March 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

IOANNIS PEDIONEI CONSTANTINI

Domus Becciana, Ad Leonardum Beccium a Beckstain.

HOc mihi vos etiam Divae concedite carmen
Pierides, iuvenique novum perhibete laborem.
Quem damus, et vestra tandem instauramus in umbra:
Dum variis oppressa malis diversa pererrans
Mens agit, et sacro nequicquam fluctuat oestro,
Ipse tamen nostris praesens, Leo, te insere caeptis,
Aspiraque tuo, tibienim hunc celebramus honorem,
Nox erat, ambrosio mulcebam pectora somno,
Paulatimque animos, curis cedentibus aegros
Lenibam, mollique leveis sub pace fovebam:
Cum subito nova forma viri, cultique recenti,
(Bt reor haec celeres superum demissa perauras
Venerat) et vultus pariter, vocemque, coleremque,


page 25

Osque Deo similis missa mque a pectore barbam
Visa adstare mihi, talesque effundere voces.
Quid Puer Iiacis frustra teris otia terris,
Rhenigenum que moras ingrata nectis in vibe?
Immanem cernis populum, durisque creatum
Ominibus, bello pubes armatur, et acri
Gaudet equo, non haec cytharae, fidibusque canoris
Additur argutas intendere pollice chordas.
Pars in equis fremit arma virum, Martemque lacessit.
Pars vacuam curis, nec opimae laudis egentem
Congestas amat inter opes traducere vitam,
Semper et effuso iuvat immaduisse Lyaeo.
Qui vero dulces Musas, et inania regna
Thespiadum viridi gaudent contingere palma,
Exigui numero, spreta et miseranda cohors est.
Vitam infelicem, nec Diis, nec honoribus aequis,
Hac puer urbe agitis, famamque fovetis inanem.
Mutandae sedes alia regione petantur
Hospitia: ignotas, moneo hinc exquirite terras,
Longa nec exilia immani tentanda labore
Restabunt. vasti nullum maris aequor arandum,
Omnia tuta dabo, nec talibus invia caeptis.
Qua tamen id possis, paucis adverte. monebo.
Urbs iacet Augusto multum venerata parente,
Suevia qua late Boios discriminat agros.
Ultra Alpes, apicemque bivercicis Apennini.
Vindelico hic adstant circundata moenia muro,
Huc iter, huc tibi cursus erit, nam plurima cernes,
Moeonio quae olim fuerint memoranda coturno.
Fortunas que, virosque, et amici nobile mundi
Concilium incensam virtutis amore iuventam,
Haec loca, et hos fluvios olim Cyllenia proles
Antlantisque genus, caelum qui vertice fulcit,
Ante alias urbes propria ditione tenebat!
Iamque colit, veterum nec adhuc oblitus amorum.


page 26, image: dele0026

Sed divos aeque est socio partitus in omnes,
Palladique Phoeboque patri, Musisque novenis:
Iura focosque dedit inncto succedere regno.
Auspiciis qui nunc paribussub foedere lengo
Et premere, et laxas norunt extendere habenas.
Hic tu illum aspicies iuvenem cui sacra quotannis
Vota canunt, crebrisque adolent altaria slammis
Centum Oratores omni ditione coacti,
Et totidem, viridique pares aetate Poetae,
Ipsi sibi quos perpetuo devincit amore
Si quem igitur tanto ivust indulgere labori,
Sive pedum numero ille valent. cytharaq sonant
Audet opus, linguave potens, atque ore diserto:
Invitat preciis animos, et praemia ponit.
Atque hunc invenies non inter inertia vulgi
Consilia, aut epulas inter ludumque sedentem.
Assiduo evoluit vererum monumenta virorum.
Hisque animum pascit studiis, et tempora transit.
Non metus impediat iuvenem appellare loquendo
Excipiet, laetumque manu in penetralia ducet.
Tectum augustm ingens, mediisque in moenibus alturn
Surgit optts centum superans immane columnis:
Quale nec Ausoniis, rarum nisi, cernitur oris.
Illa ubi magnorum splendent Palatia Regum.
Quae nunc tecta locans petfecta tenebit ab ipse
Accipient quondam seri post fata Nepotes,
Perpetuumque illi domus alta tenebit honorem,
Aspice enim orantem multum, Divisque benignis
Auspicicus tantorum operum pia vota ferentem.
Audivere preces Superi, celeresque per auras
Demissi incumbunt operi et promissa facessunt:
Quodq suum officium Numen, partemque tuetur,
Quam tenet imperio propriam sic luppiter ingens
Partitur sic res hominum disponit ab alto.
Intera (voces quando exaudire canentum


