March 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

HENRICI MEIBOMII WESTPHALI

In effigiem Henr. Iulii Ducis Brunuicensis et Cento Virgilianus.

SIc oculos, sic ille manus sic ore ferebat
Princeps ante omnes fama super aethera notus,
Nomine avum referens, animo manibusque parentem
Cui genus a proavis ingens de stirpe vetusta.
Unus qui nobis, laudis succensus amore
Proferet imperium per tot discrimina rerum,
Pacatumque reget patriis virtutibus orbem.
Ille operum custos nobis haec o cia fecit:
Ille regit dicti anrmos et pectora mulcet:
Ipsis praecipue ductoribus addit honores.
Inventa; et qui vitam excoluere par artes
Muneribus qumulat magnis, et praemia ponit.
Fortunate puer, quae te tam laeta tulerunt
Saecula. qui tanti talem genuere parentes?
O decus, ô famae merito pars maxima siostrae?
Quae quibus anteferamitu sernhantissimus aequi,
Eregiusque animi tua terris didita fama.
Quae sint quae fuerint, quae post venmtura trahantur;
Magnanimosque duces pugnatataque in ordine bella,
Fataquefortunasque virum, moresque manusque,


page 311

En umerate ulales tantae et est victoria curae,
Tantus amor laudum euncti se scuire, fatentur,
O mihi tam longae maneat pars ultima vitae
Spiritus et quantum sat erit tua dicere facta!
Noctes atque dies, si quid mea carmina possunt,
Sempet honore meo, sempe celebrare donis.

Nuptiis Ioan. Sigismundi a Bernstein.

SOlemnitati quid melius novae
Concinniuseve hic conveniet precor?
Integritatis quam venustum
Et fidei specimen iugalis
Referte versu. Graecia futilis
Menoace iactet multa loquentia,
Nos vera veris explicata,
Proferimus monumenta libris,
Hoc norit Afer, norit,! beriae
Hospes calentis; quique Ararim bibit;
Ac orbe divisi Britanni,
Pannoniaeque flagella Turcae.
Romana quondam sceptra Alemanicus
Princeps habebat sanguine Svenico
Prognatus: illum Longobarda
Stirpe satusverteri lacessens
Guelfus frequenti strage coegerat
Tentare vires robur et imperii:
Ibant comate Francicorum
Nobilium subito cateruae:
Fortes Batavi, Vangiones truces,
Et cum Sicambro Tyrigetae feri,
Saxo inquietus, Boiohemae
Nec minus in cola durus orae.
Vidit furentes Caesaris impeditus.
Du cesque bello cedere nescios
Guelfus nec in certo experiri
Rem voluit valuitve Marte


page 312, image: deld0312

In clusus arcis moenibus editae,
Frustra allaborat flectere Caesarem,
Done c fame tertra coactus.
Imperio sua subiugavit
Regis superbo: lege Tuisconae
Qui gentis omnes dedere masculos
Neci iubebat liberatis
Matribus ac teneris puellis.
Ant quirati more probabili
Vis dura parcit femineis bonis:
Et quidquid asportare possunt,
Eripiunt celeri ruinae.
Denuntiata morte viris, pavor
Concussit aulam, luctus et infrequens:
Fratrem foror lugebat uxor
Fata viri properanda flebat.
Coniunx vocatis Guelfica matribus
Securs curae constirit in foro,
Infructuosis et querelis
Figite quaseso modum sodales
Inquit molestae nil querimoniae
Prosunt. molestis parcite fletibus,
Urgente sortis pravitate,
Femineos aperite sensus.
Sagax acutis ingenium viris,
Et perspicacis pectoris impetus:
Sed feminarum cogitato
Mille modis superantur astu.
Auferre quidquid corpore possumus,
Largirnraequi gratia Carsaris:
Incogitata, eia repente
Sarcinula scapulas gravemus.
Gestet maritum quaeque humeris suum,
O suave pondus grataque sarcina!
Iniuriosis sic soluti


