PSALMI CV. PARAPHRASIS, Auctore SCIPIONE GENTILI IC. Accessit VOTUM CUNRADI RITTERSHUSII pro felicitate novi anni, M. D. XCVIII.
[Gap desc: illustration]
NORIBERGAE Imprimebat Paulus Kaufmannus.

CL. IC. Compatrique et Collegae carissimo CUNRADO RITTERSHUSIO Sollemnem strenam mittit, Ineuntemque annum M. D. XCVIII. felicissimum ipsi familiaeque eius a DEO O. M. precatur SCIPIO GENTILIS IC.

PSALMI CV. PARAPHRASIS.

O GENUS Abrami, ô magni Israelis adeste
Inclita progenies, promissaque pignora caelo,
Et nomen memorate DEI; mirandaque factae
Eius honorato populis edicite cantu.
Nulla DEUM non lingua canat, non laudet amoeno
Callida fibra sono. castos ille imbuat omnium
Sermones, animosque suarum numine rerum,
Admirata olim quas patrum est sancta vetustas.
Unus honor vobis esto DEUS, unaque nomen
Gloria divinum. Hunc alacri qui mente requirit,
Laetitia perfundatur, Pete sedula magnum
Isaaci gens clara Deum, faciemque serenam
Exquire, et paci robur belloque daturam.
Ne vestros, ne, quaeso, animos oblivia dira
Immensorum intrent operum, et quae plurima cunctas
Edidit Omnipotens aevo portenta priori
Per terras, et scita ipso iussa alta loquente.
Hic noster proprie DEUS est: licet omnibus idem
Gentibus humanis leges duit, imperioque
Praesideat. namque ille sui non immemor umquam
Foederis est, quondam Abramo cum principe facti;
Deinde etiam Isaaco iurati Abramidi, et eius
Cum gnato confirmati, legisque sacratae
Sanciti ritu, nullo quae tabeat aevo,
Quantumcumque ingens natorum conseret ordo.
Talia quin illis fatus: Cananeia vobis
Arva ego metabor, privato iure tenenda.

Parva licet tum gens, rerum licet omnium egena,
Extorrisque expulsa domo, nunc regna per illa,
Nunc haec ereptaret inops, totumque vagando
Infestos inter populos converreret orbem:
Auxilio tamen his semper DEUS adfuit, omnemque
Abstinuit belli, tam saevo in tempore cladem.
Ipsos quin etiam reges, illius amore,
Contudit insanos, dictisque est ultus acerbis.
Ne gentem vexate sacram mihi, neve nocete,
Et vestras cohibete meis a vatibus iras.
Inde famem late, consumpto quicquid alendis
Corporibus fuerat, nullo discrimine in omnes
Immisit terras, hominum mala facta perosus.
Tunc tamen ipse suos clemens respexit amores
Isacidas: tunc legatum sibi legit Ioseph
Linigeram ad Memphin, limosaque flumina Nili.
Atque ille invidiâ fratrum exagitatus iniquâ,
Veniit externas portandus servus in oras.
Damnatusque illic tenebris et carcere taetro
Crura puer rigido defixit condita ferro,
Taurigenis palmas manicis adstrictus honestas.
Immitis donec circumacto tempore fati
Vox illum sua servaret, vox numine sancto
Plena DEI, et purum sceleris magnumque probaret,
Namque illum Phariae dominator maximus urbis,
Ereptum tenebris illustri in luce locavit.
Purpureoque ministrorum, quo regia floret
Aula, gregi imposuit: regnoque praeesse potenti
Iussit, ut imperio summo capita ardua quamvis
Comprimeret; formaque virens primaque iuventâ
Cana senum gravibus mulceret pectora dictis.
Mox etiam, antiquâ maiorum sede relictâ,
Abrami domus Aegypti pervenit ad oras,
Castraque Cameo posuit felicia regno.
Ac mirum dictu, soboles tam parva repente
Sic crevit, stirpesque ex se laetissima fudit,

Vinceret ut numero indigenas et viribus amplis.
Illi autem (nam corda DEUS mutarat) acerbo
Flagrabant odio, consultaque dira coquebant,
Invisum contra populum, stellisque dicatum.
Ergo DEI mistu (Hebraeae duo lumina gentis)
Exorti Moses et sacris deditus Aron:
Saeva Paraetoniae gentis qui corda superbis
Prodigiis consternarent, caelique profanos
Ira omni premerent. Tenebris ecce horrida densis,
Desuper Aegyptum in totam, non illa rebellis
Imperiis caligo DEI, decumbit: et amnes
Sanguineis ardent maculis, taboque fluente
Squamigerum summâ languens pecus innatat undâ.
Illa parens frugum, Niloque beata feraci,
Terra satu foedo ranarum oppressa gemebat:
Nec campos villasque modo; celsa atria regum
Et pictos thalamos turmae obsedêre palustres.
Moxque his muscarum liventia successêre
Agmina, cinyphiaeque lues pennata volucris
Tincta venenato spargebat vulnera morsu.
Nec dum finis erat. fractis pluit aethere lato
Ignibus, immixtaque furens se grandine turbo
Rupit: eaque omnis crepitabat vinea clade,
Pullaque deiectos lugebat ficus honores.
Nullas non plantas, nullos non denique fetus
Arboreos stravit caelo decussa procella.
Inde locustarum divino examina iussu
Fusa, velut densis operibant nubibus agros,
Bruchorumque graves acies. tum quicquid ubique
Herbosi viridisque fuit, tenerique relictum,
Absumpsêre, solumque atro elavêre veneno.
Tot contusa malis, gravibusque exercita monstris,
Haud gens illa tamen fraude absiliebat iniquâ.
Ergo natorum primos iustissimus ultor
Extinxit. primoque virorum robore caeso
Incolumes DEUS Isacidas Mareotide terrâ

