant acres cognomina Pyrrhi,
Gaudentes Aquilae titulis. hoc strenuus aequas,
IANE, sodalicium. simul et tibi roborat ingens.
Corda vigor, nullamque pavens vis ardua sortem.
Hinc etiam premis augustam dignissime sellam.
Non dubium rursus quaerit tua gloria testem,
Tot bellis spectata diu, rerumque cruento
Turbine. ceu fulvum quondam generosa draconem
Impetit, informes evitans mascula nexus;
Aut tua pulvereo sternit luctamine cervum
Ales; agitve trucem Cretaea per aequora taurum,
Pone premens tergum, et dispensat verbera rostro;
Dum maior rabies casurum rupe propinqua
Fortius impellat; iam tum validissima plagis
Instat. et assiduis livescunt ictibus ora.
Ille furens, patulis velatus. lumina pennis,
Qua datur, in praeceps abit altam prona ruinam
Terga trahunt; praeda victrix exsultat opima.
Talem te toties, spectandum grandibus ausis,
Cum rabido dudum congressum vidimus hoste.
Iamque liquet, cui se pubes cognomine campo
Patria sit rursus dilaudatura magistro,


image: s025

Quae sperer documenta ducis; seu fulminet Auster
Denuo, et exciti coeat vis horrida mundi:
Seu, male fraternas olim stimulantia vires,
Arma ferox Aquilo repetat. quacumque praeibis,
Te sequimur plebs aequa Ducem. Nec classica nondum
Aeratis sonuere tubis heu funera Tauri
Magna cito sensere leves, viduoque protervi
Insultant solio! regali caedibus Umbrae
Tristis adhuc Bellona litat rubuere Voilini [(printer); sic: Voilin]
Infanda sanie campi. Podolia late
Fumat, et accensis maerens Pocucia villis.
Scilicet haec sumpti vitiant exordia fasces
In vestrum, CASIMIRE, decus: tu Lechica redde
Sol alius per regna diem: simul alma profanis
Se dabit immunem vespertilionibus aura.
Surge, age, felici praecedas agmina sorte
Ductor, et insultum populi compesce rebellis;
Dum nostris attenta calent tibi sidera votis:
Te soboles, annique beent, Auguste, Piasti;
Te Casimirorum tituli, Fratrisque tropaea
Fausta LADISLAI; te sanctis laudibus ornet,
Et tegat invicto pietas Iagelonia scuto.
Vince tot antiquis Regum Praeconia fastis
Solus, et aeterna dignissima suppete cedro.
Te timeant sontes aequum, laudentque benignum
Innocui. tibi victa procul dent colla tyranni:
Plaudat amicorum pietas. tu munia fidus
Pastor obi, fidusque parens, et regna beatis
Extende officiis. te fama per extera tollat
Climata, amorque domi. praesis, longeque supersis
Inclitus: et, civem meritis, terroribus hostem


image: s026

Dum comples, Aquilae te sospitet usque iuventus
Incolumem, Pyliosque alterna refingat in annos:
Nec nisi sero tuis deserviat ultima bustis,
Quam cecini, volucris, (Romae nisi funera temnis,)
Emeritumque ferat sublime volentibus astris.
Tu sed (nam motis coierunt signa maniplis,
Et tua belligeris auris colludit imago
Iam late, sequiturque Ducem iurata iuventus)
Nunc age sidereos paullum deflecte natatus
Rursus, et auspiciis Regemque, virosque secundis
Anteveni, caeli regina, pedissequa summi
Fulva Iovis; qualem miti prodire per auras
Vidit calle Valens, laete videre Vitelli:
Qualis Alexandrum lentis insistere Susis
Hortabare, volans iuxta, et cervicibus haerens;
Qualis et Augusti claro tentoria vultu
Venisti spectanda super, fatisque tulisti
Grandibus, et certis praesagia dulcia regnis:
Talis in adversos Regi contende Cosacchos
Prospera, et Herculeas ultra, si duxerit, aras.


image: s027

CHRIST: CALDENBACH. CUPRESSUS, SIVE In Obitum. Serenissimi ac Invictissimi Principis et Domini DOMINI LADISLAI IV. Electi Polonorum, nati vecorum REGIS etc.


image: s028

Ad Manes Invictissimi quondam Poloniae, Sueciaeque Regis. LADISLAI IV Triumphatoris, Pacificatoris incliti PRAEFATIO In Cupressum.

POst Scythicos nuper late, Rex magne, triumphos,
Qua gentem Boreas, Eurus, et Auster habet;
Et post Vandalicae dulcissima pacta quietis,
Cum placidus nostris moenibus hospes eras;
Et Cleomedeis fremuit tibi Bregela ludis,
Meque dedit partes Venda tenere suas:
Debita Pieriam tulimus tibi praemia Laurum,
Praebuit et nitidum dextera nostra decus.
Illud Atlantiades, Divis cernentibus, alto
Tum prior in nostras detulit axe manus.
Plausimus electi tanto monitore ministri,
Et memori supplex pectore mansit honor.
Nunc tristes eheu! facilis dictamine Phoebi
Pangimus ad tumulum tristia ligna tuum.
Sive tamen Lauro crines, seu busta Cupresso
Cingimus, aeterno germina flore damus.
Ut varii gemina se prodant Arbore motus:
Respondet meritis utraque flore tuis.


page 25, image: s029

FElices oleas, et, Martia munera, lauros
Eheu! ferales audent temerare Cupressi.
Viximus! et toties ah! quondam Rege Poloni
Vicimus invicto. magnis Libitina nocentes
Exuit auspiciis. capit una Ducemque, reique
Spem gregis urna. madent civili sanguine campi,
Et subito late deflagrat Russia serro.
Commorimur Regi populus luctuque, metuque,
Bellonaeque novis furiis. ovat ense Cosacchus,
Et viles turmae Nomadum: viduaeque feroces
Insultant patriae. serpunt incendia passim,
Et vicos, urbesque trahunt. in vincula creber
Dux iit: aut ferro occubuit. castella Potentum
Diripis, et praedae Zaporovius instat opimae.
Matronae non fanda ferunt, teneraeque puellae.
Ingenio miscet Phalarim truculentior hostis,
Et Scythico saevit ritu. dat lumina miles
Cara novo fodienda Nahae, et cum Coclite gentem
Associat. perdit digitorum summa Sacerdos,
Quos sacro praefert Epulo: dominosque Beseci
Extimuit fato reduces. terebrantur adunca
Ungues Nobilium scobe, dum reclusa patescat
Gaza, sitimque levet rabidam laetabilis auri,
Tartareae stirpis soboles. Heu mite serenum
Sarmatici quanto decessit turbine caeli!
Quam tetricae risum Zephyri subiere procellae!
Occidit, atque una involvit caligine mundum
Lechiaci facies Phoebi. dispendia tanti
Luminis ut scirent melius, densissima cives
Nubila, et offusis umbravit noctibus horror.
Quis mihi Pierios ausit recludere fontes


page 26, image: s030

In lacrimas, Rex magne, tuas? stat acinace verso
Torvus, et ingenti dum Mavors aera feretro,
Et lituos cessare iubet, queis [Reg: quibus] terruit olim
Odrysios, Moschumque levem, suspirat, et astris
Exprobrat augustos cineres. quatit aegida Pallas,
Tantorumque vices trux indignatur honorum.
Regales sidunt Aquilae, caeloque tonanti,
Fulmineoque procul tractu, letalia circum
Busta silent; dum, quae Latiali more recentem,
Exspectant, genium cupientibus inferat astris.
Ipse rogum maesto fremitu circumgemit Aethon
Littavus, et phaleras damnat, cultusque rubentes,
Queis [Reg: Quibus] Domini toties virtus illuxit Olympo.
Marcent, et patrii defloravere Manipli
Spem messis gravidae, Cererisque fugacia culpant
Munera. quo prosci renitebant prospera Divi
Saecla, coronatum cum magnis palluit Aurum
Exuviis: sceptrumque simul, pomumque verendum,
Et fortem gladium fatali devovet urnae.
Scilicet huc etiam, quo fas est insimul ipsos
Tendere, magnorum tendunt insignis Regum.
Iamque sacrum vix constat ebur, cui frigida longe
Maenalis, et flammam proclinavere Triones.
Plangit, et humidulis diadema LOYSA recingit
Vertice luminibus, dudumque Alcestida laudans,
Et Carum volvit dominam. Quem Nomina Fratrum,
Augustique latent gemitus? sic Hectora quondam
Priamidae flevere suum; sic Roma doleri
Inclita Scipiaden fraterno munere vidit.
Quis procerum, populique velit describere luctum?
Non alius Fabium maeror, non lacrima vulgi


page 27, image: s031

Extulit Aemilium. sic decessere Metelli,
Sic Numa,Poplicolaeque [Reg: Publicolaeque] vigor. te planctibus istis
Romulidae, Traiane, gemunt. Nec sidera terris
Non maestos sociant vultus. expalluit Arctos
Utraque, nec Cressae solito fulgore puellae
Stemma micat. languent radiantia tela lacertis
Herculeis: fugitque nigrans sua plaustra Bootes.
Inachidae velox, et hebescit Orionis ensis.
Non Leo, non ignes Aquilae, non Pegasus ales
Dissimulat Lechico inductas umbone tenebras,
Signorumque vices miseras. procul annuit axi
Tristis Hyperboreo nimbosa Carpatus arce,
Et laxat liquido canas Aquilone pruinas.
Complorant Hypani Tanais, Berezina fluentis
Uvidus Istuleis. odit sua litora plangens
Memela, funestasque domos, quibus occidit orbe
Terrarum praelustre caput. sua vulnera Duina
Balthidi, et Euxino spatiosa Borysthenis unda
Portat, et immensos sociat Thetis utraque fletus.
Noster at inprimis indulget Bregela maestis
Fluminibus, tantaeque dolens encomia insta
Castaliis ardet fudisse liquoribus urnae.
Mitis ades, (neque enim summo sine Numine summi
Fata cani sas est Regis) nostramque benignus
Mentem, Phoebe, subi. stat magni nuntia luctus
Ecce, nigrumque decus dum comit, flebilis Arbor,
Spargit Sarmaticas umbris feralibus aulas.
Hac nitidas incinge comas, et Delphica differ
Serta parum. aeternam velit haec debere grabato
Grandi materiem, trabibusque vigentibus arcam
Condere; magnanimi qualem victricibus armis


page 28, image: s032

Olim promeruere viri, quos hosticus ensis,
Et patriae generosus amor demisit Averno.
Non hac argentum, non sit quoque dignius aurum.
Haec, pullas inter myrtos, apiumque, rosasque,
Et flores,amarante, tuos, fragrantibus auris
Busta iuvet, celsasque levet post nobile frondes
Marmor, et Odrysias obvelet vivida lauros.
Non Arabum messes illi, non tura Sabaea
Hoc decus invideant. Pharios probet atra liquores,
Atque Palaestinis sudata opobalsama plantis,
Queis [Reg: Quibus] corpus regale madet, magnaeque iuvantur
Exuviae. quacumque licet, se fida ministram
Addat, et aeterno comitetur funera vere.
Scilicet hic restat cineri decor; ista supersunt
Nomina: Pisaea quamquam se fronde favillae
Iam celebrent, urnaeque suas det Olympia palmas,
Et velit Alcidae nostris in honoribus esse
Germen, et Isthmiacae florentia praemia luctae;
Aonia quamquam se comprobet arbore Phocis,
Et veniat solido mansura volumine cedrus.
Nec tamen indecores titulos, et inania signa
Poscimus ad tumulum, queis [Reg: quibus] tanti gloria Regis,
Undique conspicuo se pingat lucida vultu.
Singula, Phoebe, refer. surgat radicibus imis,
Cumque sua crescens effloreat Arbore sermo,
Mortali dum falce cadat. Quae dextera primum,
Dic age, quisve sator plantato germine claret?
Non hominum laus est, sed laus est ista Deorum.
Has primum frondes, haec nomina maesta tulisse
Te, Cyparisse, serunt, cum cervi improvida fata
Heu! fleres nimium: mansitque et nomen, et usus.


page 29, image: s033

Tuque adeo puerum, tantis maeroribus actum,
Iamque nova, iussu Divorum, fronde comantem,
Delicias tum, Phoebe, tuas, nisi vana seruntur,
Ipse dolens clari legisti in signa doloris.
Scilicet et caelo natum se debuit uni,
Quem canimus, Princeps, augusto sanguine cretus;
Sanguine, quo Dis non super orb e propinquior alter.
Seu Sveonum lustro gentem, proavosque Polonos,
Austriacamve domum: divinae semina sortis
Undique collucent. Quis bellica nomina, Gotthos,
Vandalicosque Duces nescit, queis [Reg: quibus] nubifer Atlas
Fixa tropaea procul tollit; quos ultima Calpe
Expavit, Druidumque solum; quibus ipsa Quirini
Regna triumphato didicerunt cedere mundo?
Quam placido iam tunc riserunt sidera vultu,
Casta Iagellonum cum stirps Catharina sub auras
Dulce Sigismundum ferret, quo magna parente
Se iactet soboles! non hoc felicior alter
Sarmatiae sceptrum teneat, nisi gloria prolis
Maior patre foret. Quacumque per astra refulges,
Totque pio veteres dignaris lumine terras,
Gaude, iuncte Diis, Genitor. quo cresceret uno,
Invenit, terrisque dedit tua maxima natum
Fama. Sed et claram felix dedit Austria matrem,
Iam Superis aequata domus; cui Baetica reges
Terra diu, seriemque ferox Germania debet
Caesaream, Num se memoret speciosus ortum
Romulus, Alcidaeve decus? num pignora Ledae,
Fratres Oebalidae? Iam nunc se Lechica virtus
Teutonidumque vigor priscus, iam cuncta Gothorum
Nobilitas uno spectanda reseminet aevo,


page 30, image: s034

Atque una invaleat sobole. Cur inclita patri
Anna Sigismundo lucem denupta sub istam,
Ivit in augustos thalamos, et festa peregit
Gaudia, qua primus decesserat ante Iagello?
Ut tantum sperare queas heroa renasci.
Quem mox aetherias Genitrix latura sub oras,
Insolito dudum micuit clarissima frontem
Lumine, et illustri se prodidit embryo vultu
Inclitus. auroram dicas praeludere Soli.
Sed neque divini cessarunt caelitus ignes,
Cunarumque nitens prodromus. Iam proxima fetum
Ventre fuit positura dies, cum praevia flammas [(transcriber); sic: flamas]
Nox, et inassuetam praeferret regia lucem.
Seu casu, seu consilio miranda Deorum
Corripuere domos incendia: lucidus ante
Testis iit partum, tantique exordia praesens
Sideris indubio praedixit nuntius orbi.
Non Hecubae timuere facem, non saecula faustis
Indiciis Phaetonta novum. scit parcere tectis
Mulciber, et modicus vates surit. ecce resurgunt
Post lateres altae Pario de marmore sedes,
Et melior tristem sarcit structura ruinam.
Talis Alexandri monuit cunabula longe
Templi fax Asii. talis lambebat Iuli
Flama, tuosque olim, Servi, praesaga capillos.
Iamque sacrum Primi produxit nomine Titan,
Felicisque diem, quorum se sanguine Christi
Asseruit quondam titulus; cum nascitur, uni
Cui primas omnis voluit sors addere laudes.
Ilico terna Charis lectum cognominis Annae
Stipat, et amplexu partum fovet, omne benignae


page 31, image: s035

Iunonis subiens munus, partesque beatas.
Cui sociis haerens operis, Tritonia Pallas,
Dum Tyriis puerum deposcit ad oscula cunis,
Miratur teneros vultus, placidaque remistum
Maiestate decus; Martem simul ore severum,
Depictamque legens Venerem, quibus edita iuret
Pignora: tam blandos gravitas confundit amores.
Dumque avido vacat obtutu, mentemque videndo
Explet, fatidicas effatur praescia voces:
Quot populis (o auspi ciis felicibus infans
Nascere, et immensis terrarum suppete votis)
Exspectate venis. qua se diffundit uterque
Duina per innumeros tractus, et Lappio longis
Crudescit tenebris; qua immanibus ultima terram
Cingit zona iugis, et qua spumantia pandit
Stagna Borystheniis Euxinum flexibus aequor,
Exoptatus ades. tibi Parci lenta fatigant
Sidera Samogetae: te pingui rure Borussus,
Et cognata vocant sortiti nomina Russi.
Quis pavor Aedonii iam pulsat dissita campi?
Quae rigidos formido Dahas? te regia Chami
Iam timet, infidique, puer, ferus accola Volgae.
Nec placidi speres inhonora silentia regni
Ilico, pacatosque dies, quem flore iuventae
Destinat aureolo crudis Mars horridus armis.
Et gravibus manet investem Bellona triumphis.
Quanta sed Herculeo veniunt tibi robore monstra
Exsuperanda prius, terras dum candida Virgo
Reppetat [Reg: Repetat] , et veteri diffingas saecla metallo!
Tum facili videas impleri nectare ripas,
Lacteolosque lacus demum; tum mellea cursu


page 32, image: s036

Flumina Sarmaticos passim trepidare per agros.
Enthea Phocaici geminent tum somnia colles,
Et tua Pegaseis undent encomia lymphis.
Talia, dum teneros Dea crebro amplectitur artus,
Occinit, atque animos generosi inspirat honesti.
Sed patulas iam laeta comas, et brachia pandit
Arbor, et aetherias viridans se tollit in auras.
Dic teneros, o Apollo, dies; dic Principis aevum
Mollius, et typico dures in funera cantu,
Quando aliis iam non licet indulgere figuris.
Quam lepidis adeo viderunt surgere caelo
Frondibus aut siluosae Alpes, aut Ida, Cupressum,
Arcadicove tumens inprimis germine Psophis,
Qua liquido tendit celsissimus aeere vertex:
Ut propera noster maturuit indole Princeps!
Quem simul aetherio Iagelonia nomina fonte
Sunt caelo professa sacru, caelestibus acer
Huc iit auspiciis: et, tanti nominis haeres,
Praevenit ingenio gentem, virtutibus annos.
Nonne vides, ut sponte sua funebris in oras
Surculus aerias [(printer); sic: aerius] tendat, seque ampliet umbris.
Irriguas exosus aquas, falcemque, fimumque,
Pastinaque, et medicae quae norunt addere dextrae?
Talis ab inculto subitis ardoribus ungve
Fertur, et ingenitis sibi prodest regia proles
Vitibus. o quoties erectae semina mentis
Dum notat, et rutilos Genitor super ora vigores,
Exilit [Reg: Exsilit] , et primi laudatur roboris haeres!
Fulgidulos quoties inter crepitacla dolones
Obstupuit tractare rudem, crotalisque sarissam,
Aut clypei [Reg: clipei] miscere decus, cui fulgura saeva


page 33, image: s037

Sol velit Othrysiis iam tunc accendere in arvis!
Nec melior puero tribuat crescentibus annis
Flexanimam formator opem. Sibi munia tanta
Deposcit Genitor; laudans Agasiclea, dantem
His se discipulum, quorum quoque filius esset.
Sic vigili rectore patrem, voluitque magistro
Naturae sociare fidem. Si respicis aulam,
Gymnasium, non aula, fuit virtutis honorae,
Qua decor, et rerum laudata modestia, et aequi
Cuta tenax, Divumque timor, geminaeque Minervae
Fixerat egregiam prudens solertia [(printer); sic: solertia..] [Reg: sollertia] sedem.
Non alio dulces vultu curavit alumnos
Aemylius, rigidusve Cato. Rhaeteius istis
Urserat Ascanii florens hortatibus aevum
Ductor, et exemplo eminuit. sic tendere gressu
Vidit adoptivos Augusti cura nepotes.
Ergo alacrem si forte suis inflectere gyris
Cyllaron, aut sociis ludicrum scribere Martem
Aspicit, et prono insignem Pater agmine natum:
Nunc alium pubi credat colludere Cyrum;
Nunc Macetum suppar Domino: nova dispice regna,
Quem mea non capiunt, inquit. Venatibus illi
Nunc animos Diana iuvat: modo pectora sollers
Phoebus habet. profugos olim ruitura Gelonos,
Tela ferox praesentit aper, praedatave truncos
Ursa cavos. Cephalum Litavis incumbere silvis,
Aut Siculos Helymum dicas transponere campos.
Mox agilem crudis sibi dum praeformat arenam
Nisibus, huic veteres decernat Olympia palmas;
Hunc circi plaudant Itali. diffringere Cauros
Fronte truces, sorbere nivem, riguisse Pruinis


page 34, image: s038

Parrhasiis, tolerare famem, nimbosque, sitimque;
Non vigili rerum facie languere, nec aestu,
Se dignum putat, et rigidos occallet in usus.
Inprimis animum veteres dimittit in annos
Creber, et imperii normam petit: inde Quirini
Regna ruunt, hinc Aemathius se tollere vertex,
Hinc Spartae potuit solium. discordia Graios
Perdidit; immodici luxus, et prandia Persas.
Non Solymae spretus Divum timor integra liquit
Sceptra. patrem Cyrum potius, quam praestat haberi
Cambysen dominum. rutilent nec rore Draconis,
Nec tenebras fugiant coclitis pia iura Zaleuci,
Quae rex ipse roges. vivunt in saecula Codri,
Et Decii vivunt, patriae nutantis amore.
Iam Catilina ferus, Siculi iam poena iuvenci
Displicet, aurificesque Midae, atque incommodus orbi
Commodus. o quantum est, humanae gentis Amorem,
Deliciasque cani! nunc observantior aequi
Fabricis, nunc casta tenax in vincula pollet
Scipio. magnanima laudatur Scaevola dextra,
Fulmineoque cluit praestantior ore Pericles.
Nec tu, Brute, lates, quo pulcher vindice surgit
Libertatis honos. non haec mage, sedibus exul
Ausoniis, gratas alibi sibi legerit oras,
Quam Lechi validos inter mansura nepotes.
Hinc patrios alte fastos, et pristina Gnesnae
Tecta legit retro. fundantur moenia Gracchi:
Et novus Arctoo desaevit Romulus orbe,
Faterna stillans sanie. se grandibus ausis
Venda ferox memorat; se fabrica docta Premisli,
Et patulis tu Lesce, dolis. ovat alma Piasti


page 35, image: s039

Dextra cibo: rosorque trucem mus pone fatigat
Popilium. per cuncta rudis se digerit aevi
Momenta, et docili rimatur saecula vultu.
Quin variis etiam consuescunt ora loquelis,
Et modo grandiloquo Slavum cum Teutone mutat,
Nunc Italum priscis amast alternare Latinis.
Totque sonis vox apta fluit. mox indole Regum,
Quos nostri novere dies, se pascit, et, arces
Quo Byzantinae stent robore; quanta Laponum
Cum Duce lis patrium pulset diadema, quid astris
Austriacum fundarit ebur; queis [Reg: quibus] viribus ingens
Se Mongul, se Mosqua probet; vatiosque volutat
Europae Dominos. tum belli ventilat artes,
Inque laboriferi durescit munia Martis.
Nunc castris signare locum, nunc molibus urbem
Impetere insolitis discit; nunc ducere vallum,
Nunc aciem densare globo, cuneosque feroces
Lunari laxare sinu. nil principe dignum
Dememinit, quod scire iuvet; quo summa potestas
Se decoret: crescitque potens vernante iuventa.
Iamque viget, ceu gramineo spectabilis aevo,
Quam viridis late circumtegit, Arbor, amictus,
In frondes diffusa suas, queis [Reg: quibus] nulla decorem
Vastat hiems, aut alticomos rapit horrida cultus.
Stat circum, et vultu capitur spectator amoeno.
Ergo citis meritum plaudens anteoccupat alis,
Stipator virtutis, Honos. Infantia regnis
Ipsa quidem mox apta fuit, cum, Patris iniquus
Desertor, te Finno throno, te posceret asper
Lappio, magne Puer; patrio nisi debita iuri
Obsistat pietas merito: nec tantus adiri


page 36, image: s040

Se votis patiatur apex, quem prendere iure
Naturae meliore queas. Sed maior adultum
Exspectat titulus. quintae trieteridos illi
Vix currit spatium, cum, tot vexata procellis,
Hunc legeret spatiosa Ducem sibi Russia Magnum;
Caesareumque mereret ebur. Matura videri
Virtus ardet, et aetherias se tollit in auras.
Ut pressae per operta faces, simul ignea caelo
Vis patuit, laxique diem subiere vapores.
Cur mutas, gens vana, fidem? quo Castore fluctus
Se melius sedare tui, se pristina quaerant
Nubila? non laceram tibi quis felicior alnum
Sarciat, aut tuto compellat litore Tiphys.
Si ferro potuit miscere Borissius atro
Insidias; et uterque tuis Demetrius aulis
Saevior imminuit: si tristes ponere turbas
Nequiquam, et tragicum sopire Suiscius ignem
Institit: hoc animum rectore recollige, et auras
Exspecta faciles, viden, ut sua regius ora
Pingat honor, spiretque pio confusa sereno
Maiestas augusta numae, cum torruit aestu
Aegeriam primo. recturum vultibus istis
Iava notet, Iapoque ferox. hoc Principe duri
Mitescant Dolopes. oculi, gradus, ipsa loquuntur
Verba Ducem. mores haud ornet gratia maior,
Haud maior gravitas. coeunt sublime modesto,
Acre pio. sollers animum prudentia firmat,
Vis animosa manum. largi sors muneris istam,
Illum certa decet rigidae tolerantia sortis,
Et constans in acerba vigor. sacraria, mensam,
Rura, torum sequitur lex intemerata decori,


page 37, image: s041

Nec facilis peccare modus. procumbere Divis,
Supplicibus praebere manum, frenare nocentes.
Et fastum domuisse trucem, fastigia regum
Commendare putat. Teneros si despicis annos,
Canitiem tantae virtutis respice. fasces
Hoc capit, et properas aevo Pompeius habenas;
Hoc Marius. Sed digna throno se comprobet ante
Gloria, contemptu magis effulsura. secundis
Praeludant adversa; micet per nubila virtus
Clarior, et partum infracta caligine lumen.
Seu mora venturi rata post suffragia regno
Principis, aut fluxae levitas vernacula genti
Causam habet: optatae cito displicuere secures,
Et Domino iurata fides. excluditur heros
Lechicus, et solium Dux Fedrowicius urget.
Ergo, remensurus meritis periuria poenis
Tanta, subit Martem, bellique interritus edit
Grande rudimentum, dudum secreta perosus
Otia, et immunis languorem, Sarmata, ferri;
Quod, nisi cum teritur, facili rubigine marcet.
Dic mihi Phoebeo suras aptata cothurno,
Dic, Dea, fulmineas acies, et ahenea cam Pi
Murmura. Ceu rabiem specioso vertice ridet
Ventorum, caelique minas, quod flebile Germen
Pangimus ad tumulum; non rimis turpe, nec aevi
Damnosa carie; sie victor tendit in hostes
Undique, et armicrepo Princeps parat impete lauros.
Primam, Mosche, dabis. Nimirum, barbare, crimen
Perfidiae, celer in culpas, temerarius auges:
Et tibi iam virtus despecta lacessitur ultro.
Capta Sigismundi pridem felicibus armis,


page 38, image: s042

Obsidione redux Smolensci moenia cingit.
Huc celer, huc, nitidis iam nunc cumulande triumphis,
LADISLAE, veni. venisse, et vincere visa
Caesatis ingemina. ruit acti fulminis instar,
Quod, calidae vix dum fabrefactum incudibus Aetnae,
Obvia quaeque ferit. primam Smolenscia palmam
Arva ferunt, auctura suo cognomina Regi,
Et titulum. tu pone, minor Novogardia, magnae
Aemula, consequeris. Quis tot castella, quis urbes
Enumeret? victis tum vasta Severia cessit
Urbibus, et cumulo regni. Resania cladem
Sensit, et optatis dis Wolodimeria praedis.
Hircani timuere sinus, dispendia postquam
Tanta, peragrator regni, dux Volga, Casani
Turbato efflevit pelago. non nesciit aureae
Cultor Anus sua damna procul, censuque minutus
Permius. obscuris affulsit laurea Lappis.
Tot titulis, Dux, aucte redis, quos ipse fatetur
Hostis, et imperii pomoeria contrahit ultro,
Dum tecum patulis adolescit gloria campis.
Iamque thronum meruisse sat est, quem spernere tandem
Sponte velis. alium tua quaerit adorea testem.
Ille hominum terror, Byzantinique tyrannus
Par tibi sit solii. Quis tot selecta loquatur
Agmina, quae triplicis late confinia mundi
Protracto misere die? venit impiger Haemi
Accola, et Ismariae bello venere cohortes.
Niliacum castris accivit Thracia robur,
Et vires, Neptune, tuas, qua Cyclades alto,
Et Sporades sedere salo. non iugis Olympi
Pugnatura phalanx, non abfuit assita Tauri


page 39, image: s043

Marginibus, sua cum Cydni coniunxit Araxes
Signa vadis, arabumque globo se dives Idume
Miscuit. hoc numero Phryxei stagna profundi
Persa secat, validos debellaturus Achivos,
Unde pii madeant vultus, et sicca fatiscant
Flumina. non plures cum Tamberlane manipli,
Non tecum pavido coierunt, Attila, mundo.
Utque foret Martis spes indubitata secundi,
Se quoque contractis sociavit Tartarus hordis,
Caesareo excitus monitu, laterique tremendas
Unit opes, ingens immensi corporis umbra.
Tam spissa quondam Ruthenorum grandine campus
Vapulat, aut densis Tyrrhenae fluctibus orae.
Tu tamen exsultas, quamquam minor agmine, Princeps
Inclite, non turba meditans, sed milite pugnam.
Saepe columbarum longam Iovis aliger undam
Incomitatus agit: iumentaque tota ferocis
Dissipat ira serae. Quo te Varsavia vultu,
Tincturum Valachos Othomanno sanguine campos,
Quo fremitu dimisit ovans, laetaque timorem
Spe pepulit! calidis patuerunt sidera votis,
Nec laevo faciles firmarunt omine gressus,
Cum sacrata favens adytis vexilla Sacerdos
Traderet, et liquido volitarent lemmata caelo,
Assertura Crucem. talis mucronibus acer
Lvit in Hannibalem strictis, iurataque duxit
Pectora, ferales ulturus Scipio Cannas.
Ilico Moldavicis Pietas ipsissima campis
Te stitit, atque iisdem patrio cum milite castris
Collocat. urget opus Dux formidabile Martis
Ante oculos; ardet animis generosa iuventus.


page 40, image: s044

Ut viso sincera probant molimina regi
Hybleae volucres, fucosque tenacius arcent,
Aut meliore cavas instaurant aggere cellas.
Non ego tot faciem rerum, pugnasque, necesque
Commemorem. crebri variant certamina Soles,
Armorumque vices. tunc Chotkievicius heros,
Tunc dedit egregiis se Lubomirscius ausis,
Par insigne Ducum. micuit Doenhoffia virtus
Veiherique procul. patulo nunc Lechica pubes
Aequore, nunc pressi tendit munimine valli,
Undique laeta mori, patriaeque impendere vitam:
Ni Ciconum late truncis, Arabumque cruore
Mersa tegatur humus. cernunt hic viribus; illic
Insidiis. urgent animos furor, impetus, ira,
Consilium, nunc aere cavo iuvat edere cladem
Eminus; exsertis nunc caedere cominus hastis.
Ingeminat clamorque virum, clangorque tubarum,
Telorumque fragor rutilus. latet imbre nitrato,
Pulvereaque polus nebula. micat ensibus aether,
Sulpureisque globis. volat undique terror et horror.
Nondum aciem, et numero Lechorum castra Cosacchus
Iunxerat. hic totis aditum cum forte catervis
Apparat, una ruens, impulsa cupidine praedae,
Longius, hostili Turcarum cingitur unda.
Sed vinci renuit. vastam movet ilico corpus
Osmanus, rabiem paucorum sanguine, et iras
Indomitas explere parans; dudum ista perosus
Nomina, funestumque genus. Num postera credent
Saecula? Threiciae fuit ausa resistere moli,
Iamque minor numero, (pars fugerat acta timore)
Una cohors. iungat decies sex ordine frontes.


page 41, image: s045

Tertius immensis Geticum lassaverat agmen
Nisibus, incursuque dies; non tela, nec enses,
Ferrataeque viros superarant agmina glandis:
Excubias tum quisque fuga parat, ordine rupto,
Fallere; at Odrysius profugos circumvenit ensis,
Heu! Scythicis manans odiis, atroque furore.
Quid mihi Thermopylas, Spartanaque pectora laudes,
Venturi soboles aevi? quo victa Laconum
Fama labet, nostri potuerunt edere menses.
Saevius interea rector Machometicus istis
Frenduit, et rabiem totam successibus effert:
Nil adeo tantos sibi profecisse paratus;
Tot strages cumulaste moram; Masovica frustra
Non tentata semel castra; aut convivia sero
Promisisse die; leto temeraria primos
Vota luisse Duces. subit ingens robore, et ausis,
Iuratus Caracas, frustratique impete Bassae.
Haeccine clara Forent Lechichos exempla maniplos
Vincere, vel dominae prostratos subdere Lunae,
Qui castris toties victricia signa reportent,
Frustra etiam totis opperti lucibus hostem,
Instructa campis acie? quid Bosporus ultra
Iactet opum, celsique throni, quem Littava tantis
Frangat forte manus remoris: Gazaeque, virique,
Et procul exspectans Othomanica nomina labes
Caesareos vexant animos. iuvat ergo suprema
Tentare, et totam castris infundere molem
Sarmaticis. Ut saeva, polum, tractusque iacentes,
Miscet hiems; caelum tonat omne, diemque recondit;
Fulgura dira micant; implentur flumine fossae;
Non alio praeceps aestu, caecoque furore


page 42, image: s046

Turca ruit; mundi credas elementa moveri.
Nec nil sulpureis Mareotica turba procellis
Promovet. aerato sternuntur turbine campi,
Sanguineusque solum late superintegit imber.
Tum vero nutare suos, aciemque labantem
Indignatus, equo circumvehit agmina Ductor
Lechicus, insistens monitis, et imagine Pugnae,
Strenuus insigni pariter cum Principe miles:
Hoc, ait, hoc, quem vos praeeo, succedite calle;
Neu patriae, vestrumque decus contentio foedet
Ultima. tot constent uno certamine lauri.
Frustra est, quae coepit, minuenda coronide, virtus.
Quid fracto toties iClici [(perhaps: Cilicio)] , Parthoque fugaci
Restet tandem animi? Nostis virtute parari
Palmam, non numero. dudum, quae moenia sistant
Othrysios, clarum dedimus. labor ultimus hic est,
Et modicus, tanto sperans super hoste tropaeum.
Nec patet effugium. vincendum, aut ense cadendum
Bistonio. clausere Tyrae vos flumina retro.
Si partus vilescit honos, defendite vitam,
Hoc patriae debetis, et hoc, si patria quisquam
Sanguis rura colit. vestram nunc omnia dextram
Exstimulant, patriique lares, et fama, salusque,
Qua fruimur cuncti. Sed nec sanctissima, quae vos
Ducunt, signa tacent. addat Commilito tantus
Pectora, nec trepido comitemur Numina gressu.
Haec ait; excelsusque super, mucrone coruscat
Arduo, et, ordinibus mediis exempla figurans,
Invehitur, qua bella cient densissima Bessi.
Pone ruunt emissa Chrono, Vartaeque fluentis
Agmina, Culmigerique truces, et vivida, Russi,


page 43, image: s047

Pectora miscentur clades, et funera densos
Surgunt in cumulos. Quam te, Rex inclite, Divis
Tum carum mansisse putem, cum ferrea circum
Tempestas operiret humum, laterique satelles
Proximus incolumi plumbato ocumberet ictu!
Et iam purpureis undabant aequora late
Bosporidum truncis: docuere novissima Turcam
Proelia Sauromatae vires, et robora pugnae.
Quare, ubi defessas revocarunt aera cohortes,
Pacis iura placent. hanc Caesar Thracius orat,
Et reperit. faustae sanctissima nomina pacis,
LADISLAE, probas, regnis ingentibus, aequo
Quo tua te passu victoria laeta vocabat,
Servatae titulum patriae, dulcemque quietem
Anteferens; doctus pariter te vincere, et hostem.
Sic Geticas repetit non aequis passibus arces
Threicii sessor solii, quam senserat armis,
Virtutem Libyci veneratus munere barri.
Illum truae peredit pudor, atque ingesta suorum
Opprobria, infanda tantum exsaturanda Tyranni
Caede. Tibi laetas reduci movet undique palmas
Patria. certatur plausu, ac gratantibus hymnis.
Tum vero sudet modulis insignior Orpheus,
Qualis, Alexandri monitor, Cupressina gestans
Corpora, sudavit quondam: totusque Polonis
Perstrepat elogiis Helicon. Te monstra domantem
Dixere Alciden plus quam Nemeaea Camenae.
Tu novus exoreris patriae Sol, Thracia cui se
Longe signa premant. tu Scutum nobile Lechis,
Sarmatiaeque cluis Clypeus [Reg: Clipeus] , praesensque tuorum
Numen, et undantis facilis Cynosura profundi.


page 44, image: s048

Nec vero patriam tantum defendere gaudes.
Te simul et patriae, servatoremque Parentis
Agnovere dies. Numquam lux illa serenum
Orbe iubar referat, qua se scelerata securis
Ausa Sigismundi supra caput ictibus atris
Tollere, et insolitum molita est Lechia crimen.
Dum cunctos pavor altus habet, stantque agmine iuxta
Attoniti, ceu summa rigent fastigia Tauri:
LADISLAE, Patrem tutaris, et acer in hostem
Vadis sanguineum; ni se maioribus isthuc
Suppliciis servet facinus. Sic Scipio laudem
Asserti genitoris habet, praetextaque tantis
Praeludit titulis. Sic Croesum Lydius Atys,
Nequiquam sermonis egens, mucrone corusco
Eripit, et strictos arcet vocalior enses.
Nec iam Dardanios humeros, erectaque flammis
Pondera; non Catanae tantum mirabitur aetas
Postera par geminum, dulcique onerata parente
Pignora: te clarum comitem pius excipit ordo,
Mitius ergo virent circum tua busta Cupressi.
Queis [Reg: Quibus] Divum simulacra micent, et Numina crebros
Effigient vultus. hac gaudeat Arbore Iuno,
Hac se conspicuum vasti dare Rector Olympi.
In formam placuere Diis mitissima ligna:
Et tua germanum pietas capit inclita testem.
Et patria quondam migrat, quam plangimus, Arbo;
Sede, tui cultrix tumuli, felicius astro
Surrectura novo. nec te tua Lechia cunis
Detinuit residem vernae sub flore iuventae.
Is, animum multo laudum succensus amore,
Externas aucturus opes. non gemma, nec aurum


page 45, image: s049

Te movet Hesperium. quae Graio cura Solonem
Excivit gremio, regnaturumque per urbes
Cecropias, Indosque procul, Phariique videre
Impulit arva soli, te pungit, et aethere longum
Dimovet Istuleo. qua vadis, ahenea gressum
Fama praeit. comitatur amor vestigia retro.
Amnes, arva, viae, pagique, et tota triumphis
Oppida complausere tuis. Osmanica Iate,
Cum Moschis, dant arma sonum, cinguntque decoro
Te fremitu. largis animantur honoribus aulae
Magnatum, quacumque subis, certantque benigni
Cultibus hospitii. passim spectacula, ludi,
Augustaeque vigent Choreae. Non Teutona iam nunc
Tecum rura legam: amplexusve notare Viennae
Fas est Caesareos. o si, quibus Isara ripis,
Queis [Reg: Quibus] tibi gestierit Moenus, Rhenique bicornis
Flumina, sit cerni licitum! quis Norica monstret
Moenia, Vindelicasque tuis obtutibus arces
Plaudere? non Trevir, non oppida docta Lovani,
Non Batavis Isabella mihi splendoribus Infans
Ora ferit. Tibi castra fremunt Bredaica soli,
Et tanto probat invictos sub iudice nisus
Spinola. te Rhaetos per, et invia rura salebrosae
Helvetiae, magnam damus inspectare remoti
Ausoniam. Quali, devictis hostibus, olim,
Vos Marii, Curiique, urbem subiistis ovatu
Regnantis Latii, subit hanc clarissimus Heros
Sarmatiae. Nec sacra comes palatia visam,
Non gestus, URBANE, tuos, sanctissimaque oris
Flumina siderei. Seu te Cumaea veretur
Parthenope, laetusve Ligur, Venetumve profunda


page 46, image: s050

Limina, totque Ducum, Princeps Auguste, penates:
Incomitatus abis. Et iam vultumque, animosque
Tot pastus rerum serie, natale revisis
Culte solum, Slavosque tuos, sessurus avito,
Cum te fata volent, solio. Sic fructibus arbor
Tandem, et pomifero respondet turgida censu,
Post verni ille cebras decoris. Maturuit aetas
Florida, et assiduae promittis lucra iuventae.
Heu torvae baccis frondes, et inane Cupressi
Pulchricomae gremium! Largissima commoda regno
Princeps, illa nihil sterili fert utile ramo.
Hic dulci diversa feras, Rex, signa sepulcro
Aequior. Est, speciem tamen hanc, apicemque comantem
Qui sequitur, iucundus odor, vix ille Sabaeo
Ture minor; sunt perpetui rata robora ligni,
Queis [Reg: Quibus] rigidi leges iubeant inarare Platones.
Sunt medica pingues servandi pyxide succi.
Vel tenuis levet aestivum forte umbra calorem.
Et, velut illa arbor tristi lusura cubile
Chaldaeum facie, volucresque, ferasque benigno
Amplexata sinu: tu nunc facilem exseris umbram,
Sarmatica redimite comas, Auguste, corona,
Tot recreaturus blando tutamine gentes.
Huc tacito conspirarant tibi sidera dudum
Foedere: nec terris quisquam, cum pulchra mereres,
Vertice serta, tibi tantos in vidit honores.
Vidimus unanimi Proceres coalescere voto,
Supremi facerent pro te cum verba Dynastae
Undique: et ipse throno non est obnixus Adolphus.
Qui Gothicos, simul electum Varsavia plausit,
Morte tibi cessit titulos. ceu vivere nollet


page 47, image: s051

Ultra, quem tecum coleret gens Vandala Regem.
Quot cingunt, Rex magne, tibi diademata frontem!
Quot moderaris io! populos! Tu sceptra nec ambis,
Nec renuis delata tibi; positurus et illa,
Quae fortis sprevisse queas. Exordia regni
Mars habet, et moti violato iure tumultus.
Ergo iterum te prome virum; nec parta tueri,
Quam peperisse, minus spera. Qua vastus in Austrum
Excurrit trans Istuleos Septentrio fines,
Eoique procul vigilant in regna Tyranni,
Armorum turbo resonat. hinc, Mosche rebellis,
Signa levas: furit inde redux Othomannicus horror:
Nec non et vegeti consurgunt Vespere Finni.
Geryonen uni credas incumbere regno,
Rursus et Herculeum deposci in Tartara robur,
Unde triceps latrator eat. Num Slavica tantis
Occubuit virtus odiis? Avet ardua rerum,
Suscepti Princeps inter cunabula regni,
Quidque sit imperium, laetus docet. inclita primus,
Russe, tropaea offers. initum cur, perfide, foedus
Rumpis, et amissam nuper periurus ad urbem
Impia castra refers? haud te Smolenscia portis
Immittet patulis. est ut Iagelonia demum
Nunc tibi vis rutilet melius, si noscere nec dum
Contigit. Electae coeunt ad signa cohortes,
Qua castris Europa valet: Scotusque Sicambro
Iungitur, et Gallo Batavus. Germania Danum
Agglomerat: Secos inter crepat aere Britannus.
Belligeras quis dicet opes, et robur, et artem,
Ingeniumque virum? centeno machina curru
Pone subit, nitrique valor, plumbique volucris.