page 313

Compedibus fugient periculm,
Ni concita Tigride faevior
Aeris rigentes pectora laminae
Caesar recondit, callidarum
Condilium grave praedicabit.
Miles repostas deipiens opes,
Gemmis fruatur degener Indicis,
Aurique gazis: illa parui
Sospitibus facimus maritis.
Nec plura prudens consilium anxiis
Curas ademit: quaelibet ocy us
Cevice sustollens maritum,
Per medias graditur cohortes.
Excita castris evolat undique
Pubes, et agmen nobile conspicit:
At rex inaudita stupescens
Concilium novitate cogit,
Guelfumque viuclis liberat aeneis;
Perduellionis praeterea reos:
Sed matribus gazas et aurum
Restituit miserans ademptum.
Auris sonore ut cava Musicos
Libenter haurit; lumina splendido ut
Colore pascuntur stupentes
Sic homines movet alta virtus.
Hoc norit In dus: norit Achaiae
Telluris hospes: quique Borysthenis
Potat fluentum, proximus
Thracibus indomitis Polonuns.
Haec Sponse, clara nobilis â domo,
Tibi tuaeque condere Iulius
Apollo suasit, movit alta
Nobilitas utriusque stirpis,
Germana virtus haec fuit hactenus,
Non im potenti frena libidini


page 314, image: deld0314

Laxare, sed vitam regendo
Innocuos simulare mores.
Ut casta mens est arbiter omnium
Factorque rerum: sic iu bet acriter.
Nos innocenti destinari
Illicita sine labe vitae.
Caelestes aurae vis peramabilis
In innocenti pectore considet:
Quam torquet aestus quae clalore
Immodico furiata flagrat,
Mentem relinquens despicit. Ergo ne
Sit conditori dissimilis suo
Natura: ne dispar sitipsi
Archetypo, vigili laboret
Nisu, cor aestum si patitur gravem,
Et vis medullas sauciat ignea
Quarrt levamen praeparatum,
Et nimios reprimat calores
Consortis usu legitimo suae.
O quanta vitae est fgratia, quantaque
Huius voluptas, dum sub una
Carne caro geminata vivit!
Dum complicato spiritus halitu
Labris inerrat suave calentibus,
Et mentis affectu latebras
Interius simili figurat:
Ne cogitatus disfideant fuis,
Nec discrepantes invenitant vias,
Aequo ferantus sed tenaces
Calle. gar du spa cien tur aequo,
Quos arcta lecto copula glutinat,
Amoris apta compede vinciens.
Voluptuosum nil magis nil
Egregium mage, nil venustum,
Si quid ministrat Sors inamabile


page 315

(Ut mista dulci mutat acerbitas
Vitae tenorem) patiuntur.
Duritiem tetricasque curas.
Fortuna coeptus si bona sospitat,
Usura parti commoda gaudii
Non priva sed communis aequis.
Legibus obveniens utrisque.
O ter beatos quos ita vivere
Sancto coegit foedere castitas.
Haec Musa vobis vota reddens,
Ut decet, et licuit, precatus.

Henricus Iulius Anagr. Vis Herculis uni.

QUid teneri solidos miraris corporis artus,
Seu pedes arma gerit, seu sedet altus equo?
Mascula belligeri vis contigit Herculu uni.
Maius et humano robore robur habet.

Allusio ad nomen Herm. Tulichii.

Tulichio nomen facundi Tullius oris
Indidit aut notus carmine Dulichius.
Ingenio solers et voce disertus uterque:
Eloquio praestans non minus ille fuit,
Vicit utrum que tamen pietatis imagine. cuius
Tullius ignarus Dulichiusque fuit.

Pro patria consumor.

Pro regione mea, pro relligione laborans,
Sensus et census attenuabo meos.

Ad Ianum Sedulium, antiquitatis admiratorem.

Ut tua te clarum mirantur saecula vatem,
Quodque facis cupida mente poema legent:
Desita conquiris flagrante vocabula nixu,
Ennius et quidquid Pacuviusque vomunt.
Horrida stipatur priscis oratio verbis,
Et veter in torto carmine squalor inest.
Sic nostros reris superatos esse poetas,
Mollia qui faeili carmina lege canunt.


page 316, image: deld0316

Da venia: vincunt ipsi tua carmina, quantum
Pulchra senescentenm femina vincit anum.

