August 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

IOANNIS SPRENGII AUGUSTANI.

Nil crede feminae.

Femineo generi nemo concredere quidquam
Audeat: inconstans et leve pectus habet.
Omnia nosse cupit mulier: secreta revelat:
Et nisi quod nescit,m nil reticere potest.

Veneris cum Marte adulterium.

Heic Superi possunt tibi designare potentes,
Quos impune licet quodque patrare scelus.
In delicta ruunt prono crassissima cursu,


page 306, image: delf0306

Digna sed hos factis poena nec ulla manet.
Plectitur at tenuis, quoties transcendere leges
Inscius, aut quavis conditione solet.
Et velut in tela quam texit aranea, tigno,
Dependens supero, paruula musca manet:
Grandiorat penetrat casses et tuta recedit:
Sichumiles legum vincula stricta tenent.
Euadit foribus laxis hinc turba porentum:
Coruus abit. poenas blanda columbaluit.

Cadmus in Draconem.

Exemplum nobis Cadmus proponit eorum,
Quos a principio prospera fata manent:
Donec agunt iuste: sed cum de calle, recedunt
Virtutis capitinexia damna struunt.
Perversosequitur sors infaustissima mores:
Et fabricat casus quilibet ipse suos.

Niobe.

Concilias miseras ventosa superbia clades,
Magnaque supplicii pondera fastus habet.
Cum natis Niobe sentit laccrimabile fatum:
Rex etiam propria fert sibi damna manu
Sic hominum rebus mens est inflata secundis:
Nescia quid secum vespera sera vehat.

Lycii in ranas.

Rana velut limo gandet, ripisque resultat:
Et rauca gelidis voce coaxat aquis:
Rustica non aliter plebs incolit usque tabernas,
Et crebro vini labra liquore rigat.
Saltat et ingentes strepitus movet atque tumultus,
Litigat et rixas vociferando ciet.

Philomela elinguis.

Hac ratione solent magni saevire tyranni,
Qui sua vulgari facta scelesta vetant.
Sed nihil est tectum, quod non aetate patescat:
Ponit in aprico cuncta futura dies.


page 307

Formica.

Paruula permagni specimen formica laboris
Exhibet: haec pastum congerit ore suum:
Quo tenuem foveat brumali tempore vitam,
Verus homo praestans hoc imitetur opus:
Ac dum tempus adest, divinaque gratia durat,
Munera sollicitus non peritura legat.

Cephalus et Procris.

Suspicione perit Cephali miserabilis uxor:
Credulitas illi fata suprema tulit.
Qui facile credit, levitare laborat inani:
Et perstultitiam tristia damna subit.

Meleagri torris.

Fumoso veluti stipes comburitur igne,
In prunisque diu non superesse potest.
Sic mortale brevi spatio consumitur aevum:
Dum, tamquam vento lux, aboletur homo.
Quam cito conflagrat lignum fornacibus aptum:
Tam cito quae trahitur vita caduca perit.

Cupressus.

Exequiis olim fuit addita nigra cupressus:
Namque semel numquam caesa virere solet.
Sic homo qui misero semel emigraverit orbe:
Ad superos hausta luce redire nequit.
Et quam praeteriens manet irrenocabilis hora,
Tam cito non revolans gloria nostra cadit.

Atalanta et Hippomenes.

Ceu Schoenei sobolem cursu tria poma retardant,
Ne pedibus metam tangere prima queat:
Sic hominis tria sunt oblectamenta, salutis
Quae prohibent rectum ne peragamus iter.
Deliciae molles, lucri scelerata libido,
Sollicitaeque fugax ambitionis honor.
Haec quoties sequitur, mundanaque praemia captat,
De vitae cursu tranite flectit homo:


page 308, image: delf0308

Vincitur a Satana, qui munera talia nobis
Proicit, ut caeli praeripiatur honos.

Adonis.

Difficiles tentat quicumque subire labores,
Et supra vires grandia coepta movet,
Ille suo capiti clades arcessit amaras,
Quod tua mors nobis pulcher Adoni, probat.
Ergo sibi caveat minor irritare potentem:
Nam constat longas Regibus esse manus.
Res cadit haud adeo bene sollicitare tyrannos:
Si quis et abiecto gaudet adire metu.
Ales fulminiger pacatos vincit Olores,
Nec frustra miluum parua columba timet.

Orpheus a Bacchis discerptus.

Esse docet nullum sic implacabile monstrum,
Fabula, quam mulier mota furore suo:
Quae neque sermonis dulcedine flectitur ulla,
Nec sinit effusas pondus habere preces.
Saepius horrendo rapidum mare vertitur aestu,
Salsaque ventosis fluctibus unda tumet.
Ignis et ad caelos flammis crepitantibus exit,
Absumens villas, oppida, rura pagos:
Tanta sed haec numquam portant incommoda, quantum
Exitii vecors femina ferre solet.

Midae optio.

Ante Midas oculos regem proponit avarum,
Feruida multarum quem sitis urget opum.
Hoc vitium late constringit ubique potentes:
Pythion haud alius sollicitabat amor.
Caelitus at Solomon op tandi munera nactus,
Non petit immensas quas amat orbis opes:
Ut mentem potius sapientia vera gubernet
Orat, et a Domino munus, utrumque tulit.

Lapithae et Centauri.

Centauros inter discors Lapithasque tumultus,


page 309

Quam ferat ebrietas multa pudenda, docet.
Hinc veniunt rixae, de rixis proelia manant,
Nec procul hinc caedes plena cruoris abest.
Ergo superuacui sunt evitanda Lyaei
Pocula, sobrietas pectora pura decet.

Aiax et Ulysses.

Aiaces hodie multos reperire licebit,
Aspera vox quorum nil nisi bella sonat:
Quique sibi suso quaerunt in sanguine laudem.
Sed Marti praestat lingua diserta truci.
Vincit et extremum sapiens facundia robur:
Oppida consiliis nulla carere queunt.

Aeneas.

Lucida sincerae docet haec pietatis imago,
Qualia sint natis efficienda piis.
Non pudet Aeneam medios portare per hostes,
Atque senem flammis eripuisse patrem.
Sic naturali donata Ciconia storge,
Anchisa geniti par imitatur opus.
Haec alit haec tergo gestat trepidante parentes,
Ulrima confectos quando senecta premit.

Polyphemus et Galatea.

Contremnit Galatea feri Cyclopis amores,
Promissis quamquam misceat ipse preces.
Non tam vota Venus quam prospera fata requirit:
Soluitur et fato iungitur omnis amor.
Saepius hinc inopi virgo ditissima nupsit,
Deformi pariter culta puella viro.

Apulus in oleastrum.

Austeros veluti fructus producit oliva
Silvestris, grati nilque saporis habet.
Sic obtrectator sermone redundat acerbo,
Ac furiale fuo virus ab ore iacit.
Pestiferum superat linguae petulantia telum,
Plusque dat exitit quam parat ensis atrox.
Sed cordatus homo vulgi conviciar ides


page 310, image: delf0310

Improba, nec magni livida verba facit.
Effrenem clades sequitur ertissima linguam:
Qui sapit, is digito pressa labella domat.

Romuli immortalitas.

Qui semagnanimos factis gessere probatis,
Illorum celebris non aboletur honos.
Gloria virtuti debetur, et inclita merces,
Praestantesque vigent laude peren ve viri
Hinc olim veteres Heroas ad astra levarunt
Fortes, in superos et retulere Deos.