4/2002 Rüdiger Niehl
TEI header, markup, lines added


page 457, image: s457

EPIGRAMMATUM LIBER XI, SEU EPULAE.

Doctissimo Joanni Nihusio, Sumraa Quaeq. Capienti Ingenio, Affini Chariss. Lubenter Assigno Paulus Flemingus Doctor Medicus.


page 458, image: s458

EPULAE.

1. Christiani IV., Danicarum Insularum et Norvegiae Regis Laudes.

Magnus avum, virtute tua rex magnus, ut haeres
illius es, dominus sic pol! es huius; ave.
Faustus ova: toto tranquillas Nerea ponto,
paret et imperiis Tethys aquosa tuis.
Qua natat oceano placidum tua Dania magno,
iura tot in terras tot populosque geris.
Balthice, victor aquis, Norvegice, Scandice, terris
victor, io! gestes hoc diadema diu.

2. In gratiam Godefridi Simmerlini, Sil. de anima dispulantis.

Vis animae dent certa tuae suffragia nostrae,
sed nescis animam disperiisse meam.
Non vivo, non spiro; mea non sentio vita
nec vaga nos primse sustinct umbra Deae.
Quod sed adhuc animer, reliquos facis inter amicos,
meque moves anima, mi Godefnde, tua.
Aune animae det signa suae, cui propria iiulla cst?
In nobis anima se probat ipsa tua.

3. Poesis Christophori Bulaei, Musarum delicii.

1632.

Lac ab Acidaliis quod in lioc salit ore papillis?
Mel ab Hymettaeis quale pitisso favis?
O sapor! o epulum ioviahbus utile mappis!
Nectar in ambrosia navigat omne mea.
Sunt ea, sunt lepidi bellaria duloia vatis,
mattya Bulaei sunt ea, iuro, iuci.
Sim conviva tuae creber, precor, aunue, mensae.
Non mihi sidereas amplius opto dapes.


page 459, image: s459

4. Amicum invitat.

Jam soli licet esse mihi, licet esse quieto
et medium liquida fallere mente diem.
Chare, veni, stimulus si te memor urit amici,
et bonus optantes Iaetus inito fores.
Non deerit placidi delectans copia verbi,
materia varios excutiente sinus.
Hic solo cum solus ages, tuus incola semper
dictator reditus quin eris ipse sui.

5. Horti amoris Blyenburgii.

Astra Jovem capiunt, Neptunum marmora: tale
talibus hospitium convenit hospitibus.
Horte, potens per te dominisque potentior illis,
qui venit ingrediens osor, amator abit.

6. Poesis Joannis Heermanni, nobilis ingenii.

Cynthie, quod resona mihi tinnit in aure melisma,
Threicio melius, iuro, melisma melo?
Dic pater Ascraei sacrosanctissime vatis,
dic Deus. At renuens quur abeundo taces?
Arbitror, mvidiam sonus hic in pectore divi
movit. Hoc insolitae me docuere vices.
Jane, licet taceat, abeat licet aeger Apollo:
se melius te quid posse tacendo probat.

7. Libri Epidorpidum Scaligeri patris.

Legit Apollo librum, divini munus luli,
cum saperent iovias diique deaeque dapes.
Legit Apollo librum: silet hospes et abstinet omnis,
cumque libri quisquis fine repletus abit.
Fertur et ambrosia pater abstinuisse deorum
hactenus et nullus nectar amasse deus.
Lautia, delitiae, bellaria, vina, valete!
Haec saturant ipsos fercula lecta deos.


page 460, image: s460

8. Sabini Poesis.

Compta nec ad fastum peregrino turgida fuco,
sed sua, sed proprio frons ab honore potens,
qualis erat facies, cum surgeret aequore Cypris,
qualis in erepto flos Ganymede fuit,
nuda suos Pindo profert dea coelite vultus.
Vilia sunt, emptus quae linit ora color.

9. Tarraei Hebii XXX. libr. Epigrammatum

Stringit in obscoenum violentus carmina Scoppum
Hebius, impuri serius ultor epi.
Scoppe, priapismo, tentigine, Scoppe, laborans,
Scoppe, nihil nisi pus, nil nisi, Scoppe, situs,
da caput immundum. Lixivia digna parautur:
tollitur haud alio smegmate tanta lues.