In effigiem Ioach. Mynsigeri.

Gallia quem iactat, quem suspicit itala tellus,
Ingenio cuius Teutonis ora cluet,
Aspice Mynsigerum: non illo Scavola maior
Iudicio, aut fandi muntte Sulpicius.
Dotibus his pietas a ccedie tta omnia in uno
Quae decorant alios, singula iuncta nitent.
Christe sacerdotis sancto qui nomine gaudes,
Iustitiae mystas quaeso tuere bonos.

Ad Henricum Ranzovium.

Quam bene, Ranzovi, titulis celeberrime, dignis,
Officio vates historicosque foves!
Sic tibi suggessit rerum experientia prudens,
Semina naturae sie do cuere tuae.
Curat utrosque Deus., genioque benigniterauctos
Caelite, vim Superum participare fa cit.
Illud Amyntia des rex noverat inclitus, illud
Gaudet Alexandro notificare suo.
Atque ait: ô Macedum spes unica. nominis heres;
Effigies vultus ingeniique mei;
Historicos vatesque sacros offendere noîi:
Tuta patrociniis turba sit illa tuis.
Praepes utrique manus, calamoque sequace, papyram
Saecula quae voluant posterivora, linunt.
Fas illis quaecumque placent inscribere cartis:
Arbitrio laudant vituperantque suo.
Talibus ille suum monuit tu remporis huis
Sidus idem claros nobilitate doces:
Historicosque foves, argutaque pectora vatum:
Testis Iber. Gallus, Sarmata, Teuto, Ligur.

Reinerus Reineccius: anagr. cresce nervis uni rei.

Quale nec Argolici potuerunt condere cives,
Nec soboles urbis, Romule, prisca tuae.


page 317

Tale laborat opus terra Germanide cretus,
Iudicio ambiguum maior an ingenio:
Regna sub a spectum ponens regumque la bores,
Usque per innumeros exspatratus avos.
Iamque renascuntur veteris monumenta Philisti,
Quaeque olim in lucem Pollio scripta dedit,
Apparent memores Romana per atria cerae,
Etunmeri pubis, Teuto vetuste tuae.
Dii fa ciant operis tanti venerabilis auctor,
Ut bibi sit robur corpore, mente vigor.
Una tibi res haec est credita firmior uni
Neruis ac vegeto robore cresce rei.
Dumque sacri vivent Heroes, notus Eois
Principibus vives, notus et Occiduis.

De nostro saeculo.

Debita praeripiunt apibus nutrimina suci:
Quodque meretur equus gramen, asellus edit.
Quid mirum si cuncta lues nova polluir? istae
Quae bona sunt, pecudes commaculare solenr.

In Pamphagum.

Cum niger in foeda crinis tibi nare frutescat,
Emunctae non es, pamphage, naris homo.

De Henr. Ranzovio.

Historicum vatem medicum, iurisque peritum
Nomine vis uno dicere? Ranzovius?

Saeculi perversitas.

Sors premit atra bonos, sacrisque dicata Camenis
Agmina pro libitu turba fatigat iners,

De eadem.

Sors favet aequa malis. turpique sequlta veterno
Agmina, plebs omnis devenerata colit

Ad Henricum Vastelabum.

Quidque agis fidenter agas, et nitere tantum
Officii partes ut tueare tui,
Degeneres aliena parant sapit aptius ille


page 318, image: deld0318

Intra fortumam qui cupit esse suam.
Nec tibi successus aberunt, licet acria linguae
Tela venenaae sint metuenda bonis.
Omnibus ho vitium sciolis aliena caulillo
Carpere et innocuos exagitare probris.
Crede mihi sua qui curat bene vivit. et extra
Praescriptam deber tendere nemo viam.

In Musicam et Poeticen.

Daedala laurigerae si Musica iuncta Poesi
Dulce quod artifici lege laborat opus:
Ecquis in arcanis non intima gaudia fibris
Sentit, et affectu feruidiore calet?
Scilicet haec veteris quaedam est scintillula flammae
Enthea, et amissae lucis imago minor.
Tunc, ubi nostra nova fulgebunt corpora dote,
Et vacuum laevo crimine pectus erit.
In nobis fiet vis haec illustrior; expers
Musica labis erit; pura poesis erit,
Utraque grata Deo, numeris modulamina finget
Suavis in ore sonor, dulcis in aure canor.
Interea quicumque aliquid sibi vendicat harum'
Artium ad usuram transferat omne bonam.

