IOSEPH COMOEDIA EIUSDEM CUM Praecedente argumenti, Andrea Diethero Augustano auctore.

PERIOCHA.

FRatres Ioseph cum intelligerent puerum, fere
Quem in ultima senectute genuerat, seni
Patri in deliciis esse: commoti boni
Favoris afflatu, vendunt innoxium
Negotiatoribus avaris. Qui dein
Paulo post regio praefecto militum
In Aegypto venit. cui cum gratus foret,
Ob bene compositos artus, atque candidam
Faciem adamatus dominae. cui, dum nititur
Pellicere blanditiis ad incestum (memor
Ioseph probandae exemplar castitatis) hic
Repugnat totis viribus: castus tamen,
Falso: coargutus adulterii sordidi,
In carcerem conicitur. saevis vinculis
Postquam diu retentus, iussu regio

Tandem eductus, cum somnia Pharaoni scite
Interpretatus esset: constitutus est
In dignitatis excelsissimum gradum
A rege. Post vocat suos (qui venerant
Emptum frumenta tempore difficilimo)
Per fratres, dilectum parentem ad se, sua
Cognatione cum omni, et supellectilii [(transcriber); sic: supellectili] ,
Quam possidet, terramque lacte et melle dat
Fluentem patri habitandam, grandaevo seni.

PERSONAE DRAMATIS.

Iacob duodecim filiorum pater Gabriel [(reading uncertain: layout problem)] Angeli
Ioseph Michael
Simeon Dromo [(reading uncertain: layout problem)] Lorarii
Zabulon Desmius
Levi Pharao rex
Gad Oenochous pincerna
Ruben Nephthalim
Xenius peregrinus Aser
Negotiatores duo Isachar
Iudas Daetrus coquus
Dan Oeconomus dispensator
Potiphar militum praefectus
Zephirah uxor Potipharis Beniamin.

PROLOGUS.

SI quem iuvat constantia, atque castitas,
Huc sensibus se referat quam integerrimis.
Auribus acutis res gestas divinitus
Cupidissime hauriet. Non hac Comoedia
Mulieres depinguntur, quae hortos Adonidis
Ad pauculos dies vernantes, testulis
Quibusdam nutriunt, foventque animas brevi
Duraturas Non hic Iberae neniae.
Multo minus bellipotens quo modo Hercules
Tricipitem Cerberum, introitum cum Theseum
Et Alcesten Admeti Phoerei coniugem
Ab inferis eduxerit ad superos, ei
Negantem, barba coeperit, triplicique eum
Catena per Taenaron ad superos traxerit.
Sed hic vides sapientiam (auditor) Dei
Divinam, atque regimen potens. nam quem Deve
Exaltaturus est, primum deicit ita,
Ut quasi nullum eius respectum habeat amplius,
Deprimit ad inferos. Sic Ioseph contigit.
Attamen omnipotens mundi rector deserit
Numquam sibi fidentes. Quod testatur hic
Sapiens, cum inquit, Sapientia iustum venditum
Non dereliquit, verum a peccatoribus
Liberat eum, descenditque cum eo in foveam atra,
In vinculis non dereliquit. Dum potens
Illi offerret sceptrum regni, adversusque eos
Potentiam, qui deprimebant. Simul in hac

Historia Christus nobis quam scitissime
Depictus est per Ioseph. Similiter etenim
Actum est cum salvatore nostro ab invidis
Iudaeis, iuxta carnem fratribus. Patri
Primum diligitur filiis prae ceteris.
Hinc tunicam contextam filiis variis, pater
Dedit minori natu, quem coniunx parit
In nonagesimo primo aetatis viro.
Hic primogenitus filius felicis est
Rachel Iacob dilectae uxoris. Christus est
Sic primogenitus, in quo omnes alii sumus
Fratres dilecti. Variis quae coloribus
Autem tunica inter texta, sancta ecclesia est,
Quae donis externis insignita variis,
Unum tamen corpus, et aethereus spiritus
Unus, fides eadem, alii quidem fidem
Habem firmam, alii infirmam continent fidem.
Illis datum est, divinitus ut annuntient [(transcriber); sic: annuntient]
Promissiones divinas cultu pio:
His vero orare, et pauperibus ut serviant.
Somnia duo, Ioseph quibus vocatus est
Ad imperium, referunt salvatorem probe,
Dicentem, Ego et parens, unum sumus meus.
Oracula sunt prophetarum ista somnia,
Nec non figurae de Christo, quas infidi
Iudaei, neque prophetarum qui spiritu
Sancto loquebantur, neque Christi vocibus
Percipere voluerunt. misit gnatum Deus

In Sichem, id est ad debitores asperae
Legis, sed inventi traditionibus
Humanis servientes sunt. Ac denique,
Tunc iam cruore tinctam transmittunt patri,
Interque mortuos, atque reos deputant
Criminis, et dicunt devoratum a bestiis,
Id est, Pilato et gentibus. Postremo eum
Lacui demittunt, velut ad mortem et inferos,
Quare, qui amas audire vicissitudines
Rerum iocundas, et Ioseph constantiam,
Fave aequo animo nobis, et cum silentio
Adverto [(transcriber); sic: Advertito] , ut quid sibi velit Ioseph queas
Cognoscere, atque hinc mores transformes tuos.

ACTUS PRIMI

SCENA I.

Quibus tibi verbis Deus dignas agam
Suppreme gratias, pro inexhausta tua in
Me liberalitate? Cuius perpetis
Benignitatis fontem numquam claudier
In me sensi. Neque etiam unquam preces meas
Mea in tribulatione contempsi [(transcriber); sic: contempsti] pater.
Sed potius in rebus dubiis porrexeras
Dextram manum. dux, et propinquantis mali
Depulsor eras perpetuo, fidusque in meis
Profectionibus comes fueras mihi.

Per saxa, per syrtes, voracesque scopulos,
Per frigora, atque ignes per horridos procul
Insomnis, impiger peragrans iussu tuo,
Noctu diuque urgebar aestu, etiam gelu:
Et fugiebat somnus saepe ab oculis meis.
Sed istam afflictionem, atque laborem meum
Manuum mearum respexisti denique.
Forti manu incolumem reservasti tamen
Servum audientem semper dictis omnibus
Tuis. Dolores mitigasti pergraves,
Tu solus exhibuisti amara dulcia.
Vias molestas vertisti in suavissimas.
Ex improborum eripuisti me faucibus,
Mortalium mihi invidentiam [(transcriber); sic: invidentium] nimis.
Largitus es benevole abundantia [(transcriber); sic: abundatia] bona.
Bonorum enim thesaurum abundantissimum
Congessi, uti pecoris, et auri fulgidi:
Uberrimos greges, campos latissimos.
Mille meae Galaad errant agnae montibus.
Frugifer hortus non fabulosi Tantali,
Sed omnium celeberrimorum fructuum
Ferax, amomi, balsamique, et ceteras
Pretiosas continet arbores multi varias.
Sunt aedium longi recessus, hinc mihi
Scatet campus pecoris nivei prae copia.
Lac mihi nec aestate novum, nec defit hieme.
Dedit mihi de humi Deus pinguedine,
De rore caeli, vini, olei abundantiam.

Crescere me fecit, ac multiplicavit, modo
Praefecit me populorum turbis, et meae
Peregrinationis terram fertilem
Possedi. et dilatatus sum ad orientem, et ad
Septentrionem, ac reliquas [(transcriber); sic: relliquas] plagas duas.
Cunctae benedictae sunt in me, et semine meo
Terrae tribus. Fortunae muneribus, quoque
Naturae commodis abundo largiter.
Mihi bonorum acervus influit in domum
Sine fraude, nemini patrata iniuria.
Nec secus ac formicarum properantum greges,
Sic semper multiplicantur mihi magnifice opes.
Atque ista quoties inspicio, patriam domum,
Et coniugem, atque liberos. toties Dei
Beneficium videre me dico boni.
Porro vager senex, senectam supprimens?
Rigent manus mihi laboribus seni,
Sunt debiles pedes, pectora trementia:
Hebescunt sensus, membra torquentur male:
Praemoritur visus, auditus minuitur, et
Dentes ex ordine excidunt. porro vager?
Non faciam. quia nunc partum est mihi quo victitem.
Reconditumque, quod teram cum filiis.
Quorum duodecim numero, magna spes mihi
Sobolis futurae, quorum Ioseph suavior.
Sat hercle donorum Dei, quo filii
Vivant honeste cum parentibus, suis.
Quod supererit vitae, otio dare statui, ut

Indulgeat genio senectus ultima.
Tamen laboris ut vacuum ne dem mihi
Tempus, curabo: sed quod est necesse, agam.
Fodere, aut arare, aut aliquid ferre denique,
Ruri agere vitam fecundos inter greges
Pecorum, susurrantes super gaudens apes,
Inter sacros fontes, liceat dulcissime
Senectutem finire depressam precor.
Nec tamen usque adeo ulli est voluptas blandiens
Sincere, sed subinde aliquid intervenit
Sollicitum laetis, nunc pluit, claroque nunc
Aethere Deus lucet, cuique ita mortalium
In vita comparatum est, ita placitum Deo,
Felicitati ut maeror assiduus comes
Sequatur. Nil quicquam datum divinitus
Tam prospere hominibus, quin admixtum tamen
Sit difficultatis aliquid. Nunc tristibus
Vitam Deus, nunc laetis miscet. omnia
Velut aestuario quodam recedere
Fluxu, refluxuque atque accedere subito.
Et reliqua miscet cuncta tempus impotens.
Terrae per has vis atque robur interit,
Simulque nostri corporis perit vigor,
Moritur fides, perfidia pullulat invicem.
Nec animus idem, nec eadem concordia.
Haud unquam durat amicus erga amiculum:
Si quidem his statim, illis post pusillum temporis
Iucunda quae fuerant, amara ac tristia.

Dolia namque Dei duo stant plena in limine
Muneribus, quae donat Deus, in hoc sunt mala,
In illo bona. miscens hinc dispensat, mala
Nunc distribuens, ac tristia, nunc rursum bona.
Et bona se iungere nobis haud malis licet.
Atque haec ex me coniectura assequi licet.
Gnatorum nam meorum, ex insolentia,
Pars morbidae parant senectae plurimas,
Diras quoque aerumnas, et indies gravant
Maerore, cura, iniuria me adeo senem:
Solus Ioseph veretur, est modestus, et
In eo me oblecto, solus est carus mihi,
Frugi satis nobis, sibique maxime.
Sedest ne hic ipse de quo agebam? certe is est.
Tristem plus solito video, fratres arbitror
Iurgasse cum ipso (uti solent) acerrime.
Satin tibi omnia cedunt ex sententia?
IO. Ego horreo dicere pater de iniuria
Fratrum meorum, quid querar? facere sine
Summo dolore non queo. qui maxumo
Amore in eos flagrat, ei reddunt pro bono
Malum. Me unum esse video, quem pro maxima
Pater observantia, iram opus subire sit.
Tanta est levitas in fratribus meis. eos
Ut non oboedientia delectet mea
Quam splendor et favor, quo me pater optume
Prosequeris, offendat, adeo sunt singuli
Mihi invisi, ut nihil ego acerbum non putem

Quod sit commune cum illis. manifeste invident,
Praesenti irascuntur mihi, absentem nimis
Exsecrantur, tantam invidiam vix diutius
Potis sum sustinere. IA. Tangitur animus
Meus dolore nimiumque necessario.
IO. Omnia habeo aequiora, et suaviora, quam
Animum fratrum. IA. Furore ab incepto cito
Perfecero revocentur. IO. In falsam pater
Et iniquam probrorum vocatus, ut siem
Video simulationem, cum tamen queat
Vestigium nullum libidinis mihi
Obici, aut petulantiae. sed has iniurias
Terere et contundere debeo, istuc taedium
Vorare. IA. Miror, quod viris praestantibus,
Virtutis et Probitatis studiosis, velut
Fato accidit quodam, improbos ut procreent
Plerumque filios. aequet raro patrem
Proles, sed ab his degenerant gnati plurimi.
Pauci parentes probitate superant suos.
IO Ego sane putabam nos eiusmodi
Fratres coniunctos esse necessitudine,
Ut nulla nasceretur inter nos parens
Irae atque belli discordia, regnis comes.
IA. Non meritas fratrum iniurias committito
Deo, qui vindex mali, ille ulciscitur
Iras iniustas. fili mi, quanto magis
Ingratitudinem significant tibi, minus
Tanto favorem consequentur apud patrem

Suum. Illud cogitabis, maiorem quoque
Laudem ferendo iniurias nos consequi,
Quam ulciscendo. Solius ultio Dei,
Qui vindicabit iniquitates omnium.

SCENA II.

Pater relictis omnibus iussit greges
Pascere nos, in campis pasturis optimis,
Retinens domi Ioseph dilectum filium:
Reliquaque familia vacat a laboribus.
Dii boni, quam misera nostra seruitus?
Unum Ioseph fidum, et probum in suis bonis
Existimat inter ceteros. utinam puer
Sublatus e medio foret, dii velint.
Consultandum nobis fratres profecto erit,
Et vehementissime instandum omnibus modis,
Ut hanc tetram, tam horribilem, tam infestam omnibus
Nobis effugiamus luem, nullo modo
Possumus iisdem exsistere tuto parietibus
Cum Ioseph. ZA. Vendamus eum mercatoribus.
SI. Hoc quis ferre potest, hominem inertem fortibus
Viris insidiari. puerum stultissimum
Prudentibus? Nae ille vehementer errat, hic
Si pristinam illam lenitatem iam meam
Sperat futuram perpetuam. non est locus
Hic lenitati, sed res ipsa flagitat
Severitatem. ZA. Occasionem cernimus,

Quandoquidemque datam nobis, advocabimus
Ad nos eum, nihil dum suspicantem. Ad hanc
Rem conficiendam delectus sum ego optime.
Nihil est quod ipse non obire iam velim,
Vigilare, laborare, ut ego hanc a cervicibus
Nostris solus depellam molem saxeam.
Si ex his laqueis, quos strictim tendo exuerit, ac
Aliqua vi ac ratione modo se explicaverit,
Incidet in casses, atque maiores plagas
Ex improviso. mortem acerbam struximus-
LB. Occasionem oblatam arripiemus cito.
Namque aestas non semper fuerit. Componimus
Ad institutum nos. vivit Ioseph enim
Non ad deponendam proditionem, sed ad
Confirmandam rabiem, et ferocem nequitiam.
CAD. Latet mihi sub pectore repositus dolor,
Frequentis accusationis ad patrem,
Quem ego: sed praestat motum animum componere.
Ecce advenit, quid nunc sibi volt os impudens?
Adibo, quid sit, percontabor ocius.
Cur his regionibus te conspicio Ioseph?
Salve, ecquid mandati genitor tibi dedit,
Quod nobis praecipias? IO. Nihil, frater, aliud.
ZA. Quid isthuc, obsecro narra, si quidem placet,
Effunde nenias, quas fingis somnians.
Alienius tibi videtur, fratribus
Ut collocaris [(transcriber); sic: colloquaris] ? IO. Non, sed quidam me et pudor
Subrusticus tenet, et grave est haec dicier,

Quae vidi per somnum. SI. Dic, auscultabimus,
Ne tamdiu rerum novarum nos tene
Suspensos exspectatione. IO. Somnium
Audite fratres iam meum, quod videram
Secundum proxumam quietem, advortite
Animum. Putabam nos ligare manipulos,
In agro messis temporibus: et manipulum
Meum inter ceteros stare, et consurgere.
Circumsteterunt cito parati mergites
Vestri meum, inclinantes terrae mergitem
Adorare extensis palmis ad sidera.
SI. Numquid eris rex noster? tibi strati ad pedes
Cogemur seruire, tuaeque (malum) subicimur
Potestati? discede hinc in crucem malam
Praestigiator istis somniis tuis.
IA. En glomerati adsunt pueri, et inter se gerunt
Nescio quid occultae rei, minime integrae. heus
Quid mussitatis mutuo, nolite me
Celare, dum mea interest: quin dicite.
IO. Aliud quiescenti apparuit insomnium.
Vidi quasi Solem et Lunam, quoque undecim
Stellas adorare adeo potentiam meam.
IA. Quid volt sibi hoc instar monstri adeo somnium,
Quod videras? num ego pater et mater tua,
Fratresque tui ador abimus te ceu Deum
Terram super? quae filii praesumptio?
Custodiam tacitus haec verba somnii
Cordibus his intimis. Vos discedite, greges

Ouium boumque armenta pascitote iam,
Iussa capessite parentis, tu me intro sequere.

SCENA III.

Si quando simultas inter fratres incidit,
Ea solet esse atrocior vulgarium
Simultate inimicorum, qui supra modum
Cum amant, iidem saepius supra modum
Oderunt invicem. lues foedissima est,
Res dira, verbis invicem altercarier,
Dictisque fratres dimicare mutuis,
Si quando lis inciderit, aut contentio,
At tollat e medio res est teterrima,
Frater fratrem, non perpendentes sedulo
Quam destituta est vita humana, obnoxia
Quantis periculis, quantis angustiis.
Sexcenta morborum genera hominem indies
Infestat, nec iam pauciores impetunt
Casus. ruinae, bella, terrae motus, et
Lapsus fulmen, et aliud quid non homini accidit?
Et hoc est animal illud, quod tantos parit
Et molitur tumultus? cuius orbis hic
Angustus est mundi vagi cupidini.
Illud velim considerent exactius,
Victoriarum ut omnium longe optima est.
Et prima, si quis se ipsum belle vicerit:
Ita ipsum se ipso inferiorem esse, est omnium
Turpissimum et foedissimum. Vincit quidem

Se ipsum, qui proficit in melius. Euadere
Autem se ipso inferiorem, est flecti semper in
Peius. et hi cantiones patrias haud canunt.

