---

page 1, image: s001

EURICII CORDI SIMESUSII GERMANI, POETAE LEPIDISsimi, opera poetica omnia, iam primum collecta, ac posteritati transmissa. Quorum catalogum versa pagella reperies.

AD LECTOREM.

EURICII CORDI POETICORUM OPERUM Catalogus.

[Gap desc: toc]

EURICII CORDI BUCOLICORUM ECLOga Prima.

Impia de vivis illum nisi fata tulissent.
Occidit heu nostrae pulcherrima gloria terrae,
Invictusque sui populi servator et auctor,
Quem gemit omnis homo, quem stent armenta gregesque,
Quem scopuli, rupes, iuga, valles, antra, paludes,
Lustra, lacus, silvae, fontes et flumina lugent.
Omne mei mallem pecus interiisset ovilis.
Bina tamen moriens nobis hic pignora liquit,
Audentem specie nymphis certare puellam,
Et iuvenem, patriae heredem virtutis, Adonin.
Quem, si firma virum tandem solidaverit aetas
(Id superos unum rogito) mihi spero futurum
Praesidio, et durae quondam miserescere sortis.
Faus: Hic iter hac hodie Marpurgum versus Adonis
Tendet, ubi hibernans natales incolet agros.
Lyci: Vana ne iam fictis succendis gaudia verbis ?
Faus: Hoc ex urbe die rediens mihi rettulit Idas,
Vidit hic armatos iuvenes, stratosque caballos.
Dum Loquor, ecce sonat vacuas hinnitus ad auras,
Quadrupedansque venit mediis equitatus ab arvis,
Iamne videns quod non tibi mentiar ? aspice quaeso,
Compare ut insidens manno se iactet Adonis,
Ante suosque dies in ahena [Reg: aena] luce coruscet.
Lyci: Non, etiam ex ipsis praesens Iuppiter astris
Afforet, acciperent similem praecordia motum.
Faus: Ergo leves properi confestim aptemus avenas.
Obviaque ex isto modulemur carmina clivo.
Lyci: O ego quam cupidus si possem id Faustule vellem,
Torpeo ut implumis frigenti pullus in imbre,
Lurida labra tremunt, stupidos rigor occupat artus,
Sunt lacerae, cernis, manicae, tritusque cucullus.
Si tamen algentes scapulis incussero palmas,
Attentabo, sacrae dictate canenda sorores.
Faus: Iam vicina magis subter vineta propinquat,
Tu prior incipias, praesens tibi spirat Apollo.
Lyci: Qui modo vos saltus alio sub sole Napaeae
Accipiunt, quod habent nullos haec pascua flores ?
Praecipites plenis simul huc properate canistris,
Spargite luteolas per compita, spargite calthas.
Faus: O formose puer formosa nate parenti
Clara ducum soboles, divo sata stemmate proles,
Huc attende parum, nec agrestes despice cantus,
Nulla tibi pariant nostrae fastidia cannae.
Lyci: Tityrus Andinis licet in magalibus ortus,
Caesarea coram sua maiestate canebat
Carmina, et obtinuit, quos olim perdidit agros.
Nos utinam gratis possemus Adoni placere.
Faus: Sic te virgo parens longum tueatur in aevum,
Et videas laetam post centum saecla senectam,
Quam similem ad generosa refers patris ora decore.
Martius admista resplendet Pallade vultus.
Lyci: Claude tuos oculos, radiosaque lumina conde.
Quis tantum poterit vel nivens ferre nitorem ?
Non etiam magni quae fert Iovis arma volucris,

Phoebaeum licet inspiciat non degener orbem.
Faus: Imo aperi, et tristi profer nova gaudia mundo,
Sed cave ne placidate contuearis in unda.
Hoc, tibi nil simili Narcissus imagine, fecit,
Tabificoque sui factus flos haesit amore.
Lyci: Talis crediderim iuvenili Bacchus in aevo
Conspiciendus erat, comitantibus undique nymphis,
Cum Nysaea levi transmisit pascua curru,
Inque pigro altorem Silenum risit asello.
Faus: Imo qualis, ubi Deli iuga visit, Apollo.
Sed tu parvus adhuc puer es, tua pullulat aetas.
Non secus ac virides rumpentia lilia thyrsos,
Quaeque in odoriferis rosa coepit hiare rubetis.
Lyci: Felix haec nimium, nimiumque beata puella,
Te quondam in sociis thalamis fruitura marito.
Si modo mortalem non dedignabere sponsam,
Nec promissa sibi qua dearum vincula sperat.
Faus: Hi quoque felices, quibus hoc sua vivere tempus
Fata dabunt, quo tu patriis sublimis in armis,
Atque virile latus forti circumdatus ense
Commissa Hessiaci moderabere frena Leonis.
Lyci: Magna tuo populo certa spes indole surgit,
Macte vigore puer, bellacem imitare parentem,
Et secura vagae pascent per lustra capellae.
Desinet infestus pecudes abducere miles.
Faus: Aurea purgatos pax amplexabitur agros,
Et quibus adversos armis modo rusticus hostes
Arcet eis pinguem, facto tunc vomere, terram
Scindet, et excluso tutus colet arva timore.
Lyci: Omnia melle fluent, pia largiter omnia tellus
Proferet, immensa rumpantur ut horrea messe.
Magna nec accipiant infusum dolia mustum,
Plenaque stent saturi noctu ad praesepia tauri.
Faus: Ipsaque tunc repetent antiquos flumina cursus,
Nec magis excrescens tantam cataracta saburram
Eiciet, multae qua iam periere novales,
Esaque prata diu vulsum traxere salictum.
Hanc ego adesse diem tantis desidero votis,
Quantis alma novi cupimus fore tempora Maii,
Dum tenues longo balant sub frigore caprae,
Consumptaque vacans farragine pendet ahenus.
Faus: Tunc ego gauderem, tua si mandata venirent,
Sive putrem vernae sementi findere terram,
Sive tuae iubas ligna advectare culinae,
Nec gravius toto plaustrum hoc ex rure videres.
Lysi: O tua si mihi tunc vel servo armenta liceret
Ducere, quam pingues his vellem quaerere campos,
Nec me luce querens [Reg: quaerens] cantu superaret Aedon,
Quam minus aestivo fragiles sub sole cicadae.
Faus: Non ego plus possum, graciles stridere cicutae
Incipiunt, ductisque sonum disperdere rimis.
Lysi: Vidisti ? faciles arridens flexit ocellos,
Spero quod augustas pervenit carmen ad aures.
Faus: Ah gravis armorum crepitus, circumque strepentes

Quadrupedes istum nequeunt admittere cantum,
Et tot eum stipant mimi, scurrae, parasiti,
Totque fori rabulae, tot inertes indique vappae [(reading uncertain: ?)] ,
Invisum quibus est nostrae modulamen avenae,
Qui, quoscumque vident canere, aversantur agrestes,
Ac malus essemus, quem dant funalia, nidor,
Nos abigunt, seseque adigunt, sua commoda quaerunt,
Invidiosus eis vates, odiosus Apollo.
Lysi: Utcumque est, ea nos illum audivisse putemus,
Et vana stolidi sic credulitate fruamur.

ECLOGA SECUNDA.

Est breve transmissis post tres iter Alpibus ortus,
Quo vetus in tractu patet urbs, modo nescio nomen,
Non procul undosus lacus est, quo defluus annis
Contiguos bifida muros allabitur unda,
Uber ager, laeti colles, satis amplaque circum
Pascua, mox dicam tibi, iam scio, Mantua fertur.
Hic nivei dominus pecoris prope flumina pastor,
Ad viridem recubans in opaco frigore clivum,
Sustulit argutos altum super aethera cantus,
Quos non fagineae superent dulcedine glandes,
Non mixtus butyro favus, et non molle colostrum.
Aego: Iam scio qui fuerit, quo, dic, indutus amictu ?
Mops: Quo pecus hoc etiam fuit illi palla colore.
Aego: Candidus est, gelida qui Faustum lusit in umbra,
Ut retulit veteres Gallam quibus arserat ignes.
Mops: Nunc age dic isto tibi quid de vate videtur ?
Aego: Omnia consequitur magnas per ovilia laudes.
At fuerat felix in eisdem Tityrus arvis,
Non levibus tantum silvestria ludere cannis,
Sed fera magnorum doctus quoque proelia regum
Ingenti cantare tuba lituoque sonoro,
Debita cui cessit victoria iudice Pane,
Et penes hunc auctor propriam fore dixit Apollo,
Dixit, et ipsa fides sequitur, semperque sequetur,
Quod vero nostris male de pastoribus audes
Hoc dare iudicium, facit aut antiqua simultas,
Aut quod erit potius, tantarum inscitia rerum.
Adde quod ii noti coram obversantur, amici
Omnibus, hinc facili sic consuetudine sordent.
Ut docet indutus Christi nos voce sacerdos,
In patria non est acceptus gente Propheta,
Advena fama volat semper maioribus alis.
Mops: Non sum adeo ignarus, scio, qui bene, qui male cantat.
Aego: Dic mihi quid calles ravos nisi fundere bombos ?
Quando cies flato porcos in pascua cornu,
Mops: Quod mihi commodius, quam sunt mala carmina vobis,
Texere fiscellas, piscari, stringere scopas,
Inventaque tenax tilia deglubere suber,
Et quaecumque vacans solet exercere subulcus.
O mihi quam melior cunctis haec subula musis
Flexaque (luxati quamvis) est lamina cultri,
Quae vacuum rursus replent mihi saepe salinum,
Dantque fere tot quotquot terit usus in anno
Perones, manicas, ollas, obbasque, cadosque.
Quae refer utilitas vestris ex cantibus istis
Suppetit ? Invenio nullum, qui carmine parvam
Sustentare domum, tenuemque acquirere victum
Possit, inauditi laceris in vestibus itis,
Vix male defendit consutilis inguina cento,
Nuda rigent genua, attrita pes exit aluta,
Et madidi pluviis stillant per pilea crines.
Aego: Huius id est vitium saecli, morumque malorum,
Iugibus et certe res fleri digna querelis,
Tale dei stupidos homines contemnere donum.

Si foret haec, qualis dum vixit Tityrus, aetas,
Si docti saperent reges, et cederet unquam
Horrida barbaries, et atrocis classica belli,
Candidior miseros vates fortuna bearet,
Et sua respiceret tristes tutela camenas,
Forsitan et nostrae tunc audirentur avenae.
Saxonicis tamen hac dux tempestate colonis
Imperat, aeternum mittens in saecula nomen,
Qui facili auscultat cantantes aure Poetas.
Quandoquidem Aonidum perculsus amore sororum
Disparibus quondam dedit erudienda cicutis
Ora, nec erubuit virides habitare miricas.
Quos videt hinc illis vates incumbere sacris,
Et per finitimas pastores ludere silvas,
Alter ut Augustus sublimem asciscit in aulam.
Praeterea patrium compascua saepsit ad Albim,
Undique perpetuum labentibus humida rivis,
In quibus hi cantent alterno carmina versu,
Seque agitent propter cincturam tempora laurum,
Quam quoque et ille sacra primus de Phocidis ore
Transtulit, et nostris coalescere iussit agris,
Ut minus Eurotae ripas modo tegmen inumbret.
Mops: Pollicitos plures vidi, qui multa dedissent
nullos, at dederit quisquam bis, terne, quaterne,
Non tamen hoc semper faciet, licet indigus ores.
Nil magis offendit, quam crebrum poscere munus.
Has igitur linquens alias amplectere curas,
Quae tibi tam parvum possint augere caprile,
Pallentemque famen de paupere cogere tecto.
Ut gravidam tecum portes in pascua vulgam [Reg: bulgam] ,
Utque sit (optatus si forsan venerit hospes)
Quod super instratam promas e caudice mensam,
Plenus lacte [(reading uncertain: ?)] calix, inscripti meta butyri,
Molles caseoli, bimae praesegmina pernae,
Et quae fictilibus servantur salgama vasis
Aego: Ut suspensa suas vitis complectitur ulmos
Lentis capreolis, serpentes saxa corymbi.
Sic ego dilectas mihi maxima numina musas,
Qualemcumque etiam faciant per ovilia famam,
Non ut vel minimum contendam vincere vatem,
Aut aliquam sperem, quamvis miser, inde salutem,
Sed quia dulce placet tantum mea gaudia carmen
Unica curarum requies, et sola voluptas.
Mops: Formidata famens tandem lupus oppida quaerit,
Ex alio quondam mutatus corde loqueris,
Cum tenuem ante focum plorans ieiunia proles
Concutit assiduis patrias vagitibus aures,
Ille buas frustra, pappam tibi clamitat alter.
Tunc, scio, tu raucos in grandia mulctra fluores,
Gratius audires pressantibus ubera palmis.
Et melius sub fuste melos percussa daret sus,
Quam quae vis referam morientes guttura cygni.
Dulcius est carnem quam carmen dicere verbum,
Non steriles prosunt ad inania viscera cantus,

Quos faciunt tauri vestris ego praefero versus,
Aego: Fervidus urget amor mea (quo trahit ille sequuntur)
Vota, nec ulla umquam declinabuntur habena.
Tantus et in calamos affectus crevit et arsit,
Ut nihil utilius, nihil oblectantius illis
Praetulerim, Venetae advectent licet omnia naves
Quaecumque Indus,Arabs, et Seres munera mittunt.
Naiada non ardens ita Pan Syringa petivit,
Facta paludoso cum margini inhaesit arundo.
Non ita conspectas Satyrorum turba Napaeas
Gliscit, ubi primis redimitae tempora fertis
Enixae celebrant thalamos epulasque Cybelles [Reg: Cybebes] ,
Et iam laeta suo cuculus facit omnia cantu.
Nec volo, nec possum talem compescere mentem,
Non mea me proles, me non remorabitur uxor,
Nec quae mecum hiemat, me cumque aestivat egestas,
O si quis medias raptum me turbo per auras,
Sisteret umbrosum Parnassi in rupe sub antrum.
Ut prope congressus Phoebumque deasque viderem,
Imbiberetque meum praesentia numina pectus.
Contigit hoc patriae cuidam sub vallibus Ascrae,
Et sacer hinc subito cecinit nova carmina vates.
Mops: Quo iuvat usque tuo demens errore labora.
Postquam nulla potest illo te cura levare,
Rapa subintrantes abeo convertere scrofas.

ECLOGA TERTIA.

Vidisse, Aepolides hunc concinnavit Amyntas.
Attamen hiscentem longo iam solis ab aestu
Diluto liquidi sublevimus unguine sevi.
Damo: Sat modo laudasti, quae sit sonus ipse docebit,
Quare si quod habes carmen, modulare parumper
Dum satur in gelidis grex pabula ruminat umbris.
Thyr: Nullus in hoc usus studio est, vere inscius artis
Non agile possum voces infringere tactu.
Damo: Omnis erat vitulus qui iam fert cornua taurus.
Non bene qui nunquam male, nulli innata magistro
Ars venit, assiduis opus insistere curis.
Ut bonus hoc sciret labrum contrivit Amyntas.
Thyr: Pareo, vicinum mecum succede sub antrum,
Qua cavus exesa resonat testudine tofus.
Damo: Aspicis ut summae motare cacumina silvae
Cessant, et tacitum patulas nemus arrigit aures
Incipe, sic tenores tibi Pan custodiat haedos.
Thyr: Diva Iovis proles demissae es aethere musae
Dicite quae maior Veneris ditione potestas,
Quid miserabilius quidque infelicius, et quid
Durius humanae poterit contingere vitae ?
Formosae cupido Crocales accensus amore
Daphnis ab aeriae sic coepit vertice rupis.
Totus amoena foret campus violaria vellem,
Omnigenosque daret flores colocasia, stacten,
Balsama, Narcissos, Hyacinthos, Lilia, calthas,
Smilacas [Reg: Milacas] , abrotonum [(transcriber); sic: abrotanum] ,samsucum, nardon, amomum
Et quodcumque bonos exhalat germen odores,
Ut mea quando aderit mihi quam promisit ad horam
Inveniat Crocale teneros quo pascat ocellos,
Effusasque comas tepidis sub solibus ungat,
Et mihi ne dicat, quid sordida rura pererras ?
Quae laceras intra saepes hic gaudia quaeris ?
In tali ne iuvat te rusticitate morari ?
Atque adeo misere fumosis degere tectis ?
Immundas ad haras olidaeque natabula cortis,
Multus ubi fimus est lutulentae suntque paludes,
Campestresque trahunt semesa cadavera corvi.
Bella veni Crocale, nec talem concipe mentem,
Non fuge quae superum spernentes aethera divi
Delicias petiere suas, factique coloni
Magno in honore pios habitarunt inter agrestes
Posthabito quod idem multi diademate reges
Fecerunt, veteres ut narravere parentes.
Nec meo ab officio videar tibi vilis amator,
Hoc quoque praecipuum fuit et laudabile munus,
Aurea quando novi fulserunt saecula mundi,
Et prima innocuis esset mortalibus aetas,
Plus quam sceptra pedum laudis decorisque ferebat.
Rege parente satus Phrygiae sub vallibus Idae
Paverat armentum Paris, altae moenia Romae
Accepere suum quondam a pastoribus ortum.
Quid loquor haec? sacri quibus enthea corda prophetae,
Per quos ipsa suas mulgarunt numina leges,

Pastores fuerant, casta vix natus ab alvo
Ad pecudes voluit primum innotescere Christus.
Qui quoque se dixit Pastorem, cernis in aede
Ut vinctum es humeris succollans baiulet agnum.
Agnus et ipse dei dignatus ovisque vocari
Quos sibi plus aliis fidos habuisset amicos
Pascere iussit oves, hinc magnus in urbe sacerdos
Insignis baculo dominatur in omnia Pastor,
Et magis hoc gaudet quam summi nomine regis.
Nec tamen hanc laudem terrarum terminat orbis:
Indecor est visus quondam caelestibus aether,
Addita ni fuerint nostrae quoque munera caulae,
Quae modo clara micant nocturno sidera caelo
Pan, Aries, Taurus, Capra, Haedi, Suculae, Aselli,
Plenaque perpetuo iuxta Praesepia feno,
Ausus et adverso canis occursare Leoni.
Sic doctus caelum, et venturi praescius imbris
Rettulit Arnophylax [(reading uncertain: ?)] , docet experientia verum.
Vidimus aestivis ad crates noctibus ipsi
Saltare ignitas altum per inane capellas,
Saepeque succensis lucere Parilia culmis.
Quin, ipsi immortale Iovi qui fundere nectar
Dicitur, in patria pecudes servaverat Ida.
Sic etiam posita caelestis imagine lucis
Thessalicum iuxta fluvium versatus Apollo,
Quod maiora hominum genus his praeconia tollunt ?
Est nihil in nostra quod conditione recuses.
Quod iure obiciens coeptum asperneris amorem,
Attamen huic timeo madidus ne interpluat imber,
Ne me divitior se donis impicet alter.
Quanta puellarum nostra haec aetate cupido
Creverit, emuncti tot iam testantur amantes.
Sum puer, at memini, quo magnum tempore munus
Esse putabatur, si textam flore corollam
Quis daret, et paucas in parva sindone spintres.
Nunc poscunt Tyrio splendentem murice limbum,
Et grave bracteolis strophium, fuluumque monile.
Haec dare non possum, mea solae dona capellae,
Caseoli, pyra, poma, nuces, his dives abundo,
Quae selecta tibi dum veneris optima servo.
Et cicur in clauso malueta lepusculus horto
Pascitur, hic molli dudum tibi tergore crescit.
Praeterea scio qua gemibundus in arbore turtur
Educat exclusos, quondam tua gaudia, pullos,
Quos ego quaque diu solitus bis visere luce,
Praeveniens volucres ne amittam, denique tollam,
Contristabo pios, ut tu sis laeta, parentes,
Hei mihi plus misero quam se conspectus in unda
Narcissus Daphnesque petens frustra oscula Phoebus,
Haec tibi si Crocale pertaesae munera sordent,
Et nullum modo vis oblita agnoscere Daphnim.
Sed mihi non opus est quid tale timere futurum,
Supremi quoties reminiscor ab urbe recessus.
Si numquam fictae lacrimae, si vera fuerunt,

Quae tunc roseis audivi verba labellis.
Sanctum conchifero patet extra valla sacellum,
Cuius summa frequens circumdat saxa corymbus,
Et prope sublimis pandit sua brachia quercus [(transcriber); sic: percus] .
Huc mea me Crocale clam dura matre secuta
Talibus alloquitur (iuvat has meminisse) querelis,
Unica Daphni salus, mea spes, mea Daphni voluptas,
Te precor occultum miserere fatentis amorem,
Quo penitus tactae dudum incalvere medullae.
Quemque verecundus pudor hanc celavit in horam,
Cogor in audaces iam nunc erumpere voces.
Inter tot iuvenes, quot festa luce sub ulmum
Conveniunt, ducuntque leves de more choreas,
Qui mea sperarunt socio connubia lecto,
Nullus erat, qui per sua blandimenta, vel ampla
Munera, virgineam potuisset flectere mentem,
Ante meas quamvis alta sub nocte fenestras
Assidui blanda iactarent carmina voce,
Et locuples agri fuit, et formosus Alexis.
At tu nescio qua mihi cor dulcedine vincis,
Ignotoque animos tabescere vulnere cogis.
Sed levis ante fuit qui nunc gravis aestuat ardor,
Tristia cum caro privantur lumina pastu.
Dimidiumque meae divelli sentio vitae.
O tua si numquam mihi visa fuisset imago,
Non his ingemerem curis, nec in ignibus essem,
Quid faciam deserta ? quid est cur vivere sperem ?
Non ego te fracti per parva foramina vitri
Amplius aspiciam, tenuem dum texo mitellam.
Nondum finis erat, cum me malus eminus Alcon
Ut sequerer magno exspectans clamore vocabat.
Pallidior buxo Crocale tunc ire volentem
Suspicit, et niveis me circumplectitur ulnis,
Cumque vale extrema cuperet proferre loquela,
Impediunt medium lacrimae et suspiria verbum,
Proque sono creber madido singultus ab ore
Excidit, et iunctae luctantur flebile palmae,
Hunc ego cum vivus potui tunc cernere planctum,
Non aliquem tristi credam periisse dolore.
Quis veterum quam nos umquam plus flevit amantum?
Dura nimis miserum tunc me fortuna trahebat,
Iamque tenet, non a pleno licet ire caprili,
Non alias esses mihi tot non visa diebus,
Tantus ab illa animos nobis furor abstulit hora.
Nulla magis requies, me mutuus ignis adurit,
Sicelis ut simili non ferveat Aetna camino.
Nescieram qualis res esset amare, sed eheu
Nunc miser experior, quam sit lacrimosa voluptas,
Quam plenusque aloes favus, oblectabile vulnus,
Alta querelarum piscina, doloris abyssus.
Quam male discrucier, quanto vagus impete ducar,
Vos patulae testes fagi, quas omnibus horis
Impatiens misere sublimi persono cantu,
Ut iam quaeque meos volucris moduletur amores.

Vos quoque in his omnes scitis convallibus alni,
Inciso Crocales quae fertis nomina libro,
Quos gemitus, et quae semper lamenta profundam.
Dii faciant felix ut huic sit finis amori,
Inque meum veniat tandem nova nupta cubile,
Et matres claudat Crocale, et mihi mulgeat agnas,
Longius est carmen, sed non memor omnia servo,
Haec cantante semel nuper Corydone notavi.
Damo: Non ita post factos dulce et cessare labores,
Nec saliens adeo blando iuvat unda susurro,
Quam tuus hic cantus, tenerum cape praemia caprum.

ECLOGA QUARTA.