page 48, image: s052

Talis, Mosche, moves. At non, si milite cedit,
Et numero, forti cedat quoque Sarmata dextra.
Qualis Achaemenias Macedum [Orig: Macedûm] rex fundere turmas
Tendebat, minor agminibus: qualisve potentem,
Hannibal Italiam victas subiture per Alpes,
Milia pauca legis: vites non nomina curat
Ductor Lechiadum. qua lento proximat hosti,
Occupat ante timor, dilaudatique pavores
Nominis. una sedent duplices ad moenia turmae.
Fare age, quove dolo, dux Cyllenaee viarum,
Quove viam toties obsessa ad moenia Lechus
Straverit ingenio, rem curaturus, et urbem;
Cingat utrimque licet missi vestigia Russus.
Sutilibus circum vestitur terga viator
Frondibus, arboreaque toga. qua semita tutum
Firmat iter, nescitque metum, procedit: at hosti,
Stat, propior, viridi mentitus corpora ligno;
Et cautas novat usque vices, dum fida capessant
Nuntia, et incolumes instaurent oppida curas.
Num plantas Dodona novas, et ligna Rhutenis
Transscripsit facunda plagis? an saxa trahentes,
Et silvas, gelido vates super orbe renati?
Sic urbi, rex magne, caves; dum crebra fatigat
Interea moschum clades, valloque fugatur
Saepius, et multi insesso munimine montis.
Quis duras acies, et decertata tuorum
Proelia dinumeret? quis acutas pectore curas,
Et nisus, Invicte, tuos? insomnia, mensae
Aut nullae, aut tenues, arctaeque cubilia raedae;
Tum caeli deformis hiems, acresque procellae
Imbribus, et liquidi rotem glaciantia vultus


page 49, image: s053

Frigora sunt in delitiis. irrumpere castra,
Aut densos animare globos in proelia ductu,
Ac monitis; miscere dolos, et robora ferri;
Tutarique simul civem, simul hostica contra
Stare arma, et strictos inter superare dolones,
Letiferis hinc inde pilis [(printer); sic: piris] , et gradine tectus
Sulpurea, pergisque viros excludere campo
Usque ferox; clausi donec statione suprema,
Nec iam sede pedem permissi efferre, minores
Ultro professi, vitam, veniam que precantur.
Nec renuis: fortisque decus clementia dextrae
Perficit. Hircano sic quondam strata leoni
Corpora sufficiunt, et grandes temperat iras.
O quantos, Auguste, tibi Sol caelitus ille
Affulsit laudum radios, cum poplite flexo
Ter iacuit supplex, et pressit signa Sehinus [(printer); sic: sehinus] ,
Seiani provectus equo; totque agmina, totque,
Obscuri, tacitique, Duces imbellia pessum
Terga dedere tibi, vitae, lucisque datori!
Cur ita purpureis exsultas, Roma, triumphis!
Hos animos extolle Ducis, qui parcere victis
Quondam etiam, et claro se norit ferre triumpho.
Tale genus texti, nonnumquam carceris exit
Sedibus alituum; quae laudi munera Turcae,
Brachmanesve putent. At tu nunc parta tropaea
Latius, et Russi profer super arva maniplos,
Rex, palmae socios? iterum se Moschica coeptent
Regna armis debere tuis; iterumque vetustas
Elve Sauromatum maculas. tum nomina victor
Proice, et assertos titulos, quos munere Caesar
Tantus amet sperare tuo. Neque reddere Poro


page 50, image: s054

Magnus Amyntiades raptum diadema negavit:
Quemque colit Magni titulis urbs magna Quirini,
Armenios regi fasces, sceptrumque redonat.
Num reges fecisse minus, quam vincere, credas?
Iamque tot Istuleas auxisti milibus oras,
Et regni fines patrii; iam terror adactus
Hosti finitimo: seu Musulmannia rursus
Auster in arma ruat: seu motis infremat hordis
Regnator Nomadum. quos tu nunc nomine solo
Aut terres, aut concilias. Et regia Chami,
Invictis gratata quidem successibus, ultro
Ambit amicitiam. Sed Byzantina sequestram
Cur turbant requiem, nec dememinisse Polonum
Nolunt sceptra decus? Patulum tua gloria campum
Rursus [(transcriber); sic: Rurlus] nempe petit. complentur milite Daci
Aequora, Podoliamque truces rediere Geloni.
Et labesantiqua animum divexat: et arma
Audet Amurathi promittere prospera, Moschis
Dum Lechi lituis vocitentur, Abassius auctor.
Hunc acer subitis Dux Konecpolscius ausis
Sustinet, arctoa dum iam felicia lauru
Agmina Rex Austrum versus movet. ilico Thracas
Praevia Sauromatae perterret fama propinqui,
Inque ea Bistonius consentit pacta Tyrannus,
Queis [Reg: Quibus] Litavus cumuletur honor, nec vile perennet
Dedecus Otthomanum solio. Tu sed quoque nostris
Morte litas gladiis, et, belli suasor, Abassi,
Infelix, places elisa fauce Polonum.
Eheu cur alio Septentrio turbine saevit,
Atque iterum se Finno movet? Pruthenica dudum
Fulminis hic instar rapidi pervaserat arva,


page 51, image: s055

Et dis obtinuit gremium, qua succina Balthis
Aurea, et Ennaeas orbifert prodiga fruges.
Iamque sibi victas firmarat foedere terras.
Hoc posita sextus cum meta clauderet annus,
LADISLAE, venis, Hebri iam victor, et ampli
Nominibus Moschi. tot fortes ipse phalangas,
Atque Tyra motum miratur Vistula robur.
Alma redux habet arva timor. Nec segnis in hostem
Ad vigilas. primum mores in castra severos
Reddis: et annonae curas a milite tollis.
Dein acrem Venedi late per litora Nerei
Circumfers oculum, Suecosque intendis, et artis
Vafra caves. non ulla vagus te flumina raptor
Transeat ignaro. lucent circum aggere flammae,
Impositaeque Phari ripis, atque agmina produnt.
Nec multum, quin cruda darent iam proelia turmae,
Abfuit, Astraeae reducis cum pectora vultus
Cepit, et adversas producto foedere gentes
Uniit. exsultant in parta rura quiere
Ilico, et aerei tendunt ad sidera montes
Altius, unanimique levant capita ardua Olympo.
Ipsa tuum laetis celebrant arbusta susurris
Nomen. ovant urbesque, hominesque, feraeque latebris
Abditae, et assiduis gratantia flumina pagis.
Quis meritis aequare tuas laudesque, decusque,
Audeat elogiis, Auguste? quis inclita rerum
Pandat inoffensus monitor? Tu viribus hostem
Sistis, et aureola subiectos pace remulces;
Dilectus pariter, civi, peregreque timendus;
Discite, terrarum Domini, quo fine gerantur,
Discite, bella. manu facili distringitur ensis.


page 52, image: s056

Difficili tegitur.quondam [(transcriber); sic: quondan] et fidentior utre
Gloria diluitur Scythico: titulosque superbos
Disputat Aemathii tempestas invida campi.
Prospectat melior tranquillos pugna Gemellos.
Salve pacificis Rex Augustissime coeptis.
Salve, elatorum domitor, tutorque tuorum
Inclite. ter salve, mundi generosa voluptas!
Ecce refusa virent primaevo saecla metallo,
Gemmatumque redit senium. tibi cornua Lunae
Submittunt devota procul, lucemque fatentur
Acceptam Geticae. presso tibi sibila nodo,
Et cristas tumidas Moschi posuere Dracones.
Dira tibi Gothici desaeviit ira Leonis:
Victrices plaudunt Aquilae, saturniaque orbi
Lustra renata suo memorant super astra Tonanti.
Talis Idumaei felix in culmine regni
Consedit Salomo. talem Romana beantem
Saecula, et aeratos Iani concludere postes
Augustum videre dies, cum pacifer alto,
Post tot vota patrum, CHRISTUS descendit Olympo.
Quam speciosa [(printer); sic: speciosae] thronum tibi, Rex clarissime. cingit
Virtutum series, unde omnis in arva redundat
Subdita prosperitas, et florent undique cives!
Agmen agit Pietas. hanc tot delubra loquuntur
Regifica dotata manu. non fervida vota
Celabit paries, et quae ceremonia [Reg: caerimonia] caelo
Corda tibi rapuit toties. hoc barbara primum
Numina Littavicae cognominis igne Iagello
Dispulerat genti; qui, sacri munia mystae
Dum subit, ipse sacro plebem velabat amictu,
Et vesana pio cicurabat pectora ritu.


page 53, image: s057

Talibus Aegeriae studiis in sacra maritus
Excubuit [(printer); sic: Excubisit] populi, memorumque insueta Deorum
Traxit corda metu. Numquam tuus ille Thoruni
Moenibus exciderit fervor, quo scissa fideli
Agmina litigio studuisti iungere, et unam
Divulsis reparare fidem; nisi leva benignis
Obsistat sors consiliis. Animosa secundo
Ordine purpuream stipat constantia sellam,
Atque hostes arcet populo. vicinia dudum
Omnis, et omnivagi canit hanc plaga dissita mundi.
Nil tibi Miltiadae, nil, Punica nomina, iactent
Asdrubales. fortis tu ducas bella Quirini.
Nec minus Aonidum tibi se debere fatentur
Numina, Gradivique legens vestigia Phoebus.
Te Craci novere domus, et docta Thaliae
Castra Borussiacae. laetis tibi Vilna Lyceis
Infremuit, Dacos Clario cum pulvere campos
Mitis, et horrificis arguta sophismata bombis
Mutasti, et digitum regalis gemma canori
Pressit Sarbivii. nunc et tibi dulce Maronum
Regna genus reddant Erebi: nec carmina nostra
Destituat largo pietas Cornelia vultu,
Hinc, mores imitata Titi. Clementia firmum
Ambit pulchra latus. plebs illam questibus urger
Densa piis: audetque sinu deponere Regis
Submissas tabulas. veniam non una merentur
Crimina. trux Orci fera tecta revisit Erinniis
Tristior; et reduci Curlandia Principe gaudet.
Inde, volutantis parili patrata bilance
Iustitiae frons pura riget, legesque Zaleuci
Asperat, et medium Traiani ventilat ensem.


page 54, image: s058

Huic vigiles oculi sociat Prudentia flammas;
Cui iuxta attenuat laudata Modestia frontem.
Quis toto reliquas percenseat ordine Divas!
Nostra velut ramis ambita comantibus Arbor
Perficit egregium, metas imitata, rotundum:
Felici Regem circumsedere corona.
Fama volans illum verboso distulit orbi,
Dum cives pax alta fovet, subterque paterna
Quilibet, indulgens genio, dat prandia ficu.
Una tot insolitos sors expletura triumphos
Conubialis adhuc deerat. victricia iam nunc
Reginam, et dominos exposcunt regna nepotes.
Quo Regem sua fata ferent? quae dulcia sistet
Vora domus? Te CAECILIAM Lechea RENATAM
Sceptra petunt. hinc fausta toro movet omina caelum;
Hinc omnis sero non ambigat orbe renasci
Prosperitas. coeunt iterum consueta iugari
Flumina, Danubius, fulvisque retortus arenis
Vistula: regisicisque instaurant vincula taedis.
Tuque adeo tantos exambis pronube nexus,
Ossoliniade; veteres quem Roma triumphos
Nuper, et insolitis Lucullos vincere pompis
Viderat ausoniis profitentem patria regnis.
Nec rata Romuleus fluviorum foedera Tibris
Esse negat. fortem latiali Sponsa [(printer); sic: Sponsam] Viennam
Deserit auspicio, quamvis nuptura propinquo
Sanguini: et Imperio iunguntur rite Poloni.
Placatae tandem Veneris nunc Martius heros
Bella levat studiis, dextroque Cupidine lectum
Austria sarmaticum scandit; ceu vite Cupressus
Scanditur: et socio dulcescunt palmite frondes.


page 55, image: s059

Quam nitido risit populis lux illa sereno,
Quae celebres solvit partus, avidumque per orbem
Fausta SIGISMUNDI CASIMIRI nomina dixit!
Heu torvum fatis oculum, fugitivaque terris
Gaudia! praecipiti occumbunt natusque, parensque
Laeta obitu: paucis vix ille superfuit annis.
Iam tum funereos Arbor tibi livida vultus
Extulit, et reges praesaga, Auguste, tremendos
Addocuit quoque posse mori. viduata potentes
Regna procul flevere rogos: Hypanimque dolere.
Vandalicus pater ipse iubet, Vartamque, Chronumque
At non et thalamos renuisti, Invicte secundos.
Hos tibi virgineis instruxit Mantua flammis
Denuo, et Idalio mitissima flore LOYSA.
Heu plausus iterum dubios, et sorte fugaci
Vincula! Quae vacuo primos modo cultior ignes
Intulerat Gonzaga toro: nunc squalida vultu,
Dilectos condit cineres. non tanta superstes
Funera solatur pignus: laudumque, torique.
Fortunaeque pius concedit flore Tyrannus.
Qualis ubi, mediis quae luxerat alta tenebris,
Aut pavidos longo promovit lumine nautas,
Seu vi, seu lento iam languida fomite, lampas
Deficit; illustres subitus cirucm impedit auras
Horror, et ambiguo deflectunt tramite gressus:
Sic, Rex summe, cadis. non illum saeva tulerunt
Classica, queis [Reg: quibus] Phrygiis Memnon obit acer in oris;
Non alium dirus leto dedit Hectora Achilles;
Aut patriae defensa salus, unde inclita mundo
Nomina, telle, refers, Croeso felicior ipso;
Pax optata viget, passimque aerata quierunt
Murmura; concordes Virgo fovet aurea terras.


page 56, image: s060

Et iam florifero ridebat sidere Maius;
Nec dum etiam nona bis se trieteride vitae,
Vix etiam quina numerabant tempora regni:
Gum iacet heroum flos unicus, unica nostri
Lux desiderii. maeror tristissimus illum
Pone dolet raptum. norunt et funera saevi
Hostes magna procul, coeptantque lacessere sedem
Rege suo vacuam: faustis nec pristina terris
Stat requies, summam dum Principis ossa requirunt.
Inclite Treicii Terror Terroris, aviti
Auctor magne throni, Rex fortunate triumphis,
Fortunate toga, Custos invicte Polonae
Libertatis, Amor populis, Amor unice terris;
Nunc frustra repetitus Amor, caelestia postquam
Iubila purpureo cumulas insignis amictu,
Et circum rutilo iusti diademate fulges:
Parce, tibi si non Syllaeo dantur honore
Iusta, nec Assyrio conduntur corpora melle;
Si non Niliacos feralis flamma liquores
Haurit et innumeris stipantur funera lectis.
Cur Cilicum flagrent messes, et ture Sabaeo
Sparsa, supervacuis suffitibus aura laboret?
Vicit Achaemenios dudum tua dulcis odores
Fama, piumque decus, non exspirabile caelo,
Non socio commune rogo. Cur fornice moles
Ducta super, Pharios evincat celsior ausus?
Quam meliore tibi sacrantur corda sepulcro
Nostra, Myroneoque viges praesentior aere,
Non abolende [(transcriber); sic: obolende] focis, non crudi dentibus aevi!
Nec tibi venali maduerunt busta cruore,
Aut rigidi innocuo placantur sanguine manes.


page 57, image: s061

Heu spissa tua nos mulctarunt funera clade.
Latronesque furunt Scythici, dirusque probrosis
Spartacus exiliis! quem tu, ni saeva resistant
Marmora, Cimmeriis dudum victore dedisses
Ense retro latebris. nunc tendit acinace laeto
Taurica, Crimaeique valent in damna rebelles.
Ut rasis tua flamma cornis, et munere denso
Non rutilet; nec te summum comiretur in ignem
Cornipedum generosa fides, serusque Minister:
Non vanis tamen ad tumulum ploratibus, omnem
Vincimus Aethiopum luctum, Gerrhosque supremo
Munificos cultu, et scindentem pallia Nilum.
Heu, Victor generose, iaces, nec te tua summo
Vindicat hoste manus! Nescit [(printer); sic: Ne...t] praecisa renasci,
Aut mutilum reparare Arbor Plutonia truncum:
Nectu [(perhaps: Nec tu)] , Magne, redis. heu tristia signa verendi
Marmoris, invisamque extrema sede ministram!
Sed frustra querimur. Quondam rediviva Cupressus
Caede tamen Cretae superat: tuque ante revulsam,
Sponte resurgentem luci meliore secundae
Fronde vides, ingens adipiscens omen honoris,
Vespasiane, tui. Nec te tua, Maxime Princeps,
Non tumulo virtus meliori emancipat aevo.
Vivis adhuc, fascesque novas, et pondera regni,
Qua Constantini, qua te, pia nomina, caeli
Associant sceptris Caroli; qua fulva Iagello
Serta, Boleslausque gerit, cui tempora primus
Laeta, comasque auro regali innexuit Otto.
Sed nec odorifero tua non cum flore Cupressi
Terris fama viget, Traianosque: inter, et acres
Scipiadas dicere diu. tibi clara superbi


page 58, image: s062

Nomina Pompeii cedent: cumque alma secundo
Caesare cumque Tito iunges encomia, et orbis
Sero fereris Amor. Non te, Rex, plangimus ultra:
Nostrae nos potius cogunt lacrimare ruinae.
Tu veteres alibi felix super astra triumphos
Continuas: nobis eheu tua dextera retro
Poscitur incassum, Tiphynque per alta ciemus
Aequora navifragi. laetum tibi mortifer edit
Ver alibi Maius: languet spes nostra salutis.
Te Litavus celso morientem evexit Olympo,
Qua terram linquis, sonipes: nos terror, et ensis
Undique, funestique premunt ad Tartara luctus.
Tu pacis nitidas, pacis cum Principe, consors
Pone domos, Pacator, adis: nos horrida bella,
Bella vocant eheu! tetrisque furoribus actus
Hostis, et obscura surgens Maeoride raptor.
Huc age flecte favens oculum, saevosque Procustas,
Et Caci diram sobolem, profugosque coerce
Cercyonas: nam, Dive, potes. compesce latrones
Precopios [(printer); sic: Precodios] , crudamque manum, tu nomine quondam
Terrueras atros Ciconas, vastamque Geloni
Roboris illuviem. tua nunc. o annve prosper,
Nos etiam tutos praestabit nominis umbra.


page 59, image: s063

CHRIST: KALDENBACH. Ad Cl. IOANNEM PETRUM TITIUM De Borussa Philaenide.

HActenus antiquos liceat nescire furores,
Et mollis Romae titulos, obscenaque rerum
Nomina, quae melior damnet Phlegetonte [Reg: Phlegethonte] Cupido,
Et castus proscribat Hymen, qua grandior [(printer); sic: grandio] Austro
Terra latet, stimulatque novos retegenda Columbos.
Nunc levis expliciti renovat deliria saecli
Femina, et insanas Veneres, scenamque pudendi
Eloquy [Reg: Eloquii] prodit mundo, cogitque disertum
Esse, nec infandos vatem reticere calores.
Este procul, sancti quotquot sollemnia nexus
Iura, torique fidem colitis; procul este, pudicus
Quotquot honos, et amoena iuvant exempla Dianae
Virginis Hippolytive decus, coelebsque [(corrected by hand); sic: caeleosque] [Reg: caelebsque] ferocis
Gloria Triptolemi; dictis procul este: vel aures,
Dira Celaeneae dum pando libidinis ausa
Testis, Ulysseis, animosque, recondite ceris.
Digna mali tutum facit ignorantia pectus.
Me Nero, me Caius prior hoc, et Caesar ab isto
Proximus, et tantis series ingloria monstris;
Barbara me, Phryneque salax, atque aemula Florae
Neptis anhela legat. me Cres infamis, et apta


page 60, image: s064

Aeoliae proles dominae, Lesboque furenti
Audiat, et molles soletur compare flammas.
Sparge tuos, Erato, fontes, et sulpure lustra;
Cinnamaque, et turis globulos, myrrhaeque vapores,
Et rutam misce viridem; ne pocula Cyrrhae,
Et sacri noceant latices. inturbida lymphas
Fundat, et innocuo Pirene defluat amne.
At tu, cui facilis plectrum concedit Apollo,
Teutonicaeque fidis regimen; quo docta magistro
Carmina, et Aonios mea nunc Germania cantus
Discit, et antiquis audet par ire poetis:
Scande sacros mecum colles, Parnassiaque antra
Vise, Titi, sedes solitas, notosque recessus,
Unde novam saeclis transscribunt Numina famam
Pieridum, gaudetque suis praeconibus orbis.
Te tua nam longis suspendunt pectora curis,
Quae vigil insolitos Rhamnusia vindicet ausus,
Et meritas nostram det adire Philaenida poenas,
Cuius mirifico lusam phantasmate Prussis
Se stupet, et tantas exhorret conscia fraudes.
Exspectare nihil porro iuvat: ilicet; actum est,
Et monstrosa [(printer); sic: monstro] suo decurrit fabula fine.
Apta nec huic vestrae visa est sors amplior urbis,
Gedanumque potens; quamvis pior illa protervis
Succubuit technis, occultaque crimina fovit.
Debuit hunc cupido tandem Mons Regius orbi.
Scilicet hic largo crescunt miracula fetu,
Creber et ostentis aperitur grandibus aether.
Quae nova iam nostris non traxit finibus Hermes?
Non operum laudo seriem, visendaque vulgo
Automata, et scenas tacitas; agilesque colossos;


page 61, image: s065

Non chordas ultro resonas, et flabile vitrum,
Et cursus caeli artifices, quibus invida sumat
Tela Syracosii manus ingeniosa magistri.
[transcriber: line deleted] [(printer); sic: Transeo fatidico compulsos impete mystas]
Transeo fatidico compulsos impete mystas,
Vindictaeque tubas superum raptasque puellas
Sedibus Elysiis, et nuntia missa cavernis
Tartareis; quaeque aula poli, campique iacentes
Prodigiis nostro male [(printer); sic: malo] praelusere furori,
Et fato comiti. Sileo caedesque cruentas,
Confossosque virum iugulos, prolisque ruinas,
Atque Borussiaco redivivam Colchida rure,
Et centumgemina venientia morte Charonti
Funera. non arvis transmissa bicorpora Gallis
Monstra, nec insuetae volucres, et barrus Eous
Abfuit, et nostris incognita nomina terris
Vidimus horrifico manantia stagna cruore,
Sanguineosque lacus: et mersos gutture cultros
Impune, ac medio repetitum viscere ferrum;
Unde vigent pulchra Beckeri nomina laude
Quemque foret tacuisse nefas, sed laude decenti
Allegare iubent Musae, tua plectra, fidesque
Bregelis obstupuit tellus, prolisque tenellae,
Altenburge chorum; cum partes ora, manusque
Iuncta suas facerent; caneretque, et luderet infans.
Cuius inauditas voces, modulosque decoros
Plausit ovans Helicon, dexterque arrisit Appollo,
Omnis et Aonidum surrexit turba sororum,
Unius in sobole patris gavisa renasci.
Quin etiam falsus prorupit Iuppiter orco,
Divinumque Patri Syrdis subduxit honorem


page 62, image: s066

Ingenito superumque domos, atque alma solorum
Pondera sacrilego blasphemus polluit ore,
Numquam cassa sibi contendens cedere regna.
Non alia terris nocuit deformis Avernus
Peste magis, caelumque pari temeravit Enyo
Sacra lue. non hoc Acherunte nocentior exit
Arius, aut Manes turpis, demensve Cerinthus,
Et nummosa magi levitas. non Gnostica proles
Ulla, nec ipse vago Machometes efferus ense.
Restat adhuc uno portenta minacia signo
Crescere, et antiquis tenebras inducere, et omnem,
Siqua pari quondam turbavit saecula partu,
De merita veterum naturam poscere palma;
Quamvis tota suis obsessa gigantibus Aetna
Contremat, et Siculis Polyphemus inhorreat antris,
Quamvis Argolicas exterreat hydra paludes,
Et vasto Libyae minitetur pulvere Gorgon
Tristis, et Aonias foedet Sphinx horrida Thebas.
Proh pudor! in medio quae pullulat agmine Christi
Pestis, et aetherium insedit stirps degener agrum!
Quos numerat divina suo res publica cives
Ordine! quam tetricis horrent iuga sancta racemis:
Et caput hoc sacra fons caelicus abluit unda
Sordibus? haec epulis admota fidelibus ora,
Aeternoque DEI coierunt foedere membra?
Ede triumphales circum tua moenia ludos,
Rex Erebi, resonentque novo pigra Tartara plausu
Latius, et festo mactentur Erinnyes orbe,
Postquam tanta pio creverunt semina ture,
Et rigido pinguent hostiles ubere campi.
Quid pathicos ultra veteres, et nomina, draucos,


page 63, image: s067

Spurca; quid incestus sacros, tribadumque cohortes,
Et raptus vetitos, et fellatoris iniqui
Militiam, mechosque feros, et nomina mille
Aestus illiciti miramur, ubi enthea verbi
Fax nondum patulo lustravit lumine mundum,
Et suus illecebris agitavit quemque Cupido?
Tabuit infami si foeda Semiramis oestro,
Frenigerique iubis exarsit dira caballi;
Si bove Pasiphae nitido. mollique capella
Crathis, et effigie Tyrius regnator eburna
Incaluit; fulvo mater Pellaea dracone:
Quid mirum? veniam meret ignorantia culpae,
Commodiusque forum spondet cognata libido,
Quae placitum quodcumque colit. Quos [(printer); sic: Quo] Creta cinaedos
Eduxit, sodomeque vetus Celtaeque salaces,
Et Thebae celebres, qua primo Laius aestu
Chrysippum periit, damnabit mitior urna.
Tu quoque, quem moriens toties circumvenit uxor,
Orpheu, nec solitis patitur languescere flammis,
Quosque sequens paribus delusit amoribus aeras,
Formidate minus. fovet heu! Ecclesia vestras
Unde minor tinctura genas notet, atque feroces
Imminuant [(printer); sic: Imminuunt] multum commissa piacula noxas.
Quo te, dira, vocem titulo, quo nomine dicam,
Faex hominum, trux funge nurum, vesana virorum
Simia monstrificae sentina libidinis, Orci
Proles blanda, lues iuvenum, pestisque iuventae,
Fax scelerum, mucor fetens, et amurca dicrum?
Tene salutares Germania misit in auras
Mater, inoffensi servatrix alma pudoris,
Cui tam crudeles exsolvit adultera poenas


page 64, image: s068

Quondam, pulsa domo investis, scissisque capillis
Horrisono totum succendens verbere pagum?
Venturos aperi, sollers Hetruria, casus,
Et fati praenosce vices; antiqua ciete
Carmina, Pontifices, et praescia dicta Sibylae [Reg: Sibyllae] ;
Scandite sidereos orbes, et vasta polorum
Culmina, mensores caeli, motusque fluentes
Consulite, et rapida assiduos vertigine tractus,
Tanta quid attonito portendant omina mundo,
Et monstri deforme genus. Te provida rerum
Cum vellet formare parens, dubitavit, opusne
De sexu potiore vitum generaret, an inter
Femineum legerere chorum. tum noxia Iuno
Maternum tetigit corpus, prorsusque biformis
Hermaphroditus eras; nec re, sed crimine talis,
Impurae genium Veneris sortita, modosque
Furis Mercurii. Quod si neque dogmata falsa
Pythagorae Samii, te barbara Thais in una,
Cyreneve procax, Sporusque, aut omne Neronis
Ingenium, Parca sic stamina nente, revixit.
Impia ferre tibi certarunt ubera Circe,
Anguiferoque truces habitu Phorcynides, et Sphinx,
Oedipodionias quae quondam terruit oras,
Te tenero nutrix ageret cum pallida lecto,
Molliculus circum cunabula ludere passer
Gestiit, antiqua cretus propagine passer,
Qualem spurciloqui deflevit Musa Catulli;
Idaliae foedum cui collusere columbae,
Et gaudens sociis habitare cuniculus antris.
Te potuit facilem quondam sibi quaerere Lais
Discipulam, Rhodopeque potens, et iniqua Lycoris,


page 65, image: s069

Quaeque fero dulces informat amore puellas,
Cum tenero certans Nasone, poetria Sappho,
Ni subitas animi monstrasses indole vires,
Et rudis eximias superares arte magistras.
Hinc postquam levis ingenii iam inferbuit ardor,
Vividaque aetherias se moliretur in auras
Flamma, repente tuis impletur dotibus orbis,
Incitaque eximios agnorunt saecula fructus.
Non tot Lerna refert fetus; non crebrior hirtos
Carduus urit agros, aut fungis silva tumescit,
Quam tua mens vitiis. At non mea cuncta referre
Musa velit. prius aureolis palantia campis
Sidera dinumerem, motosque per aequora fluctus,
Et ruris, nemorumve comas, quam singula dicam.
Effractas sileant tibi iam mea carmina cistas,
Autolycique manus avidas; non rapta Baronum
Nomina, mentitosque gradus, fictosque parentum
Exprobrem titulos. etiam tibi subdola signa,
Asscitosque [Reg: Ascitosque] Ducum condonem, saeva favores,
Cuius et arcessit te lex Cornelia, crimen.
Tu mihi degeneris tantum nunc Cypridos audi
Pullus, et horrificos mecum Dea despuat aestus.
Quamquam casta fugit numeros, omnisque pudorem
Parnassus late sociat. rubet ipse Dearum
Praeses, et Aonias invasit nausea lymphas.
Quis melior primis tibi, foeda, superfuit annis
Sensus, legitimos quando, confessa puellam,
Optasti thalamos, et nomen dulce maritae?
Nec placido decorare torum Lucina iugalem
Pignore tum renuit, gremium cum filia matris
Reptaret, liquidoque extaret iudice sexus.


page 66, image: s070

Eheu quam rigidos a primo tramite calles
Deligis, exstincto cum primum coniuge vestes,
Et sexus mutas faciem! Risisse Cythere,
Qua nitidis invecta secat vectoribus axem,
Tum fertur, facerentque moram, monuisse volucres,
Cum tumidam falso spectaret Amazona cultu.
Ilico difficili plumbo puer instruit arma
Idalius, pharetram que iuvat, cornuque sagittis,
Inque novos aptat lusus Vulcania tela.
It rumor, quacumque recens iter accipit heros;
Magnanimisque vagae capiuntur vultibus urbes.
Dixisses alio nudatam Scyron Achille,
Atque alium ad veterem contendere Nirea Troiam.
Nam neque forma decens, neque cor, animusque virilis
Defuit, aut celso venientes pectore gestus.
Gratiaque, et dulci gravitas aspersa lepore.
Iamque suus stipat dominum per longa satelles
Compita; iam strictis inflectere gaudet habenis
Cyllaron, et faciles sulcare per aequora gyros.
Nec fugiunt valida arma latus; femorique recinctus
Ensis ovat; nutant agiles in vertice cristae.
Quin et nobilibus gestit spondere dynastis
Dulce sodalitium compar, mensasque coronat
Primus, et oblatos fugiens iliustrat honores.
Agnoscunt nitidum consortia publica fratrem;
Augustumque libris inscribit nomen; et Arturi
Illustres tanto convictus hospite Plaudunt.
Tum vero egregiis felix placuisse meretur
Principibus. celsosque Duces, et numina Regum
Affectu propriore ligat. capit ipsa viarum
Strata color, proceremque colunt, quacumque vagatur;


page 67, image: s071

Atque ipsis propera assurgunt hastilia portis.
Utque sat egregie tanti [(printer); sic: danti] fortuna theatri
Plauderet: invicto profiteri nomina Marti
Audet, et armicrepum campis vexillifer agmen
Ducere, quem dudum Cythereia tollere signa
Iuvit, et Idaliis Bellonam accendere castris.
Quo ruis audaci mulier succensa furore?
Quo ruis? imbelli numquam bombarda, nec hasta
Apta fuit generi. neque Penthesilea securim
Stringis, et, Hippolytae similis dextraque, domoque,
Peltatas gelida educis Moeotide turmas.
Tu neque magnanimam Tomyrin, fortesve Lacaenas
Viribus assimulas, bellatricemve Camillam,
Aut quae romuleum traiecit [(printer); sic: traieci] Cloelia Tybrim.
Te facilem natura colo, calathisve Minervae
Edidit, ac telam, non sortia tangere tela.
Cur rerum vertis seriem? cur licia temnis [(corrected by hand); sic: temnit] ,
Proque rudi tam cruda placet tibi lancea lana?
Numquam tuta feris se miscuit aurea bellis,
Nequiquam Scythico, Cythereis, amata Gradivo.
Spicea serta Ceres, aptam Dictynna pharetram
Gestat, et Euterpe calamos, cestumque Dione.
Nulla tamen Martis clypeum [Reg: clipeum] , thyrsosve Lyaei,
Aut placidas Phoebi lautos, herbasque medenteis
Poscit, et aequoreum gaudet tractare tridentem.
Si Telesilla fores, qualis defenderat Argos,
Et nuribus meruit tunicas sollemniaque ipsis
Pepla viris: merito tibi vestis cedat, et arma.
Iam sed in effusus Thracum manet, impia, sanguis,
Assiduumque ferox contundit Teutona Gotthus.
Tum nec [(printer); sic: ne] religio, tum nec te cura Deorum,


page 68, image: s072

Alcidae quondam qua Cous sacra sacerdos
Fecit, et Actaeus Veneri, convertere cultum
Impulit, et molles abscondere tegmine vultus,
Hoc habitu Germana virum de carcere posses
Mittere, et extorrem comitare per ultima longe
Regna; quod Hypsicrate est nomen sortita fidelis,
Sed nova Mars alius ludicrae classica pugnae
Inflat, amatoremque suis parat igneus armis.
Qualis Maeonia latuit Tyrinthius aula,
Membra puellari velatus sindone, fuso,
Cum traheret, lanamque manu, qua iuverat orbem;
Aut qualis veterem posuit Leucippus amictum,
Daphnen cum peteret flagrans; indignave comtae [Reg: comptae]
Sardanapalus iners praecinxit flammea fronti,
Eunuchos inter latitans, et scorta profana:
Talis adoptivo lusit velamine soles
Noster, et improprio fraudes abscondidit aere,
Deerat adhuc, quo se sexus discriminat uno,
Quid non (proh superi!) muliebris adinvenit astus?
Quis te, quis mulier, formavit ad ista Prometheus!
Quo fingis doctore viros? tibi Romula cedat
Hersilie, quamvis toties consulta marito;
Aspasieque sagax. tibi Pythagoraea [Reg: Pythagorea] Theano,
Quaeque unquam docto valuit, det, acumine, palmam
Non huc Praxitelis, non castigata Myronis
Venit dexteritas; non clarus imagine Mentor
Artifici. te pravus in haec tulit ipse Cupido.
Scilicet et superos agit hic in mille figuras,
Cum furit, et caeco deludit pectora motu.
Huic olor, et taurus fit, et udum Iuppiter aurum:
Pan aries; testudo, et terrens Cynthius anguis;


page 69, image: s073

Hircus Atlantiades. Ergo non una virago
Pectore vulnus alit. serpunt incendia passim,
Virgineusque chorus tacitos bibit ossibus ignes.
Blanda nec ille rudis distringere vincla puellis.
Instar Apum videas, et acutae grandinis instar,
Tela volare oculis. ori favet aurea Pitho.
Tum gestus, et mira sagax inventa procantum
Discit, et ardentum gemitus imitatur, et ora
Fluxa madent lacrimis; lacrimis et limina rorant,
Nocte quibus tota miseros opplorat amores.
Blandiloquo versuta manus quoque subvenit ori,
Crebraque per cupidos discurrit epistola vicos.
O quoties, et quae niveo perscripsit amicis
Pollice! Non talis Leandrum perdidit ardor,
Quamvis Phryxeas toties evicerit undas;
Non, qui Niliacam signavit sanguine morum.
Ipse Pater, tantis quem torsit Thessala flammis
Virgo; suoque sibi, iuvenis, qui struxit amore
Exitium visis nimium delusus ab undis,
Debilibus nostro cedant affectibus igni.
Te solam Ausoniis optaret visere fundis
Tarquinius; tibi mille proci telamque dolosque
Sedibus Aeoliis tot praestolentur in annos:
Tu sola Inachias armares iuro Mycenas.
Nec fructu caruit studium: questusque dolosi
Invenere locum. placida astra triumphat amator
Improbus, et facilis praegestit munere praedae.
Tum vitiis crevere doli, ludosque frequenti
Miscet flagitio. Iam connubiale tot annis
Qui cum fraterna simularat pellice foedus,
Nunc urbes raptu contristat, et oppida caelebs.


page 70, image: s074

Quid numerem saevos luctus, et acerba parentum
Tempora? quid diras, et atrocia carmina pubis
Virgineae cum tanta suis astutia velis
Nuda, verecundas tandem ferretur [(printer); sic: feretur] in auras,
Et perplexa suam caperent mysteria lucem?
Iam Paphos, atquive omnis diros Erycina precatus
Audit, et Idalii comites; iam taedifer ipse
Sordet Hymen, Charitesque, et frangens cuncta Cupido.
Discite, quam fallat toties speciosa voluptas
Matris Acidaliae: cautaeque, et multa morantes,
Miti prona iugo concedite colla, puellae.
Te tamen inprimis doleo, quam noster alumnam
Mecum Bregla dolet, veteri, vix certus, an urbi
Annumerere novae calidis o blandula nuper
Apta procis, tantae nunc eheu! subdita poenae.
Hei qui te vultus, quae te dementia cepit?
Te medio diris de carcere flexit ocellis
Semivir, et fati fecit miserere sinistri,
Sed meriti. iam tum captivi lumine captam
Duxit, et ad tantae damnavit nubila sortis
Aliger ille deus. Pretium tu, laeva, tulisti
Incluso, fluerent sonti quo vincula collo,
Et dilecta gravi laxaret compede membra.
Tu lare dimissum socio, tectoque fideli
Iuvisti: precibusque tuis obnoxius hospes
Cessit, et ignotum communi sede recepit.
Tu subito languore gravem, febrique perustum
Fovisti tremula. cunctis cedentibus, una
Mansisti querulum, facilemque Machaona vultu
Spondebas placido. Quorsum tua, candida virgo,
Se prodit pietas? Felix decumbit ephebus,


page 71, image: s075

Cui tua Paeoniis sperantur pharmaca sucis.
O si te tetricus non inde prehenderet aestus,
Saevaque corriperes peregrini semina morbi!
Scilicet insolitis agitur tua cura medelis,
Et fines fugit officium. transversa medentem
Flamma coquit, nescisque tuam male sana salutem,
Quae spondes aliis. etiam virtutis amictum
Culpa capit, tegiturque benigni veste libido.
Iam totas audet misero convivere noctes;
Iamque subire torum, atquive uno velamine condi.
Risit amor, Lachesinque rogat, producere fila
Languentis, pensumque colo, mensesque cubanti
Addere, ut insigni rem tantam clauderet orbe.
Ille valet, dextroque levat sua vulnera Phoebo.
At non illa simul, totas cui flamma medullas
Exedit, et lento paulatim carpitur igni;
Dum sibi propitiam tandem promittere noctem
Coeptat; et indomitis furari praemia curis.
Vesper erat, fratrique soror successerat aula
Siderea, rutilis incingens aethera gemmis.
Tum sibi sollicito praeformat gaudia corde
Tristior, et solitus fortunam temperat horror.
Qualis in amplexus arguti Lesbia vatis
Prima, vel Aemonii Briseis venit Achillis,
Uda genas: it nostra timens, poscitque cubile.
Et rediit, dulci mentem solata duello.
Nec caruit fletu teneto, raptique pudoris
Postera lux lacrimis, velletque reposcere nomen
Virgineum. sed idem mox suadet caeca libido,
Fingit et illustres repetito crimine taedas.
Tandem lucrificum longas puer urget in oras


page 72, image: s076

Personatus iter. dirimi fert illa moleste
Dilecto capiti, et Minoida pectore versat,
Fido prona suum comitari Thesea passu,
Si vel ad extremos cursum deflecteret Indos.
Et sequitur. praeit ille. Sed arcto calle sinistrum
Exploratur iter. redeuntque, in vincula Theseus,
Divulganda sequax Ariadne in damna pudoris.
Nam medio sacri consistit fornice templi
Iussa, doletque nefas plorans, et mitia poscit
Verba sacerdotis, numero ponenda priori.
Quis te, quis Dolopum, vel duri miles Ulyssei
Flere, puella, vetet, sociumque probare dolorem
Nolit, et unanimi tecum tabescere luctu?
Te, male delusam falso, dea Cypria, plausu,
Nunc etiam tristi circum tua tempora peplo
Velat, et immerito crines evincit amictu.
Te gemit insontem solito discedere coetu
Virginei gens casta [(printer); sic: casto] chori, nitidumque genarum
Lumen, et ignarum fructus marcescere florem.
Quis tibi dexter Hymen alios nunc instruat ignes,
Aspersamque luat maculam, famaeque ruborem?
Quae speranda tibi meliore Cupidine sacra?
At non ille ferox poenarum evadere fulmen,
Et seram potuit Nemesin, scelerisque protervi
Ultorem gladium. Quamvis Erycina recentes [(transcriber); sic: recenres]
Ante dolos, iterumque suos de carcere ludos
Instruxit. iam Taenareo sub limine, et ictu
Tristis supplicii (specta, quaecumque futura es,
Posteritas) foedis arserunt pectora flammis,
Turpis et immani prorupit corde Cupido.
Hunc anus accendit facilis, quae, forte revisens


page 73, image: s077

Femineum in vinclis iuvenem, placuisse furenti
Pallidulo meruit vultu, tremulisque labellis.
Tandem digna foco stipula, et nimis apta flagranti
Pabula. Festivis nunc o certate, puellae,
Plausibus, et merita mactetur laude Cupido.
Iamque suus tacitos iterum fert nuntius ignes,
Et crebra petulans se pingit flamma papyro.
Deflentur vacuae noctes, et sidera caelo
Languida. Trinacriis audit minor Aetna caminis:
Et fera votivo solantur vincula nexu.
Tarda sed Astraeae pietas, sperataque flexi
Iudicis, et solitum placabilis urna videtur.
Aemonio Themin ambiguam praevertere cantu
Expedit, et magicis incessere iura venenis.
Non herbae virides, non sacra voce character
Abfuit ambiguus, rabidaeque potentia Circes
Carmina. Sed stygiis renuit parere tribunal
Fraudibus. urgentur poenae, tardamque fateri
Crimina, carnificis terrent tormenta propinqui.
Tum studiis aperire fugam, sontesque catastas
Solvere consulitur. clausum clam munit amatrix
Forcipe, et aeratas monet effregisse latebras.
Femineam iuvat ipse manum, viresque ministrat
Fortis amor vulso discedunt orbe fenestrae,
Aptatusque reum laqueus dimisit amantem.
Sic Danaen frustra conclusit ahenea turris,
Quae patuisse fero quondam quoque fertur Amon.
Ille per et clathros, per et invia tecta, per aedes
Progressus tacitas per inaccessosque canales,
Tandem exspectanti certo sociatur amicae
Tramite, et obscuri penetralia sordida lustri


page 74, image: s078

Occultandus adit. latet hic, crebroque laten rem
Curva revisit amans, alimentaque fida ministrat;
Utque lubet, blando fruitur secreta sodali.
Quas agis, o incauta moras? nihil, ah nihil ultra
Indulgere iuvat genio. ruit ecce! supremus
Lictor, et ad manicas instat remeare priores.
Iamque nihil super effugii, nihil atque dolorum est.
Venit summa dies, et inexorabile Clotho
Volvit opus. fraus longa patet: tormentaque sortis
Praevenit, et spurcis mulier discingitur armis,
Fassa nurum. portenta forum stupet omne, diuque
Mascula Regali iactatur Monte Philaenis.
Nec tamen, extremas iam debens sanguine poenas,
Quem, molita nefas, totos simularat in annos,
Exuit illa virum, multisque dolenda, dolorem
Ipsa premens merito procumbit fortiter ense.
Dii patrii, Diique Indigetes, vosque aurea caeli
Lumina, et aeterno consistens robore Tellus,
Tuque Borussiacis allabens leniter oris,
Neptune, o tragici nunc omina vertite monstri,
Et veteres solvant accepta piacula culpas.
Nomen at illa suum memori post debeat aevo,
Et velit hoc poni numero, quo mascula Sappho,
Quasque sibi Sappho Similes eduxit alumnas,
Atthys, Amythone, Telesippa, ac candida Cydno,
Et Megara, ac dominae ferventior ignis Erynna,
Lesbiadumque cohors tota, ac Milesia proles;
Quo Lyris, et Thais posita est, et Lesbia, vatis
Nomina Bilbilici; quo spurca Philagenis, et, quae
Commenta est dignum Thebano aenigmate monstrum,
Bassa salax, tribadumque tribas famosa Philenis [Reg: Philaenis]


page 75, image: s079

CHRIST. CALDENBACH. LYRICORUM LIBRI TRES.

LIBER I. PALMA TEUTONICA. Sive INCLITAE [(printer); sic: INCLITE] SOCIETATIS FRUGIFERAE PANEGYRIS.

Ad Serenissimum ac Potentissimum Principem FRIDERICUM WILHELMUM, Marchionem Brandeburgicum, S. R. I. Archicamerarium et Electorem etc. PRINCIPEM INCULPABILEM. ODE I.

QUae peregrinos pia miscet Arbor
Teutonum silvis titulos? Honorum,
Pieris, vestro patiare ductu
Visere germen.
Hoc Idumaei latus amnis olim,
Hoc Pharos nomen, sitiensque Maurus
Iactat, hoc Ganges, alioque laetae [(printer); sic: laeta]
Sole Moluccae.
Unde Germanum colit alma Rhenum
Hospes, et verno stupet Albis aevo [(printer); sic: evo] , et
Ister, et mira Viadrum lacessens
Fronde Visurgis [(printer); sic: visurgis] ?


page 76, image: s080

Ecce crispantum speciem comarum!
En decus feti capitis, nec Austro,
Nec procellosas acies minanti
Tonsile Cauro!
Hoc reclinari solet Inda barri
Vastitas trunco; solet illa cunctae
Aequa mirari Brasilus putator
Brachia moli.
Quis pares anni numerer diebus
Eloquens FRUCTUS, et opes, et usum,
Quo domos implet simul, atque naveis [Reg: naves] Ipsaque condit?
Vester, o PRINCEPS, liquet inde cultus.
Vos simul doctas Helicone Divas
Visitis, pulchri subeunt eremis
Tristibus horti.
Heu ratum frustra Senonum vigorem
Nuper, et ruris faciem: Cherusci,
Martii postquam strepuere nostris
Finibus imbres?
Tunc et antiquas variare visa
Gens Clari sedeis: et avita Virtus,
Et Fides, et as, nivensque Candor
Cessit Olympo
Ipsa se natis Alemanna praedam
Mater indulsit lacrimans; et ora
Prolis, et gestum sibi mille questa
Illudere monstris.
Primus infandos LUDOVICUS igneis,
Dux Anhaltini decoris, misertus,


page 77, image: s081

Pristinum Divae revocare florem, et
Lumina coepit.
Hac furens, inquit, fugiat Gradivi
Stirpe vis. gressum revocate Musae.
Vester hic demum revirescat almis
FRUCTIBUS udo [(printer); sic: ..do] .
Exulet nostrae levis inde linguae
Mango, centenos replicare pannos
Asper: et puro liqueat vetus ser-
mone decorum.
Nec queant Celtae dein exprobare
Teutonum PALMAE, Latiusve Rhetor,
Chaonum natae liquidum disertas
Vincere quercus.
Ilico miti, celebris, rigata
Sole, radices agit Arbor altas,
Inter et saevi furiosa Martis
Laeta virescit.
Gaudet insigni cumulata FRUCTU
Ascenae proles: nitidae triumphum
Dulcibus Fauni choreis Loquelae
Ducere gaudent.
Futiles imo obstrepuisse fundo
Gestiunt ranae, sinuantque circum
Se Medusaei minus obfuturis
Dentibus hydri.
Dicitur Phoebo minor esse laurus:
Nec Iovi quercus placet ultra, et albens
Ramus Alcidae, nitidasque Pallas
Temnit olivas.
Inclitum toto sacra turba germen


page 78, image: s082

Deperit Pindo, lyricusque Pindi
Praeses: aeternoque rigare pergit
Flumine Clio.
Teque victrices etiam iuvabit,
Magne SEPTEMVIR, coluisse frondeis;
Dignius quam si platani moretur
Nomina Xerxes.
Macte, quem magni tenuere quondam
CAROLI, callem tenuisse, macte:
Neu pudor, claris decus, esto, pulchrum
Regibus addi.
Te suis ultro cupiunt racemis,
Quas amas, PALMAE, coeuntque serto,
Prisca cui duro geminum negavit
Pulvere Pisa.
O sed augustum meritura nomen,
Nostra si tanto Decori, vel aequas
PRINCIPI tanto chelys imperetur?
Dicere laudes!

