March 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

HENRICI MOLLERI HESSI

De obitu Philippi Melanthonis ad D. Eberhardum Roggium.

TRistis arenoso te Musa salutat ad Albi,
Clara Borussiaci lux Eberharde soli.
Cernis inornatam passis horrere capillis,
Et pulla claudos abdere veste pedes.
Cur adeo tumeant oculi faciesque requiris,
Cupressus turpet, cur premat atta comas.
Haec dolor et fletus vestigia maesta reliquit;
Hic color hic habitus tristia corda decet.
Addiderat lucem ter senis Martius unam,
Ex Iove qua fertur nata Minerua die.
A Sueonum gelidis ut tinibus ipse reversus,
Et grave per terras et mare passus iter:
Huc U Vitebergenses ubi labitur Albis ad agros,
Adverti cupidae lintea lassa ratis?
Ut senis audirem feli cia plectra Philippi,
Et quae cygnea carmina voce daret.
His neque sors petolans invidit et absona votis,
Quae non fortunae pars viciosa meae est.
Sed, dolor, haec nium brevis et mutilata voluptas,
Haec dolor, utilitas non satis ampla fuit.
Nam, semel impleto dum Luna sensceret orbe,
Vix licuit nobis illius ore frui.
Bis quater Eoo remearat ab aequore Mensis,
Qui te pido pinguem sole secludit humum.
Cum velut ex longo defessus calle viator,
Venit in attonitam languidis ille scholam.


page 846, image: deld0846

In primoque aditu pedibus titubantibus haeres,
Vix in Apollineum scandit anhelus ebur.
Scilicet in tandae iam tunc contagio febris,
Illius ex lasso corpore signa dabat.
Vir pius imposito voluit quoque munere fungi,
Vix licet ex sicco funderet ore sonos.
Sed tamen, hei. potuit vix quatuor inde diebus,
Officii partes continuare sui:
Namque dies, Idus quem mox comitantur Apriles,
Publica supremus verba sonantis erat.
Scilicet, accrescens horror luis improbus, illum
Amplius e tristi non tulit ire domo.
Non tamen interea scribendi a mole vacavit,
Sed tulit hoc laesis viribus aeger onus.
Egressum potuit, sed non inhibere laborem,
Nunc face nune vexans frigore membra lues.
Ipse quidem magno contem nens pectore mortem.
Hoc super astra piis esse sciebat iter.
Ergo dissolui verbis et mente petebat,
Ut pius in caeli spiritus iret opes:
Membraque continuis exhausta laboribus altam
In placida requiem consequeretur humo.
Sed qui per totam luctus resonaverit urbem,
Languidus in tristi dum iacet ille toro.
Quasque preces aetas et sexus fuderit omnis,
Colligere exemplis pluribus ipse potes.
Si pater aegroto decumbit corpote, tota
Num domus in lacrimas soluitur, inque preces?
Si caput afficiunt inimici triste dolores
Ipsiusne vicem cetera membra dolent?
Si longos sese inclinaut labefacta perannos
Fulera superstructum nonne fatiscit opus?
Si caligo gravis Phoebi iubar occulit an non
Haec mundi moles obitpefacta geinit?
Si Rex aeger apum, quo non examina planctu,


page 847

Qua non per cellas anxietate strepunt?
Ipse pater caput ipse sacrum, fulcrumque, iubarque
Et simul alueoli Rex vigil huius erat.
Hic igitur toro suspiria pectore ducens,
Sedulus in votis officiisque fuit.
Anxius indoluit sortem languentis iniquam
Proque illo crebras addidit ore preces.
Sed fatis nihil obstatieunt impune per omnes
Heu dolor assiduae nil valuere preces.
Incumbens validis per multas ectibus horas,
Illius exsuxit robora febris atrox.
Quam graciles, Roggi sets optime, gesserit artus,
Quodque cutem fuerit prater et ossa nihil.
Haec tamen invalidi quasi corporis umbra, labores
Quot? quantumque instar geisit Atlantis onus?
Bis septem totide mque annos, vivente Luthero
Grande iugum firmis nixibus ipse tulit.
Nunc post illius cineres cum quattuor annis
Sustinuit maius per duo lustya iugum.
Thesaurique fuit custos industrius ampli,
Huius opesala cri disterbuitque manu.
Pondera quae rerum qui tota aetate labores
Hunc exercuerint, quis memorare potest?
Non modo voce bonas U Vitebergae tradiditartes,
Explicuitque pia carmina sacra side:
Sed quoque multiplices nulla caligine libros
Edidet absentes erudiitque vitos.
Non secus ac vena sons lucidus ubere manans,
Gramina non tautum proximtora lavat.
Sed quoque diversis plena velut im brice pratis,
Ista rigaturas, sponte ministrat aquas.
Sic iter innumeris Sophiae monstravit in hortos,
Qui velapud Danags, Ausoniosue virent
Et pacra Pieridum sitientem pocla inventam
Ad iuga proclivi duxitamoena via.