SCENA IIII.

Adesdum, paucis te volo, fili, tui
Fratres morantur in Sichem, gregibus meis
Pascendis praefecti, arduis in montibus.
Percipe, dimittam nunc te celeriter ad eos.
IO. En adsum tibi, faciam quodcumque iusseris,
Hem praesto sum voluntati tuae obsequi.
IA. Vade, et vide num cuncta prospera sint tuos
Inter fratres, et errantes ovium greges.
Renuntia mihi quid agatur, gnate mi,
Tuo carissimum patri pignus quidem.
IO. Oboediens faciam genitor mandata, quae
Iubes, meis cunctis diebus, mi pater
Per saecula, ut vivam super faciem soli
Incolumis, et pretium feram divi Abraam,
Cui Dominus dicit, quod obedisti in omnibus,
Custodisti mandata omnia Domini tui,
Iis te accommodasti, propterea tui
Numquam deficient filii stirpe a tua,
Immo diebus cunctis coram me firmiter
Stabunt. Abeo, morandi non est hic locus.
IA. Heus fili mi, vale longum. Deus tibi
Omnipotens benedicat, ducant atque reducem
Incolumem faciant te dii, feliciter

Ingredere iter tuum, Deus sit tibi comes.
IO. Vale pater. IA. Tu quoque vale perenniter.
Ioseph ingreditur aedes, et se itineri accingit.
Obstupuit animus, gelidusque tremor mihi nimis
Currit per ossa, gelidus formidine coit
Sanguis, stantque comae horrore, et haeret faucibus
Vox iam. quis nam dolor mentem incessit meam?
Quisue tremor manuum, quisue oris habitus mihi?
Animus timore contabescit maxime.
Vix animi sum compos senex miserrimus.
Nescio mali quid animus praesagit mihi.
Tu tamen o supreme Deus, eripies meis
Periclis me futuris. tum praeconia
Tua cantabo cithara resonanteque graviter,
Quam sint magna tua quae facis pater omnia.
Quando opera aspicio, quae tua manus conficit,
Totus ceu laetitia rapiente confluo.
Qui sine principio es, qui sine fine manes Deus.
Et cuius sancta domus durabit firmiter
Annos in perpetuos, nulla hinc saecula ferent
Diem extremum. Qui sceptrum quassas fortiter
Dextra manu, tibi fido, tu cornua
Meae salutis attolles sursum, velut
Procera cornigerae ferae cornua Deus
Erigis. Ah caelestis pater tu protege,
Gnati salutem, et dirigas feliciter
Gressus mei, donec incolumis redierit.

SCENA V.

Enimuero Ioseph loci nihil tibi
Est segnitiae, quantum intellexi patris hic
Sententiam, de abitione nunc tui.
Sed ubi queram? quem conter? quam insistam viam!
Ubi investigem fratres incertum est meos.
Hunc ego cesso montem ascendere valde arduum?
Abeo, ascendo, num possint illinc conspici,
Videbo accurate ex umbrosis vallibus:
Despexi, non quisquam apparet. quid nunc ago?
Alio me conferam? quorsum? perrexero
Ne ad laevam, aut dextram? utinam aliquis modo hic fiet
Quem perconter de proxima ad fratres via.
Ecce ex inopinato tibi vir conspectus est.
Heus heus ades, resiste. XE. Quis homo me vocat?
IO. Statua Mercurialis mi vir sies mihi
Precor, benignius monstra erranti viam.
XE. Mi adolescens, qua fortuna ductus advenis!
IO. Fratres quaesitum me pater misit meus,
Ah nescis ubi sint, non vidisti forte eos?
Demonstrato locum mihi ubi pascant greges.
XE. Recesserunt multo ante tempore ex loco
Isthoc. huc ades, o formose puer, hac greges
Compulerant Simeon, Zabulon, Nepthalique Dan,
Adolescentes iam florentes aetatibus.
Oues huc Simeon, Zabulon huc pepulit greges
Capellarum. cuncti requiescere poterant

Hic ubi viridis ripas praetexit arundine
Rivus tenera, eque sacra quercu examina
Resonant, ubi vallis acuta atque densa erat
Cupressu conifera, herbis salubribus virens.
Cuius in extremo est antrum valde concavum,
Qua cavus exesum antrum pumex te studinat,
Arte laboratum nulla. simularat suo
Ingenio natura artem: nam pumice [(transcriber); sic: puimce] cava,
Et levibus tofis nativum arcum duxerat,
Fons sonat a dextra tenui perlucidus aqua.
Hiatus gramineo succinctus margine
Patulos. Suavia posthabuerunt haec omnia,
Perrexeruntque unanimes in Dathain locum.
IO. Ago tibi suavissimas vir gratias,
Molestiam quod ceperis [(transcriber); sic: caeperis] tantam mea.
Hic gratia, mihi in demonstranda via.
XEN. Pergas feliciter, atque bellissime vale.
IO. Tu quoque vale, dilecte amice quam optime.

ACTUS SECUNDI,

SCENA I.

NEscio quid hoc negoti sit, nisi mihi
Male timeam, ne quam turbam Ioseph domi
Nobis fecerit: ecce nisi oculi parum mei
Prospiciunt, festinanter advenit eminus.
Is ipsus est. venite citi, dabimus eum
Neci, mittemusque in fontem algidum. graves

Poenas barathro praeceps immersus fero
Dabit, gemat barathro inclusus longius.
Dicemus patri: Absorbuit fera pessima
Eum. iam apparebit, vidisse somnium
Quid conducat scitissimo: tenebitur.
RV. Non interficiamus nostri fratris animam:
Deus etenim requiret eius sanguinem
Ex nostris manibus. Immo mandati Dei
Recordemur, iubentis, non homicidium
Facies. Nescitis qua poena multatus est
Cain? cum occidisset suum fratrem ferox.
Ubi est perustae frontis impudens scelus,
Dixit Deus. nunc igitur maledictus sies
Almam super terram, quae aperuit os suum,
Suscipiens sanguinem tui fratris, manu ex
Tua. Cum operatus fueris eam, nullos ea
Fructus dabit, et vagus et profugus eris super
Terram. praedixi enim, fi semper egeris
Bene, recipies: sin autem male, statim tuum
In foribus peccatum aderit horridum tibi,
Sciens quandoquidem conatus saevum scelus,
Primus impium attulisti umbris scelus,
Teque scelere inexpiabili implicas, ego
Deus sanguinei vindex sceleris. an improbe
Non hac poena terribili terreris? nefas,
Si mens rebellat tua adhuc poenae vindici.
Nihil times. ipsus poenis atrocibus
Ultro occurres? non te poenas existimas

Hausturum? SI. Dixisti pulchre. sapientia
Non nobis eadem est, quae tibi. consentis et
Tu in facinus Ioseph contra nos? utinam esset hic
Discerptus orci pallidi de faucibus,
Et draco squamosus furui orci ianitor
Absorbuisset eum. beatus ego forem.
RV. Prius homini supremus fatorum dies
Exspectandus, ne se beatum iudicet
Quisquam, nisi nihil mali ille exegerit
Aevum, passus. nec quemquam dic mortalium
Unquam beatum citius, atque mortuo
Illo, supremum videris vitae diem.
Tu te beatum existimas, quod flatibus
Fortuna provehit benignis iam tuum
Facinus? erras, in melius animo flectere.
Abice scelesta cogitationis (ut
Posterior esse ali quando cogitatio
Prudentior queat tibi, siquidem solent)
Consilia: si quid est Parum recte, licet
Corrigere posterioribus sententiis.
Beneficium semper beneficium parit,
Et gratiam concors meretur gratia.
Considerate quam felix concordia
Sit, fratres quae unanimes ligat. fructus habet
Uberrimos. consona fraterno vita si
Sit omnis amori, quis verae dubitet opus
Dicere pacis? tam sanctam sequitur gestiens
Pacem voluptas, quam pius pascens amor

Aethereo nectare. quoniam Dominus suam
In talibus mandavit contuberniis
Benedictionem firmiter manere, nec
Non vitam eorum durare in saecula nimis.
SI. Ni fallor, ipsus advenit. IO. Fidissimi,
Salvete una salute fratres singuli.
SI. In laqueos lupus, ades, teneris optime
Medius. Ornaberis virtutibus tuis.
Dignas lues Ioseph poenas factis tuis.
Invenit impium Deus tandem bonus.
IO. Qui sic? numquid mihi irascimini innoxio?
RV. Tales simus in alios, quales nos poscimus
Illos in nos futuro. qua mensura enim
Fueritis aliis mensi, eadem ceteri
Remetientur vobis: et quo iudicio
Vos iudicatis, eodem iudicemini.
Ob ista ne quid occultes, siquidem intuens
Cuncta, audiensque cuncta proferet dies.
Omnia pariter immensus ordo temporum
Occulta prodit, et idem prodita occulit,
Subigit atque fateri, quae quis superos apud
Furtim laetatus inani forte piacula
Commissa, in seram nimium mortem distulit.
Celatum nil quod non revelabitur, et est
Nihil occultum, quod nescietur. quin Deus
Quamquam nocentem non castigat ilico,
At faciet tandem, luerint sua crimina mali.
Ubi enim Deum quis laeserit, nemo queat

Effugere, quamlibet potens: et quispiam
Si falsurum speret Deum, cum agit aliquid,
Errat. Sed potius incidit mens improba
In extremam noxam. SI. Quin iam taces, sine
Tandem effutire somnium vanissimum.
Agamus arbitrio nostro, poenas dabit
Garrulitatis diras, furiae plectent scelus
Huiusmodi. RV. Ex malefactis perceptam dolor
Supplicii consequitur voluptatem miser.
Hominibus et Deo malignum est hoc scelus.
Et abominabile, ita caedem fratris tui
Perficere, quo scilicet interfecto pater
Perimetur, et mater luctu maesto simul,
Privatione filii, non legibus
Humanis facta: sed potius fratres mei,
Deseruitote cuncti temperantiae.
Praeterea vobis cunctis iracundiam
Supernam saeviorem concitabitis,
Si trucidetis, quem dignum iudicaverit
Noster Deus, praesit qui olim fratrum gregi.
SI. Lues quod admisisti, non sine foenore.
RV. Flectite animos, ad iniquitatem celeriter
Nimis propensos, ultionisque cupidos
Ferri potentis. Ferocem frenetis animum
Fratres. SI. Unde novus contionator venit?
Unde isthaec relligio nova tibi tam cito?
RV. Ego quandoquidem nihil proficio tristibus
Minis, discedam, nolo caedis particeps.

Videri. quum rapaces cernetis minas,
Cervicibus imminere vestris, tum feram
Frenabitis primum vestram cupidinem.
SI. Quid de cupidine ais? num ego movear tuo
Adhortatu? dabimus fratrem dirae neci.
RV. Ah non, sed potius has in cisternas, aqua
Carentes conicite [(transcriber); sic: conicite] . bene si morem mihi,
Quam primum gesserint, innoxium auferam
De cisterna clam fratribus, caedis avidis.
SI. Lues improbe poenas, factis dignas tuis:
IO. Ah quid peccavi contra vos innoxius?
Itane praeda feris sum futurus ego lupis?
SI. Os comprimas iubeo: lateas hic improbe.
IV. Negotiatoribus his potius vendite.
SI. Heus impiger mercator, heus adesto. MER. Quis
Me volt? numquis me hic vocat? abeo. SI. Adesdum mane,
Inquam mane, est tecum mihi negotii
Quiddam. ME. Quin dic quid est? SI. En mancipium illud est
Venale nobis. MER. Quanti abiectum venditas
Mancipium? SI. Agam paucis, viginti argenteis.
MER. En tibi pro mancipio quod postulas habes.
SI. Proh Iuppiter, numquis hic homo sequitur? nihil,
Nemo est. iam erumpere isthoc gaudium licet?
Nunc tempus est. o fors fortuna, quam bene
Stetisti ex partibus nostris, conatibus
Aspirasti meis, nisi stimuleum tibi
Statuissem supplicium, etsi omississem morae
Longe poenas ultrices, Mandrabuli modo

In peius evasisses indies. quia,
Qui vitulum aliquando tulerit, taurum denique
Tollet. semper enim degenerasses moribus,

SCENA II.

Ioseph, Ioseph heus, non respondes? ubi lates?
Pro Iuppiter, facinus foedum, o adolescentulum
Infelicem, o scelestum, vi sub duxerit
Ex hoc lacu fratrem mihi carissimum.
IA. Me vox tua excivit foras amarior,
Mi gnate, cur non ingredere domum? quid? et
Turbatus hic perstas foris? quid est rei?
RV. O pater, eloquar, id quod res tempusque expetit?
Quam difficile est (dii boni) tacere, cum
Doleas. ferae faces ardentes de manu
Atque gladios, dirasque voluntates eis
Extorquere pater cupii, ut defendam meum
Fratrem, quem ex medio conabantur tollere.
Dumque haec animo revoluo sedulus meo,
Circumspicio, fratrem iuvare cogitans,
Ex faucibusque eruere ardentibus fame
Caedis volens, ecce e medio sublatus est.
IA. Lucis adimere usuram conati filio?
RV. Sic est pater. IA. O Deus, gubernacula tenes
Qui caeli qui terrae. o fortuna gravior es
In me, quam ceteros. ecquod unquam excidit
Ore meo verbum gravius, quod eos laederet?

Ex magnis diuturnisque gaudiis mihi
Repente pestis erupit iam maxima.
Quam cito laetitia conversa est in lachrumas?
(O dura fata) atque voluptas recidit brevi
Ad luctum omnis. Quid est mali, quod iam mihi
Miserrimo deesse videtur, filio
Crudeliter spoliato? aut alii cui novae
Calamitati relictus ullus est locus?
Exsistunt quaedam beluae immanes, ac ferae
Forma hominum indutae (portenta) hoc in tempore,
Istos non ad confirmandum scelus, sed ad
Poenas luendas furiae nunc agunt suae.
RV. Ecce pater. IA. Hem. RV. Nisi oculi me sallut mei,
Advenientem conspicio Dan. quid est rei?
Quid adproperat? quid gestat in manu sua?
Vereor mali quid sit. IA. Dolore augetur hoc
Spectaculo aeger animus. hoc sparsam gerit
Vestem cruore sanguineo. Vestis quid haec,
Crudeli tabe peresa? DAN. Hanc inveni pater.
Aspice, carissimi num fuerit filii
Tui tunica. IA. Cognosco, filii mei est,
Nota nimis misero, livido tabo madens.
Hunc ego te aspicio, fili mi miserrime?
Tune illa requies, tu sera senectae meae?
Ah fili fili, non te in tanta pericula
Misi, non affari extremum copia data
Misero patri. heu terra ignota iaces, data
Praeda feris, alitibusque. Nec funera pater

Tua produxi, pressive oculos, aut vulnera
Lavi. Quo te consequar, aut quae tellus habet
Artus tuos, avulsaque membra, atque lacerum
Funus? querelarum causa es lugubrium.
O nate: tantane me voluptas noxia
Tenuit videndi? quem genui, tuane haec pater
Per vulnera asservor vivens te mortuo?
Heu nunc misero demum mihi infelix seni
Exilium, nunc me fata tangunt impia:
O fatum ineluctabile, quo praeceps me agis?
Quem quondam virtutis gloria laude extulit
Cum summa ad caelum, eundem iniuriae premunt
Pravi saecli, invidiaque temporum nimis.
Ah quod putavi gaudium fore, exstitit
Id in exitium. o spem falsam, volucremque nimium
Sortem, Potestne tibi huius vitae haec lux probe,
Aut huius caeli spiritus reficere tuam
Mentem? vix credo. nullam in spem amplius vocor,
Abrepto filio obsequente probissime.
Fugiam conspectum vulgi, nusquam prorepam
Nulli videbor in publico atratus nisi.
Fili heus, affer cilicium vestem lugubrem,
Domo. IV. Pater mi, faciam quod me iusseris.
En tibi, ne te adeo discrucies pater rogo,
Ne tantopere luge mortem gnati tui.
Homines nos esse meminerimus, eo modo
Natos, ut omnibus telis proposita sit
Fortunae vita nostra, nos neque graviter

Eos feramus casus, quos non possumus
Vitare ullo consilio: eventus repete iam
Aliorum memoria, nihil tibi novi
Existimabis accidisse. IA. Beatus est,
Fili mi, qui natos numquam susceperit.
RV. Genitor, minus videntur hi miseri mihi,
Qui amiserunt temporibus difficillimis
Gnatos, His etenim tempestatibus cum eo
Non pessime actum est, cui culpa sine licitum
Est mortem cum vita commutare, genitor.
Vidimus aliquoties secundam ferre te,
Aspirantemque fortunam pulcherrime:
Fac nunc intelligamus te advorsam quoque
Posse aeque ferre. nec id maius, quod accidit,
Quam debeat videri, onus tibi. Dolor
Est nullus, quem non temporis longinquitas
Emolliat. IA. Tua consolatio levat
Me paululum. sed quoties reminiscor mei
Gnati, emergit luctus rursus, et ingens dolor.
Nihil tam vidi mite, ac placatum nihil.
Hunc unum fortuna hominum inconstans, omnium
Quos unquam sol Titaneus conspexerit,
Terris ostendit optimum, atque maximum.
Sed heu facinus, ostendit tantum, ac protinus
Subduxit: quid divinitus dari potest
Mortalibus, Deo inspectore cordum [(transcriber); sic: cordium] ,
Quod non in illo fuerit cumulatissimum?
Nihil potuit (ut visum est) dulcius mihi

Esse, idque cum verbis, vultu, tum denique
Animo. Magnus dolor meus, magnus pudor
Saecli nunc magna iniuria ademptae sobolis.
Tu mi fili, qui curam mihi saepissime,
Et angorem animi sermone levasti tuo,
Ubi nam es? ah quanto nunc fructu domestico
Privatus sum? iocunda mihi omnia ex eo
Contingebant. Verum Deo te maximo
Commendo. IV. Pater nil est praecipue quod in eo
Doleas, quod universis accidere solet.
Et si cares fructu quoque iocundissimo,
Et hilari vultu gnati, et consuetudine:
Multum tamen maerori diminutum erit,
Si hoc unum detrahi tibi potest, ne quid
Huic quem amisisti, contigisse putes mali.
Nemo mortalis est, quem non tangat dolor,
Morbusque: multi sunt humandi liberi,
Rursus creandi, morsque est finita omnibus.
Reddenda est terra terrae, tum vita omnibus
Metenda, ut fruges, sic iubet necessitas.
Sic cogitandum erit piis parentibus:
Ego, quod genui, moriturum scivi bene,
Futuras mecum commentabar miserias.
IA. Fili, vera quidem narras: si non ob oculos
Versaretur miserrima mors gnati mei,
Levarer, ceu Deus medicinam fecerit.
Ah refugere oculi, corpus macie extabuit,
Et lachrumae exedere humore exsangues genas,

Situ nidoris barba pedore horrida,
Luctus me totum compraehendit, coepitque me.
Revertar in aedes, luctui dabo locum.