AD VINCENTIUM FABRICIUM. Indolem egregiam convictu, Clarissimorum virorum plurimum iuvari, ODE II.

SI quis faventi nobilius lutum
Debet Prometheo, vividaque entheis
Titan honorus corda flammis,
Et patrio vegetavit auro:
Laudum decoras acrior orbitas
Sulcabit, amplas si videat prope
Palmas virorum, et notiores
Sorte locet facili penateis.


page 79, image: s083

Serpit propinquo limine fortius,
Laeto micantis vertice, Gloriae
Augusta pestis, quam fideli
Quae radiat memorata libro.
Spectata virtus fortis Achillei
Plus iuvit Udo gramine Thessalos,
Quam quae legentem pungit olim
Maeonio celebrata vati.
Me si remissum tardior extulit
Phoebus, reclivemque Aonio procul
Iugo, pudicis sero Divae
Castalides tenuere philtris:
Praelustre Vatu, desine, FABRICI.
Culpare, sidus. Me puerum trucis
Furor Gradivi, patriaque,
Luce virumque procul, remotas
Velox in oras, et SAMOGITIAE
Vastos recessus depulit exulem,
Qua nocte multa damnat hirtos
Barbaries inhonora campos.
Non ulla claris Mercurio levi
Fervere cernas oppida portibus
Illic: nec excultis Apollo
Militat inclutus in tabernis.
Huc nec dierum temperies venit;
Certis nec anni sideribus iuvant:
Sed vel nivosis arva brumis,
Cimmeriisque rigent tenebris:
Tristi vel ardent iugera Sirio.
Morum sinistras quid referam vices.


page 80, image: s084

Et simplicis quamquam popelli
Saevitiem, Scythicosque luxus?
At te celebreis [Reg: celebres] dexterior dedit
Fortuna Belgas visere, primulae
Fluxu iuventae; te venustae.
Luminibus caluisse LEIDAE.
Illustrioreis [Reg: Illustriores] non alibi novat
Praesens Athenas Gorgoneo Dea
Insignis aere, nec sonora
Clarius Aoniae fluenta
Funduntur undae. Rustica dum mihi
Pubes, nec uno Sarmata nomine,
Livoque Curlandusque, et acres
Littavici strepuere plaustri.
Longe volatus, carminaque horrida:
Te feta multo numine gratia
HEINSI coronat; te perennis
SALMASI irradiant honores;
Claris et urit VOSSIUS ignibus;
Aeterna docti lumina saeculi.
Non, cinctus hic coram, superbe
Cecropium sitiam Platonem,
Aut magna Graiae nomina porticus;
Non quos Corinthus nobilis, aut Rhodos,
Aut Memphis antiquis sacravit
Elogiis, Iralaeque sedes.
Quid clara magni foedera GROTII,
Grandemque BARLAEUM, et, tibi Leucoris
Quem culta, BUCHNERUM, ligavit,
Commemorem, sociosque vultus?
Hinc ille praecox ingenii vigor,


page 81, image: s085

Et grata fontis pocula Thespii,
Primo dierum fusa vere, et
Pieriae meritum corollae.
Hinc et Galeno nomina dicere
Felix, et ausus castra Themistidos
Non indecens intrare miles,
Tergemino decorande serto.
Hac sorte dives plaude. Tibi sacrae
Delubra Cirrhae, Thessalici tibi
Plausere colles: et verendo
Ter clarius tibi Phoebus antro,
Ter festa Musarum infremuit cohors.
Te DOUSA, et amplo Nordovices [(printer); sic: Nardovices] Deae
Tollunt ovatu [(printer); sic: ovata] dulcem, et Idae.
Ingeminant sociam MERILLAM:
Nunc et GEDANI splendida moenia
Te rite gaudent indigerem suis
Iunxisse divis, publicamque
Velle ruis opibus salutem.

In Funere IOHANNIS BEHMII, Th. D. Chronologi insignis. ODE III.

THracum vetusti nunc redeant sales,
Mixtique sacris exsequiis ioci.
Qua BEHMII clauduntur ossa,
Laetificos petit urna plausus.
Illum et dierum, et munere Gloriae
Plenum, decoris officis bene


page 82, image: s086

Mactata, caelesti cycnea
TEMPORA cum Pietate plaudunt.
Fas sit Borussis civibus incliti
Nunc Scipionis dicere naeniam:
Ite, ite, cives: maius isto
Non dabitur comitare funus.

AD NICOLAUM HEINSIUM. Non omnem artibus veterum prae modernis laudem adimendam esse. ODE IV.

MAgno non Patre degener
HEINSI, nescio, cur omnibus ultimi
Vincant elogiis dies,
Et priscis abeat laus sua saeculis.
Si quondam gravis igneos
Eructare globos machina nesciit:
An non victa proin Tyrus,
Et Thebae celebres? non Arethusides
Subsedere domus? Suum
Si rebus liceat demere corticem,
Vix tu Scipiaden novum.
Seu Pellae iuvenem, sive Leoniden,
Aut durum Thetidis [(printer); sic: Thedidis] genus,
Iam nunc iuridico videris Aeaco
Ad clarum reduces diem
Quid nomen Phrygii magnanimum Hectoris,
Quid Phthium [(corrected by hand); sic: Phehium] referam ducem?
Quid Neptunigenae pectora Thesei,
Aut clari decus Herculis?
Vix alter rigidos mitiget Alpium


page 83, image: s087

Colleis [Reg: Colles] Hannibal in viam:
Aut longis redeat victor ab Indiis.
Nec vanis aries sacra
Poenorum impetiit moenia pulsibus.
Quod si nulla rateis [Reg: rates] acus
Libravit Borea iudice: num feri
Longe litora Phasidos,
Aut portu latuit divite Sumatra?
Num se sidoniis minus
Stravere, aut Latiis aequora classibus?
Uni vela tamen tulit
Xerxi, haud inde patens remigiis, Athos,
Quem nec Dinocrates novum
Regi Mygdonio fabricet in virum.
Frustra Sicanium velint
Reddi nostra sibi tempora circinum,
Architaeque fabram manum, aut
Servandae tabulas Protogenis Rhodo.
Coi dextra iacet; iacet
Lysippi, Emathiis debita vultibus.
Nec dum quadriiugos tegens
Currus musca redit, aut tumidos apis
Umbratura sinus. Age
Nec praelis [Reg: prelis] nituit Daedaleis liber:
Sed centena volumina
Increrant toties Niliaco throno;
Doctis Attalicae domus
Incensura Duces ambitionibus.
Et parva latuit nuce
Ingens Ilias. Heu! serior inclutis


page 84, image: s088

Aetas artibus, et caret
Vecors ingeniis. ductile non vitrum,
Non lux perpetuae facis,
Non flammis redeunt lintea mollibus.
Non Asclepiades nigris
Solvit sarcophagis [(printer); sic: sacrophagis] obvia funera.
Nec, quando Cicero novus,
Stagiraeve [(printer); sic: Stragiraeve] pater summus, et ardua
Surgat [(printer); sic: Surgit] Maeonius [Reg: Maeonius] tuba,
Aut dux Romulea voce Maro, scio.

AD EUROPAM. Bellis intestinis ardentem. ODE V.

TAndem cruentus detumeat furor;
Tandem supremo viscera permeans
Languore defervescat aestus:
Aut Getici verus ora nostris
Late Tyranni conflagret ignibus.
Cur liberorum vixerit ensibus
Confossa mater? haec Neronum,
Haec sit adorea Tulliarum.
Nam nec piandis poscit adultera
Culpis Orestas dira: nec inscii
Saevitis Oedipi, levesque
Telegoni simulatis iras.
Non atra tigris, non Libycus leo
Usquam paternum defurit in genus:
Ni Maura vos suscepit aspis,
Innocuam genitricis alvum.
Fodisse saeva. o Martia pectora.


page 85, image: s089

Ferrata pubes, Hectoreum genus,
Seu vos QUIRINI, seu ferocis
ARMINII celebravit ortus;
Seu fortis et vos GALLIA, seu GOTHI,
Seu bellicoso CANTABER aethere,
Aut LECHUS, aut CIMBER marina
Sede CALEDONIIVE terris
Dedere campi: quantus adoreae
Splendor supremae noctis inertiam
Vobis serenabit, subactis
Auxilio coeunte Lunis!
Quae prona dudum cornua Thracio
Flexere caelo, cernere cominus
Nostras aventes auspicatis
Plus Aquilas valuisse pugnis.
Mutate campos est ubi pinguior
Vobis inundet rura cruor, pari
Bellare si mucrone tantum
Non piget, unanimique ferro.
Dudum calenti sanguine civium
Fluxisse Rhenus maeret: et aureos
Mutasse rivos dis Iberus,
Sanguineo dolet usque tabo.
Dudum cruentis se Tamesis pius
Late fatigat fletibus; anxii
Cui procul cognata discunt
Robora congemuisse Liris.
Coite tandem, pulcher Achillei
Sanguis, coite: atque ensibus obrutae
Matris miserti, filialeis
Heic [(printer); sic: Hoc] [Reg: Hic] placide sepelite rixas.


page 86, image: s090

Nunc prisca, macti, vos alio vocat
Virtus. avitis nunc date Bistonum
Iustas sepulcris colla tandem
Inferias, Italisque pridem
Attrita dextris, vincula Concanum
Stringant vicissim. multa triremibus,
Diuque, vobis Graia Thetys
Ingemit Odrysiis, dolensque
Ad transtra frater, quem, Mahometicos
Fastus perosum, vanaque Sergii,
Commenta, grande sit fideli
Promeritum revocare saepto.
Iam prisca vobis Pausaniae domus,
Pronisque nutat turribus Artace.
Iam grande gaudet ipse vobis
Bosporus exacuiste cornu,
Dudum Gelonae compedis aestuans:
Pressasque Ponto fluctibus anxiis
Devolvit iras, et patentem
Nerea bellipotente late
Succendit aestu. plurima iam comis
Per arva vestris Thessala fronduit
Laurus, vigorem post futuris
Perpetuum meditata saeclis.
Quis o renato Strymona barbarum
Donabit Orpheo, mutaque leniet
Priscis Amymones fluenta
Cantibus, Aoniamque Dircen?
Cui, fare, Pindum cum profugo choro, et
Colleis [Reg: Colles] revises, Cynthie, Delphicos,
Quem multa iam moratur Arctos
Hospitio, Boreique campi?


page 87, image: s091

Nec fulminantem suave dein minus
Sperant Platonem Cecropii lares,
Suusve Nymphaeum. revisat
Doctor, iners ubi nunc profanis
Nox horret agris. est ut Ionicae,
Rhodique surgant flore novo scholae;
Ut Atticis certet Corinthus
Aemula, Chalcidicisve docta
Tarsos Lyceis. forte salutifer
Rursum celebret Pergamon artifex,
Priscaeve Berytho recentes
Dorothei pia iura dictent,
Non absque seri foenore nominis.
Certe ferocem non SOLYME sacra
Porro Musurmannum, trucemve
Vincta gemet timuisse Bessum.
Hinc ampla vestris flamina classibus
Instant, QUIRITES. Surgite: neu pudor
Non sit, Gelonum porro sanctis
Insiluisse pedem sepulcris.
Vobis sacratas, surgite, dignius
Bethlaea cunas oppida replicent,
Sacrosque Iordanis liquores,
Et veteres Thaborea vultus
Iuga. aequiori Gethsemane nota
Vobis cruentum commemoret solum,
Mortemque Golgotha, et beatos
Culmen OLIVIFERUM triumphos.

ODE VI, Cantata, cum Naaman Schonaei ageretur.

NUlla tam puro niter aura vultu


page 88, image: s092

Nec meant alis Zephyri secundis
Quin truces olim Libycus procellas
Ventilet Auster.
Quem Syrus nescit NAAMAN favorem
Sortis, immundo fera si fatiscat
Corpori tabes, et iniqua turpis
Semina leprae?
Pone periuri Pelopis talenta,
Et Midae gazas, Phrygiosque census:
Cuncta iucundum superat valenti,
Corpore robur.
Contumax o si veteris Damasci
Ablui speret fluviis, et almi
Garrulis undis Abanae, pioque
Pharphare pestis!
Sed malo praesens veniet medela.
Fide, Dux. Non, si facilis Machaon
Gentium terras fugit, et fideleis
Fugit Ebraeos.
Quam negat doctis operator herbis
Phoebus, aut Phoebi soboles, honorum
Pergamo Numen, dabit Israelis
Fama salutem.
Septies aeger monitis Elisae
Tingitur Princeps liquida vadosi
Iordanis lympha, renitentque primo
Robore membra.
Sed parum est, aegram valuisse carnem.
Nunc et insanis animum fluentem
Expedi morbis Abrahaeque verum
Suspice Numen.


page 89, image: s093

AD MARTINUM WOLDERUM. Cum templi in suburbio novi fundamenta Contione ex Esr. 3. dedicasset. ODE VII.

DUm clara privos auget ANACTORIS
Late penateis, milleque Daedalos
Spissa fatigat mole; iamque
Vix spatiis sibi constat aequis:
Suis propagant se quoque Numina
Ter sancta tectis. o nivei dies!
Iam sacra celsus vidit Auster,
Iam Boreas, Oriensque saepta
Crevisse Divum. nunc etiam suo
Devota Corus limina cultui,
Sanctaeque fundamenta sedis
Finitimo meditatur aestu.
O Pulcher ardor! Crescite, crescite
Plebisque, Divumque assidui lares:
Finesque, fanaque anteite
Niliacae numerosa Memphis.
Dudum peractis immiserabili
Ferro migrarunt Numina sedibus
Hinc inde, postquam dira tantas,
Totque truci domuit flagello
Bellona gentes. heu Senonum domos,
Chattumque vastas! heu Viadri loca,
Albisque, Rhenique, et Suevi
Floridulo viduata cultu!
Quis fata curru prona adamantino
Quis puncta rerum, nec stabiles vices,


page 90, image: s094

Fluxique gyrum possit orbis
Non madido memorare vultu?
Non prisca nostris Pergama, lacrimis
Non regna Cadmi, non Babyloniae
Citentur arces. aut Corinthi
Rudera, centiforesque Thebae.
Mc crudus angit PARTHENOPES dolor;
Me Saxo, et ingens vulnere Misnia:
Me noricorum foeda bellis
Oppida, Marcomanumque vexant.
Vos sola tristis rura Silesiae
Diteisque [Reg: Ditesque] frustra collacrymo [Reg: collacrimo] plagas.
Eheu paternae squalet orae
Terra situ, sterilique passim
Suspirat arvo! procidui riget
Congestus alte SVEBUSY [Reg: SVEBUSII] cinis,
Cunasque Caldenbachianas
Horribiles habitant salebrae,
Maestusque terror. Contiguos pari
Gradivus ursit fulmine limites.
GRUNBERGA luget; FRANCOFURTUM
Multa gemit: vario exolevit
Regalis ictu GLOGAVIAE decor:
Totoque languet FREISTADIUM [(printer); sic: TREISTADIUM] sinu.
Quis ceteris inflicta digne
Vulnera, perniciemque ploret?
Non si perennes, Ionii senis
Manent citato flumine lacrimae;
Aut tota sacris Hippocrene
Fusa meo ruat ore lymphis,
Dignas tot edam funeribus notas.


page 91, image: s095

Tu sed ruinis libera Teutonum,
URBS FRIDERICI, cincta vallo
Arva viris, domibusque comples,
Ingente vallo; non pigrior DEO
Iunctim sacratos ponere fornices,
Cui pacis uni florem, et atro
Casta filentia Marte debes.
Sic prisca captae cum SOLYMAE pio
Cyri statuto rudera surgerent;
Et iam renatis cingerentur
Tecta simul rediviva mutis
Suprema sanctae cura fuit domus.
Huc omne cunctis Isacidum genus
Excivit oris, inque iussa
Zorobabel holocausta tristeis
Instruxit aras. sic Neomeniae,
Sic Pascha, ritu sabbatha sic novo,
Omnesque Iudaeis honores
Mosaici rediere cultus.
Quam non tenaceis [Reg: tenaces] tum reperit manus
Structura dives iamque adeo Tyro
Demissa fragrantum cedrorum
Materies, Libanique praeda,
Et calx et omnis procubuit strues:
Cum sacra cinctu Pontificum cohors,
Tubisque clari, cymbalisque
Asaphidae, mediam fabrorum
Cinxere turbam: mixtaque iubilis
Lamenta totus personuit polus:
Et prima clarae saxa sedis
Davidici posuere cantus.


page 92, image: s096

Hoc tu Borussam mellifluus doces,
WOLDERE, gentem, coeptaque provehis
Disertus, exemploque promptum,
Et monitu, sacer agmen urges.
Ceu voce priscis institit atriis
Aggaeus; aequo Zacharias cui
Subvenit aestu. Sic vocata
Amphiony coiere quondam
E rupe muri. Vocibus exciti
Tuis, frequenti effundimur [(printer); sic: effudimur] oppido,
Mixtique praetextis scholares,
Et populo, mediis honestos
Late plateis ducimus ordines
Completur arctis area coetibus,
Fossaeque: devotisque puro
Sub Iove cantibus, et precatu [(printer); sic: precatu..]
Pulsamus aulae moenia lucidae.
Stant docta Tuscis agmina tibiis,
Et aeneatorum remistis
Cornibus instrepuere voces.
Queis [Reg: Quibus] omne circum vulgus amabiles
Occentat hymnos. Iosaphati putes
In valle victores sonoro
Abramidas superare coetu.
Non tanta presso vis capitur solo.
Nutant propinquae molibus arbores,
Et ipsa densatis laborant
Ordinibus, numeroque tecta.
Quam luculento risit ab aethere
Tunc Phoebus; udos Bregela quam sinus
Laxavit, alternosque laetis
Oreades, Dryadesque [(printer); sic: Pryadesque] campis


page 93, image: s097

Plausere saltus, cum Zephyri chorum
Vexere nostrum flamine blandulo
Molleis [Reg: Molles] per auras, totque portum
Vota levis tetigere caeli,
Non absque fletus remigio pii!
Tantis o aeques auspiciis, DEUS,
Certum futuri lumen aevi,
Propitiosque perenne vultus,
En iactus alta fidit humo lapis!
Nunc angularem te superexstrue
Heic [Reg: Hic] , CHRISTE, petram; cui Fides innixa
pium tibi firmet agmen.

AD MELCHIOREM POLISIUM, M. D. De expugnatione Francofurti ad Oderam [(transcriber); sic: oderam] ipso Palmarum die a Suecis facta, paulo post, cum urbe migrasset Auctor. ODE VIII.

ARdet heu! paries proximus, aeneo
Correptus Gothici fulminis impetu:
Quid laeti proprior nuntiet Odera
Parvi fontibus OBERAE?
Quamquam, dum subitis. eximor ignibus,
Nequiquam rigidas prospiciens vices:
Quam miti Genio sospes, ad arduum
Dem soteria fornicem?
Palmarum viridi luce nitens dies
FRANCIS pallidulos heu! cineres VADIS,
Et multo Viadri depopulantia
Sparsit nubila margine.
Tempestas rapidis saeva Aquilonibus


page 94, image: s098

Ferrata tetigit moenia grandine,
Nec non et plateas sanguineis vagas
Late perpluit imbribus,
Spisso compita vah! saepta [Reg: saepta] cadavere,
Nec pons Austriacae sat capiens fugae.
Mirantur liquidum Teutonicis pedem
Sisti flumina victimis.
Quae texunt Superi fata Sororibus?
Nunc et Marchiacae, nunc Pomeranides
Germanae repetunt: o RESIPISCITE,
Cunctis: o RESIPISCITE.

In funus LAURENTII RIBOVII, Cantoris sollertissimi. ODE IX.

NOn indecoris murmure naeniae
Plangere RIBOVI. Instrue flebilem,
Thalia, buxum, et fida dulceis,
Ad tumulum moderare questus.
Quae blanda tristem copia aedonum
Stipavit urnam? num Getici fugax
Orphei sepulcro, Bregelanos
Transabiit positura nidos,
Et clara duro carmina marmori
Decernit hospes? num veteres memor
Cantus reposcit, cumque rivis [(printer); sic: arivis] ,
Cumque feris, Zephyrisque, notos
Anhelat hymnos? Ipsa chorum queri
Maeste silentem, damnaque Musici


page 95, image: s099

Volunt magistri, sponte saxa ad
Funeream Sociata sedem;
Quali canorum Amphiona munere
Flebant sepultum. Non potior Linum
Maeror removit, quam Borussis
Te tumulat, pie Cantor, oris.
Vultum dolentis cerno sacrarii,
Cerno Lycei; totaque civium, et
Imitigato busta Amici
Agminis immaduisse fletu.
Non tu rudentum degenereis [Reg: degeneres] sonos,
Mixtumque raucis anseribus bovem
Sueras, coaxantemque templis.
Et populo statuisse turbam.
Nec te profanae fluxa salacitas
Artis, furentique apta proterviae,
Lascivientum spurca vocum
Luxuries, sed honesta moles,
Ipsique Divae virgineus pudor
Inscriptus ori, sanctaque castitas
Iuvit, tuopte penecillo
Pieriae simulata pubi.
Quam crebra mentes Elysiae plagae
Duxit voluptas, pondere cum tuo
ORLANDICIS tota, ac STOBAEIS;
MULHUSIIque modis sonarent
Delubra plectri; cum MARIAE sacrum
PARTUM, et Sabaeo cardine concitos
Reges, cruentatumque Martem,
Et celebreis [Reg: celebres] superi triumphos,
Nec tarda posthac munera Vindicis,


page 96, image: s100

Fixae sonoris cornibus, et tubis,
Nervisque, et arguto organorum
Edissereres strepitu catervae.
Hoc nempe fini, munere caelitum,
Venit supernis MUSICA sedibus,
Ut ter verendi se dicaret
Numinis officiosa laudi.
Sic ad rubenteis [Reg: rubentes] Amramidae lacus,
Sic et Sorori, sic Deborae piam
Egit ministram; sie ovantem
Isaidae citharam sonoro
Demulsit aestu; nectareo chorum
Sic imbre magni perpluit Asaphi,
Triumvirosque per caminum
Assyrii recreavit ignis.
Quamquam nec aegros improba cordium
Sopire motus, et rabidam Styga,
Saulumque lymphatum domare, et
Tartarei furias tyranni.
Est et sereni pectoris obices,
Fuscamque molem digna revellere,
Pulsamque curarum procellam
Laetifico variare Phoebo;
Dum mentis optes harmoniam bonae,
Et recta certis vita fluat modis.
Tum Doricorum vox aceto
Palladio tibi corda tingat:
Tum Phryx apricae pectora fascinet
Ardore pugnae: turbidaque Aeolis
Tranquillet: et Lydi cupiti
Te stimulis agitent Olympi.


page 97, image: s101

Tu sed caducae nunc modulantium
Secedis undae, nec gravis abdicas
Terrestris Odei secures,
Angelicis refovendus hymnis
Beate regni perpetis incola;
Heic dulcioreis [Reg: dulciores] in modulos ubi
Cives feruntur, quam supremos
Pythagoras dedit inter orbes;
Quam trux Sicano Parthenope mari,
Omnisque Siren, et medius novem
Inter Sorores dux Apollo ad
Castalii vada fudit amnis.
Heic plaude felix! Livor abes. larem
Mentis, sequestrae vindicias necis,
Humi paternae, functa sueto
Defodimus tibi membra cantu.
O cuius apte tempora Musicis
Fluxere gyris! non ululantium
Hunc claustra Daemonum, sed alta
Perpetui manet ora plausus.

SCENOPEGIA. AD HEINRICUM ALBERTI, Die Ascensionis. ODE X.

ET templa verno rursus ovant die:
Nec picta tantum gratia cespitis,
Natique Veris, astra terrae,
Herbicomis micuere campis.
En ut renidens undique Maius


page 98, image: s102

Irrepsit ampli limina fornicis,
Passimque iucundus virentem
In puerum recreatur annus!
Tepent et alis hic Zephyri vagis
Suspiriorum: et, plurimus entheo
Se lacrimarum miscet imbre
Iuppiter, aetherii sereno
Mox diluendus Sole levaminis.
Tum nec diserti [(printer); sic: deserti] rauca tonitrua
Non audias tholi subinde, et
Aetherii grave murmur oris.
Nostrum quid est HEINRICE, virentibus
Hinc inde sellis, et celebri lare?
Sic evirescat nempe sancta
Corde Fides, vegetique sensus.
Tum, qua licebit, vocibus, aut fide,
Non una nobis assimilabitur
Cannisve Misnicis acanthis,
Aut liquido Philomela questu.

ALAE DAEDALI. Seu LAUS MEDIOCRITATIS. AD ANDREAM GRYPHIUM. ODE XI.

NEscio, summis honor unde dudum
Non apud me sit. Simul alta caeli
Icarus pressit, dedit aestuanti
Nomina ponto.
Me nec obscurae iuvat umbra vallis,


page 99, image: s103

Sit MODUS RERUM. Sequar evolantem,
Qua levi pandit medias Olympo
DAEDALUS alas.
Siderum princeps, oculusque mundi,
Sol vagos caeli medius tuetur
Hinc et hinc igneis. medio rigantur
Pectora corde.
Est et in vultu rutilo dierum:
Est in adversis satias tenebris.
Gratior surgit roseo redux Tithonia
lecto.
Odimus Brumae glaciale regnum:
Nec graveis [Reg: graves] Aestas probat usque soles.
Praestat Autumnus, placidoque vernans
Hora tepore.
Urimur [(printer); sic: Utimur] multo, modico fovemur
Igne. Sal escam nimius trucidat;
Deterit nullus: feret aequa pulchram
Portio laudem.
Sternit ubertas onerosa culmos:
Et graveis [Reg: graves] rumpunt sua poma frondes.
Providae ponit male densa, vitis
Germina falci.
Dulcior terris, fluvioque ripa.
Tutius terras prope navigare:
Dulcius iuxta matis ambulare
Litora vasti.
Sponte se princeps latebris metallum
Damnat: augustum feritas leonem,
Atque regaleis [Reg: regales] aquilas aduncus
Asperat unguis.


page 100, image: s104

Ossium pingues medio medullae
Delitent. arctus nimium molestat,
Laxus exundat; probat aptus omnem
Calceus artem.
Regio. GRYPHI, iuvat ire calle;
Ire nec citra lubeat, nec ultra.
Ipse Dux vatum sedet umbilico
Delphicus orbis.
Qui nihil scitum magis elocutus
ORe, quam: NE QUID NIMIS [(printer); sic: NE QUIB NIMIS] . hoc Soloni
Attico tritum, repetivit aequo
Pittacus ore.
Ipse divinus, magis esse toto
Alteram partem, Plato iudicavit.
Optimus rerum, Cleobulus inde,
Es modus, inquit.
Omnis et Virtus, et Opes, et Artes
Aurea gaudent MEDIOCRITATE.
Hac vigor constat sapientiaeque, et
Sortis honorae.
Scire cum nil se, nisi scire nil se,
Fassus est ultro, simul invidendum
Socrati nomen Sapientis augur
Sanxit Apollo.
Me verecundis Samius magister
Iuverit doctum titulis, Atlanti
Imparem, et lauto volucrem foventi
Corde Prometheo.
Qui videt, quavis satis est quod in re,
Artifex esto. nimis haud probatur;
Nec parum. iusto sibi penicillo
Plaudat Apelles.


page 101, image: s105

Et manum tandem Rhodius tabellae
Subtrahat pictor. hebetant acuta
Fulguris vultum: nimioque marcent
Lumina Phoebo.
Est et in naevo decor aptus olim.
Proh color quantos Helenae tumultus,
Et procellosas Phrygio coegit
Auspice nocteis!
Tota se certae moderationi
Vita dispenset. labor, esca, potus,
Somnus, et ludi mora temperato [(printer); sic: temperata] .
Defluat orbe.
Spes, Timor, Plausus, Dolor, ac Voluptas
Audiant legem, cupiantque frenos;
Immemor quorum Phaeton superbis
Excidit ausis.
Vellat incultos mihi Zeno senteis:
Nec sequar molleis, Epicure, luxus.
Non Aristippi placet aula; nec metreta
Sinopci.
Nesciam fusos sine fine risus:
Nec fleam semper. Sileam, loquarque,
Cum decet, nusquam tetrici moratus
Verba magistri.
Prodigi cessent modii: triparcus
Euclio cesset. simul et secureis
Manlii culpo, trutinaeque flexos
Mollius orbes.
Asperi morum fugiant echini,
Et graves cristae: fugiant et udo


page 102, image: s106

Illiti vultus oleo, levisque
Cauda catelli.
Det suum candor titulum ligoni.
Arcadis nec me iuvet ala Divi:
Orbe nec cessans solido moretur,
Luna Laconum.
Tum sed inprimis modico redundet
Sors fugax, Nilo; metuo tumenteis
Alveos; longe rutilans Amasi
Gemma facessat.
Sic ubi recto series dierum
Fluxerit rivo, Pharias sepulcri
Nesciens moles, modica beatus
Condat in urna.

AD AUGUSTUM BUCHNERUM, Dactylicae Germanorum Poesios inventorem. ODE XII.

NOn sola Sappho carminis incliti
Cluet repertrix enthea posteris:
Aut sola dicetur superbo
Phemonoe celebranda versu.
Quod si novellae non male Teius
Cunas Camenae iactat Anacreon:
Et primus ultores iambos
Archilochus sacer in profanum
Strinxit Lycamben; si Semeleios
Et dithyrambos auctor habet suus;
Nec posthumis volet taceri
Doctus Aristophanes loquelis:
Sunt et, verendum quae tibi dulcia,


page 103, image: s107

BUCHNERE, nomen carmina consecrent,
Nec incelebris quondam adibis
Elysii speciosa campi.
Quis Argus, aut quae lumina Lyncei
Monstrare dulceis [Reg: dulces] Teutonicae tibi
Chordae modos, queis [Reg: quibus] inquieti
Pinifera Corybantes Ida
Olim cierunt tinnula tympana,
Rectura saevum cum latuit patrem
Proles, et insonteis [Reg: insontes] benigna
Cymbala perstrepuere questus?
Nimirum iniquos indoluit soror
Pimplaea [Reg: Pimplea] fonteis, ex quo Alemannicus
Orphea demiratur Hebrus
Plectra, iocosque recentis undae,
Hoc se minorem nomine Graiis,
Hoc et Latinis cedere vatibus:
Cum tu peregrino poetriam
Effigias pede, nobileisque,
Tamquam Prometheus alter, adinstruis
Formare gressus. Hinc tibi perpeti
Illevit auro nomen amnis
Castalius, strepituque vestras,
AUGUSTE, laudes volvit amabili.
Hinc fronde sacra Castalides tibi
Cingunt, et auctorata seros
Tempora perpetuant in annos.

AD MUSAM. DE LAUDIBUS LADISLAI IV. Gloriosissimi Poloniae Sueciaeque Regis. ODE XIII.


page 104, image: s108

DEdisce prisci nomina saeculi,
Quae plena laudum carbasa LECHICO
Das, Musa REGI. Tota cuncti
Cirrha cui titulis laboret
Aevi, Polonum pressat io! thronum,
Fulgetque claris purpura fascibus.
Iam glorioso flavus omnem
Vortice transilit Hippocrenen,
Pimplaeaque [Reg: Pimpleaque] doctis Istula fontibus
Fluxisse maior gaudet, et, aequori
Secundus, immensis Honori
Velivolo patuisse rivis.
Curvat bivertex ardua nobili
Parnassus alte culmina Carpato [Reg: Carpatho] :
Proculque suspectat, decorum
Sarmatici caput inter ampla
Sedisse clivi sidera celsius.
O quem superbo Delius impete
Raptum LADISLAI perennem
Propter honora det astrafamam
Sacrare digni carminis alite!
Non hunc virenti Maeonius pater
Nudet corolla; non beatum
Mantua demat, et Ascra sertum,
Haemo [(printer); sic: Humo] sonorum reddite tempora
Vatem, stupenti qui insolitum choro
HEROA, felicemque dextram
Blandiloquo fateatur ore.
Non Scipionem iactiter Ennius;
Non Flaccus ingens Ausoniam mihi


page 105, image: s109

Celebret aulam: quaeque plausum
Pindarici meruere plectri,
Palmae facessant, et stilico suum
Tollens poetam: si Clarios tuo,
Rex summe, nutu, totque fetus
Elogiis, moveam liquores.
Tune saeva dicam bella Borysthenis,
Fusosque Moschos, perfida pectora;
Tunc fixa Byzanthi tropaea
Finibus, et Scythicis adactos
Solius acri fulmine nominis
turmis pavores; tunc Nomadum canam
Illustre foedus, totque captas
Vandalici decoris corusco
Terrore genteis. Nec Gothici modum
Silebo Martis, grataque Prussicis
Sancita terris, et cruentis
Otia nobiliora palmis.
Te Colchus udi provehet agmine
Phasis [(printer); sic: Fasis] susurri: te resonus polo
Tollet Citheron [Reg: Cithaeron] : te coruscis
Iapo ferox crepitabit armis:
Lateque mundo Sequana dissito, et
Alter Garumna, et floridulis Liger
Ripis, Americique scribent
Aurifero super orbe rivi.

AD CLAUDIUM SALMASIUM. ODE XIV.

FElix, quem propriae laudis adorea,
Vulgi se positum plausibus anxiis.


page 106, image: s110

Gaudet perpetuis addere fulgidum
Caeli sideribus iubar.
Non illum Phario pyramides situ,
Non ars Phidiacae nobilitet manus,
Aut moles Rhodiis aemula vultibus;
Non caelum rude Mentoris.
Quem dudum volucris turbine Pegasi
Scandentem superas igniferae domos
Aethrae, et praecipitem fallere tortili
Securum Lachesin colo.
Miratur socia Phoebus agens via
Flammantes biiugos despicere inclita
Terrarum, et titulos, et cumulos opum,
Et fortis tumidae vices.
Hunc seu livor edax, seu niger impetat
Fortunae Boreas, seu violentia
Mortalis senii: stabit, et arduae,
Vincet cuspide Gloriae.
At non, si proprias ipse volens premit
Laudes, et Clariae murmura buccinae,
Invectusque rotis, Rumor eburneis,
Et Famae strepitus tacent.
Ille usque emeritum dissimulat decus,
Dum clarum Boreas, et Notus, et pares
Vulturni Zephyris usque loquacibus
Late tollere proeliis,
Perque altum resoni caerula Bospori
Certant, et patulae lirtora Tethyos;
Queis [Reg: Quibus] late geminus comemorabili
Responsat fremitu polus.
Tum gaudet, medio lucidus aethere,


page 107, image: s111

Vulgi sollicito succiduum solo [(printer); sic: Solo]
Despectare gregem, aut pone sequentia
Longis gressibus agmina.
Ceu quondam volucer fulmineus, tuens
Criniti propius lumina Cynthii,
Infra degenerem Plaudit inertibus
Pressum nubibus ordinem.
Talem dum vagus hic te colit ambitus,
SALMASI, superum dulce Deum genus
Iam dudum meritos nostra tibi loqui
Desperat titulos chelys.

Tumulo ROBERTI ROBERTINI, Praefestina morte exstincti. ODE XV.

HUc o citatis, lilia, cum rosis
Nardique lenes, et violae, et croci,
Omnisque florum turba fluxo
Ad tumulum glomerare nimbo:
Maysque circum laeta favoniis,
Et luculento cespite [Reg: caespite] redeat,
Quae clara ROBERTINI amicis
Hospitiis fovet ossa, tellus,
Et verna dulci sidera commodum
Delegit urnae, cuius amabili
Prudentiaeque, Gloriaeque
Vita pium micuit sereno.
Ergo et virentum quicquid alit Paphos,
Aut Hybla Cydnusve, aut Tyrus ignium,


page 108, image: s112

Ultroneis gaudet decentem
Officiis redimire turbam.
Ut se venusto mollis amaracus,
Calthaeque fulgor miscuit ordine,
Nec erubescendum Sabaeis
Germinibus sociant coronam!
Hac luce mores, hoc animus die
Centum per orbeis [Reg: orbes] Aonii poli
Clarus reluxit. talis aureo
Ore decor, roseique rores
Fluxere mellis. sic hyacinthinae
Se pinxit altus nube modestiae
Sol dignitatis, et frequenti
Miscuit Euphrosyne Catonem.
Nec vos, dierum iam cumulo gravem,
Vitaeque Cauris triste hiemantibus,
Pictae cohortes, florulento
Cingitis agmine: cui decorae
Felicitatis ver medium Dea
Abrupit atrox. Tum cecidit, velut
Movere narcissum comantem
Sicaniis Zephyri viretis,
Germenve pollex Idalium solet:
Quem nulla Celsi iussa tragematis,
Phoeboque servandum secundo
Barbaricis aluere sucis.
Sic macte pulchris perge nitoribus,
Campestrium grex inclite siderum:
Nec luminosis ad sepulcrum
Excubiis renitere cessa,
Dum se vigentes Elysiis amant


page 109, image: s113

Explere manes in viridariis.
Sed o coruscis quae nitelis
Sidereos superare campos
Certatis, almae pignora Chloridos,
Utcumque vestrum dulce micat iubar:
Gaudete ROBERTINIANAE
Luce minus nituisse famae,

AD OBERAM. Fluvium minorem, in agro Suebusiensium oriundum, ODE XVI.

PArvuli fontes, gracilesque rivi,
Ut quid (o tristeis [Reg: tristes] aperite causas)
In dies vestri tenuatis eheu!
Fluminis ortum!
Quaeve limosam vitreo liquori
Pleiades miscent hiemem, merisque
(Dicite o fontes) prohibent, ut olim,
Currere gemmis?
Patrios eheu! cineres, et ignem,
Sentio, fletis. viduus tepentum
Ruderum maestas, video, migravit
Squalor in undas.
Hinc, cruentatis toties scatebris,
Turbidum pridem fluitis: pioque
Iam fere argenti veteris dolore exaruit
humor.
Teutonas nec iam meminisse cannas,
Nec iuvat cantus, quibus ille vestra
Leniit primum CORYDON, et ingens
Murmura DAPHNIS.


page 110, image: s114

Si tamen vestris recreanda ripis
Constitit DAPHNE, speciosa DAPHNE:
Verba nunc quaeso capite ista vestri
Mitia vatis.
Vos gemet late Viader, larisque
Varta vicini, sociosque casus.
Depluent vestris lacrimis amici
Rhenus, et Albis [(printer); sic: ..lbis] .
Audiet miteis [Reg: mites] in undas. Tiberis querelas;
Audient campi Siculi: nec ipse
Conqueri princeps renuet pium Germanicus
Hebrus.

AD HENRICUM PRAETORIUM. Excusat se, cur oppidum Lobnicense curvum appellarit, Auctor, ODE XVII.

ET vero curvis est etiam, puto,
Laus magna rebus; si pateris loqui
Rectum, verende Consul. omen
Di procul omne fugent sinistrum!
Non saeva vestris ilico moenibus
Vox [(printer); sic: Vix] una portet bella Numantiae [(printer); sic: Numantia] :
Aut trux ad ipsas autumetur
Hannibal infremuisse portas.
Expers Theonis nostra molaribus,
Rodi Thalia, et rodere defugit,
Gavisa dignos usque cultu
Innocuae memorare pennae.
Passim in supinos cum tuor oppidum
Declive valleis [Reg: valles] in undas., et plateas sinu


page 111, image: s115

Errare prolixo: ligonem
Iure suo, fateor, ligonem,
Scaphamque dixi iure suo scapham,
Rectique vobis attribui nihil:
Et, credo, rectos si vocassem,
Me potior maneat cachinnus.
At nunc iniqua bile tumet iecur,
Quemcumque tantis vox stimulis agit;
Vox apta, vox honore plena,
Qua patuli nitet aula mundi.
Cui digna cultu non veniat suo
Canens [(printer); sic: Cavens] senectus? Illa sed utili
Recurva nititur bacillo.
Non Tyrias, age, vestra turreis
URbs antevertit tempore? non domos
Aetate multa Sidonias praeit?
Hinc ergo curva est; hinc decora
Voce iuvat coluisse matrem.
Vici sed ipsi nominis hoc gerunt,
Qua clara fineis [Reg: fines] pone locat [(printer); sic: lorat] Tyros:
Num iure vestros vapulamus
Ob titulos? Age dulce cornu
An non Amaltheae est, camurum licet?
Et vestra plenis oppida copiis
Dudum, sed in primis feruntur
Seu liquidae, Cererisve siccae
Scatere donis, queis [Reg: quibus] Bromii queant
Gaudere ventres. Ipsa Ceres quibus,
Dic, gestit armis? Non aratrum,
Nonne rotae, iuga, falx, securis,


page 112, image: s116

Rastri, ligones nominibus volunt
Clarere vestris! Ipse, pari solum
Cum vomere exercens, arator
Cernuus hanc speciem celebrat.
Iam quando rident gramina dulcius,
Fetaque porrecta arbore brachia,
Pinguesque aristae, quam feracis
Ponderibus sinuata gazae?
Florum coronae, et regia germina
Insigne flectunt hoc habitu decus
Cur? ne velit celsum superbo
Vertice quis feriisse caelum.
Regale cernas alituum genus:
Hoc unca nasi, hoc unca pedum notat
Figura. curvo pastor ambit
Arva pedo. similis carinas
Vultus venustat. Quam ferio, lyra,
Decusque summum tibia Mercuri,
Nostrique lenimen laboris,
Hos titulos retulisse gaudet.
His aequor, undae, et litora fluminum,
Clarique portus, his iuga montium,
Valles, viae, silvaeque gaudent.
His ovat ipse nitens Olympus;
Qua tauriformi Cynthia lampade
Silens pudicum dissimulat iubar;
Qua multa Divorum suis insignibus
haec. cupit ora turba.
Non lunat arcum Delius? et soror?
Non ales infans? Et sua Bassareus,
Et Iuppiter vultu retorquet
Cornua Marmaricus petulco.


page 113, image: s117

Sic Panes [(transcriber); sic: panes] ornant, sic Satyri leves,
Faunique frontem. Dentem habitu suum
Informat hoc Pater Deorum
Aureus: hac facie tridentem,
Iocosa vobis nomina, velifer
Neptunus aptat. Laedere quem potest
Tam dextra vox, non abnuente
Omnia me capiat sinistra.

In exsequiis WILHELMI WITZENDORFFII, Th.D. ODE XVIII.

NOn sola terris Isacidum domus,
Aut Troes errant, aut Ithacus Phrygum
Post fata rex, et quae vagatur
Plebs Ithaco sociata regi.
Omnes paterno profugimus lare,
Acti remotas turpiter in plagas;
Ex quo beatis primitivi
Sedibus exuimur vireti.
O irretorto qui patriam ferit
Vultu, canoros arte vetans dolos,
Fraudemque Tyrrhenam, trucisque
Philtra, precesque sacras Tyrannae;
Quem nec profano Mygdonium tenet
Dulcore germen: nec Siculi furor
Amens latratus, aut voraci
Lusca fames sepelivit antro!
Non hunc micantis splendor iners luti,
Non picta Coo murice purpura,


page 114, image: s118

Non ala sortis, garrulive,
Aura levis, strepitusque vulgi
Flexit reclinem vallibus Italis;
Dudum calentis remigio spei
Sublime raptum patriique
Civem animo, studiisque caeli.
Cur molle surgit Taenariis polo
Tectum columnis? cur nimias opes
Arcae flagellant, cistaque omni
Sufficiens sibi gestit Hermo?
Et rura cultis ruribus aggeris,
Villisque villas, unde, adamantini
Tenore fati, iam quietis
Nudus, inopsque ferere bustis?
Me nulla iactent arva domesticum:
Nec cum Sinopeo; cumque Anytireo
Mundanus edar. Vanus error.
Seu Libycis ferar exul undis:
Seu iungat aestu me Garamas suo,
Frigensve Thule; dum proprios notem
Illic penateis, et decoris
Mens habitet stimulis Olympum.
Quem tu, fideli pollicitus gregi,
Praeclare DOCTOR, nunc prior occupas;
Visurus his ipsis sequacem
Finibus indubie catervam.

AD CHRISTOPHORUM TINCTORIUM, Med. D. Laborem et famem optimam esse medicinam. ODE XIX.

IGnosce, vestros tardior ad lares


page 115, image: s119

Si quando viso, corpore languidus,
Ocelle TINCTORI Medentum,
Cui toties iterare pensa
Dudum severa Parca gemit colo.
Obducta doctis lamina sphaerulis
Abblandientis luce fidit
Vix satis ipsa sibi sereni.
Sincera pridem pharmaca certior
Scripsit Galenus, Poeoniis mage
Laudata succis [(printer); sic: suecis] [Orig: sucis] et fluentum
Quaque penu myrotheciorum.
Sunt illa motum vile parabili
Labore corpus, mensaque parcior.
Non omnis haec balista quaeso
Prosubigat violenta morbi?
Nam cur remisso funere terreant
Pingues in olla me colo cynthides?
Fas est, redundantis subinde
Decapulare cados omasi
Parcendo, non affundere pocula.
Ventris coquinam cur onerem novis
Iam defetiscentem venenis,
Nec riguo satis igne fultam?
Procul salubri pyxide, temperans
Se munit almis antidotis domi,
Sibi Machaon ipse, Phoebus
Ipse sibi sobolesque Phoebi.
Praestat Syrorum malobathris, dape
Pungit catillus qui modica gulam;
Praestat trochiscis, et fragrantem
Theriacam capiente concha.


page 116, image: s120

Me vate, Celsos et Podalirios,
Et Roma cunctos expulerit diu
Felix Melampodas, novi si
Fabricii, Curiique vivant.
Quod si laborans et stomachus rudem
Condire [(printer); sic: Condite] victum mandet aromate:
Quae cinnama, aut piper ministret
Sparta Fame magis, ac Labore?
Victurus olim panis Achaici,
Et lactis albo munere, Socrates
Sero notabit, se medentum,
Vix tumulo, periisse turba.

AD ROTGERUM PARAMONTANUM. Studio se gloriae duci, sed moderato. ODE XX.

