Operum farragines duae.Machine-readable textHessus, EobanusHessus, EobanusXML version, markup prototype, December 1999Silvie StockmarkupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/hessus1hessuspriorfarrago.htmls001.htmlhessuspriorfarrago.xmlhessus1/jpghtmlSchwäbisch Hall, 1539.
Regeln fuer die Texterfassung 03/2001 (bis auf Metrik)
not necessary
07 August 2001Susanne MussmannmarkupTEI header added17 Juli 2003Peter Ströbelmarkupmarkup completed, fragments joined and ordered18 Juli 2003Rüdiger NiehlmarkupLine tags added - metre attr. added - TEI-header reformed - validated and transformed23 Oktober 2003Peter Ströbelmarkupsemantic tagging (name classifications) completed - spell check (MORPHEUS correction) completed
Editorial status:
typed text - structural tagging complete - semantic tagging formally complete, but name classifications shaky - no spell check (MORPHEUS correction ongoing)
26 April 2004Peter Ströbelmarkuppartial spell check - partially new typed text added
June 2005Ruediger Niehlmarkupworked in corrections supplied by H. Vredeveld, some of them from earlier editions.IOACHIMO CAMERARIO VIRO DOCTISSIMO AMICO SUMMO SUO, EOBANUS Hessus S. D.
CUM TOTUS HIC LIBER carissime Ioachime, paucissimis exceptis, tuus sit, et tam titulo quam argumento tibi debeatur, quid opus erat ut eum iterum tibi dedicarem longiore epistola? cum per
singula capitum lemmata iam dedicatum et commendatum satis habeas. Sed video morem etiam hunc veteribus, vel illis certe qui vere veteribus proximi fuerunt non displicuisse ut epigrammata et silvas suas epistolis tamen vel amicus vel posteritati commendarent. Et quoniam semel constitueram sub singulorum patrociniis hos libros emittere, hunc tibi qui ordine ut vides, quintus est, tuendum committere volui, ea maxime fiducia fretus, quod satis intelligebam non sine ingenti pudore eius te patrocinium posse deferere, cum et totus ad te et tecum scriptus, et tantum non domi tuae natus sit. Consilii mei rationem breviter habes indicatam, superest ut librum tibi nominatim etiam per epistolam dedicatum et velut iterum commendatum eo suscipias animo, quo ad te, etiam ante quam tibi inscriberetur, est perscriptus, quod si facis, satis te patrocinii et mihi et libro exhibuisse existimabis Vale. Norinbergae.
Mense Martio. M. D. XXXIII.
HELII EOBANI HESSISILVARUM LIBER Quintus
Ad Ioachimum CamerariumNIMIS THEATRIS nate frequentibus Et inquietis fluctibus urbium Non ante Musarum recessus Respicis, aut subiisse quaeris,Quam te remissis alea lusibus Damnosa liquit, cur tua Gratiae Sic alligant caris amicis Pectora, ut invideant poetae,Ut rusticano et prorsus inutili Sic te secuto? sed quia non potes Vacare nobis, quod relictum est Temporis, hoc sine te exigemus.Quando id necesse est, non tamen improbe Nec forte frustra, nam mihi cum lucro Numquam recedentes camenae Tempora non onerosa fallentTu non pudendis lusibus interim Curas remittes, verum aliae manent Curae quibus te sauciatum Lege Venus merita domabitHeu quanta molli pectore vulnera. Sensure, quantis ignibus a miser Urere, quis te liberatum Expediet gravibus catenis.Tunc te vocantem numen ApollinisApollo spernet, tunc ego te gravi Fato laborantem videbo Laetus et auxilium negabo.
AD EUNDEM PETIT EXPLICARI propositum sibi aenigma.
Quod nuper mihi discolore versuVersu nec numero nec arte eodemVersu nec pede compari, nec unaMultarum ratione linguarumConstanti sibi lubricum toreumaMisisti Ioachime non peregiInspectum satis, et tamen peregiInspectum minus, et satis peregiQuamquam frivola quattuor diebusMe pictura fefellit, et latebatSub veri specie litura fallaxEt deluserit artifex imagoIllunes oculos, et humidarumSpisso pulvere nubium natantesNam qua purpura parte prominebatVix ductu mihi lineae recuruoDepictae poterant satis notariQuas furvae modo saepiae coloresCeu caligine miscuere densaEt nunc omnia mutuis ligabantSese amplexibus in caput recursuMaeandris redeunte flexuosisHeu qualis labyrinthus ille, quantisNos ambagibus impedivit, illeStructura labor omnibus theatrisSumptuosior implicatiorqueIrretitior omnibus molarumVersuris, et euntium rotarumSe vertente voluminum meatuTortuosior, erudite pictorTam depingere lubricum toreumaEt versu simul erudite vatesTam linguas quoque miscuisse pluresMusas mittere discolore vultu.O doctissime mi poeta salveEt nobis precor aequus esse pergasQui nec talibus utimur figurisNec tam possumus elegante MusaNec tam fallere discolore versuNec rescribere, iam ferente PhoeboRebus lumina, quale vos soletisSeras scribere carmen ad lucernas.Sed quo frivola Musa? quo vagaris?Quo te proicis istius modi resConsectata, et inutilem laborem?Cum te vera domi negotiorumExpectet series, et inquietamHaud quaquam esse sinant, tibique reddiLusus Simichidae velim poetae?Ergo quod superest roga poetamAdmirabilium iocationumAd nos ut veniat domique visatQuos quaesiverit ante tot diebusNec dum invenerit, esse nunc quietosEt cessare domi, nec evagariSicut nuper abire consueverintIn silvas, et in ebrias tabernas, In pagos, et in abditos recessusHaec dices mea Musa, dein redibis.
