Piissimo Devotoque M. Nicolao Von Hoevelen, Ecclesiastici Ordinis Viro Placidissimi Spiritus Homini Et Concionatori Perfecto Affini Sincero Benevolentiae Signum Gemmas Has Chartaceas Offero Paulus Flemingus.
GEMMAE.
Maxime terrarum, ter aquarum maxime princeps,
quem colit exoriens occiduusque dies,
quaque patet vasti quadruplex area mundi,
rex pater et gemini nomen herile poli,
ex te nosce Deum, qui, dum sua temperat astra,
te dominum voluit pensilis esse globi.
Magne, sacer, venerande, potens, auguste, triumphans,
quem, regat ut populos tot, regit ipse Deus.
Man. V, 1.
1629. Dec. 8.
Magne tuos inter, celeberrima nomina, Francos,
magne meos inter, nomina clara, Mysos,
te schola, te menta Philyreum laude lyceum
evehit et doctis Plissa disertus aquis.
Yita tibi lapidosa neces, mors saxea vitam
dum repetit, cuncta nos viduamur ope.
Rarus eras vivens, fractus per acerba: cathedris
mortuus, haud plane postmodo nullus eris.
Jamque facit dubiam generosus Arausio palmam,
iure suo tritavi quam meruere sui;
pugnat hians et vincit ovans, tam faustus ut acer,
sic virtus iuncta pfosperitate cluit.
Quoque magis Batavus sub tam duce vincit ovali,
hoc magis et magis lioc angitur aeger Iber.
Angere, victe, minus: minus hinc fors vicerit ille.
Aut, magis ut vincat, angere, victe, magis.
Man. I, 11.
Man. III. 11.
Man, II, 44.
Solus eram dominumque tacens meditabar Amorem,
coelite qui sanctas evibrat igne faces.
Vidit Amor solum vacuasque illapsus in aedes,
"me meditabaris, te meditabar," ait.
Dixit et a tenso iaculum penetrabile filo
strinxit inexplicita cor hoc inerme via.
Cor dolet et memorem magis hinc meditatur Araorem.
O! quid, Amor, nostri quo mediteris, agam?
Hic iaceo totus puero confossus Amore,
Vulnera quis puerum figere tanta putet?
Nec cessat ssevire deus, ferit, atterit, instat.
Nec, licet ante nihil sim nisi vulnus, abit.
Victurus morior: moriturus vivo, nec aeger:
quoque magis morior, vivere pergo magis.
Sed tamen urge tuas, puer o saevissime, caedes.
Vulnera vulneribus sunt medicina meis.
Bartolus occubuit, periit quoque funere Baldus,
vivit in ingenio functus uterque tuo.
Nec Themis ipsa suas melius defendere leges,
quam potes ad dubias ipse probare vires.
Stat reus, exsangui damnans suus ipsemet ore,
quum loqueris; laeta stat tuus aure cliens.
Bartole iudicio, dictamine Balde, valete:
Bartolus hic alius, Baldus hic alter adest.
Angelus in cathedris es, es angelus in monumentis,
quae genii calamo stant bene multa tuo,
sancte vir, Elstrani coelo par fama lycei,
dignus in angelicum qui numerere chorum.
Sublinis haereticos digito meliore papyros,
mox cadit a proprio labile schisma dolo.
Quis neget, angelicam quod in hoc geris orbe figuram,
angelus angelicis cum faciebus eris?
Daedala quadruplici quicquid dea digerit orbe
et capiunt regnis Junoque Disque suis,
omne tenes, omne, omne potes. Tibi militat aer
ingentemque capit mens tua dia Deum.
Dant famulas elementa manus, tibi figitur unda,
sudat et ardentes humidus ignis aquas.
Te doctore rudis quis nolit et inscius esse,
te medico quis non languidus esse velit?
Regnat in his tibi dum genuinus Horatius odis
subque tua vivus voce Catullus amat,
te deamant, Flaccum quot amant, quot amantque Catullum
et genium nostri temporis inde colunt.