URit me, fateor, nitens,
Urit lacteolae purpura GLORIAE
Non vileis [Reg: viles] ego Lesbiae,
Non ROTGERE, procus depereo genat.
Queis [Reg: Quibus] formosa micantibus
Pollent ipsa minus sidera flammulis.
Errat vulgus inutile
Quaerens me rudibus iungere nuptiis.
Intactum popularibus
Philtris servo meae pectus Amasiae.
Heu flagro! Siculas feris
Rupes Aetna minus perfurit ignibus.
O lux! o rosei decor
Vultus! o niveae copia gratiae!
Tales et Marathon vetus


page 117, image: s121

Accendit puero Cecropio faces,
Insomni toties cui
Currum reppetiit [Reg: repetiit] Cynthia lumine,
Nondum conspicuum daret
Cum genti Danaum fortis Olympia.
Quis gratum lepidae iubar
Lucis deproperet, cum dabitur sacrae
Cervici dare brachia,
Et necti teneris pectora vinculis?
Illa at usque fugit tamen,
Nec dum vult fidibus cedere pronubis.
Quin ergo fugio simul
Duram? sorte volet me profugum sequi.

Memoriae SAMUELIS WINTERI, Col. Sub ipsos nuptiarum apparatus demortuo. ODE XXI.

HEu fata rerum! Dum Clarii sacro
Stillo iugalem margine Fluminis
Hymnum nec averso cupitas
Ad thalamum moror ore Divas:
Laetum dolenti dividit Atropos
Lesso thalassum. Non, Erato, meos,
Sueras ut olim, nuptiali
Flore velis animare cantus.
Tu scissa tristeis, Melpomine, comas,
Aut si qua versum condere lugubri
Gestit Camenarum paratu
Funereis o adeste plectris.


page 118, image: s122

Trudit faventem torva Paphi Deam
Clotho: tenebroso Uranies genus
Cedit feretro: postque pulsas
It charites Libitina, summos
Obscura cultus. En mediis latet
Exstincta bustis fax Hymeneia!
En rupta iam, contracta vix dum
Vincula, praecipitesque dira
Sectrice nexus! En gemitu iocos,
En versa planctu gaudia, gaudia
Flammae maritalis supremo
Versa gelu, Stygiaque nocte!
Omate, quem non debuimus, torum.
Ferat querentem pronuba praeficam:
Festisque vespillo iuventam
Et salibus vetet, et choreis.
Sponsale Nymphae demite flammeum;
Quae pervicacem lacrimula riget
Urnam, litari nocte prima
Qua solet Idalio puello.
Sic omnis alto spes fugit impete!
Sic caeca nostras sors vanat vices
Et dum renidenti iocamur
Heu! thalamo, tumulo vocamur!
Non ulla VIRTUS, non MILO belliger,
Non FABRICATAE mille modis morae
Non Arma [(printer); sic: ARMA] Lethaeos ad AMNEIS
Ire cavent, tacitumque FRIGUS,
Nec forma lapsu pronior ALITE.
Omnes soporae [(printer); sic: sopore] dente promiscui,


page 119, image: s123

(Nota tuum COLLEGA, nomen)
TUNDIMUR, et MOLIMUR Tyrannae.
Teque ipsa forti Bruma rigens metit,
WINTERE, ferro: nomina nec tibi
Cognata prosunt. Nulla nostro
Est adeo rata Iux vigori.
Sed plaude. Mordax cessat hiems tibi,
Curtique Soles. Non Aquilonia
Te vis, et Arctoae molestant
Porro, vel Odrysiae pruinae.
Tu cana verno frigora sidere,
Er dura blandis astra Favoniis
Perenne mutas: picta rident
Perpetuo tibi flore Tempe.
Vah dira castris te statio movet,
Quando feroci Palladii laris
Umbra procul, caelestis intras
Culta, domosque sacras Lycei!
Nec, si petitus sedibus his tibi
Effluxit Hymen, connubialia
Nunc sacra nescis, et maritae
Laetitiam, fremitumque lucis;
Quando, cycnea candidulus stola,
Dulceisque, ad AGNI poscere nuptias,
Qua nulla sollemneis [Reg: sollemnes] honori
Delicias fugat hora festi.
Sistant querelae. Noster ovat suis
Beatus oris, nec SAMUEL cupit
Possessa pristinae recursu
Iubila deservisse sortis.


page 120, image: s124

AD THOMAM CLAGIUM, S. I. Cum Bibliothecam Scriptorum S. I. a Philippo Alegambe concinnatam, misisset Auctori ODE XXII.

COmpactus ex quo pulvere primulum
Ridet doloso schemate, corporis
Redibit, eheu! carcer isthaec
Pulvereae sub opaca massae.
Tum quae figuris effigiat manus
Perita centum, nec dabit integrum.
In tempus Architam, nec unguem
Eximium facilis Myronis [(printer); sic: Lysippi] .
Mens sola, CLAGI, perstat inobsequens:
Mori, nec atra sorte triformium
Labans puellarum, perenneis
Reppetit [Reg: Repetit] intemerata sedes
Quod si, paterno compos ab aethere
Serenioris, sculpere, flammulae,
Se norit ipsam litterato
Ingenii [(printer); sic: Ingenit] vigilantis Auro:
Chartaceos dat saeva Diespiter
In fata vultus ipse diu simul
Durare, et hospitem tenaci
Aetherium simulare vita.
Vivunt operti [(printer); sic: aperti] scripta BONARSCII;
Et STRADA vivit. Vivitis, impiger,
DELRI, librorum gurges, et tu
Aemule, PERPINIANE, Tulli
Vivis, tuoque, indebite manibus,
Ab ore adhuc dum pendeo, DREXELI.


page 121, image: s125

Me pulcher HUGO, me disertis
MELCHIOR ingeniose campis
Demosthencis me Viridariis
MENDOSSA vivax mulcer, et eloqui
CAUSSINUS auctor dulcis. ore
Nestoreo sonat eruditis
PONTANUS et nunc vividus [(printer); sic: viridus] atriis
Non te, SUAREZ, perpetibus Tomis,
Non inclutis [(printer); sic: indutis] , RADERE, chartis
Te tacitae remorantur umbrae.
Quid sacra dicam nomina tot suo
Asserta caelo? Me iubar entheum,
Quacumque per beata longe
Elysii superestis horti,
Me splendor ingens, Magnae Animae, serit,
Ferit, sequax in [(printer); sic: iri] docta volumina,
Coram que depictos colore
Vivo animos geniumque lustro.
Sed vero blandae Phocidos hospites,
Clarumque plectris Aoniis moror
Ante omnia agmen. ducis aures
Aemoniis, IONINE, filis:
Promptoque regnas, MASCULE, pectori,
Iessea tractant nablia dulcius
MAGNETIUSque, cedrinosque.
Per Libani CRUCIUS recessus.
Quis milleformi sidera Proteo
Exsequat, actus per Galilaeidos
Dotes Parentis? quis profanum
Castaliae Lacrimis beatis


page 122, image: s126

Emendat amnem? Agnosco sonantibus
Nervis biformem, cuique Maro tuba,
Et mollibus non difficulter
Vult elegis [(printer); sic: degis] minor esse Naso,
Agnosco Vatem, et damno bienniis
Immite ferrum, et lacteoli feros
Cruoris imbreis. Plaudit io!
SARBIVII Lyra, plaudit io!
BALDAEI. Honoras Isara Vistulae,
Rursumque liteis Istula Boicis
Facit fluentis. post utrumque
Regna sibi tribuisse gaudet
Vix prima, Flacco nobilis Aufidus.
Eheu Borussi cur vada fluminis
Cycnea titillavit unquam
Barbitos, Aoniasque frustra
Sitimus undas? ipse bivertici
Nos arcet ultra Gorgoneus iugo
Collis, male et rivalibus testudineas
dirimit secureis.
Sed nec, revixet si Phrygius Paris,
Tres [(printer); sic: T..s] inter aptus venerit arbiter,
Malitque dulci dissidenteis
Munere conciliare Divas.

AD IACOBUM BOLIUM. Genethliacorum vanitates irridet, ODE XXIII.

TErrebunt alios [(printer); sic: alias] praesagi schemata caeli,
Et fatis inscriptus Olympus.
Me nec blanda Iovis facies iuvat, aut Cythereae:


page 123, image: s127

Nec turbant fera sidera Martis,
Saturnive trucis dirus rigor. Imperat astris
Prudens, non prudentibus astra.
Quo peterem dudum scandens oracula, praeceps
Ni refluis eat Icarus alis.
BOLI, securis figo vestigia terris.
Quod si me Phaetontius axis
Sublimem raperet picti super ignea mundi,
Vix atto non laederer Angue;
Vix sinuosa Nepes instantis brachia vitem,
Aut strictis monstra horrida chelis.
Est et Agenorius surgens in cornua Taurus,
Et rabidi gravis ira Leonis.
Me ferro pavidum rutilo procul acer Orion,
Me clava Tyrinthius arcet.
Cur animi nimius, tantis me sponte periclis
Induerem, minitantibus impar?
Curent fata Dii. Non frustra namque relato
Et mihi profuit igne Prometheus.
Certior audet opes promittere plena crumena,
Quam divinae Gaudia lunae,
Aut solio incassum residens Cyllenius alto.
Hinc honor, et praeconia famae
Si veniant, claudam fors hoc inglorius aevum.
Culpa probrum, decus addet honestas.
Multam volvit opum sortem, vitaeque, lucrique,
Uranie mea pectore cauto.
Non ego CHOLOECI ducam thema triste cachinno,
Cui vetulam meus augurat Hymen?
At vernis HYALE me dulce tuetur ocellis,
Et dudum CATHARILLA ructur.


page 124, image: s128

Scilicet ipse movet risum, delapsus in antrum,
Dum speculatur sidera Thales.

Ad Actum Comicum DE HILDEGARDI MAGNA Cantata. ODE XXIV.

FRange vesani stimulos amoris,
Quisquis affectu tenero supremi
Numinis castum meruisse foedus
Dulciter optas.
Respuunt foedos superi furores,
Corripi sancta face proni, et almis
Gratiae largae pia munerari
Incendia flammis.
Proprio pessum sed aguntur aestu,
Quotquot impurus vitiavit ardor,
Et tenebrosi fera corda mergunt
Ignibus Orci.
Ure sinceri studiis amoris
Torpidos, o qui sacra charitatis [Reg: caritatis]
Flamma divinae perhiberis, alme
Spiritus, ure.

AD IOANNEM THILONEM. Secundum Sponsum. ODE XXV.

RUrsumne THILO: Non ita Graius
Thales, parenti bis renuens torum.
Tibique tempus iam cucurrit:
Et modo creditur esse taedes.


page 125, image: s129

Quid? tu ne totis aedibus imperas:
Et quae gubernet femina te manet?
Sie questus aeterna Latinus
Urbe Cato: dominosque mundi
Heroas unos indoluit pati
Per tecta fasceis. Insimulat male
Regem profundi, quisquis atras,
Quas bibit ante, redintrat undas.
At tuminacem, vix semel editus,
Nassam requitis. Pittacus, et Bias
Poenamque, communemque frustra
Ingeminant: iterumque gnarus
Pedem prementi tegmine complicas,
Semel levatum. Scilicet, ut malum
Vites, malum subis: sed hoc, quod
Tu subiisse putes necessum.
Utrinque nasci taedia, Socratis
Ex ore nosti. quae tamen ut tori
Minora sint, tibi precamur.
Vota secunda DEUS secundet.

AD IOANNEM GRAFFT, Col. Laurum Philosophicam ipsi gratulatur. ODE XXVI.

TE sed quadrigis vectat eburneis,
Vulgo remotum, lucidulis Honor
Incinctus astris, et corusco
Sole super, radiisque Lunae
Sistit nitentem: Sisyphio rudes
Dum IANE, versat nos Schola pulvere,


page 126, image: s130

Ingloriumque nube pressi
Horridula properamus aevum.
At non micantem carpimus invido
Morsu tiaram, perpete nobilis
Quam fabricavit cura nisu,
Herculeis animata nervis,
Est et, vetusti filia temporis,
Quae forte nostras impediat comas,
Intexta Musarum favore
Floribus Aoniis corolla,
O quem tenaci conspicuum fide
Phoebus secunda mactat adorea!
Cui Pindus, et devota Pimplae
Prominulos tenuare fasceis
Gestit cohors, atque aurea pondera!
Non me superbo germen Olympicum
Decore cingat; non reflexo
Persa genu, solio repostum
Adoret alto; non Pelopis iuvent,
Crassive census: dum solitis sitim
Mergam fluentis, parsque dicar
Pierii quotacumque regni.

AD CHRISTOPHORUM [(transcriber); sic: CHRITOPHORUM] PHILADELPHUM, Filio unico, Bernardo, facienti exaequias. ODE XXVII.

NAm quae dolori noster habet tuo
Fomenta Phoebus? queis [Reg: quibus] placidus modis
Solabor urnam, tactus ipse
Praepropero, pie MYSTA, luscae
Telo tyrannae? Non Agamemnonis


page 127, image: s131

Vultus ad aram fingere filiae
Speravit apte pictor. O si
Fas sit atrox tacuisse vulnus,
Nec vim paterni tangere nubili!
Est nostra fati trux quoque pectora
Luctus ferocis; flemus atrae
Fila Deae, Lachesinque duram.
Non si dolentem te coquit unici
Iactura gnati; si columen domus
Fractum,k nec ultra PHILADELPHI
Nominis ingeminas honores
In fata salvos, forte fleo. Fuit,
Qui iura patrum divideret pio
Prudens magistro. Non pudendi
Haec quoque lumina floris olim
Mansere fructus. Quale decus rosae
Praeneste luget deciduum Noto,
Quod virgo molli fovit ungve,
Idaliae cupidum corollae:
Aut qualis umbram Leucothoe subit
Nimbi recentis, cum croceo redux
Surgit cubili, spemque dulcis
Sole novo variat serent:
BERNARDE, marces, et tenebras huic
Addis Lyceo. non humili tibi
Finxit Prometheus igne corda:
Nec residem coluisse vulgi
Sueras Vacunam. te color aureae
Virtutis ipsa fronte notaverat,
Quali Sinopeus iussit olim
Fidere Diogenes iuventam.


page 128, image: s132

Non tu furenteis. nostra per atria
Miscere turbas, Phoebadis in modum,
Aut concitae Baccho cohortis;
Non levibus socios solebas
Urgere nugis, pulpita cum suus
Rector sonaret; non vel inaniis,
Gerrisve, iurgiisve partes
Fallere futilibus dierum.
Quis ore laedi nos doluit tuo?
Quis more vitae? Te poterat levis
Flexisse nutus, sponte gnarum,
Pierios meruisse plausus.
Occumbis heu! flos Aonii modo
Pulcher vireti; fax melior, lates,
Coetus tenelli, clariorem
Nunc alibi decorans Olympum.
Quam tu fugacis nunc apinas scholae,
Tricasque rides! quam tibi Tullius,
Quam Musa tersi sordet Afri,
Quam Maro, difficilesque tanto
Labore chartae! Non cathedram premis
Tiro Sophistae, non Dialecticis
Urgere nodis; nec theatrum
Actor inis solitus novellum.
Te celsioris templa Academiae
Formant beatum, pennigeris ubi
Mixtus choris, aeterna versas
Dogmata, sat catus, et disertus;
Ludisque gaudes perpetuum sacris.
Quid iuvit, aptum Teutonicis sonis,


page 129, image: s133

Lechique, natura, Pelasgum,
Ausoniaeque simul loquelae
Assuesse cultu; nunc et Isacidum
Dignosse voces, punctaque turbida?
Tu mille felix iam ter altum,
Ter validum, placidumque Numen
Linguis celebras. Ergo tibi rata
Sit haec voluptas; hac supera domo;
Non invidemus: et perenneis
Cum superis agita triumphos.

CHRIST. CALDENBACH. LYRICORUM LIBER II. PIASTUS Regiae munificentiae Speculum

Ad Illustrissimum et Excellentissimum Dominum D. GOTHARDUM WILHELMUM, Comitem de Buttler, S. R. M. Pol: et Suec. Supremum Camerae Praefectum etc. ODE I.

ME vate, soli dissociabile
Regnum PIASTI, vel similes bene
Sperent PIASTIS. divagantes
Oceano repetuntur undae:


page 130, image: s134

Sed hinc refusis amnibus exeunt.
Ferro regenti scilicet est opus.
In quos? in hosteis. est et auro
In meritos opus, inque civeis.
Cur imperator sideribus vagis
Praeest in alto Sol? quia lumine
Prodest in omneis [Reg: omnes] erogato.
Non Phrygio bene collocentur
Throno tyranni, dum rutilas opes
Probe fluentis vilibus abluant.
Gravant honoras ipsa sedeis
Pondera. se radiante porcus
Domi volutet sordidus in luto.
Non Scipiones perdere, non diem
Titi velint, laudata mundo
Nomina. turpe perit Monarchae,
Quaecumque tali lux sine linea
Perit, labantes [(printer); sic: latanteis] immodicus lien
Exhaurit artus: regna fiscus.
Discupiant patuisse vulgo,
Saepto remoto, praedia regia:
Amica gazas inviolabileis
Plebs unde comportare regi
Pergat, Achaemeniis futuras
Beatioreis. temperie sata
Surgunt polorum [(printer); sic: polonum] : munificentia
Regum bonae foventur artes,
Res populi viget omnis usu;
Non regis ipsae non superant opes.
Probat PIASTUS. qui, modico parans


page 131, image: s135

De rure victum, dum frequentem
Concilio coiisse turbam,
Rerumque frangi pauperie videt,
Audet pusillo pane famelicis
Struxisse mensam, sufficitque,
Visa minor licet, esca tantae
Miraculoso munere copiae.
Crescunt in ipsis relliquiis dapes,
Penuriamque luculento
Ubere vis inopina supplet.
Credas Elisam pascere milites,
Victumque medo promere Pythium.
Ovis dignior clarescat isthoc,
Sarmatico, Proceres, in auro?
Premat nitentem quis potior thronum?
Et commoda almae cernite dexterae:
Gestum tot annis principatum,
Et genus innumerum nepotum.

LAUS INVIDIAE. ODE II.

SAlve, penateis, hospita nobilis,
Ingressa nostros, ambigua genus
Illustre dudum prole, seu tu
INVIDIA, aut mage LIVOR audis:
Salve. reclusis ostia postibus
Dudum patescunt, et tibi Teios,
Phoebo, faventibusque Musis,
Nostra cheliis meditatur hymnos.
Non tu pudendo squalidulas [Reg: squalidulas] situ
Aedeis. honoro, aut degeneris larem


page 132, image: s136

Dignaris accessu popelli:
Cui Superum patuere sedes
Olim beatae, qua roseo super
Vultu potentes aemulus in deas
Se fudit ardor, arbitrali
Sorte Iovi metuendus ipsi;
Ni destinato Tros puer arduam
Versaret urnam. Sidereis simul
Se stravit in campis polorum
Picta acies; simul arva primos
Comsere flores, atque patentibus
Late theatris Dedala fulsiit
Natura rerum, pone fulvo
Crederis emicuisse vultu;
Ex quo supremos Lucifer institit
Sperare fasceis, impatientibus
Ambire iam tum summa quaevis,
INVIDIA, es memorata pennis.
Quacumque Virtus incluta fulgurat,
Et dis honorum scena, et idoneo
Fortuna risu, luculentos
Ferre cupis sociata gressus.
Sic alta flammae precipites petunt:
Sic umbra Soli proxima lucido.
Tu curias, tu templa Divum
Aurea, marmoreasque Regum
Invisis arceis. , qua nimium lubens
Conchyliatos inter obis greges.
At non tuis hic glorientur
Furta sodalitiis, Dolive,
Fraudesve, et aequis torva Calumnia.


page 133, image: s137

Palpive cusor, milleque criminum
Artes. tibi germana Recti
Et Pietas, geminusque Candor [(printer); sic: Clandor] ,
Et Fas, et Aequum, et centuplicem Fides
Exosa larvam, nudaque Veritas
Plaudunt amici. Te nec Irus
Pauper, Apolliniove distans
Procul decore, et saxea pectora,
Terraeve proles; non, genii nihil,
Laudisve nactus, optet. Hic tu,
Qua, genus Iapethi, Prometheus
Praestantiori corda linit luto;
Qua sacra Phoebi limpidioribus
Alveis inundant stagna, et altum
Consilio meliore durat [(printer); sic: aurat]
Minerva pectus; qua labor, et breves
Curae soporum mollibus egredi
Mortalitatis usque tentant
Carceribus, vegetasque nectit
Thalia lauros: hic socialibus
Ferox triumphis plaudere, et arduum
Levare caelo nomen audes,
Nexilibus revehenda circum
Famae quadrigis. Te reducem fero
Bellona victrix pulvere, civicis,
Muralibusque cernit ausam
Dulce simul micuisse sertis.
Tum clara forti trans Siculum mare
Diffundat auctu Scipio nomina:
Magnique Pompeius triumphet
Elogiis; nisi maior Urbi,


page 134, image: s138

Orbique Caesar vincula necteret.
Tunc et duello strenuus Hectorem
Aiax fatiget, iurgiosis
Heu! male post cariturus armis:
Solamque monstrorum omnium idoneus
Vicisse victor non velit [(printer); sic: vehit] Hercules,
Fidam sodalem ad usque busti
Dividuos habiturus igneis.
Tu litteratis doctius e libris
Spiras: et altis in statuis micas.
Tu fortibus magis subinde
Socraticas animare turmas
Assueta flammis, et tua Tullio
Signa, et Platoni tendere noveras.
Non haec Linus, non dulcis Orpheus,
Non Maro, Pindaricaeve buxi,
Non ipse vatum Maeonius pater,
Turpi daturus nomina Zoilo,
Nolit secutus, Nec verendum
Roma caput tulit inter astra,
Quam luce tanta sidoniis prius
Invisa regnis. et tibi plurima
Graium per oras firmiori
Urbs didicit residere vallo.
Non tu probrosis Sole negotiis
Fumosa laudum nomina dividis
Vecors adulatrix, inanive
Acta virum cumulas decoro:
Sed fassa pulchrum. sidera nobili
Tutaris assensu; aequa, reconditos
Simul requisivisse naevos,


page 135, image: s139

Et maculae faciem latentis.
Tunc ampliori magnanimus tibi
Virtutis ardor, cedere nesciae,
Desudat in campo, novique
Diluitur vetus Aesculapi
Verruca curis. iamque serenior
Mentis profundam lux aciem iuvat:
Crescitque virtutum venustas;
Crescit honos, titulique crescunt
Salve secundum, strenua Gloriae
Pellex, honorum pronuba, seriae
Privigna Lucis, salve: et, arcto
Seu quid opum pede, nominisve,
Mentisve celsae, sive patrabilis
Urges honesti, certa domesticos
Hic fige sedeis, perpetemque
Non abolenda lacesse sortem.

AD CHRISTOPHORUM NASSOVIUM, De vastatione Patriae. ODE III.

EHeu! plurima, NASSOVI,
Consedit patrio limine vastitas.
Suevorum veterum domus,
Maestis SUEBUSIUM concidit ignibus,
Bis dulci rutilans foco
Pestis praevaluit: bis tragica face
Almum perstrepuit larem.
Manat squalidulis OBERA fontibus,
Et Martis queritur vices,
Tristi prociduus murmure, languidos


page 136, image: s140

Despectant cineres procul
Plumis egregiae ditibus ardeae.
Plangit continuis, nucum
Praeses, NUSLICIUS litora questibus,
Et piscem maciat dolens.
Horrent conspicuo suavidicae putres
Agri LIBNAVIAE situ:
Nec cessant querulis omne nemus vadis
Undae [(printer); sic: Unde] , et prata lacessere;
Qua primus roseam Teutonica LYCON
Dixit DORIDA fistula
Et nostro siculum edisseruit melos
Ruti, non sine plausibus,
Et nexis hedera praeviridi comis,
Unc heu! degimus exules.
Dumque aequat facilem sors alio tibi
Sub Phoebo patriam, truceis
Laevigata genas: Parrhasiis procul
Dispalata mihi interim
Visuntur misero regna trionibus
Vix auso vetereis [Reg: veteres] domos
Sperare, et reducis culta SILESIAE
Sed frustra queror. igneas
Dum non viso poli stelliferi domos,
Appellabo superstitem
Mundum cum modico Socrate patriam.

AD IOANNEM CHRISTIANUM PALAESTRAM, Ioannis filium. Ore Theonino lacessitus scripserat Auctor. ODE IV.

NOndum. quod AEGLE livida blaterat,


page 137, image: s141

Decollat omnis spes melior boni.
Quamquam. cathedris segregatos
Socraticis, tenet usque rauca
Nos illatini sella Palaemonis.
Atqui nec almas curto dapes inops,
Si quando curto: et omne circum
Grata mihi prytanea tectum
Spondet neganti. Num moriar fame,
PALAESTRA, vulgo sumptibus Atticis [(printer); sic: Aticis]
Impransus? o feracis uber
Libnaviae, patriisque frustra
Olim beatum messibus Oberam!
Noster sed aurei luminis aspicit
Si quando Solem versus, ovis
Dicimur incubuisse cassis.
At vero saxum volvimus ardui,
Non quale tristi Sisyphius labor
In valle ludit; pervicacis
Exacuens fera corda pubis.
Tum subsecivam [Reg: subsicivam] Castaliis ubi
Furamur horam forte recessibus,
Cur invidemur, cara sero
Nomina si celebremus aevo?
Nec nulla plectris foenora suppetunt.
Iamque et Latinis, et patriis legor
In orbe rhythmis, et meremur
Vandalicos sociare vates.
Me nec Pelasga quondam etiam fide,
Cum fert lubido, Musa vetat loqui
Est quo rogi suprema soler.
Quique chelyn beat usque, nummus


page 138, image: s142

Non et modernas Ausoniae fides
Germana nostris vocibus increpat
Sappho? quod ipsa delicatis
Iam Druidum meditatur hymnis.
Cur dona Phoebi cuncta recenseam?
Sed finge, caelum hic omne refrixerit
Nobis: an haec proinde ducant
Mercurium tibi ligna nullum?
Non usque templis organicen sono?
Omnem nec olim dux praeii chorum?
Non lege docta, cum iuvabit.
Artifices modulamur hymnos?
Quas hoc inausas pollice dixeris,
Gratum annuenti Terpsichore, fides?
Solus ne vivat ergo ubivis
Arte sua Nero paricida?
PALAESTRA, non nos ille gregarius,
Levi, quod AEGLE vellicet, e tribu,
Quem totus influxu superne
Pierio decoravit aether.
Ceu vero tanti causidico foret
Servire maestis ore clientibus,
Omnique venaleis [Reg: venales] avare
Prostituisse foro latratus.
Et serta quondam texuerat Themis,
Vanum capilli ni timeant onus.
Et docta commodemus ora
Sarmaticis, ubi res sit, aulis.
Non ipsa temptis Pallas honoribus
Ultro recessit? Quid memorem sacrae
Promissa spartae, pulpitumque
Suebusii patriosque late


page 139, image: s143

In templa fasceis? sed tueor locum
Dum fata mandent, iam tueor, cui
Et vir honorum possit olim,
Quique viro tribuisse nomen.

Ad Actum Chronographicum quadrilinguem, DE QUATUOR ANNI TEMPORIBUS, Decantata ex tempore. ODE V.

TE veham cantu, fidibusque laetis,
Saeculi fluxo properantis orbe
Rex; statis idem sinibus manentis
Arbiter aevi.
Sol tibi magna spatiatur aula;
Luna diversos tibi volvit ignes:
Et meant certi variata lege
Tempora cursus.
Te dies puro crepat almus axe;
Nox tibi seris trepidat tenebris.
Annus, et perpes tua portat orbi
Nomina mensis.
Floribus blandum tibi pingit arva
Ver; satis aestas; rutilaque vite
Dives autumnus; niviumque pulchro
Vellere bruma.
O doce fixis posuisse metam
Sedibus cautos: solitaque largus
Munerum nostros redimire menseis
Perge corona.


page 140, image: s144

DE DANIELE HEINSIO. Cum expressam: are eius imaginem lustraret Auctor. ODE VI.

QUis me, quis alto Pegasus impetu,
Raptum Borusso cardine, Belgicis
Transportet oris, qua beatam
HEINSIADES, velut ipse claro,
Illustrat urbem, lumine Cynthius?
O dulce saecli prodigium senis!
O inclutas uno videri
Pierides, Charitesque vultu,
Ipsumque Phoebum! Quis mihi pectora
Succendit ignis? qua face torreor,
Ceu Sitio furente segnes
Marmaricae violantur agri?
Ergo verendos Isidis abdito
Visit Canopo Panthoides vagus
Mystas, et Orpheus, et Lycurgus
Cecropiusque Solon, et ipse
Varum canorus, Maeonides, pater.
Quid culta dicam numina seduli,
Lustrantis Aegyptumque sacram,
Italicosque lares, Platonis;
Quem cum flagranti Ponticus interim
Dudum Clearchus concilio domi
Vidisse, praesentemque gestit
Palladiis stupuisse lucis?
At nos volantis remigium Icari
Sitimus incassum, aut leve Daedali
Velum, Batavorumque docti
Luminibus caluisse Solis.


page 141, image: s145

Ergo usque fixum Phidiaca iuvat
Haerere forma, et vultibus entheis:
Ceu Marsus, excantetve laevos
Dira oculos, animumque Circe.
Haec illa felix non popularium
Caelo charybdis didita dogmatum.
Hic ille vastus litterato
Oceanus glomeratur aestu.
His spirat omnis Latoides genis.
Haec una cunctam pectora Palladis
Amplexa vim: laetabilique
Mercurius tonat acer ore.
Quare et tenellos SCALIGER inclitus,
Et DOUSA vultus deperiit senex,
Floremque primulum dierum
Aetheriis alvere flammis.
O si fugaci, quo Phrygius puer
Quondam, per auras tollerer alite;
Promptisve detur, cum volucri
Maenalio, volitare pennis!
Tum cana Belgae tempora Nestoris.
Fetamque multo Numine gratiam
Coram tuerer, et verendis
Se sitis excuteret figuris.
Quod celsa pridem sidera praeteris,
Illustre magno CAESARE Gandavum [(printer); sic: Gandarum] ,
Nunc et superbis sume magni
HEINSIADAE tumuisse cunis [(reading uncertain: print blotted)]
Sed rapta Flandris pignora mitius
Dole. tot aevi Numinibus sui


page 142, image: s146

Assueta dudum Leida priscas
Hoc etiam cumulare debet
Doctore laudes. Fallor? an in citis
Sublime Solis provehor essedis,
Clarumque toto ingentis HEINSI
Cerno decus radiare caelo:
Nec iam nataritis rura Bataviae,
Doctasque sedeis [Reg: sedes] expeto? Te sacro
Divulgat hinnitu Phlegonque,
Et Pyrois, et ovans Eous,
Et pulcher Aethon' te Tyrio crepat
Plaustro Bootes. te Geticis Lyra
Nervis, Amycleusque Cycnus
Dulce canunt. tibi longa famae
Illustris Argo navigat aequora.
Te blanda gratae cingere sidera
Certant Coronae; queis [Reg: quibus] supina
Annuit Acrocorinthus arce
Procul, Lyceusque, et placidi iugum
Sollemne Pindi, nec Rhodope modos
Oblita priscos, Atticamque
Exstimulans Aracynthus urbem.

Se infelicem consolatur. ODE VII.

GAllina seu me progenuit nigra;
Seu trux metallum scriniolis meis
Tolosa confudit, sacrumve
Cornipedem stabulare Seii
Invita circum cogor equilia:
Nondum omne caelum Iuppiter ardua


page 143, image: s147

Devolvit aethra. pullulanti
Vernat io! mea spes in herba.
Est, est, ut olim nostra propinquius,
FORTUNA, vestris se ferat Insulis
Alnus, renascentis supremos
Iam Libyae speculata Colleis.
Mutare iamiam lamina se Gygis
Ferro Promethei spondet, et inclitum
Cornu capellae fraudulentis
Messibus Oleniae. beatae
Iam tela coepto mittere Procridis.
Heu vana mentis somnia! cur minus
Iam sim, quod esse spero, felix?
Est etiam, est male bellicosis
Saeptum Mycenis Ilion Ilion:
Suo nec unquam nomine polluit
Plus acer Aiax, quam decorum
Priamidae faciens duellum.
Tanti sit autem, quae scaphium modo,
Vultum tremendi nunc simulet Iovis,
Cui Nilus omnis, et recurvo [(printer); sic: recurro]
Se iaciat Pharos ore, massa;
Aut hortulanum purpura Sidonis
Regnare cogens, cur animi throno
Cadam miser? Non sponte dudum
Iussa suas sibi res habere
Est Scaeva mendax? cur reditum semel
Eliminatae posco; nihil minor
Futurus, hac absente? Magni
Nempe foret, nova Roma nostris
Si staret inclinata securibus,
Qua verna quondam Tullius, aut soli


page 144, image: s148

Exsors paterni nundinator [(printer); sic: mundi nator]
Tarquinius, pecudumve custos
Tullus refulsit! stant, age, Lechici
Fasces, Aprico calle parabiles.
Scandamus: et textum curuli
Regificum mereamur astu,
Sparsis dolosa muricibus via;
Quos obsoleto Sarmata tegmine
Fors pone vitet Leschus, et se
Det Tyria vice digniorem.
Sunt et subulci, et rustica nomina,
Queis [Reg: Quibus] sceptra fas est prendere Thracia.
Cur non et exspectem superbo
Psammetichi recubare lecto,
Consors meretrix quo Rhodope cubet?
Abeste vanae quisquiliae spei.
Non me profani Diva nugis
Illiciat, apinisque vulgi;
Cui laeta plenis horrea Gargaris
Dudum bonorum se celebrant domi.
Romae triumphos, atque regna,
Qua gradior, fero clausa mecum.
Tum vero novi, quid Samiis queam
Testis doceri; quamquam Agathoclea
Non aequo mensis. nec Philippi
Me moneant HOMINEM puelli.
Quottidianis id scio manticis.
Utcumque praestas, cur voveam tuas,
Non est, opes, in morte si nil,
Quam tunicam, Saladine, defers.


page 145, image: s149

AD HEBRUM GERMANICUM, alias Boberam. ODE VIII.

THracii priscas imitaTe [(printer); sic: imitare] laudeis,
HEBRE, torrentis, placitumque nomen;
Teutonae [(printer); sic: Teutone] postquam dederunt renasci
Orphea [(printer); sic: ORPHEA] Musae:
Hippocreneis potior fluentis
Arva dum mulces Alemanna, sacri
Non nihil noster quoque da refundat
OBERA roris.
Sic diu claro strepuisse fluxu
Dulce Germanis mereare rivis:
Et diu mutas Rhodopeia plorent
Flumina ripas.

AD CASPARUM DEVITIUM, Rectorem Tilsensem, Sponsum. ODE IX.

NEc dum sat ampli finibus imperi,
CASPARE, gaudes. Non loquor arduas
Mentis secureis, quas Minervae
Arbitrio sapientioris
In turbidorum segne Cupidinum
Vulgus superbi stringimus; inclitis
Terrae Monarchis ampliores,
Quos, Asiae, Lybiaeque vastis
Regnare campis, et duplicem vagi
Tractum Columbi findere sedulos,
Dudum tumens frenare pectus
Socraticae monuere voces.


page 146, image: s150

Te Tilsa doctum pubis Hyantiae
Legit dynasten, sceptraque classicis
Noster tenere Dux Achivis,
Et Clariae dare iura proli
Ter expavendis iussit honoribus.
Vah quanta sancti pondera culminis!
Non mole se iactent onustos
Difficili magis aut Sophorum
Potens Tyrannus, vel Scytha Thracius,
Aut Seras [(printer); sic: feras] ortu qui regit ultimo;
Non regna cuius perpes ambit
Phoebus, Iber, tumidusve Belul.
Quantum caduco flammea corpori
Mens praestat, hanc est flectere durius,
Quam subditi vitas tueri,
Aut bona, divitiasque coetus.
Quam vana lentis gloria Pergamis
Tandem potiri, aut saeva Numantiae
Vicisse regna, et Punicorum
Ingemere exitiis agrorum!
Te deses hostem Barbaries timet,
Nec ferre cultus aeque Ferocia;
Te Vis, et Error, et profana
Impietas, Ruditasque turpis,
Pavetque consors Pigritiae Stupor.
Tu victor aegrae lora Libidini
Infers, et enervum Timorem
Pone trahis, domitosque Fastus.
Quae tanta fessum Thesea reddidit
Seges latronum? quae fera Gorgonum


page 147, image: s151

Frons et Chimaerae vultus acre
Plus tenuit, didicitqe robur?
At tu, quietis ceu fluat otiis
Dies, et arcto Memela foedere
Secura plebis tam protervae
Pacta tibi, requiemque fundat,
Profers habenas, et regimen tori
Gestis Lycei nectere fascibus.
Nec perduellis te moratur
BARBARA, vipereumque nomen.
Proscripta totis en penetralibus
Circi scholaris, ni Logicis tegit
Qua se latebris, ipsa lecti
Vincla subit, thalamoque tecum
Tractatur uno. Quam vereor, nova
Ne Vastin aequet BARBARA turgidam;
Ne dira Iezabelis ornet
Suasa, Semiramiasve fraudeis.
Nam cum feroci quid tibi BARBARA,
Humanitatis doctor et arbiter?
Si forte Messalina turpis
Tulliave, aut latitet Medusa
Sub ominoso torva vocabulo;
Si Belis, aut, quam Pittace duxeras,
Regnax, Sigismundive qualem
BARBARA nomine, reque gessit
Num digna luctu farcina mutuo?
Sed vox Epeum terreat anxium,
Si blanda frons, vultusque, et ora, et
Oscula, BARBARA tota blanda est.
Deludor? an tu gymnasium domi
Fundas [(reading uncertain: corrected by hand)] , ut intres alterius larem


page 148, image: s152

Plus inde doctus? quale quondam
Socraticos habuit penateis,
Cum litigatrix attereret senem
Myrto, et forenses, gymnade cum pari,
Versaret in turbas parandum,
Nec vacuas agitaret aureis.
Quicquid sit, auctos auguror imperi
Non absque multo pondere limites.
Nec tu legendis forte conchis,
Desidiaeve novas inerti
Sponde secureis. Quin geminum simul,
Crescente regno, concipis Herculem,
Et duplici duplex magister
Constabilis adamante pectus?
Partes mariti, tum domini, ac patris
Digne tueri, ferrea, DEVITI,
Non terrea optat fulcra nervi,
Geryonisque trimembre robur,
Et cor ter amplum nobilis Ennii.
Nunc lumen Argi, nunc facilem quoque
Sis Histyaei profer aurem.
Multa videre iubet potestas.
Audire regni multa domestici.
Quamquam subinde et Tiresiae decet
Finxisse vultum, cumque cauto
Oblinere auriculas Ulysse.
Iam te sonorum Carneaden sequi
Clamore cerno: squamigero magis
Nunc pisce restitisse mutum;
Nunc aliquem pede concitato


page 149, image: s153

Aequare Marsum; nunc agiles levi
Gestus Iphicli promptius edere,
Ipsumque praeto ferre gnava [(printer); sic: grava]
Centimanum Briarea dextra.
Hunc ecce lecti Protea ius novi
Te poscit; alter tanta chamaeleon
Momenta praestabis, vagamque,
Flexilium speciem colorum.
Nostrum est vovere, ut, quae tibi barbara
Res territori sede scholastici
Propulsa cedat, multa privis
Gaudia det, requiemque regnis.

In funere ALBERTI IONAE, Cos. Palaeop. ODE X.

SIdunt fulcra domus: quis facilem cavet
Lapsum? Gens scelerum larga sumus, mali
Heu! secura sequentis.
Si Pyrrhae redeant aquae,
Aut tristes Sodomae praecipitent rogi:
Rarus puppe velit quaerere litora,
Aut sonti fugere urbe,
Risorum procul agmine.
Spectamus miserum busta tribulium
Nequiquam placida sede superstites.
Late Teutonis ardet
Bellonae facibus plaga.
Non uno populos Tisiphone quatit
Flagro. nescio quae contiguus quoque


page 150, image: s154

Nereus fata minatur.
At nos vivimus in diem,
Et dudum spatiis laeta Borussicis
Fervent orgia; ceu foedera siderum
Prisci saecula nostris
Saturni fluerent agris.
Eheu cana Fides, et Pietas vigil,
Et ius, et niveis pulcher honoribus
Candor, nudaque Virtus
Totis exulat oppidis,
Contra Livor iners, atque agiles Doli,
Et Lis, atque Erebo missa calumnia,
Fastus, Vina, Venus, nec
Fuci segnis Iniquitas
Amplis sceptra tenent imperiis. Velut
Recti caeca bidens, cum furit in domos
Atrox Mulciber, et grex
Cum pastore suis migrant
Tectis, ipsa sui ignara, nec audiens
Arcentem, tragico proximat impete
Flammis: sponte perimus,
Et plagas petimus mali.
Dicas. Cimmeriis pectora noctibus,
Aut, queis [Reg: quibus] dura Pharos squaluit, obrui.
Nec poenae tacito nos
Invadunt pede languidos.
Cui tot signa leveis [Reg: leves] undique lucida
Non somnos abigunt, plus Epimenide
Stertit. Quid? Iovis ignes
Tam crebri, lapidosaque
Terris diluvies, et rabidus fragor


page 151, image: s155

Vastae grandinis, an mitia praedicant?
Tum dispendia census
Plorantes querimoniae,
Et qui corda pavor succutit improbus
Causam saepe sui nescius edere,
Num iam [(transcriber); sic: Numiam] Numinis iram, et
Praesens supplicium notant?
Non sed cuncta rudem sollicito chelyn,
Quae portenta nocens Sambia tam diu
Tusco cernere vultu,
Et sortem potuit sequi.
Tam miro Lachesis stamina pollice
Numquid rupta viris non, Resipiscite,
Non et matribus
o, inclamat, o Resipiscite?
Ut vitrum, subito quod male provida
Casu dextra necat; vel quasi glandium
Letalis globus ipsas
Bello pervolitet domos,
Fatis cedimus. Ut praecipiti velis,
Dum tuto revoces saltem obitu DEUS
Hic o mitis, o aequus.
O non [(printer); sic: Non o] difficilis subi.
Non nos terror Helis, non avidi vices
Tollant Ananiae; non Siloe cadens
Sonteis [Reg: Sontes] obruat, aut qui
Ozam perculit impetus.
Felix, quem niveo clausula CONSULI
Par, annis saturum, clarum et honoribus,
Pravo segregat orbe;
Quem non Martia vellicant


page 152, image: s156

Stratum mortifera classica culcitra;
Cui consors thalami festa, vel ultimo
Stirps afflicta nepotum
Claudit lumina munere;
Cuius templa, forum, curiaque, et scholae,
Et tota indoluit funere civitas.
Quoquo terga merentum
Loro pellere cogites,
Summi nos anima robore Flaminis.
Hoc fortes, Stygii vel Colubri minas,
Non cuncti, DEUS, orci
Exhorrescimus agmina.

AD MARTINUM WOLDERUM, Cum ipsi decimus Annuarum Contionum Cursus inchoaretur. ODE XI.

IO Pelasgi! nostra faventibus
Decurrit Argo Carpatium Notis
Aequor; novos, probante CHRISTO
Desuper, ingeminate plausus:
Strepantque votis astra simul novis.
Rursum propinquo se magis ubere
Beata Colchorum celebrant
Litora, sidereusque Phasis.
At te, Sacerdotum inclita gloria.
WOLDERE, grandem navigii sacri
Tenere clavum vult supernus
Rector, Iasoniosque fasceis.
Tu typhis alter mystica sedulus
Pandis sacrorum carbasa dogmatum:


page 153, image: s157

Queis [Reg: Quibus] ipse demittit subinde
Propitios DEUS auctor Euros.
Erronearum Syrtibus abditis
Sententiarum, fida, procul, tibi
Casto ratem splendore flectit
Aetherii Cynosura verbi.
Ebraea rectam Crux simulat trabem;
Infracta multo remige cui Fides
Per alta Virtutum laborat
Caerula, difficileisque [Reg: difficilesque] fluctus.
Non hanc Aello dira Cupidinum,
Non blanda Siren carmine subdolo
Fallat Voluptatum, morasve
Nacta piis Echeneis orsis.
Tum vasta iugi monstra tyrannide,
Multoque Circe saeviat Ario
Fallax, et ipse trux cruentis
Hin tonet. Orcus, et hinc procellis:
Nostra supremum dum comitem trabe
Iactemus aequo sidere Caesarem.
Et nauta fidat tunc, et armis
Angelicis comitata puppis.
Est ut fidelem mordeat anchora
Quandoque arenam, non sine mutuo
Precum celeusmate; usque saevos
Ponat hiems inimica fluctus.
Lux ampla Mystarum, urbis honor tuae,
Divine sacri portitor agminis,
Cui sospitando multa dudum
Astra Palaeopolis fatigat:
CURSUS sacratos dum decimus tibi
Instaurat orbis, nostrae iterum tibi


page 154, image: s158

Placabileis [Reg: Placabiles] late per auras
Ingeminant, iterumque voces:
Te viribus, te robore amans novo
Obarmet aether. salva tibi trucem
Scyllamque vitet, et Charybdin
Inplacidam, Siculasque fraudeis
Pinus, sequaci longa favonio
Te vectet aura, et sero beatior
Caeli solutum visat olim
Insula, perpetuique portus.

AD FRANCISCUM STEINIUM, Obitum Coniugis desideratissimae lugentem. ODE XII.