AD EUNDEM ROGAT REMITTI SIBI Piscatores Theocriti etc. et simul Megaram eiusdem mittit.
CUm piscem minus aureum remittasQuem multi tibi farre condiendumMessis misimus Indicae, sed ipsumCrudum pulvere sordido refertumInsulso male iusculo natantemNec mandis Ioachime, nec remittis.En pro pisce tibi duas puellasUno mittimus improbas, voraces,Incultas quoque et ebrias veratroCircum littora germinante Lethes.Hae piscem tibi ni caves vorabuntIstum protinus aureum, mihiqueConcisum referent, et expuentesRursum mandere frusta me iubebunt.Et scis aurea non minus valereQuamvis parvula frusta, quam coactiMassam ponderis auream. Sed huiusNon caussa est eadem, quod ipse frustisUti nescio, ni tuis locenturIn formam digitis, et ordinenturQuem sit massa futura per laborem.Te nunc hae Ioachime mi puellaeUt se suscipias rogant, et ipsasTractes molliter, hospitesque nudasInvestes, et inutiles, ineptasExornes melioribus corollisExcultasque pio labore, tandem(Si piscem prius exigas molestum).Dignas hospitio tuo remittas.
AD EUNDEM.
Si vacas negotiisNec avocaris efficacioriForte contubernio,Adesto noster huc adesto quaeso,Dum student latrunculi,Modos locumque praeparare nostriTe quibus fefellerintManentque vina te parata quovisDulciora MassicoQuod ipse solus esse si graverisMicalum vocabimus, Amabilem virum, bovemque LucamSi libet, sed illiusUt omnis aura copiam negaritNos tamen manebimus.In arce Regae beatioris,Regis arce Caroli.Licet choruscet illa dives auro,Nostra litteris nitet:Nec has inops Camena mutet illo.Huius arte vivitur,Ab illius parata saepe mors est.
AD EUNDEM CUM SILVAS ESset editurus Scazon.
Tibi placere nostra scripta non miror,Quamvis inepta, nec satis elaborata,Sicut tui testes fuere Scazontes,Heri Ioachime quos mihi misisti, Tibi cum et ipse displicere non possim,Quamvis ineptus et parum elaboratusVitaque et eruditione, quae possintExistimationibus tuis de meUlla satis ratione prorsum fecisse.Nunc ergo postquam cuncta nostra sic laudasUt pene mireris, quid esse tu credas,Aut esse quanti rere, si quod est usquam,Ad te meorum, ad me tuorum scriptorum.Huc adde quicquid hac in urbe perscriptum 1535: Orig.: praescriptumNobis utrisque. Sed nec est evulgatumNunc colligamus atque tandem evulgemusNe crescat ingens interim domi nobisAcervus ille, et illa turba nugarumNon comprehendi possit amplius, nec nosDecet silere Seriphias uti ranas,Et esse mutos, atque non ineptireIn his ineptis temporum cataclysmis.In hoc parata nostra nunc ergo mens est,Ut hoc laboris urgeat, hocque coneturQuando parum expedire Simichidas MusasLicet, quid ipse 1535: Orig.: esse sentias vel rescribes,Vel nos adibis, ut super hoc consultemus.
AD EUNDEM.
NOndum constituo quid esse dicamAut quid suspicer accidisse caussaeQuod nostras minus advolas in aedes:O non inter aves inauspicatasAut inter numerande nidulantes:In terra, sed ad astra porrigentumSedes, et capita arborum colentes.An postquam tibi coniugis pudicaeAmplexus rediere delibatiNudarum sale, melle gratiarumNos contemnis? et incipis tuarumObliviscier institutionum,Et morum quibus ante praevalebasIpsarum Charitum suavitati?
AD EUNDEM HORTATUR UT NAtalem Vergilii secum celebret,
Si festos Ioachime feriarumClaudendosque epulis dies paramus,Burchardo madidoque ChilianoQuorum numina talibus putamusNobis esse propinquiora sacris,Cur non quae magis attinebat esseNobis numina sacra, qui LatinasMusarum colimus vacationes,Abiectis veneramur otiorumCuris omnibus, et sumus paratiAd convivia noctis otiosae,Quae cras ominibus bonis reducetIdus Minciadae sacras Maroni?Quas olim mihi Sarmatae solebantTorpentesque gelu trucesque vultu,Ante ignes celebrare luculentosInstructis gelido foco caminisPer convivia lautiora nostris,Et per pocula crassiora nostris.Nunc nemo mihi Noricam per urbemIdus concelebret sacras Maroni?Tanto barbarus elegantioriPraestet pectore Norico bubulcus?Sed tu si sapies, et approbabis,Quas nascens Maro consecravit Idus,Idus nos celebrabimus Maronis.