page 848, image: deld0848

Si quos ad munus populum pubemue docendi
Sors et in hac pietas recta vocavit humo:
Illorum quoties studia exploravit? obivit
In sacro quoties munera iusta foro?
Dans aliis operam, digitis quot verba notavit?
Correxitque omni quot nova scripta die.
Quis sua vulgares emisit tela sub auras,
Ter serat haec habili ni prius ille manu?
Nullus erat, studio cuinon seruiret alacri
Auxilia abnueret cui sua, nullus erat.
Quem latet in sacris quam dura negotia rebus,
Cen denso obruerint illius imbre caput?
Per varios rerum casus. per mille viarum
Taedia per vitae multa pericla suae;
Saepe peregrinas est ipse profectus ad oras
Quas Lycus et Rhenus Danubiusque rigant,
Ut causam fidei sacris defenderet armis,
Contra degeneris vimque dolosque Papae.
Hoc seriptis hoc colloquiis, hoc gestibus egit,
Imperii celebres totius ante status.
Quid loquar hoc rerum quantis in turbina curis,
Succubuiticalidas quid memorabo preces.
Quas pro te, Christi cultrix, Ecclesia fudit
Pro Patriisque pia voce frequenter agris.
Istaque tam studi, curaque arbente peregit,
Ut fieri possint non meliore fide.
Et licet haud aequis tulerint ea mentibus hostes,
Innocuum variis arguerintque modis.
Non tamen istorum deterritus ille tumultu,
Ardua constanti munera corde tulit.
Non vis, non illum timor ex statione removit,
In qua se Christum notat habere Ducem.
Non tantas curasneque tot fulcire per annos,
Alcides rerum tam grave posset onus.
Quantas debilibus curas operasque lacertis


page 849

Ipse novem ferme gessit Olympiadas.
Qui per tot potuit sincerus et integer annos
Sub tantis operum molibus esse super?
Et qui nec neruos potuit nec pectora frangi,
Sic ut desineret munus obire suum:
Cum Latio quamvis ingrati Praesule fratres
Illi terrificis obstrepuere minis?
Ah quis tanta Dei cognovit munera? tanta
Quis grates egit pro bonitate Deo?
Desuper ille datus, nostrae velut anchora cymbae,
Vim contra Boreae dira minantis, erat.
Sed dum perpetuâ proram virtute teneret,
Ne quassam rapidi frangeret ira maris:
Caelitus has vires quis fundi agnovit in illum,
Ne per inhorrentes contereretur aquas?
Quis contra Boreae insultus, Austrique procellas,
Illum divinâ stare putavit ope?
Illi qui solidas ad agenda negotia vires,
Maxima, caelesti misit ab arce Deus:
Infragtles animos cor et ingens addidit idem,
Hostiles contra posset ut ire minas.
Nilque potestatem, Latii nil Flaminis astus,
Adversas mundinilque timeret opes.
Nilque moveretur mordacis acumine linguae,
Ingrati coetus opprobriisque nihil.
Vidimus ah rari nobis divinitus illum,
Esse datum, lustris totque fuisse super.
Ignari fuimus neque domum agnovimus illud:
Ad sese Deus has ergo recepit opes.
Noluit ingratis illum mundoque virisque
Et gravibus curis amplius esse super.
Et simul ac bissena dies et septima Aprilis
Volueret occiduos in mare solis equos;
Mors venit et nullo sacra membra dolore Philippi
Soluit, et in tristi linquit humanda toro.