Ad Ernestum et Martinum Comites Regensteinenses.

QUis nostra priscis tempora saeculis
Praeferre nolit? plus vice simplici
Actus avorum Martialeis
Egregiis superamus ausis.
Illi trahebant bella ferociter
Desaevientes: nec iuga montium,
Crudi secutos castra martis
Nec pelagi vada territabant.
Testis Britannus dives, et accolae
Tumultosi Martius Adriae:
Testis Palaestinae feracis
Hospes, et occiduos ad aestus


page 319

Ruthenus Arcto sub Boreetide:
Quae lata mundi climata terruit
Germana pubes. Nos Mineruae,
Nos Themidi iuvat innocentet.
SEruire castae, Barbaries fuga
Abscessit ultra littus Atlanticum:
Cultuque verboque elegantes:
Hesperiae decus aemulamur.
Musas Bynastae suspiciunt pii,
Sumptuque largo comite; adiuvant.
Nec Prin cipum nati Ducumue
Pieridum cathedras abhorrent.
Nunc Hippocrenes vitrea limpidae
Fluenta potanta: nunc Aganippidos
Unadae liquores. et palato
Ambrosiam sitiente quaerunt.
Sic vos Ephoebi, sanguine Principum
Orti vetusto, quos Comites habet.
Cherusca tellas. qucis coloni
Hercyniae dominantur orae.
Vos ardor idem suscitat, et piae
Laudis cupido, pulpita luliae
Schloae secutos hinc camenis,
Hinc studiis iuvat immorari.
O ter beatos, quos ita lauriger
Apollo finxit! pergite patrias
Aequare dotes, atque avitis
Progenitoribus antidire.

Ex Seneca [(transcriber); sic: Senecca] Epist. 87.

Scipio Romanae civis fuit utilis urbi:
Nec minus huic cano profuit ore Cato.
Dum licuit, bellum pugnax indixit uterque;
Moribus hic pravis hostibus ille malis.

Ad Simplicitatem.

Quem tu, Simplicitas, semel


page 320, image: deld0320

Moratum lepido pollice finxeris
Illum non tumor insolens
Inflabit miserum, non levis ambitus
Vulgo sistet inutili,
Captantem: neque res publica grandibus
Praefectum officiis senem.
Quod fasces patriae gesserit inclicas,
Iunget nobilioribus.
Sed quae summa fugit sponte Modestia,
Et lenes animi impetus,
Abdent in la ebras exiguae domus.
Candor, res peramabilis,
Dignatum humilem me quoque reddere
Fastus crimine liberum:
Et iam summa minus tracto negqtia.
O priviginis insitae
Crudam qui scabiem, mos sacer eluis:
O plebi quo que Saxeae
Donature habitus, si libeat, bonos:
Totum muneris hoc cui est,
Quod demot numero luxuriantium
Coetus portio nobilis:
Quod seribo et placeo si placeo tuum est.

Davidis ad Saulem verba cum Goliatho pugnaturi.

Integer vitae, Dominoque fidens,
Non eget Regis clypeo, necense;
Nec veneratis gravida sagittis,
Saule pharetra.
Sine pugnaces ruit in Philistas,
Sive securos Babylonis viget
Incolas, vel quae loca vorticosus
Tigris inundat.
Namque me fuluae catulus leaenae,
Dum greges pasco teneros, et hymnum


page 321

Barbito curis meditor solutis
Fugit inermem.
Quale portentum neque bellicosa
Hevila in silvis alit impeditis:
Terra nec Iudae generat Leonum
Horrida nutrix.
Mitte melatis ubi castra campis
Turpis Enaci soboles locavit:
Quod solum bello petulans et igni
Barbarus haurit.
Mitte in occursum nimium propinqui
Hostis, et caedes minitantis atras:
Tetra clamantem feriam Cyclopem,
Tetra rudentem.