FRustra caducam substruimus polo.
FRANCISCE, sortem; quae, male Daedalis
Innixa fulcris, turbulentam
Desubito glomerat ruinam.
Transcende clari fata Polycratis:
Non te Metellus, non Phrygii sacer
Fluxus Midae, non magna Magni,
Quisquis erat, Latyve, Grayve
Exorsa vincant incolumem Ducis.
Vel luculento sit minor incluti
Flos perpes Augusti nitore:
Num subito prohibere fluctu
Ausis profundum? num volucri rotam
Cursu labantem? Nunc tibi Iulia
Salax parenti, nunc marito
Livia fraude, doloque miteis
Turbabit auras. nunc et iniquior


page 155, image: s159

Horrescet irae, nunc violentiae
Hostilis Austher; nunc Lycambeum
Exacuens mala lingua dentem.
Sum et patentes excidiis opes;
Et rapta, diro pectora funere
Thesea, cognataeque mortes,
Quaeque domum temerare certis
Gaudent procellis, mille pericula.
Quid glorieris, Gyge beatior.
Audisse vulgo, Proridisve [(printer); sic: Porridisve]
Hactenus eiaculasse vota,
FRANCISCE, telo: tam fera Cynthium
Si tristat ipso grando meridie.
Et nix, et imber, noxque turbis
Odrysii properata caeli?
Te dulcis eheu! dum viduat toro
Coniunx, venusti quam decuit nitor
Oris, verecundique mores,
Et viridi genuina cornu
Rerum facultas: tota furentium
Praesto malorum creditur Ilias,
Et tota Phoebi blandioris
Gratia disperiisse caelo.
Fati sed altam spe meliusculi
Durato mentem, Forte serenior
Cras ibit ortus: nubilisque
Purior annuet axe Titan.

Cum in via Francefurtana spoliatus a praedonibus esset Auctor. ODE XIII.


page 156, image: s160

FAcesse risu, Diogenes, eo
Implumis en nunc et bipes, arduo
Patrocinaturus Platoni:
Cur vegetus mutilatur ales?
Humanitatis quid mihi nam deest;
Utcumque cessit pileus, et toga,
Et se renudavit cothurno
Pes tenuique cista censu?
Capta Priene, salva Bias, io!
Fert cuncta secum. nil queritur sui,
Nil Stilpo,Demetri, perisse,
Cuncta licet periisse dicas.
Fluxae ruinam non Megarae fleo.
Iamque et Rhodensi schemata litore
Descripta cerno: humana se vestigia
(non socii videtis?)
Praebent videri. Quaerite, quaerite
Cives (Aristippi hoc monitum novi est)
Possessionem, naufrago quae
Cum domino queat enatare.

AD CHRISTOPHORUM SCHROEDERUM [(printer); sic: SCROEDERUM] . Contentum se esse munere scholastico. ODE XIV.

ME si, Threicio sepositum throno.
Damnarunt Clario sidera pulvere,
Et claris vacuis sedibus otii,
Cur Divos lacerem bonos?
Num rebus patriae consuluit minus,
Qui, fulgente procul limine curiae,
Multos consiliis reddit idoneos.
Et curis faciles piis?


page 157, image: s161

Hoc lenocinio non male Graius
Olim complacuit iam sibi Socrates;
Cui scindens acuit, ipsa secans minus,
Ferrum cos Sipyleia.
At non, si populo despicimur, DEO
Iuxta despicimur, cuius imaginem
Augusti gerimus. iura Quiritibus
Sueti reddere cernuis.
Cur optem, solii culmina Persici
Pressans, arboreos pangere surculos?
Cur Lydum platani depeream decus?
Sunt et Cecropii mihi,
Queis [Reg: Quibus] cultor [(printer); sic: culter] relever sedulus, hortuli;
Quos non Alcinoi, aut Hesperidum nemus,
Aut olim aetheriis culta Semiramis
Excellat viridariis.
Hinc tandem locuples Oleniis boni
Se fundat solidi copia cornibus,
Qua Rex, et lepidi, non sine iubilis,
Possint plaudere Dardani.
Quod si celsa iuvet findere nubila,
Ceu quondam volucri Bellerophon equo,
In calcar rapidis et decus, et pudor
Castus serviet hinnulis.
Hinc nec Gorgoneae, quas subigas, minae,
Nec deerit Lyciis bellua vultibus
Aut, quam Palladiis artibus horrido
Serves Andromeden iugo.
Sunt et Stymphaliis monstra recessibus,
Antaeusque ferox, hydraque pertinax;


page 158, image: s162

Elaeisque patent limina sordibus;
Ossaeique tument iugis.
Frarres [(perhaps: Fratres)] Thessalicis, unde parabilis.
Surgat laureolae splendor, et inclitis
Astris alterius luceat Herculis
Sidus perpetua face.
Hanc, SCHROEDERE, totam Maeonius senex;
Hanc et Pythagoras torsit, et acrium
Ingens ordo Virum, quos rutilis vehit
Caelo Fama iugalibus.
Quid cras fata parent, fluctibus Africi
Cernant Ioniis. hoc nitida mihi
Demulcet faciem lampade Cynthius.
Non tesquis ideo procul
Abscondar Libycis; aut faciam miser
Furi Mercurio. non avidum stipis
Me Bellona suae; non siculo canat
Me Brontes socium specu.

In funere LEVINI POUCHENII Th. D. Ecloge Lyrica. ODE XV.

BOrussa mens est visere pascua,
Qua Bregelani pinguia litoris
Devota CHRISTO turba tondet.
Musa, pium comitare Vatem
Et iam serenum dux Nepheleius
Cessit iuvenco Sidonio polum,
Ridentque Maio Sole campi:
Picta super iuvat arva ductos


page 159, image: s163

Lustrare coetus. Ut Siculis canit
Iessaea cannis fistula dulcius,
Nec taedet Ascraeas avenas
Isacio variare cantu!
Sed heu! quis eheu! Squalor habet gregem?
Quo laeta pulchri ruris Orione
Turbantur, aut desaevientum
Inplacidis Hyadum procellis?
Non iste nuper, non numerus tulit,
Non ordo sacrum, non species, gregem.
Quae dira fatorum ruina
Sambiacos viduavit agros?
Nam qui Britanno Mars pecori furit,
Tam delicato proh! pecori licet;
Qui Teutonum, Tuscove, nostris
Exulat, exulat hinc viretis.
Ergo rigenti culta Pales solo,
Et Pan, et omnis Nereidum chorus
Cessit. Vides, ut ipsa triste
Fraga micent, cythisique molles.
Nec vivus erret per violas honor!
Maerent et ipsi, qua socio Chronus
Delabitur gressu, magistri,
Et calami siluere maesti.
Heu spissa terrae funera, duplicemque
In damna Parcam! Magne, iaces; iaces,
Eheu! MENALCA magne, et una
Ossa latent, animique tumba,
Non acriori Thariades nepos
Virtute campis excubuit Syris;


page 160, image: s164

Non qui Palestinis leonum
Depulerat fera monstra caulis.
Haec corda Tarsi magnanimum ducem,
Haec asperarunt Abiaden, suo
Ausum fateri incesta Regi
Vincula, concubitusque foedos.
Illum sed, annis heic [Reg: hic] saturum suis,
Amoeniori nunc alibi solo
Dulceis [Reg: Dulces] per herbas mulcet Aevum.
Qua veteres reputate Menseis,
Annosque et Horas, et volucres Dies
Doctum remensis in topiariis,
Et saeculorum gaudet olim
Difficileis [Reg: Difficiles] relevare curas.
Te flemus una, rapte gregi tuo,
Insignis ALCON. heu Lachesin trucem!
Vix tu MENALCAE sumpseras praegrande
pedum parileisque [Reg: parilesque] coetus
Orbos ad herbas ducere coeperas,
Reciproco cum nos oneras rogo,
Tristeisque [Reg: Tristesque] planctus, et querelas,
Et riguos renovas dolores.
Ergo recenti vastitio putres
Foedantur agri, et triste iterum vagis
Nutant bidentibus feroci
Instabiles Borea myricae
Quis o quis almis ambrosiam gregi
Instauret agris? Davidicae quis o
Refectionis, nectarisque
Siderei reserabit amneis?
Quis funeraleis [Reg: funerales] anticipet lupos,
Vafrasque hyaenas? Reddite, reddite


page 161, image: s165

Desueta cordatum sepulcra
Ambrosium, solidosque vultus
Ad saeva magni crimina Caesaris.
Non frustra opaco nam coeunt polo
Terrente nimbi, nubilisque
Turbinibus temeratur aether.
Late Libyssis horruerunt feris,
Et triste campi discidium timent.
Coite, Pastores, ratisque
Praesidiis geminate curas.
Absiste cantu Maenalio, Dea,
Quem blanda curent gramina Tityro.
Tu dulcioreis [Reg: dulciores] plectra quondam
Ad numeros Venusina tende.

AD MICHAELEM GORLOVIUM. Rectorem novum ODE XVI.

O Quanta moles imminet artubus
Ultro, MICHAEL, capta tuis! Subi
Renatus Alcides ademptas
Marmarico remoras Atlanti;
Aut Martis acer pullus, inhospitos;
Ferro fatiga magnanimo Scythas.
Multa Chimeram [Reg: Chimaeram] : vince lucta
Thesea, funereumque tauro
Solum Milonem: Sisyphii pete
Momenta saxi: mitius et time
Pondus. Quod olim de sepulcri,
Imperiique viis Neocle
Satus monebat, concipe. nam datis
Et tu gubernas pectora fascibus,


page 162, image: s166

Quovis Tribunorum rebelli
Agmina seditiosiora.
Non tot refudit corpora saepticeps
Lernae dolosis hydra paludibus;
Non tantus Augiae inquinarat
Saepta situs, stabulumque squalor:
Quantum fugabis mentibus, Hercule
Plus hic onustus. Crevit iniquitas,
Ascraea quam fert corde pubes,
Degenerum vitio dierum.
Sed tu cor altum robore ferreo
Muni. trucida saeva proterviae
Portenta segnis. sterne tinctam
Gorgoneo segetem veneno,
Perseus honorus; progenera tibi
Docto citatos alite Pegasos:
Aut alter Orpheus suave leni
Saxa, feras, nemorumque tractus.

In iuventute laborandum. Decantata sub Actum Progymnasmaticum, ODE XVII.

DUm vigent almae Cereris benigno
Rura proventu, tumuitque Liber,
Colligit sollers alitura brumam
Munera cultor.
Aemulaturae rigidi Decembris
Desides horas, tacitum senectae,
Dum, puer, floret iuvenilis aetas,
Quaere levamen.
Flebit hibernos caritura soles,
Sirio languens strepitu, cicada,


page 163, image: s167

Quando formicae sua providenti
Suppetet esca.
Avolant anni, reditumque primi
Nesciunt menses: animum, rogato
Caelitum nutu, modo profuturis
Instrue donis.

AD DANIELEM THERONDAM, Novum Suebusinorum Consulem. ODE XVIII.

VOtone primum sollicito chelyn:
An vulnus edo, Pieri, mutuum?
Qualis nigrantem sospitator
Ausonius subiit cavernam,
Qua foeda Romam corripuit lues:
Aut qualis, atram Regulus in necem
Certus, paterna pro salute,
Sidonias repetivit arces:
Se damna frangens publica devovet
Noster THERONDAS. Non veteres pium
Terrent rogi; non qui fatiscens
Proximus officium resignat
Curis PHILEMON; non MILIUS truci
Globo peractus; non MACRO curiam,
Mundumque linquens [(printer); sic: linques] fessus; et qui
Sorte pari, studioque nostrae
Raptus iuventae, demeritus PARENS.
Heu fata rerum! Non aliquam bonus
Tu gestiisti nos corollam
Pierio sitiisse clivo;
Non, chare [Reg: care] , primam nos, GENITOR, rudem
Vibrasse circi gramine Thespii,


page 164, image: s168

Hic quo latenti voce sollers
Flabra dabas, monituque flammae
Vix lustra nostrum ver tulerat duo,
Tentare flexus cum Latios rudi
Coepi labello: iam furor te
Martius hoc abolevit aevo.
Si serus undas, Phoebe pater, tuas
Arsi sititor, multaque iam mihi
Praerepta fletur laurus, ortumque
Aoniis diadema castris:
Nostri sepultum mitius increpa
Gelu veterni. Non ego sordidam
Irrepsisse tellurem, aut corusci
Caerula deservisse regni,
Vulgique natus plaudere tramitem;
Ni sortis obstet dira malignitas,
Ignemque Bellonae decorum
Sopierint rabidae tumultus.
Quicumque fontis, Castalii tamen
Suprema tinxit labra liquor, malis
Hunc patriis, et lacrimandae
Debeo Teutonidos ruinae.
Rara quot eheu! depulit indole
Furens Enyo pectora, et ultimam
Terris superfudit cruentis
Barbariem, Furiasque tristi
Motas averno! Quid pavidis bona
Direpta cistis, quid Cereris domos
Vastas, et urbeis, et propulsis
Ingemimus pigra tecta turbis?
Ploremus udo damna Aganippidum
Vultu ministrasque Eumenides mali.


page 165, image: s169

Et milleformeis [Reg: milleformes] orbe cultas
Lativago scelerum catervas.
Haec vera lenti foenora classici.
Hinc nulla porro lucida lux piis:
Nubemque saecli turpis una
Discupimus superare nocte.
Quam grande dicam, fascibus hinc onus [(transcriber); sic: hinconus]
Succrescit [(printer); sic: Succressit] amplis? Scilicet ut Iovis
Flammata vulgo dextra turreis:
Sic mala publica praesidentes
Urgent dynastas. O niveis ubi
Pax alma nostras, o iterum rotis
Intrabit oras! o renati
Tempora, laetitiamque Recti,
Et restitutos orbe Novensilum
Cultus sororum! Tu tamen, o domus
Ingens decus, fulcrumque nostrae,
Terrifici rabiem, THERONDA,
Infractus aevi temnis, et oppidi
Sumis secures, vix animam gravi
Plaga trahentis. Sic salutem
Frigidulo bene cautus aegro
Spondet Machaon. sic pelagi minas
Arcet magister robore naufrago
Fidus, nec iratas perire
Posse ratem putat inter undas,
Heu lucis umbram vix aliquam tuae,
Prisci et cadaver flebile corporis!
Heu luctuosos, dulce, pulchri,
SUEBUSIUM, cineres vigoris!
Felix, nec una dignus adorea,
Cui tanta tecum non animum mala,


page 166, image: s170

Qua possit, AFFINIS, iuvandi
Deminuunt, patriisque praestant
Sperare rebus! Nempe potentibus
Cessisse fatis, nec populi rei,
Sibique defuisse, certa
Semper, et indubitata palma est.
Quod si levandae munere patriae
Explere fluxas eveniat vices,
O inde quantum laudis uber!
Vivet humo peritura numquam
Pulchre cadentis fama Leonidae;
Non ulla Codrum, non Decios premet
Aetas: nec obscuro recessu
Nomina clara latent Philaeni.

In funere HARTVICI WICHELMANNI, Rect. Palaeop. ODE XIX.

QUae fluxa nostram fata rotant scholam!
Non tot colorum monstra chamaeleon
Mentitur: aut saxis adhaerens [(printer); sic: adhaerent]
Polypus [(printer); sic: Prolypus] , insidiantis astum
Cum vitat hami, blandave funera
Cudit tyrannus squamigero gregi.
Non lubrico magis reflexa
Euboicum pede turbat aequor
Tethys, caducae sedula Cynthiae:
Pluresve vates Carpatius plicat
Captus figuras. Quaeque certis


page 167, image: s171

Si scatuere vices periclis
Subinde, rerum fluctuat et salus
Mutando: queis [Reg: quibus] nam Delie, noxiis
Tantas in iras isse gentem
Pegasidum perhibebo, nostro
Torvam Lyceo? Dilve, dilve,
Phoebea pubes, pestiferum nefas:
Seu te gravis turpat veternus
Desidiae: vitiisve pronos
Adorta Divos, supplicium luis:
Seu vana lusco gloria pectori
Insedit, incertoque pravum
Cum Phaetonte volas Olympo.
Nam quae fideli spes toties alet
Orbam magistro? Squalet ager, feris
Obsessus hinc et inde dumis,
Assidui quoties fatiscit
Ferrum coloni. Non gravibus Notis
Syrteis [Reg: Syrtes] inerrat, praeside, naufragas,
Nudata puppis: desitisque
Larga furit fera saeva saeptis.
O quae tenellos dextera conserat
Constantiori pollice surculos?
Quae certior dein cura plantas
Aoniis riget in viretis?
Sed et venustis pergit amoribus
Adversa Clotho; nec rata denuo
Plangit Dione vincla, bustisque
Idalias obiisse flammas.
Hostile tandem dissidium, graves,
Sopite, Divae: et serior Atropos


page 168, image: s172

Musam gravet, miteisque [Reg: mitesque] nostris
Et Venerem, Charitesque regnis.

EUCHARISTICON MARTI, Cum post direptionem Francofurtanam reculas suas, quas illic reliquerat, salvas recepisset [(printer); sic: recipisset] Auctor. ODE XX.

NOn omnis lepidum damnat Apollinem
Bellator gladio fulmineo Deus.
Sunt et cum tenera gente Novensilum
Bellonae placidi seinina [(perhaps: seminia)] foederis:
Nec Vati nocuit Vandalicus furor.
Ipsum me melior sanguineo [(transcriber); sic: saguineo] reae
Urbis diluvio praeripuit [(transcriber); sic: paerripuit] dies:
Nunc et, funereo turbine sospites
Census en! reditum solliciti parant.
Quae vos, deliciae et cura, libri, mea,
Quae mens, quisve pavor, dicite, perculit,
Cum circum aerisono fulmine detonans
Vestris ingrueret copia sedibus,
Et turreis [Reg: turres] quaterent igniferi globi,
Passim succiduis verticibus leveis?
Num quondam streperis gliscere machinis,
Calcarive truci rore cadaverum,
Aut sparsim Zephyris lene iocantibus
Ludi sub liquida nube timor fuit?
Heu spes egregii lubrica nominis!
Ut crebram studio perpete Cynthiam
Ridet praecipites hora rotans vices!
Iam tunc Aoniae munia Pallados,


page 169, image: s173

Et cultum Dominae vertere mens fuit.
Me Tuscus litui clangor, et horridis
Pellexere rudem tympana cantibus.
Me plumbo reboans canna volatili,
Et fulgur gladii nobile Norici,
Atque undata aquilis signa ferocibus:
Non iuvit lyra, non Appula carmina.
Nunc Musae tenues, nunc Heliconia,
Dixi, Cirrha vale. Bistonius mihi
Versat corda pater: non mage Cynthius.
Parnassum Bavaro prodigo pulvere,
Et Rheno Clarios armigero lacus.
Hic sistat cheliis, et fistula gramine
Stat dulceis [Reg: dulces] alio quaerere laureas.
Risit vota Deus flammea belliger:
Nec firmum satis ad proelia providens,
Iussit Pierio parcere nomini.
HInc seu Threicii [(printer); sic: Threcii] munera te lupi,
Seu verres Venedae glandis opimior,
Aut placat sonipes Sarmatico ferox
Cultu grata cadet, MARS, tibi victimae

CURTIUS, Sive AMOR PATRIAE. ODE XXI.

ATqui nec aurum Dardana moenia,
Nec prodigarum iactus inaurium,
Non omnis aggestus saburrae,
Salva dabit, stygiaeque rictum


page 170, image: s174

Claudet mephitis. tollite flammea,
Nurus Latinae, et fulva monilium,
Calanticasque byssinas, et
Barbarici radios elenchi.
Non hoc charybdis se tegat aggere.
Virtute quisquis Romulea dicet
Se PATRIAE, Romam vetabit
Interitu. Sacer ista Vates
Respondet anrro [(transcriber); sic: antro] . PATRIA, PATRIA
Quavis. Quirites, anterior fide
Se nemo, quisquis hanc amemus:
Sospes erit. sacer omnis esto
Huic principalis consilii vigor;
Huic dextra fortis; nervus huic opum:
Huic mentium nexus, et ipse,
Re dubia, sacer esto sanguis.
Qui clara grato nomina pulveri
Inscribat, udi non cumulo Iovis,
Non turbinum delenda rixis,
Aut senio viridantis aevi.
Tunc Scipionis se gladio liget
Iurata pubes, nec ferus Hannibal,
Cannaeque tristes spem decoram
Comminuant inopis Quirini.
Tunc et virili tempora Coclite;
Tunc Scaevolarum nominibus recens
Triumphet aetas. iam renasci
Et Decios, lepidasque Codri
Adverto liteis. iam reducem pigro
Se sistit Orco Brutus, et inclitis
Retro stygem fossis Phileni


page 171, image: s175

Nant patrios cumulare fines.
Cur otioso Ditis hiantia
Metamur obtutu attia, dum truceis
Exhalet omnis Styx cicutas,
Et pyra tota sit una Roma?
Quid cuncta pendes reddere patriae,
Cui cuncta debes? En Phlegethon novo
Dehiscit antro, spissiorque
Se glomerat revolutus aer
Spurcis cavernis, totaque turpibus
Nudatur auris Eumenidum domus!
Accingere, o quicumque pubis
Romuleae meruisse pulchro
Aeterna saltu nomina discupis:
Accingere; altos et sepeli specus.
Res usque VIRTUS una nostras
Incolumes stitit: usque sistet.
Sic fatur omnis Pontificum [(printer); sic: Pontificumque] cohors,
Suasisque prudens Aegeriae Numa!
Sic ipse concussis remugit
Vaticinans adytis Apollo.
Non omnis odit res Italas tamen
Deus. Secundis euge caloribus,
Hoc macte vultu, MARCE, et ausis
Inpavidis! Nec avita iam dum
Virtus ab oris exulat Ausonum.
Gliscit iuventae plurima cordibus
Vis Troicae, nec ille Martis
In sobole vigor exolevit.
Frustra triumphum, Tartara, plauditis;
Frustra, parato in funera CURTIO.


page 172, image: s176

Cessent Averni monstra, et atris
Tisiphone nebulis. Videtis?
Sensim nocentes ut coeunt specus!
Nosque et decora fruge superstites,
Florumque Vindicem beatum
Missilium tumulamus imbre.

AD VALENTINUM LYPANDRUM, exteros aditurum, ODE XXII.

CErnis frequenti fervere Sarmata
Nostras tabernas. litora Bregelae
Mordent catervatim Britannae,
Et Batavae, Litavaeque pinus.
Merces adaerat [(printer); sic: aderat] Russia patrias,
Quaeritque Prussas. institor advena
Lucrum colono fert: hic illi;
Et placita vice nundinalem
Fortuna plebi mercurium rotat.
Flammat remotas Diva Pecunia
Genteis [Reg: Gentes] in oras, ultimoque
Divitiae sitiuntur axe.
Et quaestuosae merx sapientiae
Nesciret orbis pulchra negotia,
Damnata nativis latebris,
Aut tenui religata fundo?
Non hic VALENTINE, est animus tibi
Non hic, in urbes dum ruis exteras,
Carumque [Reg: Carumque] tecum pignus aufers.
Dissimili sua dona terris


page 173, image: s177

Natura promit munificentia.
Non omnis Indum mittit ebur plaga;
Non omnis humorem Falernum,
Aut Arabum sata tura campis.
Et quae Borussae succina Tethyos [(transcriber); sic: Thetyos]
Ripas inaurant, haud alibi legas.
Mercator audax omne mundo
Dividit. Est etiam Minervae
Latum per orbem dulce negotium:
Gaudetque multo cardine perfici.
Sollers Ulyssem non beavit
Calliditas Ithacos per agros,
Quaesita longe. Quos tumulo Ducum,
Sophumque seri praeripiunt dies,
Non una tellus educavit.
Si Tyrias numerosus arceis
Accurrit emptor: non minus Attici
Portus alumnos [(printer); sic: Portis alumnus] Palladis inclitae
TRaxere crebros. si vigentis
Assiduus fora nundinator
Quocumque mundo visitat Amstelae:
Et Leida doctis emporiis patet,
Quaestuque flagrantem doceri
Allicit Aonio iuventam.
Huc ipse lucro te quoque nobili,
LYPANDRE, didis, quemque vehis comes,
KALCKSTEINIUM formas in auri
Vindicias preotiosioris.
Non vos inertis sordidior fames
Urget metalli, quod locuples Tagi,


page 174, image: s178

Aut ditis Hermi ripa volvit.
Mentis opes, et acumen apti
Sensus sititis, vix patriis emi
Gaudens in oris. Hinc per inhospiti
Grandeis [Reg: Grandes] salis, Vestaeque tractus
Tenditis. hic per aquosa Cimbrum
Deducit ardor vos habitacula,
Clarosque Belgas, et sacra Lyliis,
Sceptroque submitti Britanno
Nata iubet superare [(printer); sic: soperare] regna.
Si vestra digno fomite pectora
Gliscunt, et omni tutior aethere
Candor pererrat, destinatum
Ite bonis avibus per Orbem.

In Actum Oratorium. DE PAEDIA ALEXANDRI MAGNI. ODE XXIII.

QUam grande reges urget onus! cui
Non par sit alti lator Atlas poli,
Non fortis Alcides, nec ingens
Centimano Briareus [(printer); sic: Briarius] lacerto,
Ni corda Pulchrae dos SAPIENTIAE
Praesens obarmet; ni solida thronum
Firmet fide, saevamque VIRTUS
Dia fuget populo ruinam.
O qui tenellam Principis indolem
Sceptro paratis; seu patrii manent
Vos frena iuris: sive docto
Stringitis imperio secures:


page 175, image: s179

Quali beentur regna potentia,
Putate gnari. Non Getico ferox
Terrore miles; non Iberi
Egressa seges numerum metalli,
Indaeque merces; non Garamas Scythae,
Gangique concors Ister, et ultimae
Non amplius devincta Thulae
Terra vagi locuples Columbi
Gentem secundat sic, velut arduo
Munita cautum pectus acumine,
Iustoque Maiestas honesto.
Pone modum cupidis tropaeis,
PHILIPPE. Non te Persa tumens citet
Ultra, potentis splendide Graeciae
Victor; cruentam cuius iram
Illyrici tremuere reges,
Et Thrax, et acri robore Thessalus,
Fortisque Poeon [Reg: Paeon] . Nescia foederis
Nos fata poscunt, providendum,
Quis Macedum [Orig: Macedûm] dominetur olim
Successor oris; quo duce mobiles
Perstent Triballi; quis domet Atticos
Fastus, Echionisque plebem;
Ipsa cui meditetur Eos
Dives Triumphos. Ecce novum iubar,
Terris obortum! Flecte volubilem
Sollers ALEXANDRI iuventam.
Nescit ab hoc tua fama finem,


page 176, image: s180

CHRIST. CALDENBACH. LYRICORUM LIBER III. ARMILUSTRIUM SPIRITUALE, Ex Epist. ad Eph. 6. 10. et seqq.

Ad Illustrissimum Heroem MAGNUM GABRIELEM DE LA GARDIE, Comitem in Leckoeh etc. Sermae Maiestatis et Regnorum Suediae, Gothiaeque Senatorem, Gubernatorem, Livoniae Generalem etc. ODE I.

AT non, togatis undique civium
Tandem suorum prosper honoribus,
Et spiritale, quo gravamur,
Deposuit sagulum quieta
Dies in arca. Fluminibus simul
Nos lavit almis, militiae statim
Dux noster auctoravit isti;
Mittere pollicitus, supremo
Cum stamen ictu ruperit Atropos.
Horrenda Paulus classica praecinit,
Heroe sanguis, inclitorum
Lux Comitum, sociate dudum
MAGNIS honoro nomine regibus,
Martisque pullis: et gravibus parat
Armis inermes, ipse monstrans,
Quae rabidum capias in hostem.


page 177, image: s181

Ni taedet, HEROS; en penetralia.
Licet sacrati visere fornicis,
Qua tota servatur supellex
Aetheriis opulenta Telis.
Tantum recluso latius ostio,
En ipse custos expetit hospitem
Laris severi! Gestiunt, ni
Fallor, et ipsa tuis haberi
Suspensa circum, vultibus, et manu,
Ferrique membris Arma potentibus.
Intras honorus ergo, Musa
Exigui comitante Vatis.
Ut sanctus horror corripuit Ducem!
Tarsensis omnem nuncupat ordinem.
Stat ecce praeclarum coruscans
Belligero Cataphractus auro,
Totamque sacri Militis indolem
Late verendis vultibus explicat.
Monstrante condiscunt colosso
Aera suos reverenter usus,
Quaecumque circum se numerant foris.
Non illa Pallas, non Siculo cyclops
Acmone formavit: sed unis
Se fabricata fatentur astris.
Vero tenaci, nec superabili
Tectura lumbos, Cingula classibus
Parere primis, ferreosque
Velle vides solidare cultus.
Non firmioreis [Reg: firmiores] his Telamonius
Gestavit Aiax corpore balteis;


page 178, image: s182

Non cretus Evandro, cruenta
Terribilis [(printer); sic: Terribiles] statione Pallas.
Circumdaturae pectora, proximo
Censu trilices se Tunicae locant,
Iusto valentes, et perennis
Impavida gravitate Recti.
Utcumque Perseus, et Thetidos [(printer); sic: Thedidos] puer
Emunierunt inpenetrabili
Et doctor Aeneas, lacertos
Tegmine: nil memoretur istis
Aequale textis. Cernis, ut aeneae
Pendere moles pariete conscio
Circum laborent, His Avernus
Nonne suos, age, ludet ictus,
Si torvus omni surgeret agmine?
Haec calceandis en Hypodemata
Plantis ministrant, tibiasque
Tartareo super ire collo
Impune donant. Quod tribuunt pedi
Pacata Verbi nuntia suppetunt,
Illustre robur. Illa palmam
Potipharis peperere servo
Lucta feroci. his Iosue, et incluta
Tropaea Iobus fixit, et efferens
Apostolorum vis in orbem
Iura novae Solymaea legis.
Quae longa, vultum verte, fidelium
Anciliorum se series novat,
Et acer Umbonum paratus!
Quae Clypeis [Reg: Clipeis] glomerata moles!
haec protegendis est melior piis
Demum suppellex, haec Stygio duci


page 179, image: s183

Formidolosa: sive punctim
Arma lever fera, sive caesim.
Contra quid isthaec, viribus, aut dolo
Decertet, ausit? sunt et Achillei [(printer); sic: Achilliei]
Evincere insultus, fabrique
Sedula vafritiem Sinonis [(printer); sic: sinonis] .
Haec ipsa caelesti effigiar super
Incude sollers, et solidat Fides
Cunctos in ictus. Quae sacrato
Ipse DEUS iaculatur ore
Et, verba, fundit, sunt vice mallei.
Vulcaniam Crux materiem DEI,
Clavosque, lanceamque praebet,
Et manicas, scuticaeque nodos.
Post Scuta iam nunc et Galeas vide
Diae Salutis. quos Gladii prope
Mavortiam claudunt coronam
Ancipites. Vibrat ecce promptum
Quam dexter Ensem, Calliope, tuus,
Utrinque, Ductor! Dixeris, huic manum
Assuesse [Orig: Assuêsse] pridem: tam coruscat
Aetherium bona dextra Ferrum.
His gestientem deliciis, age
Sed prona MAGNUM nunc COMITEM, procul
Tarsensibus Telis, ad usque
Livoniam comiteris aulam.

PAEAN, IESU CHRISTO, Sospitatori gentis humanae [(transcriber); sic: hamanae] unico sacer. ODE II.

AT tuis nostrae titulis, IESU,
Gestiant olim citharae, nec amplo


page 180, image: s184

Caesarum cultu humidae [(printer); sic: tumide] , nec almi -
Numine Pindi.
Tu simul sanctae fidibus Camenae
Annuis dici, renuere Cirrham, et
Praesidem Nisae, Tegeaeque sacrum
Dicere civem.
Maior Augusto, Cherubina poscis
Plectra; quae, quamquam Venusina longe, et
Thracios vincant modulos, rudi se
Carmine culpant.
Qua patent vasti speciosa mundi
Regna, praescriptis tibi mille fulgent
Laudibus formae; tibi mille plaudunt
Vocibus ora.
Seu mihi stellae radiant coruscae;
Te memor Stellam celebro Iacobi:
Seu mihi Sol; iustitiae polo tu
Sol mihi luces.
Hospitis Eos simul urget undis
Praepetes ortus; Orientis alto
Te refert, linguae reserans catastam,
Nomine Vates.
Candor aeternae, Speculumque Lucis,
Et sacrum mundi perhibere Lumen;
Ut dies pleno redimit comantem
Lumine mundum.
Roscidi quando maduere campi,
Aut fluunt udo Iove; cum tepentis
Rore te caeli, liquidaque iusti
Comparo Nube.
Angelum pacis, solidique pacti
Angeli signant. DEUS ipse Natum


page 181, image: s185

Prodit, atque in conspicuae sativam.
Icona figurae,
Picta sed terris ubi lustro florum
Templa, Iessaeum radiare germen,
Inter et spinas Cyprium nitere,
Cogito Florem.
Virga, Iessaeis oriunda fibris,
Dulce silvestres adolescis umbras
Inter, aut Vitae genitalis arbor,
Prisca beatum.
Qualis Edeni decoravit hortum:
Aut Rubum flammis simulas amictam
Eminus qualem stupuit recinctus
Ludere Pastor.
Feta Baccheo mihi colle Vitis,
Aut rubes Uvae similis, iugalis
Quam Palestino retulit vireto
Vectis Ebraei.
Unio castae Genitricis alvo,
Rore caelesti generatus, haeres.
Iaspis, et multo sociare gemmis
Igne Smaragdus.
Et Leo campis rugiens, et Agnus
Mitis exsultas [Reg: exsultas] , sociusque Pastor;
Agnus, hirsuti famulo notandus
Indice Mystae.
Obses Isaci, vepre nexus, inter
Ambulas haedos; placitura sacris
Ambulas inter niveos iuvencos
Victima tectis.


page 182, image: s186

Tu cruentandis gemebundus aris
Evolas Turtur medias in auras;
Te solo pressum simul obstupesco
Serpere Vermem [(transcriber); sic: Vermen] .
Caerulis olim simulare nodis
Te potest Prester, per anhela qualem
Tesqua suspendit patulo salubris
Pertica vultu.
Exuli prodes pluvio refusus
Aethere, o Vitae generose Panis;
Praefluis Vitae genialis idem
Litora liquor.
Heic riges ictu baculi datura
Rivulum Rupes; cava pandis illic,
Intonaturis profugae procellis,
Petra columbae:
Vel iaces tutum mediis Asylum
Fluctibus, certae melior salutis
Petra; vel molem Lapis angulari
Pondere fulcis.
Seu reis instat ferus ultor, Ara;
Seu premit fractos inimicus, Arx es;
Seu tument undae, pia findis undas
Foederis Arca.
Indigis plenae vegetum Salutis
Promines Cornu: reserata Vitae
Porta non horres patuisse pusis,
Scalaque Caeli.
Os Patris magnum, liquidumque Verbum;
In libro vitae (Liber ipse Vitae es)
Prima Cadmaeum nota ducis agmen;
Ultima claudis,


page 183, image: s187

Inscio Verum, Via devianti,
Vita defuncto; mel in ore liques
Limpidum, melos resonas in aure,
Dulcis IESU.
Principem pacis, Solymaeque Regem,
Et Ducem Vitae trepidant verendi
Principum fasces, tibi, Doctor idem,
Atque Sacerdos.
Turba praelusit Veterum. futuri
Saeculi Patrem, placitumque Servum
Gaudet Amosi soboles, DEUMque
Psallere fortem.
Te canit natum, Dominumque David,
Frater o noster peramande, Salve.
Noster o salve Medice; o Amice,
Sponseque salve.
Sive pacati Salomon tribunal
Exstrui [Reg: Exstrui] regni cupis; ipse Iudex,
Ipse tu praesens eris Advocatus,
Ipseque Testis:
Seu iuvat grandem subiisse Martis
Horridi campum: geminae Gigas substantiae,
fundes Goliathum ovantis
Verbere fundae:
Seu vaga tandem placet ire navi;
Aemulus Noae, gradiere navi,
Quam tibi Verbi Cynosura caeli
Litore sistat.
Est et insuetae Cereris labore
Qui tibi pulchris, Ager, under arvis,


page 184, image: s188

Et, cui praesis Capitis verendo
Nomine, Corpus.
Alteram vitam praeiturus Adam,
Alter e ceto recreare Ionas;
Alter Elias petis astra dux, et
Alter Enochus.
Praevius vitam tibi ponit Abel;
Byssinam candens Aaron tiaram
Te procul fassis operatur aris.
Maior utrumque
Pontifex nescit Solymae parentem,
Et tibi panem typicum litavit.
Mystico dulcem tibi Sara risu
Fundit Isacum.
Et tibi servit peregre Iacobus:
Et salutarem pius intrat augur
Carcerem Ioseph. tibi Samso crudos
Subruit hosteis.
Ipse praesagis iter auder undis
Corniger merso Pharaone Moses;
Ipse metatur Cananaea praepes
Iosua rura.
Si nec agresti Philomela cantu,
CHRISTE, propensas tibi fallit aureis,
Dexter o te non prius allocutis
Annve nervis,
Nescio Phoebi, vaga dona, frondeis.
Ni vetas nostro sonuisse plectro,
Caelica Vatem manet inter astra
Gratia lauru.


page 185, image: s189

AD IACOBUM BALDE, S. I. Lyricum insignem, MACIEI AC MACILENTORUM nobilem Encomiasten. ODE III.

VAtum caballus cesset, honor meri;
Qualem Sophocles exprobret Aeschylos
Nec me senilis lympha musti
Sarmatici, Cererisve [(printer); sic: cererisve] liquor
Coctae phaselo provehat [(printer); sic: provehar] uvida,
Dum viso ripas nobilis ISARAE.
Audire fervens plectra dulce
Corporeos sonitura Maneis.
Vah Ursa quantos Maenalis Arctico
Volvi tuetur desuper aemulos
Caelo! gementis quae moratur
Arctophylax simulacra plaustri!
Nec tesqua tantum prussica bubalus
Ingens oberrat. Littavus aut bison.
Creber per urbicas videri
Mole Damastorea plateas.
Iuvat Boreis ergo Notum plagis
Vertisse blandi munere Pegasi;
Collegiali qua verenda
Fert MACIES nova signa turmae.
BALDAEE, sunt et feminei chori,
Quas sumen, ampullae, immodicum gravat.
Has Zona si fors metiatur
Publica, qualis utres [(printer); sic: ut res] Iberum,
Spartaeve mensa est: quantus adeps modum
Detrectet! At tu, Spirituum genus,


page 186, image: s190

Non his lyram dignere Vates
Elogiis. ADIPALIS odi
Dudum FODINAE, te duce nomina, et
Terram vel ipsi sorte parem Iovi.
Te te, Phagonum liba bulbis
Pythagorae, monitore, mutem.
Tibi canenti [(printer); sic: canent..] saevus apexabo,
Pernaeque iuges se lachanis meo
Non difficulter in catino.
Et Curii [(printer); sic: curii] variare missu,
Rapisque, flagrent. Nec Bromium moror,
Dulceisque [Reg: Dulcesque] raptus, et facileis [Reg: faciles] Deas;
Tecum Novellae nactus oestrum
Terpsichores, aliamque Divam.
Auferte CRASSI. Carcere se procul
Abdominosi corporis, in leveis
Attollat auras, et profundae
Mens penetret cita culmen aethrae.
Cur me pudendi figat humo grave
Plumbum Philetae, nec Zephyris rapi
Pronum, nec Austris? Perge cantu.
Nunc et Apollonio librabo
Haud impar alas. Nec mihi Chaerephon,
Cassave [(printer); sic: Cassâre] praestet pelle Philippides.
Quin arma, bellicumque nervis.
Magne Poeta, tuis gradivum
Spiro, potentis Timothei velut
Accensus hymnis, et rapida fide.
Iamque et recurvo dexter ense et
Palladio clypeatus [Reg: clipeatus] auro,
Pennis recinctus Mercurii pedem,


page 187, image: s191

Sublime tollor. iam mihi Gorgonis
Piger gulosae vultus, et frons
Anguicomo resecatur ore.
Io triumphe! Victor ovo et novis
Umbo Minervae insignibus emicat.
Ausurus et novam marinis
Andromeden relevare saxis,
Exsulto [Reg: Exsulto] Perseus. in lapidem rigent
Zenonianum [(printer); sic: Zeno ianum] monstra natantia,
Simul resectos [(printer); sic: resectcs] edo crineis,
Et faciem exanimis Medusae.
Opima cedunt en tibi munera,
Structura Pindum dein, MACIES, novum,
Quem potus ipse quaerat exul
Ennius, et bibuli Poetae.

AD HEINRICUM COLBIUM. PARODIA EX IOANNIS COCHANOVII, Poetarum Polonorum Principis Lib: 2. Ode 23. Aetate iuvenili utendum esse. ODE IV.

NOn usque vernant lilia cum rosis,
COLBI, iuventae Pieriae decus:
Nec usque ridebit pudico
Flore vigor viridantis aevi.
Instar fluenti tempora difluunt:
Alata iuxta Commoditas ruit,
Prensanda porrectis amica
Fronte comis; quia pone calva.


page 188, image: s192

Hirsuta finem bruma capit suum.
Numquam, pruinis sparsa senilibus,
Frons ista veris in peracti
Purpureos revirescet igneis.

STRATEGEMA PACIFICUM, de fugando Marte. AD ILLUSTRISS. ET EXCELLENTISSIMOS Pacificatores, Monasterii congregatos. ODE V.

FRustra Gradivum pellere Martiis
Instamus armis. ingenio est opus.
Non se leoninis lacertis
Samso prober, manibusque semper.
Est et Philistaeo ut noceat gregi
Vulpina quondam cauda. Quid Ilio
Ferox Achilles, quid Pelasgum
Pugna super valuit decennis?
Ni fabricasset vasta Sinoniis
Sollers Epeus corpora fraudibus,
Qua trux Ulysses, qua remissis
Exitiale laterer agmen.
Norune Philippi quid Cyneae queant;
Novere Pyrrhi. Se geminam quove
Doctis subinde suevit ipsa
Consiliis superare Pallas.
Ni prorsus omnes desipimus Phryges:
Tandem, QUIRITES, milite rus vacer,
Deliberataque exulantem
Pace iuver reparare Pacem


page 189, image: s193

Hae nempe fraudes, hi superant doli.
Ori disertas det Gedeon tubas:
Mentem quieti fax serenet
Consilii, facileisque [Reg: facilesque] tela
Fregisse dextras. Penna sit ensium
Loco cruoris sepia: quae super
Effusa campestri papyro,
Vel modice, furiale nitrum
Sparso iocetur cedere pulveri.
Huic cera concors rideat exuleis
Plumbi rigores: dum sequestram
Se, pyrio sine fune, circum
Ligare chartam stamina pendulo
Optent amictu. torva silentiis
Et scuta iam nunc, atque parmae,
Et creperi iugulentur enses,
Et myxta [Reg: mixta] raucis tympana classicis.
Sat namque pugnis, sat strepitu [(printer); sic: trepitu] datum.
Olim quiere lentus alta,
Quem rabidi nequiere nisus,
Tentetur hostis. Mentior, aut moris
Frangetur aptis Thracius Hannibal,
Simul renascenti Latinum
Se Fabio celebrabit aevum.
Fertis monentem, Corcula. PRINCIPES!
Fertis. Tropaeis ergo virentibus
Pax certa ludet: proque gallo
Bos niveus modo tinget aras.

AD CHRISTIANUM ROSAM, Cum ursinae Sarmatarum pro more choreae in plateis agerentur. ODE VI.


page 190, image: s194

ECquid scena placet, refer,
Hyblei titulum floris habens, ROSA,
Quam monstris Saliaribus
Vico diobolus quolibet exstruat [Reg: exstruat] ?
Cernis tot iocularibus
Circum praestigiis plausibilem ferae;
Quae, torvam Hectoreis simul
Accendere tubis, aut Berecynthio
Cannarum strepitu viri,
Non segnis, teretem ducere Pyrricham,
Festo ludicra murmure,
Saltatu caveam monstrifico quatit,
Sollers [Reg: Sollers] ad numeros, neque
Flexo bruta genu, vel natium supra
Iacta mole caput Simul
At rursum Phrygio carmine tibiae, aut
Strident Ionio, novis
Gestit ridiculus sannio ludicris.
Cur tantas Megalensibus
Auson fundit opes, aut iuvenalibus?
Cur omnem tragico rigent
Circum Numidicae sanguine belluae
Cinctus [(printer); sic: Cinctis] demite floridos,
Queis [Reg: Quibus] Crassus rutili sutilibus tener
Illudat pluviis Tagi
Augustam, Proceres, tollite purpuram
Non me rhinoceros cadens,
Aut saevis hilaret scena paratibus:
Quem quovis hilarem foro
Saltator Litavis ursus habet choris,


page 191, image: s195

Atque ipsis foribus vagi
Festivo recreent munere Sarmatae.
Ipsum porro sequacibus
Vatem Threicium nauseo saltibus.

Ad Reverendissimum et Illustrissimum NICOLAUM ROSKOWSKI DE ROKICE, Abbatem Paradisiensem. Cum investiturae renovationem in Feudum patrium Libnaviense pro se ac fratribus ab eo coram petiisset Auctor, profectus e Borussia. ODE VII.

PRINCEPS sacrata nobilis infula,
Cuius verendis se lituis procul
Omni reclinat hospitalis
Aetherio PARADISUS arvo:
Non iste vestris Sol viridariis
Nuper refulsit, plurima quem polo
Circumtonantis nube densa
Texit hiems inamoena ferri.
Nunc militares aethere candido
Fugere nimbi; nunc adamantibus
Imbellis undecumque mundus
Emicat, ac nitidis pyropis.
Heu bellicosae funera Palladis,
Divum nec amplis liminibus piae!
Sensere et arae vestrae, et agri
Frontigenae violenta Divae,
Sensere, PRAESUL. vulnera cur mei
Dolore tanto SUEBUSII querar.


page 192, image: s196

Fundique patrii ruinam, et
LIBNAVIAE cineres iacentis!
Novo sed omnis diluitur vetus
En flore clades! rider amabili,
Circum omne tranquillo beatum
Aequor, et herbicomi quietem
Plausere colles. iamque Borussicis
Minus subinde accendimur oppidis:
Fert usque mentem pronus ardor,
Ligna Ithacis adolere tectis.
Sat evagatum denique patria,
Dilecta retro Penelope, vocat.
Iam CARA REGIIS ovantes
Praeferimus, nisi fata nolunt,
Quae sic vocamus, PASCUA MONTIBUS,
Dulceisque [Reg: Dulcesque] villas incolimus patrum.
Iam mitis OBERAE novali.
BREGELIDUM variantur orae.
Non infideleis [Reg: infideles] en [(printer); sic: in] DOMINO tibi
Coram Vasallos! en Gothica fide,
Et pristino Solduriorum
Corda tibi religata nexu!
Propense [(printer); sic: Propensae] Feudis annve PONTIFEX.
Et iam. Stagyrae quem thalamo pater
Praescripsit, annus instat. Ut se
Multa lari melior [(printer); sic: melio] Prutheno
Promittat uxor, quam potui diu
Merere plectris exsequialibus:
Et heic [Reg: hic] tamen placanda praesto est
Propitiis Erycina regnis.
Nam claustra vestri suspicimus quidem,
ANTISTES, Horti: vix licet ingredi


page 193, image: s197

Decliviori fabricatis
Corda luto. patriis alemur [(printer); sic: alimur]
Heic forte Pratis? queis [Reg: quibus] alimoniam
Et multus olim Nobilium [(printer); sic: Nobelium] tamen
Possessor acceptam ferebat,
Sponte diuque nepos avorum.
Nec te clientis paeniteat tui:
Cum quo facessam supplice supplices
Musas simul, totumque vestris
Accipias Helicona mitris.