AD EUNDEM1535: Orig.: EUMEM
INVITAT AD CENAM.
Si non est hodie tibi molestum,Et te gaudia nulla demorantur,His nostris potiora: nec puellasInter blandiloquas et elegantes,Usto pectore forsitan sedebis,Ad nos ut Ioachime ne graverisLongis passibus, ut soles, venireAdsumpto 1535: Orig.: Adsumpta tibi Micalo rogamus,Cui farcimina multa nos paramus.Atque artolaganos, merasque qualesScriblitas dedit ille MartialiQui mensam miser ore concacavit.
AD EUNDEM UT SCRIBAT SATYRAMMErcurium citharae, Neptunum flumina possunt,Iovem decere fulmina.Virgineae Phoebum lauri, sua cornua BacchumVirens oliva Palladem.Te decet in Satyra censorem effingere Momum,Et quos potenter exprimis.Arte stili mores Germano nomine dignos,Et te decente carmine.Mens praesaga boni nec me Ioachime fefellit,Sic perge fies maximus.AENIGMATA QUAEDAM IOACHIMO proposita
PRIMUM.
Matris Deorum sanguine,Mater Minervae debriaEx matre crebro fit pater.
SECVNDUM.
Ardente spuma si linasTerrae peremptum fomitemIncendet orbem protinus.
TERTIUM.
Pyrrhae tenacis filiiReddunt coacti semina,Quae praeter ipsos omniaVi praevalenti conterunt.
QUARTUM.
Quis esse quaeso te potest,Qui cum pepedit maxime,Et minxerit longissimeMatrem levat rectissime?
QUINTUM.
Caelum tulit TyrinthiusAgenoris caeli patrem,Quis hunc et hanc, hoc, omnia?
SEXTUM.
Quaedam libidinosa anus et ebriaVultuque deformissimo.Sapientibus pulcherrima consilia expedit.Si consulatur dextere.
AD EUNDEM PRO SOLUTIONE praecedentium aenigmatum carmen varie mixtum.
SOlutor eia gloriose aenigmatum,Maiorque quovis Oedipo.Et ipsa tortuosa Sphynge doctior,Utcumque sese res habet.Sive inepta QuintiaMensis apposuit suisNos, atque liberaliter,Instruxit vitulans mirificis epulis,Sive nos cupediisSuis ditavit somniorum civitas,Dum tu pro talibus offers,Nec Quintiana ferculaNec tortuosa aenigmataSed plenas mensae liberioris opes.Quas, nisi misissem fatuae tibi somnia noctis, Te rogo per Musas anne daturus eras?Sed me Saturni praesentia nomina magni Luminis exortu prosperiore vident.Quando igitur numeris constant tua carmina miris Si non mirarer qau=ma me/g' an geno/mhn.Sed neque te dubito campos peragrasse Pelasgum Quasque tenes lectas inde tulisse rosas.Hoc magis admiror nostrae te aenigmata Musae Ceu nodos facili dissoluisse manu.Scilicet hoc mea monstra volebant,Et intricatae somniorum fabulaeEt Musae fatuae, et praetenues fameConsuetudinis o Ioachime tuae,Cras igitur veniemus,Quando ita tu iubes.Cui nec debeo nec negare possumQuicquid iusserit. Interim valeto.Haec tibi scribebam posita iam lance latronum,Nabat adhuc madido pinguis in ore Ceres.
AD EUNDEM, ITEM VARIE MIXTUM carmen quo ipsum ad cenam invitat.
Seu te Ioachime tenacesExercent curae, atque moranturSeu te laeta remissis,Fortunae otia flatibus,Debebis nihilo minusHuius diei ad vesperamTe nobis haud quaquam negare,Cenae frugalis hospitemQuam dabimus tibi cum reliquis,Paucis sed electis amicisHaud quaquam similem tuaeQuam tu dedisti nuper ebriamSumptibus eximiis.Illa nobis namque desunt omniaDona, quae convivia possunt facere splendida.Verum animus non deest liberrimus,Liberalissimusque quod si copiaeDesint, ipse sibi satis est,Omnibus atque bonis.Quid ergo restat.Nisi ut ipse veniasAderunt alii quoque quos amas tu maximeSed sine coniugibus.Nam mihi cum mulierculisNon ita belle convenit.Quam tecum, et similibus tuiErgo age mi bone Comice,Mi lyrice, mi Melice argutissimeAd quartam venias precor:Coenula namque diutiusNostra differri nequit.Sed ut hoc etiam sciasCena inempta te "te" lacking in original, supplied from 1535 manet,At vina non gratis bibesNam nos de fundo paupereVilia dona damus.
AD EUNDEM OSTENDIT SE NON POSSE solvere proposita aenigmata.
