August 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

IOANNIS SECCERVITII VRATISLAVIENSIS.

Ad Ferdinandum, Romanorum Imperatorem.

FRaternos obitus tua quis mitissime Caesar
Miretur luctu corda dolere pio?
Ipse tuus magno cum fudens carmina planctu
Danubius querulis fletibus ora riget.
Nec tamen hîc nugae tantum, commentaque vatum
Absque fide veris conventente strepunt.
Ipse sacro Paulus testatur Apostolus ore.
Naturae gemitus rebus inesse suos.
Sed quia funebres luctus iam temperat idem
Danubius votis, ominibusque bonis.
Tu quoque (magnamimum quid enim prosternere pectus
Possit et invictum debilitare caput?)
Ferdinande tuae divino robore mentis
Solamenque tibi, sis columenque tuis.
Sic magnum fratrem non sentiat orbis ademptum,
Caefare fraternas fratre tenente vices.
Sic tibi natorum succedens digna propago,
Proferat imperium perpetuumque decus.
Praecipue tuus ille patrem, patruumque rependat
Carolus atque uctet nomina tanta mori:
Dum tandem nostro stratuatur meta labori,
Seu pater aut natus, pe ficietve nepo.

In obitum Caroli V. Pathologia Danubii.

Ferte Parter gelidae tristi sub sidere brumae
Danubius voluens animo ventura sedebat,
Candentem glacic barbam sparsum que pruinis


page 80, image: delf0080

Os humen que gerens: dependet corpore vestis
Crassiot, et multo nebulae se densat amictu.
Curas ipsa movet Pietas, qua maxime sceptris
Ferdinande tuis, partoque exoptat honori
Successus retum stabiles: et foedera pacis
Germanis renovans, ut dulci munere rertis
Marte fero saevos possis excmdere Turcas.
Quas te solicito versantem pectore curas
Cogere concilium; et re um iam tendere summae
Consulere in medium spe multa concitus audit.
Ecce autem, vigili dum talia mente volmat,
Atque hucatque illuc animum rapit anxius omnem,
Ecce novum subito tristi subpectore vulnus
Nuntia fama adigit: caeli quae lapsa per auras
Hesperio procul orbe venit tua Carole maesta
Funera voce ferens et tantum lumen ademptum,
Austriadum summos caelo quod vexit honores.
Ergo funereos extemplo fundere luctus
Incipit, et querulis turbatus vocibus infit.
Carole tunc etiam Parcarum legibus atris,
Carole magne iaces, cuius sub legibus orbis
Stabat, et Imperii certas librabat habenas?
Quid nunc augusto regnans in pectore virtus
Proficit? exhausti quid nocte dieque labores?
Dum gerit haec pacem, manus at gerit altera bellum,
Et molem Imperii casus sustentat in omnes.
Gallia te quoties violento Marte petebat,
Victa dedit poenas, et lilia fiacta remisit.
Quinetiam tractum miseranda in vincula regem
Vidit, et avulsum solio, regnisque paternis
Caesaris arbitriis humilem defendere vitam.
O decus, ô cunctis laus anteferenda triumphis:
Reddidit incolumem clementia Caesaris hostem
Reddidit et regnis, thalamoque sororis amicum
Iunxit, et aeterno stabilivit foedere pacem:


page 81

Si non mens iterum laeva, aut mala fata repug Dut.
Quid tamen heu toties ne quicquam Galle lacessis
Victrices Aquilas? ter quam vis arma resumas:
Ter supplex, fractus que nimis pietate salutem
Caesaris invenies. has artes maximus heros
Suscitat antiquas artes: et parcere novit
Supplicibus miseris magnorum more Quritum;
Atque idem valida vi debellare superbos.
Seu ruat Ausonius, seu fortis in arma Sicamber,
Servari poterit veniat sucum bet in armis.
Ille truces etiam Mauros, regnumque Thynnissae
Fulmineis Aquilis exterruit: ille feroci
Iam fracturus erat, iam cornua fortiter Hebro.
Praedoque iam Scythicus, devastorque iaceres
Christicolûm Pannonque meas terrore remoto
Accoleret ripas: Pelopisque veterrima regna.
Et Macedûm tellus, altae que Propontidis arces,
Et dites Asiae campi, freta Caspia, Nilus,
Euphratesque tumens sub leges Caesaris irent.
Inde Palaestini vindex custos que sepulchri,
Undique purgato foedis latronibus orbe,
Fixisset magnum supplex tibi, Christe, trophaeum:
Niferta tempestas patriae effasa per oras,
(Heu dolor heu nostris immitia Numina seclis)
Coepta retardasset diris pulcherrima fatis,
Actioi cruili Mars saeuc cruore litasset.
Hinc etiam veteres attollens Gallia cristas,
Et subito obrepens morbis exhausta senectus,
Maius iter tenuit, maiorum praemia rerum,
Ergone Caesareos hîc longius ire triumphos
Invida fata negant? certe si insignibus actis
Sat laudi, patriaeque datum: si meta supremo
Figitur ista gradu, privato degere portu
Ipse parat primus, Mundique relinquit habenas
Magnanimo fratri: qualis cum pondere duro


page 82, image: delf0082

Fessus Atlas vasto Alciden submisit Olympe
Ille suis humetis onus inconcussus adibat,
Ardua mutatas nec sensit machina vires.
At quibus ulterius poterit, fata improba, vestrata
Invidiam satiare modis? si ceptra reponit
Emeritus, si non aeterni culminis usum
Affectat placidus moderato pectore Caesar,
(Cum regnis alii incumbant sine fine tenendis,
Et prius extremo difcedat acerbus ab ore
Spiritus, imperii quam non saturanda libido)
Anne quiescentis saltem spatia ultima vitae,
Ingeniique nefas dulces producere curas?
Scrutantem magni leges ac sidera caeli,
Regnorumque graves casus, veterumque laborum
Acta revoluentem, votisque bonisque iuvantem
Consiliis chari laudes ac gesta Philippi.
Nec non fraterni molimina grandia sceptri.
Qualis ubi pelago ventos expertus et imbres,
Scyllaeique freti rabiem, vastamque harybdim,
Navita iam senior tuto colit oria portu:
Multa tamen dulces natos, charosque sodales
Arte monens fida clavi moderamina mandate
Heufera Parcarum vis et festina novendi,
Nescia fere moras. screptris solioque relictis
Cogeris et vitae nunc iura relinquere Caesar:
Annoso Pylium qui Nestora vincere cursu,
Tithonumque senem debebas optima Caesar.
Nec tua te pieras, nec mens excelsa, nec ingent
Dextera sive fide, duri seu robore Martis
Asseruit. sacrum mors importuna prophanat
Iustitiae columen, virtutum nobile lumen
Obscura rapit ara manu. dic farrea Clotho
Quatibi damnatus culpa sacer occidit heros?
An non temperies Angustes cindida meres
Rexit et insignem coluit sine erin ine vitam?
Degeneres luxas procul, et malesua da proteruae