page 850, image: deld0850

Sic occasus erat Phoebiatque Melanthonis idem:
Hei quantas tenebras est ca passa dies!
Hei quanta haec pavidum caligine terruit orbem!
Hac iubar exstinctum Teutonis ora tuum est.
Hac amiserunt tristes sua gaudia Musae
Hac decus amisit Phoebus Apollo suum.
Perdidit aeternos hac squalidus Albis honores:
Et tu delitias o Viteberga tuas.
Hic ubi sollicitas rumor pervenit ad aures,
Ipsius triplices fila scidisse Deas;
Horruit urbs. totoque ge genes expalluit ore,
Collapsa in durum procubuitque solum.
Nec secus indoluit quam tune cum Parca Luthero,
Rupisset tristi ticia trunca manu.
Mens, color et vultus, viresque abiere loquendi,
Pallidaque invasit frigidus ossa tremor.
It calor e toto vitalis corpere fugit,
Ipsaque coeca din semia nimisque fuit.
Ut tandem nubes evanuit horrida mentis,
Et longa sensus convaluêre morâ:
Rumpit ab attonito sinuosas pectore vestes,
Lugubrique ferit pectora nuda manu.
Et foedans scissos insperso puluere erines,
Se miseram fati difficilisque vocat.
Utque parum potuit lacrimas inhibere fluentes,
Hos singultanti fudit ab ore sonos;
Ergone sic animam tenues effudit in auras,
Maxima Teutonicae fama Philippus humi.
Quo nemo melior, quo non vir amantioraequi,
Quo reverensque Dei non magis alter erat:
Cuius erat pietas numeros spectata per omnes:
Nulli non probitas cognita cuius erat.
Ergo iacet, cuius satis admiratio dotes
Nulla capit saecli laus veneranda sui?
Cui nihil ingenikdeerat, nisi artis honestae,


page 851

Cuius inxhaustas pectus habebat opes?
Cuius et innocui morae, et honesta voluntas,
Cuius aperta fides et bona, semper erant.
Cuius et invidiae, sastusque et amoris habendi
Cor fatuaeque expers ambitionis erat.
Curinors, cur illi seruisti stamina vitae,
Viacebaut niucum pectora cuius ebur?
Cuius virtutes numeris comprendere velle,
Hoc foret, et flores dicere veris, idem.
Castus erat coniunx, viduus quoque castus, honeste
Aevum transegit temporis omne sui.
Crimine fama caret, velut hoc quoque vita carebat,
Aspersaeque exors utraque labis erat.
Utraque perpetuos erit inculpata per annos
Tu licer assultu Luior atroce fremas.
Exemplis hominum genus exornavit honestis:
Ingenuique fuit splendida imago viri.
De cunctis studuit bene praeclareque mereri:
Ac habuit largas ad bona danda manus.
Quos tulit ubertim fructus, velut utilis arbor,
Grato posteritas omnis honore leget.
Integritate sacer, candore serenus aperto,
Inque sua prudens simplicitate fuit.
Offendit nullum nisi morte, insigniter unquam.
Hac omnes laesit scilicet ille bonos.
Quam gestus facilis, quam nutus amabilis, et quam
Lenis in externo fulserit ore decor,
Quis nescit? nisi qui nomenque librosque Philippi
Nescit, et in rudibus tempora degit agrist
Hei tot virtutes te non potuere tueri,
Contra funestae tela Philippe necis.
Quit sibi iam longae promittat saecula vitae,
Quis medicam, contra fata, requirat opem,
Te cum sustulerint, ex quo virtutis abunde,
Omnigenae radii lumina clara dabant?


page 852, image: deld0852

Qui selectus erat tot honestis artibus hospes,
Et plenum gravibus vasque penuque bonis?
Sed tot virtutum licet ornamenta, tot artes,
Elabi manibus non potuêre necis.
Ad superos animam tamen evexêre beatam,
Haec nunc caelestem vivat ut ante Deum.
Sitque salutatrix Domini, consorsque bonorum,
In quvibus heredes vult Deus esse pios.
Oanima insignis, tibi quid felicius optem,
Quam quae iam stellis clarior, astra tenus?
Quid tibi quid possum, quam festa aeterna precari,
Pro meritis aliud retribuisse tuis?
Proque tot officiis? memori quae voce referre
Omnia iam non mens luctibus aegra sinit?
Vilis eram tenuesque casas nil praeter habebam,
Inque meo nullus corpore splendor erat.
Quod nunc magnificas complector opesque domosque,
Effectum curae sedulitate tuae est.
Haec quae divitias mihi splendoremque ministrat,
Et titulos, humeris est Schola fulta tuis.
Omnibus ex terris homines tua dona secuti
Ad flores aliquid contribuêre meos.
Sic mihi per numeros tua gloria profuit omnes,
In te praesidium sic mihi grande fuit.
Me vero sem per complexus amore, levasti
Officio curas et pietate meas.
Si premeret fortuna meos contraria cives,
Aut miseros bello, peste, fameque lares.
Confusus tibi vultus erat, mea fata gementi,
Et pro me superis vota precesque dabas.
Adversisque meis vehementius ipse dolebas,
Quam potui damnis ipsa dolere meis.
O quoties la crimis tua fundere lumina vidi,
Et cor prae gemitu subsiliisse tuum?
Tu mihi consilium, tu portus et aura fuisti,