SCENA III.

O mundi rector, superum praestantissime,
Cuius ab humana nomen non effabile est
Voce: o rerum spes, via, vita, salus omnium,
In te praesidium statui per totum mihi.
Tota salutis spes in manibus condita tuis.
Non sine, ut abducant mala scandala mentem meam,
Sed me fide certa confirmabis, pater.
Huc age tuas aures flecte, quibus omnia
Percipis, et cito fer opem, quam ambit supplex tuus.
Sis mihi in auxilium, ceu rupes fortissima,
Quam vis armorum nequeat ulla rumpere.
Tu siquidem mea rupes, turris fortissima:
Tu dux igitur, tu rector eris gressus mei.
Quod posuere mali, de reti captum eripe.
Longe plus roboris est tibi, quam ceteris.
Errantibus lata via est pedibus: te duce
Autem pervestigabo semitas ego tuas.
Respice me, miserere pater, esto pius mihi
Roganti, miser immodicis aerumnis premor.
Contabuit luctu facies anxia rigido:
Vulnera sua sunt facta animae crudelia meae.
Aetas languit assiduis trita doloribus,
Fathiscunt aegra corda in aegro corpore,

Vix sucus [(transcriber); sic: sucus] miseris ullus ossibus inerit,
En omnibus ludibrio sum fratribus.
Negotiatoribus en venditus vagis
Primo, posthac rursus praefecto militum,
Factus denique fabula foeda omnibus meis
Digressumque foribus noti fugere, nec
Amicorum ullus voluit ferre opem mihi:
Nec superest ulla ratio reliqua miserrimo.
Creditus abiectae sum quasi silens rei
Umbra ego, cunctisque partibus meis vagus
Incessit corporis tremor, consilia dum
Capiunt, qua ratione interficiant me, et meam
Animam qua conditione capiant. nostra spes
Soli tamen constanter adhaereat tibi3
Manibus certe in tuis vita mea est condita.
Eripies me alme pater ab hostili manu,
Sparge in me radios, et lumina vultus tui,
Ne pudefiam fragilis vitae discrimine.
Hoc etenim saeculum immites dominos tulit:
Aequom aut iniquom imperent, pensio omnino nihil
Habent: quod collubitum est, licere existimant.
Abeo, quid agendum sit videbo in aedibus.

SCENA IIII.

LAtius opinione erat (fratres) malum hoc
Disseminatum fecunde, manaverat
Per plurimas regiones pestis undique,
Ascenderat altas alpes serpendo malum,

Id opprimi sustentando non potuerat,
Quacumque potuit ratione reluctarier
Necesse fuit, nobis mox vindicandum erat.
ZA. Plaudamus fratres, quoniam non nobis minus
Iocundi atque illustres debent illi dies
Esse, quibus conservamur, quam illi, nos quibus
Nascimur. est namque salutis certum gaudium,
Nascendi incerta conditio: et quod nascimur,
Amabili sine sensu, nos cum maxime
Voluptate alacri conservati carbasa
Euro dabo, atque frena laxabo genio.
Scelerum improbumque machinatorem omnium
Aegyptiis mercatoribus hinc vendidi.
RV. Harum omnium rerum vicissitudo erit.
Impietate tua crudelis, quid arrogans
Superbis improbe? quid iactas de Dei
Bonitate talia? quorum nulla lux feret
Veniam tibi, perniciem lingua nocens tua
Cur meditatur sine intermissione? ceu
Acutum ferrum, veri nesciaque redamans
Doli? tibi nec est fides nota, nec ubi
Petenda sit, curas? num sapiunt tibi mali?
Qui populi corpus comedunt? que sanguine
Iustorum vivunt? eruet robora quae
Stirpis radicitus sata, nec erit tibi
In vivis nomen. qui facit foveam alii,
Plerumque primus incidit subito in eam:
Exitium qui alteri parat, sciat sibi

Pestem paratam, certo ut participet parem.
Hominum tibi poenas deesse adhuc puta,
Furorem supplicium deorum existima.
Quis est tam corde duro, cum suspexerit
In caelum, vindicem Deum non sentiat,
Hoc perse qui sancto velle suo numine?
Quis ex gigantibusque est illis, quos ferunt
Bellum conatos immortalibus diis
Inferre, tam impius? qui non mali hoc putet
Punitum iri a Deo ter longe maximo?
ZA. Relinquamus nugantem hominem (fratres) nihil
Quam fabulas nescio quas incipit leves.
RV. At praedixi, malum si quod vos obruat,
Non praedictum tibi nullo dices modo.
II. Delirus est, abeamus hinc. ZA. I prae, sequar.

SCENA V.

IN rebus prosperis, et affluentibus
Voluntatem ad nostram, ne nos superbia
Amara tangat: vix enim superbia
Tumefacta, semper eventus dulces habet.
Indomitus et furor, atque fastus absiet
A me procul, freni impatiens superbia,
Quorum visque animus contingit Olympum ferox.
Nam ut adversas res immoderate ferre, sic
Secundas fastu, desultoria levitas
Est. Cum luxuriant animi rebus forsitan
Secundis, vel consiliis se ipsos construent

Salubribus, vel legibus bonis parent.
Huic cogitationi tribuamus locum:
Consideremus aliquando, quanto sumus
Superiores, tanto nos ut submissius
Geramus. Et cavendum, ne Gnatonibus
Patefaciamus aures nostras vilibus,
Qui fortuna et felicitate citissime
Alterius excitati, amici coeperint,
Ventri quo consulant, cum ceu lupus ululet,
Assentando aucupantur magnam gratiam,
Atque adeo ementiendo, obtrectandoque eis,
Qui de ipsis bene meriti sunt, saevas inferunt
Invirias. et cum servum frugi sibi
Quis comparaverit, per quem praesens, item
Absens negotium confectum redditur,
Abalienare quam primum conantur hi.
Quare prudenti animo necesse est hic sies.
Custodias Ioseph, a mercatoribus
Emptum impigris Ismaelitis, qui iam mihi
Inde obsequenter usque seruit maxime,
Iuxtaque fideliter, atque adeo ex sententia
Animi mei. magna est opinio de eo,
In excelso atque illustri est laus sua posita
Loco. Generosa virtus rebus singulis
Patiens, et immota omnibus adeo est casibus.
In illo sic adsunt adolescente omnia,
Ut cum quolibet antiquorum facillime
Eius virtutes compar ari possient.

Vera quidem laude probitatis dignus est.
IO. Laetus sum, laudari me ab laudato viro.
Ea est enim iocunda laus, quae permeat
Ab iis, qui aliquando et ipsi in laude vixerant.
PO. Nec minus id donum, quod vel plurimum potest,
Divinum duco, quod feliciter omnia,
Atque adeo prospere agit, quaecumque agenda sunt.
Deum caeli terraeque rectorem cum eo
Esse video. nam prosperantem cuncta sub
Eius manus intelligo. modestus est,
Compositus, et promptus, non indisertus, et
Nil est eo tractabilius, nil clarius
Ingenio, industriaque, mitis gratia,
Pura fides, et concors amor erga singulos.
Suavem placidus comitatur vultus gratiam.
In omnes conservos officiosissimus,
Adversus nemini, sed omnibus obsequi.
Quare iam cognitis eius virtutibus,
Faciam, iusta illi apud me seruitus siet.
Utque animus maneat idem, qui est ei modo,
Precor deos. nam captus hic rarissimus
Est, servom agilem et frugi sortirier, fides
Quem comprobat relligiosa, et constantia
Dictorum invicta, et factorum impenetrabilis.
Praeficiam domui (ut otioso post mihi
Liceat esse) meae, atque animo liceat obsequi.
Heus Ioseph, heus serue fidelis prodi foras,
Est quod loquar tecum Ioseph. IO. Domine quid est,

Quod tibi mea ars efficere possit amplius?
PO. Te a parvulo postquam emerim, ut semper tibi
Apud me iusta et clemens fuerit seruitus,
Scis: faciam e servo nunc sis libertus mihi,
Propterea quod seruisti liberaliter.
IO. Si tibi quid feci, aut facio, quod placet,
Atque id fuisse gratum tibi, habeo gratiam.
PO. Haud muto factum. IO. Ingentes gratias ago.
Sed tu uno verbo dic, quid est quod volueris.
PO. Breviter exponam tibi animi sententiam
Mei. Potestatem vides super omnia
Regis mihi attributamque potentissimi:
Animum meum vides ceu fluctibus obrui,
Negotiorum semper magnitudine
Herilium, distentum in rebus maximis
Gerundis, sustinendisque, ut molestia
Frangar fere. Insuper domesticae rei
Debilitat cura me. veniunt examine
Longo insomnes curae, ac angunt me mor dicus
Vigiles. quare perspectis virtutibus ego
Ioseph tuis, praepono te omnibus bonis
Meis, gubernabis riteque familiam.
Habeto ius summum conservos in tuos:
Credo universa tibi, excepta coniuge mea
Casta. quapropter si te ipse excitaveris
Ad omnes partes audiendi quam optime,
Non ut cum ceteris, sed ut quam maxime
Tecum ipse certes, etsi omnem denique tuam

Mentem, curam, consilium in rebus omnibus
Exellens excitaveris tuum modo,
Laboribus parabis aeternam tibi,
Et posteris olim futuris gloriam.
Delectat quoniam strenuos gloria nobilis.
IO. Cupio domine secundum nutum vivere
Tuum, modo praescribas aliquot leges mihi.
IO. Sic te domestici intuebuntur mei,
Ut quendam caelo delapsum hominem existiment.
Quare, ut maris gubernatores optimi
Vim pellunt, eius impetum saepissime
Euitant: sic regesque familiam meam.
Tibi data est summa potestas rerum omnium.
Nihil negotii est eos, praesis quibus,
Tranquille continere, cum te contines.
Voluptatibus abstineas, quae datae hominibus
Natura, cuius avidae sunt libidines,
Et effrenatae, quando in homines noxios
Remigrant, furtim virtuti invident gravi.
Eversiones hinc rerum tristes. malo hinc
Luxu voluptas coniuncta, trahit perditos
Secum casus. homines in praeceps haec rapit.
Tum corpori morsus venenatos quoque,
Tum animo stimulos addit acres, et morsus feros.
Voluptas nomen invidiosum, infamiae
Subiectum est, mater omnium improbissima
Malorum. corporis nulla capitalior
Pestis. Voluptates dominae blandissimae,

Maiores saepe partes animi detrahunt
A virtute dolorum cumque faces admovent,
Plerique exterrentur primo praeter modum.
Denique nullum est facinus, nullum demque scelus,
Ad quod suscipiendum voluptatis furens
Libido non impellat, non praeceps agat.
IO. Cavebo ab omnibus, quibus te sentio
Laedi, certe: qui fructus debentur tibi
Ex me, praestantiores ut queas eos,
Atque uberiores capere, curabo lubens.
Omnia studia, curam, operam, mentem denique
Tuis in rebus curandis figo. et loco.
Statui enim non officii duntaxat in eo
Fructum, sed etiam pietatis laudem mihi
Acquirere. et quid est, si defraudent tuos
Oculos: Domini tamen effugere nequeo mei
Conspectum, lumine qui conspicit omnia suo.
Ego quae ad te here pertinere existimo,
Tuosque liberos, omnis quam sedulo
Curabo: quae cum faciam, benevolentiam
Tuam studiose imitabor erga me. sequar
Etiam merita. Sed perge praecipere mihi.
PO. Domui toti rogo meae fac cognitum,
Tibi omnium (quibus praees) carissima,
Salutem, famam, fortunas, et liberos
Esse. et si quis erit, in quo nimis offenderis,
De quo aliquid senseris, huic credideris iam nihil.
Existimationis amplius tuae

Partem nullam, neque minimam commiseris,
Multis enim simulationum conditur
In volucris, et quasi velis obtenditur
Quibusdam, cuiusuis natura callida.
Frons, oculi, vultus, saepius pedes, manus
Ementiuntur, oratio saepissime.
Et sic fallaces sunt quidam, atque adeo leves,
Ut seruitute longa perditam parent
Se ad assentationem: quos ego tibi
Fugiendos ceu luem censeo: sunt namque non
Nobis fideles, verum assentando invident
Partam nobis dulcem, et lucentem gloriam.
Quare sint fundamenta dignitatis haec:
Tua primum integritas, et continentia,
Probitas, iustitia, facilitas, atque gravitas,
Quae non solum blandae resistat gratiae,
Verum tacitae suspicioni. Et omnia
Huc referas, ut ii qui sub imperio tuo
Erunt, beati penitus videantur sibi.
Sic omnes tibi domesticos devincies,
Amicitia, officio, atque benevolentia
Habebis implicatos, observantia
Summa erga te, bonos viros adiunxeris
Officiis, ad necessitudinem tuam.
Audistin haec? IO. Etiam domine, curabitur.
Neque isthic, neque alibi usquam erit per me mora.
PO. Nihil est, quam ut vivas ex praescriptis legibus
IO. Curabitur. P. Eamus nunc intro. IO. I prae, sequar.

ACTUS TERTII,

SCENA I.

Ah Ioseph, laudibus quibus te nunc veham?
Quam servorum aliorum es dissimilis? capta sum
Virtute tua. Crediderim virtuti simul.
Et naturae pugnam fuisse maxumam
In ornando te: conveniunt mores tui
Divini, eorum gratia est blandissima,
Et suavem placidus sequitur vultus gratiam.
Index ingenii, atque animi compositi bene
Cordata oratio. Figura corporis
Nova, color, vultus absque fuco verus est.
Qui vestitus, quae nitida habitudo corporis?
Linguaque numquam riget, carent rubigine
Dentes, nec male odorati tristis est tui
Oris anhelitus, aspectuque decorus probe.
Ah tota flagro amore tui, tantum mihi
Incendium molli facit flagrans amor
In pectore, ut nequeam durare longius,
Quin infelix ab eo impetrem, quod postulo.
Acer enim in extremis haeret amor ossibus.
Quid igitur daciam? quid restat miserae mihi?
Quanto minus spei est, tanto magis ego amo.
Ecce animum blanditiis furtim praendere placet.
Ut non quicquam recuset, sic devinciam.
Benignitatem herilem quis servos datam

Non amplectatur cupide? etiam secum bene
Actum putet, felicitatis non loco
Ducat magnae, heram habere supplicem sibi?
Nec faciem te pigeat eius laudare, nec
Ocellos, Phoebi clariores luce mi,
Et teretes digitos, nec non auratas comas,
Collum niveum, teneros artus. excitat enim
Laus adolescentulos, propensos maxime
A natura ad amorem. formae praeconia
Etiam abstinentes,fortesque oblectant viros.
Auis Iunonia ostendit saepissime
Laudata, pennas, singulari prosequor
Te affectu. ut stipulae demptis adolentur leves
Aristis, ardent ut spinosae facibus
Sepes, viator quas vel admovit nimis,
Vel iam reliquit gaudens luce forsitan:
Sic in flammas nimis ego acres misera abeo.
Sic toto pectore uror, sterilem nutrio
Sperando amorem, vix sustineo lachrumas.
At lachrumae prosunt, alliciuntque iuvenes
Ad nostri amorem. fac igitur ille videat
Madidas genas. si deficiunt lachrumae tibi,
Uda manu tere oculos, num allicire [(transcriber); sic: allicier] queat.
Tranantur obsequio flumina: nec vincere
Potes si contra aquam, quae te rapit, nates.
Rustica paulatim taurus indomitus subit
Aratra. hunc non flectas lacrimis, nec mitiges?
En ad opus omnes vires exigam meas.