page 83

Cypridis, et foedi cesserunt orgia Bacchi.
Non animos dabat ira truces, non alta superbo
Pectora turgebant flitu: nec vetius unquam
Ipse sui rector magnis e regibus ullus
Extitit, et purae tenuit sacraria mentis.
At nihil ista iuvant: aequa mors cladevagaris,
Et summos imosque donans, pariter que nocentes
Egregiosque viros praedae coniun gis avarae.
O quas nunc lachlymas, tibi quae funebria soluarn
Carole? luctisonis nunc nunc ô tundite Nymphae
Pectora lamentis, et spargite lum ina fletu.
Vos liquidi, mea turba, amnes huc ocius omnes
Adventate. iuvat solennes edare planctus,
Munere et Austriadem maggnum decorare supremo
Tuque adeo exstinctum frater maest ssime fratrem
Ferdinande quibus lciamentabere curis,
Tuque taoque omnes alto de sanguine nati,
Sacrabisque diem tumulo, semperque sacratum
Cuncta coles vitae per temae ora semper acerbum.
Austria iam tecum, densis que Bohemia silvis,
Et Tyrolae lugent valles, et rura Triboci.
Ipsae iam trabeae lugent, ipsa aurea sceptra,
Ipsae Aquilae, sacrique enses, et regia Mundi
Quae caput incingunt solito diademat ritu.
Quae pius insigni quondam gestabat honore
Carolus orbis apex tu nunc fuccessor ab illo.
Quid loquar et tanto turbatum funere Rhenum,
Belgicque undantes lacrimis vaga voluere fluctus?
Finandria scissa comas divesque Brabantia cultus
Ingred tur nudata suos, fortesque Batavi
Oceani gemitum mirantur in aequore toto.
At vos praecipue vos indulgere dolori
Fas fuerit, largoque genas humescere flctu,
Quos Tagus heu fulvas pallore infectus arenas
Educat Hesperium ad solem, quos Baetis Iberus


page 84, image: delf0084

Haud laeto nunc amne videt. vos ille laborum
Vos laudum comites erexit ad ardua ductor.
Vestra sub hoc tantum se principe gloria tollit,
Quantum alios iit heroas pulcherrimus ante
Carolos, Herculeas metas tranlgressus, et ultra
Plus ultra nixus virtute et grandibus ausis.
Quid qui diversum nostris a gentibus orbem
Felicem caelo, et longe melioribus aruis
Incolitis? non vos gemmis auroque super bam
Fxtruitis tumbam, cui Mausolaea, vel ingens
Pyramidum veterum cedat libor? aurea certe
Munera misistis vivo: ucssentiat idem
Carolus imperii memores post fata benigni,
Quo decus, acvitae cultus cum numine Christi
Illuxit melior, sordesque retersit iniquas.
Talia Danubius per longam plurima noctem
Ingeminabat, et his superaddere plura parabat:
Cum subito iubar ecce novum (mirabile visu)
Aspicit, et totas circum clarescere ripas.
Tum caputattollens, stupefactaque lumina caelo
Luciferum iuxta, pulchrum consurgere sidus
Sentit, et insolitos promittere blandius ignes:
Agnoscens que decus, veterum promissaque vatum
Mente memor recolens, sic la tus ad aethera fatur:
Sic ô sic Pater alme velis, sicnostra dolori
Ponat cura modum: summo iam noster Olympo
Carole maiorum moderabere culmen honorum
Applaudentque tibi felices undique stellae,
Miratae, novae quae virtus, quae gloria rerum
Incedat sacro capiticomes. ô mea saltem.
Aspioe rura bonus, dum parte nitebis Eoa:
Cum latus Hesperium curru properante tenebis,
Te tua consuetis delectet Iberia regnis:
Interea nec parua feres solatia fratris
Ferdinande decus tantum post funera noscens,


page 85

Atque idem nec parua dabis solatia fratris
Ferdinande vices digna statione rependens.
Tu nunc ille manes, sub quo Germanus et Auson
Debet in Imperii sacros coale scere nexus:
Cuius in aecisis implorat Numina rebus
Pannoniae tellus et trux quoscumque Getarum
Oppressit rabies, ô tandem Numine Christi
Propitio liceat scelerara e gente trophaeum
Aslerere, ô liceat certam stabilire salutem
Christicolûm populis tunc ô quos gaudia plausus
Nostra dabunt, quantis intendent carmina plectris
Pierii vates, et vatum ductor Apollo.
Hinc ubi sidereas arces iam serus adibis
Magnanimo iunctus fratri, quae deinde peracta,
Quaeque exhausta tibi nostro, memorabis, in orbe.
Ille tibi multo gratatus honore vicissim
Accipiet socium vicino fidere Numen:
Non ut nautarum, veluti cum Castote Pollux,
Spectetis curas, paruam cum forte triremem
Iactat in Ionio fluctus que Notusque profundo:
Sed totos regnorum aestus, t magna serenis
Pondera Natorum radiis aurisque levetis.
Felices nati, felix his Austria fatis,
Austria diva parens regum: tibi semper honores
Semper sceptra tibi crescant, celebres que triumphi.
Prae cipue qui nunc ex te mihi Carolus alter
Prodiit, ingentem patruum virtute referre
Incipiat, tenovans fatalia nomina terris,
Nomina quae semper magnis heroibus apta
Fines Herculeae potuere relinquere famae.
Dixerat haec, laetoque evicerat omine curas
Danubius Pater undarum: cum pulchrior ortus
Hiberni specie roseos aurora iugales
Extulit, et faustis arrisit ad omnia signis:
Quae precor Omnipotens non vana redarguat unquam.


page 86, image: delf0086

Auspicio lectionum Theodorici Schnepsii.

Nuper ut ad superos nostris sublatus ab oris
Militiae posuit Frechtius arma suae:
Orba velut gemuit fido schola nostra parente
Flevit et ereptum funere maest: decus,
Nam venerande senex, quis te non flêsset ademptum,
Praedita cui rara mens pietate fuit?
Utque tibi cana lucebant tempora silva,
Candidius Schythica sic nive pectus erat.
Quam mores placidi, quam lumen amabile frontis
Graria quam miti dulcis in ore fuit?
Nempe virum, quod eras, signabant cuncta benignum
Has oculi voces, facta dedere notas.
Non dolus, aut livor tua pectora subruit unquam,
Non flammas ruri sparsironhela sitis.
Simplicitas fine felle nigro, sine crimine vitae,
Ingenuum laeto te tulit alma sinu.
Simplicitas sed docta tamen magnasque per artes
Quae tibi perpetua nomma laude daret.
Eloquio insignis Christinam sancta canebas
Dogmata: cognitio par erat atque fides.
Necte Romani fraudes latuere Baalis,
Nec te quicquid castum foedat ovile Dei.
Utque ea tu noras, animo sic vindice perstans
Accr in haec potetas pro pietate loqui.
Quid memolem tristes tua nunc aeterna catenas
Lumina? quid duri carce is omne nefas?
Ausus es ô sidei supero generosior haustu
Omnia pro vero temnere grata Deo:
Et mundi calcare minas, sathanaeque furorem
Et non iam vitae parcere velle tuae.
Nil trepido nuptae, nil cedere prolis amore,
Malui clat Curini quinimularet amor.
Sed tamen exiorat tantis tua navis ab undis,
Reddidit et sortis muners laeta Deus.