page 27

Cernere et ora Deum dabitur propiora) superbo
Omnia fer iuveni, atque haec ardua dicta sub auras
Si qua dabunt aperi, rerumque moneto suarum.
Sic ait, attonitumque Deus per opaca viarum
Ducit, cui gemini vultus, duo corpora, mirum,
Ora sedent gemino pendet de pectore barba,
Barba horrenda ingens. niveoque incana colore.
Prospicio, atque oculos obsura sub atria tendo,
Huc atque huc torquens animum, partes que per omnes
Voluebam comes usque Dei vestigia servans.
Imque propinquabam foribus, mediaeque subibam
Urbis iter, cum ipsum video Iuvenemque, Domumque,
Circumstant operi iuvenum manus: ardua condunt
Moenia, et intensis adnixi viribus Arcem
Mirum opus, immenso certant subducere caelo?
Quale Parethoniis quondam aedisicatur in oris,
Aut ubi celsa novae surgunt palatia Romae.
Nec mora, nec requies, it summo clamor Olympo,
It strepitus: vocemque viri superaethera tollunt
Tecta laborantes, molemque sub astra ferentes,
Ipse astat mediis heros Leo, et emicat ingens
Quem Tyrio vestit lucentem purpura clavo;
Aureus a collo pendet cui circulus, aureus
Baltheus, atque ensis gemmaque, nitensque argento:
Ipse viros partes operum sortitur in omnes;
Intenditque oculos, animumque per omnia versat,
Dum sibi, dum soboli ponit decora alta futurae.
Atque ego prospiciens divo cuctore, repente
Numina magna Deum totis incumbere tectis
Sentio, et attonitum visu nova terret imago.
Neu metuas, ait ille, ferunt haec monstra salutem.
Hunc cptes, iuvenis magno mercetur, honroem.
Astabant primi proceres saturnia Iuno.
Latonusque paterl Latonaeque altera proles.
Ipsa domo primos servat Saturnia postes


page 28, image: dele0028

Laeta oculos, mitis vultum, frontemque coloremque
Insignis, qualem pingunt celebrasse iugales
Oceani thalamos, et Peliacos Hymenaeos:
Quae tibi si talis quondam ô si Uroia fuisset
Ipsaque nunc stares. Priamique exalta maneres.
Ergo Diva canens has promit pectote voces.
Has ego prima fores, atque haec Dea limina serus.
Ingredere ô quicumque es ait, Dominique potentis
Tranquillus placidis succede Penatibus hospes.
Sed tamen ante tibi haec hospes servanda, docebo,
Neu frustra sacrae tentes penetralia sedis.
Virtuti locus iste sacer, sanctaeque quieti.
Non inimicitias, studia aut discordia ferre,
Nec potis absentum est famam corrumpier ullis
Accipere insidiis odiis parcatur et irae.
Impius his ô cede locis, temptorque Deorum,
Aut quicumque malis imbutus moribus, istam
Ne mihi ne corrumpe domum procul atra cupido
Sit tua et extremis Garamantum hinc exulet oris.
At cuicumque animo Pietas, cui pectus amicum
Ingredere: et faciles aditus et tempota faxo,
Ipse Heros gratum excipiet, celsis que locabit
Sedibus hîc tu ne officium contemne quod ultro
Deferet, ut dictis animum mulcebit amicis
Utque tuam auxilio curam quocumque levabit.
Seu cir eris, seu mater eris, contentus abito.
Hunc morem tenet ipse, ab eo ventura tenebit
Progenies natorum, et qui nascentur ab illis.
Namque ego ne exortem Veneris traducere vitam
Neu pergat dulceis Natos et praemia Amoris
Ignorate, dabo tali quae coniuge virgo
Digna sit, egregia faciat quae proie parentem:
Hunc Erycina mihi proprium concedet honorem,
Auspiciisque reget paribus, iunctique fovebit
Ominibus, velit ipse, neget non aurea virgo.