Dii coeptis aspirent, perennes rogo deos,
Ut impetrem bona venia, quod postulo.
Ioseph aedibus egreditur. [(reading uncertain: layout problem)]
Atque eccum egreditur aedibus, spero satis
Mollescet. sed satis incedo culta? haec satis
Fulgens purpura dominam me exornat protegens?
Tingit rubor niveas flore decenti genas?
En nobilis auratos armos haec purpura
Vestit, non aversabitur meas preces.
IO. Nescio domina quid secum murmuret mea.
Accedo. Pax tibi domina candida: quid est
Quod adeo tacita [(transcriber); sic: tacida] tecum loqueris hera? dic
Quid est? SE. O Ioseph Ioseph, iam te offers mihi
Opportune. felicitatis advenit
Tempus. IO. Quid laeta sis, curque toties gemas,
Dicas. SE. O lux, o me a voluptas unica,
Anime mi, nolito reluctari meis
Quaeso precibus. hera tibi quod sum, intelligis,
Quae possum pro meo iure imperare, quae
Cogere potis sum te facere. quod postulo.
Tum quod vehementer flagro amoribus tui,
Et neque par esse potero diutius mihi.
Meaeque amores cogunt obliviscier
Ah dignitatis. tu igitur iam quod femina
Potens, atque adeo domina tua offert, accipe,
Dum tibi copia, dumque aetas florens fert tua.
Ah Ioseph Ioseph, tua quae forma sit vides.
Niveo lucet in ore rubor, argutos habes

Ocellos, qui radiant in morem fiderum.
Facies amorem exornat tua. brachia nive
Sithonia candidiora, allicere vel deas
In amorem possent quoque castissimas tui.
IO. Fragilis et fluxa est omnis formae gloria.
Formae meae nitor rapidus, vernalium
Florum prompta velocitate fugacior
Est: et quodcumque in me miraris, id potest
Dissolvi triduanae febriculae ignibus.
Vitreum et breve est, exigui donum temporis.
Sola est virtus clara, atque aeterna, quae facit
Fortissimum quemuis cupidum constantiae.
Nihil (crede mihi) virtute est formosius,
Alassimis defixa est haec radicibus.
SE. Luctantur, et leve ducunt in contraria
Pectus meum, hac amor, odium hac: sed amor puto
Superat. odero, si potero. si non, invitus hunc
Amabo. nec iuga taurus amat, sed tamen habet
Quod odit. rogo per faciem magni numinis
Instar mihi, perque tuos oculos, qui meos
Rapuere, ut mollescat tuum cor saxeum.
Quicquid eris, meus eris semper, tu selige
Tantum me quoque velle. et ne me contempseris,
Candida minus si sim: iunguntur saepius
Albae columbae variis, et niger ab ave
Viridi turtur amatur. non effectu caret
Ioseph, quod voluere duo. precibus te meis
Rogatum, rem tentasse non paeniteat: et

Dum bene ponendi munera tempus habes, tibi
Ne defuisse multo post tempore putes.
IO. Haec forma vera est, hera, quae placet Deo,
Quae honestatem insignem tuetur omnium,
Et fervidam coercet arctis vinculis
Libidinem, excitata membra fortibus
Captiva dat vinculis: non quae mortalium
Animos alliciat cupidos ad libidinem.
Si cura recti esset, si iustitiae tibi,
Cedere deberes ignibus ferventibus,
Et amborum conferre pericula horrida.
Tu dominum si tuum fefelleris, feres
Tristia cum magno damna pudore. nam Deus
Fronte oculos centum, nec cervice minus gerit.
Nullum hominum scelus ignorat,sed videt omnia.
SEP. Herum latebit facile hoc peccatum unicum.
Et si Deus conspexerit facinus, tamen
Longos in annos saepius differt gravem
Poenam. est enim cunctator. et si id accidit
Nobis quoque, interim agemus paenitentiam.
IO. Deus quidem cunctator est, sed desidem
Quoque tarditatem gravitate ultor pensitat
Poenae, atque peccati reos crudelius
Punit. Tantum inferam pro meritis ego mei
Heri malum? ah nimium ingratus merito aestimer.
Quovis malo dignissimum me deputem.
Est multo melius habere fiduciam in bonis,
Quae cognoscuntur, quam in malis, quae sollicito [(transcriber); sic: sollicito]

Timore celantur, spargunturque populo.
BP. Amandus est equidem, qui clara praemia
Meritis praeclaris digna reddidit tuis.
Horsum tuos in me flecte oculos lux mea,
Largire nunc mihi suavissimum osculum.
IO. Ah domina, fumo fervens flamma est proxuma.
Qui cupiat evitare prudenter malum,
Vitanda et (ceu pestis) est occasio.
Qui non velit corruptis esse moribus,
Ab improborum abstineat consuetudine.
Qui cum puella non velit cubare, ne
Det osculum. quamvis fumo nihil potest
Comburi, at flamma multa possunt. Fumus est
Indicium flammae, erupturae citissime.
SEP. Ah non te credidi adeo inhumanum fore.
Existim avi eodem te ingenio, velut
Sunt ceteri, proni ac prompti ad muliebria
Officia conficiendum. Formam dedecet,
Et indolem tuam egregiam, superbia.
Vultus severos exue, nec rigidi viri
Iura tuere. placet inconcessa enim Venus.
IO. In vetitum nitimur quidem, et negata nos
Cupimus, et velut infirmi mortales gravi
Morbo cum aestu, febrique iactantur, si aquam
Gelidam biberint, relevati videntur, at
Posthac gravius multo afflictantur:s semel
Si celebris honestatis fines transgressa sis,
Et genio indulseris satis ex arbitrio

Tuo, insanoque amori femina applices.
Et dux malorum, et artifex scelerum, tamen
Numquam satiaberis. Verum prioribus
Postrema fiunt deteriora, affectui
Isti satis nemo fecit mortalium.
SE. Ah quid refert succubuisse uni noxiae?
IO. Aut me rapax mittat edendum Scylla canibus,
Aut quoque supponat aquae statim Trinacriae.
Nocuisse posse sat est, si ipsa potestas iuvat
Alique. per mala nostra precor, quorum esse poteris
Levamen, per genus, atque per numen Dei
Cuncta videntis, adhibere preces molles sine.
Spiritus enim meus per auras has leves
Vanescat, quam thalamum domini violem mei.
Iudicium, non affectum, qui semper solet
Esse inconsultus, in consilium adhibe tuum.
Respice finem. nec cogita in praesentia
Quid placeat, quam quod semper placiturum siet.
Nunc velle iuvat, at mox voluisse nos piget.
Affectibus domina resistendum est malis,
Ac fortiter reluctandum, si possies
Obstare principiis. Orsus mali, malus
Finis. quod coeptum est pravisque rationibus,
Quamvis videtur primo succedere, tamen
Habet malum plerumque postremo exitum.
Et insuper Dei graves metue minas:
Quibus potest nemo, potens quamvis siet,
Effugere. aquilam Deus ferocem assequitur, et

Idem marinum delphinum praevertitur.
BE. Ne me sperne (precor) munera pro facto feres
Uberrima, vultus severos tandem exue,
Qui tenero lacrimas laetus in ore meo vides.
IO. Quid fles? et teneros lacrimis teris oculos?
Et pectora tenera plangis indomita manu?
Multae manent, quamvis custodibus carent,
Inter quam plurimos intemeratae procos.
Miror domina, unde hic appetitus sit tuus?
BE. Si formosus minus esses, petereris minus.
Audax venusta facie cogor ego tua
Esse. facis tu hoc, oculique tui, cedunt quibus
Ignea sidera, qui causa sunt flammae meae.
Hoc faciunt flavi crines, atque eburnea
Cervix. Nox sunt leviter districta pectora
Telo, descendit vulnus ad ossa mea grave.
Ab nimium simplex Ioseph ne inquam rusticus:
Ab numquam cresces Ioseph, nescis obsequi.
IO. Crescere ego non cupio per turpitudinem.
Parum melius est cum timoribus Dei,
Quam habere cum rubore magnas copias.
Qui iniquitatem seminat, metet mala.
SE. Hanc faciem culpa posse carere tuam putas?
Ah Ioseph, non tibi verba damus, vulnera
Mea sentis. Quod si forsitan praecordia
Ferrea tangunt preces meae, nunc percipe
Animo verba minora meo. namque sum tibi
Supplex, mihi quod tu fuisti saepius.

Nec moror ante tuos procubuisse iam pedes.
Non flecteris? crudelis et durus nimis.
Quid autem est hirto durius saxo? atque quid
Est mollius gelida aqua? dura tamen, aqua
Molli cavantur saxa. Tempore veniunt
Difficiles ad aratra iuvenci. tempore pati
Docentur lenta frena equi saepe alipedes.
Tu feminae resistis unicae? rogo
Per istas lacrimas, dexstramque te tuam,
Si bene quid de te merui, miserescat mei
Te. Quid precibus nostris esse potest mollius?
Hanc amplecti potes, arbitrio frui tuo.
Rogo per tuam fidem, et per solitudinem
Nostram. ecce texui lectum meum tibi,
Pictis stravi tapetibus pulcherrime,
Aspersi quoque roseum cubile fructibus
Benevolentibus [(transcriber); sic: Beneolentibus] , myrrha, cynamomo, et balsamo.
Veni fruamur concupitis (dum licet)
Amplexibus. non est enim vir in domo.
Abiit via longissima. IO. Quaeso edepol [(transcriber); sic: aedepol]
Domina, quando id fieri nequit quod vis, velis
Id quod possit. Quanto satius est te id dare
Operam, quo amoveas istum amorem hera ex tuo
Animo, quam semper id loqui, quo tua magis
Lubido incendatur? SE. Damus facillime
Omnes aegrotis (quum valemus) provida
Consilia. tusi hic sis, longe aliter sentias.
Gravior mihi morte est, repulsa, pallida.

IO. Domina, omnibus precibus oro atque obtestor, ut
In maximo affectu tuo aliquid temporis
Huic cogitationi impertias. Deus
Quam horribiliter Pharonem tum punit potens.
Plagis regem crudelibus, cum Sarai
Proposuisset vitiare Abraae coniugem?
Nimis ego ignavos sim, si, cum fratres mei
Ob raptum concubitum sororis, liberae
Puellae amoris desiderio, nuptiis
Pensandum regiis, cunctis caesis viris
Reliquam diripuere urbem: ego tantum mea
Mollitie admittam facinus, domina, absit procul.
Hem cogita, quod coniugem decet probam
Munus, pudicitia, modestia, pietas,
Timor Dei. confidit in frugi viri
Cor coniuge, reddet ei maritus omnibus
Diebus, operum mercedem vitae suae.
Casta et pudica mulier corona est viri.
At quae confusione res dignas gerit,
Deterrima est putredo in ossibus viri.
Quare accinge tuos lumbos fortitudine,
Et firma brachium tuum, ut resistere
Possis malis affectibus tuis, decor
Marito sis. considera domus tuae
Semitas, beatam dicant filii tui.
Est pulchritudo vana, et fallax gratia.
Nunc hic dies aliam vitam adfert, et alios
Mores iam postulat, abice mollitiem animi.

Difficile erit tibi, mihi in isthac re dare
Verba. SE. O mi Ioseph, tibi verba dare me putas?
Penitus quae amore pereo tui miserrima?
Ah Ioseph Ioseph, quod datur gratis boni,
Amittere, Ioseph permagna est inscitia.
IO. Atqui hoc dono peius nihil nec est mihi.
Tibique. nusquam me avellas, firmatus est
Animus. Qui adulter est, cordis sui ob inopiam
Animam suam perdet, sibique congregat
Damnosam ignominiam, atque turpitudinem,
Et opprobrium eius neutiquam delebitur.
Hominis vias Dominus scit, et considerat
Eius gressus. Iniquitates impium
Capiunt suae, et peccatorum constringitur
Compedibus, et tandem morte moritur miser.
SE. Non merui tandem precibus, dignae ut femina
Miserearis? quin amplectere, quid differes?
IO. Vel ante optem tellus dehiscat mihi prius,
Vel omnipotens pater adigat me fulmine
Ad umbras pallentes Erebi, mortemque me
Profundam, quam alieni subsessor sim tori.
SE. Ioseph, si amore non flectere, senties
Quid possit ira mea. feram' ne ineptias?
Et magnifica verba tua? quid si vi expleam
Amorem, tamen esset reluctaturus hic?
IO. Amor affectu exhibetur, haud vi cogitur.
SE. Dii deaeque perdiunt, ingratus es
Nimis. Abeo intro. quando proficio nihil.

Sed credito mihi, exacerbabo nimis
Dominum adversum te, ut non restinguere liceat
Unquam iram coniectam mariti in te mei.
Silices habes, et durum ferrum in pectore.
Te lapis, et montes, innataque te robora
Rupibus altis, te saevae genuerunt ferae:
Duris te genuit perfide horrens cautibus
Caucasus, et tigres admoverunt ubera.
Numquam fletu ingemuisti crudelis meo:
Non lumina flexi [(transcriber); sic: flexti] , non miseratus amantis es.
Quae sim, mox senties. inultum hoc auferes
Numquam. IO. Isthaec non amantis dicta sunt. ego
Patiar invidiam, passo dentur praemia.
Quamlibet accuses, et sis irata liceat,
Et licet imperiosa capillos vellas meos,
Oraque sint digitis livida facta tuis mea,
Perpetiar omnia. reseruent me compedes
Vinctum catenis (dum bene se, et quantum solet
Ira satiaverit ipsa) tum dices tibi,
Quam diligenter munit castitate se.
SE. Quid sim factura, furcifer experibere.

SCENA II.

Furore multo saevit iratum mare,
Pronique fluvii, et ignis acris impetus,
Inopta acerba, acerba alia quam plurima:
Sed nil ita acerbum, et noxium, ut mulier malae.
Quod etiam testatur quaedam mala inquiens:

Sumus quidem quales sumus nos feminae,
Neque enim malae ausim dicere. namque incendio
Ut nihil formidabilius est, saevo mari
Nihil periculosius, unda vincitur
Raro maris: sic, his mulier simillima est.
Heram meam mulierum praestantissimam, et
Esse omnium probissimam, et castissimam,
Eius mentem longe remotam credidi
Ab omnibus libidinis et affectibus.
Sed experior miser diversu. evellere
Aculeum vesanae libidini puto.
Sed sic amore caeca fertur improbo, ut
Cupiditatem ipsius nulla retardare eam
Videatur turpitudo, etiam foedissima.
O feminae scelus longe turpissimum,
O feminae libidinem effrenem nimis,
Quae cupiit allicere ad nefandum me sui
Amorem. et ni monitus fuissem saepius
Parentibus meis, coepisset me suis
Callida retibus, huiusmodi praecepta sunt
Patris mei: Fili, cum praecordia licet
Modici motus tangunt, in primo limine
Pedem refer (dum tibi licet) mala opprime
Semina, dum nova sunt. nam medicina saepius
Sero paratur, praecipue cum per moras
Longas malum convaluit. nam vires mora
Dat, et teneras uvas coquit segnis mora.
Et validas segetes, quod fuit gramen, facit.

Id quale sit, quodcumque amas, circumspice
Mente celeri, et laesuro subtrahas iugo
Collum tuum, nec longe differes malum.
Dat verba amans omnis, reperitque (credito
Mihi) morando alimenta optima, sed proxuma
Vindictam quaecumque dies, diram a te exigit.
Quare, antequam laesus sies amoribus,
Dum furor in cursu est, tum furori cedito.
Natator difficulter ibit contra aquas
Adversantes, etiam si pugnet maxime.
Fallax amat mollia nimis Venus otia.
Quare qui quaeris finem amori, res age:
Tutus ab amoribus iam eris, quciumque amas.
Sed de his satis dictum puto. quae agenda sunt
Domi, curabo sedulo. o Deus iuva,
Ne herae meae blanditiis ducar impiis.
Abeo intro, dii bene vortant, et mecum sient.

SCENA III.

Perii, nisi quis me Deus respexerit,
Nemon prodit, qui miserae feminae ferat
Opem? venite cito, venite iuvate me,
Rapite moechum, rapite, qui vim mihi intulit.
Ioseph hic ex domo domini fui effugit celeriter.
IO. O sancte Deus, qui caelum, qui terram regis,
In cuius omnium vita est condita manu,
Serva obsecro me, en quippiam nostrae domi

Operis facturus, nacta solitudinem
Hera ferox appraehendit pallium meum.
Per vim trahit castum constratum ad lectulum,
Cupiens explere libidinem diram suam.
O feminam procacem, o mulieris scelus
Incredibile et inauditum, o libidinem
Indomitam, o audaciam praecipitem feminae.
Non timuist Deum malorum vindicem,
Si hominum minus famam? prostravisti omnia
Libidine ac furore, vicit indecens
Pudorem cupiditas, honorem audacia,
Rectam vicit rationem ipsius amentia.
Nil in mea vita vidi scelestius.
Quae me, quae herum (facinus audax) fallere petit,
Omnipotens pro laude tui me aegrum nominis
Conserva, et opem feras mihi: tunam potes.
Duc dextra manu miseros, et percipe
Preces meas, animum tuum maesta moveat
Querela. En aspice, ut insultet domina mihi?
En quam furit ferociter in clades meas?
Crimen mihi quaerit nefandum obtrudere.
Animum metus, et horror saevus circumdedit.
O si mihi volucres quis alas necteret,
Qualibus ire in ventos columba saepius
Rapidos solet, cunctando haud differrem diu
Sed ocius effugerem, si forsitan queam
Euadere has tempestatis saevas a quas.
Quid est enim loci relictum iam bonis

Virtutibus, pudori, rectisque studiis,
Probitati, verae libertati hoc tempore
Gravissimo? ingratissimoque saeculo?
O Deus, quibus pro nostris immortalibus
Beneficiis, salus carissima debeat
Esse, et meae fortunae. tum propter scelus
Eorundem, nihil mihi intra parietes
Tutum domi, insidiis nihil vacuum ubique.
Quare age Deus linguas infames contere.
Hic ingrediantur angeli in proscenium.
Sed ecce quos cerno eminus illustres viros,
Eo obviam, et flexo genu honorem exhibuero.
Piissimi viri, quid est, quo pergitis?
Quive estis illustrissimi? ad me tenditis
Iter? GA. Ministri et custodes sumus tuae
Animae, atque corporis, legati a maxumo
Deo omnium, qui exaudiit miseras tuas
Querelas: nos misit, minuendi gratia
Tui doloris. quare fac animo sies
Forti, Deo confide maxumo, fore
Speresque, ut impetu dominae levissimo
Fracto, tua (credito mihi) gloria vetus,
Et dignitas rursus cedet tibi pristina.
Etsi tibi ex iis rebus, quas forsitan
Fortuna largita est, quid ereptum siet,
Et hominum invidia quippiam detraxerit,
Credas tamen id maiori fraudi illis fore,
Nec non periculo, quam tibi molestiae.