THRENUS GERMANIAE, Bellorum damna assidua deplorantis. ODE VIII.

PRaeibo luctum. Vos, ALEMANNIDEIS,
Voluptuosis, o mea pignora,
Ploratibus iuvate Matrem.
Ecquid enim mage dulce restat?
Planctu choreas, carmina fletibus
Mutemus. o si tigride mitior
Quisquam dolenteis [Reg: dolentes] cernat! Ite,
Ite comis procul, ite serta,
Et cara baccae pondera fulgidae.
Quas spargat ater Teutoniae cinis:
Cinis renudatae probrosus
Alta fuger caliendra calvae.
Procul superbae sint analectides,
Certaeque tundant pectora dexterae.
Non clara parcar unguis ora,
Non fluidus temerare pulvis.


page 194, image: s198

Planctu Codani litora Nerei,
Et ripa planctu personet Isarae.
Qua campus est utrinque [(transcriber); sic: urrinque] , nostri
Materies patet ampla questus.
Lustris tot eheu! sustineo malum.
Me, me paternis confodit ensibus
Vis saeva Germani Gradivi.
Me soboles mea figit hastis,
Telis cruentat, macerat ignibus;
Queis [Reg: Quibus] diriores Aethiopum polo
Non sparsit incautus paternis
Rector equis. tegit en favillae
Nox longa caelum: quam duplicat globus
Late perhorrens grandine ferrea.
Fugit coruscantum tonitrum
Missilium, rutilique fulgur
Volucre ferri fax Hyperionis,
Insueta pallet fulmina Iuppiter,
Mitemque se tactis notari
Turribus, et face sentit alta.
Omnem tenebris sulpureis diem
Egere Nati, dum sua mutuis
In fata telis, fasci nati
Corda, ruunt, animique caeco [Reg: caeco]
Lymphantur aestu. Conqueritur ratem
Deesse turbis portitor Aeaci.
Iamque ipse forniceis [Reg: fornices] profundos,
Et piceam Pluto saepe iussus
Extendit aulam. Quid tepido quaerar
Tabo fluenteis [Reg: fluentes] seu VIADER tuos,
Seu RHENE, seu qui funeratam
Parthenopen lavis ALBIS, amneis?


page 195, image: s199

Exuta priscis civibus oppida;
Vastata flammis templa, domos, lareis
Sancti Senatus; strata campis
Funera; Marmoreisque patrum
Truncos sepulcris, et vetitos suo
Matrum nepotes lacte tenellulos,
Quas HUNNUS, aut sopivit ensis
CANTABER, exululante fetu:
Non ista ploro. Fax Hymeneia
Exstincta taedis saepe rogalibus;
Avecta cistis gaza, ruri
Farra, mei quotacumque pars sunt,
Quaeso, doloris? Bella, fames, lues,
Ferrumque, et ignis mite suunt flagrum.
Heu damna morum, et Belluinam
Barbariem, Scyticis revectam
Lamentor oris! Qua gladii vibrant,
Comista turmis Tisiphone furit:
Et inter Alecto cadenteis
Tartareis superat venenis.
Immitigatis efferat insolens
Megaera menteis [Reg: mentes] usque furoribus.
Dudum CHERUSCORUM paternus,
Et SENONUM vigor exolevit;
Ex quo rapinis, ense, foco, stupris
Et immerentum cladibus omnia
Complere, BELLUM est. istud eheu!
Num veteres docuere CHAUCI,
CATTIve [(printer); sic: CATIve] prolem? Pulsa Fides solo.
Et Fas et Aequum et Relligio plicis


page 196, image: s200

Striata centum, et CANDOR ille,
Prisca meae Cynosura gentis,
Sacrumque nomen; tum Pudor, et Decor,
Et grata rerum flore Modestia,
Vultum cruentis irrigare
Me lacrimis, pluviaque suadent.
Quis purpuratis strata tapetibus,
Mannosque comit? dibapha [(printer); sic: ..bapha] tumens,
Rerum potitur? Cerdo, lixa,
Sacrilegus, latro, parricida.
Cunis ab ipsis, Eumenidum sacris.
Suescit iuventus, Numina peierans,
Sanctumque foedus; fraude, luxu,
Caede, libidinibusque gaudens,
Abscessit omnis prodigialium
Trans stagna Cocyti horror Erinnyum,
Culpisque, Lethaeisque latum
Suppliciis superexit [(printer); sic: superrexit] orbem.
Invicta pridem. denique TEUTONUM
Virtus, et amplae culmina gloriae
Vinci, sed eheu! se ruentis:
TEUTONIAE potuere nervis.
Quo tendis atris usque rigoribus,
Divine mucro? seu medica malum
Acu levandum pestilenti
Vena tibi fluit omnis unda:
Seu glande, et udis res catapotiis
Agenda, dudum luxuries tibi
Expectorat se nostra totis
Visceribus, nimioque putrens
Sentina visco: seu face denique,


page 197, image: s201

Et igne saevam membra volunt opem,
Quis corpori pridem stupentum
Non cecidit numerus tuendo?
Tandem lacertis, saeve, recingere.
Cauteriis, et phlebotomis queri
Iam defatigatum diu se
Mulciberis faber instar acmon [(printer); sic: ..cmon] .
Quod si recondi non tamen effera
Nostris anhelant tela nepotibus,
Gaudentque pugnis: has o edant
Da vitiis, rabidisve Turcis.

AD IANUM MALACANDRUM. De abusu ac contemptu Musicae. ODE IX.

QUid iuvat Aoniae testudinis increpare nervos,
Quod usque, dulcibus procax Camenis.
Difficilem, MALACANDRE, mones; stipe semovendus
ex quo
Se cantor [(printer); sic: Secantor] ostiis quibusque pronum
COSSA dedit? sed enim nunc increpo, deviantis aequo
Exaestuans mentem dolore buxi
Heu decuere Duces quondam numerosa fila Graios [(printer); sic: Graias] ,
Pocoenii vicem datura docti!
Quae modo nunc aliquis vagus imperat esuritor Orpheus
Circumfora neive sanniones,
Et Gnatho fumificus, Ciconum cui saeva turba matrum
Remuneretur iure plectra telis
Et lyra decrepiti, COSSAE chelyn aemulata, BRIXI
Audita mendicantis asse tendi.
Quid mihi pandurae resides modo, quid chori citentur
Per mundinaleis [Reg: mundinales] Prussiae tabernas?


page 198, image: s202

Sordida non passim resonant hypogaea IANE chordis,
Getula queis [Reg: quibus] portenta, queis [Reg: quibus] Getarum
Proclives Scopuli, et docilis vada paruere ponti,
Et Hebrus olim commodavit aureis?
Hiscine Pythagoras animi quoque temperare fluctus,
Sparteve temperare bella possit?
Proh! tetrici numeros etiam tibi circulator aeris [(printer); sic: eris]
Edet triente Littavus, tubaeque
Rauca triumphali se tibia iunget, et sonoris
Ubique perstrepent choris plateae:
Quem, Phrygii dudum dux Cynthius in modum choraulae,
Nudare pelle. me vovente, cruda,
Aut frontem pecori componere debuit Sileni.
Hoc ne careret artifex honore.
Nunc aliquis demum redeat Styge pallida Sinopeus,
Doctore quo se [(printer); sic: si] Musici Nerones,
Atque animi mores aptent prius, inde tensa fila:
Ne trux sonorum lis flagellet aureis.
Quae mora, cur Phoebi non protinus omne rumpo [(printer); sic: rumpe] plectrum,
Doctasve cannas fistula Tabaci
(ALSATA nam Vates docuit prior) irrigante muto,
Quas ipsa [(printer); sic: ipsi] flumini dedit Minerva?
Non vocalis equus placeat magis hisce, IANE nugis?
Aut hinc Themistocles sit eruditus?

AD IOANNEM PETRUM TITIUM. In funere NICOLAI PAHLII [(printer); sic: PHALII] , Incliti Dantiscanorum Prae - Consulis. Sub reditu e patria in Borussiam scripsit Auctor. ODE X.

QUae maesta frontem nubila contrahunt?


page 199, image: s203

Cur te dolentem luminibus meis!
Adverto primum, o ante nostris
Luminibus mihi vise numquam,
Sed mente dudum: magna, TITI, meae
Sodalitatis pars; Alemannici
Laus magna Pindi? Noster ergo
Se lacrimis, aditusque planctu
Desiderato primulus excipit?
Nam quid remordentem intima viscerum
Presso dolorem corde celem?
Collacrymor [Reg: Collacrimor] : Pyladique fidus
Iunctis Orestes annuo fletibus.
Fluenta nostri scilicet in sua
Dudum perennavere vultus,
Teutoniae veteres ruinas
Ex quo cruentis effera cladibus
Bellona format truxque Silesiae
Nobis oberrat squalor; et Fas,
Et Pietas Probitasque, tristi
Fugantur aevo. Vidimus ultima
Eheu! paterni rudera vidimus
Soli, nec indecente busta
Suebusii maduere nimbo.
Quid accolarum questibus, et prece
Tumere late proloquar Oderam.
Deserta dum [(printer); sic: tum] prisci revisant
Litora barbariemque cultus?
Sed causa flendi se nova porrigit,
Dum me Borussi margine Vistulae
Potens GEDANUM reppetentem [Reg: repetentem]
Sambiacas remoratur urbes.


page 200, image: s204

Ploranda magni funera CONSULIS
Eheu! coactis imbribus obviant.
Praeis: euntem, IANE, tristi
Rore sequor. Ligat una flenteis
Sors, et decori regula muneris.
Non, si dolendi te tenet aequior
Vis et necessitas, dolete
Nescio. Quem lacrimas ademptum
Tibi Parentem, flebilibus queror
Musis ademptum, Flebimus, et pio
Liquore fluctu abit urna.
Sed lacrimas bibat ipsa nostras
Cirrhaea longis unda recessibus;
Quo non profani Versificum greges,
Midasve tendat. queis [Reg: quibus] Codani
Iam timeant latuisse fluctus.
Qua rarus eheu! nascitur occidit,
(Fletu, Camenae, parcitis?) occidit
Aetate Maecenas. Amico
Cui dein excipiere tecto?
Cui, IANE, mensas ingenuo sale,
Doctique aceti munere condies?
Quis aure prompta languentum
Audiet Aonidum querelas?
Ignosce, Prussi gloria climatis,
Fax clara fulgens Lechiadum throno
Multum Boreae foenerata [Orig: fenerata]
Sole diem, radiosque nocti;
Ignosce DANTISCUM. Haud cumulis opum
Sidoniarum, aut mercibus Indicis


page 201, image: s205

Famam tibi pandas Olympo,
Nec liquidis per inane pinnis,
Altave densis luce pallatiis.
Te providentum nomina Praesidum,
Potensque clarabit Senator,
Consiliis, studioque legum.
Qualem suprema nunc, inhumas scrobe.
Illum et verendae fulgura purpurae,
Fascesque, et arae repetunt, et
Cum socio Themis alma Phoebo.
Frustra: nec Orphei si resonent fides,
Aut compar Orpheo buxus Opitii,
Quam consecuturis colendam
Vandalus hic sacrat ipse saeclis.
Princeps honoris addite Vatibus
Germana quos fert Calliope polo,
Ingens tuae lumen Boleslae,
Et fluvii decus omne parvi
Concinniori nunc age carmine
Admitte Civem, cui pater Istula,
Pridem tuis clarus per orbem
Exuviis trabeata summo
Dat iusta cultu: nec patere inclitis.
Quos una pratis Elysiis tibi
Sors iungit, indictum beatos
Undique Vatibus inter amneis.
Dum nos honores ad tumulum tibi
Hic ecce fusi solvimus annuos,
Et usque te iuvat Maronem
Siliaco celebrare ritu.


page 202, image: s206

AD PALLOREM. ODE XI.

PRaedator roseae lucis, et ignium
PALLOR, nobilium Socratici gregis
Pictor docte, verende
Summi prodrome frigoris:
Dum non ictericis ora natent crocis,
Aut imbres vitient membra cachectici;
Nec foedo iubear clam
Expallescere crimine:
Tingas usque, licet, lividula genas
Buxo, nec vigiles dissimula faces;
Quamquam praecoce vultu
Seros anticipas dies.
Me cunae potius significent Iovis,
Lassantem residis tempora Cynthiae
Multo sola Cleanthe,
Quam botri nota Cyprii.
Quod si dura proin me recreet minus
Torva fronte Venus Pieridum iuvent,
Securum Cythereae,
Dulci Numina foedere.

Ad Magnificum et Generosum. BERNHARDUM a KOENIGSECK. Suprema in Borussia Regiminis Consiliarium, ac Burggrabium. ODE XII. Regnum Sapientis.

REgale sodes Carmen amabilis
Regina Pindi nunc age Regiae


page 203, image: s207

Ad Arcton Urbi, Regiaeque
DELICIO modulemur Urbis,
Quem MARGO signat nomine REGIUS.
Indigna tolli cur diademata
Iactent honores sola terris
Purpureos, Tyriaeque pallae?
Dudum disertis cum Sapiente Rex
Aequa coivit lege Platonibus:
Et optimum Regem suimet [(perhaps: sumet)]
Socraticae monuere voces.
Qui mentis alto se posuit simul
Throno, verendae conspicuo simul
Fulgore Maiestatis, omnem
Circuitu Ratio corusco
Complevit Aulam pectoris intimi;
Iuxta Senatum, consilii choro
Ciente lectum. Quicquid Atlas
Fert humeris, madidaque Nereus
Ingens obivit compede, cernua
DEI fatetur fronte Vicarium,
Poscitque legem et iura, dulcis
Arbitrio moderanda Veri.
Illi revinxit sidereo sagax
Doctrina crineis [Reg: crines] Stemmate, et arduam
Gestare dextra dives usu, et
Arte, dedit, studiisque Virgam;
Quali potentem non magis exuli
Clarus Dynastes culmine Persico
Porrexit Estherae, aut subacto
Roma tulit veneranda mundo.


page 204, image: s208

Illum et capessat fulta leunculis
Sellae merentem lux Salomoniae
Miris [(printer); sic: Mitis] , redonatura quorsum
Difficileis [Reg: Difficiles] eat, axe gryphos,
Procul Sabeo excita, nec irritis
Regina Regem laudibus, et fide
Coram celebratura Famae. et
Nominis elogio beati.
Peltata Virtus ambit aheneo
Vigore sellam: qualis Olympici,
Stipata Recto, et iure, perpes
Ad Iovis advigilat tribunal.
Stringitque Fasceis [Reg: Fasces] . Ilico turbidus
Error, nec insons noctis Opinio
Cedunt habenis. Clara puro
Undique Notitiae refulget
Dies in auro. Tum Metus, et datur
In vincla vulgus segne cupidinum.
Non is [(printer); sic: Nonis] Magellano cruentus
Orbe procul meditetur hostem;
Stultave nectat caerula compede:
Cui est abunde, quod superet domi.
Ut ergo de se victor ipso
Magnificos retulit triumphos,
Gestitque lauru: protinus inclito
Cordis viget Pax alta pallatio.
Quo laetus, et mensas Apiti
Dememinit, Triviaeque rura,
Et Barbararum stamina pellicum [(perhaps: pellitum)] .
Aranearum ponderibus suam
Non nemo metiatur urbem:
Figere gaudeat ille muscas:


page 205, image: s209

Voluptuosis hic Priami pyris
Exsultet [Reg: Exsultet] : alter sorde libidinum
Spurcissimarum infamet, omnis
Qua Capreas vehit ore tellus.
Non ille noster gaudeat in sinu,
Cui victa pacem non tacitam domi
Tot monstra turbant: Ira, Livor,
Ambitio, Gula, truxque diti
Census Orexis? Quid referam procul
Omnem ferendo velle Calumniam
Vinci, levique semper actam
Orbe Deam, streperosque Casus?
Quos ut severo robore terruit,
Solo minorem Numine se putat,
Gaudetque divinis egeno
Consiliis, opibusque largum
Prodesse mundo. Quae Latialium
Cernat Senatus nomina Caesarum,
Iam gestat: Augustus, Severus,
Teque minus duce, Sylla Magnus,
Felicis olim symbola verius
Cessure Nostro. Non Patriae Patris.
Aut Antoninorum superbas
Abstineat meruisse voces.
Quod si subinde et Regni aveat sui
Lustrare vires, haud, puto, civicum
Assciscat in censum volantum
Si quid habet sibi fors Honorum,
Et perduelleis [Reg: perduelles] saepe Pecunias;
Utcumque classemdis [(perhaps: classem dis)] Tyriam, domum
Indus remittat, aut talentis
Tantalidae potiatur haeres:


page 206, image: s210

Se dives uno, se titulis potens,
Et aere Famae [(printer); sic: Fame] . Nempe domesticis
Dudum peregrinas removit
Cautus opes, dubiasque certis.
At vero cum fert forte domo pedem,
Vulgo videndus, qua trabea nitet!
Quam nevit ipsis nupta Divis
Virgo manu, liquidoque iusti
Claravit ostro: cui miserabiles,
Quod exprobrent, nil Antigoni sciant:
Olim querentes servitutem
Nobilis imperii molestam.
Non ille, fulgens marmore deforis,
Iners colossus; non Parii, nihil
Intra Deorum nacta, sacri
Effigies, asinusve [(printer); sic: assinusve] , qualem
Frontis superbo rideat inclitum
Alphonsus auro: pelle vel Herculis
Cui rigenti, debitos se
Sidonii celebrent amictus,
Vix ille picti, Sol, oculus poli
Magis decora luce renideat,
Quaqua coruscis alta mundi
Ambit equis, resideisque [Reg: residesque] terras.
Tum vero Regem dimoveat throno
Vis nulla nostrum, non dolus, aut ferox
Ensis. Facessant turpe tandem
Tarquinii, rabidisque clara
Cedant Tyrannis pondera Caesares.
Formidolosi caede Tyberii


page 207, image: s211

Late triumphent aemulorum:
Ipse fero gemat igne Croesus.
Non Absalones Patribus, aut velint
Fratrum saluti parcere Romuli:
Regale secum condit uno
Imperium Sapiens sepulcro.
Quantum ergo regnis Regna fugacibus
Laudata praestant! Huc neque Graius,
Ne tendat, Imperator optet
Exilium, Stygiamque Lethen.

TROPHAEUM PACALE, ILLUSTRISSIMIS PACIFICATORIBUS, inventa Monasterii pace. fixum. ODE XIII.

ORnate sertis tempora civicis,
Aeterna vobis dum Mimigardiae
Panguntur in campo, QUIRITES,
Palladiae Monumenta laudis,
Fictrice Musa. Vertitur efferus.
Immanis, atrox, vertitur in fugam
Hostis, propulsatumque tandem
Constat io! dare terga Martem.
Vah! rura tanti cur pluvio siet [(printer); sic: fiet]
Late cadentum mergere sanguine.
Aut fors opimis sospitalem
Exuviis onerasse Patris
Sinum Quirini? Vestra nefarios
Igneis. et ensem Teutoniae fugant
Consulta lentum; vester almo
Lustra, DUCES, labor orbe prisci


page 208, image: s212

Integrat auri. Iamque tenacibus
Delubra Iani nunc coeunt seris:
CONCORDIAE iam derelicti
Heu! nimium patuere postes.
Intramus ergo. et mutua dexteris
In vincla iuncti, sic facimus Deae:
Dum visit interim, beatam
Laureola redimita frontem,
VIRGO triumphis oppida fervidis.
Quos trux Enyo forte superstites
Luget togarum flore laeti,
Non capiunt bona tanta Cives.
Hi, dum renatos orbe Numae dies,
Et vivida Augusti otia praedicant,
Ceu sub quieto recreandi
Pampineis Salomone mensis:
Vos audienti Scipiadas polo,
Vos Antoninos, civibus inclutos [(printer); sic: indutos] ,
Iactant, tuendis; vos honoro
Gramine, pacificisque gratum
Mactant corollis; vos Ciceronibus
Aequant togatis, Teutonica quibus
Roma gradivus exulare, et
Imperio Catilina iussus.
Ducunt ovanteis [Reg: ovantes] interea choros,
Thallis nitenteis [Reg: nitentes] quas oleaginis
Redite, Virtutes, ab Indo
Gange vident, gelidaque Zemla
Menses beati. Sedula Faustitas,
Salusque, et alma fruge potens Quies,
Has inter admixtae, laborant
Florilegas sociare dextras,


page 209, image: s213

Reciprocatis non sine basiis,
Et sempiterni pignore foederis.
Est nempe, cum robustiori
Consilio superetur heros,
Et arma cedant mentis acumini,
Quocumque vadet belliger in novas
Liteis [Reg: Lites] Deus: stant ecce cassis,
Stant profugi, PROCERES, Tropaea
Praecincta telis. sudat aheneus
Pendere thorax, et galea, et fero
Fulgore tegmen, et cruore
Immerito bene potus ensis,
Nec muta desunt tympana, nec tubae.
Quas, arma privos dum sibi cetera
Ceres in usus aptet, una inflare dein bona Fama vestris
Latum per orbem poscet honoribus.
Sed nec Tropaeis scripta perennibus.
heic [Reg: hic] vestra Phoebeo nepotes
Nomina non relegent in auro.

MARTINI OPITII [(transcriber); sic: OPICII] Apotheosis. AD ANDREAM TSCHERNINGIUM. ODE XIV.

AUgustiori, Calliope, melos
Dic euge plectro; quo superum soles
Condire nectar. Ut vetemur
Pindarico memorare cantu,
Quas prisca circo sanxit Olympia,
Pisaeve frondeis: non et Apollinis


page 210, image: s214

Cessant triumphi. sacrae quondam
Voce redit celebranda laurus.
Cur uda diris corpora caestibus,
Luctave, tanti, frangere? cur pedem
Volaticis aequare Cauris,
Aut celerem iaculare discum?
Vestros, Camenae, accendere carceres
Plausu iuvabit; vestrae alacrem sequi
Palmas arenae, et inquietis
Cursibus anticipasse metam.
Quo, Musa, duret Mentore serior
OPITIANI gloria nominis?
Sic aere suspexit micantem
Grata suo Colophon Homerum.
Sic Claudianum Caesareus foro
Labor sacravit. Magna sed, altior
Quovis colosso, fama iam se
Celsa dedit super astra Vatis;
Qua Stelliger se Teutonici Padus
Adauxit HEBRI nomine, et inclutam
Phoebus Lyram Germana porro
Psallere carmina consonanti
Permovit sacra [(printer); sic: aethrae] . Cantat et aureus
Illic BOLESLAE metra Cycnus; nova
Ebulliente post ad ictum
Pegasei pedis Hippocrene.
Quin ergo sodes Indigeti suam
Ad littus [Reg: litus] ARAM ponimus Istulae;
Mortale cuius ille lymphis
Abluerat senium, Deorum
Asscitus undae [(printer); sic: unde] . Qualis et Herculi
Extrema circum litora Gadibus


page 211, image: s215

Exstructa seris; aut Eoi
Pampineo posuere qualem
Fines Lyaeo [(printer); sic: Lyceo] , aut, Dux Macedum [Orig: Macedûm] , tibi.
Nec sola vatem Graecia iactitet
Fanis Oicliden dicatis,
Aut Helenae sociasse fratres
Divum coronae, Fallor? an arduo arrepsere montis Carpatii iugo,
Et sponte parent saxa, dulci
Voce rogo coitura sacro?
Oblita nondum nempe Lyrae modos,
Excita late queis [Reg: quibus] Alemannia,
Cum rupibusque, cumque silvis,
Pone SILESIACI secuta est
Plectrum Magistri, non sine consono
Assentientum murmure fluminum.
heic [Reg: hic] ecce dignatur Sabaea
Primus Honor adolere tura.
Cui farra, vinumque, et liba tepentia
Confert opimo Gloria munere:
Laudesque verbenas ministrant
Pennipedes, hederaeque [(printer); sic: hedereque] frondem,
Et mille florum germina dulcium;
Queis [Reg: Quibus] se coronent ambrosii foci,
Nectente iucunda corollas
Pasithea. sacer heic [Reg: hic] choreis
Frequens vacabit Vandalidum [Orig: Vandalidûm] chorus.
heic [Reg: hic] Teuto linguae munera, belliger
Olim, requiret, clariorque
Aonio volet ire cultu.


page 212, image: s216

Et nos, remisti Pieridum globo,
Paeana, TSCHERNINGI, heic [Reg: hic] Clario patri,
Lauru, coronatique myrto,
Non sine litigiis. canemus.
Canemus et sacri incluta BOBERAE
Fluenta, et undae pondera regiae:
Tantumque devoto iuvabit
Carmine perpetuare Civem.

Fortunam contemnit Auctor. ODE XV.

QUi clamor populi? quis strepitus? quaeve frementium
(Qualem scena dat) intemperies? Hunc Ioachimici
Sparsi forte beant: hunc oboli casus habet male.
Hic, quem Chrysolitum crediderat, pumice perfurit.
Huic pala, huic rigidis surgit atrox ira ligonibus.
Alter sceptra prius, quam retulit, comminuit manu,
Actae praecipiti cerno rota iuge [(printer); sic: iugum] forum Deae.
Et turbas comites. At mihi si quid ferat arbitra.
Huc intret vacuam lite domum. Cur etenim minor.
Visa Regibus, haec sit Cynici sede rotatili?

AD HEINRICUM SAGITTARIUM, Musicorum nostri saeculi facile Principem. LAUDES MUSICAE. ODE XVI.

SEu chelyn, seu tu citharam vocaris,
Omnis immensam canit Orbis oden,


page 213, image: s217

Quem DEUS pulsat fidicen, sonoro
Dulcior Orpheo.
Non Aretini tabula Guidonis,
Aut Canopeis sua signa plantis
Edit, AEternae cui norma Mentis
Carmina dictat.
Huic sacro caelum fluit omne cantu;
Quem senex olim Samius, favore
Numinum, ne quid [(perhaps: nequid)] dubites, acutis
Auribus hausit.
Non melos illic Lyra ventilare
Thracium nescit: modulosque Cycnus
Pegaso laudat, quibus ipse Cyrrhae
Gestiat amnis.
Consonat dulci Leo trux rugitu,
Et Bovis clamor Tyrii, latransque
Icari sidus, geminique sollers
Murmuris Ursa.
Pleiadum Musas chorus aemulatur.
Ipse vocali iaculo modestam
Sol vibrat lucem rutilus; vibrat Cyllenius ignis.
Tota saepteno super orbe vocum
Scala, se gyro modulante volvit;
Cui procul ducunt hilarata molleis
Astra choreas.
Inde saeptenos animare nervos
Primus Admeti didicit bubulcus;
Primus humanas sepelisse curas
Carmine dictus.
Musico totus grege plaudit aer.
Concha Tritonis mare sedat; ipse


page 214, image: s218

Cui favet Nereus, magis Archimede
Doctus hydraules.
Nec nihil venti, (nisi quando pausa est;)
Nec nihil silvae, zephyro movente, aut
Concinunt rivi queruli, aut citatae ad
Litora cautes.
Est in rauco tonitru suus Symphoniae nervus, videas et antro
Garrulo monteis [Reg: montes] duplicare iactae
Gaudia vocis.
Mulcet Eoum modulata barrum
Aura; Delphini cava terga mulcet,
Sessileis [Reg: Sessiles] olim simulare ponto
Docta quadrigas.
Siculo cornu pecudes Latinas
Pastor inpinguat; leve ducit auceps
Alitum cantu genus: alma sistit
Fistula cervos.
Quid mihi comes memorentur ursi,
Littava saltum praeeunte buxo
Quos Borussorum celebrant ovanteis
Oppida mimos?
Vidimus stirpem Getici renatam
Vatis alternos obiisse vicos,
Cui truceis [Reg: truces] olim posuere tantum
Ismara vultus.
Occubat cantu volucer Caystri.
Et feri cantu superantur angues:
Et suo quondam resoluta cedunt:
Sidera caelo.
Nec tuba tangi renuunt caballi,
Cum cient Martem litui, virosque, et


page 215, image: s219

Arma Tyrrheni stimulant anhela ad
Proelia plausus.
Tum sed Orphei strepitus [(printer); sic: strepidus] modesto
Induant Spartae cuneos furore, et
Patriis sese numeris decens audacia libret.
Scilicet nostram dedit ipse mentem
Stare concentu DEUS. icta voce
Quae simul gestit, memori simul se
Erigit ortu.
Hinc rudi mater puerum sonore, et
Tinnulo flentem crepitu remulcet.
Quem Sami posthac velit auspicari
Carmine Doctor
Tristium miteis [Reg: mites] operas dierum.
Hoc feri [(printer); sic: seri] Chiron lyricen Achillis
Mitiget dextram, insolito daturam
Hectora leto,
Hoc Alexandrum varius choraules,
Bacchicis raptum furiis, ad arma
Concitet praeceps, iterumque pace
Leniat agni.
Hoc suus mensas hilareis [Reg: hilares] Iopas
Condiat: gratum petat hinc levamen
Pastinum, telae, iuga, vincla, remi,
Pensa, viator.
Quis tuas aequet bene, DIVA, laudeis?
Heu lupae tandem, faciemque lenae
Nacta! quam castae decuere dudum
Virginis ora:
Cum piam sacris ageres ministram
Innocens aris, traheresque dulceis


page 216, image: s220

Ionum praesens epulas, et almo
Dores honesto'
Accenderent mentem, Phrygiisque pugnax
Se modis ardor patriae probaret;
Nec trucem nollent animi domare
Aeoles aestum.
Tum tibi pellat resides Ebraeus
Daemonas pastor: citharaeque cantu
Hauserit iussus nova proditurum
Numen Elisa.
Tum tibi claudi numeris Poetae,
Turba Messenen capiat [(printer); sic: capiet] Laconum,
Victa ter frustra: et Salamina, blandi
Voce Solonis,
Lege nequiquam minitante mortem,
Attici sperent reparare cives.
Tum lyra custos monitrice nuptam
Servet Ulyssis.
Saeva Thebano medicata cantu
Ischias cedat, rabidoque sese
Mens levet motu: populique sedent
Plectra tumultus.
Quae Senex olim propior cicutae
Discat, et Graius, sociata ferro,
Calleat Cimon, alias ineruditus habendus.
Huc, ades Regina animi, quieta
Sensuum Princeps, ades: et sonantis
Te SAGITTARÎ gravitate prisca
Imbve cantes.
Qualis Asaphi celebrare dulcem
Nabliis coetum, aut animare felix


page 217, image: s221

Prisca venisti scopulos trahentum
Barbita Vatum;
Huc ades, raucae modo dum gradivi
Detonent cannae tibi, vel triumphans
Erotundatis cito fors Olympus
Perstrepat hymnis.

Epithalamion CHRISTOPHORI TETSCH, I. V. D. Ex Psalmo I. qui decantabatur ad nuptias. Et erit quasi lignum, quod plantatum est secus decursus aquarum. ODE XVII.

MAternis age tibiis
Dic Sponso tenerum, pulcher Hymen, melos,
Dum nexu Paphies sacro
Praegestit Dominae iungere dexteram.
Illum seu platano parem,
Seu gratae fluviis nomine populi;
Seu cedri Libanitidos,
Aut palmae titulo, cedere nesciae,
Laurive omine Delphicae,
Iesseae monitu concelebres lyrae:
Dudum, spe viridis boni,
Plantator rigua fixit humo Polus.
Tum primam vigil ilico
Stirpem, Calliope, prima Novensilum,
Fovit lympha Aganippide:
Foverunt hilares laude Favonii:
Quam certis Labor improbus
Telluris gremio complicuit fibris:


page 218, image: s222

Idem Palladiis bene
Ramis, et cumulo disposuit comae;
Ductu non sine Daedalo
Naturae, et vegeti pectine Cynthii.
Hinc sucus tener Artium;
Hinc saeptemgeminae vena Scientiae
Et trunco, et patulis iit
Interfusa feraci indole brachiis;
Dum se cortice masculo
Communit facilis stips Tolerantiae.
Visos o quoties ovans
Et flore, et foliis, risit Anactoris,
Miti germine gestiens!
Cui par non viridans Hesperidum nemus,
Clarum fetibus aureis;
Non saeptum rosei monstret Adonidis:
Quod circum moveant citum,
Pictae flore, Napeae, et Dryades pedem.
Donec Diva Paphi, et Themis
Certarunt meriti stipitis in decus:
Quarum sancta Themis comas
Vinxit Pierio stemmate, pulchrius,
Quam si vinciat aureis
Lydam Rex Platanum persa monilibus;
Aut frondosa superbiat
Mater centuplici fors anathemate:
Stirpem Diva Paphi modo
Circumdat gracilis germine Liberi,
Quali germine fertilem
Solatur thalamum Iessiades pii.
Quid restat, nisi perpetes
In fructus vigeat ARBOR ut enthea;


page 219, image: s223

Seu fructus Themidi voves,
Hymen, sive Deae fundere Cypriae?

AD FORTUNAM. ODE XVIII.

QUid vero te cum, quid mihi, perfida,
Infame vulgi prostibulum levis,
Sprevisse quae nostros proterve
Ludificare procul penateis:
Nec codicillis, nec mihi nuntiis
Rogat? Non me luce Diespiter
Iuvet, vel unico vocari
Si mihi digna putere nutu.
Quod si vetus te respuit Antium,
Dudumque vanis abstinuit focis
Praeneste sacrum, et Roma turpeis
Sero dolens abolevit aras:
Quacumque malis, hinc abeas licet;
Seu pusionum te pila plus iuvat,
Trochusve, quo rotere consors:
Seu volucres simulare pennis,
Aut quaeris Euripum instabili fuga;
Aut inter angues lubrica conspici,
Quamquam et triformem digna fluxo
Sis Hecaten comitare curru:
Regisve [(printer); sic: Roegisve] volvi turbine Thessali,
Orcinasi te fors [(printer); sic: sors] recreat domus.
Quis scit, propulsa forte quo nunc
Fornice, futilibusve lustris,
Aut tesserarum damnifica vice,
Circumvageris, non sine turpium


page 220, image: s224

Plaustris probrorum, et mille circum
Vipereis socitata [(perhaps: sociata)] diris?
Quis scit, refixa qua Samius tibi
Rursum tyrannus procubuit cruce,
Scanditve bustum rex, Solonis
Sero memor, cruce digna, et igne?
Vidi et, maneret semirutae tuum
Cum fragmen ollae, ni dederis fugam,
Caput, refundendasque pulteis,
Et patinas oculi timerent.
Sed parce talpis exoculatior,
Si, Diva, frontis lumina mentior.
Tam dulce nimirum dolebam
Hosce Iareis fugitare monstrum.
Aiunt et aequor te magis auribus
Pollere, et ortos aequore murices.
Boeoticam [(printer); sic: Boeticam] sane nefrendem
Consilio ac ratione praestes.
Tum sed pedestrem non socias Chorum,
Quae stare [(printer); sic: stares] nescis; Maeonio fides,
Si danda Vati. Vah decorum
Te sitiat genus, omne tectum!
FORTUNA, si tu lucis, et aurium,
Et mentis expers sola fores, parum est:
Nunc et tuos carere mente, et
Aure iubes, oculisque servos;
Ni qua Midae fors auriculae micant,
Sibique tantum prospicit Euclio.
Facesse, lena. Non Sesostris
Axe vehor? neque Baiazetis
Claustrum pavesco, non patitur duos


page 221, image: s225

In orbe soles dux Macedo, tenax
Sceptri? nec occasum tremisco.
Res sed enim, puto, digna votis
Mutare fabrum Caesare, tertia
Me opte si me lux gladio necet:
Aut classibus stravisse centum
Aequora, cedere iussa flagris;
Qua dedecora post fugias scapha.
Novi et fugacis litora principis,
Ensesque iuratos, et utres
Sanguineos, liquidasque venas,
Et dira magni pocula Socratis.
Non Bellifari nos oboli latent;
Non triste mendicans Orestes,
Et gladio feriendus, exul
Eheu, clientis denique Tullius.
Cur astra saltu forte petam, reses [(reading uncertain: print faded)]
Cocytio mox amne? Frustra,
Stulta, tuis mihi plaudis alis.
Scholam Corinthi iam teneo lubens:
Nec tu mineris fors Dionysium.
Seu rideas serena vultu;
Seu furibunda tones, perinde est.
Utrumque tanti. iam mea me, procul,
Quas vana iactas, mens nucibus, boni
Dudum replevit cauta censu
Pectoris, ingeniique regno.
Qua vis, alumnum quaerito supplicem:
Non figo vestris basia calcibus.
Flectamus: aversoque gressu
Pacificum, mea sensa, cordis


page 222, image: s226

Subite saeptum. Stridula deforis
Ludat cachinnis, aut stomachum citet,
Per iura, perduellis, amens,
Subdola, nec nuce digna cassa.
Auditis? ut trux grandine coctiles
(Commota nempe est) verberat imbrices?
Ridete sed frangente tecto
Fulmineum resilire vitrum.

THYRSIS. LYRICO-BUCOLICON. In Nuptiis. STEPHANI MULLERI, Rect. Palaeopol. ODE XIX.

NIl tritum resono pollice THYRSIDIS
Iam dudum thalamo debueram mei.
Eheu tristibus aera,
Divum [Orig: Divûm] quaestibus obstrepunt!
Seu tentem numero Threieio fides;
Seu chordis animem cymbala tinnulis:
Campani undique fletus
Maestis obruimur sonis.
Non ultra calamos nam terimus leveis;
Quos olim, medico sospes Apolline,
Laudavit MELIBOEUM
THYRSIS flare novellulum
Nunc omnis meritam Phoebus obit casam [(printer); sic: casum] :
Phoebeique penus. Est nova barbitos,


page 223, image: s227

Ingens, splendida, dulcis,
Vultu laeta triangulo,
Quae sistris potior sit Phariis mihi:
Sunt quae fila genu nuncupet Italum:
Sunt quae brachia plectris
Levent dulce trementibus.
Quid iam conspicuam dentibus Indicis,
Atque Inda memorem ditem ebeno Chelyn?
Non mutis ego Vatum
Nervis nomina mentior.
Cantus ipse meos, tecta nitentia
Haud pridem varians culmine rustico,
THYRSIS cum MALACANDRO,
Et quis tertius? audiit;
Non, si multa modis se TRIPOLIS meis
Quondam difficilem praebuit arbitram;
Isthaec mens tibi, THYRSI.
Nos vulgum super aestimans,
At tu nunc tacito foedere iungeris,
Et festiva vetant cantica naeniae [Reg: neniae] ;
Illustri super acres
Late funere naeniae [Reg: neniae] .
Audin, ut silices, antraque rupium,
Et valles reboent murmure flebili.
Et maneis [Reg: manes] in honoro
Exprobrent teneros cavo?
Nec iam dira boves funera nesciunt,
Non hornae pecudes, herbida carpere
Dudum pabula campis,
Et vivae immemores aquae.
Differ; THYRSI, torum, sub Iove publici
Dum ponant gemitus, et litui tibi


page 224, image: s228

Et iucunda decentem
Plaudant aera Thalassium,
Non diversa manet certus amor soni.
Quo Musae strepitu dulcia contrahunt
Agnae vincla leves? quo
Laetae [(printer); sic: Latae] gramine buculae?
Felix, THYRSI, toro! praepete quem Dea
Non pastor DORYLAS, non adiit pio
Hic cum SARNIDE CHIMON,
Nequiquam properans facem.
Nec tu SIDONIIS, unde larem modo
Ad nos iam tetulit tertia, finibus
Traducis LISABELLAM,
Servantem TYRIAS domos
Et formosa tibi saepta PALAETYROS,
Formosaeque dicat vincula Virginis,
(Livor saeve, facesse)
Alto sanguine. Virginis.
Quem tandem, MELIBOEE, exstruimus focum?
Qua spem prosequimur nos AMARYLLIDE?
Quin vestigia tuto
Prensamus pia tramite?
Hoc praeit etiam, ne timeas, MEGAS.
Frustra. Calliope nam mihi pronuba
Dircaeam valituro
Legit coniugio CHELYN.
Ne vultu sociae, THYRSI, superbias.
Et nostrae suus est, est Veneri decor:
Et centum mihi novit
Amplexu dare gaudia.
Mores conveniunt Penelopes minus.
Tum lites fugitat, nec pia iurgia.


page 225, image: s229

Puris vescitur auris.
Mel est, quod loquitur, merum,
Ultro iussa tacet. Quin, rea verberum,
Gestit mirificis icta sonoribus,
Plagarumque tributo
Metitur sua gaudia.
Nec tot, quas pereo, non tolerat fides,
Flammae zelotypae nescia, pellices:
Omnis iam scatet unde
Natis carminibus domus.
Haec nunc sunt vigilum munera Caelitum.
Gaude THYRSI, tuis, dum capior meis.
Caelo ponimur ipso,
Ultra si cupimus nihil.

IUBILUM PACIS, Post diuturna tandem bella in Germaniam reducis. ODE XX.

NUnc mihi laetum fidibus novellis,
Barbiton tendas, age Diva Pindi
Queis [Reg: Quibus] renascentis speciosa dicam
Munera PACIS.
PACIS, heu! dudum fugientis orbe,
Dum ruunt Orco Furiae, trucique
Foeda, succinctae stimulis, inundant
Saecula ferro.
Vana nos ludunt simulacra rerum?
An fide constant liquida, diuque
Naufragis parent Helenae corusco
Sidere fratres?


page 226, image: s230

Vah procellosos hiemis furores
Bellicae traxit nimis heu! Megaera:
Saeviit torto nimis heu! cruentus
Fulmine Mavors.
Nubilo tandem periere vasti
Turbines caelo: pia militari,
Reppetunt [Reg: Repetunt] tandem sibi foedus Alcedonia
ponto.
Dulcis, o multum, mea plectra, dulcis
Orphei tradux, quibus omne late
Aes silet campis, et acuta rauco
Tympana bombo!
Martii vobis litui, ferusque
Buccinae clangor, volucrisque plumbi
Fulmen, et praeceps siluit tremendo
Machina rictu.
Ipsa, quae pridem cecinit severae,
Pallados telum, tuba, versa plausu,
Pallados mitem cecinisse iam nunc
Gaudet Olivam.
Hanc simul priscum retulisse terris,
Ultimo cantu monuit, vigorem:
Bella dediscit, strepitumque pugnae, et
Flebile murmur.
Tum sed antiquos placidis sonores
Devovet ludis thalamisque Regum:
Cui lyrae quondam removent iuvandas
Carmine mensas.
Aureis io! remeat, videtis.
Teutones? io! remeat, videtis?
Seiugis, glauco redimita frontem
Germine Diva.


page 227, image: s231

Obviis flavi reducem salutant
Frugibus campi: meliora tendunt
Osculaturi nimium moratam
Gramina colles.
Sancta, qua fertur, Pietas, et Aequum,
Et Fides almum comitantur axem,
Et salus, et dis viridante rerum
Copia cornu.
Exuunt promptis Silvae ferocem
Indolem telis: radiata multo,
Quae feris olim gladiis triumphat
Vomere Tellus.
Omnis in falces abit, et ligones
Terror hastarum: posuere saevum [(transcriber); sic: saerum]
Mitibus rastris capuli rigorem, et
Pectine furcae.
Simias late volucreis, et iram
Propulit signi rugientis aether:
Nec Iovis quondam, nova portat, ales
Fulmina Marti.
Civium nuper vitiata tabo,
Lactis, et puri liquidis inundant
Nectaris venis, roseique censu
Flumina mellis.
Ipse, qui caeco toties latebat
Imbre peilorum [Reg: pilorum] , tetricoque fumo,
Sol recens audet faciem retecto
Ostendere mundo.
Emicans, qua se rotat hospes, aula
Iubilis alte resonat coloni,


page 228, image: s232

Desidum vix dum bene tuta vasto
Ore tonantum [(perhaps: tonantem)] ,
Hinc et hinc altis nova tecta surgunt
Ruderum fossis: simul inquilinus
Crebrior complet rediens hiulcis
Oppida vicis.
Urbium tristes periere flammae:
Frater amplexu recipit sororem: et
Deflagraturis sacra comit Hymen
Tempora taedis.
Limpidis circum nitet ampla gemmis
Fabra Naturae facies, et auro:
Gaudiis ingens liquidis renidet
Undique Mundus.
O ter, o salve quater, alma! rerum
Patriis, Nutrix, revocata terris!
O Amor mundi merus, o abundans
Gratia salve!
Seu piam siccus Garamas remisit,
Aut supra Thulen freta cana linquis:
Nostra feliceis [Reg: felices] super arva pande
Mitior alas.
Exules longe tibi redde cultus;
Redde Fas pulsum, niveumque Morum
Lumen, et Regum Phrygio ligata
Pectora nodo.
Iam tibi verpae paveant Geloni
Eminus: celsis tibi iam tremiscat
Artace pinnis, profugoque pallens
Turcia ferro.


page 229, image: s233

Thracios tandem remigrare fineis
Pelle vesanum super alta Numen,
Qua cruor torvi veteres mariti
Imbuat aras.
Perpetis sic te Solimae subite,
Templa nobiscum velit ille demum
PACIS aeternus, veniente rerum
Limite, PRINCEPS,

AD ALBERTUM LINEMANNUM, De HULDERICO CALORESTE, Phil. Mag. Caeco. ODE XXI.

