Roma meum querna cingito fronde caput.
IVratum domui Romani nominis hostem:
Nec mea facta Syphax, Hesperiique tacent.
Servavi innumeros cives patriamque, patremque
Roma meum querna cingito fronde caput.
Annibalem imperii fatum miserabile nostri
Devici Libyca maximus ultor humo.
In cineres quam non fueram considere passus,
Non meruit cineres Roma tenere meos.
Pene puer quinos referens ex hoste triumphos,
Restitui mundo nobile pacis opus.
Redde tuo caesas Augusto, redde cohortes
Vare semel dextra hac si cecidisse parum est.
Surgentis carpsere alii primordia Romae:
Terrarum dominam terruit Arminius.
Invidus est magnum quisquis te Carole, dixit:
Armis cum fueris maximus atque toga.
Ossa Borussiacus, gelidaeque Boristhenis undae
Cum Sala, regni meta fuere mei.
Sexagena duo commisi proelia, magni,
[transcriber: line missing]
Vendidi humum patriam, civilia bella perosus,
Turcaeo Solymas eripuique iugo.
Unus ego Scythicum potui superare latronem,
Iungere Christiadae quid dubitatis opes.
Quid Gallos loquat, aut Tuscos? urbs ipsa Quirini
Quis rapido Martis fulmine capta mei est.
Romulidae Carrhas: ego Varnam clade notavi
Discite mortales non temerare fidem.
Pannoniae versis serviret Turcia fatis,
Frangere ni pacis foedera iussus eram.
Me nisi Pontifices iussissent rumpere foedus,
Non ferret Scythicum Pannonis ora iugum.
Seruitio Turcas premeret Poeonia ni me
Iussisset pactam rumpere Roma fidem.
Armaque et armorum didici quod iura magistris
Acceptum refero gratus utrumque libris.
Caesare magna mihi victo, Thracumque tyrannis,
Maior Apollinea gloria parta tuba est.
Nil Aquilae nil Roma minax, nil arma valebant
Pannonis: invito sceptra vel orbe tuli.
Nulli animis, nullique secundo Marte secundus:
Inde mihi Aeacidae nomina Roma dedit.
Imperii decus asserui quod vindice dextra,
Imperii merito dextera dictus eram.
QUam fuit en invenum dispar fortuna duorum;
Quorum par aetas, ingeniumque fuit.
Hunc saevae certum submittere colla securi,
Ad regnum e tristi carcere fata levant.
Illum inter medios thalami taedaeque paratus,
De solio ad feretrum mors inopina rapit.
Merguntur, qui summa tenent (haec alea fati est.)
Quaeque latent imo gurgite summa petunt.
Smidius hac Consul situs est Ioachimus in urna,
Delicium patriae fama paterque suae.
Heic ubi honoratae veteres longo ordine gentis
Graminea tumuli conspiciuntur humo.
Quae circumsistunt lugubrem Numina tumbam?
Patrono Pietas lacrimat orba suo.
Luget et ipsa Themis, luget sapientia: namque
Illius ex aequo cultor et huius etat.
Quarta serenato Constantia mascula vultu,
Tutoris feruat dum monumenta sui,
Sola quidem non flet (neque enim decet) hoc tamen optat
Et quisquis patriam diligit, optat idem:
Talia ne veniant mox tempora, consulis huius
Ut res cum lacrimis publica quaerat opem,
Formosi coniux floris, formosior ipsa,
Carpta, reflorescit heic generosa Rosa.
Cum tua sancte senex, Libonotria conderet ossa,
Et titulum vellet ponere grata tibi:
Certatimque tuas celebrassent carmine laudes,
Permesso vates turba rigata tuo:
Sollicitae sic Phoebus ait: quid longa requiris,
Quae mystae signent, carmina, busta mei?
Pauca satis fuerit tumulo superaddere verba;
Pauca, sed huic uni debita verba viro;
Quo tegeris paruo, Camerarie magne, sepulchro,
Doctrina hoc tecum Graeca-Latina cubat.
Curant anhelum Planus et Chiron senem:
Agyrta Planus arte Chiron maximus.
Chiron iubet de carne mali Medici
Seplasiarium apparare pharmacon.
Lecta scheda ilico in pedes se conicit
Agyrta, se peti ratus medicum malum.
Sic arguit sua quemque conscientia,
Sic ipsa sese prodit ignorantia.
Non Cato librorum tantus fuit Helluo, quantus
Lascaris ille tuus, Pallide, nuper erat.
Nunc quoque si nescis, librorum est Helluo magnus.
Vendit enim libros, solvat ut inde merum.
Commendare tuos [(reading uncertain: print faded)] cum Bartholomaee, labores
Et vellem fastos tollere laude novos:
Cynthius auriculam vellens ait: ecquid Iaccho
Vendibili audisti non opus esse hedera?