Grande! tuo sed erat sihiili patrabile cordi,
grandia tam numeris nomina posse sequi:
ast simul ex atheis tam sanctas fingere mentes,
grandius hoc et erat non nisi, mysta, tuum.
Lecta placent, audita movent, bene credita servant
factaque, quae coeli vis docet illa, beant.
Spiritus ipse Dei tacitis illabitur auris,
unde suos motus os, cor et anris habent.
Tauleri genius, pia meutis idea Lutheri,
regnat et expressus te movet, Arnde, Deus.
Utimur arte tua, qua teque tuosque beasti.
Fallere, quae via sic est bene trita, nequit.
Vos nativus amor, patrii vos gratia vultus
et genitiva sui floris idea probat.
Libera composito succedunt carmina nexu,
nullus in innata cernitur arte labor.
Tale sales nudi longique a felle cachinni,
tale lepor simplex Idaque carmen amant.
Vivite, cordati stirps expressima patris,
illius in vobis vis, cor, imago sedent.
1632. März.
Flevimus et planctu tristes infecimus auras
hactenus ob socii funera moesta mei;
iam lacrimae duplicantur aquis, duplicatur anhelans
lessus ob ipsius funera dira dei.
Flevimus et flemus mortesque flebimus ambas;
haec gemitus mundi postulat, illa raeos.
Dum legis haec, nihil hic lepidi, vir clare, videbis.
Gaudia sub lacrimis quaerere velle, nefas.
Invicti grave regis opus, cui militat Arctos,
quicquid et Aeneae par super orbe gerit,
unde perennantem felix sibi Mantua laudem
asserit, in similes Teuto recondit opes. {
Quamque ferox meruit dextra sibi vindice palmam,
scribit et est oleae conditor ipse suae.
Nil superest, posthac, Teuto, quod, Martie, vincas,
et necis et vitae victor es ipse tuae.
Germanicae in nativitatem Christi odae dedicatio.
1631. Dec. 24.
Dum ferimus domini placitura crepundia cunis,
mulcet et infantem fusilis oda Deum,
magne vir, ad festos mecum concedito lusus
et mea cum populo iudice sistra proba.
Jam sacra solemnes tranquillant otia cives,
iam sinit officii cura remissa; veni.
Submissas non sperne preces vatemque repelle.
Non mihi, sed puero gratificare Deo.
Man. VII, 25.
1634. Febr.
Caesaris arma gerens, sed Caesaris arma lacessens,
ipse mei merui Caesaris arma pati.
Morte tamen cecidi cuncto memorabilis aevo.
Plus sica perfidiae, quam meus error habet.
Consilio promptus, felix conamine Martis,
deme semel, reliquus dux sine fraude fui.
Dempta meo tua sit excandescentia, Caesar,
sanguine, nil Deitas maius adorta velit.
luro Fidem, Charitum triadem Clariasque novenas,
sique quod his maius nomen adorat liumus,
si mihi post unum superat te charior alter:
dulce perit, tecum quod mihi tempus abit.
Tu tamen optantis votum frustraris amici
et cupis a duro nomen habere novum.
Collige, sis, quam iustus agas, quam conscius obstes.
Si volo, quod non vis, hei! quis amicus ero?
Quae tua Parrhasiis se Suedia subiicit arctis,
qua firmam sociant Eurus et Auster humum,
te levat et iusto ccelos super ingerit axi;
celsius hoc vasti nil habet orbis apex.
Maior es hoc animis, quo rectius inderis astris
vicinoque volat mens comes alta polo.
Quicquid ait duri vulgus de gente Trionum,
gens propior celso nulla nec ora polo.
Virgo ego virgineo veniens cum munere, munus
transfero virgineo virgo poeta viro.
Tu memor Esthoniae, nostro monitore dativo,
dulce quid ex ipso nomine vocis habes.
Ac, licet haut opus esse queat monuisse videri, -
nam nihil acer amor dememinisse solet, -
mitto tamen memori memor ut dem calcar amori,
qui magis ardorem dissimulando flagrat.
Nomine, doctrina, genio rationeque vitae,
undique perfecti dona docentis habes;
illius es placidus, prudens et ab omine constans:
conveniunt animis nomina tanta tuis.