page 87

Exilio facilem post aspera nubila portum
Sed bus optatis iam schola nost a dabat.
Hic noster iacygnus eras, et ad aethora ducens
Assirtae stabas relligion is honor.
Atque utinam nobis statione diutius ista
Mansisses certa rite probarte fide.
Nolu thoc numen, teque hinc super astra vocato
Nos modo iacturae non leve prefsit onus.
Et certehaec magnum tulerat iactura dolorem,
Protinus aetheria ni relevetur ope.
Gratia Christe tibi, per te non defieit alter
Vir bene succedens in tua castra viro.
Frechtius hinc abiit, nos Schnepfius ecce revisit
Altera iam nostrae palma futura scholae.
Schnepfius eximii proles memoranda parentis
Quem bene doct ina, quem pietate refert.
Hei mihi degeneres heroum plurima nati
Ire solequpatribus turbapudenda suis.
Altius hunc raro tollens sed munere virtus
Assimilem patriis laudibus esse facit.
Ergo quicquid habet Gratia facundia linguae,
Quicquid et Ausonia cantat Apollo lyra.
Schnepfius ingenii praeclaris dotibus hausit,
Et vigili partas pectore condit opes.
Ille etiam prisco vatum collegit in antro,
Quae dedn Hebraeis sancta Camena modis.
Et iam sydeteo Davidica carmina plectro
Intendent patrios nostra per arua sonos.
Cana Syonaei fundent oracula vates
Vit fer ad ripas, hoc duce, Nicre tuas.
Et quis iô dudum non exauditus Apollo
Augusto propius nunc vehit orc Deum?
Quae cy harae, quae plectranovis resonare Camenis
Incipiunt? adytis anne remissa poli?
Talia cum Nymphis Nicrus mirantibus edet,


page 88, image: delf0088

Atque cro nostrae plaudet honore scholae.
At tu, si superum tangit te cura iuventus,
Iug ter oblato munere disce frui.
Nec tibi sint tanti fallacis gaudia mundi,
Illitus aut falso fucus honore genas:
Ut tibi divinae possint sordere Camenae,
Et tua non ultra sit tibi cara salus.
Scilicet et gemmas, rutilum miramur et aurum,
Christe tui cedet thuneris omnis honor?
At nisi venisses caelo miseratus ab alto
Quo nobis gemmae, purpura, marmor, ebur?
Nos tua funesto pietas exemit ab Orco,
Luce tua certam teddis ad astra viam.
Et tamen hen tua lux, tua sacratissi ma paucis
Eloquia in precio stant veneranda suo,
Sed tu funde precor maiorem in pectora flammam,
Et frigus nostrae discute mentis iners.
Sic nos, ad curas, dum vertitur illenocentes,
Ille sed in nugis tempora vana terit:
Armorum strepitumque inter, Mundique fragorem,
Quaeque parum sana iurgia lite sonant:
Aurea lesseae delectent carmina Musae,
Delectent laudes Christe benignetuae.
Quas tibi facundo nunc Schnepsius asseret ore
Schnepfius aetheriae cura favorque domus.
Gratia Christe tibi, per te non deficit unquam
Vir bene succedens in tua castra viro.
In obitum D. Maximiliani Ducis U Virtembergici etc.
Christe tuo nostros medicans qui vulnere luctus
Mersisti saevis te Deus ipse malis:
Nos quoniam similes tua per vestigia volui
Poscis, et assidui ferre laboris onus:
Hanc quoque tristitiae miserans nunc accipe pompam
Haec quoque sunt iussu fata gemenda tuo.
Aetherio quondam Rex aetneris ipse Parenti


page 89

Tristia crudeli sub nece vota dabas.
Nec populum mollem duris exercite rebus,
Desidiam castris nec cu pis essctuis.
Seu colit angusto rerum quis limite septus
Limina privatae qualiacumque domus:
Seu sedet in mediis celsae penetralibus aulae
Fortunae Princeps amplm honore suae:
Tu casu commune vocas ad foedus acerbo,
Exemploque iubes ferre dolenda tuo.
Praecipue quos fida tuo mens iungit honori,
Quosque tibi pietast empus in omne dicat.
Hi te mente velur, sic sortis imagine reddunt,
Hos et inoffenso non sinis ire statu.
Testis Iobus erit, testis Iesseia proles,
Aurea cui sacro carmine plectra sonant.
Qui quantum vitae sancto praesrgnis honore
Extulit et sceptro nobiliore caput:
Tanta per infestae iactus discrimina sortis
Esse suae sensit cuncta minora fide.
Quid memorem plures, cum sic exempla ferantur
Undique per nostras quottidiana manus?
Cum tibi nunc etiam, Dux illustrissime, cernam
Materiam luctus fata dedisse noni.
Scilicet aeteavi dum testans dogmata Christi
Asseris invicto mentis amorepiae.
Dumque minax odium, fraudumque pericula vincis,
Quae tibi pro causa sunt obeunda Dei.
Dum tot Teutoniae motus, tot vulnera Ipecae.
Atque studes medica multa lecuare manu.
Dum pacem dum iura domi, moresque decoros,
Et disciplinae grande tueris opus.
Dum geminatque tuas etnanda Academia euras,
Ut suus ingenuis artibus extet honor:
Tot puto ponderibus, quae magnum Thesea lassent,
Quaeque vel Herculeus sit tolerare labor:


page 90, image: delf0090

Tot tamen ipse satis poteras non esse gravatus;
Ni duplicet curas altera cura tuas!
Accessit teneri funus miserabile natis
His quaq, Dux telis nunc feriendus eras.
Occidit ah castae slos et nova gloria marris,
Occid. tan wagni spes generosa patris.
Occidit et primo moriens in limine vitae
Parcarum rapidas sensit adesse manus.
Sic quae wane iacit roseum decus herba peragros,
Piotinus vienti marcida sole cadit.
Sic mihil humanis fas quenquam fidere rebus,
Et sumus hen miseri busla fluentis aquae.
Ergone sic nuper grato puer auree vultu
Delitiis pignus dulce parentis eras?
Et vernans Tyrio venerabile pondus in ostco
Fulgebas cunis pulchrior ipse tuis?
Te nascente ingens festis inclanguit aula
Vocibus et cunctis plausus obortus erat.
Ipse Bohemorum Rex Maximus Aemi ianus
Affuit, Austriacae clara propago duwus.
Affais et tenerum saera releuavit ab unda,
Et ipa cum sancto foedere vota dedit.
Quinetiam magni dedit idem nominis omen
Alter et ô infans Maxmilianus eras
At nuncheufrustra susceptum nominis omen,
Et cito spes tanro culmine lapsa iacet.
Qui modo laetati te sunt nascente parentes.
En subito tristes te moriente gemunt.
Quo tibi soilicitis soluentes pectora votis
Poscebant vitae stamina laeta tuae?
Ut posse altae sastigla scandere sortis,
Et patriae ingentes laudis inire vias.
Ut tua magn fica virtus splendescere fama,
Nomen et inciperent facta probare suum:
Iast. maeque decus eum reiligione foventi


page 91

Unanimis fratrum staret amore fides:
Teque pii cives, coleret ten nobilis aulae
Ordo, tuas metuens cederet hostis opes.
Vota tot immiti ceciderunt candida fato,
Et mors in summam nunc tulit illa brevem.
Nun neque fortumas illas spes ulla videndi,
Et decora e patriis participanda bonis.
Nec tibi quod fueris de stemmate Principis Ortus,
Nosse brevis vitae conditione licet.
Heu miser ante cadis quam te quoque vivere nosses,
Quaeve forent sorti debita dona tuae.
Natus eras, laetos ut inires magnus honores,
Et parirer laudes et genitoris opes:
Consilioque fideque tuis ut fratribus esses,
Et patriae vigili iunctus amore tuae.
Et quoque te, iam signa dabas, ad talia natum,
In pueri et Princeps ore videndus erat.
O quoties tenerum pressans ad pectora mater,
Det mihi re talem surgere Christus ait.
Qusntus et appares signis melioribus insans,
In spes te tentas crescere posse virum.
Dixit, at ô iam maesta parens, iam cernis aserba
Funeraspes omnes praeripuisse tuas.
Nunc gemitus, lacrimaeque manent, saevique dolores,
Atque haec de nato munera mater habet.
Nunc et magnanimus genitor licet ipse dolore
Nutat, et in celsa nubila fronte sedent.
Nunc decet et luctu communes edere planctus
Pieridesque Deas, Pieridumque choros.
Ipse quibus rarae praestat pietatis amorem,
Exornans nostrae docta Lycaea scholae.
Plangite nunc omnes, mitis quos confovet omnes
Ilie sua patriae sub ditione pater.
Tuque ô cum Nymphis pullos cape Nicer amictus,
Austria nunc planctu nunc resenate iuga.