NUnc ergo te rogo per improbissimaQuae me enecant aenigmata.Quis est amicus ille de communibus?Quae dona misit Lypsia?Quae nam volucris illa Paeonis tibi est?Quae dulce Musarum melosCantare possit affulgente spe lucri?Quae frons sit isthaec rutea?Quae nam corona? quis arcus? Et quae linea?Quis est ferox istic Leo?Qui sunt bis octo, quos mihi tu nominas?Quae causa vitae? quae vigor?Demum quid illa habere ponderis queantQuam scire totus gestioNam nulla nunc mihi tu afferre somniaVidere, sed miraculaRerumque portentosa monstra plurimaO Sphynges o aenigmataAdeste Musae, adesto Apollo Delphice:Huc o Sybillae virginesQuin huc reditis universa protinusVatum priorum saeculaEt expeditis ista quae nos enecantPlus quam stupenda aenigmataAt tu magis intricate quovis OedipoQuin ista solvis protinusQuod si moraris ista monstra solvereDii te ligatum deferantExtremam adusque littoris rubri plagamHaec monstra ubi nascuntur tibi.
AD EUNDEM.
Si non est hodie tibi molestumEt forsan vacat, et potes venire.Ad nos ut venias precantur omnesPastores Siculi TheocritiqueOmnis fistula, o(doipo/roit' a)fw/noiOmnes te sine, sed tamen loquentesMecum nonnihil, at parum expeditum.Ut quondam puerile vagientesAd cunas mihi reguli loquunturQuos ut tu doceas loqui venitoIllo tempore quo soles venire
AD EUNDEM INVITAT AD CENAM.
ANser pinguior omnibus medullisCarne mollior omnibus CyurisEsu suavior omnibus capellisFotis lacte recentibus capellisQui certare cuniculo sequaciPossit, quem vel Apicius pararitCui cedant leporumque delicatiVentres, inguina, tybiae, natesqueEt pectuscula gestientes haediQualem Iuppiter esse possit ipseCum Diis Oceanum sedens ad altumQui nec Pelea dedecere possitNympha coniuge nuptias parantemQuas Divis dedit omnibus vocatis.Sed ne fabula longa te moreturTalem noveris anserem parariIn cenam Ioachime te manentemSed cenam modicam, sed elegantem,Castam frugiferamque sobriamque,Quae te non potuit carere coenaQuae nec te sine debuit parari.
AD EUNDEM.
QUae te tanta negotia occupatumTanto tempore distrahunt, morantur.O nostrae Ioachime pars ThaliaeMulto maxima? desinisne nostrasQua nuper pietate consuerasMusas appetere, approbare, amare?Atqui nunc tibi sedulae laborantNostrae Pierides, novosque floresAeternae tibi deligunt coronae.Tu nos negligis interim fugisqueCeu longe tibi dissitos, nec audisQuos invisere saepius decebatO ingrate tuis notande Musis.
AD EUNDEM DE LUDO SCACORUM a Vida poeta descripto.
Bella per instabilem plus quam socialia campumQuadam tenus perlegimus.Bella quidem belle, quisquis fuit ista peregitNec Vida vidit improbe,Quam deceant faciles etiam sua praelia MusasDivosque longe principesArcitenens magno quae cum Iove tractet ApolloTuque Argicida MercuriIamque nec ingenii, nec in istas temporis artesQuondam locati paenitetTe quoque cui Phoebus cedat sub talibus armisNon paenitere suspicorQuas tibi nunc tanto solvam pro munere gratesIoachime mi carissimeSed tamen eximio Bilibaldo plura fatemurDebere nos, huiusmodiPro merito, siquidem gratam dedit ille palaestramIam non latrocinantiumMagnorum superum sed suaviter ista gerentumMusis amica praelia.
AD EUNDEMIOCUS.
MUsas spernere posse non putaramCum sic carmine scriberem iocoso.Sed sic carmine ludicro iocabarTecum mi Ioachime, quem puellasOmnes urere, et omnibus sciebamFormosis placuisse, sed puellisNil formosius est eritque MusisQuas totis adamare te sciebamCaptum sensibus, ossibusque totisTotis ista trahentibus medullisFlammae incendia pulchra non nocentisSed quas tu mihi nunc cacationesMittis, quas tibi fuderint forensesHostes Pieridum? sed huc venireSi credis satis esse polliceriCroeso ditior es Midisque asellisO doctissime multa polliceriNil praestare, sed ut venire possisEn versus tibi mittimus volantes.
AD EUNDEM HORTATUR UT promissa praestet.
Si nostras tibi reddidit liturasQuisquam, cur dare iussimus, tuorumCur non quod petimus facis? nihilqueRespondes Ioachime? cum negotiSit res nullius haec tibi, queasqueHoc nobis quoque somniare factumCum si tanta mihi negotiorumMandes pondera quanta per laboresAlcidas quoque plurimos gravarintHaud quaquam dubitem libens volensqueEt si perficere haud queam, subire.
AD EUNDEM NON AGNOSCERE se laudes sibi ab ipso tributas.