Ista tuis radians excelsior emicat annis,
dumque doces vitam, vivis, ut ipse doces
Vix tibi bis septem numerantur ab omnibus anni
et totidem linguis pene disertus agis.
Teutonicae Esthoniam, Romae confundis Athenas,
te stupet in verbis Syrus, Hebraeus, Arabs.
Ars quoque te totuplex decorat. Quid iudico de te,
Jane, Meduseae magne sititor aquae ?
A facie puerum, iuvenem te verus ab annis
arbitror, arte virum iudicioque senem.
Moscua Revaliam MDCXXXVI.
Quid frangar gemitu nihil effectore, quid ira
atterar, in nullam quae mihi prosit opem?
Vanus inutilibus vitam consumo querelis,
seu fleo, seu taceo, cor grave perstat idem.
Nil loquar in superos, dominis bonus obsequar astris.
Misceat arbitrio sors mea cuncta suo.
Quod miser aut felix tibi sis, id opinio praestat.
Qui suus est, summum nae tenet ille bonum.
Me super ah! super ah! me quam dignissima flesti,
o pater, et quicquid sit patre suave magis.
Flos, vigor, ingenium, species, doctrina, facultas,
omnia cum vita disperiere mea.
Persia iam monet hoc, cui vix dabat Esthia mentem.
Hei! quis ait, semper somnia vana loqui?
At tibi dent faciles tot amantia sidera risus,
has quoties lacrimas defleo, chare, tuas.
1638. März 18.
Pande domum, reclude fores, disiunge fenestras.
Liber in aprica sol micet aede tua.
Jussa tui Boreae cupido confessus es Austro.
Jam simul ad patrias tendimus inde fores.
Vina iube fundi plenis spumantia cymbis,
ad lituosque Medos evacuare scyphos.
Ter bibe pro gestis, bis ter pro coelite festo,
ter tria pro comitum pocula sorte: sat est.
1638. April 7.
Aeterna moles et creabilis tantum,
nec defutura seculis sequuturis,
cui longus imber et Jovis diuturnum
inefficaci fulmen imniinet ira
edentulumque tempus haeret ingratis;
o laus perennis, o superstes, o vivax
soloque concisura sero cum mundo,
num stare perges, quando corruet coelum?
Ibidem, in ipsis forsan Theophili parentum aedibus,
Act. Apost. c. 14 et 16.
Ille, mihi Persas qui sic laudabat et Indos,
quam mihi plorandi criminis autor erat!
Patria deserui, peregrina sequutus, at, ohe!
quam dolor et serus nunc notat ora pudor.
O scelus, o mores! vita sons plectitur error:
hic quoque quod male nil audeo velle, necor!
Cura Dei vigilis, genii custodia magni
et universi serius coeli favor,
qui fueras nobis longe carissimus ante,
periculis nunc charior factus tuis,
digna tuo superis suspende trophaea triumpho
risuque tutus libero laxa genas.
Nec ventura time, mala nec prsesentia cura.
Assertus ipsi iam supervivis neci.
1638. April 16-23.
Naenia fit cantus noster, fit iubilus eheu!
et natat in lacrimis risus amorque suis.
Ergo fleant gemitu numquam cessante cachinnos,
quotquot in infaustas sic coiere plagas,
quotquot in infestas abiere proterviter oras,
lene suum planctu non pereunte gemant.
Pax! et ohe! sileant. Evoe hahaheque tacescant:
ah I utinam! proh! hei! vae! sine fine tonent.
Nasonem celebrant de ponto Tristia laevo,
de Scythico referant me mea Dura lacu.
Ille Getas inter passus saevissima planxit,
inter ego rigidos vix leviora Scythas.
Carmina Naso suae fecit concordia sorti,
ipse patro fatis non aliena meis.
Sic canimus cadimusque simul, sed dispare fato.
Eius ovant, mecum sed mea scripta cadunt.
Mastix pessime sordidissimorum,
qui vel sunt, vel erunt, vel et fuerunt,
quid spurce vomis, ut bibas venenurn ?