Peneque diffracto secum trahat ilia dorso ?
Meli: Hoc modo non pudeat me, discere Moeri magistro,
Si post hac aliquam pecudem percusseris umquam,
Non ita te saevum facili ferat impetus ira
In mediam, baculum qua gesseris, exspue palmam.
Innocuus nulli mortem sic inferet ictus.
Non anus hoc Phillis docuit, sed maximus Auson,
In grandique mihi legisse volumine dixit.
Meli: Ergo ne quae Phillis docet haec tu falsa putabis ?
A qua praedonum didici adiurare luporum
Incursus, ne quis cupiatue queatue nocere,
Quod mihi si nolis forsan tu credere verum
Ter super armentum tria dicam verba, videbis.
Tunc adiuratis caudam his permitte vel aurem
In bove, qui multis erret per lustra diebus,
Vel medio, quando est furor esuriesque decembri,
Non nisi vel cauda veniet, vel saucius aure,
Meli: Magna refers, acri sed plus ego fido Molosso,
Et quamvis fragili consaeptae vimine mandrae.
Quam tamen haec tentem potius mendacia credam.
Securum per aperta pecus iam rura vagatur,
Nullus ei caeco lupus insidiatur ab antro,
Et calidos Phoebus paulatim colligit ignes.
Quando vacat grata frigus capiamus in umbra,
Qua vicina patet diffuso tegmine fagus.
Aspice quam varii flores, quam pulchra virenti
Cespite ridet humus, molle est utrimque sedile,
Et per amoena sonat fugitivus gramina rivus.
Moer: Desidiosa sumus pastores turba, supini
In viridi tremula sub fronde quiescimus herba,
Nostraque compacti tantum est meditatio culmi,
Interea sudat fervente colonus in aestu.
Meli: Haec modo non semper, sunt nobis otia nosti.
Quid? cum tristis hiems Scythicis defertur ab oris,
Nudaque stat passim delapsis frondibus arbor,
Omnis canet ager, concretaque flumina torpent,
Numquid sollicitus per summa cacumina pastor
Esuriens cogit pecus ? altum carpere muscum
Vix datur, et secta ramos arrodere quercu.
Tunc miser upilio, cui non grave pabula plaustrum
Arctat, et absumpto pendent praesepia feno,
Excutit oppressas nive per montana miricas,
Accipit adversi Boreae penetrabile flamen,
Nequiquam tenerae munitus nebride caprae.
Interea laeti post condita farra coloni,
Cum modo signatos tritura coegit acervos,
Magnos ante focos antiquae sacra Vacunae
Concelebrant, gravis in corylo dum volvitur anser,
Et nova deferbent oppletis musta culullis.
Moer: Suspice, quid levi post ramum in cortice scriptum est ?
Plurima turgidulis concrescit littera rimis,
Magnaque compositos ostendit pagina versus.
Meli: Perlege quam primum, tu me procerior exstas.
Moer: Non queo porrecto discernere singula visu,

Quod iacet ad vepres advolue et subice saxum.
Meli: Quis tamen illius, miror, sit carminis auctor,
Num puer Antigenes? sed erit scio Gosius Horlus,
Dicitur hic sacri vidisse cacumina montis,
Primus et Hessa novem duxisse per arva sorores,
Posseque digna deo cantare poemata Phoebo.
Est tamen illius docilis Mnasylus alumnus,
Qui superet tantum calamis et voce magistrum.
Moer: Ipsa quis hic fuerit (vis audi) exordia dicunt.
Caprigeni ductor pecoris Simithusius Aegon
Quicquid id est caro modulans inscripsit amico.
Meli: Numquid et is duces inter strepit anser olores ?
Stridula sic simulat vocalem vespa cicadam,
Et per odoratas prorumpit corchorus herbas,
Sed tu perge, meas tibi surrigo sedulus aures.
Moer: Totius effigies mundi venerabile numen,
Cui duo praefigunt rubicundam cornua frontem,
Et sonat imparibus septemplex fistula cannis:
Seu Tegeaeus ager, seu te tua Maenala servant,
Magna Pales, simul alma Ceres, intonseque Bacche,
E tuos cum Satyris Fauni, Nymphaeque sorores,
Naiades, Dryadesque, et Oreades, atque Napaeae,
Quae iuga, quae silvas, quae florida rura tenetis,
Denique vos omnes agrestum diique deaeque,
Oro meis faciles advertite cantibus aures,
Et propiore pios attendite mente precatus.
Si qua colonorum vobis substantia curae est,
Aut aliquam saturi tutelam ruris habetis,
Hanc precor hanc omnem praesenti impendite fundo,
Quem meus hic multo coluit sudore Menalcas [(reading uncertain: ?)]
Frigoribus toties contractus et humidus Austris,
Ne quis abarmentans subeat frumenta iuvencus,
Aut pedicam exutus dum stertit agaso caballus,
Nullum in eo lolium nullae innascantur avenae,
Non asper tribulus nec acuta cardus herba.
Cum veterem repetit iam visa ciconia nidum,
Et mediis pendens sublimis alauda sub auris,
Nuntiat aptato ver nactum scindere dente,
Mane senis thalamos linquens Aurora mariti
Exprimat humentes fecundo rore capillos,
Caelestisque pluat tacitum dulcedinis imbrem,
Quo tumidae accipiant genitalia semina glebae.
Tunc procul ex alta glomerantes urbe columbae:
Et malus absit aper, tranansque ad Strymona nubes.
Proveniant gravido praegnantes mergite culmi,
Et sectae non ampla satis sint horrea messi.
Usque precor prono mea vota capessite nutu,
Quando renascentes ostendit vinea gemmas,
Insolitum prohibete gelu, vermesque malignos.
Ipse fovens teneras defendat pampinus uvas,
Ut cum vimineas aperit vim demia sepes
Rauca fluant multis ad praelum labra diebus,
Quodque cados quondam, repleat tunc dolia mustum.

Non rapidus clauso lupus insidietur ovili,
Non corti vulpes, nec adunco milvius ore.
Non apibus meropes, non melli taxo nec ursus.
Cumque expulsa novas quaerunt examina sedes,
Non longinqua petant fugitivo lustra volatu.
Demum quicquid habet reum meus ipse Menalcas [(reading uncertain: ?)]
In vestras commendo manus, facitote perenne,
Annua multiplici cum fenore dona redundent.
Hoc bene de nobis pastoribus ille meretur,
Quos inopes fovet ac nutrit, quibus omnia pandit
Dapsilis ignotis etiam advenientibus hospes.
Solus hac tristes in tempestate camenas
Respicit, investes miseransque e sorde poetas
Erigit et miti largitur plurima corde.
Quod mihi iam caeso pinguent carnaria porco,
Et premit infusus natantia tigna siligo,
Immo quod hos habitat vitalis spiritus artus,
Illius innumeras pietati debeo grates.
Ni foret hic non ipse forem, mea pendet ab illo
Vita, velut salvo crescens in palmite botrus.
Ergo prius verso retro fluet Aedera cursu,
Nutantique ruens desidet vertice Beurus
Quam tanti, et moriens, oblitus dicar amici.
In quaecumque olim pecudes ego pascua ducam,
Si quicquam fragili poterit mea fistula culmo.
Tam mihi munificum semper cantabo Menalcam,
Donec in hoc vegetus palpabit corpore sanguis.
Utque sciat seris ventura nepotibus aetas,
Omnibus incidam per silvas carmina fagis.
Meli: Quod iuvenis tantum posset, quis crederet, Aegon ?
Scilicet hoc fuerat, primis quod parvus in annis
Quando meis festa pueris in luce coiret,
Contemptis nucibus, baculoque, pilaque trochoque,
Poneret in solis ludens solacia cannis.
Moer: Crescite crescenti dulces in cortice versus,
Perpetuosque dies nostro supereste Menalcae [(reading uncertain: ?)] .

ECLOGA QUINTA.

Tempora, qua viridis turgeret imagine tellus,
Et quod strymoniae dudum rediere volucres,
Non adigi potui quin hoc ego credere nollem.
Tity: Adfuit Antigenes, Chromis, Alcon, Mopsus, Amyntas
Et rubeam indutus tunicam Corydonis Alexis,
Astacidesque Micon, cui gallinacea cauda
Canduit in vario conum complexa galero.
Tu quoque nobiscum vellem Alphesiboee fuisses,
Magnaque vidisses ista certamina luce
Inter Bestavium Lycidam, quendamque Theonem,
Quae tibi quando vacat si vis ex ordine dicam
Alph: Hoc age fac quaeso, sed quem, die ante, Theonem,
Nam quis sit Lycidas multis iam novimus annis.
Tity: Ut ferum fatear, quo natus nescio patre
Matris enim, suus est ut caprae filius haedus.
Hoc scio, quod domino quondam servivit Iollae [(reading uncertain: ?)] ,
Cui noctu exuvias, pictum furatus et arcum
Vix triiugum potuit fugiendo evadere lignum.
Alph: Iam teneo fragili solitus garrire cicuta,
Ridiculus toto fuit hoc in rure poeta.
Tity: Recte ais, at Latiis hac messe reversus ab oris
Quantas, audires cuperem, proclamitet artes,
Quam facili dicat se ludere posse camena.
Hic ubi iam plenas consedissemus ad obbas,
Et lenita fames, et pressa libido bibendi,
Intrat, et elato resupinus taliter ore
Incipit (intenti nos omnes ora tenemus)
Salve laeta cohors et praedita robore pubes,
Si foret ex vobis cui musica sacra placerent,
Qui velit aeternis sese immiscere poetis,
Dignaque perpetua modulari carmina lauro,
Me petat hac longe celeberrimum in arte magistrum,
Clarum laude virum, redeuntem ex Phocide vatem.
Quo sit Cirrha loco, qua sit, scio, parte Cithaeron,
Quas Parnassus aquas habet, et quae numina Delphi.
Visus Pieridum chorus est mihi, visus Apollo,
Inter quos medius sacras spatiabar ad undas,
Et mea de vivis tingebam labra scatebris.
Hinc novus emineo tot notus finibus auctor,
Qualem non usquam longissima protulit aetas.
Ipse mihi Thamyras, mihi Methimneus Arion,
Et vetus Amphion, cedit mihi Thracius Orpheus,
Insignisque Linus, quamvis pater adsit Apollo.
Praeferor hac cunctis iam tempestate poetis,
Quos Germana fovet, quos educat Itala tellus,
Nec mihi se quisquam potis est componere pastor,
Seu Latium certet, seu graecum ludere carmen.
Iudice si mecum certarit Tityrus Ande,
Iudice se victum concedet Tityrus Ande,
Nec mea Sicelides aequabunt carmina musae,
Quicquid et Ascraeus modulatur arundine vates,
Mille istis calamis haedos, et mille capellas,
Et totidem merui melioris vellera lanae,
Quaeque alia insanus posuit mihi pignora cantor.

Plura locuturo subitam collectus in iram,
Talibus insurgit Lycidas, et vocibus infit.
Quae mala te rabies, quae te dementia vexat?
Inter tot celebres ut faex et amurca Poetas,
Qualis coniferas inter saliunca cupressos,
Usque adeo falsis te tollas laudibus, ut te
Non pudeat tanto mendacia dicere fastu?
Nos nescire putas, qui sis, quae carmina possis?
Sic utinam, velut es nobis, tibi cognitus esses,
Et miser in caecis latitares bubo cavernis,
Nec tot habereris ludibrio oloribus, et non
Tam manifesta foret, quae nunc inscitia prodit.
Dic mihi pastorem vel tot de milibus unum,
Qui tibi victori pomum nucemve dedisset.
Tune malis aliquem potuisti vincere culmis?
Qui tot ubique moves quo cantas rure cachinnos.
Insani pro Castalio te pocula strychni
Credo bibisse, quibus tantum cepere furorem
Infatuatati animi, medicos non consulis aeger?
Tanta tibi fuerit saltem sapientia vellem,
Ut si quas aliquo squillas prodire sepulchro
Videris, has vellas, et ab hac te peste repurges.
Non tulit illa Theon transuersa tuentibus hirquis
Antigenis baculum furiosa mente prehendit.
Sed levior penna Lycidas mox prosilit, et se
Correptae citius propere tegit obice sellae;
Si vir es et forti qua tibi sub pectore virtus,
Aggredere, et minimum mihi curua in vertice crinem,
Aspice quam timeam, trepido quam corde pavescam,
Qualiter esuriens conspecto sorice felis.
Hac etiam oppressum pulsasset voce Theonem,
Nin senior subito se interiecisset Amyntas.
Quis novus hic, inquit, furor est? quae bella paratis?
Non volumus tantas inter vos surgere lites,
Pone Theon baculum, Lycida tu proice sellam.
Pascentes non ista decent convicia vates.
Si tamen insanire libet, contendite cantu,
Et iudicamus uter melior, promptum esse Theonem
Audisti, nec adhuc credo certare recusat.
Tu modo si quid habes, sed non temerarius, aude.
Non ita, tum Lycidas, fecundum rusticus imbrem
Orat, ubi emoriens fisso seges aret in agro,
Et quia non aliud possum hic deponere pignus,
Acratum hoc ferat ille pedum et mea pallia victor,
Tres nisi det victus ligulas, fac certet Amynta.
Ad quae verba Theon, huic quae fiducia vespae,
audeat ut contra vocalem stare cicadam?
Tres ego non ligulas, tibi tres promitto capellas,
Indic quem vis cumque diem, vel iudice Pane
Non timeo, veniam calamis et voce paratus,
Et faciam, ne plus hac me levitate lacessas.
Effugium quaeris, Lycidas ait, incipe si quid
Iam potes, et quem te iactas ostende poetam.
Vince, nec hanc (si quam ducis modo) neglige laudem.

Quod si vis prior ipse canam, tu deinde sequare,
Quae simul ac dixit; sublatam flectere vocem
Incipit, et nostras mulcere his cantibus aures.
(Ut sim rite memor, divae concedite musae)

Epithalamium Ducis Ioannis et Elisabetae.

Hic finem faciens iussit cantare Theonem.
Tunc miserum audisses illum disperdere carmen,
Ut melius duris scarabaeus strideat alis.
Cantus ei, ut quondam congressi ad flumina mures
Hostibus intulerint in margine proelia ranis,
Magna utrinque fuit, dictuque miserrima caedes,
Nos tamen interea compresso risimus ore
Tot vocum lapsus, incompositosque sonores.
Sed nihil iste minus tentis ad tempora palmis
(Sic quoniam tectas maior vox ingruit aures)
Garriit, et magnum se aequare putavit Homerum,
Gavisus veluti quassans crepitacula pupus.
Quid multa? unanimi lata est sententia voto
Victorem Lycidam, victumque tacere Theonem,
Hic meruisse negat, tres postulat ille capellas.
Alph: Gaudeo plus, quam si natum mihi Battulus agnum
Nuntiet, id veterem Lycidam potuisse sodalem.
Vivat et hac secum contentus laude fruatur.

ECLOGA SEXTA.

Syl. Huc polypheme veni, quid in isto sole vagaris
Et tua nequiquam solo tegis ora galero?
Mollior hic requies, et opaca sub ilice tellus,
Et tremulas inter gratissima murmura frondes,
Hic etiam, si vis (fuit haec tua saepe libido)
Iam potes alterno mecum contendere versu.
Non magis exsultans tolles mea pignora victor.
Est nova disparibus tandem mihi fistula cannis.
Quem tuleras nuper cogam te reddere caprum,
Hunc tu pone, duos haedos ego pono vicissim.
Poly. Nil modo de tali dicas certamine Sylvi,
Non idem est animus semper, non una voluntas,
Maxima succensam rapit indignatio mentem,
Nec memini quod eram qua nunc ego concitus ira.
Est propior cantu fletus, non unica gutta
Sanguinis, incisum si quis me pungeret, iret.
Syl. Mirabar quid oves tanta iam voce fugares,
Totque precareris multae contagia pestis.
Dii melius dixi, quae te vesania vexat?
Sed nec adhuc cur sic irasceris audio causam.
Poly. Si potes exspectare, vagas dum vertero foetas,
Accipies, habet iste gregi mala gramina campus.
Syl. Hoc meus ut faciat pro me consuevit Hylactor,
Qui simul ac monstrata pecus, velocior Euro
Advolat, et claro fugientem pone latratu
Insequitur, donec repetitum cogat in agmen.
Poly. Nunc audi, iustum scio te non dicere factum,
Multa licet festis opera exercere diebus,
Quae differre nocet, nec fas nec iura resistunt,
Ut madidum dubio foenum subspergere soli
Aegrotum curare pecus, siccare novales,
Claudere migrantis fugitivam examinis uvam,
Et veniente aestu rumpens arcere fluentum,

Sicque vel ad sanctum crates transponere pascha,
Si modo sat pingues putrent uligine glebae.
Quod tamen hoc sacro Mariae sub vespere feci,
Exiguoque meos perones unguine levi,
Non aliter quam si divos Erebumque negassem,
Adfora resciscens nuper me Naso citavit,
Naso sacerdotum nequissimus, unus agrestum
Hoc in rure metus, nil curans numina iudex,
Et, nisi quinque darem gallos et quatuor agnos,
Me voluit vetiti prohibere a limine templi.
Nil me flere meum, mea nil querimonia iuvit,
Quin hodie hanc monitus cogebar solvere mulctam [Reg: multam]
Quod male dii vertant, ut primae morsus ofellae
Mors sit, et occlusas suffocet buccea fauces.
Syl. Quid iuvat iste furor, quid tanto accenderis aestu?
Talibus adde modum (pariunt incommoda) verbis,
Ne tacuisse velis, non est revocabile dictum.
Poly. Quae loquor hic, fido soli tibi credo sodali.
Syl. Esse scias magnum sacris maledicere crimen,
Quale sacerdotum genus est, electa deorum
Turba quidem, et tincti divino chrismate patres,
Quos omni obnixe debemus honore vereri,
Et quibus omnipotens iussit parere voluntas.
Poly. Quis tamen insipiens adeo deus eligat istos,
Sed taceo, volui peruersos dicere nequam.
Et quid si dicam? Stygias num trudar in undas?
Syl. Insanis Polypheme, tace, vel parcius illa
Fare, nec in iustos mala dic convicia divos,
Et quod paucorum scelus est, non obice cunctis.
Poly. Una omnes semper vexamur febre capellae.
Syl. Non minus a summo concessa tonante potestas
Ut libet aethereum reserare et claudere limen.
Poly. Non nisi furtivos habeant pro clavibus uncos.
Stertentemue queant postico fallere Petrum.
Syl. Sunt etenim nosti qui nostra piacula soluunt.
Et qui, quod magis est, invictum et cuncta potentem
Quinque deum verbis (o si quis talia norit)
In sacra ab excelsis delabi altaria cogunt.
Candidus angelicam panis mutatur in escam
Quod mistum fuit ante merum, dicentibus illis
Fit cruor e fixo qui Christi pectore fluxit.
Haec utique in nostram peraguntur sacra salutem,
Ut pia respiciant humanam numina sortem,
Ne tenera occidant gelidae vineta pruinae,
Ne pulsata gravi denutet grandine messis,
Ne lupus incurrat, mala ne pecus ulcera tentent.
Poly. Nostra sacerdotes curare negotia credis?
Annua ni caperent parientis fenora nummi,
Quasque gemens trabibus vix sustinet exedra fruges.
Nullus in aede foret cantus, nullusque precatus,
Et nudae starent sine luce et honoribus arae.
Nostra salus minime est illis, et commoda, curae.
Immo dolent gravidis si campus flavet aristis,
Vilia ne vendat dives frumenta colonus.

Praeterea multo quicquid sudore paramus,
Esuriunt et hiant ieiuni more leonis,
Sive lupi, e saltu qui visis imminet agnis.
Qui pecudes unquam caprimulgi, quique redivi
Acrius esugunt? quod eis est splendida vita
Fuluaque congeries plena seruatur in arca.
Nos vacuos querimur loculos, tenuemque culinam.
Omne quod in rure est, ad eos sic confluit aurum,
Qualis in effossas ab agro pluvia unda lacunas.
Sive obeat, seu vitales homo detur in auras,
Quicquid agunt etiam sit quantumcumque pusillum.
Maxima semper habent sine duro praemia callo.
Quoque magis capiunt, minus exsatiantur avari.
Credo si qua pecus rasam inter cornua frontem
Ferret, ut ex densis faceret glabreta salictis.
Syl. Nulla suis voluit deus esse negotia seruis,
Quae sacra non mundo temerarent membra labore.
Sunt, quos casta decet puro mysteria cultu
Attrectare, nec in nostra se volvere sorde,
Pastores nostri, quibus omnes subdimur agni,
Aequo animo si nos tondent mulgentque feramus,
Turpe suo aduersum pecus insultare magistro.
Poly. Non adeo patiens ovis est, placidissima quamvis,
Cui sua tondenti non subdere crura ligentur,
Quae non, si pungas subtercus forcipe [(transcriber); sic: forpice] vivum,
Calcitret, et contra vi, nisu, voce laboret.
Omnia quae memoras melius te novimus ipsi.
Non ego sum solis versatus semper in agris,
Me quoque viderunt aliquando moenia civem,
Et mihi sunt visae plures quam quattuor urbes.
Hic didici, ut nequeas meus ista docere magister.
Magnos (ut fateamur) eis debemus honores,
Et merito nuda simul omnes fronte daremus,
Quando bona regerent et nos ratione praeirent.
Non sunt quae fuerant in priscis tempora saeclis,
Cum veteres vixere patres, sanctique Prophetae,
Totque pio Christi passi pro nomine divi,
Quorum multa vides depictam gesta per aedem,
Et quam duxerunt omni sine crimine vitam.
Hic sua pauperibus Martinus pallia scindit,
Hic largus dispendit opes Laurentius, illic
Aurifer obrepit nocturnis praesul in umbris,
Clamque maritales iacit in penetralia dotes.
Dic quotus haec sequitur iam nunc exempla sacerdos:
Quo, videas, fundant Christi patrimonia luxu,
Quantis deliciis, quibus illecebrisque fruantur.
Scorta tegunt, pascunt catulos, volucresque ferasque,
Securi quicquid miseri patiantur egeni,
Hi licet ante fores clament, lacrimentur, et orent
Per quaecumque deus tormenta subivit Iesus,
Antiquo potius Baccho seruire videntur.
Nam veluti sicca fuerint a dipsade morsi,
Omnia distentam dimittunt vina per aluum,
Continuaque madent noctu ebrietate diuque,

Interea in pluvia pastor sitit, esurit aura,
It, redit, arcet, agit, vertit, fugit, illinit, ungit.
Quando petit prono serus magalia sole,
Illapso madidi perones imbre coaxant,
Pileus excutitur, suspensaque penula stillat,
Nil nisi liventi tunc mixtum lacte moretum,
Vel cum rancidulo, si festum, brassica lardo
Ponitur, aut fissis, si autumni tempora, rapis.
Ut sua tune habeant plorantes frustula nati,
Non saturi surgunt e mensa saepe parentes,
Nec manet esuriens quod posset lingere felis.
Et nisi cum sancti capimus libamina panis,
Non aliquod toto vinum gustamus in anno.
Ut taceam, mala quot nos infortunia sternunt.
Nunc aegrae moriuntur oves, nunc horrida grando
Sternit agrum, et scabri pereunt rubigine culmi.
Nulla sacerdotes talis fortuna molestat,
Qui sat habent ad quem stet cumque ciconia ventum.
Stulta ideo est pietas, quod festae imponimus arae,
Et tantas augemus opes, luxumque fovemus,
Quo male post egeat careatque domesticus usus.
Sed quod eis, dices, superis damus, hoc ego nunquam
Credo, quis excelsum tantus contingat Olympum?
Qui tot abest quot non ingens per milia saxum
Decideret septem, si quis demitteret, annis.
Hic saturi ambrosiis epulis, et nectare divi
Omnigenis semper pro voto rebus abundant,
Nec quod nostra volunt quicquam sibi donet egestas.
Syl. Non impune fuit cuiquam contemnere divos,
Quos certum est etiam tantillo munere flecti,
Multa vetustatis possunt exempla docere,
Quae quoties festum est nos plena audimus in aede.
Nec nostrum credas mendacia dicere Ianum,
Qui veneranda ferunt arcanis sacra locellis
Omnes huic testes plura et maiora loquuntur.
Nonne vides in quem demissa catenula fontem,
Et quos contigerit sacrorum cistula panes
Seruari et multos durare perenniter annos,
Et varios aegri pecoris sanare dolores?
Quae dum non voluit quidam olim credere pastor,
Nec dare prosaluo grege quem promiserat agnum,
Saxea diriguit mutato corpore moles.
Vera loquor, toti res est ea cognita ruri,
Nec procul hoc nostris spectata parentibus agro,
Exstat adhuc praesens, veniensque exstabit in aevum
Et grex et pastor primis ubi Bestava rivis
Exoritur, pavidi circum terremur agrestes.
Ipse ego praeteriens ibi vidi saepe viator.
Ignarusque diu verum pecus esse putavi.
Poly. Non ego tam simplex, nec ero tam credulus unquam,
Haec ut vera putem, vanae sunt omnia nugae.
Talia praetendunt capiendis retia nummis.
Syl. Esto, pios nunquam poteris reprendere fratres.
Qui sua pro vili bona deseruere cucullo,

Et tenuem malunt mendici ducere vitam,
Horum me miseret, non sunt ut ceteri avari
Accipiunt quae quisque potest dare dona colonus,
Caseolos, linum, pullastros, ova, legumen.
Nec tamen haec gratis, bona nobis praemia reddunt
Sontibus inferias facientes manibus orant;
Pluraque dant veniae pro solis milia verbis,
Quam pro tot nummis Romana Palatia mittunt.
Poly. Isti plus aliis nequam, peruersior ordo,
Quem penes omne scelus, vicium, crimenque fovetur,
Se tamen hic solum caelestia regna mereri
Iactat, et in divos sua vult post fata referri.
Non ita suspensae monstrant ante ossa tabellae;
In quibus aeria iudex super iride Christus
In laevum gladio mala deicit agmina rictum.
Plena his calvastris trahitur carruca, nec usquam
Plus densis animas incursant daemones armis.
Syl. Non magis ausculto, nimis es Polypheme profanus.
Sat super his, Intrant sparsae coryleta capellae,
Ne quam praedo lupus prensam deducat, eundum est.