10. Adversaria Barthii.

Quaerit in omnigenos scriptorum Barthia census
cura, potens genio, dexteritate potens.
Explicat, illustrat, confert, defendit, abarcet,
adiicit, observat, corrigit, apta ponit.
Crescit ab adversis virtus. Sibi quaesitat hostem,
sumit et a magno grande labore decus.
Sol liber est tantas removens tot noctibus umbras:
quo magis hae tenebrant, hoc magis ille micat.

11. Super defluvio foliorum ex arboribus.

Ibitis in nihilum, genitivi pignora Maii;
de vestra spolium dote November habet.
Nam putris autumnus nocua vos conspuit aura.
Mortifer hei! vobis halitus ille fuit.
Vos phthisis et falso vitiat scaber uterus auro;
dum tremitis, sic vos prima remordet hiems.
Hei! homo quod folio nihil est fclicior aegro!
Jam valet, ut iam mox langueat atque cadat.


page 461, image: s461

12. Super Cupidinis effigie.

Filius hic noctis, caeco prognatus ab ovo,
bruta quod excehum numen adorat humus,
omuimodi dux caussa mali: pater exstitit error,
stultitiam matrem non negat esse suam.
Jurgia, fraus, odium, lacrimae, iactura, simultas
sunt consanguinei nomina iuncta tui.
Si tales in amore vices, quis amare peroptet?
Quam miser, a misero qui sibi sperat opem.

13. Culina, quam vocant, frigida.

It Ceres et plenos aperit reserando canistros:
ad patulas dominus confluit ordo dapes.
Stant reliqui rigidique gelu comedentia laxant
ora, focum stomacho fert sibi quisque suo.
Tunc celeri iuvat esse manu: nocet esse morantem,
Bacche, Ceres, vestri qui memor esse velit.
Crura, manus video penetrante rigescere bruma:
cur sed hiems solo flagrat in ore? Comest.

14. M. Adamo Oleario.

1633.

Mellea Teutonico nascentia carmina Pindo
totaque Castalio tincta liquore metra,
has patriae felicis opes, quas denuo gignit,
vis mihi sint aniaii pignus, amice, tui.
Vive, mihi primos inter non ultime vates,
qui poterant tantum restituisse decus.
Nil vulgare canis, leve nil; sed si quid amarum
hic latet, hoc tanti lunera regis erant.

15. Oleario, prodigialiter liberali.

Digna tuis animis et convenientia tanto
spiritui, quod opes nil ais esse, facis.
Sic Epicurus habet magnique Neronis alunmus,
sic cratem Crates abiicit, ut sit ovans.


page 462, image: s462

Fortiter hanc mentem defende, nec esse quid usquam,
quod tibi praeferri, crede, valore queat.
Tu tibi divitiae, tibi Croesus es, omneque dives,
quo minus est extus, hoc magis intus habes.

16. Wernero Calmio, itineris ex parte comiti.

Vertere dilecto, Wernere, revertere voto,
quod pater et pro te patria mittit hunms.
Sit satis incultos toties vidisse Ruthenos;
hinc poteris urbi carior esse tuae.
Sive vocet fatum seu mens novitatis avara
imperet, a patria longius ibo mea:
i prior et charae de me dic dulcia terrae:
primus es, in reditu quem revidebo meo.

17. Jano Adolpho Raschio.

1634. Juni.

Quod si laeva tuis fuerat Rhamnusia votis,
et mihi sors iunctis alba fuisset equis,
pauperior fuerat tua, sed mea ditior arca
pelle, Siberiaco quam Scytha mure trahit.
Sed satis est uno nobis vicisse triumpho.
Palma fuit pugnse praeda sat ampla meae.
Adde, quod in dubias foret optio facta favissas.
Jam quod habes, habeo. Nos quod habemus, habes.

18. Invitatio.

Si potes ad blandos non surdus adesse vocatus,
ne, rogo, te coenae subtrahe, chare, meae.
Nil nisi de vetulo comedes pigra fercula gallo,
quodque rubens acidum serva ministrat olus.
Nec deerit cum lacte novo cerevisia verna,
illa sed oesophago vix sapitura tuo.
Hoc tamen ignoscas: vinis prohibemur adultis;
quae licet abfuerint, largior usta bibas.