page 92, image: delf0092

Vos silvis Dryadesque iugis et Oreades altis
Lamensa indignis spargite maesta modis.
Quid cum fama tuas iam Maxmiliane sub aures
Immatura gravi funere fata feret?
Ecquid, ut es mitis placidotu pectore Princeps.
Protinus hos gemitus regia corda dabunt?
Ergone tu nostri consors modo nommis et quem
Haec manus e sacrae fonte leuavit aquae,
Nunc cadis et nostrisimul illud nominis omen.
Et mea cum sancto foedere vota rapis?
Quam te malueram spes impleniusse parentum.
Atque meo quondam posse favore frui.
Nunc exstincte iaces, nec cernere Maxmiliano
Post dabitur florem Maxmiliane tuum.
Tu tamen ô praestans Genitor, tu mente taneto
Semper amicitiae pignora cerca meae.
Semper cana fides, pietas nos integra sempet,
Et iungent vinclis hospita iura suis:
Sed nos interea maesti dum munera luctus,
Et fletu madidas soluimus ex equias.
Dum gemitu concussa parens sua cara requirit
Viscera, maternas imbre rigante genas:
Vulnere dum genitor suspitat, et undique gestit
Impleri numeris atra querela suis:
Quae tu Christe dabis solatia prime salutis
Auctor, et in cunctis portus et aura malis?
Imo, ait, immensos ô ne producite luctus,
In puero munus neve dolete meum.
Viveret ille diu terrena viveret aula.
Nunc consors aulae factus at ille meae est.
Sedibus an. nitidi quas praebet regia caeli,
Aerumnis plenum praeferat ille solum?
O quantae Mundo pestes, quantique fragores
Instant, ô quantum sceptra ferentis onus.
Quae scclerum facies, quae monstra horrentia frandum,


page 93

Quot fera Tartareis faucibus hydra petit?
Scilicet et tumidas clavum tenuisse per undas
Prae vasto imperil pondere ludus erit.
Ergo quid infausta Ponceps tellure moratus
Ancipiti rerum turbine malit agi?
Qui mihi nunc iunctus Princeps felicis Olympi,
Otis secure carpere tuta potest.
Hic et avos atavosque videt, coetusque beatos
Heoum tenero iam legit ore puer.
Quantus Eberhardus, Pylium qui Nestora vicit
Eloquii miris consiliique bonis.
Quantus Udalricus, cui mens invicta labori
Nil non edomuit numine nixa meo.
Eia age sic quoniam visum tibi maxime Christe,
Hancsaltem querulo tempore confer opem.
Quam superesse facis, facias superesse beatam,
Et prolem nostri surgerelande Ducis.
Da fomenta simul maestos sensire parentes,
Consurgat luctu mens quibus aegra suo.
Da precor et cunctos ipsis sentire labores,
Atea militiae quos habet ista tuae.
Sic tua cum toto populo per iussa ferantur,
Et celebrent casto nomen honore tuum.

Georgio Duci Silesiae, Principi Legnicensi, etc.

Non mihi maternum si Calliopoea vigorem
Addat, et ipse suam donet Apollo lyram:
In mea plectra tuas, Princeps clarissime, laudes
Arbitrer optato posse venire sono.
In te defuncti reparata est gloria patris,
Teque sui exemplar reddidit ille suis.
Idem succedens opibus, virtutibus idem,
Es patriis haeres factus utrinque bonis.
Et tua florenti prudentia canet in aevo.
Quam pius in patriae commoda vertit amor.
Legibus, et placido moderaris pectore cives,


page 94, image: delf0094

Hinc te ceu patrem subditus omnis amat.
Ingenues artes tibi grata est cura tueri,
Et scis hae populis commoda quanta ferant.
Praecipue vera de relligione doceri,
Atque tuos Christi munera nosse facis.
Ut sit in humena pro nobis carne redemptor
Factus et aeteino victima grata Patri.
Colligat ut verbo coetum, sanctoque renatos
Flamine, sylerea sede locare utlit.
Ut nos in cunctis ve ir exaudire periclis,
Quando pios trepido fundimus ore preces.
Felicem populum quite sub Prir cipe discit
Talia, et aeternae regna salutis adit.
Ergo tuis vere celebrontur nomina terris,
Et siont summo prospera vota Deo.
In quimus exemplis merioto tu primus haberis,
Sic tenor it vitae per pia facta tuae.
Da veniam si te coram manifestius ultro
Laud bus exsultans gratulor ipse tuis.
Faum quod emriat, cur non in carucine dicam?
Quod res ostendit, cur mea verba tegan?
O tibi pro meritis ostendere plurima possem,
Grata darem meritis plurima signa ruis.
Nam patnae tangor sub te quae floret an ore,
Natalique meo proxima pene solo est.
Si signis exiguum pro tempore dedico munus,
Accipe pauca weis carmina lusa modis.
In quibus ipsa suas Germania maesta rumas
Deflet, et heu ludo vera querela meo tst,
Nam quod pacisicum te toto pectpre novi,
Materies animo conveni ista tuo.
I et tibi pro voro pacis mollsstima Christus
Tempora, det longa prospesitate frui.
Lic tuni quae fuerinta gnissimwalaude peracta,
Prinpe te dignis laudibus ipse cunam.


page 95

Tu modon: studium tibi promptae despice Maeae:
Regibus antiquis Musa probata fuit.
Cuius non puduit veteres heroas honoris,
Te quoque cum Princeps posse decere puta.
Annus et solitas habet hic clementia vires?
Sic ege, et ôpatriae vive valeque decus.

Querela Germantae de bellis civilibus.