ECLOGA SEPTIMA.

FEsta dies aderat, quae septem a paschate finit
Hebdomadas, primo surgens illuxit Eoo
Lucifer, et pepulit dubias aurora tenebras,
Cum sic Singlesio Pius est auditus in agro.
Ite novis laetae sub solibus ite iuvencae,
Quando salutares humectant gramina rores.
Quaerite quod dudum vobis immune vacabat
Pampineo sub colle solum, qua plurima surgit
Alnus, et incuruo sinuat se Sualma fluore.
Plena viret tellus alta quam saepe tuebar
Ut meliora forent hac vobis pascua luce.
Nunc errate meae per amoena rubeta capellae,
Carpite frondentes salices, cytisumque, thymumque.
Io io quam rutilum puro iubar aethere surgit,
Nulla minatur aquas nubes, iacet humidus Auster,
Lenior Eois immurmurat Eurus ab oris.
Plumbea sunt, quae non istud praecordia caelum
Exhilaret, quae non haec rerum oblectet imago.
Tam vario apricatur ager ridetque colore,
Tot florum species tot commiscentur odores,
Omnia quae mater produxit germina tellus,
Candidiore hodie testantur gaudia vultu.
Quin etiam densa querulae sub fronde volucres.
Dulcius assueto tenues modulantur in auras,
Nos quoque qui colimus crucifixi nomen Iesu,
Dulcia iucundo resonantes iubila plausu,
Sacra celebramus festae solennia lucis,
Qua pater omnipotens summum patefecit olympum,
Intonuitque novo rutilantes fulmine linguas.
Fixa colonorum pendent in postibus arma,
Stiva, iugum, vomis, rastrum, ligo, runca, securis,
Versaque dormit humus, missum requiescit aratrum,

Nulla racemiferas exercent pastina glebas.
Solennes induta togas plebs templa frequentas,
Et pia succensas rite offert munera ad aras,
Quas circum Tyrio fulgentes murice mystae
Vota precesque ferunt, sacrataque pocula libant:
Quae, quia non oculis possum, volo mente tueri,
Et praesens animo, licet absens corpore, plango
Pectus, et obstipos in caelum surrigo vultus.
Iam videor pictum super iride cernere Christum,
Qui e media nostrae testudine despicit aedis.
Hinc superas arces, hinc Infernale barathrum,
Efflet ut hoc patulis nigros e naribus ignes,
Illae transpicuam fundant per limina lucem.
Si non torta sacros globulos mihi licia seruent,
In digitis orabo meis: quid Iaspidas optem?
Quid quos Inda alios huc dactylotheca lapillos
Mittit, et insertum denos discriminat aurum?
Conveniant alii solitam post valla sub ulmum,
Conductoque vocent comptas Corydone puellas.
Seu posita faciant cursus certamina meta,
Vel quaecumque salax instaurat ludicra pubes.
Me iuvat hic solo modulari carmen in agro,
Et celebrem cantare diem, mihi Iuppiter adsit,
Non qui factus olor, qui fuluum versus in imbrem
Turpia commisit stupratis furta puellis.
Sed qui sidereo convexi e vertice mundi
Missus adest unus cum patre et prole creator,
Quo pia corda calent, atri perit umbra reatus,
Enthea bis seni quo quondam pectora fratres
Coeperunt, variasque hominum novere loquelas,
Et nova mulgarunt passi magnalia Christi.
Te precor alme deus, sacrum te numen adoro.
Quicquid es (haud equidem niveam te credo columbam,
Sed quod caeca nequit mentis comprendere nubes
Pneuma) tuos nobis praesens immitte calores.
Restitue algentis sopitum cordis amorem,
Conceptoque nigrae cedant fulgore tenebrae.
Sancte deus clemens et delectabilis ignis,
Grata laborantum requies, sincera voluptas,
Unica curarum maestique medela doloris,
Dulcia dans miseris in amaro gaudia fletu,
Hoc non cassa die, quaeso, sine vota reverti,
Si tota te mente colo, si credo fidelis,
Et facio mihi quae doctrix ecclesia mandat.
Te quoque virgo parens totius gloria caeli
Exaltata super divam regina coronam
Invoco, fida meis patrona precatibus adsis,
Fac precor, ut facili clamans exaudiar aure,
Difficile est aliquam sine te sperare salutem,
Quando quidem coniuncta pio tu mater Iesu
Sola potes nati iustum sedare furorem.
Virginea ostendis pressantibus ubera palmis,
Quae tenera infanti dederant alimenta puello,
Cum miser ad nudum gelido sub frigore foenum

Vagiit, et saevi fugiens edicta Tyranni
Angelico Phariam iussu properavit in oram.
His potes angustas aerumnas addere, totque
Qui materna tibi laeserunt corda dolores.
Ipse cruenta suo demonstrans vulnera patri,
Enumerat quae nos propter tormenta subivit,
Insultus, alapas, velamina, verbera, spinas,
Sputa, crucem, clavos funes, commixtaque felle
Pocula, quaeque sacrum transfixit lancea pectus.
Praeterea totidem recutitae opprobria gentis.
Tunc adeo clemens pater et placabile numen
Dicitur, ut nequeat nostrae non parcere culpae.
Tu modo diva fave, querulo succurre clienti,
Qui tibi, declivi quoties ego sole revertor,
Praetereoque tua venerabilem imagine quercum,
Offero compositam transversa ad clatra corollam
Et quando gravidis flavescit culmus aristis,
Quem primum secui gratus suspendo maniplum.
Parce quod exiguum nuper funale ferebam,
Cum fuerant casti solennia februa partus,
Et tibi tot faculae plenam luxere per aedem.
Scis quod nostra vorax mellaria perdidit ursus,
Et surreptus apum labor hoc nil profuit anno.
Cum redit Augustus, cum summa levaris in astra,
Maiorem herbarum portabit Amantia fascem.
Optime consolator ades, tua flamina spirant,
Intima nescio quis praecordia suscitat ardor.
Et penitas imo lacrimas e pectore cogit.
O super Hyblaeum dulcis mihi cura liquorem,
Et quascumque fabas huc miserit Africa lotos.
Non ita pingue sapit mihi lac, non suave moretum,
Non molles ita castaneae, non mitia poma.
Iam nihil in toto mundi placet amplius orbe,
Quod correpta sua dulcedine corda morari
Possit, non tanta est hac in tellure voluptas,
Quin mallem aetherea sublatus in arce locari,
Non ut quae divi potant ego nectara vellem
Ambrosiasue dapes, sed ut ipsius ora tonantis
Aspiciam, et sanctum caput hoc quod turpibus olim
Perfossum spinis, fuscosque rubente capillos
Sanguine concretum celsa in trabe triste pependit.
Perfida quid Iudaea tibi mitissimus ille
Fecit? quo meruit talem, dic, crimine mortem?
Quas ego pro tantis tibi poenas imprecer ausis?
Non quae iam tua sunt infernae sulpura flammae,
Donec in his vivis patiare miserrima terris,
Nec gravium visura modum finemque malorum
Exul in aeternum certa sine sede vageris,
Quodque facit semper te spes deludat inanis.
Non minus optarem venerandam cernere barbam
Incani, ex nihilo qui fecerat omnia, patris,
Qui vetus ante chaos fuit, et sine fine manebit.
O quanta illius bonitas, o quanta potestas,
Quantaque conspectis lucet sapientia rebus,

Quae faciunt alta toties ut mente stupescam,
Cum video certis vaga legibus astra rotari,
Tam variasque vices, quas fert natura refertque.
Nunc glacialis hiems, nunc feruida praeterit aestas
Fit nox, fitque dies, crescit, decrescit uterque.
Quae modo cornuta est, pleno mox orbe refulget
Luna, suasque regens iacit in terrestria vires.
Quis iubet eruptis segetes assurgere glebis?
Quis volucres tenui suspendit in aere nubes?
Quis pluviam decribrat aquam? quis fulmina mittit
Denique quis tantae sustentat pondera terrae
Ne cadat, et medias ne praecipitemur in undas?
Unus ab antiquo qui talia providet aevo.
Magne pater placido mortales respice vultu,
Proque tua, non pro meritis, bonitate tuere,
Quemque minaris eis miserans averte furorem.
Nam mala praesagi pastores omina dicunt,
Scilicet obscurum deperdere lumina solem,
Et fore perpetua nigram caligine noctem.
Haec eadem priscis es saepe minatus in annis,
Quodque secuta fides, pavidi videre parentes,
In media nox atra die stellaeque fuerunt,
Sed facili tunc te flecti pietate sinebas,
Ut sua mox timido lux esset reddita mundo.
Hac quoque iam nobis, rogo, mansuetudine parce.
Haec et plura Pius viridis de cespite clivi
Elata cecinit non ut silvestria voce,
Donec praecipitans extrema crepuscula vesper,
In nocturna pecus compellere saepta coegit.

ECLOGA OCTAVA.

Fau. DAphni meum forsan vidisti saepe Cilyndum?
Insignem bonitate canem, nullique secundum,
Quotquot vestra etiam tutantur ovilia Bessi,
Villosique Getae, latratoresque Molossi.
Daph. Albiolo clunes aspersum et crura colore?
Cui mutilae auriculae, nec levior histrice millus?
Fau. Hunc illum, placuitne tibi? robustior alter
Non fuit, et potuit volucrem praevertere ventum.
Mille mihi lepores, capreas, vulpesque prehendit,
Non ut in his parvis audax animalibus esset,
Non timuit viso concurrere cominus urso.
Hoc tutum custode pecus per quosque recessus
Pavit, et infracta est rapidarum turba ferarum:
Illius haec virtus certis mihi cognita signis
A caeco catulo fuit, ut quem Gallica mater,
Et similem fratrem primos e quinque cubili
Intulit, ille tamen post omnes lumina coepit.
Mortuus heu longam dormit sine fine quietem,
Qua Carthusiaci fruticosa cacumina montis,
Exiguumque patet praerupta in rupe sacellum,
Et vitreus flexo praelabitur Aedera cursu.
Quatuor ante dies laudata in pascua veni.

Quo puer in tractu dum venaretur Adonis,
Excitus e silvis medium sus fertur in agrum,
Quem gemini armabant, quanta in bove cornua, dentes
Hunc meus ut vidit, subito feruore Cilyndus
Ardet, et arguta tacitum dat voce latratum,
Stricta manu teneo nequiquam vincula, currit,
Meque reluctantem quasi per duo iugera tractat.
Donec missa levem concedit spira volatum.
Irruit infelix, et summos mordicus armos
Arripit, insultansque tenet, pugnamque lacessit.
Non mora, collectam frendens fera concipit iram,
Dextraque lunato medii secat ilia dente.
Protinus accurro, sed quid temerarius ausim?
Nil fuit in manibus mihi tunc nisi flexile vimen.
Ascensa auxilium sublimis clamito quercu.
Haeret adhuc hirto mordens in tergore victor,
Dum prolapsa cadunt per apertam viscera rimam,
Oppetit indigno gemitu, multumque cruorem
Fundit, et hinc parvo tristem post tempore vitam
Exanime ad fagum facta scrobe condo cadaver,
Hos in rugoso super addens cortice versus.
Fidus amansque sui custos dominique gregisque,
Raptorum terror devastatorque luporum,
Hic iacet insigni sublatus morte Cilyndus,
Ite canes alio, non hunc permingite grumum.
Daph. Me sine Faune queri, nihil haec te damna molestent,
Huc ades, et nostri contagia conspice saepti,
Quam misere infectus grex, et mutatus ab illis
Est ovibus, vestro quas spectans nuper in agro
Sub nullo dixti meliores ire magistro.
Fau. Hei quae ignava pecus neglexit inertia Daphni?
Nonne gravescenti potuisti occurrere morbo?
Et medicas adhibere manus, surgensque tenellis
Tuberibus vitium summa resecare novacla?
Nec sinere in totum pestem proserpere vulgus?
Certa tibi infectae morborum signa dedissent,
Ni tibi socordi non sedula cura fuisset.
Quam tu pone pigris vidisses pascere labris,
Inventoque ardens frictare in stipite tergum,
Huic propere explicitis quaesita per ulcera lanis
Impositum digito levisses providus unguen.
Daph. Ut seres habet ignoras, succede sub ulmum,
Dum redeo, mihi quid post saepta parumper agendum est,
Accipies qua sim deceptus fraude doloque.
Fau. Interea sparsas vado compellere tonsas.
Daph. In me nulla mali causa est, ego donec adessem
Quam potui impendi, mea quae vigilantia, curam.
Tempus erat flavas quo campus habebat aristas,
Et curua armati sudabant falce coloni,
Me quoque posthabitis ovibus mea farra vocabant.
Helcia, temo, iugum, radii, axis, tympana, canthus,
Feruida sollicitae fecere negotia menti.
Interea, tanti quando incubuere labores,
Conducto mercede pecus concredo Petulco,

Qui tacitum falsa condens sub imagine nequam.
(Hoc quod adepta mihi male rura faveret in agro)
Inque meae interitum caulae molitur, et omnes
Lanicio populatur oves, perque aspera ducit
Tesqua, per horrentes vepribus spinisque salebras,
Et quae plena malis prata et iuga noverat herbis,
Plus illi placuit cantans in messe Lycoris,
Et fucata genas Phyllis, quas saepe secutus,
Quando Cupidinei fructu potiretur amoris,
Deserta sine teste gregem sub valle reliquit,
Interea laesos sanies contracta per artus
Tuberat, et scabris surgit mentigo palatis,
Aspera sordentes obducunt tergora squamae.
Tempestiva linit nullus medicamina pastor.
Si qua dolens molli latus explicuisset in herba,
Viva statim veniens extraxit lumina coruus.
Cernis ut hic aries dubio vestigia gressu
Dirigat? ut geminae stent caeca in fronte cavernae?
Tunc et in affini qui pascit rure Philetas
Porrectis crustis, blandae et poppysmate vocis
In sua sex nostras pellexit ovilia foetas,
Octoque verveces, dextras quibus abscidit aures,
Ne binae possent crenae mea signa videri.
Tandem (ne longa teneam te ambage) peracta
Tonsura segetum, vectis et in horrea metis,
Inscius et nihil hoc ratus intermissa revertor
Ad studia, et lorum, vulgamque [Reg: bulgamque] , pedumque capesso,
Iamque exorta dies fuit, et sex altior ulnis
Sol tepidos nonam radios dispersit in horam,
Quas longinqua procul tondere per arua putavi
Nondum transpositis inclusas cratibus agnas
Repperi adhuc in quo cedens ego iugere liqui,
Cariceam ad casulam propero, iuvenemque requirens
Nil praeter lacerum in stratis offenso cucullum.
Fugit enim, et patrii repetivit ovilia pagi,
Hic modo subsiliens illata incommoda ridet,
Et sua, quae teneo, quondam fore pascua sperat,
Admiratus oves dimota crate recludo
Et voco, sed nulla recubantes voce moventur.
Sordida tum video fluere atro vellera tabo.
Et plenam illuvie pellem, scabisque rigentem.
Quos ego nunc divos, quae nunc ego numina poscam?
Quid miser aggrediar? de quo satis utile sumam
Consilium? vel quae poterit medicina parari?
Fau. Laeto sis animo, nec tantis sternere curis:
Quae pecudes sanent miscere unguenta docebo.
Daph. Sic tibi diva parens saluum tueatur ovile,
Dic mihi si quid habes, mea nil medicamina possunt.
Fau. Tondendi primum tibi sunt circum ulcera flocci,
Et vivo penitus purgandae flumine sordes,
Taetraque scabrities, tunc lotam cocta lupinis
Tingat amurca cutem, nigrumque bituminis unguen,
Et vagus argenti globus, et quae spissa ruborem
Pix habet, et vivum redolens terebinthina sulpur.

Nec gravis helleborus, candens nec squilla nocebit.
Et quibus ima panax in humo radicibus haere,
His potes amentis sucum admiscere cicutae,
Triticeamque simul puro cum fonte farinam.
Tristes quas papulae, quas insanabilis urit
Pusula (nos sacrum pastores dicimus ignem)
Continuo vivas resupinis obrue tergis.
Quodsi forte velis dubiam tentare medelam.
Retrogrados potes in testa contundere grillos,
Et graciles terrae vermes, superadditus illis
Anseris adsit adeps, acrique aspersus aceto
Viperei capitis cinis, hoc medicamine facto
Qua livere vides imbutum perline corpus.
Daph. Quae nam digna satis tibi praemia Faune rependam?
Quas referam grates? non me penes illa facultas.
Fau. Si maiore tibi possem succurrere vellem.
Daph. Ergo bonis avibus longos feliciter annos
Exige, meque tibi persuade semper amicum.

ECLOGA NONA.

LOlle quis hic labor est, quos robora caedis in usus?
Aep. Iam defessa suae tempus dare membra quieti.
Et tepidum ante focum pigrae indulgere senectae.
Lol. Aepole quotquot in hoc terrarum vivimus orbe,
Extremum ante diem se dicere nemo beatum
Debet, et ex omni felicem credere parte,
Quantumcumque pecus propriis sibi pascat in agris.
Temporis illius memini, quo dives habebar
Et locuples pastor, mihi grex oviumque suumque,
Atque capellarum, pingues cum prole iuvencae.
Quid superest cernis, gravida his mihi forda sub alnis
Cum tenera pascit vitula, geminisque capellis.
Vix quibus obtentis dulci de limine pulsus
Hac nova constitui mapalia ponere valle.
Aep. Heu quis tanta tuis casus dispendia rebus
Intulit? unde tibi haec, refer, infortunia surgunt?
Lol. Quid referam? pauper facile in sua damna loquetur.
At dulce est fido curas aperire sodali,
Dant quoque nescio quae iusti solacia questus.
Aep. Aede, sed interea cessans depone bipennim.
Lol. Et tu faginei conside in caudice trunci.
Nemo est qui miseros plus contueatur agrestes.
Sera nimis tardo labuntur tempora sole,
Quae teneri portant maturos Daphnidis annos,
Vivus adhuc esset, vellem, pater, et mea certe
Candidior fortuna foret, nec talis egestas
Me premeret, mea me felicem rura viderent.
Omnia coeperunt mutata lege retrorsum
Ire, novisque modis veteres deponere mores.
Ne quicquam trepidus surdum reus ante tribunal
Lacrimat, et parvos numerat cum coniuge natos.
Dicere non ausim iam qualis aranea lex est,
In quam si incideret securum viribus oestrum

Rumpit, at imbellis miserabile musca susurrat,
Et circumsperso manet illaqueata veneno.
Sex ego iuridicis nunc haesi in litibus annos
Divite cum Lycida, cuius magis ampla crumenae
Angustas mihi res fecit, contractaque saepta.
Ad mea communem lanii magalia callem
Triverunt, sed quodquod erat mihi, vile macrumque
Et vetulum dixere pecus, pretiumque dederunt,
Carius ut solum potuissent vendere tergus.
Aep. Non sic in media clamantes plebe loquuntur.
Cuique secant teneri pingui de carne iuvenci,
Et si effeta graves iam vidit vacca proneptes.
Lol. Hinc mihi corrasi quicquid fuit aeris, habebant
Verbosi rabulae, et poscentes munera scribae.
Aep. Qui fora, qui medicos sequitur, sit dives oportet.
Lol. Compositis tandem corrupto iudice causis,
Ut nec ei, nec lata mihi sententia cessit,
Cum modo sperassem vacuum instaurare bovile,
Vastataque nova replere propagine caulas,
Ecce potentatum sibi visus habere Philarchus
Ex alia pulsus nostra praefectus in urbe
Irruit, atque alias edicens quaerere sedes,
Me notis laribus, me dulcibus expulit aruis,
Horrida quae quondam densis spineta salebris,
Saepe mihi obtusum fesso fecere ligonem.
O quot ego his manibus truncos, sentesque vepresque
Euulsi, quantos a silva ad flumina campos
Aspicis, hirsuti viruerunt arbore saltus.
In quibus assiduo dum me sudare labore
Vidisset Corydon, vis te male perdere dixit.
Quid facerem? nihil investes liquere parentes.
Praeter cariceam casulam, lacerumque caprile.
Et fecunda super murem Foenilia coniux
(Haec quoque solius venit cum dote iuvencae)
Magnam pullitiem peperit, bis quinque puellas,
Et totidem pueros, quibus omnibus ipse superstes,
Dum mea fata sinunt, miseram traduco senectam,
Me tamen ante velim crudelis Parca tulisset,
Et modo cum superis caelestem civibus arcem
Incolerem, nec inops tanta infortunia flerem,
Nil parvi de me possunt sperare nepotes.
Perditus heu omnis labor est, ego linquere cogor,
Et tam culta mei tenet alter iugera fundi.
Dii faciant ut sit quam nunc secat ultima messis,
Et subeant post hac tribuli, zizania, lappae,
Effetisque leves glebis dominentur avenae.
Aep. Non aliter faciunt quos imperiosa potestas
Tollit, et a magno qui nati stemmate surgunt,
Et veteri nobis se nobilitate colonis
Praeponunt, altoque volunt in honore timeri.
Lol. Unde haec nobilitas nostri mortalibus aevi?
Primitus ex uno est hominum patre nata propago,
Sumpsimus e putri nos omnes corpora limo,
Nostraque post eadem consumet funera tabes.