Quid fioede bibis, ut vomas veuenum?
Sic iugis vomis et bibis perennis,
immundus simul et simul modestus,
dum purgas cito, quod cito reiectas,
mastix optime sordidissimorum.
Incendor extus, intus exuror foco
combustionis nescio.
Qui cuncta perdit, durat ignis in vices
et ortus et finis sui.
Flammans gelasco, palleo totus rubens,
enectus at vivo tamen.
O flamma frigidans, o ignitum gelu,
o mors superstes, usque quo?
1638 Mai 1.
Quatuor integros, quos hic iugulavimus annos,
dum properata pigrum vota moratur iter,
illa tuae, Crusi, lux una resuscitat aurae.
Hoc tot in annorum ius habet una dies,
ac, quamvis doleam tantum periisse dierum,
laetitia tamen hac est dolor ille minor.
Labere, blanda dies, facilique relabere fato,
dumque redis, patriae nos rediisse vide.
Non rosa, non violae, fulvo non concolor auro
caltha, nec alba rubris lilia iuncta suis;
sed rubus et nullo, bene raraque vinca, corymbo
hic sedet et durae carduus hirtus humi.
Inter inexcultos nihil ignoratur Iberos,
quod nocet, ut scitur nil, quod oblectet agros.
Maie, nihil damus hic, tibi demus ut omnia quondam,
quum tibi de patria crinis olebit humo.
Tarcovitae in Tagostania.
Sole Ruthenorum, genio qui maius avito
numen habes, in quo desiit esse rudis
Russia. Nam docilis te fecit idea Latinum;
te simul Euclides et Ptolomseus amant.
Ergo cui toties peregriua pepercerat sestas
Persidis, a patrio frigore victus obis?
Occide, sincerum germani pectoris instar.
Noster in Allemanis, sed sine morte, iaces.
1639. August.
Aeterni vates, queis post oblivia rerum
contigit aeternas nunc habitare domos,
surgite felices, venienti surgite vati,
grandior ad vestros non venit umbra Lares.
Callimachi genius, florentis imago Maronis,
sique quid his Latium maius et Hellas habet,
vixit in hac specie: meriti date signa favoris
inque caput virides exonerate sinus.
Non ut ab his apud hoc aurum mihi collucrer aevum,
carmina continua sedula scribo manu.
Absit hoc ut mediter: quid enim, rogo, turpius isto,
qui canit, ut stipem vilis Apollo ferat?
Sanctius est nomen, numen mihi sanctius eius,
qui regit ore, novem non locat ore deas.
Quid mihi divitiae, quid opes moriendo relictae?
Est mihi laus cunctis carior una bonis.
In hunc librum pertinent sequentia epigrammata, quae inter amicorum manus sunt. De quibus inscriptiones saltem apud me. 1. Lipsia, Lis pia. 2. Cynomyomachia. 3. Jacobi Augusti Thuani memoriae. 4. Effigies Schach Abbas, gloriossissimi Persarum Regis, in ru- pibus ad vicum Nathans. 5. Elephas candidus, qui praeterequitantem Persam, una cum mulo, cui insidebat ille, proboscide elevans in pulverem praecipitabat, Isfihani. 6. Dyllidis Armenae concubitus. 7. Discessus le Febre Aquitani Chirurgi ab Isfahan in Bagdat. 8. Pauli Cellarii sui recordatur. 9. Leopardi et Lynces venatici Persarum. 10. Tuschlach mons inter Comum et Sabam. 11. Sylvae, bombycum circa Reschtam Hyrcaniae, nunc Gilam. 12. Desiderium aquarum dulcium in desertoMogan Mediae Areo- patiae. 13. E praesenti vitae periculo divinae manus iniectione erepti
4 Jumi MDCXXXIIX. in discessu a Terki; ad nobilissimum comitem Imhofium. 14. Etesias adorat in furentissimo aestu, cum transiret deserta Circassensia M. Jun. 1638. 15. In discessu a Chiselan flumine, MDCXXXIIX. ad illud ipsum. 16. Ad Hygeiam, cuius sacra peregrinando violaverat.