March 2004 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural tagging complete - no semantic tagging - no spell check. Please note that texts from this anthology do not provide reliable copies of the original editions.

HENRICI ALBERTII HAFNIA-DANI.

De Sapientiâ, ad Christianum V. Dania Regem Electum.


page 177

NOn ita monstrat iter Tegeaei dextra vialis,
Per varios sectum tramitis orbe locos:
Non ita nauclerus Helice regit aequor vasto,
Cum furit hinc Aquilo, cum furit inde Notus.
Ut populi Regem Sapientia rebus in arctis,
Cum dubias turbas subdita turba movet.
Hunc rapidis plumat praeceps Audacia pennis,
Huic volat ad Stygium dira Libido latus:
Huic alacris vibrat toruam Petulantia frontem,
Huic comes it tenebris Fraus adoperta caput.
Omnibus excantat mentem Phlegethontia Circe
Vipereis phyltris, omnibus arma placent.
Quis Labyrinthaeis, Rex. his exire lacunis
Monstret, quem Sophiae non docet ipsa viam?
Nullus: et hoc censes, Rex, qui sapienter ad omnes
Res populi; sceptrum dirigis arte tuum.
Hinc est exul Eris regnis et Martia Mola
Templa tenet lani clausa tenace serâ.
Pax at ubique manet patriae sub partibus una,
Una manet Pietas, et manet una Fides.

De Veritate, ad eundem.

Lydius ut verum limâ lapis indicat aurum,
Quem sub gemmifero procreat amne Tagus.
Sic hominis veras virtutes arguit alma
Filia Alethosyne temporis atque lovis.
Illa latere nequit civis stellantis Olympi;
Tecta patris clypeis illa perire nequit.
Hunc tibi Sapphyrum Sophiae et Constantia collo
Suspendunt, o Rex, regis imago boni.
Verus es, et vero quod aberrat tramite veri,
Non sinis in vero corde tenere locum.
Scis, cum mens voci, scis cum cor consonet ori,
Dulcius haut Orphei posse sonare lyram.

Regna firmat Pietas. Symbolum Regis.


page 178, image: dela0178

Fulcit Atlas humeris regnum radiantis Olympi:
Fulcit Atlas firmo Danica regna pede
At quis Atlas? Atlas caelesti mator Atlante,
Perpetuis Pietas accumulata bonis
Hac astante, nequit non inclita Dania stare,
Dum stabit caeli mole gravatus Atlas.

In effigiem Christiani IV.

Aspicis hanc faciem? Danorum cernis Achillem.
Aspice res gestas: te Nestora cernere dicas.
Sic viridi spirat Rex tantus pectore Achillem,
Cum tamen anticipet sapiendo Nestoris aevum.

In armamentarium Isosuiae

Heîc adamantaeis intus constricta catenis
Bellona, arma sui fratris omissa premit.
Heic ia cet infrendens trux dentibus ira; cruentas
Heic Eridos Ate sauciat ungue genas.
Non datur egressus, non ulla potentia fertur;
Pax oleâ servat eincta virente fores.
Inclusit virtus, virtus Christiania, cuius
Empyreis radiis Danica regna micant.
Faxit Iova potens caelique solique salique,
Exitus ut caussas haud reperire queant.
Sic non sax, sed pax non crux sed lux pia regnet,
Danorumque hostes terror et error agant.

Ad Ioan. Georgium et Ioachimum Ernestum Holsatiae Ducet.

Quis novus hic Castor? quis Pollux? et quibus astra
Tam nova virtutis signa sub axe nitent?
Vos o Cimbrorum sanguis, vos estis; et ecce
Sidera vestra nitent, gloria vestra micat.
O balis ex ovis illos: vos omine fausto
Protuiet ex altis regius ortus avis.

Accilii Brahe Anagram. Hic liber a casu.

Nil Fortuna potest, Stygio vel milite cincta,
Cum validas virtus promit ad arma manus.


page 179

Aufugiat, valeat, comitante satellite secta:
Brahiada a castris castra movere decet.
Liber hic a casu, virtutis in arce locavit
Praesidium, quo depulsa Acheronta petat.
Hic leges, arasque, et iura tuetur, et aequum;
Regis et invicti regia facta regit.
O ter felicem, cui virtus duxque comesque,
Quem bona cuncta beant, quem mala cuncta timent

Enualdii Cruse Anagram. Laude vires canus.

Crusiadum, Eusebiae, Themidos, Virtutis, Athenae
Gloria, promotor, cultor, alumne, decus:
Nestorios annos, Parcarum lege favente,
Curriculo vitae tangere, magnus honos:
Magnus honos illis qui cum virtutibus annos
Amplificant: aliis res mala, nullus honos.
Magnus honos igitur nineis circumuolat alis
Te sacro Sophiae concomitante choro.
Nam tibi cygneo maturam vellere frontem
Vestit in cximio laeta senecta gradu.
Laude vires canus, praeclarus laude virebis,
Nec Clothûs densa nube nigrandus eris.
Condiet Eunomie te laudis aromate dulci,
Et virtus Famae ponet inante fores.