CAeca fronte latens, ingenii dies
Quanto sit potior luce socordium,
Exemplo CALORESTES
Est, ALBERTE, notabili.
Centum, nonne vides, corpora lucida
Ut clari tenebras suspiciant Viri?
Ut pubes Academica
Unis confluat aedibus;
Seu linguam varios erudit in sonos,
Et punctis aperit sensa Iacobidum:
Seu certam sinuosae
Accendit Logices facem:
Naturaeve sacras ingreditur domos
Mystes flexanimus: seu, citus eloqui
Dulcis, tendit amussim
Vitae Socraticam bonae?
Illum et, difficili non sine calculo,
Caeli lucidulam scandere machinam


page 230, image: s234

Et commenta Tychonis
Vafri discere vidimus.
Facundum medio vidimus agmine
Euclidea tibi iungere lemmata.
Formarumque repentum
Nodos mille retexere.
Quid dicam fidibus ludere Musicum,
Quas docto sibimet pollice condidit?
Quid struxisse cicutas
Iugeis [Reg: Iuges] artifici manu?
Nam finxisse, parum est, forte sedilia.
Aut aptam laribus sollicitis penum:
Nec tanti siet almis
Admovisse manum focis.
Ad metam [(printer); sic: metram] quoties vidimus invidum
(Proh rerum faciem!) pellere missile?
Et dextre, neque certis
Sponsorum sine plausibus!
Seu noctem, vidua fronte satam, DEUS
Solatur vegeti lumine pectoris:
Seu plus, curta foris, se
Intra sensa recolligunt:
Miramur nitidae noctis imaginem,
Quae nostros tenera luce beet dies.
Quot talpas, age, possit
Unus dicere Lynceus?
Fertur, cum viridem tempora lauream
Circum cassa daret. Pieridum pater
Occentasse verenda
Claris carmina noctibus;


page 231, image: s235

Queis [Reg: Quibus] flammae vigiles invideant poli,
Et Sol, et tremula Cynthia lampade,
Et, cum luce Dierum,
Mater fulgida Memnonis.
Non te PYTHAGORAE mite iuvet specu,
Nostri TIRESIA posthume saeculi,
Non qua graius olim
Orator latuit scrobe:
Cum mentis traherent irriguum iubar,
Umbrosi latebra fornicis abditi,
Doctis unde micarent
Mundi climata Solibus.
Nec te Pegaseis antra recessibus,
Aut Phoebus bifido vertice sopiat,
Fallentem cata pulchris
Quaqua tempora somniis.
Talem se volvit mentis acumine,
Cum molleis [Reg: molles] foderet DEMOCRITUS faces.
Talem se DIODORUS
Claravit quoque posteris,
Quem plectrum baculis iungere plurima
Invisum stupuit lux Geometricis.
Ne laudem DIDYMUM
Spisso codice nobilem.
Gaude perspicuis, o bone, noctibus.
Te, nocteque tuas Sol, aciem novi
Dum promittis HOMERI,
Celsis provehet essedis.


page 232, image: s236

AD URBEM MONASTERIENSEM, Post partam inibi, pactamque exoptatissimam Germaniae Pacem. ODE XXII.

EFfer laeta caput turrigerum polo,
Parque altae niteat frons Berecynthiae,
Urbs, quae COENOBII Westphalicos sacro
Campos nomine territas,
Ex quo prisca pio se MIMIGARDIA [(printer); sic: MIMIGARDIAE]
Correxit titulo. Nunc veterem Scholae
Florem, et contiguas ambiguo minas
Iacta comtior [Reg: comptior] aetheri:
Nec clades dibaphi mente puta gregis;
Postquam paciferum, de Tanai redux,
Germen Virgo tuis extulit arcibus
Supra Teutoniae solum,
Argutis Amasis iam tibi ductibus,
Et nomen perarat nobile Lippia;
Queis [Reg: Quibus] chartam voveat Pergamus, et sacer
Omnem Nilus arundinem.
Mox et Caesaream Danubius tibi,
Et fundet dominans Austria sepiam;
Cui flagret rutilis Hermus, et India
Deservire liquoribus.

Propempticon AD FRIDERICUM CALISIUM, Cum Nobiliss. et Generosissimis Adolescentibus Georgio Ernesto, Andrea Bernhardo, et Friderico, Fratribus Germanis a Koenigseck, peregrinationem ineuntem. ODE XXIII.

O Qui dulcia pignora,
Florem Prussiaco sanguine nobilem,


page 233, image: s237

Pubis sidera patriae
Matris delicias, spem nitidam Patris,
Avectas memori rate,
Spartae nacte decus tam, CALISI, pium:
Cur Euri fremitum levem,
Et spectas operas Aeoliae domus?
Iam nostris tibi carbasa
Votis icta tument, et gemitu sacro;
Raucarum Zephyri precum
Iam spirant, tumidis non sine lacrimis,
Queis [Reg: Quibus] undae invaleant maris,
Et placata trucis marmora Nerei.
Felix scande trabem: tuum
Fausta depositum commeet oscine,
Ternae corcula Gratiae.
Spondent excubias en pia sidera
Exorata suas; Cypri
Isthinc Diva potens: hinc gemina face
Fratres Oebalii. Ratem
Circum Nereides ludere Balthicae,
Et Spio, et Crocale, et Psecas
Assultans, placidis occipiunt vadis:
Facundi memores soni, et
Vocis mellifluae, qua radians [(printer); sic: ridians] polo
BRENONUM rutilo, suis
Nuper litoribus SPLENDOR, et incliti
Fulsit margine Bregelae [(printer); sic: Bregele] .
Quo vos cumque favens appulerit DEUS,
Alata sequimur prece,
Et puppim rata suspiria; proferent.
Quod si dein quoque patriis [(printer); sic: patris]
Se desideriis vestra reciprocant,


page 234, image: s238

Non ventus facilis magis
Vos sistat reduci denique litore.

PRO SCHOLAE SALUTE, decantata ex tempore. ODE XXIV.

SUmme doctorum Pater atque Custos,
Protegas nostri placidum Lycei
Quaesumus lumen, patriisque condas
Mitior alis.
Crescat hic sancto Pietas honore;
Floreant Artes, et amica morum
Castitas almo teneram coronet
Germine pubem [(printer); sic: plebem] .
Pelle discordes Satanae tumultus;
Angeli circum vigilent, et atro
Usque sollertem revocent benigni
Turbine coetum.
Sic [(printer); sic: Si] tibi nostrae sonuisse laudes
Perpetim pergent et ab ore grata
Contubernalis tenero iuventae
Encomia carpes.

CHRIST. CALDENBACH. RHYTMORUM [Reg: RHYTHMORUM] LIBER.

HYMNUS MATUTINUS. I.

FUlget en renata caelo,
Noctis expedita velo


page 235, image: s239

Lux per alta nubila;
CHRISTE, vere Sol dierum,
Lumen hoc in orbe verum,
Nostra vise pectora.
Tu simul reclive vergis,
Et sub aequor ora mergis,
Caecus [(printer); sic: Coccus] horror ingruit.
Grata rursus edis ora:
Tota pone mens decora
Claritate splenduit.
Pelle, pelle luce verbi,
Quicquid umbrat hoc acerbi
Cor rebelle frigoris
Sit lucerna clara mentis,
Nec probrosa fax decentis,
Ardeat cupidinis.
Fac pudica sanctiorum
Vita se nitente morum
Ornet usque lumine.
Dextra pura sit; modestus
Sermo; castus ipse gestus;
Mensa parca copiae.
Quaerit usque Rex Averni
Calle luminis superni
Devocare sedulos:
Hostis o dolos revela,
Et cruenta falle tela,
Queis [Reg: Quibus] inuncat obvios.
Ense cinge nos fideli,
Et salubris aere teli:
Iure tegmen emicet.
Adde texta Veritatis,


page 236, image: s240

Et sinister evocatis
Pacis umbo militet.
Tum suprema cum dierum
Martis improbi severum
Claudet hora carcerem;
Exitum faccesse laetum,
Et subire da quietum
Inter astra marginem.

HYMNUS VESPERTINUS. II.

FAbricator alme rerum,
Vesperascit, atque serum
Appropinquat horride:
O tuere dormientes,
Et propelle nos volentes
Vi doloque laedere.
Ecce grandis est caterva,
Cuius ardor est proterva
Concitare fulmina,
Quae suprema dent pusilli
Spiritus, et imbecilli
Corporis pericula.
O resiste conglobati
Agminis ferocitati,
Ne gravemur impotes:
Utque noctis hunc soporem
Hauriamus ad vigorem
Carnis, abde supplices.
Te per huncce lucis usum
Rege vidimus retusum


page 237, image: s241

Robur omne Daemonis:
Te regente porro tuti
Asseremur, et soluti
Iugibus molestiis.
Fugit e patente rerum
Clarus [(printer); sic: Clarius] ille, Sol, dierum
Imperator ordine:
Ne recedat a levatis
Lux superna veritatis
Occidisse nesciae.
Cumque temporis [(printer); sic: temporibus] repleti
Iam supremus ille leti
Pandet ordo terminum:
O facesse tristiori
Mortis anxiae dolori,
Quo beemur, exitum.

DE PASSIONE DOMINI. III.

QUid patrasti, Dux benigne
Agminis deperditi,
Cur flagella tenta digne
Iudiceris perpeti?
Fallor et non est reatus,
Quo tremiscas iudicatus.
Purus es, nec ulla mentem
Inquinavit pravitas:
Sauciavit appetentem
Tanta fati diritas,
Sponte tot crudeliores
Ferre discupis dolores,


page 238, image: s242

Te meorum degravavit
Vasta moles criminum.
Mater heu! iam nostra flavis
Hoc in Horto classicum.
Utque possim liberari,
Ipse gestis tu ligari.
Hinc tot in te turbulenta
Axe vibrant fulmina;
Hinc vehuntur et cruenta
Carnis arvo flumina,
Quae vel universa fesso
Membra siccant imbre presso,
Fugit a pallente vultus
Omne lumen lumine;
Inque tabescente cultus
Nil remansit corpore,
Saxa cernunt, et moventur,
Ut misellum lacrimentur.
Propter illa luctuosae
Passionis tormina,
Oro te, Rex gloriosae,
Tolle cuncta crimina,
Quae salutis repparatae [Reg: reparatae]
Me repellunt faustitate,

In Actum Oratorium. DE MAGIS, PUERO IESU DONA SUA OFFERENTIBUS. IV.

VEnit ergo, venit expetitus
Rex Sionis ille gentibus:


page 239, image: s243

Fulget astrum; praeco caelicus
Iam Monarcham prodit eruditus.
Sceptra, sertum, purpura
Ipsa tangunt sidera.
Quo movetis, clara gens Sabaeo
Longius profecta cardine:
Tectus horret ecce stramine,
Totus orbe delitens Ebraeo:
Quodque vult palatium,
Saepta sunt boantium.
Seu curuli gaudet ille sella
Noster heros, sive gramine:
Sive culmis, sive sindone
Membra natus contegit tenella:
Quem notarunt caelites,
Nos habebit supplices.
Quaere Vatum turba praesciorum:
Quo Dynastes exit oppido?
Iam Micheae nota concio:
Sola terra plaudat [(printer); sic: plaudet] Ephratorum.
Nescit hunc Ierusalem,
Quem dat arcta Bethlehem.
Cur tremiscit [(printer); sic: contremiscit] magna Regis aula?
Cur in enses surgit ardua,
Si latentem forte parvula
Pusionem servat orbe caula?
Quid requirat terreum
Rex et Auctor siderum?
Sistit auspicata fax, sodales:
Ecce recta Regis incliti!
Numquid huc moramur ingredi?
Contigit videre liberales


page 240, image: s244

Hoc penates hospite:
Restat his succedere.
Esto mitis, prosper, ac benignus,
Noster o caelestis advena:
Heu quis in e spreta limina
Ordo fati conpulit malignus?
Non hic ortus regio
Convenit fastigio.
Ergo byssum frusta fasciarum.
Strata caespes [(printer); sic: cepses] supplet aurea?
Picta rupes haec tapetia,
Et misellis planctibus [(printer); sic: planctitus] ferarum
Mite contubernium
Copiam satellitum?
Fallimur. Coruscat omne digno,
Rege te vibrante, lumine:
Cuncta cedet nox, o enite,
Vera lux, felice nata signo.
Haec habentem limina
Celsa laudant sidera.
En et haec tributa subditorum,
MAGNE PRINCEPS, casta munera;
Digna numquam, quando gratia
Vile pondus non adaequat horum.
Sed negata dexterae
Integramus pectore.
Sume testem,, DIVE REX, honoris
Hac in auri parte regii;
Sume testem turis enthei
Et Sacerdos lacrimis odoris.
Pone viram strenve:
Atque myrrham suscipe.


page 241, image: s245

Signa promimus benignitatis,
Signa fortis terna gloriae,
Qua per haec et illa caelicae
Clarus audis regna vastitatis.
Signa iuxtim debiti
Sume cultus Principi.
Hic fidelitatis ille verae,
Quam paramus, splendor emicat:
Hic precatuum quod aestuat
Igne supplici, cor intuere.
Flagrat hic innoxiae
Myrrha paenitentiae.
Si recurvum pastor Israelis
Huc tetendit ante poplitem,
Et serenum vidit auspicem:
Ne repelle, dexteris anhelis
Turba quae fert Ethnica,
Ominosa munera.
Flecte sceptrum, flecte gratiose.
Rex; nocentes, Pastor, expia,
Mortis, o verende, subiuga
Dira, Vindex, colla gloriose:
Et beatis optimus
Sparge terras fructibus.
Sic acerbo sponte plebs sequatur
Praevium redempta tramite;
Sic perennis flamma victimae
In litata sacra prodigatur.
Atque regni debitos
Semper auge terminos.


page 242, image: s246

In alium Actum Orat. Quo Christi, Redemptoris nostri, Spiritualis, PUGNA, VICTORIA, AC TRIUMphus celebrabatur. DE CHRISTI PATIENTIS PUGNA V.

MAgna caeli Fortitudo
Languet, et defixa crudo
Collabascit stipite.
Mille vexant diriores
Innocentiam dolores,
Mille iustum machinae.
Summa rerum fulcra nutant:
Quaeque mundi spes volutant.
Fracta torpent pectora.
Illa patrii fatiscit,
Dum cruenta pugna gliscit,
Roboris Vis unica.
Quos adorant astra, vultus
Pallor ambita: atque multus
Crura languor occupat.
Colla sidunt: et lacertos,
Debilem fulcire certos.
Clavus ater alligat.
Ipse clamat se relictum:
Hostiumque turma victum
Censet agnum gloriae.
Quem valere sufferendo,
Et Plutoniam cadendo,
Vim decebat sternere.


page 243, image: s247

Talis ille, cum cadebat,
Tecta Samso diruebat,
Atque victor occidit.
Quid ferocis, plebs Ebraea?
Clara tollet mox tropaea,
Urna quem nunc abdidit.
Stamus omnes hoc cadente:
Roboramur hoc tremente:
Occubante vivimus.
Id facesse, CHRISTE FORTIS,
Fac beatae quaeso mortis
Gloria nitentibus.

DE CHRISTI RESURGENTIS Victoria. VI.

CEssat ergo luctuosi
Proelium certaminis,
Et per auras gloriosi
Signa fulgent Principis.
Ergo tanti ponderis
Imperator fert habenas,
Et probrosi trux catenas
Turba mordet carceris?
Quanta rerum dimicantem
Impetebant fulmina?
Nescit, ultra quae migrantem
Perstrepebant, vincula.
Spreta cessit purpura:
Quaeque tabo diffluebant,
Plasma dignum nesciebant
Dulce vibrant vulnera.


page 244, image: s248

Sputa, clavi transierunt,
Et libido lanceae;
Flagra membris acquierunt.
Tristis humor spongiae [(printer); sic: spongeae] ,
Dens coronae spineae;
Quicquid et ferocis ara
Saeviebat heu! amara,
Fugit omne Golothae.
Iamque cuncta, quae dolenti
Se dolentem praestitit,
Meta mundi praevalenti
Suave lumen induit.
Terra gaudens exsilit;
Sol adorat hunc nitorem;
Clara caeli gens decorem
Tam verendum suspicit.
Aula pallens contremiscis
Diminuti Tartari;
Mors recedens ingemiscit;
Culpa cessat perfidi.
Omnis Antri squalidi [Reg: squalidi]
Fracta moles subiugatur;
Certa sonti spes paratur
Insequentis gaudii,
Prodit ille de leonum
Sede Vates entheus;
Grande rubris ultionum
Haeret agmen fluctibus.
Spirat aevo redditus
Ille ceto devorandus;
Ille vivit immolandus
Abrahami filius.


page 245, image: s249

Plaude tanto liberata,
Plebs misella, Vindice;
Solve mentis dona grata;
Vive, suffer, concine.
Disce quin et vincere.
Hic oportet proeliati.
LAUREa si vis beari,
Hacce CHRISTI nitere.

DE CHRISTI ASCENDENTIS Triumpho. VII.

POst tropaea, post recentem
Hoste victo Lauream,
It triumphans, ecce gentem
Qui redemit perditam,
Et subactam per severos,
Inclitae salutis heros,
Apparatus inferam
Stringit altus copiam.
Non per ampla se decorae
Urbis infert moenia.
Nube fertur: hanc honorae
Sedis arcet regia.
Non superbit forte bigis!
Non corona non quadrigis:
Illa Patris fulgida
Cedit uni dextera.
Huc levatur; huc tetendit,
Huc rapinas detulit.
Victa frustra turba frendit,
Quam catasta comprimit,


page 246, image: s250

E nigrantibus cavernis
Omne sedibus supernis,
Ni quod Orcum diligit,
Agmen aegrum reddidit.
Sic in arcam fert olivae
Germen ales nuntia;
Sic terendam dat nocivae
Gentis aulam Iosua.
Sic Enochus, sic Propheta
Scandit aetheris vireta;
Et Iacobum reddita
Visit auctum patria.
Parce Roma gloriari
Pristinis sollemnibus.
Lingua nescit ulla fati,
Qua Redemptor inclitus
Patriis celebritate,
Et decora claritate,
Sit revectus sedibus;
Mente nec prehendimus.
Plaudit universa rerum
Turba pompae Principis.
Terra gestit; astra verum
Lumen ornant iubilis.
Arva, montes, qua notantur,
Prata REGI gratulatur
Ipsa caeli mutuis
Aula fervet canticis.
Ductor alme, gloriose,
CHRISTE, Victor hostium,
In TRIUMPHI gratiose.
Posce nos consortium.


page 247, image: s251

Victa porro sit proterva,
Qua lacessimur, caterva.
Sic perenne caelitum
Audias praeconium.

IN SOTERIA MYSTICA, Quibus nomine AGNI, LEONIS, ET AQUILAE Christus Redemptor noster celebratur. CHRISTUS IN MORTE AGNUS. VIII:

DOna laudis universi
Immolemus nocte mersi
Patriorum criminum:
Pro reorum labe magnus
Ille se lubenter AGNUS
Obtulit piaculum,
Errat horti per vireta
Rex, Sacerdos, et Propheta,
Pastor, Agnus, Victima;
Sponte quaerit hic ligari.
Euge vere singulari
Sospitamur hostia.
Hinc sacrorum tecta Vatum
Vinctus intrat; hinc Pilatum,
Atque Regem convenit.
Probra, sannas, flagra, sentes
Mitis inter saevientes
Hic, necemque repperit.
Urget aegrum crux amara.
Iamque tristi pronus ara


page 248, image: s252

Immolandus sternitur:
Qua litetur hic odore
Nobili, calens amore
Flamma cordis promitur.
Manat amplo fonte sanguis:
Quosque foede priscus Anguis
Inquinarat [(transcriber); sic: Inqui narat] , expiat
Ecce patrem sacra Nati
Leniunt, et caritati
Cuncta tantae roborat.
Transit amplis aucta donis
Gens amata de Pharonis
Arce sospes inferi;
Quos per ostium cruoris
Sparsa vis a perditoris
Ense salvat Angeli.
Fonte nos piaculari,
CHRISTE; munda, quos lavari
Velle per te dispicis:
Quasque spondes expiatis,
Nos, o AGNE, fac beatis
Interesse nuptiis.

CHRISTUS IN RESURRECTIOne Leo. IX.

QUem sicut AGNUM vidimus
Fudisse vitam gentibus:
Nunc ut LEONEM cernite
Potenter hostes vincere.
Quis horror instat Inferis?
Quis terror aulae Daemonis?


page 249, image: s253

Quem dedecora nubilum
Mors expavescit terminum?
Nec ergo clauso marmori
Parsere Patres anxii,
Qua paricidae vindicem
Saepsere vitae Principem?
O vana mundi robora!
O tensa frustra retia,
Quae morte mergant unicum
Parentis alti Filium!
Luduntur hastae; languida
Stringendo sistunt vincula;
Rupere casses: exsilit,
Et praeda sospes aufugit.
Laetare iam nunc ardua,
Reducta plebs victoria.
Nam cuius, ede, liquido
Tropaea cedent commodo?
En fracta mortem, crimina,
Et cum Dracone Tartara!
Est et petenda mutuis
Opima praeda iubilis.
Nunc lex severa mitior;
Nunc Patris ira leior;
Nunc clausa dudum patria
Reclusa caeli ianua,
Supreme Victor, assere,
Quos vindicasti sanguine:
Nec fraude plangat hostium
Quod te colit, peculium.


page 250, image: s254

CHRISTUS IN ASCENSIONE AQUILA. X.

NUnc io laetis super astra pennis
Tollitur Princeps solii perennis,
Unde sectatus fuerat tenentem
Avia gentem.
Ceu ferox, alta relevata valle,
Cum petit noto per inane calle
Ultimo sedes Iove cardinales,
FULMINIS ALES.
Hic sacri tandem gravitas laboris,
Hic feri cessat rabies doloris,
Quem lubens nostra vigil in salute
Sensit acute,
Hic suo pressos pede ridet hostes;
Hinc suos late regit, atque postes
Arctat Inferni Satanaeque fortem
Fraude cohortem.
Pristini celso redeunt honores
Dum PATRI dexter capit ampliores
Imperi fasces, dominus rotundi
Undique mundi.
Huc viam charis praeit ipse pullis:
Huc vocat gnavos, ubi nostra nullis
Sistet auctorum spatiis dierum
Gloria rerum.
CHRISTE, devotis trahe semper alis
Nos tuum post te genus, usque malis
Nescios tecum crucis expetitam
Vivere vitant.


page 251, image: s255

In Orationem geminam DE ANGELIS BONIS ET MALIS, Hymni duo. Primus. DE ANGELORUM PRO ECCLESIA EXCUBIIS XI.

SUrge, surge blandiore,
Mens fidelis, e sopore
Turbidorum [(printer); sic: Turpidorum] temporum;
Surge lingua, vox, sonorae
Quicquid artis est, tenore
Pangat apto canticum.
Pastor ille quem veretur
Gens piorum, nos tuetur
Irretorto lumine.
Non is unquam sopietur.
Dignus ergo, qui levetur
Luculento carmine.
Huius ad mandata laetus
Angelorum nostra coetus
Saepta cingens excubat;
Quos, laboris inquietus,
Ille Serpens exoletus,
Ut trucidet, aestuat.
Ut leonum diriora
Pavit arctus inter ora;


page 252, image: s256

Qui Draconem perculit:
Cuncta sic nos terret hora.
Caelitum sed vis honora
Imbecilles protegit.
Dulce Vates igneorum
Agmen intuens equorum
Castra ridet hostica.
Tecta flagrant [(transcriber); sic: flragrant] impiorum,
Quando iustus Angelorum
Voce linquit moenia.
Est adhuc, quae dimicantes
Firmat, et periclitantes
Orbe solvit anxio;
Quae praehendit ambulantes,
Et reducit deviantes,
Est superna concio.
Vos proinde, Turba fortis
Asserentis nos cohortis
Et ministra Numini,
Vos simul tam pulchra sortis
Fata nubilis subortis
Praedicate cernui.
Tuque, magne REX potentum,
Alme Custos o clientum,
Quos parasti sanguine,
Mitte porro, quae furentum
Ausa turbent, te timentum
Sancta castra copiae.
Hymnus Secundus.

DE DAEMONUM ADVERSUS Pios insidiis. XII.


page 253, image: s257

GRex pusille, quem Sionis
Rex in arva pastionis
Gratiosae dirigit;
O tenella spes polorum,
Quam caterva trux luporum
Milleformis impetit:
Si tot in te mundus hostes,
Si profundos ipsa postes
Dira laxant Tartara:
Summa curam, fide tute,
Profidelium salute
Non remittunt Numina.
Post - Averni - quam vetustus
Anguis igne degit ustus,
Sede pulsus aetheris;
Et rebellis arx Giganti
Vasta stat: perenne tanti
Sunt habenae Vindicis.
Quid Tyranni quid feroces,
Queis [Reg: Quibus] inhorret Secta, voces;
Quid dolorum machinae;
Vis et arma quid nocebunt,
Quando clavo praesidebunt
Huius arma dexterae?
Fide tantum: sed caveto,
Somnus ut ne forte leto
Te sinister mancipet.
Excuba, contende, spera.
Et Precando persevera:
Nulla te vis opprimet.


page 254, image: s258

Absque te nos excubamus,
Summe DUX, et militamus
Irrito conamine:
Tu levabis excubantes,
Tu tuaeque militantes
Sospitabis gloriae.

IN CORONAM BONI PRINCIPIS, Sive Orationem de Virtutibus et officio Magistratus Christiani. XIII.

STROPH.

QUisquis optas intueri
Pulchra serto tempora,
Linque iam rosaria;
Linque picta lilia,
Et vireta florida:
Prostat, ecce, pulchra veri
TEXTA PRINCIPIS videri,
Quae tenerrimo vigore
Refulgido [(printer); sic: Et fulgido] nitore,
Quicquid unquam purpurae,
Aut virentis gratiae,
Igne plurimo decorae
Chloridis tuentur orae,
Sola possunt vincere.

ANTIST.

O Verendi praepotentes
Numinis Vicarii.
Quid decoris incliti
Cerno vestro confici


page 255, image: s259

Hac Corolla vultui!
Ferte traditam volentes,
Et per amplas hacce gentes,
Quaeis praestis, eminete.
Sic modestiae studete,
Sic Amori subditum;
Sic et Aequi terminum
Corde provido tenete;
Quodque primum, sic timete
Sanctitatem Caelitum.

EPOD.

IGnosce, Flora, quod per hos honores
Vernantis hinc et inde saeculi
Amoenitates prorsus eligi [(printer); sic: elegi]
Mirare nobis elegantiores.
Visuntur arcto clara limite,
Quae dona praesens hora credit:
Quod Imperator noster edit,
Hoc orbis ipse fulget lumine.

In Actum Oratorium. DE ELECTIONE CAROLI V. ODAE V.

I. Lacrima super defuncto. XIV.

SIc vel invictos manet hora Reges!
Sic nec incumbens solio potestas
Inclito, leti valet immodestas
Rumpere leges!


page 256, image: s260

Caedit incultos simul, et tenellos
Atropos tristis; rapit inquieta
Falce turgentes, et in obsoleta
Veste misellos.
Plange defuncti lacrimosa fata
PRINCIPIS, Teuto, cecidit retenti
Spes prius voti, nimis heu! repenti
Clade gravata.
Tuque stellare Moderator arcis,
Verte funesti nova damna fati,
Qui pio culpis populi gravati
Numine parcis.

II. Populi Regem nescientis infelicitas. XV.

TErra, quam lex saeva mortis
Fecit orbam Principe,
Luget, ut marita, sortis
Fraude, cassa coniuge,
Qui manebat impetitae
Ceu Clumna [(printer); sic: culumna] sacra vitae.
Ecquis eriget cadentem?
Quis fovebit anxiam?
Surgit hostis; et, paventem
Saevus, inquit, opprimam.
Illa quaerit, ut iuvetur:
Nemo perditam tuetur.
Sic fidelis grex sequelam
Vult magistri laniger:
Mundus ipse non medelam,
Si caduco Iuppiter
Vi potente non praeesset,
Cladis incitae capesset,


page 257, image: s261

Quod coruscus huic rotundo
Phoebus est systemati.
Quodque dia mens profundo
Praestat haerens corpori:
Praestat aequus omne [(printer); sic: omni] genti
Rex vigoris appetenti.

III. Principum molestiae. XVI.

COmmunis est laborum
Per aequor hoc dolorum
Lex et necessitas:
Sed qui regendo praestat,
Hunc maxime molestat
Onusta vastitas.
Hinc multa fortitudo,
Rerumque promptitudo
In Rege quaeritur;
Qui, quos coruscus aere,
Hos inter eminere
Virtute cogitur.
Hac dives allevabit,
Suisque prosperabit,
Accepta pondera.
O munus expetitum,
Cum Principem peritum
Dant alma Numina!

IV. Regni Proceres decet concordia. XVII.

UT multa quisque moliatur,
Et pro salute colloquatur.


page 258, image: s262

Quae defugit Concordia,
Infirma sunt molimina.
Coite turbidi Regentes,
Et dissipatas aute mentes,
Prodesse cetti, foedere
Constantiori iungite.
Sed ecce [(printer); sic: Sed, et] Phoebi blandiorem
Repente lucidi nitorem!
Quid ista caeli candidi
Portendit aura prosperi?
Confide, Gens honora factis,
Et mite porro nunc peractis
In turbidi suspiriis
Promitte flamen aeris.

V. Votum felicitatis. XVIII.

REdde, Caelum, pristinum favorem,
Et recenti parce PRINCIPI;
Induant hucusque conciti
Restitutum turbines nitorem:
Ut vigescant undique
Templa, leges, incolae!
Vive, vive, CAESAR, et decentem
Auspicato sume purpuram;
Sume virgam; quaere gloriam,
Et per orbem praeside patentem;
Ut vigescant undique
Templa, leges, incolae.
Cerno iam per arva laetiorum,
Orta pace, lucra civium;


page 259, image: s263

Cerno, sed gavisus, hostium
Subiugata colla barbarorum:
Et vigescent undique
Templa, leges, incolae.
Fiat! eia fiat! ut precamur,
Et beentur dote Numinis
Flore multo sceptra PRINCIPIS:
Fiet; immo fiet, auguramur.
Et vigescent undique,
Templa, leges, incolae.

HYMNUS DE VANITATE MUNDI, et vitae aeternae desiderio. XIX.

QUicquid inter haec rotundi
Conglobata claustra mundi
Interesse cernitur
Nil, quod ad probata mentis
Interire nescientis
Vota sit, relinquitur.
Cuncta plena falsi tatis;
Cuncta plena vanitatis;
Plena mortis omnia.
Quin et illa, quae beata
Sunt subinde computata,
Fraude sunt recondita.
Tu suprema FIRMITUDO.
Et flagrantis Aptitudo,
Copiosa spiritus,
Tu meae praecationi


page 260, image: s264

Atque mentis optioni
Solus esto terminus.
Te quoad rigare flatus
Hosce corporis meatus
Non quiescet, expetam:
Te perenne concupiscam.
Absque labe velle discam,
Absque fine diligam.
Quando, fare, sed gementem
Evocabis ad manentem
Inter astra patriam?
Est, ut in Sione, lentis
Hinc solutus [(printer); sic: salutis] a fluentis
Te quod opto, concinam?
Ecce mundus insenescit;
Vis, dolus, nefasque crescit;
Friget alma charitas.
Disco saepe cum dolore;
Quod sub orbis hoc furore,
Somnolentus audias.
Plebs fidelium pusilla
Multa cogitur sub illa
Pravitate perpeti:
Cuique cura te reveri,
Horret amplius tueri
Ausa foeda saeculi,
Clamat omnis ex agone,
Quando cum solutione
Molis huius ingrues?
Quando motus audientem
Te tuumque dogma gentem
Hinc ad astra transferes?


page 261, image: s265

Sufficit! sat exulare
Sum coactus, et notare
Orbis insolentiam.
Sat superque taediosae
Carnis, et iugum perosae
Sustuli molestiam.
Tempus est, ut inde tutus
Tollar, atque dissolutus
Hoc inerte carcere,
Regna caelitum salutem.
Taedet, usque castra mutem,
Bella saeva ducere.

CHRIST. CALDENBACH. MISCELLANEORUM [(transcriber); sic: ,] LIBER.

AD COELESTINUM MYSLENTAM, magni nominis Theologum, mortem filiolae unicae lugentem. I.

SAcro biverticem Sione Parnassum,
Cirrhamque Solymis, et profana Permessi
Fluenta sanctis Israelidum rivis,
Veram salutem bullientibus, muto,
O qua merent Heliconiis Idumaea
Praestare plectris! qua leveis [Reg: leves] sacer mutat
Phoebi furores Spiritus, supinisque
In conscium Musis DEO levat pectus!
Divina pango. Nescit acre mortalem
Vulnus medelam, Thespiosque fastidis


page 262, image: s266

Mortalitatis. anxiae dolor cantus.
Qua vita maeret, Pieris valet versu:
Qua mors herili spiculo piam turbat
Mentem, fatiscit. Ecce flos tener stirpis,
Spes una clari nominis, domo surgens
Fulcrum, tot una dulcium voluptatum
Parens amoena; Filiae decens vultus,
Bellique mores, gratiaeque dos omnis
Iacet feretro. Pignus unicum Patris,
Matrisque deliciae, recens senectutis
Utrimque solamen, decusque cognatae
Pulchrum domus, amorque, deserit terras.
Lugere fas est. Luctui. PARENS magne,
Concede, divinumque iugis humanae
Dolor fugacitatis occupet pectus.
Non asperum tibi nivosa durarunt
Cor saxa Tauri fluctibusque te fovit
Insana Tethys, dulce quin gemas funus,
Raptaeque cineres flore primulo prolis.
Sic flere natur Isaci suum, quamvis
Unum tot inter, advenam Phari pinguis,
Sceptro beandum, creditum truci caesum
Ferae, soluta veste perseveravit,
Superstitumque nesciere ploratus [(transcriber); sic: plorratus]
Aegri levamen. Impii necem David.
Sic Absalonis flevit, et trucis, iustum
Licet, furorem lanceae; comam frondens
Cum involvit arbos, et piaculum tanti
Sublime facinoris pependit, augustas
Poenae vices probante desuper Phoebo.
At tu novos etiam domo superfundis


page 263, image: s267

Luctus, adhuc tepentibus iacens bustis,
NATUMque plorans UNICUM. Tibi tristis
Redintegratur imber, et furens Eurus,
Caelique facies aspera, et minae ponti
Tumentis. antiquum tibi recrudescit
Vulnus, cicatricemque saeva rescindit
Acies, opemque pristinae negant herbae.
Haec ergo digna tot laboribus merces,
Queis [Reg: Quibus] excubas CHRISTO, gregemque cordatus
Pium tueris, et rapacium fraudes
Saeptis luporum, vimque, mysticis arces?
Hic praemiorum Sol nitet, salutarem
Dum, Numini tanto vigore sementim
Facis Sacraeque non remissus ad clavum
Cymbae sedes; et, tot parens beandorum,
Dulcissimorum maesta pignorum terris
Sepulcra densas? Quin sacri renascuntur
Dies, honosque temporum, quibus magnas
Iterum DEI cunas stupentibus sistas
Templis, puerperamque VIRGINEM laudes,
Nitidumque Bethlehemicis chorum campis:
Tantaeque publico caduca transgressas
Sollennitatis gaudio impleas mentes.
En socius ista lancinat [(printer); sic: lancina] tibi corda
Maeror, paresque lacrimae tuis manant,
Divine PRAESUL. mutuo stupent luctu
Celsae cathedrae, regiique suggestus,
Toties disertae conscii sibi vocis.
Sed qui potenti creber ore lamentis
Medere nostris ethnicosque compescis
Planctus, et alma Spiritus boni maestis


page 264, image: s268

Oracla pandis: eia, MYSTA divine,
Facunde PRAECO, nunc tuis modum ponas
Etiam querelis, truxque luctus absistat?
Quid defleas orbam patentibus natam,
Quae patrio nunc alibi gaudet immense
Felicius favore, et Angelos inter
Festiva de sollennibus sui CHRISTI
Donariis triumphat, horridam tantis,
Secura, thesauris plicare se virgam?
Quid praecocis queraris ingeni doteis
Simul sepultas, corculumque tot rerum
Iam dives usibus, DE Oque fecundum
Os semper, inque blandulos calens hymnos,
Annosque supra dexteram sui promptam
Sexus in arteis, et tenellulos cultus:
Quae, luculenti nunc acuminis compos,
Annosque nescientis, hospitem coram
DEUM canit, apinasque futileis [Reg: futiles] mundi,
Et Sisyphorum ludricras vices ridet?
Quid UNICAM tandem rapi fleas PROLEM,
Cui liberos tot hactenus sacro partu
Paritque, peperitque illa Numinis Sponsa,
Credentiumque mater, obstetricatu
Dudum tuo, curisque grandibus felix,
ECCLESIA, quibus aetheris domum comples?
Disquire mentem, Nulla maior in terris
Aut sors, honosve [Reg: honorve] , aut indoles voluptatum,
Amore filiam tuam nerus [(perhaps: (h)erus)] mansit,
Quam nunc beatae contigit supra terras;
Qua non avita patriae lues culpae,
Non temporum noxae, trucisve fraus mundi


page 265, image: s269

Aut mille formes hostium queant vultus
Contaminare limpidam DEO mentem.
Hic laeta vere gaudiisque sinceris
Nunc gestit EUPHROSINE, piumque per caeli
Complexa germanum vireta, MYSLENTAM
Patrem manet, cui (sero sed velint fata!)
Pulchro secuturo comam implicet serto,
Et sponte natos fertilissimi campi
Flores, et artificem manum, sua nuper
Iam laude felicem, deserta commendet.
Sat ergo lacrimis, sat arduo iam nunc
Datum dolori, deme pectori curas
VIR magne, et augustos revise suggestus.
Doctasque sedeis [Reg: sedes] laetior, tuis pridem
Silentiis maerore mutuo captas.
Sic acer Ebraei fugit throno tandem
Luctus Regentis, cernuique plangores,
Cum Bathsebaea morte finiit proles:
Tyriamque surgens purpuram, Sabaeosque
Sucos, et escas Rex reposcit, et duram
Sodalitatis spe novae vicem lenit.

Tumulo FRIDERICI ZAMELII, Elbingensium [(printer); sic: Elbilgensium] Senatoris, ac Poetae cl. II.

NOn ergo lentum febre languida soli
Reddis caput, suoque sospes abscedit
Ergastulo mens illa, regiae Divum
Assueta, patriasque reppetit [Reg: repetit] sedes,
Praeclare ZAMELI, tener Senatorum


page 266, image: s270

Flos, corculum Phoebi ducis, tuae dudum
Laus una, Drusidos, decusque Musarum,
Ocelle vatum, quos Borussides plaudunt
Nymphae, paterque, qua freta alta Codani
Tument sali, Nereus vago diu late
Praelustribus velis dat inclitos mundo:
Non ergo pristinus vigor redit membris,
Letoque mergis arduae larem mentis,
Senile [(printer); sic: Senite] corpus, totque dotibus fetum
Pectus riget, sibique debitum tandem
Pignus reposcit mater omnium tellus?
Quis te, quis Aesculapius latebroso
Reducat orbe? quo citatus Alcide,
Domos silentum, pallidosque secessus
Enabis, aevo Nestoris redonandus,
Et saecla dignus replicare Cumaea?
Vel Aesonem Medea quae novum fingat
Primos in annos, verque floridum vitae?
Nam quod maligna Parca ius Poetarum
In lustra quaerit, flebilique trux urna
Tegit, suique, totque prorogatores
Perenne sacros nominum verendorum?
Frustra proinde Delium celebramus
Cantu deum, qui fata mystico pandit
Raptu, lyraque gaudet, et salutares
Cubantibus certa manu parat sucos:
Si squameorum fulva saecla serpentum
Vetusta quondam tegmina, et cutem foedam
Eliminandae prodigunt senectuti,
Afrisque vernant flore primulo tesquis;
Si fulminantis armiger Iovis primos


page 267, image: s271

Senior dies, aliasque respicit cunas;
Iactisque cornibus subinde longaevum
Cervo renidet tempus, et novi menses:
Nos sed ter ampli Numinis sacerdotes,
Cirrhaeque mystae, dulciumque sacrorum,
Ut imperat Soror ferox, sepulcrali
Mensesque inulti, et membra ponimus circo.
Heu irritos questus! iaces, decus vatum,
Lux clara Prutenum, cohortis auguste
Dux Musicae, sacerque primipilaris:
Eheu! iaces: tristique manibus lessu
Vix nostra nunc tuis, doloribus pressa,
Litat Thalia, tota quae Medusaei;
Fluenta fontis, nobilemque Parnassum
Movere sospiti tibi laborabat,
Ex quo meos sperare mitius cantus,
Apollinemque iusseras [(printer); sic: iusserat] magis dextrum,
Nosterque tanto meruit arbitro caprum,
Materna, Lycidas, ausus arva Sicano
Mulcere versu, et Teutonum novis rhythmis,
Cannaque cycneos recepit applausus:
Iaces; nec orba te valentibus nostri
Plebs principem votis chori remolimur,
Sacerque VOIDIUS, nova nitens lauru,
Tuique sollers praeco DACHIUS plectri,
Et aestimator verus; et sui Phoenix
OPITII renatus igne, transscripto
Maestum usque; TITIUS, Vistulam levans cantu:
Pars candidam frontem, nivesque Phoebei
Videre vultus heu! deinde quaerentes
Frustra: iaces, nec copiosa, te proles,


page 268, image: s272

Dulcisque pignorum chorus, pia patris
Defixus et nunc voce, totque praeceptis,
Moratur, Aoniis; domusque deserta:
Non nobilis sacer Senatus Elbingae,
Lectique Patres, et tuis diu suasis
Cives beati nocte suscitant summa.
En Pomesanides tuo fluunt largum
Dolore Nymphae, lacrimisque succrescit
Uterque Nogatus. Ipse Bregela augustae
Humentior succedit urbi, et insignem
Deplorat arnam. cui suos procul pingui
Concedit electro corusca maerores
Tethiis. gemunt per arva surda Faunorum.
Turbae, suisque pristinos modos optant
Frustra choreis. volvit uvido lapsu
Obitus graves Libethra, pineumque amplo
Devestit orbe verticem tibi Pindus.
Verende ZAMELI, Senumque, Vatumque
Micans ocelle, Prussiae tuae lumen:
Si vestra nostros audit ora plangores,
Mortaliumque condolere lamentis
Dignatur aether, qua, novo virens serto,
Et delphico pulcher decore, Musarum
Alia sodalitate dulcium gaudes,
Alioque Pindo medius inter argutos
Pars magna vates, proximeque laudato
Iunctus SABINO: cerne, quos tuae rores.
Tumbae sacramus, mitis, et piis casto,
Quem ferre noster unice valet maeror,
Velis litatum rite manibus versu:
Tum mollis ossa [(reading uncertain: print faded)] merita presset hic caespes,


page 269, image: s273

Dique, cui dux Phoebus ipse subscribat,
Dum Vandalum ferox petit Chronus pontum
Quod iure cuncti te fatemur audire,
Borussicorum LUMEN audias VATUM.

AD CASPAREM BARLAEUM, Poetam magni nominis. III.