ERgo reductarum PhoebiIoachime sororumIudice te, merito gloria nostra fuit.Non agnosco equidem, tamen hos reverenter honores:Amplector toto pectore, sicut habes.Tu tamen hoc peccas nimia pietate, quod audesPonere te nobis inferiore gradu.Ut tamen hoc nostro tribuam, quia credis, amoriNonnihil uberius culta Thalia mihi est.Idque quod esse parum fateor, praedivite fluxuIngenii superat vena beata tuiEt nisi me fallunt animi praesagia, in istoTu quoque si perges pulvere victor eris:Nec tibi ductu opus est adeo, ne concipe, nostro:Quae iuga te cupidum quaerere scribis, habesNec tibi mons gemina qui vertice sidera pulsatNec sacer ignotus fons pede factus equiOmnia Musarum facili pede regna subistiO humiles inter non habiture locum.Desine me vanis obtundere laudibus istisIpse quibus longe dignior unus erasNos tibi, quod reliquum est, socialia plectra feremusLusuro resona carmina multa chelyQuae tamen, ut scribis, nulli meliora poetaeQuam quos blanda Venus iussit amare, canunt.Quae tibi sic pulchris res est monstrata figurisNon possis credi non ut amare mihi.Qualia dum scribis quereris tibi deesse CamenasGrate parum propriis o Ioachime bonisQuae si forte mihi dicam placuisse videborBlandior, et nimio forsan amore rapi.Viderit hoc sors ipsa, satis sibi conscia mens est,Quae nisi iudicio non eget ipsa suo.Blanda videbatur genialem gratia versumPingere, et in venis multa calere Venus.Tam bona si dictat tibi carmina mater amorumQuod facit, Euterpe est ista colenda tibiQuam tibi sic facilem possis ut semper habereSemper habe quod sic semper amare queas
AD EUNDEM QUOD OPTIMA scribant carmina qui amant.
Sive est vera tuae ratio seu falsa querelaeTempore quo venit littera, lecta mihi est.Et placet, et vellem vere Ioachime doleresEst etiam qua te parte dolere velim.Artibus experto si quicquam credis in istisIngenii stimulos ista venena moventSive ita naturae vi liberioris agamurSive aliqua fatum nos ratione trahitPierias vere quicumque urgemur ad undasIgnibus Idaliis obvia turba sumus.Dum velut in proprios abiit mens nostra recessusSe videt, atque ortus semina prima suiInde amor, inde fluunt caelesti carmina succoVivida, et ambrosias gratia picta genas.Et, nisi divinum censes errasse Platona,Agnatos caelo nos docet esse Venus.Quid mirere igitur si vere, ut nuper, amantiPierides vena divitiore fluant.Haec mihi te ratio vere deprehendit amantemQuod Venerem melius quam tetrica ista canis.Sed perge et quamcumque ardes feliciter arde,Haec erat ingenio digna palaestra tuo.Carmina tum venient, nec amanti Carmina deerunt,Carmina quae stupidis nulla venire solent.Quam Venus ardentes exerceat ipsa Camenas,Crede mihi exiguo tempore doctus eris.
AD EUNDEM. PROMITTIT Genethliacon.
Tempore quo tepidi vernantia lumina solis,Florida milleno prata colore novant.Exieram petiique virentis proxima silvaeAntra, Heliconiadum ceu bibiturus aquas.Iam nemus intraram densum florentibus umbris,Roris adhuc praegnans foetibus herba fuit.Vallis erat viridi nemorum secreta recessu,Plurimus herbosam fons rigat intus humum.Hic ego per virides sociis errantibus herbas,Gramineo posui corpora fessa thoro.Venit et Aonidum prope constitit una, DeaequeVestibus inscriptum nomen amoris erat.Et nisi virgo foret, potuit Venus illa videri,Hanc ego dum stupido pectore miror, ait.Quos nuper thalamos quae sacra Hymenaea canebasNunc tibi sunt iterum voce canenda nova.Nunc cane qua sponsum cecinisti, voce parentemQuae tunc nupta fuit, nunc tibi mater erit.Et nunc ille tui cupidus te quaerit, et uniQuae nova concepit gaudia ferre cupit.Tu nemora et saltus praeruptaque saxa peragras,Ille tuas frustra pulsat aditque fores.Dixit, et in tenues fugiens evanuit aurasMe subito celeres inde tulere pedes.Et tibi nunc reduces tibi nunc Ioachime vacamusDum loca silvarum sunt peragrata satis.Nunc tibi servata donatam coniuge prolemGratulor, hoc dextri sideris omen habes.Crescat, et instantes feliciter impleat annos,Cuius honore tua est pignoris aucta domus.
AD EUNDEM UT CARMINA E Theocrito versa remittat.
CArmina Simichidae per nos descripta poetaeNum data sunt manibus mi Ioachime tuis?Quae tibi si data sunt et lecta rogantia verbaQuid crucias lenta pectora nostra mora?Non magis expectat stimulantibus anxia curis,Si qua sit absentem questa puella virum.Non magis expectat morbis populantibus artusSi quis Apollineam postulet aeger opem.Quam tua nos animi cupimus rescripta, timenteNe sua pro nullo pondere verba cadant.Neve igitur credas nos ludere talia, neveScribere de vulgo quemlibet ista tibi.Ecce coronatis etiam metuenda Tyrannis,Subicimus manibus Regia sceptra tuis.Atque ut rescribas per Musica sacra rogamus,Auspicibus Musis cognita sacra tibi.Iura fidemque igitur nisi deseris ista sacrorum,Scribere si forsan non libet, ipse veni.