Eloquer? an saevo cessat vox fracta dolore?
Anquaeram [Reg: Anquiram] damnis verba [(transcriber); sic: verbis] minora meis?
Sicca premam duros, inter mea viscera, luctus?
Et stupor obstabit fletibus ipse mali?
An lach ymas quamvis animi generosa cicbo,
Nec satis in lacrimas Rhenus, et Albis erunt?
Illa ego, quae nullis fueram superabilis armis,
Illa ego, quae numquam tota subacta fui.
Quem neque perdomuit virtus animosa Neronum,
Nec quoscumque dabas Roma superba duces.
Auqusto fueram quae formidabilis ipsi,
Militis exciso robore Vare tui.
Ausontae ingentes pressi quae saepe tumultus,
Iuraque compositis civibus aequa dedi.
Cuius, ut ad Solimas Fridenbus sceptriger arces
Nobile pugnaci Marte tetendit iter,
Barbanci validas poluli tremtiere cohortes.
Victores Asiae qui tenuere solum:
Illa ego dilaceror propriis ac vulneror armis,
Et miserae fortem me nocet esse mihi.
Quem men nunc toties rubra combitit herb cruorem
Et quem, ni cesset sors inimica brbet.
Ilum non auquis Geticis ferus hostis ab oris.
Non aliquis rapido proterit Hunnus equo.
Turpiter ipse meo se tingit sanguine alumnus:
Aggravor et mater fetibus ipsa meis.
Quos operi soecunda, psemor quod Martiamist
Pignora, tot plagas conqueror esse meas.


page 96, image: delf0096

Cui querar? aut supplex quo verba precantia vertam?
Expediam fausto quo mala tanta Deo?
Sive Deo mea vota feram Deus acer in iras
Aestuat, et iusto vindice piessa gemo.
Seu feriam maestis mortalia corda querelis.
Quos orem, vigilant in mea damna mei.
Exorem citius crudele in viscera vulnus,
Inque ruinosas flammea rela domos.
Exorem citius caedes, avid asque rapinas:
Quam mihi quae parcat, quaeque sit aequa, manum.
Tam manus externis utinam sic saeva meorum
Hostibus, excidio quam bene prompta meo est:
Iam mihi, qui Scythicis Europam territat armis,
Capta tyrannus atrox ultima Bactra daret.
Hunc ego, confiteor, timui p oiectior aequo,
Vei pro vicinis anxia facta meis.
Extimui ne saevus iter molitus ab illis,
Tangeret igne meos iam propiore lares.
Nunc velut oblitae cedunt venie ntia longe
Spicula, pro foribus verior ignis adest.
Sollicitor potius, nil saluum posse relinqui,
Inferat audaces in quod et ille manus.
Eumenidum redeas excite cubilibus atris
Attila, quas perdas, addubitabis opes.
Tu quoque fi venies Scythicis armate venies
Turca quid in vacuis depopulator ages?
Usque adeomiseri certant praevertere nati:
Nec manet heu strages ista ruina tuas.
Memiseram, quae non externi vulnera teli
Exspecto dextra conficienda mea.
Me miseram, cui non ad clades ulla supersunt
Integra, quo peream cui nihil esse grave est.
At poteram melius per me tunc ipsa perire,
Perdendi nullos cum nihil causa foret.
Non bene Roma potens civilibus aestuat armis,


page 97

Crasse gemunt manes donec inulte tui.
Romanas aquilas Romana reposcite tela,
Et Parthum refugi nil iuvet usus equi.
Alta cadat Babylon Latiis spolianda trophaeis.
Hic melior vestri sanguinis usus erat.
Pannona Germanis quid tellus ossibus albet?
Illa quid est nostro sanguine pinguis humus?
Quid furit assidue regionibus hostis in illis?
Quid fuit a rigidis cincta Vienna Getis?
Barbara quid Rheno iuga ferre minatur ab Istro?
Imperii praedo quid cupit esse mei?
Hei mihi quid vinctis trahitur plebs captalacertis?
Virque dolet nupta, nupta dirempta viro?
Cur aliquis dulci divulsus ab ubere matris,
Flens puer in duram praecipitatur humum?
Cur ibi ab hamatis veniunt impune sagittis
Vulnera et in miseros fata licenter eunt?
Ah dolet et nimium res est horrenda relatu.
Illic Christe tuus contemeratur honor.
In tua successit Mahometes regna triumphans,
Fabula tu populo cogeris esse truci.
Perfidus abiecit tua quisquis nomina laudes:
Obruta fert durum turba fidelis onus.
Crescere in auxilium patriae quae debuit aetas,
Instruitur patriae bella movere suae.
Et pariter coecis vincta im pietatis habenis,
Excidit e veri cognitione Dei.
O scelus, ô nimium vindictae lenta potestas,
Huc decuit vires surgere posse meas.
Quo mihi iactantur fortissima pectora frustra?
Semper in haec dum sic bella videbor iners.
Sistite privatos iam fortia pectora motus,
Inque bona causa vestra sit ira potens.
Pro populis Christi pre ciosa morte redemptis,
Proque redemptoris nomine bella vocant.


page 98, image: delf0098

Fratribus et toties solatia wittite coesis,
Quos mea produxit, Pannona condit humus,
Infelix surdasn odulor quid carmen ad auris?
Dum luquor attonitas verberat hasta genas.
Et fragor a captis mihi moenibus obstrepit ingens,
Et sonat icturo machina torta globo.
Atmemini, nuper me lenior aura ferebat,
Et mihi spes magnae prosperitatis erat.
Cum repeto paucos, quos egi cultior annos,
Heu doleo florem sic abiisse meum.
Inscia Parbaries terras oppleverat omnes,
Gloria doctrinae tota sepulta fuit.
Mox erat horribili pietas oppressa ruina,
Falsa superstitio est credita vera fides.
Cum subito fausto me lumine Christe revisens
Ingemis, et toto corde misertus ades.
Conspicuae redennt detersis sordibus artes,
Conspicuum pietas sustulit alta caput.
Dil quales vidi exsultas, mea lumina, natos,
Heroum vere dixeris esse genus.
Non illis stulto Persarum copia fastu;
Sed veris aderant pectora culta bonis.
Musarumque decus cum relligione studebane
Fundere purpurei solis in omne latus.
Undique concurrit studiis delecta iuventus,
Inque novo laetus puluere quisque volat.
Ac veluri blando per amoena vireta susurro,
Florilegae passim dispatiantur apes:
Aut liquidas dulci distendunt nectare cellas,
Et varium cerco foedere feruet opus.
Sic mea per campos doctrinae ingressa patentes,
Diversis pubes est operata viis.
Iam quidquid clarum Romano Tullius ore,
Prod dit aut tereti Graecia decta sono:
Quaecumque Hebraei condunt mysteria vates,


page 99

Discere praecipuus mentibus ardor erat.
Non decus historiae, non oratoria virtus,
Aoniae in tenebris non latuere deae.
Pars recolens veteris praeclara reperta Cononis,
In superas arces ardua sensa tulit.
Et geminas, caeli quibus atria scandimus, artes
Edidicit, curas voluere suera graves.
Denique naturam quae sparsa theatra per omnem,
Ingenuae faerat noscere mentis opus.
Non medtcae vires. non sacra volumina legum,
Non latuit sanctam cartha professa sidem.
Tunc ego quae dudum Germania dicta fuissem
Barbara, culta meo flore videnda fui:
Tunc ego non solas belli celebranda per artes,
Pieridum nutrix sed quoque docta fui.
Tunc ego iam veteres aequare videbar Athenas,
Roma tulit vivo et quod Cicerone decus.
Et certe maior, si sacra oracula spectes,
Et mihi saluifici cognita sensa Dei
Sic mea iam poterat dici Respublica felix,
Et felix Christi sic mihi coetus erat.
Pacis adhuc dulcis species mea dona fovebat,
Si qua fuit, subito turba repressa fuit.
Seu ea civilis contentio munera vitae
Laederet auripsum relligionis opus.
Illic obstabat solertia magna regentum,
Hic fuerat docti vox operosa viri.
Quid memorem? quanta meus indole Carolus ibat,
Imperii dederam cui sacra sceptra mei.
Hunc ego sperabam coniuncto fratre potenti,
Posse mei floris perpetuare statum.
Non dee: ant alii quorum spe mater ovabam,
Laeta nimis tales progenuisse Duces.
Et mihi spondebat quiduis notissima virtus,
Et probitas animi, consiliique virgor.