Una est quae reddit generosos mascula virtus,
Qua sine degeneres, etiam cum Caesare, reges.
Nunc ea quam rara est, immo quam nulla, videmus.
Haec nisi forte putes, altos equitare caballos,
Et segmentatas varie discindere vestes,
Omnia deliciis postponere, vivere porcum,
Praedari, spoliis inhiare, et temnere divos,
Per quae nobilior cunctis est gesta Philarchus.
Aep. Tutorem miseris illum venisse colonis
Audieram, periit paucis haec fama diebus.
Lol. Me mea, te tua spes, et opinio stulta fefellit.
Nullus ubique lupus, nullus sic noxius ursus,
Nec gravior nostras tentat contagio caulas,
Non adeo malus est aestivis floribus Auster,
Non immissus aper fonti, non grando racemis,
Non caper arboribus, non caulibus hispida campe.
Omnia devastat, vorat omnia, reddit egenos
Quot quot ubique sumus pastores agricolaeque.
Quae sibi cumque videt fore commoda, quicquid habemus.
Nulla iustitiae facta ratione piique,
Surripit, et vacuam, qualis leo, glutit in aluum.
Aep. Nil dubita, quondam sat habebit si quid Avernus,
Styx, Phlegethon, Cocytus, et ater possidet Orcus.
Lol. Nos illi serimus, metimus, diffindimus arua,
Glebosos occamus agros, et quicquid agendum est.
Cum redit hibernum, quo nix et frigora, tempus,
Iussa foco advehimus gemibundo robora curru,
Non tenuem dat aquam, veteris non crustula panis,
Plena licet putres onerent carnaria pernae.
Et volucris vivat collecti farris acervus.
Aep. Audio quod quidam Mantous Tityrus olim
Obtinuit blandis amissum cantibus agrum,
Si potes et quid habes, augustas carmen ad aures
Concine, compositas supplex meditare cicutas.
Forsitan hae poterint aliquam tibi ferre salutem.
Lol. Consulis in cassum, priscis id profuit annis.
Cum pius Augustus, cum clarus erat Maecenas
Carminum amatores nostrorum, ipsique Poetae.
Barbara iam currunt contemptis saecula Musis,
Est et iners vulgus, cantantes ridet agrestes,
Nec faciles tanto versus auscultat amore,
Quin et deficiens iam vox mihi defit anhelo,
Immissusque meas sapo suffocat avenas,
Porrectis nummis opus est, nil fistula prodest,
Dulcius infelix tinnire pecunia coepit,
Et plus quam calami rigidas inflectere mentes:
Aep. Nescio, te miseror, quod si mihi tanta facultas,
Quo possem tibi cumque libens succurrere vellem.
Et mihi praeteriens incommoda contulit annus.
Si tamen exiguum nolles contemnere munus.
Adiicerem foetam gemina cum prole capellam,
Quam procul in glauco cernis pendere salicto.
Et fecunda, duos quater est enixa gemellos.
Lol. Quas tibi pro tanta grates pietate rependam?

Constat in aduersis qui sit sincerus amicus.
Hunc cape nervosis curvatum cornibus arcum,
Dulcia dilecti quondam solacia nati,
Dum frueretur adhuc iuvenilibus integer annis,
Atque meas ducens nemorosa in lustra capellas
Depulit ex alta silvestres fronde palumbes,
Aut in signatum direxit spicula clivum.
Aep. Cogor abire, vale: si vis hoc vespere mittam,
Et tua secretas duces ad mulctra capellas.

ECLOGA DECIMA.

Or. SI te nulla domi Charideme negotia cogunt,
Huc ades, et dubiis, ut amicus, consule rebus.
Cha. Inclusas stabulo mulget Silvina iuvencas.
Tota mihi in tutam iam nunc vacat hora quietem,
Quam soleo mediis semper dormire diebus.
Sed melior lento praestat vigilantia somno.
Dic modo, dum pronus rapidum sol temperat aestum.
Or. Huic te da tripodi, plenumque prehende culullum,
Non tepet, e gelida mustum puer attulit orca.
Cho. Non sitio, pingui distentus lacte tumescit
Venter, ut inflatum similet tibicinis utrem.
Or. Te puto cantorem quondam novisse Philetam,
Nasuta iuvenem facie, rectoque capillo.
Cha. Dicere plus de illo, quam tu me quaerere, possum,
Nam mihi conductus tres mercenarius annos
Seruivit, nec erat quisquam praestantior alter,
Non tantum sibi commissum curare bovile,
Infectoque gregi praesentem adhibere medelam,
Verum et aratores regere et frenare caballos,
Et nihil obliquo campum proscindere sulco,
Paruus adhuc quamvis nondum tria lustra peregit.
Utile servitium fuit illius atque fidele,
Donec compositis modulari coepit avenis,
Et totos animos solis aduertere musis.
Tunc omnis retro stabuli custodia cessit,
Omnis in utriculo cura incisisque cicutis.
Saepe quibus civit lascivam ad compita pubem,
Et nentes inter medius sub nocte puellas
Nil aliud faciens et labra et tempora trivit.
Corripui humane, secura quid otia ducis?
Cum tibi tot semper curanda negotia restant.
Liberae et aversae stant ad praesepia vaccae.
Altera in alterius truso furit ilia cornu.
Deberes acies feruente retundere falce,
Tosta foco tenerae conflectere vimina quercus,
Ut teretes fierent collaria vincula boiae.
Nulla vides ovis est, quam, si per devia deerret,
Ad numerum ut redigas, sua tintinnabula prodant,
Haec quibus appendas curuanda e stipite ligna.
Et stipanda forent contorta cannabe lora,
Quod mea si nobis ut nequam commoda seruus,
Tu tibi prodesses saltem, discissa lacerna est,

Quam duplici posses bene tute reducere filo.
Et laceri sunt perones, me si qua rogares
Frusta mei corii vellem dare, tu modo tantum
Quos soleae incutias inspica ad lumina clavos,
Nec sine inutiliter parsum evanescere sevum [Reg: sebum] .
Hos monitus surda nequiquam attentius aure
Audiit, et tacitum coepit demittere rostrum.
Quid tibi plus dicam? cum proxima reddita lux est;
Collectis sibi sarcinulis, mea saepta reliquit.
Nec possum quo scire loco quoque orbe moretur.
Audio ad Ausonios ipsum cessisse colonos,
Scilicet ut sciret compactis ludere cannis.
Credidit hac istic meliores arte magistros.
Or. Hinc modo collecti rediit ditissimus auri,
Non ut agreste decet genus, in similantibus undam
Vestibus, et viridi redimitus tempora lauro.
Audires quantis habitatos laudibus agros
Effert, quam laetas segetes, quam pinguia dicit
Pascua, nec nostris similem regionibus oram,
Nobilium foetam frugum pecudumque parentem
Luxuriare omni, ut felicia rura, nitore,
Tot quoque praeruptis ibi tolli moenibus urbes,
Quae miseros circum soleant ditare colonos,
Et quodcumque venit magno venale liceri.
Certe tam cupido mihi cor succendit amore,
Ut, mea si possem pecuaria ducere, vellem
Laudatas illo sub sole invisere sedes,
Et novus in tali terra considere pastor.
Cha. Sic tibi vesanam non possum credere mentem,
Dulcia ut exilio mutare novalia malles,
Atque peregrinos nostris praeponere fines,
Linquere certa, incerta sequi, sperareque velle,
Hoc cuius manifesta fides in rure salutis.
Si sapis hic maneas, mihi nota est Itala tellus.
Invida gens certe, quae quem Germania mittit
Pastorem insequitur, mistisque intoxicat herbis.
Id puer Antigenes probat, et quem Regius olim
Mons dedit, ut nostrae fieret nova gloria terrae,
Venturasque Iovis nobis praediceret iras.
Or. Quid si candidior me istic fortuna bearet?
Cha. Hac etiam, si vult, ea te regione videbit,
Si negat, Elysiis deges miserandus in hortis.
Non eadem omnibus est mortalibus illa. quod istic
Forte sit, ut dicis, nactus sibi multa Philetas,
Aurea non ideo credas ibi rura, nec Indum
Esse solum, vel quod fulua alluit Hermus arena.
Plures haec miseros quam reddit terra beatos.
Qui nihil asportat, nihil his deportat ab oris.
Sit nisi formosum qui vincat Alexin ephebus,
Ille novi poterit congesta referre peculi.
Qua scio, proh superi, vitiorum peste laboret.
Sunt etenim plures Sodomae pluresque Gomorrhae,
Miror eis alias ultores parcere divos.
Ipsemet Ausonios expertus abominor agros.

Tot fures, tot raptores, tot ubique latrones.
Or. Amplius in vestro non possum hic rure morari.
Qualiacumque alibi profugo mihi pascua sperem.
Scis ego qua pauper iam sollicitudine verser,
Et quam curta tribus merces mihi redditur annis.
Ad vos e patriis huc veni montibus olim
Per longinqua procul ductis deserta capellis,
Speravique mihi melius succedere fatum,
Invenio peius, tandem bona sidera mutent.
Ut veni, petii, faciles estote coloni,
Nulla meus vestris grex fert incommoda fundis.
Extremos liceat fruticem tondere per antes.
Arrisere mihi simulanti gaudia vultu,
Dixeruntque tuas ubi vis hic pasce capellas,
Omnia nobiscum communia prata tenebis.
Hic ego tunc bifidi prope sordida flumina Gerae,
Quas habito cepi vicino a Thyrside, sedes:
Has modo, si memini bene, quattuor incolo messes,
Occupor assiduo studio, fidoque labore,
Nunc ago, nunc redigo, nullum sinit otia tempus.
Quae tamen hinc habeo non dicere commoda possum.
Nil premo, luxatum stat post praesepia mulctrum.
Caprigenum pecus est, quod frondea pabula quaerit,
Sed nihil hic praeter calui sunt gramina campi,
Omnibus una eadem gregibus fert pascua tellus.
Et nulla est ratio quam sint diversa palata.
O quoties patriae maesti reminiscimur orae.
Quas ibi delicias, et quae solacia liqui?
Mallem perpetua nigros fuligine postes,
Fumosasque habitare casas, audire perenni
Ligna crepare foco, raucum bullire lebetem,
Dum sitiens rapido tellus ardore dehiscit,
Diffusae gelida fagi recubare sub umbra,
Seu per opaca sequi pascentes lustra capellas,
Et dum stricta tegit nive frigidus arua december.
Et calidum nudas fornacem scalpere suras.
O ubi nunc onerant fissae lignilia quercus,
Et cadit incussis labefacta securibus ornus.
Horreo, venturum dum mecum cogito frigus,
Tot me tristis hiems aerumnas ferre coegit.
Nostrae solus opes grex est, non annua messis
Detonso stat gramen agro, mihi quaeritur aere
Quocumque indigeo, sed nunc rugosa crumena est.
Cha. Qua regione velis meliorem quaerere sedem.
Non alibi est, quod non habeat Thuringia munus,
Immo divitior cunctarum opulentia rerum,
Quas humana sibi natura requirit, abundat.
Praecipue in nostris fecunda superfluit agris
Fertilitas, plenumque profundit Copia cornu.
Alma inopum nutrix tutusque Erffordia portus,
Vicinasque super tantum capit erigit urbes,
Quantum luxurians inter pecuaria taurus,
Ad quam tanta cohors ex omnibus undique terris
Confluit, ut facto sublimes agmine sturni.

Suppetit omne penus, lac, caseus, ova, butyrum,
Plenaque concisis stillant carnaria porcis.
Ut taceam, pyra, poma, nuces, aliasque feracis
Autumni dotes, raphanos, rapacia, napos,
Totque olerum capita in magnis coacentia vasis.
Et quamvis bona sit laudandi copia vini,
Cocta tamen sapidum dant nobis hordea potum.
Qui toties hilares facit insanire colonos.
Adde quod Aonides huc concessere sorores,
Et resonam praeses citharam asportavit Apollo.
Incipiunt multi iam nunc cantare Poetae.
Or. Quis tamen his sit honor, quae sit reverentia vidi.
Haec eadem nocuit mihi res, quod plurimus osor
Me petit, et limis caprilia devovet hirquis,
Seminat aegolethrum, roratas inficit herbas,
Longius hic tutum non est mihi ducere tempus,
Attamen ad patrios formido reducere pagos,
Non quod perdiderim sectas, velut Astachus, aures,
Sed quia me densis non audeo credere silvis.
Audio quod multi pecus amisere coloni.
Occidit Eurynomus miserorum tutor agrestum
Qui rapidos arcere lupos, saevosque latrones
Tollere consuevit, nostrumque caprile tueri.
Paruus adhuc nondum maturos filius annos
Induit, et magnis corpus non competit armis.
Hac tamen apparet pubescens indole virtus,
Nil ut eo sit opus quondam rectore timendum.
Non dubito clari fortissima robora patris
Concipiet, latosque potens tutabitur agros.
Interea quocumque loco nova pascua quaeram.
Haec bona confini quoque magnificantur in ora,
Ardua coctilibus qua moenia surgere muris
Dicunt, et riguus campum percurrit Elister.
Multae ibi sunt salices, multus cytisusque, thymusque.
Et sua pro quovis grege pabula, pulchraque tecta,
Nec velut hic fragili fultae tibicine villae.
Est et ibi Hessiaco Batti de monte profectus,
Qui plenum locuples custodit ovile Sibotus.
Et centum propriis includit cratibus haedos.
Hunc facilem fessas admittere spero capellas,
Et quas obiciam primum mihi credere frondes.
Cha. Quo male sane velis isto migrare sub aestu?
Longa via est, ductis rimis sitit arida tellus,
Confectumque pecus, mala quod contagia vexant.
Deficiet medio prima intra milia tractu.
Esto quod appuleris tandem, vitabitur aegrum.
Or. Seu valeat, seu deficiat, stata vota sequemur.
Gratus, iacta mihi quicquid dabit alea, tollam.
Putida si scabies, vitiosaque pustula surgit,
Id commune malum est, et plura caprilia tentat,
Ite meae peregre, tenues licet, ite capellae.

EURICII CORDI IN NATALEM CHRISTI Hymnus.

QUis nocturna repens astra fugat nitor?
Unde illud mediis in tenebris iubar?
Summo qualis ab axe,
Claros sol radios iacit?
Quo nam praeveniens ordine Lucifer
Tanto praeproperum lumine fert diem?
Ortus numquid Eous?
Num Titonius hic rubor?
Quae symphonia, quae musica, quod melos,
Quis concentus hic, et qui numeri sonant,
Quae vox, quae citharaeque,
Tam dulces recinunt modos?
En sunt angelici, sunt video, chori,
Demissi supero vertice nuntii.
Quae nam iubila fundunt,
Quae mandataque perferunt?
Quid pastoriciis approperant casis,
Et circumuolitant lanigeros greges?
Arrecta aure stupescunt,
Miratique timent viri.
Io Io quam bona, quam laetaque nuntia,
Quam iucundaque, quam magnaque gaudia,
Tristi desuper orbi
Hic fert caelituum globus,
Assertorum hominum, seruaque perditi
Rupturum populi vincula vindicem,
Summi viscera patris,
Natum virgine iam deum.
Quem repleta sacro pneumate concio
A tot pollicita est affore saeculis,
Quem captiva vetustas
Clausis poscit ab inferis,
Hoc signum, lacera non procul in domo
Foetam cum tenera prole puerperam
Istac inveniemus,
Una cum socio viro,
Qua Iudaea tribus, parvaque civitas,
Assurgens humili culmine Bethleem
Per declive cacumen,
Vicinis patet accolis.
O multis celebrem nominibus locum.
Hic felix Iacob pavit oves suas,
Hic coniux sua Rachel,
Iessaeusque cubat cinis.
Hic clarus lyrica rex fide nascitur,
Qui fuluas domuit pastor adhuc iubas,

Immanemque gigantem
Forti fudit humi manu.
At natale solum nunc geniti dei
Cunctis perpetuo tempore finibus,
Excelsam super aethram
Notescit nova gloria.
Heus nos o properi nos comites viri
Ad tanti patriam ducite filii,
Haec et nostra libido
Ipsam visere Bethleem.
En ut certa fides, veraque ut omnia
Haec est ipsa, papae, mater, et hic puer,
Tectos condite vultus,
Quis tantos radios ferat?
Sic immixta rosis lilia candicant,
Sic gemmans facies Persidos arboris,
Primo vere renidet,
Sic floret redolens citrus.
Haec tu femina, quam vaticinans deus,
Post iam facta statim sidera, prodidit
Calcati caput anguis
Trituram domino pede?
Haec tu, quam tot ab hinc enthea saeculis
Praesensere sacro pectora numine,
Praesagaeque Sibyllae,
Nec phoebi tacuit tripos?
Haec tu virgo, novos quae reparas dies.
Tu Iessaea ferens virgula flosculum,
Tu magni Solomonis
Caro dente nitens thronus.
Tu falsis rutilans ignibus es rubus,
Tu sicco madidum vellus es in solo,
Tu monstrosus Aaron
Natis stipes amygdalis?
Haec tu porta manens clausa perenniter,
Tu signatus es is fons vitreis aquis,
Tu non peruius hortus,
Et qui sunt reliqui typis
Salve, salve iterum sancta dei parens.
Salve iam posita candidior nive,
Formosissima virgo,
Et pulcherrime tu puer.
O immensa nimis, miraque caritas,
Quae felice tui te patris e sinu,
Summa traxit ab arce
In tristis lacrimas soli,
Et rerum dominum compulit omnium,
Propter foeda levis crimina servuli,
Hunc assumere limum,
Et taetrum chaos ingredi.
Tantae molis erat, tantus erat labor
Amissae miseros reddere gratiae?
An tanti fuit unquam
Humanum superis genus?

En quem siderei non capiunt poli,
Qui quassum tonitru concutit aethera,
In praesepe locatus,
Infans vagit homuncio.
Qui se cuncta replens condita sustinet,
Per quem ne gracilis musca quidem famet.
Paruo lacte fovetur,
Materni indigus uberis.
Nunc o sancte puer, maxime parvule,
Omnes unanimi te prece poscimus,
Placato bonus ore
Arride famulis tuis.

NICANDRI ANTIQUISSIMI POETAE, ET MEdici Theriaca, in Latinum carmen redacta per Euricium Cordum medicum.

REptilium, quae dente nocent, ictuque, ferarum
Tum varias formas, tum noxia vulnera, quis hae
Incautos perimant homines, illisque rebelles
Pestibus antidotos, mihi multos inter amicos,
Quos consanguineae iungit vicinia stirpis,
Care Hermesianax, facili veraceque Musa
Et candente libens ac promptus pectore dicam.
Ergo laborantes in silva et rure coloni
Te medicum obseruent, ut si qua ibi agentibus illis
Mortiferos rabido dentes inflixerit ore,
Abs te morborum medicamina certa suorum,
Quae prius ipse meo didicisti carmine, sumant.
Fama est multiplici variata phalangia forma,
Omneque serpentum genus, et quae cetera turba est,
Quae letale fovent, fundunt, spirantque venenum,
Anguipedum fuso prodisse cruore Gigantum,
Dum contra superum tollentes arma Tonantem
Illius trifido tererentur fulmine, si iam
Phocaici quondam prope sacra fluenta recessus
Non ficta Ascraeus cecinit mendacia vates.
At largos puncti facientem corporis imbres,
Atque unca invisum post tergum cuspide vermem,
Filia Titanis Coei Latonia diva
Produxit, celeri quando festina volatu
Boeotam impeteret quo perderet Orionem,
Quod puram ille deae vestem sordente sit ausus
Attrectare manu, Latitans hinc scorpius ille
Occultas tacite insidias mortemque paravit,
Et solidam fixo percussit acumine plantam.
Cuius lucida nunc, ceu venatoris, imago
Ardua praecincto micat inter sidera telo.
Quodque venenatum non magno reptile nisu
Omnibus ex stabulis, ex quolibet imo cubili,

Seu stratum sit humi, seu sit sublime, fugaris.
Tunc ubi torrentes, Phoebi vitaveris ignes,
Et scissos fugiens per agros tua membra locaris
Congestis facto stipulis sub nocte grabato.
Aut densos quando colles extremave vallis
Iugera, qua talis reperitur plurima pestis.
Nempe per umbrosas silvas per opacaque lustra,
Aut aequas ubi planities et densa vepreta,
Quae primum surgens herbarum foetus inumbrat,
Transieris, siccam tunc dorsi exuta senectam
Bestia segne trahit molli ceruice volumen.
Cum tepido sub vere suum modo liquerit antrum,
Et caliganti male cernit lumine, sed cui
Arrosus mox feniculi sua robora caulis,
Atque novum reddit, qualis fuit ante, vigorem.
Noxia serpentum redolenti spicula thymbra,
Ceruinique gravi cornu nidore fugabis.
Et siccum accendens gagatae quandoque lapillum,
Quem consumentis non exedit impetus ignis.
Multifidam filicem crepitantibus inice flammis,
Aut imas viridis libanotidos accipe fibras,
Tantundemque acris nasturci, his iunge duobus
Aequali capreae iam iactum pondere cornu.
Aut exsiccantem nares cerebrumque nigellam,
Interdum sulpur, foedum quandoque bitumen,
Ut sumpta aequali pendantur singula parte.
Vel tu threicium flamma succende lapillum,
Qui licet irriguis mersus tamen ardet in undis,
Expressaque statim restinguitur unctus oliva,
Huc quem fluctisoni mittunt a littore Ponti,
Qui, rude vulgus, ibi vescentes carne magistri
Pascendi pecoris sua post armenta sequuntur.
Praeterea graveolens candentibus in dita prunis
Galbana, et ignitum faciens urtica dolorem,
Dentatisque cedrum [(transcriber); sic: cedrm] maxillis sectile lignum,
Omnibus invisum serpentibus efflat odorem.
Istis auxiliis cava lustra nigrosque recessus,
Ac omnes tali purgabis peste latebras,
Et placido prostratus humi satiabere somno.
Sin haec difficili constent non prompta labore,
Atraque nox subitis tellurem contegat alis,
Finitisque operis dulcem tibi forte quietem,
Ut sua defessis redeat vis artubus, optes.
Tunc iuxta virides sinuosi vorticis alueos,
Amnicolam nepetam per obesas collige ripas,
His ea quando locis nascatur plurima, nanque
Udis laeta labris, et amoeno flumine gaudet.
Aut tibi casta salix, pulchro quae flore renidet,
Praebeat instrata securum fronde grabatum.
Sic quoque montanum polium, cuius grave spirans
Horret odor, nomenque suum quae debet echidnae
Herba, et ab Euxina quae fertur origanus urbe,
Quaecumque illarum decerpitur obuia, prodest.
Quin etiam multo per aprica cacumina flore

Ridens abrotonus, pecorique grata petitum
Pabula serpillum, molli quod pascitur horto,
Atque suas circum radices figit, et hirtis
Expassum foliis pendentia brachia fulcit.
Praestat item exiguam circumlustrare conyzam
Viticeasque comas, et spinosas anagyros,
Sic et punicea sectis ex arbore ramis,
Regalisque amplis licet hastae frondibus uti.
Accipe item innocuo medicantem frigore strumum,
Atque invisa pigris Scyra prima aestate bubulcis,
Quod tum, si pascens armentum has ederit herbas,
Praecipiti fuerat per inhospita devia cursu.
Hac ratione etiam densi coma pinastelli,
Cuius amarus odor longas effertur in auras,
Quaeque venenato fugat occurrentia morus.
Atque haec sola tibi substernenda decenti,
Quod struis in vacuo pernoctans rure, cubili.
Porro suspectas potes obturare cavernas,
Ut prodire foras timeant, nec sibila tollant
Colla tibi, si cedrinas in fictile baccas
Triveris, huicque tuos tibi cautus inunxeris artus.
Vel grave spirantis si germina pinastelli,
Siccaque quae incultis campestribus intiba surgunt
Palladio intuderis, facturus ut ante, liquore.
Hoc quoque cana modo tibi saluia proderit, et quae
Multa fere solas radix pretiosa Cyrenas
Incolit, et grato medicinam exornat honore.
Cunctarum doctrix etiam experientia rerum
Prodidit, et testans non vanum comprobat usus,
Vulnificus procul infesto quod porcus odore
Effuget horrendos cogatque facessere dentes.
Quod si rodentes olus et frondentia vermes,
Tetra quibus virides depingunt terga colores,
Vel tenerum florem per agros venientis hibisci
In medico sacra de Palladis arbore succo
Triveris, hincque tuum colleveris undique corpus,
Tuta dabis dulci securus membra quieti,
Nulliusque ferae metues lacrimabile vulnus.
Iniectosque in parva duos mortaria ramos
Nobilis abrotoni non fessa contere dextra,
Aequalique oboli nasturcia pondere misce.
Sic quoque ducentis lapidem nova semina dauci,
Hincque breves faciens rotulas pallente sub umbra,
Quae tamen admisso sit libera flamine, sicca.
Quas, postquam aruerint, rursum tere, deinde perunge;
Quandoque in triviis generandae dedita proli
Reptilia aspicere est, secum coeuntia, quae si
Figlinae caute tollens immiseris ollae,
Egregium antidotum contra illa venena repones.
Sed superadde bonae cervino ex osse medullae,
Vel pinguis, caleat quod adhuc a caede, cerebri.
Triginta quantum possum sustollere drachmae,
Quattuor heminas praestantis odore rosacei,
Cuius facta semel, bis, terue expressio praestat,

Splendentisque olei, crudis quod fluxit olivis,
Tantundem, et purae dodrantem his adiice cerae.
Haec bene Feruenti celer omnia concoque vase,
Squamea dum liquidi mollescant membra draconis.
Dehinc fabrefacta tibi mola sit, qua cuncta terantur,
Turbenturque simul. sed acutas exime spinas,
Quandoquidem his atrum soleat pendere venenum:
Hoc ex ungento tua colline membra, deinde
In quodcumque voles iter, et quodcumque grabatum
Te poteris tuta semper conferre salute,
Vel cum succisae torrenti messis in aestu
Dives ad areae opus scrutante profunda tridente
Stramina congestum cillens instraris aceruum.
Sin his non uncto fortassis corpore succis
Acribus aspidibus ieiuno occurreris ore,
Illud quando malum mortales turbat et angit,
Ad nostra antidota et mandata, ut triste venenum
Et letum effugias, cauta cito mente recurre.