AD EUNDEM DE PSALMO E DAvide verso.
QUos mihi Iessaeo factos de carmine versusMisisti, dignos dicimus esse legi.Atque utinam tam te pudeat Ioachime latere,Quam scriptis orbi paenitet esse palam.Non ego te multis dubitem praeferre poetisQuos inter primos saecula nostra locant.Crede mihi, ex animo vera haec non falsa loquenti,Laudari scripto carmine dignus eras.Utilis ambitio est fructus et multa ferentumCommoda, inutiliter gloria vera latet.Quare age quae nostris tribuis Ioachime Camenis,Sume animum ut possis adseruisse tuis.
AD EUNDEM UT DATA CARMIna reddat.
Si mea non tineas, chartarum damna, merentur.Quem tibi commonstrant carmina trade viroNeve morae ratio tibi longior ulla trahatur,Hoc hodie pactum te soluisse velim.Quod nisi praestiteris sua tempora littera perdet,Et poterit credi falsa fuisse fides.Non tamen ut mittas, sed ut ipse ea carmina reddas,Te rogo, sique sinas ipse iubere, volo.Maior enim nostris accedet gratia Musis,Duxeris iniecta quas Ioachime manu.
AD EUNDEM IOCUS.
LUdere nobilium doctissime bella latronum,Numquid ab ingenio deficis ipse tuo.Nanque quid usque adeo rarus mea regna salutasRegna suos etiam nuper adepta Mydas.An quia duxisti talem Ioachime puellam,Quali tu tantum coniuge dignus eras?Clause domi numquid iuvenili in amore senescis?Me iuvenem reddit quando senilis amor?Vive vale, nam quae nunc scribere plura volebam,Non subeunt, nec me Pieris ulla iuvat.
AD EUNDEM.
Quod mihi permittis sub prandia carmen a)/dhlonMittere sub cenam mi Ioachime velis.Et nisi te cupidum teneat bellissima coniunxA cena saturis ventre gulaque veni.Hoc rogat ille tibi cognominis improbus infans,Qui nisi tu venias, vagiet immodice.Sic tibi salva domi maneat pulcherrima coniunxQuae prope te solo coniuge digna fuit.
AD EUNDEM UT LAETETUR scripto Epithalamio.
FUnde merum, Geniumque voca Veneremque maritamConcelebra, nardo tingere, sparge rosas.Abice quicquid habes quod mordeat, indue quicquidLaetitiae moveat gaudia plena novae.Cur ita? nam te ipsum tibi mittimus ecce renatum,Numquid erat nasci te vetuisse mori?
AD EUNDEM RESPONDET quid sentiat de erudito quopiam hospite.
CArminis Aufidii nimium studiose, requirisQuis mihi sit visus quem tecum vidimus hospesDignus amicitia nostrane sit, accipe paucisQuae multis a me verbis Ioachime petisti,Quod libros Latiis nactum mihi scribis in oris.Tam raros, tam non aliqua quantumlibet auri,Merce rependendos magna, decus illud honesto,Accedit titulo, velut a virtute trophaeumQuod petitur: quid enim credas hoc munere dignosQui retrahant studiisque negent sua commoda rectis?Hospitis inde tui mores, quantum unica nobisCena probare potest, ita sunt mihi ad omnia visiExacti momenta, boni, faciles, et honestiCandorem prae se multum sine labe ferentes.Lingua diserta satis, multa experientia rerum,Ingenii splendor, studiorum multa supellex.Et quid plura loquar? nec enim describere laudesIllius institui, nec tu Ioachime volebasDigni laude satis. Sed enim nec laudis avarumEsse bonum decuit, nec plus quam prosit egentem.Est aliquid transisse Alpes, ut scribis, et haec sunt,Quae vere 1535: Orig.: verae iactas temulentae insomnia Musae.Nam si non animum mutant qui trans mare currunt,Ut tuus ille canit, non plus tibi cognitus AlpisContulerit, quam visa Tagi praedivitis unda,Nuper et Herculeo summato gurgite Gades.Et mihi Sarmaticae Borealia regna paludesPiscibus et plenas persaepe natasse lacunas.Tu quoque vidisti subiectos Parrhasis ursae,Et late populos, ad Baltica stagna colentes.Quos tamen inde boni flores quae commoda fructusExtulimus? me mille modis vidisse iacentesPoenitet Arctoo sub sidere SauromatarumHydropotas populos et terras fruge carentesCrede mihi multis nocuit vidisse remotasOrbe alio gentes: si paucis profuit autemErgone cuncta tibi subeunda pericula censes?Et mala tot subeunda mari terraque ferenda?Felicem quem parva domi res tuta, et honestoNomine parta manet: quod si illum divitis augetIngenii decus, et virtus, et gloria famaeQuis hunc Semideis, quibus hunc nam regibus aeques 1535: Orig.: aques?Omnia quae tibi cum data sint Ioachime DeorumMunere, cur alio gentes sub sole repostasCur aliena voles invisere regna? quid autemTam fragilis millena subire pericula vitaeCasibus expositae variis? cum te tua virtusParta labore tuo notum satis atque beatumContentum parvo faciat, magna ista potentisFortunae deridentem ludibria, quamquamQuamquam o, sed paucis contingit adire CorinthumIdem ait ille tuus, cuius quia verba stilumqueConsectaris, in hoc quoque consentire necesse estConsilium, quo suadet ut otia tuta capessasNon adeas gravibus commercia plena periclis:Nam si vis, inquit, bene vivere, quod petis hic est.