page 29

Sed desponsa sua firmans connubia flamma
Hauriet ardentemque immitter in ossa calorem:
Tum formosa viro gaudebit nubere virgo.
Protinus ignotum trahet ille sublima furorem,
Sen tiet et mediis ignem saevire medullis,
O fortunatos thalamos facilesque Hymenaeos.
Gaudia quae festam venient celebranda per urbem?
Illam admirantes altos egurgite vultus
Extulerint Nymphae Nereides et bona Mater,
Atque viro laudes Phoebus, Phoebique sorores,
Claraque maiorum memorabunt facta parentum.
O caput egregium, quam nulla redarguet aetas!
Ornabunt sacra nectentes fronde coronam.
Sic Iuno at coatra Pallas sic ore loruta est,
Culminibus tecti incumbens quae summa tenebat.
Tu qooque ne speres iter hoc tentare prophane
Quisquis es ingenuae domus haec sacrata Mineruae,
Ignavum vulgus procul a penetralibus arcet.
Casta hic Sobrietas animis, et plurima Divum
Relligio huc intrare nefas qui ventre supino
Nisigenas intet furis attonitus Silenos.
Ne tibi neu mentem subeat tam dira cupido
Quic nque his ignote paras accumbere mensis.
Vina dapes laeti dabimus tu parce nefando
Contemerare domum luxu, dementia parce
Verba mter Natosque, Patresque habuisse sedentes.
Nos Iuvenem rebus iam dudum aptamus agendis;
Nosaltam egregio donamus pectore mentem.
Consiliis liceat causas tentare latentes,
Romano liceat curis sernire Vyranno,
Imperiis qui nunc Danaos, Gallumque rebellem
Pressit. et immenso victor supereminet orbe,
Pro patriaque furens, pro Libertate labanti
Fulminat, et summo laudes extendit Olympo.
Huic ille adiunctus curarum ingentia semper


page 30, image: dele0030

Pondera, commissas rerum tractabit habenas,
Ingenioque fideque potens, nec inutilis auctor
Consiliis summa haec Latonia ab Arce canebat,
Quam Frater tali est dicentem voce secutus.
Haec etiam nostro domus est firmata favore,
Musarum hospitium aeternum, socii que Penates:
Numinis hic nostri multum; Phoebi omnia plena,
Omnia plena Iovis statuit quibus optimus aram
Perpetuumque arae Superis sacravit honorem.
Ipse Heros carpitque rosam, violas que recenteis.
Purpurcumque Amaranthum et odoriferos Hyacinthos,
Ionioque leget collectas aequore conchas,
Nostra quibus cumulat sanctis altaria donis.
Stipant hunc iuvenes denso circum agmine fusi,
Et plausum ingeminant cantumque ad sidera tollunt.
Ipsae Heliconiades sacrata ab rupe puellae
Hic choreas agitant, haec aurea tecta frequentant,
Dona ferunt, laetoque parant nova gaudia vultu.
O Leo, Beccigenum iuvenis clarissime gentis,
Quae tibi nunc laudes surgunt, quae gloria caelo
Tollitur? ut nomenque tuum, nomenque tuorum
Audiet extremi procul hinc sinus ultimus orbis?
Audiet, et nullo decus hoc abolebituraevo.
Atque ego quodcumque est Vatum genus omne ciebo.
Inque tuas, leo, virtutes, famamque, genusque
Aethereum inspirans afflato in corde furorem
Addam animos addamque viris in carmine numen
Convenient magno e Latio, totaque frequences
Ausonia, egregiive tuis e montibus orti,
Quos amo, queis acres stimulos sub pectore figam.
Hi cuncti in te unum conversi laudibus omnes
Accinct meritis oculos atque ora tenebunt.
Sic cecinisse Deos ultro, coramque videbar
Treis astare mihi celer ille per aera magnum
Remigio alatum comes it Deus, inclinata


page 31

Iamdudum fugat astra diemque Aurora reducit.
Exoriente mihi soluuntur somnia luce.


page 57