Rectae voluntatis, nam conscientia
Incommodis rebus sit consolatio
Longe praestantissima. nec est ullum malum
Tremendum, quod praeter culpas evenerit.
Quando moderate praestitimus id quod decet,
Vacare culpa, maximum est solatium.
IO. In multis et variis molestiis meis,
Tum me in dolore summo conscientia
Recte factorum consolatur maxime.
Iniurias existimo leves, gravi
Et firmo animo, tamquam fluctum a saxi impetu
Frangi oportere. quare conscientia
Recti mihi vivo, ne mortuo quidem
Unquam eripietur. At tu fidus es comes,
Durissimis Deus rebus mihi cognitus.
MI. Ioseph audiit et gemitus, et rogantia
Verba Deus supplicis. certaque fides facit,
Ut pacificam praestet ab inimicis tibi Deus
Tandem quietem, qui tibi tot iam modis
Esse studuerunt noxii. illos deprimet,
Solus manens in regno inexpugnabili,
Eorumque studia mala subito conteret.
Nulla est enim spes, posse mutari malos,
Nisi Deus saevis terat poenis eos.
Quare, qui amas iocunda pacis foedera,
Curas tuas omnes domino committito
Potenti: is tua, teque ipsum defendere potest.
Ipsus loco stabili facit consistere

Iustum, et laetificae pacis habere dat bona,
Ipsus pater gaudentes fuso sanguine
Tandem in mortis foveam praecipitanter feret.
IO. Habeo Domine magnam tuis verbis fidem.
Manebit in verbo Domini mihi gloria
Vera, et meas spes semper fixero in Deum.

SCENA IIII.

UBi ubi est, celari non potest scelus diu.
Hoccine tam audax facinus facere ausus furcifer?
Ut heram falleret conari sordidus
Servus suam? hoccine est pium? si nunc mihi
Detur, ut ego facile unguibus venefico
In oculos involem meis. PO. Perii, quid est
Absente me turbatum in nostris aedibus?
Adeo, quid isthuc? quem quaeris coniunx mea?
Quid festinas? SE. Egon' quem conquiram, rogas?
Hebraeus, quem nobis dedisti, quas dedit
Turbas? PO. Perii, quid est rei? SE. Tu, illuderet
Ut nobis, hunc introduxi [(transcriber); sic: introduxti] ? diram suam
Libidinem cum femina castissima
Exerceat? (malum infandum) ecce ingressus est
Ad me, ut mecum condormiat, vi comprimens.
PO. Siquidem sunt vera, quae narras, quantum scelus?
SB. Tam vera sunt haec, quam supra nos est polus.
Ego nisi pudicior fuissem eo,

Et vim pepulissem a me nefandam, domine mi,
Succubuissem misera peccato maxumo.
Cum succlamassem, et audisset vocem meam,
Scelestus aufugit, relinquens pallium.
In argumentum igitur fidei certissimum,
Retinui pallium. PO Quid ais lectissima?
Quid isthuc'nam monstri fuit? Pro Iuppiter.
Exi foras sceleste. at etiam restitas?
Fugitive prodi, male conciliate. IO. Obsecro.
PO. Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex.
Quid huc reditio est, quid denudatio haec?
Cur me enecas, aedes contaminando meas?
Tantam doloris ferre vim non possum ego
In posterum, quod totius adeo familiae,
Nostrique nominis famam celeberrimi,
Probris tuis, flagitiisque violaveris.
Non magnitudo maleficii, si te minus
Existimatio movit mortalium?
IO. Opinionem falsam vestris mentibus
De me concepistis, nam conscius mihi
Sum bene recti, testor salutiferos deos.
PO. Huius tumet calamitatis es ingens tuae
Causa, et pudicas feminas, et candidas
Officiorum insimulatione furcifer
Fallendo. IO. Domine, homini innocenti nil magis
Est optandum, quam aequum iudicium. PO. Quid? quasi
Famae tuae quicquam per invidiam siet
Cuiuspiam nostri detractum iniuria?

Rem certiorem facere videtur et timor,
Et perturbatio, nec non creberrima
Mutatio coloris, et qui vultus est
Suspensus, ac incertus, furcifer, tuus,
Suspicionemque haec omnia faciunt mihi.
Animus item demissus. Homo acutissime ad
Excogitandum, et ad audendum improbissime,
Et ad efficiendum acerrime, et maleficii
Recentis conscientia conterrite,
Nil respondes? redargue me, si mentiar.
IO. Here, ut mare est tranquillum natura sua,
Quod vi ventorum concitari saepius
Tamen videmus: sic ego sponte sum mea
Placatus, sed iniquissimorum vocibus
Concitor. ah res ipsa indicat, te cogniti
Habere nihil, ac comperti de foeinore
Meo, insimulor cuius ego insons a coniuge
Tua. o si causa nunc pro se posset loqui,
Defenderer facile ab obiecto crimine.
PO. A crimine cupis liberarier scelus,
Es qui princeps et architectus turbinis?
Heus heus coniunx, exi foras citissime.
SE. Hem praesto sum mi vir, quid est quod me evocas?
Trifurcifer factum negas turpissime?
Hic cupiditatibus omnibus domum
Nostram marite manifestavit, caedere
Et familiam suo pro arbitrio, et sua
Lubidine. PO. Hem, quid audio de te mali?

SE. Abusus est demum omnibus nostris bonis,
Scortarier, baccharier, furarier,
Et nil coepit sceleris pudendi omittere.
Os impudens, quid poteris his praetexere?
Eloquere. quid obmutescis? et quid concidit
Vultus tuus? quin respondes? quid mussitas?
IO. Profecto erumpet aliquando ex me vera vox,
Et dicam sine mora miser quod sentio.
PO. Quid inquies trifurcifer? quod'nam genus
Sceleris, aut improbitatis praetermittier
Solitum est a te hoc facto unico? Ehem familiae
Columen, cui fidem habui maxumam miser.
Scelus, tuam dominam, an me adeo dignum putas,
Quos ludas? IO. Occidi, nescio quid sit rei
Cur me accusent. quid peccavi, aut commerui ego?
SE. Nimia illa licentia evasit tantum in malum.
PO. O ingentem confidentiam, tantam'ne rem
Posse occultari exsistmas? ita'ne semel
Apertam circumfers (malum) fraudem tuam?
IO. Permitte, me expurgem, domine audi me obsecro.
SE. Mirum ni quod concinnat iam mendacium.
Cave isti quicquam credas mi vir, qui in malis
Suis ut fit, quae conferant, loquetur. IO. Ah
Si quicquam mentitum invenies, occidito
PO. Age nunc, iam ego pol hodie, si vivo, tibi
Ostendam, heram quid sit pericli fallere.
Hic potiphar evocat lorarium.
Audi obsecro. DR. quid vis? p. sublimem intro hunc rape

Quantum potes. DE. Quem? PO. Ioseph. IO.
Quid feci? PO. Rape.
Cura adservandum vinctum. atque audin', quadrupedem
Constringito. IO. o Domine, flectere, quoniam meae
Fortunae multum iactatae diu hactenus
Portus fuisti, libera me a vinculis.
PO. Tuas preces cognosco, et vota nefaria.
Apagete, sin abducitis, omnes peristis hic.
Rapite, ducite, tanti ut sceleris paeniteat.
Tuam libidinem domare carceris
Poena volo. licentiam praecidam eam,
Libertatemque vivendi, qua abusus es.
Ab in coepto furore sevoceris. hoc
Itaque supplicio forte redibis in viam.
O. Me miserum, qui meis virtutibus, fide,
Probitate, humanitate in tantas incidi
Aerumnas, o maxima nostri insectatio.
Ah possum ego oblivisci sortis pristinae?
Qui fuerim, qui iam sim, quo honore et gloriae
Caream? o malorum vindex, ubi lates, Deus?
Quin vindicas me? sed multorum saepius
Hominum improbitate diu depressa veritas,
Emergit tandem, et praeclara innocentiae
Defensio interclusa, respirat, diu.
Quem virtutis gloria summa laude extulit,
Invidia eundem feminae improbissimae
Iam deprimit me ad supplicium indignissimum.
Vos vos, dii immortales, testor, qui meae

Menti, qui splendentia praefertis lumina,
Quod ad hanc calamitatem solus (deus) innocens
Delectus sum, mentes movere debeo
Iure omnium mortalium miserrimus.
Periculum iniuste creavi nemini,
Si lingua est mihi concertandum, innocentiae
Virtutibus fretus vincam celerrime.
Sed est mihi praecisa iam defensio.
Laetor tamen, et obtestor maximum Deum,
Atque adeo vos: non vitae turpitudine
Me, aut magnitudine scelerum, aut infamiam
Propter, subire iure, aut me persolvere
Supplicia merita. Quapropter videte, ne
Atrocitas, atque adeo Isthaec crudelitas
Experta in me, in vos convalescet [(transcriber); sic: convalescat] , et repat
Longius. Ego cervices audacter meas
Praebebo, ac animo aequo tacebo: quando me
Tacente, virtus pro me agit causam meam.
DR. Quando Ioseph praestiteris, quod tuum decet
Officium, liberaberis dubio procul.

SCENA V.

INcessit ingens me timor, et subitus tremor
Corpus ferit. necesse nunc ut cogitem,
Res est opinione maiorque gravior.
Haec somnium quid sibi velit, quod proxume
Apparuit mihi secundum languidam
Quietem. nam non obrui nimio cibo,

Nec me potu heri largiore grauaverim.
Nam tunc solet fieri, ut moveatur maxime,
Et concitetur animus variis somniis
Inanibus. nos contra moderatissimo
Victu quieti tradidimus. neque viguit
Noster animus motibus indefessis, neque
Subiectus altis cogitationibus,
Quae mentes adeo sollicitant mortalium.
Horum nihil. nam solis mersum circiter,
Sedata iam ciborum mole in corpore,
Deposita rerum denique cura omnium,
Oblata species est praepinguium boum
Per somnium. quandoquidem conspecta sit
Visio solis ad exortum, iudico magis
Observandam, quod sol Phoebusque (fabulis
Si credimus) vates futurorum exhibent
Se: sanguinei quoque spiritus hoc tempore
Dominantes, claritatem conferunt suam
Cum somniali claritate: itaque solet
Eorum fieri magna concordantia.
At nunc quem interpretationem somnii
Rogem? o si detur aliquis obviam mihi
Apollo, qui explicaret hoc insomnii.
Omnes vocavi congregatim, qui mihi
Regi antecellere sophia doctissimi
Videbantur, consului, at non quicquam sua
Scientia explicare. Sed quis proxume
Astat? Peritos non viros sapientia

Qui praestent, nosti? magicis qui imbuti artibus?
Nuper confusus portentosis somniis,
Cunctis divinis coniectoribus undique,
Et quotquot tota in Aegypto sapientia
Praestant, consultis frustra, ut cui prorsus nihil
Explicari quicquam possit, quare mihi
Iam longius perquirendum est. OE. o Rex pie,
Incarceratus quispiam fuit puer
Hebraeus mecum, excellenti modestia,
Fuisse se divenditum propter sui
Ingenii acumen, nec non excellentiam
A fratribus, peregrinis, dixit mihi.
A mercatoribus posthac devectus est
In Aegyptum, hausit ibi puer brevissimo
Tempore magicas artes, atque sollertissimus [(transcriber); sic: sollertissimus]
Insomniorum vates evasit. nihil
Ei iuris divini, humanique nihil est
Incognitum, atque adeo hoc potui facillime
Insomnii ex solutione consequi
Mei. Videbam forte botris palmitem
Oneratum, per quietem, iam praegrandibus,
Aptis vindemiae: quibus promptissime
Resectis, expressisque in calicem regium,
Mustum tibi offerre bibituro protinus.
Anxius ei retuli. is mox me iubet bono
Esse animo, restitutionem pristinae
Portendi dignitatis. quod clementia
Est concessum mihi tua. PH. Adducto est opus.

Quam maxime potest, celer andum censeo.
Abi, pedem refer cito. iam libera.
OE. Maturabo domine meis pro viribus.

SCENA VI.

HEus heus aperite, ecquis prodit mihi obviam?
DR. Hoc quis pultavit ostium? OE. Men hoc rogas?
Qui proxume astat. Ioseph producto est opus,
Ex mandato regis. DE. Factum optume, feram
Illi ergo gaudium iuveni gratissimum.
Ego quidem te fortunatum fecero
Ioseph: Pharonis regis missus sum modo, ut
Adducerem in conspectum te Ioseph. Dii
Te servatum mites volunt. IO. Utinam sient
Quae nova narrasti, vera. num fides tuis
Verbis habenda? num'nam ludis obsecro?
DR. Egon te? quem dignum summis honoribus
Existimavi semper. experibere
Regis brevissime suavem clementiam.
Ecce tibi adest. tristem cave ne viderit
Te, aut immaturos sermones profundere
Intelligat, vel verbis inconstantibus
Insomnium explices. IO. Meminero horum omnium.
Nunc ergo eamus. PH. Adesdum, paucis te peto.
Mi fili, de tua opportune maxima
Sapientia suggestum'st. vidi somnia,

Nec est qui edisserat mihi. conicere te,
Nec non discutere posse sapientissime
Audivi. IO. Pharaoni Deus dicet sine
Me, quam prosperima [(transcriber); sic: prosperrima] : et ostendetur, quae salus
Futura sit regi Pharaoni per Deum
Meum, tuumque rex adeo invictissime.
PH. Me stare putabam supra ripam fluminis,
Deque amne conscendere [(transcriber); sic: conscedere] boves septem nimis
Pulchras, praestanti forma, et obesis carnibus,
Quae pascebantur in locis palustribus.
Has consequebantur aliae septem boves
Emergentes, de quo priores flumine,
Foedae, confectaeque macie, vix ossibus
Haerebant. atque in tantum deformes, ut in
Terra Aegypti numquam tales ego viderim
Quae devoratis, consumptisque prioribus,
Quorum fuit habitudo mira corporum,
Nullum tamen saturitatis vestigium
Dedere, sed simili macie, et squalore iam
Torpebant, nec fames repressa erat in eis.
Ego evigilans pressus sopore, denuo
Vidi aliud somnium. IO. Quieto animo audiam.
PH. Septem spicae plenae, omnium pulcherrimae
In uno culmo pullulabant, quas quoque
Aliae septem tenues, percussae uredine
Sequebantur, quae pulchritudinem nimis
Priorum devorantes. tum vigilans mane
Pavore post quietem saevo territus,

Ad omnes misi coniectores ocius
Aegypti totius, quibus iussu meo
Praesentibus narravi somnium, rogans
Eos ut explicarent, atque edisserant.
Eorum vero nullus vatum inventus est,
Qui posset somnii coniecturam assequi.
IO. Insomnium tuum (rex o piissime)
Unum est, quae facturus Pharaoni nunc Deus
Ostendit. PH. Hanc per imaginem quodammodo?
IO. Sic est. Sed percipe porro sermones meos.
Septem boves egregiae obesis carnibus,
Plenae spicae quae eodem culmo pullulant,
Ubertatis septem anni sunt, et somnii
Eandem vim complectuntur. septem quoque
Tenues boves, atque macilentae, post quae eas
Ascenderant: pariter spicae, quas videras,
Repercussas vento atque uredine nimium,
Significant annos septem venturae famis.
Et ecce complebuntur (Rex) hoc ordine.
Anni septem venturi sunt uberrimi,
Et fertilitate maxima affluentia
Tempora, in omni Aegypti terra, regno tuo.
Quos anni alii septem sequentur post (famis
Pestis) tantae sterilitatis, rerum omnium
Inopiae, ut omnis abundantia rerum prior
Oblivioni detur. consumptura inops
Est undique omnem terram latius fames,
Et perdet ubertatis magnitudinem

Inopiae magnitudo ita, ut non tam ferox
Charybdis, neque Scylla infesta siet navitis,
Quam ventura fames navarchis terrestribus.
PH. Ioseph, quae vero sunt rationes duplicis
Insomnii, obversati mihi, dic obsecro?
IO. Quod videras (domine) secundo, pertinet
Eandem ad rem, atque firmitatis maximae
Est indicium, eo quod Dei sermo gravis
Sit, et velocius impleatur. Nunc virum
Ergo eligat elementia tua industrium,
Et sapientem, quem praeficiat regionibus
Regni tui Aegypti, qui praepositos cito
Constituat per regiones, atque fructuum
Qui quintam partem per septem annos fertiles,
Qui iam futuri sunt, congreget in horrea,
Et cuius operis nobis et laboribus
Frumenti vis cellis condatur maxima,
Compressa sub regis potestate unica,
In urbibus seruetur ad diram famem
Repellendum futuram, septem proximis,
Post fertiles, annis, ne conficiat fames
Aegyptios, populum tuum. PH. Ioseph placet
Consilium, atque tua divina sapientia.
Ad spectatores. [(reading uncertain: layout problem)]
Num poterimus reperire tempestatibus
Nostris virum excellentiorem isto viro?
Qui spiritu plenus Dei sit? Cuius os
Divina cogitet? loquatur? vel magis

Pius, modestusque siet? ergo accommodus
Nemo magis mihi videtur partibus
Praeficiendus, vel dignior, regni mei.