page 853

Anchora tu cymbae remigiumque meae.
Tu mea luctantes rexisti vela per Austros,
Quod natet in portu nunc mea cymba, tuum est.
Tempora si mecum reput,o, quibus inclita vixi,
A meritis vacua est pars mihi nulla tuis.
Ut tu dux igitur meus, huius et agminis esses,
Hîc quod Apollineas quaerit et haurit aquas,
Tunc mihi dulce fuit sublimes ire per auras,
Astraque verticibus tangere clara meis.
Nunc mea mortis amor possedit pectora nunc me,
In vili miseram sorde iacere iuvat.
Tecum lux abiit, tecum solamen honosque,
Tecum pars animi summa Philippe mei.
Ergo tui venient mihi tunc oblivia, abibit
Ex hoc tunc meriti gratia corde tui:
Cum nullas voluet conterminus Albisarenas,
Et pice cum nigrior lacteus humor erit.
Quod si mater ego, videarque ingrata, dehiscar
Tunc terra, aut rapidi fulminis igne cremer.
Grata quidem nequeo esse satis, licet omnia praestem;
Sed tamen aeternum me fore iuro piam?
Meque ita culturam memori tua nomina mente,
Ut locus officium sentiat ille meum,
Qui tua membra tenet: lacrimis humentibus illum
Perfundam, et molli maesta fovebo sinu.
Ille mihi has curas semper renovabit, ut hora,
Non desiderium leniat ulla tui.
Nunc ô applausu salueque valeque peren rii,
Et lacrimas, fundo quas tibi, care parens.
Plura locuturae vocem dolor in terclusit,
Et man cus querulo mansit in ore sonus.
Ipsaque posse mori cupiens lacrimabile murmur
Edidit, et tota stridula nocte fuit.
Nox ubi transierat fusco tristissima amictu,
Phoebus ab Eois tristior exit aquis.


page 854, image: deld0854

Quadrupedesque rotasque nigro velamine celans,
Obaubit toto lumina clara die.
Fatalemque sui casum miseratus alumni,
Ostendit luctus maxima signa sui.
At coetu studiosa cohors civesque frequenti,
Per totam subeunt limina maesta diem.
Et contemplantur tristi conclavia vultu,
In qiubus ex positum flebile funus erat.
Deformare solet plures violentia mortis,
Ast in eo offensae nec nota parua fuit.
Exitus est placidus placidis, et acerbus acerbis,
Vitaque qualis erat, mors quoque talis erit.
Sic apparebat facieque habituque situque
Ceu levis impleret lumina victa sopor.
Hoc spectatorum pia turba fatebitur unâ,
Qui tunc ac feretrum triste frequenter erant.
Hi contrectabant frontemque genasque manusque,
Aptis pingebant hi simulacra notis.
Maxima pars misere dispendia tanta gemebat,
Ingeminans tristi talia verba sono.
Ergo Philippe novem decus assertorque sororum,
Ergo decens Phoebi cura Philippe iaces?
Ergo iaces Graiae, Latiaeque gravissima linguae
Gloria, Teutonici fama iubarque soli?
Optime quae nobis te sors preceptor ademit?
In te quae tantum vis scelus ausa fuit?
Cum gravis et praestans istis virtutibus esses,
Quas vel in excelso pectore nullus habet.
Non modo te Pylii victurum Nestoris annos
Spes, necis expertem sed fore semper, erat.
Nunc, dolor, hora brevis, quem saecula longa requirant.
Abstulit, ô studiis hora maligna bonis!
Sic igitur nunc flos exaruit ille, tulerunt,
Unde tot aetherei munera mellis apes?
Nunc igitur fons est ille exfrc catus, anhelam.