Vipera.

Varia reptilium genera. Seps.

Qua subfossa tenet tecta atque cubilia, terrae.
Ex illis quota pars saxosi concava clivi,
Paciferoque deo congestos servat aceruos,
Atque gravem infligit morsis mortalibus ictum.
Nec faciles cuiquam sine noxa adiguntur aculei,
Imo malum diri fundunt in membra venenum.
Terrestres alii cochleas similare videntur,
Sunt alii viridi quos pingit squama colore,
Oblongumque fabre vario facit ordine circlum.
Plerique, in bibulis quod delicientur arenis,
Quodam ceu leprae spiras albore scabrescunt.

Aspis.

Ichneumon quale animal

Dum rapido villum desiccet Sirius aestu,
Atque paret rigidos facienda ad vulnera dentes.
Tunc praetendentis linguam, horribilisque colubri
Impetit aduersum caput acri mordicus ore,
Aut algosa [(reading uncertain: print faded)] trahit deprensa in flumina cauda.

Vipera.

Plumbeus est aliquando color, quandoque nigrescit,
Fusilis interdum similatur floribus aeris.

Cerastes.

Haemorrhous.

Venit, et aduersi declinans flamina venti
Fluctivagam statuit iuxta Nili ostia classem.
Nanque ubi nauclerus se fessum forte Canobus
Sterneret et bibulis fusus dormiret arenis,
Laesa venenosos haemorrhois impulit ictus,
Illaetamque tulit letali dente quietem.
Protinus oviparae cernens id filia Ledae
Oppressae medium serpenti feruida dorsum
Infregit, tritaeque excussit vincula spinae.
Quae fragili illius sic dempta e corpore fugit,
Et graciles haemorrhoi obliquique cerastae
Ex hoc clauda trahunt iam soli tempore membra.

Sepedon

Dipsas.

Perpetuo senio, certoque sub infera fato,
Ipseque sic serpens, velut ante accensus asellus,
Ferueat, et peiore hominem clam vulnere laedat.

Chersydrus

Amphisbaena.

Scytala.

Basiliscus.

Quantumvis magnas sinuent animalia spiras,
Quando vel in pastum, vel opacae devia silvae,
Irriguos ve locos mediae sub luce diei
Excandescenti succensa furore feruntur,
Sed turpi conversa fugae dant terga retrorsum.
Quod ferit hic multo corpus succenditur igne,
A membris resoluta suis caro defluit, et fit
Lurida, et obscuro nigrescit opaca colore.
Nullae etiam volucres, quae foeda cadavera pascunt,
Sic occisum hominem tangunt, ut vultur, et omnes
Huic similes aliae, pluviae quoque nuntius aurae
Coruus, nec quaecumque ferae per devia lustra
Degunt, e tali capiunt sibi pabula carne.
Tam teter vacuas odor hinc exhalat in auras,
Atque propinquantes penetrat non segniter artus,
Sin cogente fame veniens approximet ales,
Tristia fata refert, certamque ex aere mortem.

Dryinas.

Draco.

Nec tamen ille graves, ut cetera turba, dolores,
Si velit, infixo cum forte momorderit ore,
Suscitat, exiguus non noxia vulnera punctus
(Qui ceu rodentis noctu quaeque obuia muris)
Infligit, modicum tenuis dat plaga cruorem.
Hunc petit invisum magni Iovis armiger hostem,
Cumque genis parat acre suis ex aethere bellum
Pascentem in silvis quam primum viderit illum,
Quod totos ferus is nidos cum mitibus ovis,
Et simul ipsa terens et vastans pignora perdat.
Non timet hoc serpens, imo quodam impete dumis
Prosiliens, ipsamque aquilam, leporemque tenellum
Extrahit ex rapidis vi fraudeque fortior uncis.
Cauta malum declinat avis, fit ibi aspera pugna
Ut queat extortam victor sibi tollere praedam.
Sed frustra elapsam et volitantem hinc inde volucri
Insequitur, longos sinuum contractus in orbes,
Obliquoque levans sursum sua lumina visu.
Sin nimbosa Samus petitur vel Lemnia tellus,
(Utraque Threicios prope conspicit insula fines)
Qua procul alta patet divae Rescynthidos aedes,
Clarus ubi est Hebrus, notaeque nivalia Zonae
Culmina, et Oeagridae quercus Zerinthiaque antra,

Cenchris

Stellio.

Plura alia reptilia.

Dicunt, sunt iaculis insignes, suntque moluri,
Sunt caecique alii, sed nescia laedere turba.
Ad quorum inflictas propulsatoria plagas
Radices, herbas, folia, et quo tempore velli
Atque legi praestet, referam, quibus ipse medelis
Usus praecipiti possis succurrere morbo.
Ut virides carpas, opus est tibi, sedulus herbas,
Dum nova stillat adhuc quasi primo plaga cruore,
Praestantissimum id est fieri quo pabula tractu
Per frondosa vagi quaerunt umbracula henopes.

Varia antidota contra venenatos morsus.

Ebibe, commixto tamen his vino vel aceto,
Si neutrum adfuerit, puram cape fluminis undam.
Inde bonam obserua radicem nobilis herbae,
Cui dedit aeternum Alcibiusque et vipera nomen,
Spinosis semper foliis, similanteque flore
Purpureas violas, facilis fibrosaque radix
Altius omniparae scrutatur viscera matris.
Extremum Alcibii mordens percusserat inguen
Vipera, quando cavo dormiret forte sub antro
Egestae areae, ab hac medica vi peste revixit.
Atque hoc contigit id pacto, pungente dolore
Iam vigil ille statim visam prope proruit herbam.
Mandit et exsuxit radicem, semina vero,
Et siliquas, caulemque dolens oblevit in ulcus.
Praeterea caesa potes uti fronde virentis
Marrubi hoc contra vino splendente venenum.
Quae solet enixae lac herba augere iuvencae,
Et facere ut, pulsae prius, offerat ubera, proli.
Quamque melictaenam pastores, et meliphyllon
Appellant, dulci quod apes delectet odore,
Quae magno densae circum hanc stridore susurrant.
Quin etiam hanc ad opem tenuis membranula prodest,
Quam cerebro gallina suo gerit, inter dumque
Psegma, polycnemonque et origanon accipe, sive
Aprinum derade iecur, qua concava mensa,
Acreque fel, et porta cibi est, hanc contere pellem.
Tusaque commixto simul haec cuncta offer aceto,
At melius foret Haec facienda ad pocula vinum.
Accipe item aeterna viridantem fronde cupressum,
Vel panaces, vel fibrino sectum inguine testem
Seu fluvialis equi, super atram quem Sain edit,
Atque malum plenos messorem immittit in agros
Niliacus vortex, fluctu siquidem ille relicto,
Cum iam nata seges, surgentem demetit herbam,
Et tantum illius spatium praescribit et ambit,
Retrogrado quantum potis est depascere tractu.
Illa cavo tere vase simul pare pondere drachmae,
Et superinfusae quod sat sit conice lymphae.
Nec pulchri abrotoni, aut sacrae obliviscere lauri
Quas gerit haec baccas, his mollis amaracus addi
Debet, in irriguo quae gaudet amoenior horto,
Et teneri leporis, similisue coagula fetus,
Qualis capreolus pressansque grave hinnulus uber.
Pingueve ceruinum, quo cingit viscera, rete.
Ex his accipiens bis drachmae pondera rebus
Quatuor in cyathos antiqui deice vini.
Nec veteris medicina cedri te iuniperique
Clam sit, quasque gerit pilulas umbratilis arbor,
Aptaque ad attegias platanus, quibus addita dicti
Semina bupleuri, iuxta ideaeque cupressi.
Omnia quandoquidem certae sunt illa medelae.
Inflictosque abigunt serpentum dente dolores.

Nunc aliud leti effugium, contraque malignos
Antidotum morsus facili cape serius aure.
Inquisitam igitur tere pulybataean, et inde
Heminam ptisanae super adde, duosque vetuste
Mox cyathos vini, pressique liquoris oliva
Aequalem partem, quae sic commixta medela
Tale tibi evellet securo e pectore virus.
Bis cape quinque picis drachmas medianque medullam
Iunge huic frondentis ferulae, vel equestris opimam
Feniculi radicem et semina, cumque cedrinis
Baccis algosas apii nascentis ad undas,
Et quod corni pedum nomen sibi cepit equorum
Praegnantem umbellam, et drachmarum pondo duorum,
Acribus e Myrrhae lacrimis summique cymini
Decerptum certo dispendens pondere fructum.
Cuius tres cyathos vino medicaminis hauri,
Vipereumque caput, quaeque hinc sunt damna repelles.
Unius egregiam drachmae accipe pondere nardum,
Et misce octipedem fluvii sine tergore cancrum,
Lacte recens mulso, redolentemque irida tunde,
Quam Naron, vel amoena fugacis ripa Drilonis
Nutrivit, qua Sidonius cum coniuge Cadmus
Harmonia egressus sua tecta novam advena sedem
Quaesiit, inque duos versi sunt ambo dracones.
Quin et florentem et diffusae frondis ericen
Accipe, pascentis gratas examinis escas,
Ac sterilem aeternae fruticem tamaricis, honorum
Viventum vatem, per quem Coripaeus Apollo
Conscia venturi fieri praesagia iussit,
Atque gubernandi populi pia iura sacravit,
His etiam viridis plantam coniunge conyzae,
Et virgas sambuce tuas, et florida grati
Bracchia samsuchi, cytisum et vegetas thymalides.
Omnia sumpta suo, quod sat sit, pondere tunde,
Atque boni heminam, vel plus, infunde lyaei.
Prende coaxantes etiam prope flumina ranas,
Nempe minutarum patres, quorum optima turba est,
Sive ipsos coctos, seu pinguia iuscula sumas.
Vipereum simili iocinus ratione iuvabit,
Si schedio mixtum vino potaveris, imo
Utile et eiusdem caput est serpentis, ubi sic
Sumitur a laesis viroso dente puellis.
Nec nitidos heliochrysi tu desere flores,
Et clausis foliis noscendam corcoron herbam,
Omnigenisque malis dictam prodesse conilam,
Quam vocat herculeam quoque vulgus origanon, adde.
Et quaedam est, asini folium quae dicitur, herba,
Hanc ipsumque simul tere origanon, atque rotundum,
Ex thymbra fructum (florentem intellige spicam)
Certa mali haec etenim sunt propugnacula morbi.
Praeterea simili quam parva papavera vultu
Assimilare vides rhamnum caper ore madentem,

Circa quam niveos est semper cernere flores,
Quamque alio quidam philetaerim nomine dicunt,
Qui Gygaea colunt monimenta altumque Tymolum.
Densaque Parthenii iuga, celsi ubi pascua Clesi
Errantes carpunt per amoena vireta caballi,
Ipseque collecto caput effert amne Caister.
Nunc medicas age radices, quae triste venenum
Expellunt, mordens quod fudit bestia, dicam.
Atque duo hic echiaea [(reading uncertain: print faded)] vide, quorum alterum inhorret
Spinoso anchusae folio, parvaque prehendit
Nutricem radice suam, sublimior exit
Alterius caulis, quem circa est purpureus flos,
Viperea germen specie, durumque cacumen
Monstrat, ab hoc utroque resectam contere partem
In facto ex ligno vel saxo vase, iuvabit.
Horridi item eryngi simul et medicantis acanthi,
Ipsiusque, imis quae montibus haeret, erini
(Aemula riparum quam Romulus ocima dicit)
Tritas aequali radices pondere sume.
Sic grave montanae eucnemi nemus, et nemeaei
Semen api, aeternum foliis quod seruat honorem,
Et grati anesi duplex his adice pondus,
Atque haec mixta suo rite et bene confice vase,
Ut vel viperei contra mala vulnera dentis,
Aut uncam caudam, vel dira phalangia certum
Condas antidotum, cuius, si forte ministres,
Tres obolos suavi commiscens porrige vino.
Perpendenda etiam est varii medicina leonis,
Montanae, et radios imitantis floribus, herbae.
Illius esse duas species cognosce, prioris
Assimilis scolymo quadam caligine forma
Atque rotunda effusa iuba est, densa aurea radix,
Aprica effugiens loca opacis nascitur umbris.
Asperius folium, sed nullum habet altera caulem,
Imo humili medium floris caput horret echino,
Alba intus radix referenti mella sapore.
Vitandus niger est, tacitum fovet ille venenum,
Mixti autem lympha drachmam potaveris albi.
Alteram ab Alcibio dictam cape providus herbam,
Prendenti quantum poteris constringere dextra,
Commixtoque mero factum celer ebibe potum.
Repperit hanc olim quidam venator, ut aiunt,
Quando Phalacraeis scopulis Crymnaea per arva
Et per amoena Grasi clamosus Equique vireta.
Exhortante canum latratus voce cieret.
Hic viridi in silva celeris vestigia caprae
Sectans in madidum prope lumina vertagus hirquum
Vipereis tristem suscepit dentibus ictum.
Ergo procul querulo et morsum testante latratu
Haerentem a sese serpentem excussit, et inde
Huius morsa statim folia herbae glutiit, et sic,
Horribilem interitum tali medicamine fugit.
Et viridem librum pinguis deglube ricini,
Quem simul asperuli misce foliis apiastri.

Vel sua debentem soli cognomina ramum,
Haec ad eum quoniam semper convertitur herba
Assimilanti oleam folii aspicienda figura.
Sicque cavi radix cotyledonis utilis atris
Ulceribus, si cui fidit imam pernio calcem,
Atque virens pyrethrum, messa et scolopendria prodest.
Quin Phlegyaeum etiam Panaces cape, clara quod olim
Phoebi progenies ad caerula flumina carpsit,
Praelustri ex Iphicle satum curans Iolaum,
Herculei quando comes adiutorque laboris
Lernaeam domuit victoribus ignibus hydram.
Et teneram felem, venatricemue parentem
Illius accipiens ambustos extere crines,
Et quae foeda latent dissecto viscera ventre
Exime, et aspersam sale dehinc et sulpure carnem
Exsicca in patula seclusis solibus umbra.
Atque ubi te tristis fortuna coegerit, inde
Sume quotam et reseca minima in corpuscula partem,
Quale solet silphi frustum vel lacteus orbis
Incidi, haec praesens, si qua est, praestansque medela
Cuncta simul vincet mala tali inflicta veneno.
Nunc Neptunia quo valeat testudo vigore
Accipe, certa quidem haec semper tutela probatur
Contra se longis voluentes tractibus angues,
Quantocumque etiam, et quam multo vulnere laedant.
Hanc ubi versati piscator in arida Ponti
Traxerit, infixo resupinam interfice cultro,
Atque novo figuli fusum excipe vase cruorem.
Tum quae subsidunt imo liventia fundo
Humida defaeca, siccati deinde capesse
Sanguinis aequata quantum secta uncia lance
Elevat, agrestis cui dimidium adde cymini,
Cuius quartam aequent leporina coagula partem.
Ex toto hoc unam pastillo demito drachmam,
Inque bono dato, si quem laesit bestia, vino.
Atque haec aduersus serpentes esto medela.

Phalangia.

Rox.

Asterion.

Cyaneum.

Difficilem hoc infert labefactis artubus ictum,
Debile cor multo tremit et languore gravatur,
Et circumfusa caligant tempora nocte.
Lubricus et tenui, quam texit aranea, telae
Assimilis vomitus subit, hinc lacrimabile fatum,

Agrostes.

Dysderi.

Myrmetion

Aliud phalangii genus.

Quaedam Aegypti volatilia et reptilia venenosae Cranocolaptae.

Scorpio. I.

II.

III.

IIII.

V.

VI.

VII.

VIII.

Bembix Apis.

Pemphredon Scolopendra. Mus araneus Seps. Salamandra.

Salamandra.

Murena.

Pastinaca marina [(reading uncertain: blot)] .

Somniferum, ex omni quod inhorret parte, papaver
Tam quod maiorem quam parvum sustinet orbem.
Agrestis tenerum ficus etiam accipe ramum,
Aut ex hac ipsa collectos arbore grossos,
Qui prius ac alii iam maturescere fructus
Incipiant, curuo apparent florere tumore,
Sic asper strobilus, sic collecti e mare flores
Verbasco, sic aegylopisque, chelidoniaeque
Trita iuvant folia, aequali si parte bibuntur,
Mixta quoque ex alba cum dauco tubera vite,
Turpes quae maculas muliebri e corpore tollunt.
Talem sumpta etiam fert verbenaca salutem,
Quae resupinatis expandit brachia ramis.
Aut virides frondes abigentis noxia rhamni
Accipe, sola quidem haec ieiuno mansa palato
Talia defenso propellit toxica corde.
Scabrae etiam helxines decerptos collige ramos,
Corcorum item, aut Latio cervinam nomine linguam,
Et cum Lemnigena multum et bene contere milto,
Quae certa est contra quoduis medicina venenum.
Hoc dat agrestis ittem cucumis radice iuvamen,
Quin etiam surgens foliis paliurus acutis
Fructu saepe suo trist pestem expulit alvo,
Sicque ferens spinas coma, cirratique orobauchi.
Punici item sumas hyacinthina germina mali
Conniventia adhuc, clausasque foventia gemmas,
Donec quondam albo nunc undique flore rubescunt.
Et iuvat hyssopus, quaeque est multo angulo onosis,
Telephiique comae, et crescens in palmite botrus,
Allii item nucleus cum montani coriandri
Infuso fructu, aut tenerae folia ipsa conyzae.
Saepe recens etiam piper, et nasturcia tunde
Persica, et aequali permixta haec porrige parte.
Florigerum quoque pulegium, et strumum, atque sinapi
Hac victum exanimemque queunt te peste levare.
Notum et militibus porrum cape, et acre nocensque
Interdum urticae semen, (qua laeta iuventus
Assolet affixo vesti colludere ramo)
Ac album scyllae caput, atque arentia bulbi
Semina, et alterutrum, cui dat draco nomina, caulem.
Vulsosque asparagos simul ex Thamnitide rhamno,
Quaeque virens silvis producit germina pinus,
Accipe fortis item, quam scorpio nominat, herbae
Radicem, eiusdem similantem spicula vermis.
Amnicolasque sidas quas fert Psamathaeia tellus,
Copaeumque solum viridantibus educat undis,
Qua cita Schoenaei Cnopique fluenta feruntur.
Adiice amygdaleos facie referentia fructus
Pistacia, horrisoni quae mittit terra Choaspi.
Caucalidesque una cum stringenti atque calente
Myrtiadum succo baccarum. Iunge salubris
Ormini stipulas, umbelligerumque marathrum,
Et silvestre cicer, viridemque simul baryodmen.
Talis item morbi sisymbria dulce levamen

Praestiterint, et regia quae Campanaque serta
Dicitur, et suavem circum iaculatur odorem,
Et patulae flores labruscae, rustica turba
Quos legit, atque suum solita intra augescere fructum
Utraque ceu lychnis rubicansque flore thryallis,
Et gratae teneris violaeque rosaeque puellis.
Quin etiam multi vocitatam seminis herbam
Demete, psillotrumque et purpureum hyacinthum,
Quem tristi gemitu deplorans luxit Apollo,
Formosum puerum viridis dum flore iuventae
Propter Amyclaeas imprudens perdidit undas,
Actus ubi iuvenis recidens in tempora discus
Frangeret extrema collisum parte cerebrum.
Et tribus insignem foliis non setius herbam
Atque Cyrenaicum commiscens accipe sucum,
Tresque utriusque obolos aeque pendente bilance.
Vel referens cornu serpillum, saepeque crethmum,
Et cyparissum herbam, simul annesum [Reg: anisum] , lybicasque
Radices tundens medicum fac et ebibe potum.
Cuncta ea commiscens alias, quandoque seorsim
Singula cum vino, vel aceto, aut simplice lympha,
Imo recente iuvant etiam si lacte bibantur.
Sin proficiscentem peregre per devia lustra
Te gravis illorum cuiusdam prenderit ictus,
Mox quascumque vides herbas, quodcumqueve semen
Mande, et in acceptam, si expresseris, exspue plagam,
Ut miseram fugias ex illo vulnere mortem.
Aerea tum laesae suffixa cucurbita parti
Extrahat imbibitum saniosa ex carne venenum,
Atque cruentato simul exterat ulcera tabo.
Vel tu manantes e ficu insperge liquores.
Aut candens ferrum media intra vulnera conde.
Imo tumens vino caprae tibi proderit utris,
Si qua malum impressit feriens tibi bestia dentem.
Fortiter autem ictas intra utris concava partes
Contine, et apprendens circumluat undique vinum,
Donec ab his omnem constet traxisse dolorem.
Et sitibunda iuvat si comprendatur hirudo,
Quae multum tandem saturo trahat ore cruorem.
Vel potes expressum caepae instillare liquorem.
Interdum veteris faecem vini vel aceti,
Caprinumque fimum tumidae trita illine plagae.
Omnia nunc vero tibi contra vulnera ponam
Insigne antidotum, tutam cui crede salutem,
Has omnes si quando simul contriveris herbas.
Ergo potens praesto sit aristolochia, et odorae
Iridis et nardi fibrae, fervensque pyrethrum,
Quaeque alias prodest vel solo galbana tactu,
Et similans nidum daucus, iuxta albaque vitis
Qua parte haeret humo, sic dicta a Paeone radix.
His nigrum elleborum, cum nitri coniuge spuma
Stante aeque librae trutina, pallensque cyminum
Adiciens humilis frondentia sume conyzae

Germina, et agrestis commixto aequaliter uvae
Cortice collectas laurina ex arbore baccas,
Atque petitum apibus cytisum, tritamque chamelen.
Eque caballino lichenem crure recisum,
Et gratum suibus sed virus piscibus orbem,
Quemque recentia iam fudere papavera sucum.
Et castum semen, cinamumque [Reg: cinnamumque] et balsamon una,
Spondylion item, plenum quibus adde marini
Cymbiolum laticis, mixto aequa parte coaglo
Auriti leporis, tractoque e flumine cancro.
Illa cavo mortario agas, tu cuncta terasque
Factis ex saxo pistillis, tusae aparinae
Expresso hinc siccata iterum quate turbida succo,
Uniusque dehinc pastillos pondere drachmae
Finge, trahens medio iustas examine lances,
Quos demum arentes heminis inde duabus,
Infusoque mero rursum tere, et utere, quando
Sors tulerit, memor interea, qui talia scripsit
Nicandri, frigente Clarus quem nutriit urbe.

FINIS.

NICANDRI POETAE ET MEDICI ALEXIPHARMAca per Euricium Cordum in latinum carmen redacta.

QUamquam maiores sua quondam moenia nostri,
Quorum et nos de stirpe sumus, non urbibus istis
Vestrae Asiae iunxere, meanque tuamque sit inter
Immensus patriam, qui nos disiungat, hiatus
Optime Protagora, salsis quia proximus undis
Tu mediam ursam habitas, sacri qua parte Lobrines
Sunt thalami, atque Attes celebratur, at ipse feracem
Incolo tellurem, quam magnae clara Creusae
Stirps tenuit, Clarius qua oracula reddit Apollo,
Non tamen ulla meum prohibent obstacula votum,
Quo minus aduersus letale paranda venenum
Antidota, et diros dem propugnacula potus.