page 100, image: delf0100

Ergo tam laetis heroum soribus aucta,
Face domi optabam, Marte valere foris.
Concordes (inquam) proceres mea viscera regni,
Concordes matrem quaeso levate piam.
Sime miht, quae debent regnis felicibus esse,
Otia sit sospes qui modo coepit honor.
Laeta per ingenua placidum caput enerat arter,
Pendeat et lummi voce iuventa Dei.
Iura meas vigeant et disciplina per urbes,
Haec curam vitae vita perennis agat.
Intera gratam me conservante quietem,
Vestra pharetratus sentiat arma Getes.
Discat et imperii iam cautus frena timere,
Raptaque submissa reddere regna manu.
Qui nunc et Christum, Christi et delere ministros
Nititur, infandi publica causa mali.
Haec mihi quis potuit praefractor esse locutae?
Quis mea non matris candida dicta tulit?
Dii quales plausus procerum, quae pectora vidi,
Pars melior certam visa dedisse fidem.
Ah memini, et quaedam praesagia grata dabantur,
Nesein qui vatum rumor obortus erat
Iam persnasa fere iam tum paeana canebam,
Quisque sumus voto credula turba suo.
Qui mihi dixisser quae nunc experta fatigor,
Et vere nimium quae mihi dicta forent:
Anticyras vati vovissem irata severo,
Incidere et capiti talia fara sue.
Heu nihil huwanis fas quenquam fidere rebus,
Labitur incerti, sors revoluta rotis.
Dencit elatos deiectos mobilis effert,
Inque suo firmum nil sinit esse statu,
Quo magia accrevit sollda radice posestas,
Quo magis in colsum culmen aguntur opes:
Hoc graviore venit clades taeterrima lapsu,


page 101

Et moles casum non sinit esse levem.
Cum bene defensa est infestis Graecia Persis,
Asseruitq gravi libera colla iugo.
Iam poterat divae reparato munere pacis,
Cultibus et vitae sospes ut ante frut.
Non sinit hoc latis discordia feruida rebus,
Livor et in civem mutua bella serit.
Quae potuit concors ingentes frangere vires,
Ipsa suae demens concidit ense manus.
Persa diu tumidos erecto vertice fastus
Gesserat et domitis gentibus acer erat.
Instat Alexander fatalia tela coruscans,
Obicit heu fluxas hic dominatus opes.
Ibat ounas victor, victoria perdidit illum,
Inque suis regnis occidit anre diem.
Consurgunt proceres, coecique cupidine regni,
Mutua dissidiis sunt laniena suis
Ac velut effosso Polyphemus lumine fertur.
Et titubant coecis grandia membra modis:
Sic ubi sublato vaga rege potentia nutat,
Acta procellosis motibus illa ruit.
Roma tuos taceat quae fama maligna triumphos?
Pene triumphati tu caput orbis eras.
Ut tamen in summo late tua gloria sedit,
Gensque tulit fasces vel illa tuos.
Quam non Pyrrhe ulaes, non Hanibal impiger armis
Ferdere, concussit civicus ipse furor.
Me quoque quid tantum voluistis crescere Divi,
Si crevi damnis pinguis et aucta meis?
Cur mihi non prisci permansit temporis horror?
Curue meo coepi mitior esse solo?
Cur non sum Tacito qualis male culta fuisse,
Atque scatens aliqua rusticitate legor?
Si mihi mundicies eivili sanguine constat,
Hei precio merces est minor ista suo.


page 102, image: delf0102

Barbara nunc potius, dum casta et candida dicar:
Barbara simitanta dum modo clade vacem.
Spe sui martis, fateor studiosa cruenti,
Et ruere assuevit miles in arma meus.
Sed mea collidi discordi vicera motae,
Im mea fata meos, et sua fata rapi:
Hoc ego sustineam si belli tristis amore,
Quis putet humana me ratione regi?
Tunc mihi barbariae non centum nomina vellem,
Sed tua vel soctae dira Megaea dari.
Ah misera et tantos nequoeo compescere fluctus:
In quibus heu nollem naufrage iactor aquis.
Quid mihi nunc prosunt quae tot collecta tenebam
Commoda? quo mihi sors insidiosa fuit?
Si mihi blanda dabas savum fortuna venenum,
Poemnet his donis abstinuisse minus.
Pauper erit facile nec turbida pectora rumpet.
Faupetiem didicit qui tolerare gravem.
Qui modo dises erat cui pleno copia cornu,
Vix patienes idem factus egenus erit.
Scilicet hoc dando mihi munera larga volebas,
Amissis posset ne levis esse dolor
Heu ubi nunc animis crescendi insana voluptas?
Quove paran darum cura recessit opum?
Quot mihi congessi gazas, tot funera gessi,
Haec bona sunt regnis exitiosa meis.
Lurida vae miserae iam tingit coropra pallor,
Et mea stridisonus concurit offa tremor.
Esset adhuc Christi non infima portio regnis,
Pressisset lites si mala turba suas.
Quoque modo periit clarissima Graecia novi,
Et quas sic alias Turca subegit opes
Me quoque si tanto convulsam turbine belli
Viderit, et robur de periisse meum:
Si nihil, exbaustae quod demere possit, habebit,


page 103

Forte tamen bllis adferet ipse modum,
Neve sit hinc aliquis, laceret qui viscera matr
Delendo sobolem cum genitirice dabit.
Quem tamen accusemiquibus indignantia dicam
Verbaiparum matri convenit istud opus.
Heu nescit pietas materna rigescere natis,
Heu nequeo natos dedecorare meos.
Quidquid id est nullum materna infamia laedet,
Sic utinam condi tristia fâcta queant.
Si tamen intueor penitusque indagine mentis,
Ad fontem tanti quaero venire mali:
Publica res agitur: privato nomine nemo
Istius in culpae grande trahetur onus.
Crimina fecerunt quorum pars quisque fatendus
Fecerunt tetricum crimina nostra Deum.
Me miseram nimis est ad clades fortis orgio,
Quis queat irati vim prohibere Dei?
Quid mihi consilium, quid robur proderit ingens,
Si veniens supera desit ab arce fauro?
Ampla meros quamvis Salomonas curia tollat,
Quotque viros, totidem Samsonas ipsa geram:
St tamen abfuerit supremi gratia regis,
Si minus et petulans ob scelus aequus erit.
Haec nihil efficiet Princeps sapientia rerum,
Et vacuum infelix aera robur aget.
Ergo ubi sperabam demens mihi saecula condi
Aurea et in cursu quod pereretur, erat.
Protinus Alecto stygiis emissa cavernis
Ad nova cum gemina coepta sorore venit.
Vipereumque vomens inimica e fauce cruorem,
Prima simultatum semina tetra dedit.
Quid nugax Eridis pomum ferale vetustas
Ingenio fictis conveniente canis?
In me non pomum, sed totus provolat Orcus:
In me fert saevas infera turba faces.