ACTUS QUARTI,

SCENA I.

MUltis tibi nominibus defero mei
Imperii splendidissima gubernacula,
(Suavissimum nostrae ornamentum familiae)
Ut dignitatem amplificari tuam velim,
Ductus tua erga me sum benevolentia,
Quae non opinionibus tacitis, sed et
Certis quibusdam declarationibus,
Et perspicuis signis ostenditur mihi.
Vir es fide, atque incredibili constantia.
Qui liberabis ingruente peste nos,
Ab immani terrore nos famis avidae.
IO. Clementiae tuae cliens, per omnia
Tuus, seque suosque labores modo regiae
Commendat. Sed scientiam piissime
Rex, quam in me esse putas, non mihi ascisco lubens.
PH. Quoniam Deus Ioseph tibi ostendit sua
Benignitate, quae locutus es mihi,
Sapientiorem, aut similem esse tui haud arbitror.
Quare tu eris rector super domum meam,
Et sub tui oris imperio cunctus tremet
Populus, atque ad nutum tuum convertier

Cogatur, audiens te studiosissime,
Et obsequens erit voluntati tuae.
Cum igitur nil excellentius fuerit tua
Humanitate, quam ipse si pro viribus
Te ad omnes partes audiendi quam optume
Paraveris, si omnem tuam incitaveris
Mentem, curam, atque excellentem cupidinem
In rebus omnibus, tibi paraveris
(Crede mihi) aeternam gloriamque posteris.
Quapropter hoc primum rogo, ne contrahas,
Aut demittas animum, ne tamquam fluctibus,
Sic magnitudine obrui negotii
Mentem sinas, contra sed ito audentior,
Et erigas. ultro occurras negotiis
Hortor. non etenim eiusmodi rei publicae
Partem geres, in qua fortuna perfida,
Sed plurimum ratio atque diligentia
Dominetur. in virtute quam positam tua,
Atque moderatione animi tui vides.
Quid est negotii tenere eos, quibus
Praees, si te ipse contines? facillimum [(transcriber); sic: facilimum]
Tibi, cuius natura talis est, ut hic
Etiam sine doctrina videatur fulgida
Posse moderata dici. ea autem est adhibita
Doctrina, quae vel possit vitiosissimam
Excolere naturam. tu tum pecuniae,
Atque voluptati, tum omnium rerum (ut facis)
Facilius cupiditati dirae cesseris.

Quid autem reperiri potest celebrius,
Aut expetendum tibi magis, quam istam tui
Animi moderationem et temperantiam,
In tenebris non latere, non esse abditam?
Sed in oculis clarissimae provinciae,
Et luce totius mei regni sitam?
In auribus famam tuam esse gentium
Adeo omnium? non itineribus homines tuis
Perterreri, nec sumptibus moleste eos
Exhauries: ut urbibus tuis virum
Mitem et pium videatur excepisse, non
Domus tyrannum, sed protectorem sui
Existimet recepisse. nec est iam satis
Te praeditum esse huiusmodi virtutibus:
Studiosius circumvagarier animum
Necesse fuerit, ut in ista provinciae
Custodia, non tibi soli, sed omnibus
Tui ministris imperii, atque civibus,
Atque sociis, id quod debes, praestare iam
Videare. praestabis vero istis finibus,
Quos ex domesticis coniunctionibus,
Aut ex necessariis voles tecum esse, non
Horum modo facta, sed etiam dicta omnia
Praestanda nobis sunt. minus vero tuae
Existimationi cupientes bene
Facillimum coerceas [(transcriber); sic: coherceas] , a quis rudis
Cum esses, videtur liberalitas tua
Potuisse decipi. nam ut quisque est optumus

Vir, itaque difficillime esse ceteros
Aut suspicatur improbos, aut perfidos.
Aures ad id quod audiunt, sient tuae
Attentae, ut aestimentur quam gratissime
Audire. non in quas lucelli gratia,
Aut exigui quaestus ficte insusurritur.
Sit annulus tuus non ut vas fictile,
Sed ipse tu tamquam, virum prae se ferat
Excellentem atque praestantem. numquam sies
Minister alienae voluntatis, sed et
Testis tuae. sit cognitum provinciae
Denique toti, esse tibi omnium (praees quibus)
Famam, salutem, liberos, carissima.
Et omnium fortunas ex aequo tibi
Esse et commendatissimas et gratius
Nil posse contingere. si qui numquam tibi in
Suspicionem venerit, nil est ei
Cur non committere, aut credere quicquam putes,
Sed si quis est, in quo sies offensus, et
Iam senseris quiddam, huic credideris prope nihil.
Existimationis huic commiseris
Nullam tuae partem amplius. si autem tui
Fortasse cognoveris amantiorem, eum
Numerum ad tuum libenter adscribito. genus
Nullum adeo in familiaritatibus siet
Magis cavendum, quam si videas temporis
Amantiorem, quam tui. quod noverint
Omnes vias pecuniae, et quod omnia

Pecuniae ipsi gratia faciunt, neque
Qui cum victuri non sint: cuius gratia est
Rara apud eos, inter quos vivere est opus,
Existimationi laudatissimae
Eius consulere curant. at si est quispiam
Fidelium servorum, is sit rebus tibi in
Privatis praepositus, nec non domesticis.
Quaeres ad imperii tui officium aliquod,
Aut partem aliquam Rei publicae pertinuerit,
Ne quid de his rebus servus attingat tuus.
Ac nemini fidas, nisi cum quo prius
Absumpseris modium salis, suadeo tibi.
Hominis enim ingenium potest non perspici,
Nisi convictu diuturno, et commercio
Longo. Ioseph, prudente nam sapientia
Haud alia res utilior est mortalibus.
Neque est amicus absque temporis mora.
Mora temporis probum arguit tantum virum:
At improbum vel unico agnoscas die.
Sit summa in iure dicendo severitas,
Et universis siet ex aequo aequabilis.
Constantia et gravitas adhibenda est gratiae
Quae sine mora resistat, atque facilitas
Adiungenda est in audiendo, et lenitas
Indiscernendo, et summa diligentia
In omnibus. si forte sies austerior,
Ne subditis severitas acerbior
Videatur, multis condimentis lenies

Humanitatis. multae enim urbes unius
Nutum hominis intuentur. Idcirco tuum
Fuerit, cuius natura cum moderata sit,
Tum etiam excellenti doctrina sit praedita.
Atque artium optimarum studiis, maxime
Cavere, in tam celebri potentia tua,
Ne alia potestas ulla ab iis quos subditos
Habes, desideretur. atque in oppidis
Prudentia abs te provideri debet, ut
Non ferveant tumultibus, aut discordiis,
Aut turbidis urbes seditionibus.
Pacem toti provinciae laetus feres.
Aures tuae omnium querelis pateant,
Nullius inopiam aut solitudinem tuo
Accessu excludas. Idcirco id confeceris,
Provinciae ut laetitia nostrum leniat
Desiderium. Quare quoniam in his urbibus
Summa potestate, atque cum celeberrimo
Verseris imperio. in quibus cernes tuas
Virtutes consecratas, laudatasque, et in
Numero deorum collocatas omnibus
In rebus, quas statues, quas decernes, ages,
Quid tantis hominum de te opinionibus,
Quid debeas denique tantis honoribus,
Tui provinciales [(transcriber); sic: provincialaes] quis te affecerint,
Excogites, erit necesse. id autem erit
Eiusmodi, ut consultum volueris omnibus,
Salutaribus a legibus, quarum auctor, et

Exactor es, non latius discedere.
Te unum esse cogitabis nunc omnium oculis
Expositum, qui vel veluti sidus splendidum
Atque salutare moribus innocentibus,
Rebusque humanis posse salutem maximam
Afferre. princeps etenim eo quasi loco
Est, ut si quid leviter ab honesto flexerit,
Protinus ad subditos multos serpat gravis
Vitae lues. atque haec eo non dicta sunt,
Ut mea te oratio excitasse sedulum,
Sed potius incitasse currentem bonas
Ad virtutes videatur. Idcirco tibi
Sume auream hanc torquem, bene concordantium
Virtutum consensum indicantem: tum quoque
Gemmis coronam insignitam, quae te quidem
Admoneat, omnibus ut praecellas ceteris
Heroicis virtutibus. Ecce sceptra, quae
Iustitiae, et undecumque pectoris integri,
Et incorrupti symbolum. Ecce purpuram,
Indicium eximii cuiusdam in rem publicam
Amoris. Haec tua cum vita, conferas
Gestamina. IO. Ego rex, ardenti studio quidem
Conabor manibus, pedibus, noctesque et dies
Capitis periculum adibo, dum prosim tibi.
Tuum erit, si quid praeter spem evenit, ignoscere.
Hoc forte efficiam, quod saepe viatoribus,
Cum properent, evenit: ut quando surrexerint,
Quam voluerint, fortasse serius quoque

Properando citius perveniant, quo'nam volunt,
Quam si de multa nocte fuissent per agiles.
Sic ego, qui in te colendo indormivi diu
Profecto tarditatem cursu corrigam
Tum velis, tumque equis, tum quadrigis Dei.
PHA. Occasionem oblatam manibus arripe.
IO. Fiet domine omni sine mora. nam occasio
Neglecta omnia. subvertit, et multa variat.

SCENA II.

Os habeo amarum, dentes plenos, lippiunt
Fauces fame, ita vacuitate adeo lactibus
Lassis venio. Dura quoniam est mortalibus
Miseris mors omnis. at periisse miserrima
Fame, nihil est miserius: nec vis ulla sit
Crediderim, quae vitae afferat dispendium
Maius. Salutis detrimentum dira fert
Fames. affectum omnem excludit, verecundiam
In primis. Quare o filii, campum famis
Ubique cernitis, ingravescit in omnibus
Orbis finibus annona iam, unde explebimus
Hiantes ventris latratus rapidissimi?
Inops genus mortis fames ignobile,
Impatiens omnium, bilem in nasum trahit.
Magistra multorum improba exsistit fames.
Abeuntes descendite in Aegyptum iam citi,

Et emite nobis, quorum usus nunc indiget,
Necessaria. ne consumamur inopia:
Neres eo demum deveniat inopiae,
Ut alimentis absumptis, nos radicibus,
Et corticibus teneris, strictis oporteat
Vesci rubis, vel plane suffocarier
Nostram familiam famis omnem fluctibus.
V. Quamquam a pueritia mea semper, tamen
Temporibus hisce maxime, sicut decet
Gnatum, parentis audiam dictis mei.
Hoc tibi pater spondeo, nec animum, nec mihi
Assiduam diligentiam unquam defore,
Et detrimenti ne quid fiat omnibus
Nobis dabitur opera. Cupio enim mehercule
Nullam residuam sollicitudinem esse. Ego
Omnia momenta observabo, ut praestem exitum
Iis tibi quae polliceor, nullum tui
Locum iuvandi praetermittam mi pater.
Tu sis modo quieto animo, ingredere domum,
In aurem utram vis otio se ut dormias,
Volo. IA. Omnia vobiscum sumite, viaticum,
Res ceteras quae sunt necessaria viae.
Pecuniam, qua solvere fruges vos decet.
RV. Abimus omnia quibus opus est ad viam
Parare, ne quid nobis desit in via.

SCENA III.

Lucescit [(transcriber); sic: Lucessit] , hoc iam cesso pultare ostium?
Quid ago? quid commoror? adeo, heus heus promptius.
IO. Quis quis pultaverit ostium, huc se paululum
Conferat ad me intro, quidque velit brevissime
Indicet. ISA. Ego cum fratribus simul meis,
Domine, haud sum dignus ingredi tectum tuum.
IO. Viri venite, et causam mihi proponite
Adventus vestri. aures sunt attentae meae
Ad id percipiendum, quod vos me poscitis.
IS. Ego tibi dicam Regio quae uberrima
Fuit hactenus, prae frugum inopia iam fame
Perit. IO. Quid audio? ISA. Rotat sic omnia
Fatum. gravissime fames premit Chanan
Patrium solum: nobis nec est quo vivere
Possimus, et periit pars hominum maxima
Nostris in urbibus. quae res miserrima
Spectaculum tremendum, adegit nos tua
Petere limina. quare rogamus nos tuam
Humanitatem, tempore difficillimo
Subvenias nobis, suppeditatis frugibus.
Annonae charitate subleuaveris.
Et quoniam praeclare admonemur hoc loco,
Nobis non natos esse solum, sed quoque
Ortus nostri partem sibi patria vendicat,

Partem parentes, partem amici: atque omnia
Quae in terris gignuntur, ad usum hominum nascier:
Homines autem hominum causa gener ati sumus:
Ut inter nos, ut aliis alii maxime
Prodesse possimus, et in hoc ducem sequi
Naturam debemus, quae nos commoda docet
Communia in medium mutationibus
Officiorum afferre, accipiendo, rursus et
Dando, artibus, tum opere, tumque facultatibus
Devincire hominum inter homines foedera decet.
Hominis Deus creavit agros gratia,
Caelum nitescere, arbores frondescere,
Vites, laetificas pampinis pubescere,
Ramos baccarum ubertate incuruescere,
Segetes largiri fruges, florere omnia,
Fontes scatere, herbis pratum vestirier.
Cum igitur Deus largitus est haec omnia,
Auxilio humano generi, te obsecramus, ut
Iuves nos annona, quoniam abundas ea.
Honestum erit, feras nobis hac in re opem.
Urbs servat urbem, servat itidem vir virum.
Est liberale officium, serere beneficium,
Ut metere possies fructum. Si singulis
Beneficia, atque privatim dantur, solent
Ea esse iis, a quis profecta sunt, magis
Iam fructuosa, quam si non beneficium
Dedissent. IO. Exploratores estis soli
Aegyptii, tragulam adornas inicere mi.

Putasne me in transennam doctis ducere
Posse dolis te? ac cuniculis me oppugnarier
Censesne iners? SI. Ah ne saevi tantopere, te
Nostri misereat: nam serui sumus tui.
IO. Infirmiora ut videatis terrae meae,
Venistis huc. Nil agis, assequeris, et nihil
Moliris, quod mihi latere in tempore
Valeat. multorum servant aures et oculi
Vos speculantur non sentientes, atque vos
Custodiunt, sica illa extorquebitur inops
De manibus, quamvis vos peperit ad amentiam
Natura, exercuit voluntas, iam diu
Fortuna servavit, tamen quos comparas
Malleolos, et faces ad incendia mei
Regni, tibi de manibus torquebo facile.
LE. Non est ita domine, sed venerunt huc tui
Serui ut parent cibos. viri omnes unius
Piissimi, integerrimique filii
Sumus. venimus pacifici, neque famuli
Hi machinantur quicquam facinoris mali.
IO. Cur igitur vobis vertitur color nimis,
Atque subinde evariat, nec mens certa manet, huc
Et illuc migrans, et vacillans cordibus,
Pedes in utrosque considit? cor palpitat?
Nec non tremit valde subter praecordia?
Fata putantes instare, dentes iam quoque
Occipiunt stridere. At innocenti neque color
Variat, neque valde horrescit fata instantia.

Sed mentem habes polypi vafri, qui protinus
Saxis quibus se admoverit, statim refert
Colorem eorum: sic tu quemcumque populum
Accesseris, genti huic te aptas scitissime:
Et in morem Protei, in omnem dictis tuis
Speciem te vertis, dum deorsum volueris,
Ac sursum, homo furens audacia (scelus)
Anhelans pestem. Res vos iam pridem, fides
Nuper deficere coepit, improbissimi
Scelerum omnium constructores. ISA. Nil fecimus
Serui tui unquam domine, quod contra tuam
Existimationem nos vellemus, et
Numquam profecto tibi nocere voluimus.
Sed domine ita habe certo statutum, nos tui
Memor iam et beneficium cum benevolentia
Summa servaturos, si nobis dederis id
Quod te poposcimus, frumenta scilicet.
IO. Unde est famis vobis tantum, nisi impiis
Ex moribus vestris repit vobis malum hoc?
Ex hominum enim improbitate, animi atque corporis
Omnes morsus, egestas ac mendicitas
Consequitur. Et si mente vos Deum pia
Coleretis, haec utique evenirent non mala.
Ementiendo multa falsa fingitis.
Quin etiam vestrum bis senos estis mihi
Mentiti, quorum numero duntaxat decem
Video. quid haec enormia vos mendacia
Contexitis? IV. Nobis ah parcius viris

Obicienda ista memento. Minimus cum patre
Nostro est domi, domine, alius non est super.
Nihil esse debet in nobis inane,,nil
Huiusmodi in nos convenit probri mali.
IO. Quid vero invidiosa isthaec nunc atrocitas,
Et verborum fulmina tuorum furcifer?
Iam nunc experimentum vestri capiam, fidem
Vestram probabo. vos non egrediemini
Hinc, donec veniat frater minimus. mittite
Ex vobis unum, qui adductum curaverit.
Vos interim in tenebrosi vinculis carceris
Custodiemini. ISA. Hau hau, itane iam decet?
IO. Donec probentur, quae dixistis, vera sint,
An falsa. alio quin per salutem estis viri
Pharonis exploratores. adeste mox
Satellites, heus quid moramini? morae
Quae causa? DR. Adsumus here. IO. Homines hos vos vinculis
Mandate. et aeternis custodite tenebris.
ISA. Hoi hoi quid fecimus? num'nam perimus hic?
Utinam mihi esset aliquid hic, quo me darem
Praecipitem, una cum fratribus miseris meis.
O rem totam odiosam: sed haec fors viderit,
Nam consilio nostro non multum uti licet.
O rem difficilem, et inexplicabilem: attamen
Est explicanda, quod fiat brevissime
Deos precor. IO. Diduc eos in carcerem.