page 855

Qui dulce explevit pluribus amne sitim?
Nunc ergo amissis sterilescet frugibus, ante
Qui tam fecundam esse vigebat, ager?
Hoc igitur lumen nunc deflagravit, ad artes
Quodque ad virtutes irradiavit iter?
Hoc igitur plectrum quod tam bona carmina duxit,
Nunc in funesta defodietur humo?
Os illud nunc ergo tacet, quod divite lingua,
Tot dedit in celebri verba diserta loco?
Quod nos mirandâ toties dulcedine mulsit?
Eloquium fluxit toties unde favis?
Quod toties habili compescuit arte Sophistas,
Hostes qui nostrae relligionis erant:
Artifices in praestigiis, et Marte feroces,
Armatosque sui, vique minisque Papae?
Ingenii nunc est ubi vis ex celsa potentis,
An simul in tristes decidit illa rogos?
Ingenii vis illa sagax, et nescia vinci,
Pro vera standum si pietate foret?
Haec est ad pugnas quae te pertraxit acerbas
Non rabies, aurae non popularis amor.
Scilicet his quod non sis delectatus, aperte
Dicimus, et testes care Philippe sumus.
Quique ignoret idem, quen quam non esse putamus,
Si modo non mores nesciat ille tuos.
Quis te simplicius, quis te moderatius egit?
Cui magis ingenium quam tibi mite fuit?
Ergo fugis, fugis ergo aevi prudentia nostri?
In cuius tradis frena relicta fidem?
Hei nostri currus nunc Automedontis egentes,
Te sine per volucres quo rapientur equos?
Consiliis nunc orba tuis Ecclesia multum
Indiget et solitam maesta requirit opem.
Tuque illam, veluti media inter proelia stantem,
Teires interitu dux animose tuo?


page 856, image: deld0856

Calliditas gravis est, et magna potentia Papae,
Oppugnare sacras qua meditatur opes.
Hanc precibus superare tuis, et viribus illam
Ingenii poteras docte Philippe tui.
Inter et effrenes est machina plurima sectas,
Conantur fraudes quâ stabilire suas.
Cui, sine te, facile est nunc hos dissoluere nodos?
Hîc quis Pelides, te sine, noster erit?
In quas in medio nos conicis aequore curas,
In quae nos obitu Tiphy pericla tuo?
In quibus heu nostram nunc tempestatibus Argo
Deseris! en quantas eruit Auster aquas?
Quis nos in pla cida miseros statione reponet?
Quis reget ambiguae vela viasque ratis?
Hanc impa cato rapiant ne turbine venti,
Extremum victae naufragiumque ferant?
Est equidem tecum non infeliciter actum,
Qui tot curarum mole solutus abis.
Qui tot ab aerumnis et iniquo carcere liber,
Iam tandem placidae dona salutis habes.
Et cum collegis, et amata coniuge iunctus,
Aeterni frueris voce sinuque Dei.
Sed nobis, cunctisque bonis, fletusque dolorque,
Et desiderium restat inane tui.
Nos misere flemus: tu gaudia suaviter intras,
Tempora nos operae, te requietis habent.
Nunc ô nunc tandem luctu sentimus acerbo,
Casu fecerimus qualia damna tuo.
Dicere difficile est, ex cornu divite nobis,
Fuderis in cupidos munera quanta sinus.
Confugium nobis et amabilis ara fuisti,
Quos erga leviter non tuus arsit amor.
Consilium vitae nobis morumque tulisti,
Ut sacer Aonidum labe careret honos.
Atque invitasti, virtutis idoneus auctor,


page 857

Officia exemplis nos ad honesta tuis.
Cui tua sedulitas non est comperta docendi
Et studium vehemens, continuusque labor,
Omnia perspicue nullo livore dedisti;
Nam pice foedatum non tibi pectus erat.
Utilitas tibi nostra fuit te carior ipso;
Curasti ut placidus commoda nostra parens.
Quod caput extulimus pulchras sublime per artes,
Ingenioque habiles floridiore sumus.
Quod purus nostro sermo dimanat ab ore,
Verbaque non calamus barbara fundit iners.
Quod fontis libamusquas, quem Pegasus ictu
Fecit, et Aonias quod redolemus opes.
Quod nunc per veterum monimenta salubriter imus,
Sive ea sacra do cent, sive pro phana do cent:
Seu Danao, seu Romano sermone loquuntur;
Artis et hoc curae munus opusque tuae est.
Haec tibi nos debere palam meritoque fatemur;
Ingenii sunt haec dona Philippe tui.
Ergo licet fucis plebs turpibus edita, foedo
Delibare tuos pergeret ore favos:
Nos tamen et pietas et candor, et ardor honesti
Quos habet, et gratae mentis aperta fides:
Praemia summa licet tibi non par reddere possint,
Oraque sint meritis cuncta minora tuis:
Quantumcumque tamen praeconia nostra valebunt,
Laudibus illa tuis dedita semper erunt.
Aque malignorum nos fraude tuebimur ipsas:
In cineres erimus turbaque grata tuos.
Et prius a Zephyro Titan se vertet ad Eurum,
Retrogradoque suos ordine ducet equos.
Et prius in summo spectabitur axe Canopus,
Et gelida occiduas ursa subibit aquas.
Adque suum versis caput ante recurret habenis,
Danubioque suas ingeret Albis aquas:


page 858, image: deld0858

Cantabitque rudis Philomelâ dulcius anser,
Et prius aibus erit coruus et ater olor:
Quam quenquam nostrum, tua qui iam fata dolemus,
Immemorem meriti dixeris esse tui:
Quam nos verba, nisi gratas testantia mentes,
Audiat aut aetas arguat ulla loqui.
Tu nunc haec lacrimis suspiria mixta, doloris
Et desiderii signa perennis habe,
Aeternumque vale, violas tua busta frequentes
Accipient, manes votaque crebra tui.
Molliter ut placideque cubent, hilaresque resurgant,
Cum sum mus pandet clausa sepulchra dies.
Talia funestas sonuerunt verba peraedes,
Audivit tales lux ea tota sonos:
Vix et ab amplexu defuncti sera Magistri,
Maerentes potuit nox removere viros.
Postera lugubres ut lux discusserat umbras,
Extuleratque nigros aequore Phoebus equos.
Ponitur in loculum stanno pallente rigentem
Cum la crimis corpus magne Philippe tuum.
Cumque vias ultra medias sol pronior iret,
Et datet in faustas hora secunda notas:
Ex miseris solito deducitur ordine tectis
Detur ut effossae flebile funus humo,
Triste Prosessores feretrum subeuntque feruntque
Exuvias humeris et patris ossa sui.
Maesta Scholae pubes funebres praecinit hymnos,
Si ca nere est, tristes edere voce sonos.
Peuccrusque gener, natusque Melanthonis una,
Turbaque si qua ipsi sanguine iuncta fuit:
Vesti bus insequitur talaribus, oreque tecto,
Istaque privati signa doloris habet.
Inde Scholae praeter Dominos, urbisque Senatum,
Eximlae proceres nobilitatis eunt,
His coves est arcis praeses Steinbergius: illis


page 859

Laus Camerariadum, Pieridumque decus:
Huc a lugubri veniens Ioachimus Elistro,
Ut Pyladi exoluat iusta suprema suo.
Extremum latis claudunt ex cursibus agmen,
Qui decus a studiis et grave no men habent.
Post et matronae pullis in vestibus omnes
Accedunt, tristes continuantique vias.
Si tu vidisses hominum tot milia, Roggi,
Huius qui pompam funeris intererant:
Dixisses equidem: Quis te Viteberga putasset
Tam multos in te continuisse vires?
Non tamen in tanto numero coetuque vel unus,
Qui non vel gemeret, vella crimatet, erat.
Vulgusque pro ceresque pari maerore gemebant,
Lugebat iuvenum turba chorusque senum.
Cunctorum lacrimis unda bant lumina, et aegri
Pectora cunctorum plena stuporis erant.
Non sua circuerant ver nanti flore puellae,
Tempora, nec molli corpora maesta sinu.
Exuerant omnes preciosa monilia collo,
Et sociae luctus et pietatis erant.
Hectora tutorem patriis lugubrius orbis,
Deflere Iliacae non potuêre nurus.
Funus ego numquam vidi tam triste, sonabat,
Piangor ubique gravis, magnus ubique dolot,
Maestaque totius facies erat urbis: habebat
Nec vir nec siccas ulla puella genas.
Aera sub attonitis clangebant turribus, hei hei,
Quod multis lacrimas elicuisse scio.
Tu quoque iam ne tuas sentis Eberarde peraures
Illorum maestis ictibus ire sonos?
Corque movere pium, lacrimasque ciere fluentes?
Non equidem indocto pectore saxa geris.
Mens tua Pierias est emollita per artes,
Et faciles motus ex pietate capit.


page 860, image: deld0860

Ergo recordaris quoties in corde Philippi,
Excidit ex oculis humida gutta tuis.
Haec tibi nobiscum veniunt communia, quorum
Corda melanthonii nominis aura quatit.
Quid benefactorum posset meminisse Philippi,
Et vacuas lacrimis continuisse genas?
Hunc equidem Musis rear omnibus esse perosum,
Hunc non Germani sanguinis esse putem.
Arbitrer hunc Scythiae rigidis in cautibus ortum,
Lacteque nutritum Tygris acerbe tuo.
At tu, cum reliquis, nobiscum, flensque dolensque,
Nil doleas unquam, nil Eberarde fleas?
Agmina sit igitur per maesta, viasque per arctas
Deductum, sacra funus in aede manet.
Dum pius in terpres Paulinae vocis Eberus,
Im plesset gravibus tristia templa sonis.
Tunc iterum luctu simili, velut ante, receptum,
Elatumque pari funus honore fuit.
Hîc dum per mediumque forum plateamque sinistram,
Ad celsum maestae tendimus arcis opus:
Hi fundunt lacrimas, illi suspuria ducunt,
Signaque dat luctus quilibet ampla sui.
Colloquiis alii pugnant lenire dolorem,
Perque pias referunt talia verba vices.
Haec per Teutoniam cum sparget fama Philippi,
Stamina fatales dissecuisse Deas:
Grata malis equidem mundique Papaeque ministris,
Et quorum vivens spicula sensit, erit:
Sed lacrimas oculis, membrisque exangue bonorum,
Frigus, atrox vulnus pectoribusque feret.
Omnes nobiscum lamentabuntur honesti,
Et tanto facient ultima insto viro.
Praecipue digni Musis et A polline vates,
Dux quibus ad flumen Phocidos ille fuit.
Huius erunt luctus socii, facientque doloris