Comadi Aslaci Anagr. Duc nos cara Salus.

Duc nos cara Salus, Paradisi quae colis hortos,
Inter delicias divitiasque tuas.
Tu potes infirmum corpus curare salubri
Temperie, ut pessum pestifer Auster eat.
Tu facis ut nostras optata Lubentia mentes
Incolat, et triplici robore cincta Charis.
En umbrata genas intacta veste Iuventas,
Teque tunsque sibi semper amicat opes.
Te colit annorum series quibus ambedit artus,
Ne spoliet dulci luce nefanda dies.


page 180, image: dela0180

Duc nos cara Salus, quocumque sub axe feramur,
Aslacique rui sis sine fine memor.

Leonardi Metseneri Anagr. Dura Solmente serenus.

Sit fortuna tibi comes, et sit amica Minerua,
Sit tibi dux, Phoebus, sit tibi serva Charis.
Sit tibi Mercurius consultor, lupiter ultor,
Eunomieque quies, Eunomieque Labor.
Sic Aulae, et Musis, dura Sol mente serenus;
Ut terrae et nitido Cynthius ipse polo.

Gelii Sascarii Anagr. Alius Celsus agris.

Sis aegris alius, Phoebeo munere Celsus,
Et tuus ante alios celsius exstet honos.

Iani Gruteri Anagr. Gratus in versu: item, Ter Argus in usu.

Forte per Aonios spatia bar alacriter hortos;
Pone sequebatur Momus hiante labro:
Cumque trias Charitum propere spexisset euntem,
Muneribus mactis obvia fecit iter.
Obtulit Euphrosyne tua dia Pericula, peplo
Mnemosynes Sophiae scripta decente manu.
En; ait, exemplar veteris praelustre nitoris!
Perlege; perlectum mentis in arce nota.
Cum legerem, Momus nasum ducebat aduncum,
De facie cupiens te quoque nosse virum.
Mox aderat; rutilis tabula splendente pyropis,
Effigiei pandens Calliopeia tholos:
En hic est Ianus Gruterus, gratus in omni
Versu, terdixit, ter resonante lyrâ,
En hic est omni ter prudens Argus in usu;
Ter dixit, Nestor, ter Charis, inquit, erit.
Interea Momus crepat omnibus intestinis,
Eitque suae matris versus in ossa lapis.
Tunc sibi tunc placnit Phoebi grex totus; et ille
Dum placet ipse sibi, tanta Grutere, facis,


page 181

Ad eundem:

Dimidiata dies fulgit, Pyroisque suprema
Fert Hyperionidem per tabulata poli:
Quis novus hic claror? quos sentio pectore motus?
Mercurius venit, magne Grutere, tuus
O quot sermonis de te dat edulia! quanti
Promus honoris adest, promus amoris adest!
Quam cupide gusto tam dulcis mattya succi!
Talia vix Iuno miscet honora Iovi.
Vos Heliconiades, iam vestri claudite rivos
Nectaris: hoc nectar dulcius amne venit.

In effigiem Taubmanni.

Ecquid agis pictor? Taubmannum pingere tentas?
Ecquid agis vates? quid tua metra paras?
Anne illum tabulis, anne illum carmine claudas,
Claudere quem nullo limite Fama potest!

Musae noster amor.

Quisquis amat Venerem, raro redamatur ab ipsa:
Fit sociis crebro fabula nota viris.
Quisquis amat Musas, Musis redamatur ab ipsis,
Et sibi perpetuum nomen ab orbe parit.
Qui sapit, is Veneris Musae postponit amorem:
Stultus amat Cyprin, atque ex Helicone fugit.

Ad Ianum Gruterum.

Grutere, pulcritatis,
Quâ Roma culta Suadae
Interpolavit ora,
Praelustris architecte:
Praelustris inter omnes
Atlas Critici Senatus;
Cui credidit supremum
Doctrina tersioris
Antiquitatis axem
Quid mirer? et quid, inquam,
Tua scripta mirer unquam?


page 182, image: dela0182

Linenda scripta cedro;
Miranda scripta Musis,
Servanda scripta Laudi:
O sat gerunt Laboris!
O sat gerunt Honoris!
Laboris aeviterni.
Honoris aeviterni.
PERICULIS, iuventae
Vernante flore factis,
Documenta dignitatis
Tam clara prodidisti;
Documenta claritatis
Tam digna protulisti.
Ha quid Periculorura
Phrasi, stylo diserto
Disertius videtur?
Ha quid Periculorum
Inventione pulcrâ
Pulcralius videtur?
Nectar Persculorum,
Mulsum Periculorum,
Odor Periculorum,
Semper replete mentem,
Meam replete mentem.
Et tu Periculorum
Grutere dulcis auctor,
Faventiae sapores,
Lubentiae liquores,
Cornu mihi propina
Doctrinae Apollinaris;
Quod exhibes quod offers
Fidii tui ministris.
Fidii tui minister.
Gaudebo semper esse:
Gaudebo semper illi


page 183

Litare thure, mulso;
Gaudebo semper illum
Laudare pumilillis
Anacreonticillis.