Seravit, praedaque ingenti eduxit onustos
Argenti atque auri, nec tanto ex agmine quisquam
Segnis erat; validis pollebant viribus omnes.
A luctu tum respirare Aegyptus, et ipsis
Facibus e fati sibi demum erepta videri.
Tantus eam nostrae gentis perfuderat horror.
At DEUS assiduo generi comes ibat amato,
Progeniemque piam, cum fervida tela diei
Lucerent, fulva gradientem nube tegebat;
Inque vicem primis sese intendentibus umbris,
Ardenti socias clarabat luce cohortes.
Iamque dapes etiam ingluvie laciente petebant.
Indulsit Pater: et volucrum densissimus imber
Tota ruit molli cervice in castra profusus.
Humanaeque loco Cereris vis magna coactae
Ambrosiae aetherio candens e vertice ninxit,
Et saturavit eos. aestus quoque torrida rupes,
Cum sitis urgeret miseros, simul attigit illam
Virga DEI, in liquidum defluxit saucia fontem,
Manabantque citi per tesqua arentia rivi.
Sic sancit promissa DEUS, sic foedera servat,
Abramique sui memor est: sic lecta DEO gens
Aegypti infames terras, amnemque reliquit.
Laetitia sic ibat ovans; et cantibus arva,
Et pariter laetis celebrabat muta locorum.
Donec eam propriis deleto in sedibus hoste
In vacuos deduxit agros, veterumque fruendos
Cultorum dedit eximiâ ditione labores:
Pactus grata modo, et retinentia corda vetusti
Foederis, atque suas sine fraude colentia leges.
Hunc igitur tam munificum laudate parentem
Isacidae. cuius neque vitam immensa coercent
Saecla, neque imperii totus capit Orbis habenas.

FINIS.

VOTUM CUNRADI RITTERSHUSII pro felicitate novi anni AD CL. V. D. SCIPIONEM GENTILEM IC. Antecessorem Noricae Academiae, eiusdemque RECTOREM Magnificum.

ANNUI meta est revoluta cursus,
Et bifrons claudit veteres, novosque
Cardines pandit, redeuntis in se,
Ianitor anni.
[Note: De orig. strenarum Symach. lib. 1. epist. 28.]Proditus quondam a Tatio Tyranno
Mos ab antiquo retinendus aevo,
Mutuis iam se exhilarare strenis
Suadet amicos.
Huius observans, bone, moris ante-
Me venis, SCIPI, mea cura et ardor,
Dans mihi quavis pretiosiora
Munera gemma.
Quam Tibi vero reparabo strenam
A mea contra mediocritate?
Muneris pauper mihi census aurei
Denegat aurum.
Sed nec auratis capere ipse donis:
Qualibus nimirum inhiare vulgus
Assolet, vatum pia, ditia in se,
Pectora abhorrent.

Carminum an textus mea Musa mittet?
At tibi longe meliore vena
Funditur carmen. quid ego ergo guttas
In mare portem?
Ne tamen nullo Tibi macta lux haec
Transeat dono, hem, cape summa voti
quae cluat nostri, penitus profusi
Pectore ab imo.
Ille qui caeli regit alta templa,
Arbiter rerum bonus, atque praeses
Temporum, mundi Pater, ipse nullo
Tempore clausus:
Cuius indultu superas in auras
Venimus: cuius bonitate lapsos
Hactenus vitae incolumes beatique
Egimus annos:
Hunc quoque, et plures, quot ei videtur,
Pro sua nobis pietate, nullis
Terminis clausâ beet, auctitetque et
Sospitet annos.
Arceat morbos procul atque bella:
Et famem et pestem fuget: alma Hygieia
Faustitasque adsit bona: et aureis Pax
Nos tegat alis.
Tum tuis parens Schola nostra sceptris
Floreat, seque exsuperet subinde
Auctibus, certetque aliis, caputque
Tollat honestum.
Sic tibi versus pariter mihique
Segregos vulgo procul a profano
Pergat indulgere Camena blandae
Pacis alumna.

ALTORPHII Kalendis Ianuarii M. D. XCVIII. auspicibus.