page 861

Aeterna existant ut monimenta sui.
Carmina languentem condent imitantia cygnum,
Aut Philomela novo qualia vere canit.
Gloria Pieridum, lugubria plectra Sabinus,
Ad Viadri resonas solicitabit aquas.
Stigelius celebri recitans sua carmina Salae,
Implebit querulis littora maesta sonis.
Lotichius dulci fundet suspirin versu,
Et trahet ad lacrimas te Nicer ude suas:
Balthica Varnovius tacitis vada lapsibus intrans,
Maestus erit luctu, docte Bocere, tuo.
Schosserus tristes ad Suevi flumina questus
Edet, in Arctois Chesseliusque plagis.
Et lacrimas Videbrandae tuas Bacenis habebit,
Et referent planctus consona saxa tuos,
Quosque fidelis alit passim Germania vates,
Signa sui luctus, sint ubicumque, dabunt.
Aoniique sacrum plorabunt fontis Olorem,
Atque Poetarum iam cecidisse patrem.
Nec, quem nostra vehit clare Schola nomine, Maior
Spectator tacitus funeris huius erit.
Carmen in exequias et laudes grande Philippi,
Illius arguto pectine Musa canet.
Imo Teutonicas Academia si qua per oras,
Digno Pierium nomen honore colit;
Iacturam flebit querulis hanc vocibus: exors
Nec luctus, quo nos iam saturamur erit.
Lipsia tristis erit, lacrimisque Tubinga madescet,
Et quae de Castro nomina Martis habet.
Et cui nomen avis quadrupes, et silva reliquit,
Quamque suis circum Bregela fundit aquis.
Fallimur? invitis an erunt quoque maesta Sophistis
Cetera in imperio Teuto Lycaea tuo?
Quae vel Rheus adit, vel Hyera vel inclitus Ister,
Vel quoque tu claris lubrice Scaldis aquis?


page 862, image: deld0862

Praga suos equident testabitur ampla dolores:
Moettaque Collini Musa gemeatis eri.
Te quoque lugentem memorabils Haffnia cernet,
Berdinge, ô Medici gloria summa chon.
Hosilli, pluresque altos dum voce recensent,
Attonitos super hac quos fore clade putaut:
Venimus ad templum, quod amoenam surgit.
Factus ubi tumulus tornicis instar, erat:
Laeus ad rutroitum templique chorique patentem,
Dexter ur est tumusus dive Luthere tuus.
Inclitus hic Medicae Doctor Vinshemius artis,
Funeris in laude, vecha diserta facit.
Verba diserta qui dem, et altiantibus intercepta
Plauctibus et laerhnis sepe tigata piis.
Inde datur tristi quod erat motrale sepulchro,
Et paruo tegeris magne Philippe loco.
Hei quales dotes, hei quod simul accipit artes:
Hei quantum claudit tam brevis urna boni:
Illic ergo bonis autmi. et virtute Melanthon,
Et summus meritis, et pietate, iacet.
Illius eupechans adventum iudicis, omnes
Qui secum caeli ducet in astra bonos.
Tunc grave conclusa marmor removebit ab urna
Egravidaque hilari fronte resurget humo.
Insuperamque bonos vua comita biturarcem,
Atque animis capiet praemia digna suis.
Fulgebit tamquam iubar inviolabile Solis,
Aeternoque Dei lumine plenus erit.
Circum sic fundecur ibi lux clariori illis,
Iusticiae multos qui docuêre viam.
Nunc igitur bene corpus habens, exorsque dolorum,
Illius in terrâ cum requiete iacet.
Gaudiaque. Angelicae mens hospes et incola sedis,
Iam non terrenis indiga rebus, habet.
Tamque sibi praestans famae decus ipse paravit,