page 104, image: delf0104

Hei mihi quas cerno, feralia monstra figuras
Paene mihi vultu de truce sanguis abit.
Quo ferar exanimis? quae me spelaea recondant?
Mersa mari, an rigidis montibus esse queam
In mea si stygias vibrari corpora flammas
Contigit, et rabies non feret ista modum.
Quid meus ô miserae status hic a funere differt?
Hic mihi iam vivae tristis Auernus adest.
Tantale quod mediis ares ieiunus in undis,
Saxa quod Aeolides usque reversa rotas:
Sistite iam vestras defessus uterque querelas,
In vestrae subeas nostra querela locum,
Ipsa meis patior Cocytia spicula terris,
Pro regnis Erebisunt mea regna mihi.
Ipsa ego sum vere Tityus quod dicitur esse,
Et mea continuus viscera vultur edit.
Progenui bellis, bellis mea parturit aluus:
Et mihi in has sterili non licet esse dapes.
O ego quo scelerum progressu perdita veni?
Haec potuit meriti summa fuisse mei?
Sic mea vastari decuit, sic omnia verti.
Quae potui verbo segnior esse Dei.
Quae velut heu surdas admisi cuncta sub aures,
Quae ia cui vitiis semisopora meis,
Qua cum pro tanto deberem munere grates,
Contemptum demens maxima dona, tuli,
Quae, quibus officiis debebam sacra fovere,
Illa lucris habui posteriora meis.
Quae squalere meos misere sum passa ministros
Dogma salutiferum qui docuere rudem.
Eheu non odiis etiam moderata nefand s.
Sicubierant monitis iurgia facta piis.
Ah mea quam leviter tetigit praecordia doctus,
Artibus est habitus quam mihi vilis honor,
Qui mihi narraret Respublica floret ab istis


page 105

Artibus, has artes sedulitate fove.
Qui mihi narraret decernito praemia doctis,
Et face opem studiis turba docenda ferat.
Hunc ego derisum secura fronte remisi,
Visa mihi dici res puerilis erat:
Plus ludis intenta fui plus grandibus hastis,
Maior erat laetae cura ferocis equi.
Qui mea farciret multo convivia risu,
Ille mihi docto pluris habendus erat.
Pocula pro stu diis iuvit tractare severis,
Venandi lepores promptior arte fui.
Hei pudet et suunt haec matronae dissona factis,
Extimui nullum luxuriosa nefas.
Ebrietas certamen erat laus summa bibendi,
Omnibus acceptus crapula foeda iocus.
Quaeque fui quondam pugnax Germania dextra,
Nunc didici ventris mollia bella sequi.
Et tamen ex toto nenon quoque strenua dicar,
Experior vires in mea fata meas.
Caerera quid memorem, quae sunt mihi gesta proterue,
Quaeque pudicitiam prostituere meam?
Quis modus esse potest si cuncta rapaeiter acta,
Turpis avaritiae probra referre velim?
Vendita sunt precio Celtis, oppressaque fraude est
Urbs quae de metii nomine nomen habet.
Quae mansit semper Romana Colonia postquam
Virtuti cessit Caesar lule tuae.
Hic spersit Clemens doctrinae semina Christi
Anditor Pauli qui fuit atque comes.
Quid mala quae dederit vaesana syperbia, dicam,
Et misera feruens ambitione furor?
Omnia non possum mihi quae nocuere referre,
Oceano dubito toto mala posse capi.
Una tamen totum comprendit summa tenorem:
Plena iacens scelerum punior ante Deum.


page 106, image: delf0106

Ah Deus ante tuos durum est consistere vultus,
Quo ferat? hic iudex omnia rector habet.
Huius ut effugiam regnis loca nulla supersunt,
Cuncta sua solue sub ditione tenet.
Si tamen ut merui, miseram consitere nolis,
Adsum promissi freta faucre tui.
Ipsa Deus merui, tua quae sanct issima sprevi,
Eloquiis illis orba subire necem.
Horrendis iterum merui submerse tenebris.
Nescia iusticiae, lucis et esse tuae.
Gratia desertam tua quam permitteretorce,
Ipsa minus grato pectore digna fui.
Sic periere suis Solymae cum civibus arces
Gensque Palestinis tota recepta iugis.
Sic celsae Lybies, Aisae sic divitis urbes,
Sic periit verbo Graecia cassa tuo:
Ut mea me meritam clamant delicta perire,
Quam sprevi, expertem vocis et esse tuae.
Hei mihi causa parem me pessima reddidit illis.
Poena velit capiti lenior esse meo.
Nota quidem miserae nimium timoraggerat ipse,
Aspera iudicii mi Deus acta tui.
Et tibi qui coeco scelerum peccata furore
Puniat, est rigidis poena pavenda reis.
Tu sinis errorum densa caligine mentes,
Involui, lucis quas minus urget amor.
Tu sinis ut reprobis petulantia crescat in ausis,
Addat et exitio concita vela suo.
Ergo ubi iam numeros rabies habet effera plenos,
Ergo ubi culmen atrox contigit impietas:
Ipse pater totas absorbes funere gentes,
Orbataeque cadunt agnitione tui.
Heu heu praestiterat iucundi lumina Solis,
Et numquam rutili tecta videre poli:
Quam tali in poena, vastaque voragine mergi,


page 107

Noticia avelli quam Deus alme tui.
Non querar ulterius manantes sanguine rivos,
Oppida robustis non viduata viris.
Non immissa meis incendia noxia tectis,
Non mihi quod palchrae diripiuntur opes.
Et si qua possim fletus inhibere meorum,
Nuiia suum coniunx defleat orba virum.
Non mater natum, non carum nata parentem:
Pupillus tacite vulnera quisque ferat.
Caedibus in mediis stantes ululare vetarem.
Quos trepidos aetas sexus et ipse facit.
Sed mea si quaerunt pietatis bella ruinam,
Si virtus omnis sic labefacta ruit.
Sique cadunt pulchrae sanctis cum legibus artes
Si plusquam miserae vita ferina redit:
Haec bona non possum leviter casura dolere,
Clara quibus terris, simque beata polo.
Hac Deus in causa clamantia pectora iacto:
Haec mihi sollicitos res facit esse metus.
Et novi, quis sit violentis fructus in armis,
Et novi dete quid meruisse queam.
Fallitur in castris, qui viverere posse Camenas,
Praeque tuba, credit, verba sonare Dei.
Fallitur institui qui dulcia pignora recte,
Hiclibertatem iuris et esse putat.
Ergo quod in festis iaceo cingentibus armis,
Et tua quod trepidam me Deus ira premit.
Sim lapis hoc si non penitus consterner utroque
Sim lapis, hic mea si scire pericla negem.
Quae memini multis ereptum dogma salutis,
Cum dedit offensae gratia vicat locum.
Quae va cuas isto nunc specto munere terras.
Praecipuas quas hic maximus orbishabet.
Non mihi de simili fato sic digna timebo?
Non mihi, quae patior, solicitamen erunt?