SCENA IIII.

Versantur in animo multae et graves meo
Iam cogitationes, quae nullam mihi
Partem quietis neque diurnae impertiunt,
Neque nocturnae, qui quam meam rectissime
Istam gubernem functionem. Ecce uteris
Officio iudicis, captos habes tuos
Germanos. propterea quid iuris, est tibi
Videndum, habeas. sapientis est, absolvere
Hominem, quem odit, quem non odit, damnare eum:
Et semper non quid ipse velit, sed quid bonae
Leges velint, et religio consideret,
Anima [(transcriber); sic: Anim] advertere: qua lege reus citetur, et
Quae res in quaestione versetur. Boni
Item fuerit, et iusti officium iudicis,
Cum iudicandi sumpserit tabulam, sibi
Non quodcumque cupierit licere, aut se putet
Solum esse, sed legem in consilio habeat sibi,
Fidem, aequitatem, et religionem maxime:
Autem libidinem, odium, et arrogantiam,
Invidiam, postremo etiam cupiditatis ab
Se omnem gustum removere: conscientiam
Mentis suae quam maximi aestimare, quam
Ab immortalibus diis acceperit.

Quae non potest unquam a nobis divellier.
Quae si optimorum consiliorum testis est,
Et factorum in cuncta vita nobis, sine
Ullo metu, et cum summa honestate, atque cum
Amplissimis honoribus vivemus. En
Fratres meos aliquid obscure agere argui,
Simulationis aliud specie, aliud quoque
Spe ostentare. Haec omnia suspicionibus
A me, et coniecturis duntaxat aliquibus
Coarguuntur. Hem desideria mea
Vexarier nunc? sicque latere in lacrimis,
Et sordibus foedis? idque fieri mea
Saevitia permittam perire vos meos
Dilectos? Et si ob vestram invidiam, qua diu
Adversus me inflammati eratis, sumpseram
Cornua, tamen labat consilium iam meum,
Quod hactenus fixum videbatur satis.
Quos magnitudo periculi, et summus timor
[Note: Hic Ioseph liberat fratres suos et ex carcere educit.]
Terret, vado deliberaturus cito
Miserrimos de vinculis crepitantibus.
Quantum (viri) est in me situm, vobis feram
Opem et salutem: itaque facillime meae
Et functioni, atque voluntati intelligo
Vestrae satisfacturum. non putabitis
Me adhortatione [(transcriber); sic: adhortamenta] vestra, quae cordi mihi
Et sunt, et haerent in visceribus intimis,
Abiecisse, viri, hedeorum [(transcriber); sic: edeorum] fui memor.
Itaque petitio mihi ista maximae

Curae fuit, non de me adeo, cui satis
Feci vel aetate, vel etiam factis, vel (hoc
Si ad rem quid attinet) praestanti gloria.
Sed me sollicitat [(transcriber); sic: sollicitat] inopia. quare saeculos [(transcriber); sic: saculos]
Vestros repleri iussi tritico. SI. Si tua
Clementia fert opem, omnibus rebus fore
Nos in tua potestate affirmamus, et
Tibi omnia officia, studia, curas, tuam
Quae ad gloriam spectare videntur, profiteor.
IO. Abite vos vimes, et ferte triticum
Laeti domum vestram, et fratrem adducite mihi
Qui vestrum est minimus, ut queam probate vos,
Vestrosque sermones. tamen vestrum unus hic
Ligetur. SI. Ah ne saevi tantopere, mei
Nec non meorum te miserescat, iam rogo.
IO. Nequeo loqui porro, lachrumarum tanta vis [Note: Ioseph avertit se.]
Oboritur: attamen perficiendum est, cum eis
Quod coepi. Heus exi nunc foras, constringito
Hunc. DR. Here adsum. IO. In carcere custodias modo.
SI. Hoi hoi parce innocenti domine, neminem
Praeter te habeo. te apello, reliquae spem tibi
Vitae committo. IO. Rape Vos interim domum
Abite, et facite quae iussi, celerrime.

SCENA V.

Etsi ea sit perturbatio rerum omnium,

Suae fortunae ut quemlibet, regionibus
Praecipue nostris, maxime propter famem,
Quae suffocare coepit nos, paeniteat:
Nemoque sit, quin ubiusi, quam ibi ubi est, esse iam
Malit: tamen dubium mihi non est, bono
Viro apud nos esse miserrimum sit. idem ei
Sensus, et eadem est acerbitas, penuria
Rerum suarum atque publicarum. augent tamen
Oculi dolorem, qui ea quae ceteri audiunt,
Coguntur intueri, nec divertere
A cogitationum miseriis sinunt.
Et quamquam nos vivamus in ingenti inopia
Rerum, tamen miserius est nobis nihil,
Quam petere ab alienis auxilium: quod adeo per
Praefectum Aegypti expertus sum.Exaruit enim
Urbanitas plane vetus apud principem
Provinciae, summae videtur esse mi
Dementiae et inhumanitatis. maxima
Est eius insolentia, insectatio
Nostri. Imperatoris nos insolentia
Illudimur: non ratio, non apud virum
Mos, non officium, non existimatio,
Non apud eum valet verecundia, nihil
Denique quod vel multis solet esse commodo.
O infelix videas pater gnatum tuum:
Quem non talem, qualem reliqueras, neque
Quem noras, non eum quem flens dimiseras
Flentem ex tuo complexu, ne vestigium

Eius quidem, ne simulacrum, sed mortui
Spirantis effigiem quandam nunc cerneres:
O fili fili, diceres cum lacrimis,
Quo tua recessit forma? quo redactus es?
IV. Crepuit fores, pater egreditur, linguam tuam
Compesce, ne nos tristiores sentiat.
IA. Quid mussitatis filii invicem? quid haec
O fili fili exclamatio? ubi empta est ceres?
IV. Hic est pater. IA. Simeon ubi? IV. O pater iacet.
In praefecti Aegypti horrida custodia
Vinculis asservatus, manibus atque pedibus,
Eadem nos poena mulctati carceris.
IA. Me miserum, vos ista virtute, vos fide,
Atque probitate, humanitate, modestia,
Tantas in aerumnas propter me denique
Subito incidisse? Ah ordiar ego ab initio,
Et ad extremum ducam, etiam novissima
Cum primis conferam, quae non postera dies
Acerbior priore? et quaenam hora insequens
Calamitosior? aut ego profecto sum miser,
Ingenio egregie ad omnem natus miseriam:
Aut illud falsum est, quod passim vulgo audio
Dici, diem aegritudinem auferre hominibus.
Quoniam quottidie mihi quidem augescit magis
De filio aegritudo: et quanto diutius
Abest, magis tanto cupio, et desidero.
Sed dicite porro mihi retenti filii
Causam. LE. Locutus est pater durissime

Nobis provinciae heros nos putavit hic
Exploratores esse suae provinciae.
Cui respondimus, pacifici nos sumus,
Nec ullas molimur domine insidias. tui
Serui duodecim fratres uno patre nos
Geniti sumus, non superest unus: cum patre
Minimus natu domi est nostrae in terra Chanan.
Qui ait ad nos: Sic probabo, num bona fide
Sitis, fratrum vestrum unum dimittite meis
In vinculis, et cererem in vestras sumite
Aedes. abite, et minimum, fratrem adducite:
Ac deinceps habeatis semper licentiam
Emendi apud me, quae volitis. Cum singuli
Interea effunderemus frumenta celeres,
Invenimus pecunias nostrum omnium
In ore saccorum ligatas. quid sibi
Miraculum hoc velit, nequeo perpendere.
IA. Ah duras partes praedicas. non virium
Habeo tantum, ut dolorem ingentem hunc perferam.
Scio fuisse honestius tempus mihi
Moriendi, et utilius, sed non eo modo
Praetermisi. Ah non possum commorarier
Diutius in tam misera vita: et qui modo
Non liberis solum, atque copiis fui
Beatus, verum genere ipso pecuniae,
Auctoritate et dignitate ceteris
Praecellui, atque existimatione ego,
Et gratia non inferior, quam amplissimi,

Qui unquam fuerunt. Est quoque id miserrimum,
et maximum in meis malis, atque numero
Magno mearum miseriarum, liberis
Meis decrepita sub senectute (ah malum
Ingens) spoliarier. Ioseph non est super,
Simeon tenetur vinculis: et filium
Natu minorem Beniamin diducere,
Et ex complexu amabili divellere
Cupitis patris, secundum iussa principis.
Quid est praetermissum nunc atrocissimi
Mali? vagabimurne egentes liberis
Nostris, et cum coniugibus? hoc quid est mihi
Miserrimo miserius? suffocarier
Nos, et mancipia, nostraque pecora omnia
Per horridam famem? ecce denuo premit
Omnem terram fames atrox, rursum ibitis
Gnati in Aegyptum, et emite nobis paululum
Escarum. IV. Vir pronuntiavit omnibus
Nobis, sub attestationeque dixerat
Iuris iurandi: Non videbitis meam
Faciem, nisi fratrem minorem ad me citi
Adduxeritis vobiscum. Si igitur eum
Vis mittere nobiscum, pergemus pariter, et
Ememus tibi necessaria: si autem minus,
Non ibimus pater. vir etenim (ut diximus)
Denuntiavit vobis dicens, Non meam
Videbitis faciem, nisi adduxeritis
Fratrem minimum. IA. Hoc in miseriam (pueri) meam

Fecistis, ut indicaretis ei, habere vos
Fratrem. LE. Ipse interrogavit nos per ordinem,
Nostram progeniem, num nam suppresset [(transcriber); sic: supresset] pater,
Num nobis essent plures fratres. Singuli
Igitur respondimus, iuxta id quod nos erat
Scitatus consequenter. et nescivimus,
Quod esset dicturus, Fratrem adducite mihi
Vestrum. IV. Rogamus te pater, mitte puerum
Nobiscum, ut abeamus fruges emptum omnibus
Nobis, ne pereamus nos, atque parvuli
Nostri fame. Ego suscipio puerum: de manu
Mea require eum. et nisi reduxero,
Et reddidero tibi, peccati ero reus
In tempore omni. Si nobis dilatio
Non intercessisset, iam venissemus, et
Vice altera adportassemus fruges pater.
IA. Quoniam quidem ista conditio data est mihi,
Acerbitates et dolores ut feram,
Et omnes (filii mei carissima
Pignora quidem) cruciatus animi adeo mei
Libenter perferam, dummodo doloribus
Vobis meis, amicitia atque gratia,
Nec non salus pariatur. Hactenus tuli,
Et multa vos propter concessi, quo salus
Vestra esset maior. Et magno dolore me
Hic filius afficeret, nisi ipsa ratio, quae
Pepulisset omnes mihi fere molestias,
Et rerum desperatione mens mea

Obduruisset ad dolorem iam novum.
Etsi necesse sic est, quod voltis, mora
Per me non stat, facite optimis de frugibus
Terrae sumite, resinae, et parumper mellis, et
Stactes; storacis, et terebinthi, et amygdalae.
Pecuniamque duplicem, illam quae data
Est in saccos vestros, viro retribuite,
Et aliam, qua denuo ematis fruges: simul
Fratrem hinc minorem tollite, accedite virum
Toti Aegypto praefectum. Omnipotens iam Deus,
In cuius conspectu ambulaverunt patres
Mei, Deus qui pavit me largissime
Ab adolescentia usque in praesentem diem;
Et angelus qui me eruit cunctis malis,
Benedicat istis pueris, et nomen meum
Super eos invocetur. omnipotens Deus
Faciat virum vobis placabilem, meum
Gnatum tenet qui vinculis, remittat huc
Vobiscum una cum Beniamin gratissimo
Pignore mihi. Valete cuncti filii.
FI. Et tu carissime genitor, longum vale.

ACTUS QUINTI,

SCENA I.

AS. Nobis secundo si herus cererem venderet,
Fratres quae fortuna, aut quae tanta temporum
Iniuria, aut quis horridus casus viri,
Huius queat delere gratam me moriam?
NE. Immo vetustas quae, ipsius tanti erga nos
Officii, quae oblivio delebit memoriam?
Tranquillitatem omnem, et quietem, referimus
Eius clementiae acceptam. GA. Quis est locus,
Aut ora quae, in qua non tum fortitudinis,
Tum vero humanitatis huius non patent
Impressa vestigia? IO. Meis laboribus,
VIri, et beneficiis meis hanc gratiam
Sum consecutus. non cesso benefacere.
GA. Ecce lupus est in fabula. IO. Rursus viri
Adestis, conspectus mihi est gratissimus.
Detre [(transcriber); sic: Daetre] heus heus iam tibi dico, introduco [(transcriber); sic: introduc] viros
In regiam orchestram domum, atque occidito
Mox victimam saginatam probissime.
Et instruas convivium, quoniam viri
Isti comesturi mecum sunt aedibus
In nostris. quare laute compara omnia,
Ut nos epulemur, et laetemur hoc die.
DAE. Ad nutum consequar tuum per omnia.
Sub hac, viri, umbra gelida conquiescite.
IS. Propter pecuniam, quam retulimus prius
Nostris domum saccis, nos introducimur
Dubio procul, devoluat ut calumniam
In nos, et violenti sua potentia

Nos seruituti subiciat. Domine audias
Nos, te rogamus universi supplices.
OE. Dicite viri forti animo, sunt aures meae
Attentae. RV. Nos descendimus iussu patris
Nostri, ut emeremus escas. emptis iam quibus,
Cum venissemus recta ad diversorium,
Resolutis saccis invenimus in oribus
Eorum nos pecuniam: quam pondere
Iam nunc eodem referimus. sed et aliud
Accepimus nobiscum argentum, ut quae sient
Nobis necessaria, paremus. territis
Nobis, minime constat per conscientiam
Nostram, quisnam posuerit in marsuppiis [(transcriber); sic: marsupiis] ,
OE. Nolite timere: Deus vester fortissimus,
Et patris vestri, vobis thesauros dedit.
Pecuniam, quam mihi dedistis, habeo ego
Probatam. Quo circa omnibus molestiis
Levate animo, erroris est causa optime
Sublata. Et quoniam omnes languetis e via,
Quiescite hic sub umbra frigidissima.
Pedibus lavandis limpidam apportabo aquam,
Simulque curo fratrem liberarier
Vestrum. IO. Quid haec sarcina gravis, quid est rei?[Note: Ruben sarcina onustus.]
RV. En munera, quae pater tibi mittit, cliens
Tuus: rogatque ut placide accipias, et boni
aequique consulas munus leviculum:
Et officium, quod offertur tibi, probes.
IO. Donis vel ipsum dictitant flecti Deum.

Certe inter homines, mille dictis luteum
Praepollet aurum prorsus, ac praeponderat.
Quin mihi voluntas vestra sit gratissima,
Et ceu divinae virgulae sint munera,
Oblatio. facitis enim alienum nihil
Necessitudine, et gratissima est mihi
Memoria tua coniunctionis patriae.
Quin eius augendae voluntas optime
His donis perplacet mihi placidissimis.
Quaeso, pater vester senex valetudine
Fuit secunda hactenus, et integra usus est?
IV. Beneficio valuit Dei bellissime.
IO. Faxint superi, ut isthuc semper sit proprium.
Est hoc mihi auditu nam iucundissimum.
Magnam mihi voluptatem denuntias.
Est hic frater, quem adducere iussi, parvulus?
ISA. Est, domine, promissis satisne fecimus?
IO. Recte inquam, perscitus natus seni puer:
Quaeso deos, ut sit superstes. qui quidem
Fert indolem prae se generosissimam.
Ingredimini mecum viri, convivium
Quidem est paratum, laeti convivabimur.
ISA. Nos evestigo [(transcriber); sic: evestigio] consequimur singuli.

SCENA II.

ADesdum, paucis te volo. OEC. Dictum puta,
Nempe ut curentur istaec. IO. Imo aliud. OE Quid est
Quod tibi mea ars efficere possit amplius?

IO. Nihil isthac opus est arte ad rem, quam ego paro,
Sed his, quas semper in te intellexi sitas,
Fide, taciturnitate. OE. Exspecto quid velis.
IO. Saccos virorum imple frumentis optimis,
In tantum, quantum possunt capere, et ponito
Pecuniam inscientibus adeo singulis
In summitate sacci. calicem autem meum
Argenteum, atque pretium quod minor dedit
Pro cerere, pone in oribus sacci ipsius.
Et postquam fulget roseis aurora aurea
Capillis, acrore madet matutino humus,
Pariter eos dimitte ex nostra regia.
OEC. Fiet. sed quid mihi mandas amplius? IO. Nihil.

SCENA III.

ME cum vetustas antiquae virtutis, et
[Note: Versus patriam Chanam unanimiter tendunt cum frumento.]
Tum dignitas hominum, tum vera ratio me
Humanitatis hortaretur, ut labor
Meus, sollicitudo, officia praesto omnibus
Viris sient istis, deceptus sum male.
heus tu voca egressos viros, ac dicito
Apprehensis, Quare reddidistis pro bono
Domini malum vestri? OEC. Nutu faciam tuo.
Heus heus viri sistite gradum. calix mei
Domini sublatus est a vobis clanculo.