Aconitum.

Maerentemque hominem [(transcriber); sic: honinem] cruciante dolore fatigat.
Summum ventriculi siquidem os divellitur, id quod
Cor quoque dixerunt aliqui, et quadam quasi porta
Clausa coarctantur luctanti viscera motu,
Plurimi item crepitus infraque supraque feruntur,
Et madidus toto promanat corpore sudor.
Invisum caput urget onus, tumidaeque resultant
Temporibus venae, duplex capit omnia visus.
Non secus ac alta temulentus nocte, velutue
Cornigeri altores Bacchi, ebria turba, Sileni
Expressae mentem suffusi potibus uvae
Turbida diverso detorquent lumina ductu,
Atque labante genu, nutanteque corpore toto
Per Nisaea inopes animi declivia currunt.
Sic hebetes oculos habet hac qui peste gravatur.
Illud idem quidam dixere myoctonon, ut quod
Gustantes soleat prope fontes perdere mures.
Quidam alio appellant id nomine pardalianches,
Monstroso quod huic animanti rustica turba
Interitum struat, hanc si quando obiecerit herbam,
Per iuga frondosae Phalacraeis vallibus Idae.
Saepeque thelyphonon, nec non et cammoron [Reg: cammaron] , illud
Femineum dicunt Aconaeis crescere saxis.
Hoc tibi ne noceat malum, inexstinctae accipe calcis
Quantum plena tenet manus, atque rubente lyaeo
Commisce, unde replens cotulam mensura bibatur.
Aut pulchrum abrotani caulem et decerpta virentis,
Germina marrubi, quod iam dicunt meliphyllon,
Atque in frondifera natos oleagine flores,
Et gracilem reseca rutam, et mixto ebibe melle.
Vitigena candens quoque ferrum exstingue liquore [(transcriber); sic: linquore] ,
Vel quae stillat idem calido excrementa camino,
Sicque novam argenti sive auri denique massam.
Dimidiatum humilis piceae quoque sume maniplum.
Montanae socius cui sucus onitidos adsit,
Sive polycnemi modo natam contere virgam,
Quattuor et cyathis melliti porrige vini.
Imo medullarem contrito passere potum
Accipe, ubi densa volucrem concoxeris olla.
Et iuvenis vituli pingui iam mollia callo
Cornua rescindens sumpto bene concoque vase,
Atque illa vescens offa tua viscera pasce.
Quin etiam humano vel equino balsama lacti
Misce aliquot guttis, et eundem porrige potum.
Proderit is tum si crudorum onus ante ciborum
Sumpturus vomitu per collum effuderit aeger.
Saepe etiam patulis oculis dormire solentis
Pensicula catuli tenerique coagula cerui,
Lenaeoque terens potanda liquore propina,
Sic Aegyptiacae radices contere fici,
Et mixto coctas da vino apiumque labore.
Quae si sollicita modo feceris omnia mente.
Invisum poteris, dominumque avertere morbum.
Redditus ut rursum sibi vitam proroget aeger,

Et valido quocumque libet se corpore sistat.

Cerussa.

Cantharides.

Cantharidem pota, quia talem imitata resinam
Plenas illa trahit nares, et dentibus ipsis
Infecto cedriae sapor obuersatur in ore,
Morsaque labra dolent, alias extrema superni
Ianua ventriculi, contortaque vellitur aluus,
Atque cruentam acer vesicam supprimit angor,
Multa coarctatum stringitque angustia pectus,
Subsidensque cibi coquus ima ad viscera tendit.
Redditur impatiens mutatis moribus aeger,
Ut pulsa ob tantum mente et ratione dolorem
Lamentabilibus cadat intereatque querelis,
Qualis in horrenti spinarum pappus echino,
Quem violenta rapit per inaneque dissipat aura.
Huic propere ut medeare malo, frugale subinde
Pulegium dulci nympharum munere funde,
Ieiunae et Cereris facto aegris porrige potu,
Haec quo diva suas apud Hippothoonta rigavit
Fauces, Threiciae numerosum ad carmen Iambes.
Praeterea iuvenis capraeve, suisue, vel agni
Decocto capite, aut etiam ansere pinguia iura,
Quae tamen adiecto lini sint lubrica fructu,
Offer, ab oppleto dum surgat nausea ventre,
Mox ubi tunc imo sederunt omnia fundo,
Infimam adusque gulam, crudas dum senseris escas,
Inserto vomitum proritans indice produc.
Saepe etiam infernis ovium lac partibus inde,
Et sic multa trahes mollem excrementa per aluum.
Non minus id praestat sumptum per labra iuvamen.
Pampineas etiam viridi de palmite frondes
Accipe, et infuso potandas melle propina.
Quin et acuta inter petras radicula prodest.
Cuius perpetui fronde apricantur aculei,
Sed dulces apium tusae superadde labores.
Illius herba velut molothurus floret, et altis
Conspicitur ramis, gracilique assurgere caule.
Quattuor et Samiam drachmarum pondere terram
Intere quam fruticans intra sua viscera Phyllis
Imbrasidem iuxta fovet educitque fodinam,
Et quam Chesiadas aries docuisse puellas
Fertur, ubi gelidus iuncosis Carcetus undis.
Postquam etiam passis vinum confeceris uvis,
Da duplicem potum, et castam simul inice rutam.
Pinguis eis pariter partem miscendo rosacei,
Aut etiam Illyricam redolentes irida sucos.
Hoc valde antidotum valet, et mala pocula vincit.

Coriandrum.

Qua vescens cepphus se servat et interit esca.
Piscantes pueri strictis ubi fraudibus illi
Insidiantur avi, sic ut capiatur ab his, dum
Albentem sequitur non provida in aequore spumam
Quin etiam tumidis aegrum submerge procellis,
Quas una cum flammivomo Saturnius igne
Aeoliae iussit parere tridentifer aulae.
Immissis siquidem devictus flatibus ignis
Cedit, et ambo timent dominos obnoxia ventos.
Ipsum autem rapidis metuendum fluctibus aequor
Subiectis nautis, et navibus imperat, et vim
Infert, infesto sed silva obtemperat igni
Iuxta quem genitrix statuit natura tenorem.
Hunc etiam poterit penitus sedare laborem
Mixtum vino oleum, vel dilutum nive mustum,
Quando legit cantans maturos vinitor uvas,
Et spumosa sonat plenis vindemia labris,
Tunc ubi mellilegae circa humida praela volucres,
Vespaque, pemphredonque, et monticolae bembyces
Delicias tortiva suas acinosque sequuntur.
Callida quando secat nitidos vulpecula botros.

Cicuta.

Toxicum.

Nec secus ac magnae matris furiosa sacerdos
Nona sacrificans mensis per compita luce
Longum terribili circumsonat ore boatum,
Quem prope percipiens per montes turba tremiscit
Non aliter rabido miser eiulat ille furore,
Et trucium fugiens ululat de more luporum
Obliquisque, ferus ceu taurus, atrociter hirquis
Prospicit, ac nudo fremibundus dente renidet.
Hunc bene complicitis devinctum nexibus ambi.
Infusoque statim thoracem prolue vino,
Atque vel invitum satia, mansuetaque verba
Da furienti homini, ac inserto stipite frendens
Fortiter os aperi, ut dirum mox evomat haustum,
Vel tu pascentis tenerum anseris accipe pullum,
Et coque, et austerae cui montes patria, pomi
Silvestrem (fuerit mundus tamen a cute) librum,
Vel cape plantatos nascentia mala per hortos,
Ludicra quae pulchris fert aestas dona puellis.
Aut etiam gravida struthia ex arbore carpe,
Atque adstringenti laudata cydonia succo,
Quae riguo dives produxit Creta recessu,
Atque haec tusa probe fluviali perlue lympha,
Mixtaque pulegii ramis simul omnia tunde.
Praeterea sumpta redolentis parte rosacei
In bibula, instillans os, ut bibat illine lana.
Hunc etiam praestans valet iridis unguen ad usum.
Sic aegre et multo tandem post longa labore
Tempora, vix tremulis languens incessibus ibit,
Attonitumque geret non certo lumine visum.
Illo Gerrhaeos Euphratis ad arua colonos
Humanam in caedem sua tingere spicula dicunt.
Sic quia tincta ferunt haec immedicabile vulnus,
Quod nigram fovet hinc carnem, sub ea acre venenum
Putrescit, foedoque cutis sudore fatiscit.

Ephemeron.

Aequalique rubi commixtus pondere ramus.
Insuper hirsutis horrentes exue tectis
Castaneas, plena quas Castanis arbore profert
Terra nuces, una cum cortice deinde sequenti
Da mediam huic tunicam clausae quae proxima carni est.
Imae etiam ferulae prodest exempta medulla,
Quae tenet astripetae vulcania furta Promethei.
Adstringentis item baccas tibi collige myrti
Hisque e Puniceis extrema putamina malis
Adiice, et infuso potum ex his confice vino,
Quo procul infestum possis dispergere morbum.

Ixias.

Sanguis tauri.

Dandaque vel capreae tenerive coagula cerui
Aut celeris leporis, raro quae stamine rite
Colaris, certam poterunt haec ferre salutem.
Vel bene contritum da drachmae pondere nitrum,
Idque suo suavis dono contemperet Euan.
Ipsius et laserpici, et lecti inde liquoris
Aequalem partem, quod et edit brassica semen
Accipe, et admixto fiat tibi potus aceto.
Aut humilis satura languentem caule conizae.
Quin etiam tritum piper et collecta ruborum
Semina contundas, isto certissima pacto
Antidota aduersus talem te crede cruorem
Composuisse, omnes quibus intra viscera grumos
Solueris, ut vegetae pateant spiracula vitae.

Buprestis.

Lac coagulatum.

Interdumque illos sparsere coagula grumos.
Rugosaeque comae quas fert Plutonia pellex,
Mellilegisve adeo dilecta volucribus herba,
Si superinfuso riguae potentur aceto.
Nunc age potati mala contemplare dorycni
Cui plane similis lacti faciesque saporque.
Qui bibit insuetis quatitur singultibus aeger,
Sanguineumque cibum vomit, et muccosa per aluum
Defertur pituita, velut si tormina vexent,
Aut excernendi frustra irritata cupido.
Iam tunc arenti profligitur ille dolore,
Et labefactato strepit et se corpore volvit.
Arida nec multum desiderat ora rigari.
Contra tale malum data lactis copia prodest,
Salsius aut miscens in potu porrige passum.
Praeterea pinguis carnes e pectore capi
Commodus illarum est sucus quoque, quotquot et alti
Beluae aquas habitant maris, et muscosa pererrant
Littora, quarum aliis crudis, coctisque quibusdam
Vescatur, rapido possunt quaedam igne foveri.
Sed multo tamen ipsa magis conchylia prosunt,
Suavis item calches, pinnae atque rubentis echini
Sana caro est, patulique ctenes, non ipseque ceryx
Desit, et arrosis solita algis crescere tethe.

Pharicon.

Hyoscyamus.

Hoc aduersus erit bona lac medicina venenum,
Interdum Graecum quod dicunt nomine faenum
Accipe, curuatis insignem cornibus herbam.
Quae tum maiorem narratur habere vigorem,
Si bene Palladio perfusa liquore natarit.
Vel calidae fervens urticae contere semen,
Vel cruda eiusdem folia herbae mande, vel ipsum
Ex his contusis expressum collige sucum.
Denique cichorium, et nasturcia, persaeumque
Accipe, et omnibus his aequali pondere misce
Eliciens lacrimas semen, similique vigore
Praedita caeparum praesegmina, ructificique
Taleolas raphani, Latiae haec radicula genti est.
Hoc etiam adversus vidi prodesse venenum
Multifidi caput, in vino si sumitur, alli.

Opium.

Lepus marinus.

Ceu genita ex illa proles vel sepia is esset,
Quae vitream, si quando peti se senserit, undam
Felle suo atque adeo quadam nigredine turbat.
Post bibitum hoc virus viridis stagnantia fellis
Excrementa manent, tenebroso lumina visu
Caligant, liquidaeque abeunt in corpore carnes.
Nausea adest, tumet alta cutis, talique calescunt.
Subque cavis oculis roseo fucata rubore
Apparet facies, sistensque urina moratur,
Quae nunc purpureo, nunc sanguineo esse colore
Cernitur, et quemcumque videt contemnere piscem
Assolet aversans, ut quaelibet aequoris, aeger.
Contra hunc Phocaicum veratri porrige potum
Elicitasque recens carpti lacrimas colophoni.
Perniciosa mali et compescas pharmaca piscis.
Interdum enixae mulsum lac potet asellae.
Insuper elixae da lubrica muscula maluae.
Tum quoque cedrinae viginti grana resinae.
Punicei interdum, cui Creta est patria, mali
Formosum poterit potu aeger sumere fructum.
Oenopesque, et quod Promenium nomine dicunt
Aeginetin item, et tenui quaecumque rubentes
Et duras cute habent mollique putamine crustas
Quandoque exemptas gravidis e vitibus uvas
Exprime fiscella, novae ut excolantur olivae.

Hirudo.

Fungi venenum.

Sic et in aeriferis glacies concreta metallis
Qua tingens corium cogit nigrescere sutor.
Mixto et clematidis cineres mox offer aceto.
Aut tritam ardentis radicem immerge pyrethri,
Vel nitrum, et crescens scisso nasturcium in agro.
Medicum item malum, et faciens lacrimare sinapi.
Insuper ex acido potandam trade liquore
Tostam, quam fundunt vini tibi dolia, faecem.
Sive domesticae avis lecta excrementa propina.
Insertaque manu postremi faucibus oris
Abs te irritato tristem vomitu eice mortem,

Transpositum est huc a fine hoc remedium.

Salamandra.

Atque duos summis cubitos adnexuit armis.
Imo coaxantes deprendens confice ranas,
Et vulsam eryngi radicem iunge, deinde
Sufficiente coquens scammoni parte remolli,
Hocque cibo vel iam dispersam collige vitam.

Rubeta.

Spuma argenti

Discuties, florentis ad haec muscosa ligustri
Germina, quosque novos fert punica contere fructus.

Taxus

FINIS.

FUNEBRIS THRENODIA IN MORTEM [(transcriber); sic: b] ILLUstrissimi Hassiae principis Gulielmi, Philippi patris, Ricio Cordo Simesusio auctore.

PLangite funestis pleni singultibus Hessi,
Et madido tristes ore movete sonos.
Ex hilari laetas secludite pectore mentes.
Nullaque ridendo ducite verba ioco.
Horreat immundo situs squalore situque,
Nec faciat glabras docta novacla genas.
Obtectae lateant frontes, niger adsit amictus,
Et quicquid tristis signa doloris habet.
Scilicet immiti correptus funere princeps
Occidit et fulgens traxit ab orbe iubar.
Non secus ac torvi subvectus ab ore draconis
Sol perit, et medium surripit umbra diem.
Non nova componit dubius mendacia rumor,
Qui tulit exanguem saepius ante metum.
Vera nimis fama est, verae iam credite famae,
Hei mihi, quod seram non habet illa fidem.
Cominus atratam video procedere pompam,
Qua mixtus dominum defleo et ipse meum.
Longa sacerdotum series, candensque iuventus
Tristia funebri carmina voce sonat.
Per medias onerosa gemit libitina plateas,
Plumbea conditum lamina claudit onus.
Non cana terribiles diffundunt tympana bombos,
Nec gravis inflexo perstrepit aere fragor.
Est procul assueti petulans symphonia cantus,
Nec resonas pulsant garrula plectra fides.
Flebilis auditur crebro querimonia luctu,
Alta, repercussis planctibus, aura gemit.
Amissum patriae patrem respublica plorat,
Patronum queritur pauper inopsque suum.
Troia sic lacerum defleverat Hectora pubes,
Taliter Aeacidem Graecia maesta ducem.
Tantus erat Thebae luctus, moriente Polimi
Germine, quo cecidit parta stetitque salus.
Ominis infelix, o lamentabilis, o tu,

Fellis, et absinthi plena aloesque dies,
Talia quae pavido profers spectacula vulgo,
Et desolatos tot facis esse viros.
Quis modo nos saevo defendet ab hoste relictos,
Si nova quis nostris bella parabit agris?
Tuta huc usque dabant tranquillam tempora pacem.
Et viguit patrii candida fama soli.
Sit licet umbrosis densissima montibus ora,
Qua multas Cacus posset habere domos.
Non tamen ulla malos clausit spelunca latrones,
Securum carpsit quisque viator iter.
Dicite, qui vestras peregrina per oppida merces
Venditis, et fuluas concumulatis opes.
Quando quis Hessiacis vos depopularit in agris?
Tutior in toto non erat orbe locus.
Nempe potens rapidos princeps sedare tumultus,
Inque citam potuit praecipitare fugam,
In patrios nullum est passus saevire penates,
Pro populoque stetit fortis Athleta suo.
Hoc duce aperta nihil bifrontis limina Iani
Duximus, et raucas bellica signa tubas.
Non fera nos acies, non strictus terruit ensis,
Nostra Medusaeum signa fuere caput.
Scilicet audaces mage sunt in proelia cervi,
Quos petit horrendo percitus ore leo.
Illius hic animum gessit fortissimus heros,
Et verae quicquid nobilitatis erat.
Non nisi quem simili suffultum robore vidit,
Aggressus, iusta strinxerat [(transcriber); sic: strixerat] arma manu.
Magna (lacessito sed pectore) bella gerebat,
Quae nova confecta foedera strage dabant.
Quid levis in tantum linter delabitur aequor,
Quo bene rostratis classibus esset opus?
Non meus alta potest fastigia tangere contus,
Haec satius luctans flumina remus aget.
Det deus ut docti, quos iam tulit Hessia, vates
Maeonio celebrent fortia bella pede.
Quam valido rapidum traiecit milite Rhenum,
Totque Palatinis castra locavit agris.
Proh nihil haec potuit dominata iuvare potestas,
Quin modo crudelem corruit ante necem.
Nullum dedecus est isto cecidisse sub hoste,
Omnia qui stabili lege animata rapit.
Quem neque torquentes liventia pondera fundae.
Pulsa nec accenso puluere saxa domant.
Cui nihil indutae possunt obstare trilices,
Quique alias tutum protegit umbo caput.
Nec si Palladia circumdatus aegide pugnes,
Et fidam Persei falx tibi ferret opem.
Nil iuvat immanem quae stravit clava leonem,
Nec qui Stymphalidas contudit arcus aves.
Bellica si possent certantes arma tueri,
Saevaque robustae vincere fata manus.
Cum tot ubique viris, quorum memoranda canuntur

Gesta, per aeternos viveret ille dies.
Sed quoniam certis succumbunt omnia fatis,
Non isti potuit non dare colla iugo.
Et dedit, et tanto suspiria nulla labore
Traxit, ut invictum magnanimumque decet.
Qui fuit ante animus, summam duravit in horam,
Namque pudet fortem degenerare virum.
Tartareo solita virtute resistitit hosti,
Infecit nullum livida plaga locum.
Nil dubito aetherea quin vivat spiritus arce,
Alta quidem virtus sed super astra levat.
Incluta maiestas celsum conscendit olympum,
Mansit in hac nobis flebile funus humo.
Cui circumfusi meritum impartimur honorem,
Et damus in celebri digna sepulchra loco.
Hic ubi praelabens sacram Lanus alluit aedem,
Et duo marmorea culmina mole patent.
Structaque Phidiaco qua Mausolaea labore
Condita divigeni stemmatis ossa tegunt.
Hocque superpositum signamus carmine marmor,
Quod leget inscripto posterus orbe nepos.
Omnibus insignis virtutibus, optimus heros
Contegitur princeps hac Guilielmus humo.
Quo duce iusta Iovis caelestes filia sedes,
Liquit et humano rursus in orbe fuit.
Quae nunc musa dabit tanti mihi carminis orsum,
Ut valeam questus commemorare graves,
Quos crebro effundis gemitu maestissima consors,
Pallida dum cernis coniugis ora tui?
Arguta esset opus cithara, qua Thracius Orpheus
Eurydicen flevit sola per arva suam.
Quis Cato, quis Marius, tua si lamenta videret
A madidis lacrimas temperet ire genis?
Tam gravis anxietas, tantus te pungit amaror,
Tanta doloroso pectore cura sedet.
Ah tristes video vultus, exhaustaque fletu
Lumina, non solitus purpurat ora decor.
Nulla caput redimit pretiosis mitra lapillis,
Nec lucent teretes Mentoris arte manus.
Tecta latet cervix, quae fulvas ante catenas,
Et varias Indi culta gerebat opes.
Non Tyriam assistens chlamydem cosmeta ministrat.
Quae viduam deceat, vadis amicta toga.
Rorantes admota genas sudaria tergunt,
Mille plicis lacrimas illa bibere suis.
Non adeo ingenti Carum regina dolore
Ad nigra dilectum est busta secuta virum.
Si veteres praesens mores admitteret aevum,
Tabidaque accensus perderet ossa rogus.
Apposita malles cineres absumere calua,
Et fore paulatim coniugis urna tui.
Has tua delicias aetas, haec gaudia carpit.
Ah nimis ante suam est ista querela diem.
Est et eo maior, quod te feruentior aestus

In socium primo iunxit amore thorum.
Vix modo coepisti divam producere prolem,
Iniecit diras invida Parca manus.
Sub verno qualis Pestavum sidere florem
Falx secat, et viridi lilia sternit humo.
Parua voluptatis vidisti tempora, longum
Quod miseram spatium te cruciavit, erat.
Quae tres affecit te sollicitudo per annos,
Arcanum thalami scit penetrale tui.
Nulla quies, nullus tua mulsit pectora ludus,
Aegrotum donec morbus haberet herum.
Quae tulit ille suis confectus stigmata membris,
Haec etiam cordi fixa fuere tuo.
Officiosa gravi comes in languedine semper,
Ad carum haesisti nocte dieque latus.
Incolumem poscens et pristina robora divos.
Usque dabas amplam mitis alumna stipem.
Te miserae laceros sumentem civis amictus
Vidimus exuto quaerere templa pede.
Relligiosa nihil loca, nil pia dona iuvabant,
Et quas fudisti supplice corde preces.
Non minus atra suas iam mors exercuit iras,
Parcentes nulli sic voluere Deae.
Certa quod astra trahunt, quod vult divina potestas,
Tranquillo patiens pectore ferre stude.
Simus in adversa nonnumquam sorte necesse est,
Melle madent nostrae felleque pensa colus.
Cuique suam instabilis miscet fortuna sinapi,
Et verso tristes adicit orbe vices.
Adde quod ex omni te non haec parte reliquit,
Quo maestum capiat gaudia pectus, habes.
Sunt duo namque tibi patrios imitantia vultus
Pignora de diva nobile stirpe genus.
Paruus in augusta tibi ludit filius aula
Et summi thalamo digna puella Iovis.
Qui velut in primo vernantes flore amaranthi,
Prae se mira ingens indole stemma ferunt.
Qui solo tristes aspectu pellere curas,
Et possent animo gaudia ferre tuo.
Tanta decentia inest illis, tam viva venustas,
In viridi ridet sic Hyacinthus agro.
Hi modo buglossi maestae lenimina mentis
Dent tibi, et afflictus emoderare tuos.
Quid tibi mordacem cupio sedare dolorem,
Cum nequeam lacrimas ipse tenere meas?
Non possum simili tecum non flere querela,
Prosilit invitis feruida gutta genis.
Ultra hoc, imbibitoque illum amplectebar amore,
Et mihi dilecti quod vice patris erat.
Promissam queror hanc cecidisse in morte salutem,
Omne meae columen succubuisse spei.
Vix modo praesidium de se sperare iubebat,
Atque suam nobis affore dixit opem,
Invida ubi irruerent inopino fata furore,

Moxque ratam in ventos dissoluere fidem.
Ergo benigna tui princeps miserere clientis,
Qui tibi mandanti quodque subibit onus.
Proque tuo, ut fas est, nato stabitque cadetque,
Et fessas unquam non sinet esse fides.
Utque mihi sitis faciles mitesque patroni,
Vos precor insignes nobilitate viri.
Quos penes Hessiaci sunt tradita frena leonis,
Quis moderatrices sors dat habere manus.
Iam viduae lapsis patriae succurrite rebus.
Ferteque quam supplex turba precatur opem.
Nescio quos timeo praesago corde tumultus,
Fracta procelloso gurgite cymba natat.
Ex supero mittat placidam Deus aethere pacem,
Tuteturque suum Diva patrona genus.