AD EUNDEM.
Sic tibi sint faciles, ut sunt, in carmina MusaeSic citharae nervis cedat Apollo tuo.Sic habeant, ut habent, Charites tua pectora nudaeSic tibi 1535: Orig.: tuo perpetuo constet amica VenusSic tibi quicquid habet locuples fortuna bonorumTandem non varia conferat omne manuSi Ioachime meas non ire graveris ad aedesHoc tibi ut arripias quando vacabit iter.Nec propriis studiis mea te curare relictisSed peto quod vacui temporis esse potest.Nec tam saepe domi te convenisse decebat,Curarum praestat iam satis illa tibi.Et cupio et nequeo te convenisse frequenterHic animus cura fluctuat ancipiti.
AD EUNDEMPostquam iterum reduces Pegnesida venimus urbemTertia caelivagus lumina Phoebus agit.Nec Ioachime venis solito nec more salutem,Regia dicturus limina nostra subis.Ipse tuae patriae vidi moresque virosque, Queis non exiguo cultus honore fui.Et potes haec absens iam tot nescire diebus,Quae sinui cupimus deposuisse tuo.Et mihi visa via est haec certe longior illa,Qua stadia Hispanae mensus es ipse plagae.Officium ergo tui nisi deseris omne poetae,Si potes huc hodie mi Ioachime1535: Orig.: Iochime veni.Et simul Aetnigenae perversa poemata vatisFac redeant cultu sed meliore, vale.
AD EUNDEMDIscolor errantis si te iuvat area pugnaeEt posito praefers lignea regna meroCare salutatum nostros Ioachime penatesPost tibi quam fuerint prandia sumpta, veniNamque aderunt quos tu non dedigneris amicosSi, quod habes, quicquam pectoris huius habes.
AD EUNDEM.
QUid prodest venisse eadem sub moenia, si teNon datur optata 1535: Orig.: opima conditione frui?Sic sitit et medias, quisquis fuit ille, per undasEsurit, et frustra quas tenet ambit opes.Non habiture igitur faciles Ioachime puellasPerge tibi natas spernere Pieridas.
AD EUNDEM.
IAm non aucupio sequor avia stultus inaniRuraque brumali semiperusta geluNam quia te totiens frustra venisse dolebamIam totis statuo solibus esse domi.
AD EUNDEM.
NUper ut abstulerat tibi me punita voluptasLanguentem fuerat deseruisse pudorNunc cum reddiderit tibi me reparata voluptasSit rogo sanatum deseruisse pudor.SEBALDO HEIDO SUO LUDIMAGIS. SebaldinoNorinbergae,
NOn quia cessarint iamdudum in mutua MusaeCarmina sive meae sive Sebalde tuaeMutatam vereare fidem, nec credere debesTempus amicitiae dissoluisse vicesSed tua quod verita est violati crimen amorisMansit in officio Musa benigna suoQuae sic blanda fuit, sic ornatissima venitUt stupidum forma fecerit esse sua.Adsere tam faciles Diis care SebaldeCamenasQuas gravis est pulsas restituisse labor.Nec dubita quin nostra fides tibi constet amorqueDum sibi constabit Noridos urbis honor.
AD IOACHIMUM CAMERARIUMQUalia nec Latias pudeat describere MusasSi legat abiecta flavus Apollo lyraAd quorum saliant alacres modulamina nymphaeEt succensa novo pruriat igne VenusQualia lascivum poterant decuisse tonantemDum sedet et placito de Ganimede bibitQualia Teutonicis nuper non aequa poetisGratia amet, iunctis blanda cupidinibusTalia cum facias, cum talia carmina scribasDic mihi per Musas cur Ioachime premis?
AD EUNDEMIOCUS.
Si te Musarum comes unice nostra momorditLittera, quod ludos obicere ausa tibi estNon alia credas factum ratione velimusQuam quia nil aliud quod loqueretur eratEt tam non acidis salibus perstringere amicosAuriculasque iocis vellere saepe iuvatNunc tamen hoc gratum est quia magni carmen HomeriInstituis viva tradere voce tuisSed quia tu scribis, non faustum est mh=nin a)ei/dein?Non adero, mh=nin ne tibi commoveam.Cur etenim veniam cum pergas mh=nin a)ei/dein,Ni dicas fictam mh=nin a)ei/de qea\.
AD EUNDEMObvius a cena Plutarchus venit euntiA Plini tenebris ad Cicerones opesDum cupio iniecta properantem voce morariInceptum fallax alea rupit opusI nunc nostra tuis ai)ni/gmata confer o)mh/roisQui tamen hoc casu ne moriantur ades.
AD LUCAM MYSNERUM DE IPSIUS nomine iocus.