Est ipsus, in quo dominus augurarier
Solet: male egistis viri. GA. Cur dominus id
Loquitur noster, serui ut tui commiserint
Tantum sceleris? pecuniam, quam invenimus
In summitate fundarum, retulimus huc
Ad te, de terra Chanaan. et quo consequens
Modo est, ut aurum aut argentum nos de domo
Domini simus nostri furati? convenit
Nullo modo: sed apud quemcumque id poculum
Inventum fuerit, morte multetur, erimus
Nos ceteri servitio perpetuo tui
Devincti. OEC. Fiat hoc iuxta sententiam
[Note: Hic Oeconomus saccis solutis invenit calicem in funda minoris.]
A vobus ipsus dictam: apud quem poculum
Fuerit repertum, ipsus siet servus meus,
Vos autem ceteri sitis iam innoxii.
Deponite in terram fundas aequaliter
Huc singuli, scrutabor etenim exordiens
A maiore usque ad minimum. Nonne vera ego
Iam praedicavi? Sed tamen putaveram,
Vestri inveniri non minimi fraterculi
Folle. IV. Hau, quid respondebimus domino meo?
Vel quid loquemur, aut iuste praetexere
Poterimus? Hau hau, quid restat nobis mali,
Quod non contigerit nobis innocentibus?
[Note: Hic ducit eos ad Ioseph.]
OEC. Quam vana est, et vaga iuventus, et lubrica.
Ut iusseras, adsunt viri, discrimine
Tuo aut plectendi, aut servandi. PO. Hem quid ausus es?
SA. Ah parcito seruis supplicibus his tuis,

Iniquitatem servorum invenit Deus.
En singuli domini nostri serui sumus.
IO. Satis viri, satis spectata est iam mea
Erga vos beneficentiae largitio.
Satis periculi, superque adire nunc
Coepi, orandi vos finem facite. nam ei
Faciam offerendi finem, quoque pavi canes
Catulosque luporum, qui me semper lanient.
An ulla fera tam ingrata sit, quae cum hominibus
Sit conferenda ingratitudine? (proh deum
Atque fidem hominum) quam beneficiorum fragilis est
Et fluxa memoria? quam tenax iniuriae?
Cur superiorum non habetur ratioque
Officiorum a vobis? ingratitudinis
Quare subitis crimen? GA. Inscientibus
Domine nobis, nescimus quisnam imposuerit
Scyphum. Unam hanc noxam mittito nobis levem.
IO. Videte quam sitis iniqui, neque modum
Benignitatis, neque quid me, perpenditis,
Oretis. Nam si cogitetis sedulo,
Remittatis me onerare istis iniuriis.
IV. Domine quibus? IO. At rogitas? Pensasti iniuria
Beneficium. Ego posthac non ulli ero placidus,
Neque benignus, nec mitis: sed fuero ferus.
Simulatque enim misertum, interiit gratia.
IV. Saevire desine, ecce omnes sumus tui
Serui. IO. Absit a me, ut sic agam. sed poculum
Qui surripuerit, ipsus sit servus meus.

Vos autem abite liberi ad vestrum patrem.
IV. Oro domine, audi me, loquatur ut tuus
Cliens in auribus tuis, et ne tuo
Irascaris famulo. rogasti nos prius,
Servos tuos, habetis'ne fratrem, aut patrem?
Respondimus tibi nostro domino: Senex
Est nobis pater, et parvulus domi puer,
Cuius uterinus diem obiit frater suum.
Ast cum dixisses, Ducite ad me, nam meos
Oculos super iuvenem ponam. dixi insuper:
Si abduxero patri dilectum filium,
Is prae dolore morietur. Tum dixeras
Seruis tuis, Abite, nisi veniat minor
Frater vester, videbitis numquam meam
Faciem. Cum ergo ascendissemus servum ad tuum,
Nostrum patrem, narravimus nos omnia
Ei, locutus est quae herus nobis meus.
Ad quae ille respondit. Vos scitis, quod duos
Uxor mihi genuerit filios mea.
Egressus est quorum alter ad meos greges,
Et dixistis, bestia eum deuoravit, ac
Hucusque non apparet. et si tuleritis
Istum, deducetis canos ad inferos
Meos. At cum spoponderim pro filio,
Dicendo, nisi reduxero, peccati ero
Reus. tandem cum caepissem in fidem meam,
Magno cum gemitu, et plurimis cum lacrimis
Dimisit nobiscum. Manebo itaque tuus

Servus ego pro puero, in ministerio mei
Domini, ut puer cum fratribus suis simul
Cito revertatur domum. non possum enim
Absque puero ad patrem reverti, ne siem
Calamitatis ego testis, quae premet patrem:
Ac ne parentis cogar augere et metu
Et ingenti luctu dolorem diutius.
IO. Ingredimini mecum viri, desidero [Note: Alligent equos clavis parieti affixis.]
Porro loqui de rebus his. Animo sitis
Forti, ne corda perturbentur hic metu.

SCENA IIII.

VIso, queam num filios nunc uspiam
Reduces videre. en isthic non sunt, quam mei
Me (filii) exspectatio vestri tenet
Mirabilis? quantoque vos cupio magis,
Tanto minus videre vos conceditur.
Ego quid sperem, non dispicio: plurimum
Crescit fames. linquunt amici, deserunt
Partimque familiam meam. Istis rebus est
Non ulla spes, sed est dolor maior. etenim
Video voluntatem omnium solutam, et est
Virtus ligata. Reliquum est, ut me angant, suis
Quod absunt infelices a pulcherrimis
Gnatis, quibus nil potest festivius
Esse, ac summa pietate vos desiderant,
Et diligunt, absentes nihil minus colunt.
Quam in spem vocor? nobis prospicio ocissime

In hac vita esset tabescendum. Non enim
Ulla hic si spes nostrae salutis iam foret,
Pro singulari in me senem per squalidum [(transcriber); sic: persqualidum]
Amore, absentes essent grati tam diu.
Itaque nec praesidium, parandi gratia
Cuius retentus est apud me filius
Natu minor, cum et hic abreptus sit meo
Ex complexu, nec ullum praesidii locum
Video. sed quid? Commemorando augetur dolor,
Ingrediar aedes, exspectabo filios.

SCENA V.

[Note: Absque equis egrediuntur.]Quod ego (viri) summa officia, beneficia,
Et quaecumque in me sunt bona, aut beneficio
Divino mihi tributa, aut parta laboribus
Meis, in vos hucusque fratres contuli,
Miraculum debet videri nemini.
Id feci adductus nimia charitate, qua
Incredibiliter erga vos motus. quis est
Enim nostrum, qui bene, qui liberaliter
Sit educatus, cui non quam carissimi
Educatores? cuique non cordi sient
Probi magistri, et doctores? cui non locus
Ipsus mutus, ubi alitus et eruditus est
Quilibet, in mente versentur cum gratia,

Atque recordatione? Sic fratres ego,
Vere estis etenim germani fratres mei,
Egonam sum Ioseph: quotiescumque mentio
Senis parentis facta a vobis est mei,
No vitam profundam, nullam partem tamen
Euis meritorum videor assequutus: ac,
Sed lacrimae impediunt ora rigantes loqui,
Spargunt enim lacrimae mihi corpus piae.
Pater meus vivit? propius accedite,
Ego sum Ioseph, quem vendidistis, nescii [Note: Hic fratres Ioseph tremunt, ac nomine fratris audito, stupent ac in terram prostrati lacrimis vultus rigant.]
Quid nam Deus per me foret acturus. neque
Pavete: nec dura esse videatur salus
Vestra, quod his vendidistis me regionibus.
Levate sursum fratres vestra corpora,
Salute pro vestra Deus praemisit in
Aegyptum me. biennium est enim, fames
Quod coeperit. Restant adhuc quoque residui
Quinque, in quibus non poterit arari, nec meti.
Igitur Deus praemisit me, ut seruemini,
Terra super divite habere [(transcriber); sic: hahere] queatis cibos
Ad vivendum, non vestro consilio, Dei
Vero voluntate huc missus, qui me patrem
Quasi Pharaonis fecit, atque eius domus
Dominum universae, et principem in regionibus
His, quas videtis, atque Aegypti singulis
Partibus. Idcirco festinate, ascendite
Patrem ad meum. dicetis, Haec mandat tuus

Gnatus Ioseph: Fecit Deus me totius
Aegypti dominum, descende ad me celerius.
Ne remoreris, et habita in terra Iessen, et eris
Iuxta me tu, tuique cari filii,
Et filiorum filii, tuaeque oves,
Atque armenta tua, et universa quae tenes:
Ibi te pascam: adhuc quinque anni sunt famis
Residui, ne et tu pereas, atque omnis domus
Tua, et omnia quae in possessionibus tuis
Habes. en oculi vestri, ac Beniamin mei
Fratris oculi vident, quod os ad vos meum
Loquatur. Nuntiate patri gloriam
Meam universam, et cuncta quae vidistis in
Aegypto. festinate, adducite ocius
Ad me. Iam singulos amplectar suaviter
[Note: A minori incipit Ioseph amplecti fratres.]
Iynge trahor, medullitus vos diligo.
Adeste deliciae meae (o fratres) meum
Suavium, desiderate iam diu.
RV. Addicti Domino pueri laudate Dominum,
Laudibus aeternis nomina maximi Dei,
Laus Domini primo phoebi floreat inclita
Surgentis ab ortu, usque super occiduas plagas.
O felicem, quem divinus tangit timor,
Qui scrutans praecepta Dei, et se oblectat in iis,
Praeclara posteritas nascetur a viro
Illo, huius erit semen in omni terra potens.
Huic rerum cunctarum copia numquam deerit,
et qui est bonus, facile ingenua pietate se

Accommodat, tribuens vicino largiter
Mutua pensa suo. dispergit pauperibus, et
Largas opes tribuit egenis. Opie
Frater, si quaedam offensiuncula facta sit
Perversitate nostra, animo tuo mihi
Ignoscito cum ceteris, et te velim
Ad lenitatem des, sceleris remittere
Poenam. Id enim est quod vocatur hic ignoscere.
Liceat semel peccasse impune, sit satis
Precanti medicinae veri confessio.
IO. Deus quidem precantibus e veniam
Peccati dimittit. Quid ego seruem meis
Peccata germanis? ignota singulis
Errata sint vobis. Ite ad parandum iter.
Ego, necesse quae fuerint, nunc porrigam.
Ne quid vobis desit, cum iam eritis in via.

SCENA VI.

In hac SCENA Oenochous primo, postea rex egreditur,
Ioseph vero evocatur.
DIi boni, boni quid apporto? PH. Quid est
Quod sic gestiat? OE. At ubi inveniam regem meum,
Ut expleam nunc maximo eius gaudio
Animum? Atque eccum, opportune adest: teipsum volo.
PH. Quid nuntias? OE. Fratres Ioseph prudentiae
Excellentes viri venere ex patria
Chanan. PH. Quid ais? OE. Summae probitatis afferunt
Spem maximam, etiamnum antiquae virtutis, et

Clarae modestiae, summaeque industriae:
Quare dabis operam, ut tam praestantes viros,
Quorum iucundissima vita est, severaque,
Verum severitas summa coniugitur
Cum humanitate, et tum firmis virtutibus,
Tum etiam fortuna (si hoc quid ad rem pertinet)
Honoribus afficias, quorum mores pii
Apparent, vere, si videas, deos putes.
PH. Heus nunc accerse ad me foras Ioseph cito,
Ut mandem ei, quid ego velim de fratribus.
OE. Fiat, Ioseph heus ex iussu regis voco.
IO. Quis me? sed eccum regem. quid velit sibi
Scire cupio, accedo. PH. Ex sermone hominum tuos
Fratres recenti, copiam sui tibi
Videndi fecisse audii. IO. Sic est pie
Rex. PH. Impera tuis fratribus, ut Chanaan hinc
Repetant, dicens, Tollite iussu regis patrem
Vestrum, et totam cognationem, pergite
Ad me, dabo vobis omnia terrae bona
Aegypti, ut comedatis medullam nostrae humi.
Praecipe etiam, ut tollant ex Aegypto mea ad
Subuectionem parvulorum et coniugum,
Plaustra. Atque dicito, dimittatis nihil
De vestra supellectili. Nam omnes opes
Aegypti erunt vestrae. IO. Domine verbis quibus
Agam tibi excellenti gratias viro,
Non reperio. Sed praesenti observantia,
Et assiduitate memorem officii volo

Me tibi probari in posterum. PHA=Quod iussi, age.
IO. Fiat. Vos dilectissimi fratres adhuc
Moramini, exeatis pariter singuli
Ad me foras. En tibi dilectissime mihi,
Xenia, pecuniam, et tantundem vestium
Mittam mero patri, atque vobis singulis
Intus dabo munera quam pretiosissima.
Nos hinc concedimus, vos me omnes sequimini.

SCENA VII.

Sicut solent, suum qui amiculum diu [Note: Post orationem patris sui Iacob, cum equis egressi patrem conveniunt.]
Absentem gestiunt redire, singulas
Perlustrare vias, per quas hospitem putant
Sese excepturos: sicque agendum censui
Mihi. Sed quanto diutius, tanto minus
Apparent filii. Proh dolor, quam durus et
Miser certe status parentum est omnium.
Ego quia filii non redierunt mei,
Quae cogito? rebus quibus nunc sollicitor [(transcriber); sic: sollicitor] ?
Sed hic (nisi me animus fallit) nunc de quibus
Agebam, eos ipsos vidi, profecto sunt.
Conspectus omnium vestrum est multo mihi
(O filii) iocundissimus, estisne ii,
Qui per fidem iurarunt se brevissime
Reversuros? quae causa desidis morae?

SIM. Tibi salutem det Deus ter maximus.
Tantum tibi feremus gaudii pater,
Ut antevortat omnibus facillime
Maeroribus cordis tui. IA. Quid gaudii?
SIM. Deum supremum testor, salvum filium,
Et incolumem tuum esse Ioseph. IAC. Lacrimas
Profecto tenere non queo prae gaudio.
Vivitne filius meus, quem bestiis
Putavi devoratum? SI. Sic (pater optime) est.
Aegyptii maiores unquam nemini
Habere honores, quam fratri. inque amplissimum
Ipsum ordinem coaptarunt, ae ipsi ea
Ultro petenti numquam, quae petentibus
Multis negarunt, ea tuo obtulere cum
Summis honoribus et amore, filio.
IA. Quid audio? SI. Quis clarioribus viris
Iucundior? quisue meliorum partium?
IA. Quam laetus ista percipio. RV. In amplissimo
Gradu locatus est. Et hoc robore animi,
Et indole hac, virtute, ac continentia est,
Ut respuat cunctas voluptates, ita
Cursum ut suae vitae in laude, ac constantia
Et dignitate conficiat. Sed qui locus,
Aut quae facultas redditur denique pater,
Honores atque maiestatem filii,
Qui ei exhibentur, enarrandi? Religio, et
Pietas in ipso abundat. IA. Impetus animi
Atque ardor mentis eius in pueritia

Ad iustitiam significaverunt: sicuti
In herbis fit, quae virtutis maturitas,
Et quantae fruges sint futurae industriae.
RV. Adduximus nobiscum ex iussu regis, et
Mulos, equos, camelos, et plaustra, omnia,
Viaticum, necesse fuerit hic quibus.
En xenia quae gnatus laetus mittit tibi.
IA. Hem, munera offers quam mihi gratissima.
RV. Iter suscipiendum quoque est nobis pater.
IA. Quonam dilecti filii? RV. Ad Ioseph tuum
Gnatum. Rex etenim ad habitandum terram dedit
Nobis fluentem melle et lacte, denique
Rerum omnium quas fert, abundantissimam.
Quare celerrime maturandum puto,
Steriles relinquentes agros, qui postulant
Desiderantque cultores, quales modo
Praestare nos non possumus. Nitidissimos
Campos potius, et agros fructu uberrimos
Possideamus, qui largius victum exhibent.
IA. Revixit spiritus meus, si vera sunt,
Quae dixisti modo. RV. Ex divino oraculo
Te accepisse putato. IA. Satis fili mihi,
Si adhuc meus vivit gnatus Ioseph. Eam,
Illum videbo, priusquam moriar. Interim
Dum redeant vestri ex campis filii, omnia
Parabimus. Plaustris imponemus bona
Nostra, et res omnes ceteras, ne quid morae
Nobis sit, omnibus reversis filiis

E' pascuis, gregibus abactisque pecorum.
Ingredior, sequimini. Videre filium
Quam primum ex animo gestio. RV. Sequimur pater.

EPILOGUS.

Exhibita vobis, spectatores candidi,
(Nigros enim haud moramur) est non fabula
Expers veri, sed historia, nobis canens
Canam fidem, antiquam virtutem, et conscium
Pudorem castitatis, claram quae parat
Auctoritatem. Quae non spectatoribus
Ut risum moveat, acta sit protervius.
Sed hic vides exemplar integerrimi
Adolescentis, quem cum fallax occasio,
Et quottidiana tentatio circumdarent,
Inquit, Mihi omnia tradidit dominus meus,
Praeter te, quae uxor eius es: contra Deum
Ut faciam, procul absit. Vides hic, quam Dei
Pro verbo concepto servarit intergram
Hic castitatem? Non te saeva terreant
Pericla, quod Ioseph primo divenditus,
Posthac coniectus siet in caecum carcerem
Propter temerariam adulteram. Nos talibus
In difficultatibus oportet inscios
Esse Dei consilii, ut vitae nostrae brevis
Ductus fide in sola sit constitutus. Et
Quando omnia adversa adparent, tunc optima
Quaecumque sunt vicina. Quis'nam tam sagax

Esse potuit, qui crederet ei Aegyptios
Genua paratos flectere, qui ceu sordidus
Adulter, in tetrum conicitur carcerem?
Sic contra, qui voluptatem sectantur, ex
Insperato in mortem subito avaram incidunt.
Constans fides haec cernit, et complectitur,
Quae numquam confundit: sed potius erigit
Infirmos, consolatur peccati reos.
Quare orat hic grex noster, ut re mystica,
Pro corrigendis moribus fruamini:
Vestigiaque Ioseph sectemini probe.
Tum nobis, hic quicquam si commodavimus,
Actusque noster placuerit, plausum date.

IOSEPHI FINIS.