FINIS.

EURICII CORDI PALINODIA, QUOD MORtuum Erasmum scripserat.

EURICIUS CORDUS ADAMO Vegetio Fuldensi amico suo S.

Vale.

EURICIUS CORDUS CHRIstophoro Haco suo.

Consona doctrinae vita sit ipsa, moror,
Quae vel hypocrito sine, Christo digna, cucullo,
Teste, quibus niteat moribus, orbe patet.
Sed quid in hanc fragili, stultus, rate labor abyssum?
Nil brevis in tanto gurgite contus agit.
Rostratis opus est id eunti, classibus aequor.
Quae mare non didicit litora cymba legit.
Ista levem longe superant praeconia cannam,
Vocalesque tubas, magnaque sistra volunt.
Hoc est, quendam alium, qui tantum possit, Erasmum
Quem timeo nunquam postera saecla dabunt.
Unicus hic certos dum phoenix clauserit annos
Nulla potest similem post reparare cinis.
Cur magis admiror quod tam non gnava sit aetas,
Ut velit hoc rarum non modo nosse bonum.
Ista nec e longis volet ad spectacula terris.
Quam cupiet veniens id potuisse dies.
O mihi si liceat tantum olim visere lumen,
Et carum hoc etiam cernere posse caput,
Anteque tam praesens vel humi procumbere numen,
Pronaque in amplexos figere labra pedes.
Cetera frustrentur sterilis quae cumque cupido
Concipit, haec aliquis det rata vota deus.
Contigit id forsan tibi iam doctissime Iona,
Hunc modo qui visum diceris isse virum,
Et si, nescio quas, praetexis, ut audio, thermas,
Illius haec tanquam sit tibi causa viae.
Haec eadem quam me scabies prurigoque vexat,
Nulla quies donec sic quoque et ipse lavem.
Quamque libens comes his etiam sub solibus, issem,
Vel mediis Iani, si licuisset, aquis.
At solitas inter, dicas, exercite sordes,
Cum te non dignis quid tibi munditiis?
Quid commune cani cum balneo? Age, usque adeone
Abiectus vobis litterulator ero?
Quae tamen adversa est laevi inclementia fati,
Quod misero crimen, quae mihi culpa nocet?
Quod tam dilectis adeo contemnor amicis,
Vilior ut summo non natet alga mari,
Quod, cum tot celebret tam multa tabella sodales,
Nomen ibi video semper abesse meum,
Nullaque solius ratio, neque mentio Cordi,
Nullus item numerus, nullus et ordo fuit?
Sed mea me ruditas, et iners inscitia prodit.
Haec est, cur doctis sordeo, causa viris.
Quid tibi cum niveis blaterator oloribus anser?
Nil tuus est istas sibilus inter aves.
Si nihil est aliud, facilem meruisse favorem
Fervidus, in musas quem gero, posset amor,
Tantus hic ut carus, sit et ipse Vatinius, hostis.
Aoniae feriat dummodo plectra lyrae.
Dum queror, ecce repens fert exsultatio mentem,
Et nova perculsum gaudia pectus agunt.
Quem tantis dudum desidero cernere votis,

Et mea quo potuit carmine musa vehit.
Ipse Brabantino mihi scribit Erasmus ab orbe,
Illius en dulcem tracto legoque manum.
Ille suos inter Cordum dignatur amicos,
Seque ait ex animo, nec pudet, esse meum.
Quot modo dem toties perlectae basia chartae,
Quasque putem, censes, hoc mihi pignus opes?
Tam rutilum nonest, adeo quod rideat, aurum,
Tam custoditum continet arca nihil,
Hunc ego thesaurum cunctis seruabo diebus,
Has ego delicias semper habebo meas.
En, ut ego, accipiens veluti crepitacula pupus,
Non bene constanti gestio more vides.
Da veniam, nimio mihi mens lymphatur amore,
Ebria me subito corda furore ferunt.
Quis velit ad talem non exsultare libellum,
Tantaque quis tristi gaudia fronte premat?
Iam tibi tam fido carissime gratia Iona
Quo venit haec nobis missa ferente salus.
Scilicet ex illis (vis has nos credere) thermis,
Quae scatebris mundant omnia foeda suis,
Peneque iam totum, diffuso flumine, mundum,
Qui longa sitiit ariditate, rigant.
Unanimi, superest, pulsemus numina voto,
Illud ut obscuro lumen in orbe sinant.
Incolumemque diu nobis tueantur Erasmum,
Ut sit qui veram monstret ad astra viam.

RICII CORDI NOCTURNAE PERICLITAtionis Hessiaticorum Fontium Nymphis Sacrum expiatorium Poema.

HELII EOBANI HESSI IN RIcii Cordi Nocturnam periclitationem iocus.

HUmida declinans pluvii sol cornua capri
Sub Ganymedeas adproperabat aquas.
Iamque novum Ianus pridie introduxerat annum
Et sua magnates dona dedere mansu.
Ardua festino cum me pede causa coegit
Patria per gelidas quaerere tecta nives.
Liquimus inviti dulces cum coniuge natos,
Parsque prior vitae mansit in urbe meae,
Primus apud Rufum prono me vesper olympo
Prendit, ad instructas cum sedet ille dapes.
Mox omnes patuere fores, iussique ministri
Optima de plenis vina tulere cadis.
Et quamvis vario splendebat mensa paratu
Et Libycis fuerant aemula fercla fabis,
Plus tamen auditu est quam gustu accepta voluptas.
Threiciae rebar plectra sonare lyrae,
Tam facundas erat vates, qui longa suavi
Tempora in exiguas abscidit ore moras.
Sic, ubi in Hyblaeis redolet vindemia campis,
E liquido manant aurea mella favo.
Qui doctum, integrum, facilem, humanumque videre
Expetis, et celebrem relligione virum,
Quem non vana trahit mirantis opinio vulgi,
Qui cupiat tacitos claudere posse dies,
Hoc intra hospitium, quod Delphica ut antra frequentat,
Cum canit ex adytis alter Apollo suis.
Et tua ne dubius [(transcriber); sic: dubitus] vestigia sevocet error
(Non est vulgari semita trita pede)
Secreta in tacito est sedes post templa recessu,
Nobile Daedalii paene laboris opus.
Prima docet facies tranquillam exquirere vitam,
Idque tribus verbis parvulus asser habet.
Hic trahe pendentem declivi ex culmine funem,
Et dabit inter nos tinnula nola sonos.
Non fucata genas reserabit limina Thais,
Horret enim sanctus talia monstra locus.
Non vetus usque adeo sincerum Vesta pudorem
Continuo fovit, quam domus illa, foco.
Sedulus occurret puer, exsertusque fenestra
Te, quare venias, et quis, et unde, rogat.
Tunc tua prospiciens sustollas lumina, cernes
Monstrantem dignis cuncta patere trabem.
Ingressus caveas ne musica sacra profanes,
Ansis quem posset Phoebus amare vide.
Non optata magis dabis illi nuntia, quam quae
Impia Capnionem monstra domasse ferunt.
Hunc magnum laudato virum, primumque Poetam
Plurima victorem saecla valere iube.
Sic tibi se facilem Rufus praebebit amicum,
Inque sodalicium te leget inde suum.
Pictus habet paries multorum insignia vatum
Quos tali iunctos semper amore colit.
Hic pia serpentem crepitante ciconia rostro
Enecat, haec volucris te Spalatine refert.

Illic complicitis Rubiani cornua loris,
Et quae sunt alia singula parte patent.
Praecipue condens caput inter nubila cygnus
Hesseni merito tradita signa viro.
Quae propter, quota pars, horrens subrepit et hystrix,
Et lenta triplex laurea fronde viret.
Quid cum ridiculo portento Ruffe? quid inter
Ledaeas turpis noctua quaerit aves?
Sic ne tua in nostras errat sententia nugas,
Ut tantum iuvenem nomen habere putes?
Non facis ut mereor, sed ut urget amica voluntas,
Iudicio longe sum minor ipse tuo.
Quo feror, et quid in haec ambagum syrmata labor?
Praestat ad inceptos vertere plectra modos.
Postera lux oritur, canis succinctus in aruis,
Iam iacta dubias sub nive quaero vias.
Qualiter implicitus praedura fronte iuvencus,
Aspera fagineum per iuga tractat onus.
Ut levis adversas diffindit cymba procellas,
Vixque citae contis acta resistit aquae.
Horridus incubuit Caurus, turbataque caecis
Surripuit medium nubibus aura diem.
Undique tristis hiems furit, et penetrabile frigus,
Saevaque terribili turbine flabra sonant.
Nulla mihi apparet quae notos semita calles
Monstret, inaccessis flebilis erro locis.
Per colles vage Nesse tuos, quosque invius alto
Vertice subiectos Horsulus urget agros.
Interea occiduum sol praecipitatur in aequor,
Nocturna errorem duplicat umbra meum.
Et quamvis plenae coierunt cornua phoebes,
Visa tamen nulla lux mihi parte fuit.
Tecta latet Pleias, tardus sua plaustra Bootes,
Abdit, et fixum neutra stat ursa polum.
Quod sequar ignoro mundi latus, unus ubique,
Vultus, idem toto nigret in orbe chaos.
Saepe retroflexis eadem in vestigia gyris,
Mille per anfractus, duraque tesqua feror.
Tristia non solitos ceperunt lumina somnos.
Nulla potest fessis artubus esse quies.
Invento querulus trunco quandoque resedi,
Quis velit in niveum sternere membra gelu?
Quam male tunc timui, ne denso ex monte venirent,
Hoc fera sectantes proelia mense lupi.
Cum vel dira fames crepitantia viscera torquet,
Vel lasciva ferox inguina vexat amor.
Parcite mansueti, silvestrem quaerite praedam,
Non homo, sed prensus vestra sit esca lepus.
Lactea si quondam geminis alimenta dedistis
Fratribus, immitem non mihi ferte necem.
Hospes ego advenio vester, non exterus hostis,
Quae colitis colui parvulus arua puer.
Implevi eneris vestras vagitibus aures,
Quam quoque fudistis vox mihi nota fuit

Et mea vos soliti circum cunabula pasci
Saepe fero placidam dente tulistis ovem.
Non ego tunc sumpto furibundus fuste sequebar,
Sed qui sunt vobis invida turba canes.
Vos mihi surrepto saepe ansere, scitis, alebam,
Cum rudis has agerem vimine pastor oves.
Tandem optata fugat longas matuta tenebras,
Et rediens tardis mane rubebat equis,
Cum refluum vidi sinuosa in valle Visurgum,
Quodque, vetus, castrum de cruce, nomen habet.
Hic tua me fovit pietas humane Libori,
Pierio vates adnumerande choro,
Omne, quod est veri. exhibuisti munus amici,
Hei mihi quod similes non queo ferre vices.
Donec in hoc vegetans mihi corpore vita manebit
Officii nolo non me mor esse tui.
Quo mihi te longo vinctum connectis amore,
Teque meo semper vivere corde facis.
Scilicet unanimes studio oblectamur eodem,
Nemo potest nostram dissoluisse fidem.
Hinc montosa procul longinquis Hessia silvis
Luminibus coepit sese aperire meis.
Heu quantis illic nivibus iacet obruta tellus,
Quam multus caecum contegit agger iter.
Non Riphaea putem tanto iuga tegmine condi,
Quasque alias frigens despicit ursa plagas.
Vix aliquis portans in opertam pabula caulam
Antesuas potuit rusticus ire casas.
Omne gemit gravido nemus, et sub pondere nutat,
Horrisonus reboat per cava lustra fragor.
Vix sua torpentes monstrabant cornua cerui,
Cetera contecta turba latebat humo.
Quot tunc, quaeque miser mala, quanta pericla ferebam,
Testis erit vati diva Thalia suo.
Quae mea difficili legit vestigia passu,
Succincto puduit turpiter ire sinu.
Fit via vi, donec notas contingimus aedes
Pauper ubi est nobis sed sine labe pater,
Pauper ubi est nobis, inquam, pater, utpote nuper
Frigida persoluit debita fata parens.
Quae veteres omni vixit sine crimine mores,
Inque pia duros simplicitate dies.
Non formosa quidem, non molli dedita vitae,
Sed frugi, et multi plena laboris anus.
Non tinctis consueta togis, vili obstita lino.
Constrinxit tremulum lanea zona caput.
Quae modo post longae per plurima taedia vitae
Aetherea felix pascitur umbra dape.
Quaeque videt nostros devexo e vertice casus,
Et nullis stabilem rebus inesse fidem.
O ter amata magis quam sunt mihi limina, si iam
Ad solitos pensum carperet illa focos.
Et iam nata novo mihi frangeret ova butyro,
Me quoque dilectum diceret esse suum.

Non ego quos nollem fratres lallare viderem,
Nec foret in dulci caeca noverca domo.
O invisa mihi post has, fugiendaque sedes,
Haec postquam nostras bestia perdit opes.
Sedula quas multo mater sudore paravit,
Et natis voluit quas superesse suis.
Care vale genitor, Thuringam rursus ad oram
Avocor, invitas hic ego duco moras.
Candidiora trahunt nostrum solacia pectus,
Delicias video deperiisse meas.
Vix iter ingredior, pluviam cum Iuppiter auram,
Colligit, et largo desuper imbre ruit.
Alta liquescit hiems, gelidus de montibus humor,
In cava praecipites devia voluit aquas.
Fluctisoni rapidis crescunt torrentibus amnes,
Magnaque sunt parva flumina facta mora.
Quantus erat nunquam insolito fremit Edera fluctu,
Et superat pontes Fulda Lanusque suos.
Omne natat pratum, natat omnis gurgite vallis,
Ignotas praebent piscibus arva domos.
Quid faciam, mediis clausus circumfluor agris,
Quamque nives nuper, iam tegit unda viam,
Turbida pube tenus dubio seco flumina gressu,
Ignaros nequiens retro referre pedes.
Tanta repentinos fudit cataracta tumultus,
Quale solet fracta surgere nube fretum.
Horreo et ima repens penitus tremor ossa pererrat.
Et timida arrectae stant mihi fronte comae,
Cum subit illius crudelis imago pericli,
Quod me sub Stygias paene dedisset aquas.
Sed quod triste pati fuerat, meminisse iuvabit,
Felix qui casus praedicat ipse suos.
Sol fugit, et praeceps atris nox irruit alis,
Humida sideream contegit aura plagam.
Post bis quinque dies totas subitura tenebras,
Falcatum ostendit vix mihi luna globum.
Cum nimis ardebam vicinum attingere pagum.
Duxit in illaetum me malus error iter.
Auctus ubi eiecit diffusum Sualma fluorem,
Et patulo vetitos amne rigavit agros.
Altus ibi vortex sinuoso circuit arcu,
Perdiderat multos ista vorago viros.
Huc feror, et tumidas proclivis labor in undas,
Obruit absorptum saeva procella caput.
Nequiquam feriunt fortes luctantia fluctus
Brachia, non dulcem planta ministrat opem.
Scilicet haerebat suppresso sarcina tergo,
Et laxi impediunt obsita membra sinus.
Quo magis obnitor, tanto est contrarius aestus,
Meque sub insanas altius urget aquas.
Iam poto oppletus fluvio, et non utile pondus,
Defluo, nil superest quam mihi triste mori.
Quam tunc non merui veniam pia numina posco,

Tunc grave, sed sero, tartara nomen erant.
Sera mihi subiit quaerendae cura salutis,
Vae sua qui moriens crimina flere putat.
Sic ubi semanimis resupino voluerer ore
Esset et in primis languida vita labris.
Forte dabat quendam fundi mihi glarea palum
Nexit ad hunc lintrem rusticus ante suam.
Ferrea non adeo fabrilis robora forceps
Mordet, ut iniecta prenditur ille manu,
Sic vacuus stringit compertam polypus escam,
Sic volucrem clauso milvius ungue tenet.
E summo madidum tandem caput amne ferebam,
Vix modicum turgens aera pulmo trahit.
O deserta domus, quae me discedere flebas.
Et reditum exspectas exul inopsque meum.
Ut geminos taceam, carissima pignora, natos,
Et quod adhuc clausum viscera pondus habet,
Tu mea praecipue coniunx praecordia tangis,
Heu nulla posthac conspicienda die,
Nanque tuae fidei, fidique recordor amoris,
Et quanto ante alias casta pudore nites.
Qua quoque continue me sedulitate colebas,
Quam fueras iussis officiosa meis.
Et quod Pierias inter versata sorores
Miscueris faciles, me recinente, modos.
Haec mea si scires, certe infortunia fleres,
Proque tuo malles fata subire viro.
Sic mihi non semel est multis perspecta voluntas,
Quam ficto solita es non simulare dolo.
Saepe mihi dixti, non hanc sinat Atropos horam
Qua videam funus care marite tuum.
Quid modo si cupias illud te posse videre?
Cum putrens avidis piscibus esca fluet?
Tunc tepido moribunda toro mihi lumina velles
Clausisse, et tristem supposuisse manum,
Tunc tibi lugubris faceret solamina pompa,
Quae mea ad effossam corpora ferret humum,
Ut noto positum posses lustrare sepulchro,
Nudaque post aliquot colligere ossa dies.
Aspiceres primo signatam in limine caluam,
Hoc fuerat dicens coniugis ante caput.
Quis tibi tunc animus, quibus affectabere curis,
Cum veniet mortis nuncia fama meae?
Certe equidem nimio sides stupefacta dolore,
Frigidius gelida tum nive pectus erit.
Mille dabis planctus, totidem et suspiria duces,
Dulce nihil dices, quam tibi posse mori.
Haec quicumque feres primus mala nuncia, differ
Dum gravis excudat quod gerit aluus onus,
Ne male maturum subito enitatur abortum,
Et pereat crudus cum genitrice puer.
Tu quoque difficiles quae iam retrograda partus
Influis, infesto sidere, parce Venus.
Quae tenues sustentet opes, quaeratque supersit,

Orba suum satis est pignora flere patrem.
Nulla quidem vitae mihi spes restare videtur,
Undique propensam conspicor esse necem.
Vel mea turbatis ostris sic fata trahuntur,
Vel vindex iusti sic iubet ira dei,
Crediderim infaustam (quae iam nunc quarta minatur)
Hebdomadem casus sic mihi ferre meos.
Certae etenim superis virtutes orbibus insunt,
Quae varias nobis dant adimuntque vices.
Sed tamen omnipotens residet super omnia rector,
Cunctaque divina temperat astra manu.
Si volet hic, potis est praesens auferre periclum,
Meque sub optatae sistere tecta domus,
Quod deus ut facias, te per tua quinque precamur
Vulnera, per sanctam, fortia signa, crucem,
Per te, qui mundi salvator ubique vocaris
Iam, rogo, te verum nomen habere doce.
Tu modo virgo parens querulo succurre clienti,
Quaque soles omnes me pietate iuva.
Quae tenerum lactas enixa puerpera Christum,
Angelico circum dulce canente choro.
Te quanto videas deus exaltavit honore,
Ut miseris quondam prompta patrona fores.
Tu quoque spiculifer properum fer athleta levamen,
Cuius agunt festum crastina sacra diem.
Si quod habes felix inter diva agmina numen,
Me modo me precibus contueare tuis,
Quod mihi si dirae est mortis gustandus amaror,
Non ruat in Stygium flebilis umbra chaos.
Multa quidem demens quorum me paenitet egi,
Summa velit bonitas omne piare scelus.
Plura locuturo, et mortem differre volenti
Lassa mihi crescens obruit ora latex.
Qua prius infelix iterum anxietate fatigor,
Tactaque fatali pollice fila tremunt,
Et levis abscisso cecidisset stamine fusus,
Ni melior subitam diva tulisset opem.
Demolitus enim rapidae eruit impetus undae,
Quod medio amplexus flumine robur eram.
Meque secunda suo contraxit lympha natatu,
Quam potuit palus praebuit ipse ratem.
Editior donec mihi se forte obtulit obex,
Raucus ubi infracta decidit amnis aqua.
Mox in areno sum conieci brachia clivum,
Imaque vix tacta planta potitur humo.
Iamque omne evasi (tanta est fortuna) periclum,
Quis me tunc toto laetior orbe fuit?
O Epicuraeae demens sapientia sectae,
Quae vacuos garris alta tenere deos.
Et nihil abstrusae curare negotia terrae,
Nec quae de tristi corde querela cadit.
Nullus protagoras aliter me credere coget,
Quam mihi quod praesens iam deus ipse fuit.

Qui triduo mersum seruavit in aequore Ionam,
Perque rubras fugiens transtulit agmen aquas.
Non tamen ut faciles adeo mihi praebeat aures,
Aut rear haec meritis me potuisse meis,
Sed quae maesta domi sibi fingit talia coniunx.
Nec veluti quondam falsa pericla timet.
Hanc scio pro saluo iam nunc dare vota marito,
Et flexo superos sollicitare genu,
Nil dilecta time reducem me laeta videbis,
Incolumi tangam limina nota pede.
Inveniam teneros circum te ludere natos,
Et visum blanda voce tatare patrem.

FINIS.

EURICII CORDI CONTRA MALEDIcum Thiloninum Philymnum Defensio.

DIVA VENATRIX DIANA.

HELII EOBANI HESSI SUper missum sibi Choleamynterium ad Lectorem acroama.

Vale.

EURICII CORDI CONTRA MALEdicum Thiloninum Philymnum Defensio. EURICIVS THILONINO.

CUm tibi sublimi est cantata Tragoedia versu,
Et multae Satyrae grande volumen habes,
Cum tot in innumeras crevere epigrammata chartas,
Estque tibi simulans bella Maronis opus.
Praeterea in magnos nova commentaria vates,
Quosque alios iactas te penes esse libros.

Quis malus insipidas furor impulit edere nugas,
Quas, nisi qui laudat frivola, nemo probat:
Non ego, si possem Smyrnaeum reddere vatem,
Pessimus in populo Choerilus esse velim.
Quid malesane iuvat multis prius usibus aptas,
Spurcitie chartas contemerare tua?
Quas sibi iam nullus cupiet mercator habere,
Ne bonus his tunicis inficiatur odor.
Dignum certe opus est quod sordida blatta lacessat,
Quodque vetus Phaeton Deucalionque legat.
His nisi non debent emendatoribus edi,
Quae sunt ingenio carmina ficta tuo.

Thilonini musas claudas esse et ieiunas.

Non longinqua tuae peragrabunt oppida musae,
Nam claudos nequeunt rite movere pedes.
Una, supervacuo quae incedere crure videtur,
Forte potest socias fortificare suas.
Sed non posse graves, vereor, tolerare calores,
Nam miro sitiunt esuriuntque modo.
Accepisse putem diros a dipsade morsus,
Et sacrum Cerei subsecuisse nemus.

Thiloninum vitiosos iam versus edidisse.

Quae mala sunt dicis, puer haec ego carmina feci,
Qua modo defendes te ratione virum?
Qui meliora nihil primis facis, ergo manebis
Idem qui fueras per tria lustra puer.

Thilonini versus nullius esse ponderis.

Si quod abortaris iactas gravipensile carmen,
Quemlibet et centum pondo valere pedem.
Mox applaudit iners et non exercita pubes,
Suspectique stupens pendet ab ore viri.
Cum velut immisso collutum eclegmate guttur,
Supplantat liquido grandia verba sono.
Hoc vafer ignarum studio deludis ephebum,
Hac sola in triviis arte placere potes.
Cetera sunt nebulae tenuique simillima fumo,
Et leve cum tipulae [Reg: tippulae] corpore pondus habent.

Thiloninum alterum esse Choerilum.