Apud Ruthenos, MDCXXXIV.


page 463, image: s463

19. Cunrado a Wangersen, Eloquentiae filio.

Care Livo, pulcrae germen non degener urbis,
spes patris et magnae sola columna domus,
verba facis, quibus alta ducis molimina Cimbri,
nos per in extremo quae gerit orbe, probas.
Obstupuere tuis nostrae sermonibus aures,
et iuvenem senii te quid habere, liquet.
Nestor es, octodecim vix et tibi digeris annos:
octo quis octodecim cum numerabis, eris?

20. Hadriano Illyrico.

Cor iuvenum, quos Harris amat, quos diligit omnis,
quisquis avet iuvenes semper habere dies,
me vigor ille tui capit et flos integer aevi,
candor aemicitise plus trahit ille tuae.
Forma placet Veneri, Cliarisin mera meutis idea:
haec animae faciem, corporis illa gerit.

21. Vernulaei Apologia.

Defensor Senonum, quos nobilis Austria coelo
aequat et ad magnos scribit in orbe deos,
rem facis aeternis et cedro et baccare dignam,
quando deos astris asseris, astra diis.
Jupiter e patrio reprobos fugat axe gigantes
fulmine, tu calamo turbidiore touas.
Jupiter in superis par nil habet, Austria mundo:
par nihil est palnue propter utrumque tuae.

22. Inscriptio in diversorio publico Persico, caravansera Kaskeru inter Caswin et Saba: Benedictus Oxenstirna, 1617.

1637. Juli 16.

Clare Sueco, duce quo tua Scandia crescit, et augmen
sumit ab ingenio terra Livona tuo,
te lego iam peregre, quem vidi cominus: isthaec
quam renovat faciem linea ducta tuam!


page 464, image: s464

Hinc tibi subscribo. Legat alter et explicet ambos
advena. Nos peregre tam bene iunxit Amor.
Dissociant, sociant homines sua fata, nec ulli
sat licet et firmum est dicere: stabo, cadam.

23. Hieronymo Imhovio.

Vidimus Opitium; sed imagine vidimus illum.
Non sed ea, qualem, Luca Myronve, facis,
non, sed ea, qualem per inania somnia Morpheus
ducit in aerea mobile schema scheda.
Quam tibi, cui referam laetum tam triste secundo,
Imhove, tam longae duxque comesque viae?
Triste, Dii! ketum; nos hoc quod acerbius angit,
quo sumus a tanto longius usque viro.

In Parthia.

24. Cornelio et Ottoni Murreris, Francisci mei uterinis.

1638.

Par Murreriadum, quos tres scio vivere fratre's,
quos mihi Francisci solius unit amor,
vivitis et socia forsan vel in urbe vel aede
mutua contiguis iungitis ora labris.
Mc comitem dux vestcr habet per tanta viarum,
vester is ad tantum dux quoque noster iter.
Hic dum nos iuncti morimur, vos vivite iuncti.
In vita vestra mors quoque nostra movet.

25. Coisum, Tartariae Dagostanae Comuicensium alloquitur.

Nais, Hamadryadum genialis alumna tuarum,
barbara, Comuicis sed satis aequa tuis,
ille genu minor et caput his tibi tinctile lymfis
qui proicit, faveas ut sibi, Cimber avet.
Sis, Dea, sis facilis, dubiumque natatilis undae
agmeu ut obiiciat nil furiale, cave.
Utque magis moveat, minus audet, ut instet avendo:
ad minimas pia sunt numiua magna preces.

XIV. Mai. MDCXXXIIX. feria II. pentecostali.


page 465, image: s465

26. Displosio Tormentorum inter pocula votiva Moschorum Autocratoris, regis Persarum, nostri illustrissimi, et Schemchalis (nobis Schafgalis) parentis Sultanis Mahmudi, in castris ad Coisum.

Hic fragor a tonitru te non perterreat isto,
magne Dagestanae praeses et ultor humi:
Jupiter haec vobis dedit, haec dedit arma Gradivus,
nulla sibi similes laedere docta viros.
Quum bibit ambrosiam, superum sic fulminat autor;
laetitiam magni sic coluere dii.
Cum nihil hic desit coelis et numine dignum,
iure quis hic tonitru nolit adesse Jovis?

XV. Maii, MDCXXXIIX.

27. Musica, quae Schafgali Dagestanorum protoprincipi una cum muneribus producebatur a legatis, tertia Pentecostes, in campis ad Coisum flumen.