Qui tibi perpetuos, Lector prius optime fastos
Perpetuae emisit posteritatis opus:
Idem perpetuo nunc quae praesagia durent
Tempore perpetuas adicit auctor opes.
Hunc tu perpetuas pro tanto munere grates,
Perpetuaque viri nomina laude vehe.
Quem Comitis decorat titulo Mirandula, Picus
Immeritos calamum strinxit in astrologos.
Fatalem tamen huic praedicens Lucius annum,
Non dubiam caelo monstrat inesse fidem.
I nunc divinam ride temerarius artem.
Tam nos astra regunt, quam regit astra Deus.
Una eademque rosa (cernis!) sibi turpis Arachne,
Contiguam et sedem sedula cepit Apis.
Aerium haec nectar, dirum trahet illa venenum:
Namque favum prius haec, virus at illa gerit.
Sic vatum in foliis opicas mens putida sordes;
Innocuas Sophiae mens bona quaerit opes.
Donabunt alii pretiosae munera gazae:
Nos, fera quae gignit Medica, poma damus.
Sucus amarus inest illis: sed protinus idem
Fert aegris certam sucus amarus opem.
Te quoque, sponse, iugi socii si punget amaror,
Perfer: parva venit post mala, ceta salus.
Insipidam (primo datur haec) ne respue lympham!
Nobile, parva mora est, fiet et illa merum.
At tibi cana fero tenera lanugine mala,
Sponsa. Cydon hortis quae legit alta suis.
Namque Solon, doctis qui leges dixit Athenis,
Ista iubet nuptas mandere poma novas.
Scilicet ut suavis reddatur anhelitus illis,
Et blando gratus manet ab ore lepos.
Accipe Cecropium munus formosa, tuoque
Utravis sponso dote placere stude.
Si quis amore nequit desistere, cogitet amens,
Pyramus et Thisbe quo periere modo.
Res horrenda: duos idem tulit ensis amantes.
Unus in insano finis amore, mori est.
Optimus ut quisque est, vitioque immunis ab omni,
Sic alios minime cogitat esse malos.
Promissum toties, sero licet, accipe Nonnum.
Salva sat est solo tempore lapsa fides.
Siste gradum, et Christi praeconem cerne fidelem,
Christi incluto quicumque gaudes nomine.
Canicies veneranda mihi est, virdisque senecta.
Non sicsacerdos iuvenis eruditulus,
Non unquam vesana mihi temulentia cordi est,
Id braslicae sertum virentis indicat.
Ebraeam et Latiam. Graecam quoque calleo linguam:
Hinc sum trilinguis: hinc libro triplices notae.
His alis animas super astra vosare piorum
Doceo, relictis sordibus terrestribus.
Munificam cuivis venienti porrigo dextram.
Episcopos commendat hospitalitas,
Nocturna versanda manu versanda diurna
Divina habet manus sinistra oracula.
Forsitan et pateant cur pectora nuda requiris,
Verbi ministri sint aperti et candidi.
Undique me radii tremulo fulgore corusci
Cingunt; quibus caligo mentis pellitur.
Et v li et lacero quod sum vestitus amictu,
Opes caducas admonet me spernere.
Adde quod hoc senio mundi languentis avaro
Antiqua mystas caluitur benignitas.
Denique quod pedibus premitur mors pallida nostris,
Eius pios levari a me docet metu.
Saecla novem et totidem iam Phoebus lustra peregit,
Ex quo regna orbis maxima Turcus habet.
Dii quot ab hoc summi moverunt tempore reges
In Mahometigenam bella cruenta ducem!
Nec tamen Eois est praedo repulsus ab oris:
Qum magis imperium protulit atque magis.
Ergo aliic opus est bellis, alia arma movenda.
Pro rigido ardentes ense capesse preces.
Plus Turco obfueris, si semper ad astra levabis,
Quam fera si timidas addis in arma manus.
Aut his aut nuliis hostem superabimus armis,
Unica Christiadis sunt panoplia preces.
Traditus im meritae fueram sacra victima morti~,
Ut luerem propria crimina vestra nece.
En redeo superas victor redivivus ad auras,
Iustitiae ut vobis restituatur honos.
Consixum spinis caputest: cur subdita membra
Tam deucati cur sumus?
Ah pereat, Satanae florem quicumque iuventae.
At senii feces dedicat inde Deo.
Ut ceruina gerit muiata cornua fronte
Actaeon, ceruis qui modo terror erat,
Sic adimum mutant bruta feritate priorem,
Quos nimium saltus praedaque capta iuvant.
Spreta prius, mox visa lavans sine veste Dianae
Sic fastum, sic est dedecus ulta suum.