Daedalon aereas sumpsisse et Pegason alasVix habet exiguam fabula nota fidemAt bovis effigiem qui Lucae fecit et alasCredimus audaces non habuisse 1535: Orig.: babuisse manus?Insolitas tantum volucres finxere poetaeEx homine ille bovem, de bove fecit avem.Quo quia tu gaudes Divo cognomine LucaSume tuo capiti cornua taurus eris.
AD EUNDEM.
Festa sui celebrans cognominis otia LucasDe lacubus captam putribus emit avemScilicet hoc volucrem veneratus nomine LucamOblitus credo quem colit esse bovem
DE EODEM.
Rectius altivagum celebrasses corpore LucamNon avis exiguae, sed bovis eximii.
AD EUNDEMIOCUS.
Quae fuerant nobis asininae credita pelliAn tibi sunt Luca credita scripta parumSive quod est asini basileu\s o)/nos ore loquutusIsta parum possunt scripta placere tibi Commoda ceu quoniam non legeris otia nactusSeu quia dissimulas lecta fuisse tibiQuicquid id est vel adhuc Asininas inspice chartasQuodque iubent illae perfice, sanus eris.
AD GREGORIUM HOLOANDRUMIuris Holoander novus instaurator ademptiCuius in haec revocas tempora nostra decusSi tamen hesternae quod es inter pocula cenaePollicitus, memorem non pudet esse, veni,Non quia sis fulgentem opibus visurus amicumSed potius Musae pauperis inferias.
AD OTHONEM CORBERUM SUUM.
Cum tot abortivis celebrent te versibus HessiNon video cur non maximus esse queasQui licet exiguo sis corpore, fama GigantemTe facit, Hessorum quam tibi Musa dedit.Alter carminibus, Rythmis te concinit alterO celebrem multa te ratione virumDebes ergo tuis, si te non paenitet, HessisCorporis et famae nomina magna tuae.Sed tamen ex illis qui Regia sceptra gubernatIn te plus meriti plus quoque iuris habet.Quare age mandati pare Corbere tyrannoPransus amica tui limina Regis adi.Ecce nitent verni purissima lumina solisEt clarum rutilans explicat aura diem.Rura per et riguos laeti spatiabimur amnesTu comites nobis quos potes ante para.Sed comites non praefractos nec fronte severosSed faciles apta dexteritate viros.Qua vergunt prono Pegnesia flumina lapsuIbimus, ipse locum coniice deinde, vale.IACOBO SCHONSTETERO DISCIP. SUO
Quod petis, auxilio iam te nullius egereTestantur verus quos Iacobe facisTalia namque tibi cum dictent carmina MusaeQualia Pieria cantet Apollo chelyQuid petis auxilium scribenda in carmine nostrum?Hoc quoque iam dudum si quod habemus, habes.Tu modo Pieridum sic ludere perge sub umbrisDum tener aetatis flos viret iste tuaeVenturamque tuo capiti iam necte coronamQuam nequeant longi comminuisse dies.Haec tibi maturo semper florebit honore,Tunc etiam cum te cana senecta premetTempore non ullo nam vivida Musa senescitImberbem Phoebum sicut et esse vides.Vis igitur, vis vitae omnes florere per annosIpse tui Musas tempore veris ama.Sed facis et non es nobis hac parte monendus,Iam satis appositum mens tua calcar habetPerge modo et nostro contemptas tempore MusasNullius impulsu deseruisse volesTempus erit quo te possis gaudere secutumConsilia haec Hessi qualiacumque tuiIsto te interea figentem in pulvere gressusSi libet, ad Musas dux eris ipse tibiEcce vides per nos monstrata cacumina montisQuem petis, hoc tantum nunc tibi restat iter.I modo nec dubita magnos superare laboresNon eris Aonii gloria parva choriSEBALDO HEIDO SUO.
Exieram gelidas apricaturus ad undasPura velut verni lumina solis erantDeflua adhuc haesit nix in Pegneside ripaRara hiemis facies ceu fugientis eratLaeta renascenti meditabar carmina PhoeboNostra hoc, si nescis, pectora numen agit.Qui tamen Hesperias ubi se inclinavit ad undasInvito redii sub mea tecta graduIamque reversus eram, iam limina nota tenebamInvenio digitis verba notata tuis.Expedior chartamque avido dum lumine lustroInscriptum foliis nobile carmen erat.Hoc erat aprici gavisum ad lumina solisHoc erat aethereo pectus amore rapi.Scilicet idem animum rapuit deus, obtulit idemQuae legerem tereti carmina facta pede.Gratulor applaudoque tuae SeobaldecamenaeLumine te dextro Christus Apollo videt.
AD LUCAM MYSNERUM SUUM
Si quid amicitiae nostrae comes unice LucaIn te nos iuris si quid habere putasSed quod amicitiae non laedat iuris honoremPolliciti memorem te decet esse tui.Non quia promissi possis hac lege teneriQuam transisse tibi debeat esse nefas.Sed quia nunc discas sub Regibus esse tyrannisLaedere quos eadem sit ratio et facereHoc simul imperii nostri pro iure iubemusVespere ut hoc hodie nos adiisse velis.Aurea visurus condentem lumina solemIllum vidisti quem stupefactus heri
Libri Quinti Silvarum. FINIS.