VAtum corusca palma, Belgii lumen
Tui, novelle [(printer); sic: novellae] Mantuae perennantis
Sirenophoenix [(printer); sic: Si reno Phoenix] ; seu magis Canopei
Audire cycni non superba vis proles:
Quis, fare, sacram maior entheat Phoebo
Tibi Deus mentem? quis alter insueto
Exsultat Helicon colle, Pegasique undam
Plaudit, canoram dum verendus intendis
Late tubam, fortemque ducis aeterno
Bataviam versu. Tibi dehinc omnis
Arescat Hippocrene, et uda Permessi
Vis. te Claros novum, (quid obstat?) et Delphi,
Lyciaeque rura ditis expetant Numen.
Tu Marsyam, tu Pana tibiis vincas:
Armenta tu Pheraea mulceas cantu:
Saevus tibi cecidisse iactiter Python.
Nunc prisca Belgicis aquis resurrexit
Ortygia; nunc Cynthi iugum. Medusaeis
Fluxisse nunc se Vahalis exsilit lymphis:
Dulcique Thymbra floret Amstelodamum.
Divine Vates expavenda Pirenes
Sacrae vorago, lucidum decus Pimplae,
Dictator ardui severe Parnassi,
Quem nulla trux praepetibus arroget fusis,


page 270, image: s274

Aut nocte Lethaea sacrum premat Clotho
Ut nostra, dum surgunt tuos perhorrescit
Thalia cantus! ut dolet viam iugi
Tentaste Pindo, qua perenne repentem
Se cernat infra, nec celebre Perrhaebi,
Te pone felix tendat ad caput clivi [(printer); sic: divi] !
Seu grande Maeonia fretum subis navi:
Tibulliana seu rati Notos molleis,
Et blandiore flumen impetis vento.
Tales iambos primus artifex fudit,
Queis [Reg: Quibus] colla diffregere se Lycambea.
His vellet elegis Cynthiae procax nomen,
His claruisse Lesbiae leves flammae.
Hoc ipse gaudeat puer Dionaeus,
Latiique praeceptore percipi fasti.
Tu Dardani cantare fata ductoris,
Tu gesta poteras; tu perennibus Troiam
Sacrare chartis, Troicumque victorem,
Quas abderet Babylonio quieturus
Tapete, nobilique clauderet gemma,
Lituos et inter Dux, tubasque versaret
Pellae. Tibi Dircaea, si velis, gratam,
Tibique Venusina haud neget lyram Siren.
Quin ipsa dudum vocibus tuis stare
Perculsa gestiunt, et ire, Pangaea,
Rhodopeque, et Ismarii ferus iugi vertex,
Et omnis aemulas trahens feras Haemus.
Felix virorum turba, quae tui docto
Meruit furore barbyti celebrari;
Seu coniugali blandus accinis lecto,
Seu clara sacris manibus facis iusta,


page 271, image: s275

Seu milleformi Daedalum moves causa
Plectrum. Vigent tui per ampla terrarum
BRITANNE [(printer); sic: BRITANNAE] PRINCEPS nec vigete cessabunt
Unquam Triumphi. fulget [(printer); sic: sulget] ipse Phoebeo
Sol celsus auto, quo Bataviae primum
Vates refulsit. nesciet mori CHRISTI
REX CHRISTIANUS laude, perstat aeterno
ARAUSIONUM [(printer); sic: ARAUSPONUM] dia fama praecone,
Gentisque decantata NASSOVAE virtus
Fugitque longam clara MAGDALIS noctem.
Nec tristibus plorata delitet bustis.
Quid bellicas dicam vices, Iberumque
Damna, et gradivi Belgici inclitas lauros?
Quam grande laetam Iasonis novi classem,
Et ARGONAUTAS Battavos sonat plectrum.
Ditemque Colchidos Philippicae praedam!
Ut victa nunc VESALIAE iuvat nosse,
SYLVAeque moenia, quibus omnis antiquos
Mars temnit ausus; atque Americae diros
Casus OLYNDAE! Vivis, ample RUTGERSI
Vivitque VORSTIUS, nitens Calenaei
Lampas chori:nec SNELLIUM triumphabit
Nox atra, caeli fulgidum sui lumen,
ERPENIUMve, os unicum orbis Eoi.
Hoc Vate toties grande nomen HUGENI,
Hoc debuit SCRIVERIUS superbire;
Venetaeque [(printer); sic: Venetae] purpurae decora MOLINUS
Pars, et, Poetam possidere caelestem
Felix, Thaliae MYLIUS, inclitae [(printer); sic: inclite] tutor,
Notusque nobili cliente patronus.
Haec plectra GROTIUS suae merebatur,


page 272, image: s276

Haec VOSSIUS laudi, stupenda laudatae
Aeternitatis decora. tu simul tantae
Praeconiis, CUNAEE, dulcibus Musae
Gaudes, et ANNA, fax sui recens sexus.
Non tango ceteros. Sed et sacri codex
Verbi patentem, Liviusque describit
Circum Camenae, Romulisque cantati
Vates nepotibus: nec urbium Phoebus
Elogia patriarum abhorret, et doctis
Tornatiles antiquitatibus griphos.
Iam functa Vatis plectra, iam tubam grandem
Ibat sacratum grex sacer Camenarum,
Omnisque festo Cirrha ferbuit cantu:
Cum Fama CIMBRICAE inclitas ferens laudes
Sublime VENERIS, Martiosque GUSTAVI,
Late labores praedicans, cruentasque
Lauros, et acre regiae decus mortis,
Novum Poetae nomen, et novos plausus,
Qua Solis est iter, poposcit, et mundum
Novo volubilem stupore defixit.
Si non agresteis [Reg: agrestes] anseris feri cantus,
Raucosque garritus inutilis grilli,
BARLAEE, fastidis, o, et Batavorum
Praestans aedon, et suavior Cycne:
En ut tuis ovant Bourussides Nymphae
Nominibus, Amstelaeque mutuos iungunt
Plausus! ut ipse, qua novos sibi passim
Cynthos ad Arcthon aspicit renascentes,
Apollo pronos porrigit tibi fasceis,
Omnisque late natio poetarum
Assurgit uni. Scande prosper, ac felix


page 273, image: s277

Sacros tibi Colleis; capesse devotum
Ebur, piamque pande laete cortinam,
Nec ture dedignare post coli nostro:
At tu, tuis quae moeniis Virum nuper
Leida receptum ter beata transscribis,
Tantumque docto praeripis decus Rheno,
Urbs dives, ingens, nobilis: tuas noli
Dehinc opes, et editas mari sedes,
Thetynque [Reg: Thetinque] vinctam, et aemulas Deum tectis
Iactare turreis. Asturum sile clades,
Iugumque cessans, et potentium gazas
Hispaniarum dirutas. tibi Ganges,
Nigrisque, et horrens Tanais, ad tuos sueti.
Coite portus, Indiaeque trux hospes
Non simplicis prematur, unaque immensi
Orbis taberna, totque copiae laudum.
Hoc Vate felix restat ut dein plaudas,
Clarumque celsis culmen inferas astris.

AD CHRISTIANUM DREIERUM, Th. D. Uxori dilectissimae iusta facientem IV.

DOCTOR verende, Numinis vicem nacte
Summi, poli decora mystici lampas,
Fulsura quondam Solis instar aurati,
Et ceu coruscus siderum nitor; magni
Legate CHRISTI, nec supine sanctorum
Oraculorum promeconde: seu, Bethles
Ut hospes olim, legis abditos sensus,
Non simplici stupendus ore, recludis:
Seu pertinaces Arios Stagiraei


page 742, image: s278

Vigore ferri fundis, et stygi mactas,
Ut, Hippo quondam quem tulit DEO, Praesul:
Seu templa, doctosque aurei lares tandem
Chrysostomi facundus imbuis fluxu:
Verende DOCTOR, quae tuis repentino
Inhorret aura nimbo, et obstrepit velis
Adversa, totumque impetu abripit Phoebum!
Vix nonus eheu! Cynthiae tumet rursum
Orbis, pudico Cypridos tibi primum
Ex quo flagravit igne lectus, almasque
Instruxit Hymen dulcior faces, florem
Borussidum iugans tibi puellarum.
Quae tum bonorum plaustra, nec capessendae
Felicitatis Ilias tuo fluxit
Fecunda ruri! Non tibi verecundo
Tum crassus auro, non throno prior Croelus
Non anulo visus Gyges, vel antiquo
Quaecumque monstra sortis emicant aevo.
Hoc deerat unum scilicet Cui illustres
Dudum per orbem Fama comserat [Reg: compserat] bigas,
Et optimates inter eruditorum,
Queis [Reg: Quibus] iussa caeli pandere est labor mundo,
Non torta, non fucata, sed suis ducta
Illime rivis, limpidoque decursu,
Longe invidendum consecraverat nomen:
Et sacra nunc ut matrimonii iura,
Patrisque nomen dulce, coniugalesque
Nexus et inclitos penatium fasces
Nosses beatus, patriique vim regni.
Tantas quid hic recenseam Tibi nuptae
Dotes, doloris fomitem novum saevi,


page 275, image: s279

Luctusque iusti perpes incitamentum!
Tales inempto tinxerat genas cultu
Rebecca dulcis, Persicoque delecta
Puella regi. tale sponsa Nabalis
Mel fudit ore, primulis Idumaei
Cum blanda flammis cor perureret vatis,
Suisque ferrum triste deprecaretur.
Non dignior caelestis Isaci matrem
Pudor probavit, enitensque divino
Timore virtus, et piae decor vitae.
Quid uberem dicam latis novi curam,
Domesticaeque sedulos rei vultus,
Mitemque gestum, sicubi fatigato
Librisque, pulpitisque coniugi pronas
Offerret ulnas, osculisque sinceris
Detergeret doctos amica sudores?
Id omne tumba nunc rapit iubar vultus,
Morumque lumen. Occidit citum sidus
Domique, dominique: aruit [(printer); sic: artuit] lepos oris
Mellitus: et genti suum perit fulcrum:
Nec Gratiarum sarta linquitur sedes;
Sed parce luctu, vir sacri calens aura
Propinquiore Spiritus, Quid exstinctam
Doles, perennis evenire cui fluxo
Vigor nequivit orbe? flesque praereptam,
Quae desitura vixit? Absit, ut sortem,
Qua nascimur mortale vulgus, ignores,
Aut posse redimi iugibus putes donis,
Quin illa nunc alibi volens sibi fixit
Sedem, renatus qua suum decor nescit
Finem: novosque laeta spondet amplexus,


page 76, image: s280

Dum sempiternum copuleris in foedus
Redux, statosque post perenne convictus.
Tum nec parum sui reliquit abscedens,
Cui dulce pignus patria domo sospes
Irreptat, et suos patri refert vultus.
Vel hic proinde viva adhuc tibi cara
Credatur uxor, ipse nec tibi desis
Solacio, quo sufficis diu cunctis.
Et integram rursus dolentibus tecum
Frontem Lyceis, pristinosque fulgores,
Doctumque lumen explicare matura.

AD IOANNEM BAPT. FABRUM, Col. Cum Musaeum scholasticum remotiori quodam, ac quietiori domicilio commutaret. V.

PIndi, FABER, Borussici decus clarum,
Nec trita primi fama Regiomonti,
Gurges librorum, nobilis Clari mysta,
Antiquitatis erudite quaesitor,
Fulmen iuventae, suaviumque, pistrini
Nostri sat exquisite collaborator;
Curru Platonis regio vehi digne,
Chorumque Pellaeae subisse culturae, aut
Diram Neronis edomare cervicem:
Quam te beatum, quam diis inoblitum,
Carumque dicam, dum quietis ignaros,
Fetosque ferventum subinde turbarum
Transfers penates, attiisque tranquilli
Locate tecti! Prima non mihi frustra [(printer); sic: frusta]
Fortuna claret, fenerata pacatum


page 277, image: s281

Mentilarem: secunda, quae, larem mentis,
Corpus quieto suscipit penetrali,
Nullaque vel domestici fatigatur
Ira tumultus, vel furore vicinae
Perhorret undae. Quid iuvat deauratos,
Neroniani fornices lacunaris,
Crassive divitis domum subintrasse,
Ni blanda turum muniat quies limen,
Tuisque se promittat hospitam rebus?
O quae iugis quondam recepta Phocaeis,
Summisque Perrhaebi recessibus clivi [(printer); sic: divi] ,
Pimplaeque [Reg: Pimpleaeque] lucis, innocente Musarum
Gaudes sodalitate. non supinarum
Pax alma mentium, benigna promotrix
Apollinaris otii. nec ignavi
Nutrix honoris: quo feris celebrato
Dicam cubili, vel cavo Sibyllino,
Idaeve saltu te latere, dum nostro
Fugis Lyceo, Musicamque fastidis
Umbram? quot eheu Thyadum scatent turbis,
Ferove lymphantum sonore Curetum
Sedes disertae! quanta Phoebadum fessos
Circum fremit furentium sinus turma!
Non insolens plus Arcadum lacessivit
Oras libido, qua volucris accessit
Stymphalidum lues: nec unca Phineiam
Sic inquietavit protervitas mensam.
Quis Zethus, aut quis Hercules laborantes
Purgabit auras? Nam quid urbici clamor
Fori, quid aestuantium catenatus
Stridor rotarum, Sarmataeque [(printer); sic: Samataeque] vectores


page 278, image: s282

Contentiosi; quid taberna [(printer); sic: tabernae] confinis
Placata numquam Zythopolae et humentum
Classis tribulium: nec aridae faucis
Humaniorum, Stentores, Camenarum
Per officinam conferant voluptatis?
Vah quae procantum deforis puellarum
Lascivies Parnassias fodit Divas!
Quam creber undam Pegasi gravi turbat
Gressu caballus! quanta litigatricis
Procella plebis Thespios premit cantus!
Quoti lucellum Mercuri, sonorosque
Damnat propolas Phoebus, institricumque [(perhaps: instituticumque)]
Vocale guttur? sive lactis edicant
Quottidianam compitis quibuscumque
Panegyrin: seu, luce reddita terris,
Onusta iuniperis, Prutenici pulchro
Honore campi, terga lenta vicatim
Instent levari: seu probata muscarum
Venena, certae [(printer); sic: cerrae] Delii sacerdotes,
Olusculisve fiscinas, vel heroo
Plenas aceto serias, nec aequandi
Merces chori, ceu [(printer); sic: seu] diviti satas Gange,
Aut ultima Serum [(printer); sic: serum] plaga requisitas,
Claro pigri sebuccinent sono valvis!
Nec dum Polonos dico circulatores,
Ursosque mimicos, et histrionalis
Scenam theatri, quolibet datam vico;
Non Battavorum caseos queror mites,
Tostosque passeres, et advenas fructus,
Omni platearum via recantatos;
Non aeneorum vota rauca sartorum


page 279, image: s283

Non Littavos durae stipis petitores,
Chorumque publicum gemo, nec explendas
Eviscerandi centum hirudines vulgi.
O spem Borussae gentis! o patrum vota,
Matrum voluptates, reique communis
Sollemne seminarium, dati florem,
Stirpem futuri temporis, loco dignam
Plus militare commodo tuis Musis!
Non his suum molestiis Stagiritam,
Magna Philippi cum propage, Nymphaeum
Commiscuit; non hac virum laboravit
Turba Lyceum; non nemus suburbanum,
Qua clara portus Atticos celebravit
Proles Atistonis; nec horridi Stoa
Zenonis. o laeta quiete Musaeum
Virens Alexandriae, et abditos lucos
Serapii! nitentis o Rhodi ludos,
Memphisque, Tharsique, et die tot antiquo
Laudata Tempe! Si vel Archimedeo
Nisu tuis deproeliemur in castris;
Si Latmius nostro vigor, stupendive
Demosthenis, dux o Novensilum, cedat,
Frustra sumus. Quiete somniatores
Gaudent tui; quae, sospes Aonum quondam
Clivis, schola Regalis exulat Montis.
Fluenta testor haec sacerrimi fontis,
Qui nectar immortale tot perennanti
Liquore genti sufficit Poetarum:
Quacumque pectus hoc inaestuat flamma
Sitis beatae, limpidas capi numquam,
Semper sed hoste turbidas suo lymphas.


page 280, image: s284

Quis me, quis hortis collocet Neoclidae?
Vel qua suas Salustius nives fudit,
Stylo disertus, aligerve Lucanus?
Quae cum Marone me Neapolis campo
Ponat silente? Tulliove consortem
Quis Tusculanae scribat hospitem villae?
O qua Sabinos inclitus Cato creber
Revisit agros, Pliniusve Laurentes;
Tuamque tu, Petracha mitis, Occlusam [(printer); sic: occlusam] !
Sed quando votis immori miser cogor,
Te turbulento dextra limini raptum
Fortuna sedibus iuvat magis laetis,
Sedatioribusque, quas nec aestivae
Pigmenta Florae, nec solutus aprici
Aer Favonii, sinuque se pandens
Rotundiori siderum domus temnit.
Sic te novarum culmen aedium fausti
Subire praestent oscines. FABER dulcis,
Ut invidam laudamus integri sortem,
Ni qua Cupido coniugalis arcanis
Novae larem quietis implicet turbis;
Sed suavibus, sed delicatulis turbis.

In exsequiis URBANI LEPNERI, Archidiaconi Palaeop. VI.

SAevae Sorores, certa queis [Reg: quibus] colus nostros
Partitur annos, impigrisque mansuros
Aeternitati scribit advenas [(transcriber); sic: advenus] fusis:
Vel hoc furorem mitigate nunc busto,


page 281, image: s285

Quo Tiphiis alter, et sacrae potens Argus
Ponit dolenti sceptra Regiomonto,
Clavumque succedaneo lubens tradit.
Nam puniendae quis modus dehinc culpae;
Sanctae subinde fulcra concuti molis,
Nec firma fido templa substrui saxo?
Quae multa fetas insolescit in messes,
Runcetur aegilops, rudesque festucae,
Et degener propago fertilis fundi.
Cur laeta vellitur Ceres, opimisque,
Blandita forti rustico seges culmis?
Est turpium profana plebs balatronum.
Spurcique ventres, Iliasque vapparum.
Et Lerna; faex putris, nec arduae segnes
Mystae vacunae, remiges Ulyssei,
Quos blanda Circe, et unca fascinet lotos
Molles, patrisque mulceant boves Phoebi.
In hos acutum stringite improbae ferrum,
Suisque supputate [(printer); sic: supputare] sarcinas terris.
Frustra. Solutis fata legibus, nostrum
Grassantur in genus, probosque cum levis,
Et cum maligna commodam metunt frugem.
Ex quo proterva luridam sibi primum
Necem voravit lingua, carpimur leto
Promiscui, spretaque classe fatalem
Complemus urnam. Quodque sortis exauget
Iniurias: non rara sanctitas cedit
Noxae, et malo fugax superstiti virtus,
O si tuis, URBANE, noster haud questus
Constet feretris! qui Borussicae multum
Gentis decorus laude, patriam linquis


page 282, image: s286

Urbemque, et orbem; tot calentibus caelo
Non deprecande, quae profudimus, votis.
En fana te, focique, truxque suggesti
Redire nequiquam vovet dolor tumba.
Qua fulgido passim tuus nitet teste
Honos, et inclitae figura virtutis!
Te Biegelanae flos togae; suis pulla
Te veste cum Musis Apollo defunctum
Luget tibi veram salutis edocta
Vitam, viamque se fidele dat marmor,
Largoque plebs suprema iusta fert planctu.
Iamque et stygem motura Thracii vatis
Captat STOBAEUS plectra, candido multum
Sese supervixisse pectori maerens.
Cui flebilem venusta concitat Pindum
Camena DACHi, duxque Suada THILONIS;
Qui, cuius aequat ora, Mercuri dudum
Virgam requirit, qua suis revicturos
Arcessat umbris, et die iuvet manes.
Cur repeti [Orig: reppeti] negas, decus Sacerdotum
Illustre, clara Spiritus boni sedes,
Legate summi, quem vicarius sistis,
Et praeco CHRISTI, fax nitens beandorum,
Parabilis stolate ianitor caeli?
Cur abnuis reverti, et usque nos temnis?
En pristinum Phoebus tibi remetitur
Conversus orbem, iamque denuo sacras
Reddit Calendas munerisque divini
Redux verendam pandit orbitam Ianus!
Te celsus in novas tholus, cathedraeque
Sublime culmen. et sacrarii fornix


page 283, image: s287

Augustus, araque vidua expetit partes.
I, tende caelicam disertus in messem;
Splendesce mundo; salque vividum prome:
Iugem procare Numini tuo sponsam:
Cui collaboras. Scande lucidam rursus
Speculam; gregemque pasce, et horridos saeptis
Arce lupos: revise vineam verbo
Cultam, vel hortulanus, ut prior, planta,
Tenerosque magni surculos riga caeli.
Tu sed recentes nescio premi Sole
Ordiris annos: templaque invenis ipso,
Quem perpetim coram vides, DEO plena.
Tu lucidas caeli domos novum lustras
Sidus, tuoque qui procul pedi sidit,
Longe corusco maior emicas Phoebo.
Quem mystico nuper reconditum vultu
Orbi notabas: nunc, Apostolos inter,
Et Angelos, clarissimis vocas hymnis;
Sanctasque TER SANCTO perenne [(transcriber); sic: perennne] das voces
Tu candicanti membra flammeus cultu,
Palmisque numquam languentibus pulcher,
Per aetheris beata pasceris tempe,
Qua more Libanitidos vires cedri,
AGNUM secutus? et subinde te verae
Inebrias torrentibus; voluptatis.
Hic ergo vive! vive! quaque fas mittit,
Fido precatu nos tuere mortales,

AD THEODORUM WOLDERUM, De rerum Divisione ac Dominio disputantem. VII.

HOc macte calle, nobilique WOLDERE,
Gyro; poli secutus igneos tractus,


page 284, image: s288

Flammasque cognatas polo, moram ferre,
Aut carcerem strictum subire luctanteis.
Sic acer olim pullus involat circo,
Palmae sititor expeditus Eleae,
Aut Isthmicam merere fervidus laurum.
Sic fluminum tributa persoluturus
Fertur minorum dux Padus, sinum vasti
Cum pergit Adriae, domosque Faunorum
Laetas, et undantis penum levem campi,
Pontesque dignatus parum, procellosis
Pagos et urbes raucus exciet scenis,
Quot te per ora iam [(printer); sic: tam] probavit ex cultum
Orator Arcas, inclitisque sollertem
Dedit Cathedris! nec sinistra te Pimplae
Recessibus promovit aura, sacrosque
Potare dat lacus. tibi simul doctus
Sudatur hippodromi labor Stagirei,
Mentemque praestas grandibus parem scitis.
Nunc et supernas, qua moratur extorris [(printer); sic: extortis] ,
Astraea te lustrare dia vult sedes,
Pindumque, Cyllenenque, et ampla mutare
Lycea caeli lucidis iubet templis.
Hinc vasta pandens Thetyosque, Vestaeque,
Iovisque liquidi tibi secat regna,
Illudque punctum monstrat, unde regesque,
Et subditi, qua iure [(printer); sic: rure] , qua feris armis,
Post placita depulsi metalla Saturni,
Contentionibus tot invicem surgunt:
LUBNOVIOQUE interpretis vicem nacto,
Peculiorum mille ventilat leges.


page 285, image: s289

I, tende felix, arduas Deae coram
Visurus arceis, et pios coli vultus.
I, dulce libra munus [(printer); sic: manus] , et lita rite,
De te sibi iam pollicentibus rostris,
Magno quod in PARENTE praedicant arae.

In funere SIMONIS ERTELII, Col. meritissimi. VIII.

QUali iugatum serus abdicat vesper
Languore taurum, gnava quem Ceres longo
Exhausit aestu, Solque totus inversis
Probavit arvis; qualis aut fatigata
Deponit arma miles atra cui saevum
Bellona fudit hostem et elaboratis
Stravit manubiis rura: noster exspirat
ERTELLIUS, emeritumque vindicat corpus.
Vah quanta collo demitur iugi moles!
Quam dura linquit castra! quem reluctantis
Animos iuventae disciplina, et hortatu
Versare, totque monstra, tot Giganteos
Domare fratres, et feros Aloidas
Octona ferme lustra iam celebrarunt.
Quae tesqua, quae glabreta quis salebrarum
Tam difficulter horror accipit sulcos,
Er iacta farra, quam petulca sementim
Humanitatis et scientiae pubes a
Cadmaea fidos arbitrere doctores
Iactare semina: tam rebellis, et flecti
Maligna turbidis seges ephebeis,


page 286, image: s290

DE Oque, Musisque et sibi minax, surgit.
Tum Palladis scuto, tum et Herculis clava,
Tum corde Theseo, enseque arduo Persei,
Fortique Belle rophontis est opus dextra.
Non sic Amazon, non leo Cleonaeus,
Non Lerna, non Stymphalus, aut ferox Nessus,
Aut Geryon tricorpor ursit Alciden:
Non Gnosium tanti necasse portentum,
Non sit Medusam, aut Gorgonum trucem stirpem,
Diraeque Lycios sustulisti per campos
Vultum Chimaerae: quantus est labor, grandeis
Impuberis fregisse spiritus aevi;
Phoebique castris educare non laevam
Torpore segni, vel Cyclopico raptam
Furore prolem. non suis vir hoc praester
Nixus lacertis, cui potentior pectus
Minerva non obarmet, et poli celsa
Descendat arce robur. Hunc nec aerumnae,
Queis [Reg: Quibus] tristiores Sisyphi negat saxum,
Nec inquietum contumeliis vulgus;
Non vile tectum, et igne parvulo lucens
Focus, parumque gratiae memor civis;
Non ipsa torvum flexa frons alumnorum,
Atque improbus Nero, Coraxque versutus,
Recalcitransve moverit loco mulus.
Contra stat insultus virumque, fatique:
Gnarus, supernis aequa dona, nec curtam
Sibi bilancem sedibus reservari.
Qua pulcher etiam nunc obambulat serto
SIMON suo; vilisque paedagogorum
Pars vilium nuper, corusca fulgore


page 287, image: s291

Transcendit astra, clariorque calcato
Longe emicat caelo; quod ille non frustra
Doctoribus piis Propheta firmavit.
Senex verende caelitum recens hospes,
Nestor beate, quem tot Imperatorem,
Et tam diu timuere pumili coetus,
Mollesque turmae, sancta Numini plebes:
Quis inclitas vices, tibique anhelatam
Requiem, nec invidae sinum voluptatis
Terrae disertus edat? aut rudi tantum
Dimetiatur mente? Tu lares raucos,
Densique foeda nube pulveris claustra,
Novaeque semper lassitudinis feta,
Pictae palatiis plagae, serenoque
Mutas apricus axe. Tu latebrosum
Subselliorum murmur, et susurratas
Subinde sedes, Stentorumque clamores,
Et verberonum flebiles quiritatus
In Halcyoniam perenne transformas
Pacem, chorique caelici novos cantus,
Tu pulpito digressus insciae scenae,
Vere eruditum visitas Athenaeum,
Et culta fixis artibus subis Tempe.
Balbutientum te, feroculorumque
Loco Quiritum, qui tuis catervatim
Illacrymari [Reg: Illacrimari] nunc amant pie bustis,
Amica Procerum stipat unda caelestum,
Quemque huc parasti, praevius [(transcriber); sic: previus] tenellorum
Grex pusionum, te modo coronatum
Plaudentium, cuius Scholasticos tanto
Tremore fasces nuper expavescebant.


page 288, image: s292

Nunc tu ruentum copiam catarrhorum,
Lentamque pituitam, et asthma, tabemque,
Tussedinesque, et damna dira pulmonum,
Durosque anhelitus, et omne languorum
Genus vigore [(printer); sic: vigori] vivido, nec aeternum
Contaminanda sanitate solare.
Et credo festinasse te vices laetas.
Nam cur celebritate te vetas nostra,
Nec saeculari iungeris comes festo?
Iam roscidos Pallantias reposcebat
Aurora currus, et Borussico Titan
Centesimam parabat orbitam Pindo,
Annique gyros, cum sub ipsa tu sacrae
Exorsa lucis exitum paras mundo;
Ne distulisse iubilis Lyceorum
Terrestrium putere mox quieturis
Academiae perennis obvios [(printer); sic: obvior] plausus.

In Orationes III. DE ADVENTU SALVATORIS NOSTRI IESU CHRISTI TRIPLICI. ODAE III.

I. DE ADVENTU INCARNATIONIS, Seu stupendi servitii. ex Matth. 20. 28. IX.

ECquae dicam, regia vili
Damnant ultro se sceptra iugo?
Quas aerumnas obeunt fasces
Aetherii: quo carcere tristis
Servitii se thronus aeternus


page 289, image: s293

Abdit, et angi Numina coeptant?
Cerne piamen grande tumoris,
Gens fluxa, tui. Par esse DEO
Tu quaesisti fastu stolido.
Quo sed magnae spes desierant?
Te mancipio mors aeterno,
Et rex diri traxit Averni.
Nunc tu solium preme ter sancti
Numinis, inter clara catastas,
Et saevis incincta numellis,
Orci caeca sede sonoris.
Stat sententia nullis exoranda querelis.
Flecte forum, qui cuncta paterno,
Rex, arbitrio mitis recreas.
Facilis rigidum ius vincat amor.
Dominas rerum linquat habenas
Unica Proles: et famulatu
Nostras celso det vindicias.
O plena pii corda favoris!
Quanto vernis nova libertas
Auspice surgit! Cedite praedam
Tartara vestram; laxate reis
Vincula, tetri nocte tyranni.
Deice foedum cervice iugum,
Mortale genus, primoque, redux
VINDICE tanto, iure triumpha.

II. DE ADVENTU GRATIAE SEU Convivii gratiosi ex Apoc. 3, 20. X.

IAm laxata patent ostia cordium:
Quid, dulcissime, cessas?


page 290, image: s294

Declinare domos ne iuvet hospitas,
Tanti Regis aventes.
Num te frigiduli pauperies laris,
Et sors arcta moratur?
Eheu tecta nimis lucis egentia,
Nimis inculta fatemur.
Sed quae, pulchra licet, non humili locent
Te palatia sede?
Te caeli nitido culmine, te suis
Sol et Luna theatris,
Te coram aureolae quaeque tremunt faces:
Quid non pulvere cretus,
Quem foeda genitrix labe tulit reum,
Nec post culpa refugit?
At succede tamen. Tu simul huc subis,
Nullae limine sordes,
Non obducta situ stant penetralia:
Toti suave recessus,
Et multo medii, suppetiis tuis,
Splendent igne penates.
Quam tum magnificos accubitus paras!
Quanti muneris escas,
Et iucunda meri pocula gaudii
Largo fonte ministras!
Cessent omnigenae Pontificum dapes;
Non hoc dona Lyaei
Aut plaudant avido gutture Massica
Lac et melia facessant.
Quam dulces epulas Alcinous paret:
Sordet vana voluptas.
Nos, o CHRISTE, tuae deliciae tenent,
Ac solacia mensae.


page 291, image: s295

III. DE ADVENTU GLORIAE SEU Iudicii gloriosi ex Ep. Iud. v. 14. XI.

REstat ultricis pavor unus horae,
Aut interrita gaudia.
Qui, trucem quondam subiturus urnam,
Celso venerat aethere,
Nunc suas aequo venit ipse partes
Coram solvere calculo.
Tale non vidit metui tribunal,
Quisquis praeteriit dies.
Si mali densos agitant triumphos,
Lento fulmine Iudicis:
Spondet irritata severiorem
Conniventia Vindicem.
Hic repentini patulam furoris
Accendet face machinam.
Sistet effeto minor Atlas orbe;
Noctescent vaga sidera:
Et iubar Phoebi roseum fatiscet,
Damnatum tenebris novis.
Iamque dispersas tuba concitavit
Gentes e tumulis suis.
Ipsa prolixo strepitu superstes
Cohors approperat foro.
Tunc, sacro celsus solio, sedebit
Cum Sanctis pius Arbiter.
Quem rei circum glomerant, adeptas [(reading uncertain: print blotted)]
Praeter dividias pares.
Non leves ultra trabeae cucullos,
Non clavi saga separant.


page 292, image: s296

Adstat immixtus Comiti bubulcus,
Et cum Principe villicus.
Una discretas lateri phalanges
Immensum dirimit Fides;
Quam tremit contra pavor, et quieti
Desperatio gaudii.
Omnium sese statuunt sereno
Causae lumine. nec mora.
Sevocat prisci merito cruoris
Quaesitor placitum gregem:
At lupo turbam Stygio ministram
Vivis mancipat ignibus.
Inter haesurum tibi, CHRISTE, coetum
O nos assere supplices.

IN FLORALIA SACRA, Sive Orationes III. Christi Salvatoris Passionem, Resurrectionem, et Ascensionem in Viridariis adumbrantes.

I. DE TRISTISSIMO CHRISTI Agonizantis Horto. XII.

EHeu non merito satos
Cultu GETHSEMANI lareis!
Quam tristis rigidum undique
Evastavit hiems solum!
Quam duro horrent Iove germina!
Non his rura Aquilonibus,
Non hirto rigeant vepre,
Quae Flos ingreditur poli.
Stillent Heliades novae


page 293, image: s297

Crudeles lacrimas; gemant
Petrae; discite Etesiae
Suspirare decentius:
Clarum pallidulo iubar
Mutet Phoebus amiculo:
Omnis cum DOMINO pie
Tristari velit ambitus.
Quem mortis dolor occupat;
Quem moles fera criminum,
Et vindex Erebi furor,
Ipsiusque gravis DEI
Urget dextera, nec sinit
Vultu sidereo plagis
Mundi inducere gratiam.
Immitis, vidua, aspera
Tellus, quam pluvius DEI
Sudor purpurat, et prece
Non una Superum vigil
Curis insinuat potens
Assertor generis rei:
Tandem mitior exve,
Ferox ingenium, exve
Duram mollior indolem,
Et dignas ama abhinc opes
Tantis edere nisibus,
Pingui laetior ubere.

II. IN FLORENTISSIMUM CHRISTI Reviviscentis Viridarium. XIII.

CEssit hiems, brumaeque ferus rigor;
Ver pingit arva floribus.


page 294, image: s298

Iucundis aurae Zephyris tepent,
Et purus axe Sol micat.
Riphaei campis abeunt situs;
Et prata rident Golgothae.
Tota renascenti iuvenescere
Natura gestit Vindici;
Qua Solymae campis, domita Styge,
Victorque diri Daemonis,
Attollit clarum tumulo caput,
Beatque flore Ecclesiam.
Desine mirari verno suum
Orbi vigorem redditum:
Ecce Redemptoris fetam meris
Urnam rosis et liliis.
Ut flos, hic iacuit messus cruce,
Saevoque mortis pollice.
Nunc, omne Elysium superans decus,
Surgit corusco vertice.
Frons nitet; illustres oculi vibrant:
Serto renident tempora.
Aurum caesarie, flores genis
Evincit, ore purpuram.
Non Titan olim melior cava
Perrumpit igne nubila.
Ipse suos aether floreis [Reg: flores] movet,
Citata pennis agmina;
Grataturque piis, in spem novam
Effloruisse siderum.
Audit laeta vigil Matrum cohors,
Vix compos ipsa gaudii.


page 295, image: s299

Nescit, quem luctu querulo vocet
Horti magistrum Magdalis.
Plaudit Apostolici coetus chori:
Petrus triumphat nuntio.
Sed trepidus celeri terror fuga
Pellit sepulcro milites.
Hic hostes maneat vultus tuos;
Sic, CHRISTE, fusi, palpitent.
At nostro fidei laetae decens
Flos corde pulcher emicet.

III. IN LAETISSIMUM CHRISTI Ascendentis Olivetum. XIV.

PLaude tandem, plaude pingui
Nitidum Pallade culmen;
Noverint gestire frondes;
Et quae gramina gignis.
Ipsa, qua se cumque pandit
Tereti margine, terra,
Et fluenta, quique nubes
Alte cingit Olympus;
Vosque nata gens Olympo,
Vestro applaudite Regi,
Quando patrias revisit
Hoc de vertice sedes.
Quae tropaea, quos triumphos,
Quantae munera praedae
Vidit illa lux, ad astra
Quae te, CHRISTE, remisit!


page 296, image: s300

Tum nec Orco capta mansit,
Prisco carcere, turba.
Tum suam caelo rapinam
Stygius reddidit hostis:
Et retusa fortiori
Letum spicula cessit.
Quid vovetis, astra, tantum
Vestro cardine lumen?
Altius procedit Heros
Victo clarus Averno.
Iam paterno sella regno
Reducem dextera poscit.
Hic recumbit; hinc tremendos
Effert undique fasceis.
Tota caeli floret aula,
Tanto Rege recepto.
Cuncta plausu, cuncta votis,
Ludis omnia fervent.
Parcius laudate vestra,
Terrae, munia, flores,
Queis [Reg: Quibus] decorus, clara Victor
Superum templa revisit.
Plus decentis nunc receptum
Aether mactat honore.
Quo praeisti, DUX, redemptam,
Traduc, inclite, plebem.
Dumque non permittis ore,
Fac te corde sequamur.


page 297, image: s301

Carmini Polonico, cui titulus HOLDOWNA CLIO, praefixum. Cum a renovatione Investiturae in Feudum Borussicum Serenissimus Princeps reverteretur. XV.

INclita BRENNORUM soboles, DUX celse Borussi
Climatis, et patrii MARCHIO clare soli,
Quo patrios uno cineres solatur, et orbas
Imperii gaudet reddere Teuto vices:
Quemque, Polonorum reducem nunc cardine, supplex
Excipit innumeris Bregelis ora iocis;
Hic ubi Prussiacam, spectati foederis arcto
Pignore, firmarunt Lechica Regna fidem:
Dum mea se celebres inter levat aspera plausus
Clio, Sarmaticas ausa movere fides;
Nil equidem statuis, nihil invidet aequa colossis,
Quaeque colit reditus aemula pompa tuos.
Vellet cuncta novis laudes tibi dicere linguis,
Si queat ipsa TUI PRINCIPIS ore loqui.

Carmini Germanico de BORUSSA VENERE, sive in Nuptias Celsissimi Principis IACOBI, Livoniae, Curlandiae Semigalliaeque Ducis affixum. XVI.

DUm, quacumque potest, genitrix Aeneia laeto
Tollere Prussiacas optat honore faces:
Iam dudum toto molitur carmina Pindo
Phoebus, et aurata gestit adesse lyra.


page 298, image: s302

Nec sua Bistonio temnuntur ludicra Marti,
Plaudit et armisonis virgo Minerva tubis.
Alma Ceres campis properat, lucisque Diana,
Hic ubi LIVONIUM saepe secuta DUCEM.
Aequoreas pertentat opes, et caerula Nereus:
Sollicitatque suas plurima Nais aquas,
Tum sacra Maeonius commendat pocula Liber:
Quaerit et officiis Iuno placere piis.
Omnia Caelituum vacuantur limina turbis,
Nec capit undantem terra Borussa chorum.
Ut Superos Cytherea videt toto agmine pronos,
Qua datur obsequiis festa beare suis:
Si merito tot sacra colunt Hymeneia Divi;
Certe, ait, huc venio non minus apta VENUS.

In funere MICHAELIS ADERSBACHII, Literatorum Patroni. XVII.

PIeris, o tragico quae pangis maesta boatu,
Melpomene, Clarii gloria magna chori,
In nova te lamenta VIRI iam funera poscunt,
Quo pretium vestri grande cadente cadit.
Nescio quae veteres evastat Erinnys honores,
Aonidumque frequens abrogat urna decus.
Plurima Palladiae caeduntur fulcra cohortis,
Maecenasque fero rarus in orbe manet.
Crebro parca Midae parcit, porroque videtur
Cultor Apollineae vix superesse lyrae.
O notet in seros adolescens fama nepotes,
Quos vester niveo pectore versat amor.


page 299, image: s303

Si qua ferat fatum melius felicior aetas,
Virtutisque novo nomine surgat honos.
Tu sed Castaliae Vindex acerrime gentis,
Hoc rigidae Clothus fila resecta leves.
Ut Lethaea tibi veniant oblivia mundi,
Nulla tuum mundo supprimet hora decus.

AD SIMONEM DACHIUM, P. P. Post scriptam ei nuperrime Myrtum, socrum inhumantem. XVIII.

FAllimur. en tedas piceis, myrtumque cupressu,
Atque rosas apio trux Libitina fugat.
Parca ferox Charites, Hymenaeum praefica trudit,
Et maesta Phrygium perstrepit arte melos.
Visimus a thalamo tumulum: lessoque thalassum,
Feralique alium polluit urna torum.
Quaeque tuo REGINA modo dedit inclita, coniux,
Haec REGINA socrus vertice serta rapit.
Fallimur. heu turbas hominum, cultusque fugaces,
Et stabili nusquam gaudia certa fide!
Ergo age funereas adole per limina taxos,
Cingat et ardentem pinus honora rogum.
Splendeat exanimum cumulato flore cadaver,
Et sacer Assyrio crescat odore cinis.
Quin si Pythagoraea [Reg: Pythagorea] placent tibi funera, MYRTUM
Iustis adde, tuae nupera serta comae.
Quae vestras ultra voluit non vivere Myrtos,
Has quoque supremum postulat aequa decus.

IOANNI VOGLERO Coll. Sponso. XIX.

VIderat assiduo nudari funere fasces,
Circumfusa suo dulcis Amore, Venus;


page 300, image: s304

Hic ubi Bregelidum Regali Monte sororum
Pandunt Aonias Oppida Prisca domos.
Si toties, inquit, vibrantur spicula Leto,
Crebraque ferali pollice Parca nocet:
Sunt etiam nostrae pharetrae, sunt, nate, sagittae,
Quas adigant agiles in sua corda manus,
Cernis, ut Idalio numerus sit dignior arcu
Sceptriger, ac Lachesis queis [Reg: quibus] sua fila secet.
Quae mora? tange viros; alias age confice clades,
Et doleant nostri mitia tela fori.
Protinus aligeri cornu sinuatur Amoris,
Et nova VOGLERI pectus arundo ferit.
Pertimuit socius vicino vulnere coetus;
Quisque suum certa muniit arte latus.
Lene timete Viri. Vester quae dirigit hostis,
Optatae multum tela salutis habent.

Epicedion IOANNIS TRAGNERI, Cant. Palaeop. XX.

LEtiferi tandem cessat vis invida morbi,
Nec vaga Paeoniam spes magis urget opem.
Lividulo Stygius cedit de corpore languor,
Et melior lentam sistit Apollo luem.
Scilicet hoc serae spatium, TRAGNERE, salutis
Nactus, in aeterna denique plaudis humo.
Ecce renascentem CHRISTI Natalis Olympo
Sufficit, atque novo festa sub axe paras.
Quae colimus, stravere tibi Cunabula bustum,
Proque sacra Superum Nocte merere diem.


page 301, image: s305

Non melius nostro iactatur tempore munus,
Dum vario pubes munere nostra tumet.
Cur fugis, et mediae spernis sollemnia lucis?
Deque novo sordent sabbata nostra solo?
Gestierant pridem tua te delubra sonare,
Et veteri Asaphum plaudere more suum.
Sed fugis, et gaudes aliis te iungere Musis,
Nec tibi Melpomene pristina porro placet.
Caelituum nostros arces modulamine cantus,
Angelicisque fugas carmina prisca modis.
Non tibi cor ultra Davidica nablia flectant,
Non lyra Mercurii, Threiciaeque fides;
Non animos acuens tuba, non Aegyptia sistra,
Quaeque tibi toties annuit icta, chelys.
Inclita Aretini rides inventa Guidonis,
Quaeque rudi primus lusit in orbe Iubal;
Quicquid et Amphion, Zethusque, vel entheus Orpheus,
Pieriique pater prodidit ipse chori.
Nec prisci tenebrosa negas elementa vigoris,
Quamque levi cultum ceperit arte polus.
At non inde tuae decrescit gloria sortis,
Inque novas voces erudiendus ades.
Praestat ad aetherios minimum resonare canores,
Quam fragilis mundi mille praeesse choris.

In funere HIERONYMI SCHARFFII, Dom. I. Adventus. XXI.

DUm sacer in positos fines elabitur annus,
Explet, AMICE, tuos Atropos atra dies.


page 302, image: s306

Cedis, et antiqui possunt sordescere cultus,
Iamque nova Domino vis placuisse fide.
Non satiat nostram terrae ceremonia [Reg: caerimonia] mentem,
Inquis, et immundi mystica sacra chori.
Ibo, probaturus praesenti munere curas,
Et mea pollutas nesciat ara vices.
Ut sensere, tuis subscribunt Numina votis,
Caelicolumque [Orig: Caelicolûmque] pia sede receptus ovas.
Sic tibi dum fluxos Ecclesia finiit orbes,
Hosce, sed aeternos, inchoat illa tibi.

In eodem. XXII.

TE nostrae poscunt lacrimae, te sidera poscunt,
Utra suum fas est vota tenere locum?
In lacrimas ultra nobis tu poscere nostras:
Posceris in caeli gaudia. Praestat: abi.

In Actum Oratorium Super voto Augustini, videre exoptantis Romam in flore, Paulum in ore, Christum in carne. XXIII.

SIste Midae, Pactole, sitim: nec munere parcant
Hermi fluenta divitis.
Pone Syracosias, Apiti mollissime, cenas,
Gruesque sint Philoxeni.
Assiduas laeti choreas agitate Luperci, et
Toti vacate Cypridi.
O vanas hominum curas, et noxia vota!
Non haec Biantis meta sit.
Sic stolidas ambire iuvat Phaetontis habenas,
Curruque ferri flammeo?


page 303, image: s307

Ecce TEGASTANI potiorem PRAESULIS ignem,
Qui magna torsit pectora.
Quis dabit Ausoniam primum mihi cernere ROMAM,
Fortisque prolem Romuli,
Et nitidos trabea Patres, gentemque togatam,
Orbemque subditum iugo?
Quis Martis replicet studium, quis Pallados artes,
Clarique cultum Mercuri?
Quis Divum delubra mihi, legesque, forumque,
Et tecta promat splendida?
Non Marios bello celebres, Crassosque potentes
Censu, nec ausa fortia,
Non meritis grandeis [Reg: grandes] titulos, statuasque, triumphosque,
Et mira tanta spreverim.
Gaude Tarpeia residens, Pater, arce, Quirine;
Gaude ter amplis fascibus;
Qua se tergemini pandunt confinia mundi,
Gaude verendo culmine.
Tum mihi TARSENSIS titillat corda Pericles,
Sacrique nomen RHETORIS.
Vah quanta sonuisse tuba, quod fundere nectar,
Quae mella dives Spiritus!
Seu Galatas, urbemque ferit facunda Quirini
Vis, seu Corinthi moenia;
Sive Ephesum, Gentesque movet, Iudaeve nepotes,
Seu bina fidei pignora.
Non hoc Gamaliel lactavit flumine mentem,
Amnis superni prodigam,
Qua se flammigeri volvit rota tertia caeli,
CHRISTUSque doctum perpluit.
Tu Peitho Romana sile, tu Suada Pelasgis:
Cydnea vincit Gratia.


page 304, image: s308

Quantus at est summi SOBOLEM vidisse TONANTIS
Fervor, GENUSque VIRGINIS!
O pulchri vultum decoris, frontemque verendam!
O laeta fronte sidera!
Has genitrix sibi prima genas, haec membra Lamemechus,
Haec vovit Abras lumina.
His pater Isacides cunis, hoc pignore Vates,
Et rex Ebraeus gestiit.
Non alio gens prisca Patrum, Sanctique Prophetae
Fovere se solamine.
Quam nitido Bethles radiarunt fulgure campi,
Presso tenebris Numine!
Quam lepido superae plausu strepuere catervae,
Querente bobus parvulo!
Felices ovium vigiles, Eoaque regna,
Spretis supina culcitris.
Quos simeon, quos Hanna dedit divina triumphos;
Ulnis adepti IESULUM!
Hunc si corporeo non fas est tangere vultu,
Fide tuemur supplices.
Flecte oculos, Puer alme, tuos, populoque redempto
Frontem serenus mitiga.
Donec in aetheria te non lustrabimus aula,
Primum sit a te respici.

Memoriae HULDERICI CALORESTIS, Ph. Mag. Caeci. Epigrammata VI.

XXIV.

AETerno viduos dum mutat lumine Soles
Noster, et ad nitidas OEDIPUS ivit opes:


page 305, image: s309

Flere vetat. nam, queis [Reg: quibus] aliorum funera fleret.
Et vivens oculos nesciit ille suos.

Tot linguas, artesque vafras ut acumine mentis
Lustravit, sola luce Magister egens:
In terris nihil est ex omni parte beatum;
Doctior in caelis, Opticus, inquit, ero.

Qui fuit e cunctis hoc dignior ipse videri,
Quo potuit cunctis ipse videre minus:
Nunc etiam nostros fugit aegro lumine vultus.
Calluit hoc unum, non comitatus, iter.

Orpheo dudum solitus mansuescere plectro.
Summanus, stygia rector in arce, Pluto:
Ut proprias audit CALORESTEN tangere chordas,
Vitales reditus annuit [(transcriber); sic: anuuit] ; ille negat.

Perpetuis tandem sociat se Manibus umbram,
Visibilis nostri qui fuit umbra chori.
Lumina defuncto frustra claudetis Amici:
Ipsa nihil, ciliis quod Dea vellat, habet.

Reddidit ULRICUS vitae se vespere clarum
Et terrae studiis, et pietate polo.
Felicem merito te dicimus, Hespere mundo
Luciferi qui nunc edis utrique facem.

FINIS.