Perdantursimili poena quicumque superbo
Corde tument et quos non nisi spurca iuvant.
Ut dominum lacerant mensis in corpore rostris,
Immites nimium sedula turba canes:
Sic parasitus edax, aliena vivere quadra
Suetus heros carpit dilaniat que suos.
Sic, quas impendit canibus venator alendis,
Quamlibet immensae dilapidantur opes,
Qui timet ergo, comes ne sit sibi turpis egestas,
Is non palpones, non alat ille canes.
Dum Placidas falsi Christum sub imagine cerui
Insequitur, summum nescius esse Deum,
Ecce crucis gestans signum inter cornua ceruus
Respicit, et, Quid me laedere quaeris! ait.
Cede Iovae summo. Traiani desere castra,
Et nova militiae suscipe signa meae.
Iussa facit Placidas sacrisque lavatur in undis:
Eustathii lotus nomen et omen habet.
Dissimili fato, voto venantur eodem
Inscius Actaeon inscius Eustathius.
Hic praedae sit praeda suae, et servatur ab illa:
Ille suis canibus praeda cruenta datur.
Discite mortales Christo parere vocanti,
D scite pellaces desprcere illecebras.
Paruit Eustathius, caelique est sede receptus:
Dum petit Actaeon gaudia vana, perit.
Mors ego sum: sceptris sunt omnia subdita nostris,
Cardine quae mundi Phoebus utroque videt.
Non mea pontifices, non summi tela monarchae
Effugiuntiaequo protero cuncta pede.
Obvia quaeque hac falce meto: discrimine nullo
Mista senem aciuven um corpora sterno solo.
Extremos Garamantas adi, Riphaeaque saxa:
Te vel ad oppositos insequar antipodes.
Nil mage me certum est, nil nostra incertius hora
Quo minime rerie tempore, falce cades.
Ergo memor nostri securam degere vitam
Desine, ne veniam fors inopina tibi.
Ante tuos culos mea semper oberret imago:
Sic numquam offendes impietate Deum,
Si quis (ut humanae est vesana superbis mentis)
Asserit audaci se quoque voce Deum,
Protinus huic proptiis aequalem viribus orbem
Condat quem possit dicere iure suum.
Non est voluptas maior hac parentibus.
Quam cum vident praestare plurimis suos,
AModestia prudentiaque liberos.
Aut non docebis, aut docebis moribus:
Ne una trahas manu, repellas altera.
Minus opus est sermone agenti quae decet.
Romuleum si quis civem servaverat, illi
Civica de querna fronde corona data est
Quam bene monstrat idem nunc gens Schoneichia sertum,
Vindice qua legio plurima salua fuit.
Dum lephten tragico Bucananus syrmate vestit,
Dum Latia Isaiden tangere plectra docet,
Dum castis sic tincta iocis Epigrammata ludit,
Ut metuat palmae Bilbilis ipsa suae:
Cernis, ut ad Scotos migrent, Helicone relicto.
Laurigerae, tanti vatis amore, Deae?
Nec vivo hoc reditus spes est Utrum ergo vocabo,
Langi, Heliconiades, anne Caledonides!
Illic imperium fore iactavere Quirites,
Esset ubi sedes Scipio magne, tua.
Illic Pierides, illic eritalma Poesis,
Illis Phoebus erit, qua Bucananus erit.
Bilbilici lepido celebrantur carmine vatis
Tres, quas implicuit succina gutta, ferae.
Vipera si memini, prima est formica secunda,
Tertia ceu proprio nectare Iucet apis.
Nunc etiam culices gemma Phaëthontide clausos
Littera Petraei portat onusta mei.
Dii quam tale fuit mihi gratum munus amici,
Tam faciles adsint ex Helicone Deae.
Non te, parue culex formica aut vipera, non te
Vatis Bilbilici clarior esset apis.
Ne tamen obscura latens in glorius arca,
Nominis invideam neu tibi forte de cus,
I, pete qua facundus habet Vincentius aedes:
Qui si scriniolo te novus abdet herus,
Docta per ora virum semper volitabis, erit que
Andini culicis fama secunda tuae.
Sic quod ab ingenio nostro sperare nequibas,
Vel genius tanti conferet ipse viri.
Hic mores hominum multorum vidit et urbes
Libius: alterius nunc videt orbis opes.
Cum dilecta novum genetrix, nova gaudia prolem
Dilecto pareret pignora cara patri,
Me Deus ambobus rapuit. Sic una parentes,
Atque orbes cadem reddidit hora simul.
Tristia sic laetis miscentur habentque per orbem
Sic Lucina suas et libitina vices.
Loneior at germane tibi sit vita tuaeque
Aetatiac cedant tempora demta meae.
Nostra tua ut genitor soletur funera vita,
Vive tuos annos lanuele, vive meos.