page 108, image: delf0108

Ardua quis superi capiat miracula regis?
Per terras huius sermo viator obit.
Auolat ut nubes dubiis agitantibus Euris,
Quoq fuit, nunc sunt impia regna loco.
Pene pererrato me tandem contigit orbe.
Heu si sum longae non ego meta viae.
Si votum Satanae trucis impletura relinquar,
Quae tua sit video machina dire Satan.
Finis adest, iustum sentis instare tribunal,
Iam tuus accipiet ferrea iura furor.
Ante cupis flammas animi saturare ferocis,
Ante tibi ex aliqua strage trophaea petis.
Si mea pernicies in te modo vertitur uno,
Vae mea iam fuerit vendita tota salus
Iam mihi saluisici non manserit unica verbi
Syllaba non animo corporibusque vigor.
Omnia lethaeas tecum transferre sub undas,
Mox fuerit mentis prodiga cura tuae.
Haec ego quod merui sime Deus alme relinquis,
Et praedam atanae me sinis ipse trahi:
Non habeo iustae quod firmiter obloquar irae,
Cogor et admissi pondera ferre mei.
Si tamen ô trepidam terroris imagine tanti,
Si tamen ô fractam respicis alme Deus:
Ad te sustullo supplex manantia fietu
Lumina te facilem corde gemente voco.
Non mea quod meruit dementia perfice lapsae,
Sed suadet pietas quod tua mitis age.
Non Phlegetontaeus qua praedo cupidine feruet.
Sed si huic hostis qua ratione, vide
Non quod in eventu iam quaedam signa vagantur,
Sed quod tu vindes, sim relevanda, memor,
Ah mea quam gravibus mens fluct at anxia curis,
Ah mea quam caepit spes minor esse metu.
Ah pereat, quae me levitas secura fcfellit.


page 109

Nunc scio quid cauti sint in agone metus.
Nun mihi qui possit solamina mitia ferre?
Nunc mihi, qua recreer qui dare possit opem?
Quo mihi materia, lucta est maiore salutis,
Quo plus iacturae vita perennis habet:
Hoc magis anxifico trepidant mea corda tumultu,
Hoc magis incertam turbo volutat atrox.
O venias tandem, venias placidissime patris
Interpres gratos Christe dature sonos
Grandibus inscribam responsa adamantina signis,
Pollicitis surget mens mea viva tuis.
Si modo vivificus qui spiritus halat utroque,
Adsit, ab his multa fruge refecta ferar.
Tum mihi narrari velut alto ex aethere credam:
Vive, tuo facilis demoror ipse solo.
Ipse meos coetus mediis conservo procellis,
Et mihi collectas nemo revellet oves.
Impia multiplices habuit ludaea ruinas,
Cadibus, et vario plena dolore fuit.
Hic tamen exiguam texi mea viscera, turbam,
Qua possem nasci, tectque mater erat.
Ut prius adveni qui me coluere, repertis,
Servaram verbi quos in amore mei.
Sic meus inveniet reditus mea dogmata fassos,
Sincera custos sum quibus ipse fide.
Non ego testatus, venturi praescius aevi?
Non ego praemonui vaticinante sono?
Tem pus adest huius moles quo maxima mundi
Tota laboranti debilitate gemet.
Turbati facies tristabitur horrida caeli:
Ora tegent maestis Lunaque solque notis.
Tristia defectis labentur viribus astra.
Hic quoque erunt miris signa videnda modis.
Maiores solito venient super alta procellae
Aequora, quassatum subsilietque fretum.


page 110, image: delf0110

Difficilis tellus operosis facta colonis
Cernet in humano multa dolenda grege.
Arida deformi soluentur corpora tabe,
Omais in aspectu praemonituque mali:
Communis populos angustia serpet in omnes,
Elidet multos arctior ille status.
Tunc nihil illicitum sibi turba prophana putabit,
Tunc scelerum finis, nec pudor ullus erit.
Tunc mihi rara fides caelo aspicierur ab alto,
Et pietas omnis, nec male fictus amor.
Bolla gerent gentes fraternaque foedera rumpen?,
Nullaque tam sancta est copula quin pereat.
Haec tamen afflicto facies miserabilis orbi
Quo venit optato tempore portus adest.
Alma salus celeres ad metam torquer habenas,
Per medias mundi labitur illa minas.
Ac veluti cum terra novum decus induit anni,
Gramineoque leves vestit honore toros.
Cum florent herbae. cum gemmas explicat arbos
Venturae meditans fertilitatis opes:
Agricola incanam mulcens ad pectora barbam
Concipit aeterno talia vota Deo.
Haec etiam hibernae traduximus otia vitae:
Cessit mutato sidere tempus iners.
Arua dehinc laeti pulchro sub sole colemuc.
Da segetes largas, das bona signa Deus.
Sic te cuncta pie pubes agrestis adoret
Plenaq nostra tui messis honoris eat.
Haud aliter species naturae effeta labantis,
Constantes animos ad meliora vocet.
Aeterna approperat formosis messibus aestas,
Haec mala sunt veris flos velut ille novi.
Verna quis aestatis nale sanus nun cia damnat?
Horroris causam quis putat esse sui?
Degener et nimium sit fidis mentibus ille,


page 111

Cui gravis ob modicum vita perennis onus,
Qui seritis maesti, quique imbribus arua rigatis,
Luminibus tumidis quos facit ire dolor:
Postmodo iubilea saltantes voce metetis
Munera per vestrum multiplicata solum.
Tempore quod paruo sub maestis laeta recondo,
His quoque sub maestis discite laeta sequi.
Sustinet aeternum diffidens perdere regnum:
Qua non vult animae perfidus ille suae est.
Nam tides aliquando meis experta loquelis?
Num te qui monui vulnera, testor opem?
Fide vel ante tibi fractus labatur Olympus.
Quam mea dem rapidis irrita dicta Notis.
Sit tibi stat vere resipiscere certa voluntas,
Et patet in vitiis paenituisse tuis.
Si rogor, et vere fieri mihi dedita poseis,
Si cruciat verbi te sitis ista mei:
Huc ades in cunctis mihi defendenda periclis.
Quod petis, in promptu nobile munus adest.
Tu modo vive meo cunversa ac nitere verbo,
Ut mea permaneas, et velis esse mea,
Sio tibi post paucos, quos haec habet hora, dolores,
Grata redempturae regna quietis erunt.
O tibi quas reddam tali pro munere grates?
O quo, Nate Dei tollar amore tui?
Tu dictas miserae placidum solamen ad aures,
Da precor hoc fructu non pereunte capi.
Imaque ego materna mea convoco pignora voce,
Iamque per hunc oro, quo lature, sinum.
Perque animae dulcem, quam sperat quisque, salutem,
Per qui nos finxit, servat, amatque Deum.
Per quae baptismi suscepta professio voto
Nos huic unanimi relligione ligat.
Per sacra militiae Sathanam quae foedera, perdant,
Ob mea qui stygiis damna trium phat equis:


page 112, image: delf0112

In meliusreferant communi pectora fructu,
Nec mala stirps voto dissona matris eant.
Pacis inire viam, pacem reparare laborent.
Et tantum vexet Mars meus hostis agros
Nondum defuerit subigendus Turcicus ensis,
Quo Christus signis dux praeit ipse suis,
Arma foris multa pariant cum laude triumphum,
Legibus et Christo sit toga sacra domi
Si tamen admonitus aliqui sprevere salubres,
Si nullum pondus verba parentis habent:
Eheu sincero testor voluisse favore,
Omnibus expromptam testor adesse fidem.
Sponte perire sua non est avertere cuiquam.
Qui perit, ille sua postmodo sponte perit.
Qua tamen exigua tibi sum quoque parte superstes,
Quo sum de membro sanior ipsa mei:
Sic tibi sim numquam de toto planta recisa,
Accipe relliquias optime Christe meas.