1638. Mai 15.

Digne saluteris qui rex tot gentibus, in quo
si quid barbariem, nil nisi cultus habet.
Cimber ovans pelago, terris, nive maior et aestu,
Cimber in imperio iam novus ille tuo,
Cimber ad harmonicas Plutum tibi dividit odas:
convenit hoc animo munus utrumque tuo.
Non satis est oculos, loculos, et quicquid ab extra est,
ut repleas: animos iam quoque iunge tuos.

28. Eodem die. Pan, in donatione ovium, agnorum et capellarum Schafgalis, ad legatos.

1638. Mai 15.

Sumite ruris opes et quicquid amabile villis,
chara, sed ad linguam nomina dura meam.
Hos nihil invitis exemi matribus agnos,
hoc medio vobis e grege demo pecus.


page 466, image: s466

Vester erit (hic iussit herus) penus ille, nec ille
solus: in hunc totum ius habitote gregem.
Vilia dant inopes: pagi ne spernite munus:
saepe tenet magnos rustica coena deos.

Ibidem.

29. Valedicit Coisu flumini XVI. Maii.

1638.

Hae tibi perpetuae moveant in crinibus umbrae
subter eatque tuos iugis arena pedes.
Nee tibi tristis aper nec sus lutulenta nec ursus
turbet aquas sacrum prostituatque tuum.
Lenis es et peregrina favens in vota rogantum:
qua bibis aure preces, hac regis ausa manu.
Pergimus et memores Cimbros referemus ad amnes,
et fluet ad laudes Albis et Eidra tuas.

30. Adamo Oleario suo.

1639. April 15.

Inter amicornm primos numerande meorum
prime, sodalitii summa corona mei,
dulcis Adame, tuos nobis subducis amores,
et nostras aho fers peregrinus opes.
Quisquis es, hoc posthac me fortunatior ore
qui frueris, nostri uon minus esto memor:
ille suum nostro cor cordi hac liquit in ora,
nostra peregrinus corda per arva trahit.

31. Armillae Anemones.

Et decus et simul es misero mihi dedecus, aurum.
Nempe ligas quas tam scis nitidare manus.
Libera servili devincis brachia nexu,
qua sed obes, nobis non minus arte places.


page 467, image: s467

Nympha sciat, cui sponte mea sic mancipor omnis,
nil mihi captura dulcius esse sua.
Scit tamen; et me dum per te sic nectit, eodem
se capit et proprio complicat ipsa iugo.

32. Super symbolo amici: Sapientia condimentum vitae, in albo.

Fercula cinnameos quod sunt halantia rores
et dapicis fragrans missus aromatibus,
hoc ego mista reor sapienti polline Musis
esse solent mentis sal sophieque tuae.
Conditura sua commendat dote sapores,
non sapit, admisto quae caret esca sale.
Vita quid insipidum est, quam ni Sapientia iuste
condiat, insulso consul asellus erit.

33. Respice finem.

Aethereum mihi dux aperit Sapientia ludum;
sic docet illa, novo sic ego disco modo.
Inversa docet illa via; caret ordinis ordo,
finis origo rei, terminus ortus erat.
Hac felix, ait, esto via. Lex illa beatum,
quod meditetur opus, quod faciatque regit.
O bona confusi methodus conaminis, in quo
regula simplicitas, error amussis erat.

In hunc librum referenda sunt sequentia Epigrammata, quae inter amicorum manus versantur. 1. Inscriptiones Orbis Gruteri. 2. Eobani Hessi meritis laudibus. 3. Fossa Eugeniana, sive S. Mariae. 4. Tamerlanis Basilica, ad Achtubum flumen, trans Sarizam Volgae. 5. Gynaeceum regium in circumcisione Eliasbeci Armeni. 6. Ad castaneam arborem.


page 468, image: s468

7. Mala aurantia et citrea primae magnitudinis M. IXbr. a Schiras in Ispahan missa. 8. Olearii galea in oviparae nidum conversa, signum superati discriminis. 9. Baccho diisque alumnis Persarum valedicit. 10. Culicum importunitas cruciabilissima in itinere aestivo per Russiam et Tartariam. 11. Oleario in Volgae ripa naufrago, inter turbas nauticas scriptum. 12. Invisio ad Hartmannum Gramannum naufragum, inter iliceta Tartariae Morduvinensis ad Volgae littus onentale MDCXXXIIX. 13. Pulchellae, seu Gramanni castis amonbus. 14. Florella, seu Suaviorum lib. III. Oleario suo felices taedas praelucens. 15. Claudio Salmasio Lugd. Batav.