page 863

Ingenii neruis et bonitate sui:
Illud ut haud ullae poterint obducere sordes,
Dum pater Aonii Phoebus honoris erit.
Illud in hoc nullis delebitur orbe diebus:
Ingeniis aetas non nocet ulla bonis.
Quid membris igitur planctu turbare quietem,
Quid tristes, animae gaudia, flere invat?
Si gemitu, si la mentis revocabilis esset,
Huc ex Elysits tam rediisset agris.
Sic est indultum per to tam questubus urbem,
Tamque incredibilis maeror ubique fuit.
Ipse simul magnos lacrimarum fudit aceruos,
Respersit que omnem fletibus Albis humum.
Quin tam sustinuit duros urbs aegta dolores,
Tota sit ut luctu squalida facta suo.
Ut, si tu forsan nunchuc, Eberarde, redires,
Non decus efferres, urbs habet ista suum.
Quid tamen his lacrimis, hoc quid maerore petactum est,
Flectit inhumanas nulla querela Deas.
Ploratus igitur suspendere. ponere curas,
Et lamenta, pius si pateretur amor:
Certa forent equidem moeitae solatia ment,
Illum quod iunctum monimus esse Deo.
Divinisque frui coram rebusque bonisque,
Persolam tenuit quae prius ipse fidem.
Hâc etenim quisquis terram pietate relinquit,
Qua moriens animam red didit ille Deo.
Tamque fide constans, et tam spe fortis, ut ille,
Quisquis obit, recto scandit in astra gradu.
Haec nos solari possent, haec sistere fletus,
Fortior affectus in ratione foret.
Sed scimus quantumque boni, quantumque decoris,
Hactenus in nostros fuderit ille sinus.
His cum nunc casu spoliati simus in isto,
Tantarum damnis iure movemur opum.


page 864, image: deld0864

Quod si conarer, quas hic sepelivimus una,
Virtutum plenis commeminisse modis:
Hoc periisse quidem nemo non cerneret orbi,
Saecula quod possint reddere nulla, decus.
Sed mihi si flueret Nasonis vena, sacultas,
Complectendi omnes non mihi prompta foret.
Quin prius Autumni numeris ego poma refertem,
Quotque senex humeris sidera fulcit Atlas.
Et quot veris opes populantur apesque feraeque,
Et quot in Oceani flumina agu ntur aquas.
Hîc ego quam dictis virtutses consequar amplas,
Mens quibus ipsius culta gravisque fuit.
Cum quoque tu coram toties conspexeris illas,
Artibus in strueret pectus ut ille tuum.
Tuque ipsi ferme tria lustra domesticus esses,
Has tibi cur multis enumerare velim?
Scis qua les fuerint, mixta gravitate suaves,
Quod que mea indigeant voce lyraque nihil.
Haec ego lugubri cecini tibi carmine, Roggi,
Singultu voces impediente meas.
Ut luctus mediocre tui leva men haberes,
Quem tibi nobiscum publica causa tulit.
Tu quia non cuculos inter censeris iniquos,
Sed plenum gratae cor pietatis habes.
His equidem maestas praebetis, questubus aures,
Et fundet gemitus cor tibi triste graves.
Non tamen hoc tibi mumus erit non suave Philippi,
Nomine, si minus est nomine suave meo.
Nunc Eberarde vale: mecumque Melanthoins umbrae
Su premum grata dic pietate vale.

In Imaginem eiusdem.

Si tibi non licuit coram spectare Philippum,
Et quae fluxerunt dulcibus ora favis.
Praesentisque Dei templum, venerabile pectus,
Ingenuique oculis splendida signa viri.


page 865

Idque caput quod virtutum thesaurus abundans,
Et doctrinarum fertilis arca fuit:
Hoc pictoris opus circumspice; namque Philippi
Non procul a vivis vultibus illud abest.
Proxime ad externos habitus accedit, ocellos
Et frontem et nares, osque genasque refert.
Sed quod mentis opes, aut repraesentet acumen;
Nullus Apellaeo stamine ducet opus.
Scilicet ingenii specimen mirabile, et alti
Pectoris, in scriptis edidit ipse suis.
Solus enim potuit proprias depingere dotes.
Has igitur notas quisquis habere cupis:
Perlege concinno quos condidit ordine libros,
Auctoris referunt hi simula cra sui.
Ex his non tantum quae sit doctrina Philippi,
Et mens de sancta relligione, patet.
Sed quoque qui fuerint mores illius, et acta,
Et quae dexteritas, totaque vita liquet.