Si quis Alexander quoties mala carmina fingis,
In tua contractam fligeret ora manum.
Exarmata tibi dudum gingiva iaceret,
Et rabido posses dente nocere nihil.
At modo quos acuis livoris cote molares,
Ne solido morsus frangat in osse cave.

Thiloninum asininum foetum emittere.

Post tot promittis praeludia maxime vates,
Quod, tibi quae manet vena, loquatur opus.
Suspensi exspectant aegre et mirantur alumni,
Quid trahis in longos feruida vota dies,
Num semper sterilis naturam imitabere mulae?

Esse pater, veluti mater asella, potes,
Quae postquam totum male turgida ruderat annum,
Et multum excrevit parturiendo fimum,
Turpe laboranti, simile et sibi, viscere monstrum
Enixa, aurita fit nova prole parens.
Dum tener est foetus mammosa lalisio sugit
Femina, mox onager cum nemus intrat erit.

THILONINUM NON NISI CORpore maximum Poetam dici.

Maxime quod dixi vates ridere videris,
Et verum studiis nomen habere putas.
Longa tuis, vidi, sunt internodia membris,
Hoc forsan poteris maximus esse modo.
Ducta quod est sursum procero littera tractu,
Dignius est aliis ergone lambda notis:
Inter odoriferas servatur amaracus herbas,
Proveniens iuxta flumina lappa cadit.

THILONINUM SE FALSO sagacem dicere.

Tune tuo naso nihil esse sagacius inquis,
Qui propria olfacias prorsus oleta nihil?
Eructata quibus concedunt allia, quique
Putribus ex ovis pessimus exit odor.
Quam satius fuerit cautum te fingere felem,
Qui sua sub caecum stercora verrit acus.

THILONINUM NON NASUtum, sed Polyposum esse.

Tanta catarrhosis tibi stiria naribus haeret,
Ut male cogaris pessima verba loqui.
Immo tumens effert carnosum polypus ulcus,
Hac ego nasutum te ratione putem.

THILONINUM SE VERE CANEM appellare quem hystrix non timeat.

Ut dormire canem sinam cubantem,
Praestantissime commones Poeta.
Te dignum tibi nomen indidisti,
Qui saevo referas canem latratu,
Acer vertagus et molossus insta,
Immo triplice Cerberus figura,
Virosam exspue protinus salivam.
Nil horrens patulos timebit hystrix
Rictus, nanque tuum prius cruorem,
Quam vulnus facias ei videbis.

THILONINUM FALSIS OPINIonibus inflatum gloriari.

Vis dici celeberrimus Poeta,
Immo maximus optimusque, et idem
Praestantissimus integerrimusque,
Sed te scire velim Philymne quam sis
Abiectissimus omnium Poeta,
Immo pessimus infimusque, et idem
Indoctissimus infaberrimusque.

Thiloninum nullum omnium Poetam esse.

Qui te dixerit infimum Poetam,
Et qui te putat optimum Poetam,
Errat, nullus es omnium Poeta,
Tu primus tamen esse vis Poeta,
Tu primus Thilonine sis Poeta,
Me non esse velim tibi secundum.

Thiloninum esse fastuosum.

Si tibi tanta foret laudandae copia venae,
Quantus in elato pectore fastus inest.
Crediderim posses celeberrimus esse Poeta,
Qui modo vix minimus versificator eris.

Thiloninum non suis sed aliorum scriptis victurum.

Dum sacra durabunt doctorum carmina vatum,
Aeternam famam vis et habere potes.
Qua Bavius vivit longos et Maevius annos,
Haec fore perpetuum te ratione putem.
Hac ratione manet divini carptor Homeri
Zoilus, hac semper vivere quisque potest.
Nil tua te siquidem servabunt scripta, sed horum
Quos mala tu rabido bestia dente petis.

Thiloninum falso Italos praeceptores iactare.

Quid tibi vector erat daemon cum sex totidemque
Vix horis totam videris Italiam.
Totque in ea audieris dictantes grandia vates,
Et qui Cecropias te docuere notas.
Mirum quod potuit te doctior esse Poeta,
Cuius discipulum te fore non puduit.

Thiloninum Italiam nunquam vidisse.

Forte ubi depictum charis inspexeris orbem,
Obiecta est oculis Italis ora tuis.
Sic quoque nos omnes terrarum vidimus urbes,
Altaque plus Ithaco per freta scimus iter.

Thilonino Mutianum non praecepisse.

Si tibi praeceptor Rufus Thilonine fuisset,
Non mala sed scires optima verba loqui,
Haec ut plura levi iactas mendacia fastu,
Qui tanti numquam videris ora viri.
Ut mihi sunt noti, quos nostros fingis alumnos,
Sic tibi, quos falso te docuisse refers.
Esto quod audieris quot praestant undique vates,
Degener es tenui carmine discipulus.

Thiloninum crudos semper versus edere.

Maturos caprificus ante fructus,
Et mittent gravidos vepres racemos.
Quam, quos docta probet Minerva, versus
Expers Castalii dabis Philymne.
Invito Aonidum choro laboras.
Miror qua ratione vis videri
Et dici celeberrimus Poeta,
Cum nondum minimus, vel inter ipsos
Nanos, versificator esse possis.
Non fel iudicat, ipsa res docebit
Si quondam veniens leget vetustas.
Verbis ingenue tuis fateri
Hoc cogeris idem, tuam parumper
Si mentem superi tibi favebunt,
Insanamque philautiam, et superbum
(Quod tandem faciant) prement furorem.

THILONINUM NUMQVAM fore Poetam.

Si vis maximus emori Poeta,
Titono et Pylio superstes omni.
Et vivacior omnibus Sibyllis,
Cornicem superabis, Indicamque
Phoenicem, et Dryadas Philymne nymphas,
Immo perpetuum Platonis annum.

THILONINUM ESSE Barbarum.

Cum tu maxime Clamitur Poeta,
Et non plura mihi est Papyrus inquis.
Quis sit maxime dic Poeta sermo,
Concessus tibi forte barbarismus.
Quod si sic bene dicis, et latine
Cur nemo hanc sequitur latinitatem?

THILONINUM VILYMNUM POtius debere cognominari.

Si Graecum Latio coire posset,
Vilymnus mihi, non Philymnus esses,
Et dignum tibi congruensque nomen,
Post tot milia multa possideres.
Non est conveniens minus Philautus,
Et sic integra Graeca vox manebit.

THILONINUM GRAVEM esse Poetam.

Es gravis, hoc unum tibi credo Philymne, Poeta
Qui nunquam superum te super aethra levas.
Sed colis immundas tristis velut hydra paludes,
Vel qualis medio dipsas in amne sitit.
Quod si difficilem tentes aliquando volatum,
Pondere mox recidens tendis ad ima tuo.
Sic volucrem simulas iaculum, qui desuper alto
Ex ramo subitae vulnera mortis agit.
Sed tua in horrenti tandem cadet histrice vita,
Hoc tibi nil unquam verius esse potest.

Thiloninum ex Christi patrimonio vivere.

Sum fateor pauper, non hoc Thilonine negabo,
Hoc mihi quod vitium, quod quoque crimen erit?
Non meus, ut tuus est, didicit pater esse sacerdos,
Cui sua continuas ara redundet opes.
In tua conveniunt multi suffragia cives,
Unius ex callo vix ego vivo manus.
Dat tenuem nobis victum iustissima tellus,
Veh tibi qui sacra luxuriaris ope.

Thiloninus patri sacerdoti scribit.

Scis quod alenda novo est nobis Philoglicia sumptu,
Et pater auxilio plus opus esse tuo.
Nulla licet rigidum mihi ius alimenta favebit,
Tutamen ut semper mitis adesse velis.
Dic plorare gravi redimendos carcere manes,
Pendeat ad sacras multa tabella fores.
Et centum veniae plena da milia corbe,
Mox mihi quas mittas dives habebis opes.

Thiloninum sui generis oblitum aliis ignobilitatem obicere.

Rustica quod mihi sit rides Thilonine propago,
Hoc nullum cuiquam dedecus esse potest.
Hoc ne mihi in vitium quod sit mea gloria vertis,
Ruricolas patriam gaudeo habere casas.
Quas iusta utilitas habitat, robustaque virtus
Omnis et integritas simplicitasque colit.
Ipsa quibus viguit quondam Germana potestas,
Quae modo si superest non nisi rura tenet.
Gratior Aoniis ager est et silva Poetis,
Pieridesque colunt frondea lustra deae.
Natus in Andinis primum Maro vagiit aruis,
Proximus Augusto post comes ipse fuit.
Agrestes sed legitimos numerabo parentes,
Tu mihi dic quales te genuere tui?
Quod tibi sit meretrix mater, genitorque sacerdos,
Urbanae est nullus nobilitatis honor.

Thiloninum esse de nobili genere natum.

Obscuro qui te natum putat esse parente,
Errat, habes generis nobile stemma tui.
Praelustris pater est, cui supplice surgit honore,
Et nudum inclinat virque puerque caput,
Quique Indas indutus opes Tyriumque colorem,
Apponit labris aurea vasa suis,
Regia stipanti qui dans edicta coronae,
In media primius plebe magister ovat.
Quem penes a sum mo concessa Tonante potestas
Claudere caelestes et reserare fores.
Immo ipsum, quoties volet, alto ex aethere Christum,

Cogere, et in manibus posse tenere suis.
Tam celebres numerans maiores iure superbis
Inferiusque tibi, quicquid ubique, putas.

THILONINUM MIRAM HAbere Memoriam.

Tres ais et plures te posse orare per horas,
Credimus, ingenii est vis memoranda tui.
Quae queat illius reminisci aetatis et anni,
Quo tua adhuc mater nullius uxor erat.

IN THILONINI TERATOLOGIam ad Lectorem argumentum.

Haec ubi Germanis est edita fabula scenis,
Mirum, qui vellet plaudere nemo fuit.
Sed media exorsi strepuerunt plebe cachinni,
Est quoque displosus voce manuque liber.
Quem si perspicias, dices, haec unde loquendi
Sartago? num sic lingua Latina sonat?
Sordida verborum est novitas, et scabra vetustas
Tu lepido discas cum Cicerone loqui.

ALIUD IN EANDEM Comoediam.

Plus formicarum nemo unquam viderat agmen,
Quam quo permolitur sordidus iste liber.
Plures illarum catuli tamen esse videntur,
Parvula quos etiam vincere mica queat.

IN THILONINI BATRACHOmyomachiam Argumentum.

Ranarum et murum rides miserabile bellum,
Nescis Maeonii est nobile vatis opus?
Sed male turpavit nativum interpres honorem,
Pulcher equus quondam nunc rudis est asinus,
Cui neque sunt aures, neque pendula cauda decori est,
Multa sed in putrido tergore musca sedet.

IN THILONINI CUPIDINEM argumentum.

Ne foret ignotus quondam Thiloninus adulter,
Quamque potens Paphium tiro peregit opus,
Edidit hunc populo testantem crimina librum,
Quem tibi ne redimas casta iuventa cave,
Ne puros macules stimulante libidine mores,
Citra quam positus non ibi versus erit.

ALIUD DE EODEM LIBELlo Elogium.

Quae non turpe velit videre scortum
Messalina, nec impudica Lais
Nec quodcumque patet procis lupanar
Haec vis ut teneri legant ephebi,
Immo sordidulo doces labello,
Hoc te posse modo putas placere,
Peruersae siquidem places iuventae
Quam tecum similis trahit libido

Ut frugi placeas viris labora,
Nec certe mihi displicebis unquam.

In Thilonini Choleamynterium.

Si factum hunc nescis Thilonino auctore libellum,
Errores videas, illius esse scies.

De eodem.

Ridiculi cupiens vitiosa poemata vatis,
Perlege, quae praesens continet iste liber.

Thiloninum esse extemporalem.

Credimus ut dicis factos ex tempore versus,
Testatur longam pagina nulla diem.
Quae cito proveniunt pereunt cito carmina, laus est,
Ut maneant, salsos scribere posse modos.

Obiectos sibi Errores expurgat.

Patri scribe tuo tibi vitrea lumina mittat,
Et melius versus deprope cerne meos.
Invenies toto nullas in carmine mendas,
Effecit claudum syllaba nulla pedem.
Non quo rere modo sed quinto (perpere) casu
Diximus, hoc vecors non Thilonine vides.
Nec, si protulerim (confecte famelice) pecco,
Adiectum et substans scit rudis esse puer.
Nomen ei Cordus Cordo Cordique licebit
Dicere, et hac nullus voce soloecus erit.
Hos mihi dum puris atomos ex versibus effers,
Grandia de tetris erue saxa tuis.
Cetera quae nostrae tribuis peccata camenae,
Non, etiam serpens lynxve, videre potes.

Cur Euricius dicatur.

Legerat ut Rici versus, Euricius esto
Rufus ait, studii est syllaba prima tui.
Hunc mea (tam vafer es) culpasse Poemata garris,
Non mea, sed culpat quae Thilonine facis.
Hic tibi, nescio quid, scripsit, si non pudet ede,
Ut monstres quo te Rufus amore colat.
Qui docuisse nihil sed semper discere dicit,
Huic tu discipulus quo potes esse modo?

Bonam esse Cordi appellationem.

Rufe meum laudas nomen, Thilonine reprendis,
Utrius est verum, dicite, iudicium?
Si bona vox multis Cordus scriptoribus olim,
Num mihi quod nomen fecerit, ergo mala est?
Cordus ero donec vescar vitalibus auris,
Dii faciant Cordus post mea fata vocer.

Thiloninum Multinomium derideri.

Si tibi quae quondam finxisti nomina vellem
Promere, non posset tota sat esse dies.
Mille licet fuerint, plures tamen illa cachinni

In multo doctis orbe fuere viris,
Frivola qui dudum deliramenta, meramque
Stultitiam nequeunt non reprobare tuam.
Post longum tandem vates resipisce furorem,
Et vix versificem te Thilonine scies.

THILONINO EOBANUM non esse amicum.

Perspectum esse velim quo te colat Hessus amore,
Quique sibi missum laude celebret opus.
Non ita devotum naso dilexerat ibin,
Vergilio Bavius non ita carus erat.
Si meus es, tuus est Hessus Thilonine sodalis,
Unus in ambobus spiritus est et amor.
Sed quia non meus es, non est tuus Hessus amicus.
Quod mihi si nolis credere, forte scies.
Tu ne bonos nostra corrodis in urbe Poetas,
O quanta est capiti plaga futura tuo.

THILONINUM NON MUsas sed furias colere.

Non ideo, quod ferre tuos Erffordia fastus
Noluit, Aoniis est inimica sacris.
A doctis potuit furias discernere Musis,
Non tu Pieridas sed colis Eumenidas.
Immo malam feruens scoriam non sustinet aurum,
Inde simultatis venit origo tuae.
hoc est quo tacitum tabescit vulnere pectus,
Quod te Gericolam Pallada amare vetat.

THILONINUM NIHIL Graece intelligere.

Lectus Aristoteles graece est tibi, lectus Homerus,
Quid quae non sapias stulte Philymne legis?
Quamuis id solito mentitus more loquaris,
Cum nec Aristoteles nec tibi Homerus erat.
Quod quota mendices Graecorum verbula, non est,
Ut Graecus doctis ergo Poeta sies.
Lectus Alexander potius tibi debuit esse,
Ut quae quantaque sit syllaba scire queas.
Turpiter hoc semper vitio peccare videris,
Ergo prius Latio disce tenore loqui.

THILONINUM LIBROrum copiam iactare.

Quicquid Cecropii, quicquid peperere Latini,
Hoc tua conclusum scrinia dicis habent.
Contra, Bergomidae nisi pauca vocabula fratris,
Insimulas aliud me penes esse nihil.
Malo mihi semper vacuam fore bibliothecam,
Quam quod furtivos dicar habere libros.

CUR TOTIES THILONInum Poetam appellarit.

Quod mihi sis decies dictus totiesque Poeta,
Ex libris didici docte Philymne tuis.
Hoc nisi te scriptum nusquam cognomine vidi,

Hoc tanquam grave sit non posuisse nefas.
Vera et honesta potest nostra appellatio dici,
Non, quae de proprio laus venti ore, placet.

Conviciantem Thiloninum recalcitrat.

Falsa quod inicias integrae crimina vitae,
Officium peragis pessime scurra tuum.
Qui natus, qui nutritus per crimina, quique,
Iam mala confessae crimina plebis edis.
Disce prius nostros quam carpas invide mores,
Non quo consuesti vivere, vivo modo.
Qui te sectantur, de me non vera fatentur,
Nanque maligna potest non bene lingua loqui.
Est mihi casta domus, quam simplex ornat honestas,
Canaque sincera cum probitate fides.
Cuius erit verus, qui noverit omnia, testis,
Quos mihi si nolis credere, quaere bonos.

Thiloninum tanquam rabidum canem occidendum.

O vestras armate manus quicumque Poetae,
Huncque gravi rabidum fuste necate canem.
Plura venenosi ne infligant vulnera morsus,
Publica commune est perdere damna bonum.

Contra Philymneam rabiem antidotum.

Nescio quas divi claves mercamur Huperti,
Quae praesens rabidis esse medela solent.
Quam curto, pluris non singula venditur, asse,
Hoc morbi antidotum quaere Philymne tui.
Quando vagi druides sua tintinnabula pulsant,
Arcanisque ferunt annua festa sacris.
Ast alia ratione sciunt succurrere, si te,
Talia qui vexit sacra, videbit equus.
Dummodo purgatae modius portetur avenae,
Hoc breve pro magna est commoditate malum.

Epitaphium cuiusdam Thilonini fatui, vulgo, Thiel von der Lerchen.

Si nescis fatuus iacet hac Thiloninus in urna,
Quo fuit in tota notius urbe nihil.
Qui centum quatiens circum sua tempora nolas,
Ludicra ridentis gaudia plebis erat.
Tantis deliciis ne sit privata iuventus,
Illius assimilem iam Thiloninon habet.

Thiloninum inter malos optimum esse Poetam.

Quam malus est qui pessimus est Thilonine Poeta,
Illius, in quo vis optimus esse, chori.

Thiloninum sibi placere.

Displicet hic aliis sibi qui placet, inde Philymne est,
Quod nequeas doctis ipse placere viris.

THILONINUM A NULLO docto laudari.

Omnibus invideas doctis Thilonine necesse est,
Si, tua qui reprobant scripta; favere nequis.

IDEM.

Cui tua barbaries, vana et iactantia cordi est,
Hunc ego cordatum non reor esse virum.

IDEM.

Esse tuos dicunt nanos Thilonine libello,
Grande caput monstrant, cetera pars nihil est.

SIMILE.

Cum quod nemo sciat noris, cur quod sciat omnis,
Ignoras? puto quod nil Thilonine, scias.

CONTRA QUOD THILONI. Euricium impotentem dixerit.

Semivirum vocitas et me nil posse pusillum,
Hinc natum Cordi nomen et esse mihi,
Semivir ingentem te non trepidabo gigantem,
Quid nostrae possum, experiere, manus.

THILONINUM POETAE umbram habere.

Quilis Onocrotalus cantantes inter olores,
Talis in Aonio tu Thilonine choro.
Forma fere cygni est, Ravum vox rudit asellum,
Non es quod fatuis crederis esse viris.

Thiloninum ambitionis morbo laborare.

Si nescis aeger qua peste Philymne labores,
Cur male sit sanum desipiatque caput.
Ausculta, referam, popularibus ebrius auris,
Et nimia turgens ambitione furis.
Hoc mihi non credis, medicum tu consule vitrum,
Curabit multum qui dabit elleborum.

De variis Thilonini nominibus.

Consulite in medium, dubio succurrite vati,
Magna sub ancipiti pectore causa sedet.
Nescit adhuc quis vult a posteritate vocari,
Nanque satis dignum non sibi nomen habet.
Tilo fuit primum, post Tylus, deinde Thiellus,
Deinde Thielmannus, mox Tilimannus erat.
Prodiit hinc Telamon, Telamonius inde vocatur,
Castalias siccat iam Thiloninus aquas.
Auguror et vera praesagia nuntio voce,
Venturis nomen Nullus habebit avis.
Sed spero nostro Thiloninus carmine vivet,
Id quamvis nomen per dere forte velit.

Ad Thiloninum conclusiva admonitio.

Thilonine mi Philymne si vis credere,
Te rideo, tuasque nil facio minas.
Effunde quantascumque habes iam copias,
Extraque castra bellicosam educ manum,

Et ut libet parata sit ferro phalanx,
Tibi obuiam pusillus atque semivir,
Maiorem et expeditiorem exercitum
Ciebo, qui, velut vagum vespae bovem,
Te per fragosa tesqua, per duras vepres,
Cavasque valles, alta per cacumina,
Per opaca stagna, per paludosos lacus,
Ad infimum usque persequetur Tartarum,
Tecum bona quiesce pace si potes.
Et his ut ipse me valere vis vale.

Ad candidum lectorem auctoris expurgatio.

Haec quicumque vides, si sunt convicia, lector,
Parce, movet iustus concita corda furor.
Praecipitemque trahit, quo non solet ire camenam,
Quae tranquillae alias foedera pacis amat.
Comis et humanus facilique affabilis ore,
Mitia secluso pectora felle gero.
Nullus inest nobis fastus, qui talia trudat
Iurgia, simplicitas integritasque placet.
Dignum laude virum non nostra Thalia lacessit,
Sed quo prava bonis lingua nocere parat.
Quis ferat indocti temeraria facta Poetae?
Quis sinat in viva tela sedere cute?
Socraticum dices num sic meditaris asellum?
Hoc iuvat iligno fuste dolare pecus.
Et solidae affixum calci divellere ferrum,
Ne feriat duros in mea crura pedes.
Dii faciant nudis rapiantur tergora costis,
Et lacerent avidae putre cadaver aves.
Tunc si praeteriens conspexerit ossa viator,
Diceret o ingens iste caballus erat.
Non tanti Phrygiis onagri pascuntur in aruis,
Esse ne quit tantus bubalus atque bison.

Musas ad tempus relegat.

Sit satis haec subito musae effudisse furore,
Dum mea per praeceps ira cucurrit iter.
Sub calido fortes exstinguite pectore motus,
A domibusque citae protinus ite meis.
Ite procul notos in Phocide quaerite montes,
Quosque alios dicunt vos habitare locos.
Tristius incumbit studium, numerosa sophorum
Littera, marmoreas figitur antefores.
Me iuvat ignotas rerum iam discere causas,
Et certa verum cum ratione loqui.
Hac novus incipiam miles sudare palaestra,
Haec erit ad reliquos sollicitudo dies.
Interea mea ne turbetis coepta cavete,
Non ego vos solito captus amore colam.
Liberiora vacans donec dabit otia tempus,
Et teget excultum digna tiara caput.
Tunc pleno approperate choro cum praeside Phoebo,
Concita veloci carmina ferte pede.
Tunc date spica mihi vehementibus acta lacertis,

Tuncque meus vestram sentiat hostis opem.
Annuitis video, rata sunt mea vota, valete.
Fervidus offensi nominis ultor ero.

H EOBANUS HESSUS, EURICIO CORDO HESSIATICAE gloriae adsertori tanquam Herculi fortissimo, conterraneo suo ex amicitia.

Quod tua non uno contenta est musa libello,
Inque tuo varium carmine surgit opus.
Diceris Eurici patriae spes altera famae,
Quem stupeat posita noster Apollo chely.
Seu canis agresti modulatum carmen avena,
Te tuus inculto pastor in ore decet.
Seu patriae dulcem defles cecidisse Tyrannum,
Luget, et in fletus apta camena tua est.
Denique seu nostrae celebras Hymenaea puellae,
Ipsa tuo praesens spirat ab ore Venus.
Omnia conveniunt numeris, et imagine rerum,
Omnia sunt tereti carmina facta pede.
Talia si forsan pestis livoris iniqui,
Invidet, accedit gloria vera tibi.
Infelix quem nemo odit, pulcherrima virtus
Invidiae stimulis vulnera semper habet.
Nulla igitur coeptum remoretur inertia cursum,
Neu cataphractato terreat hostis equo.
At tu pone animos, inimicum pone furorem,
Longe eris inferior Zoile, quisquis eris.

Habes Carmen Eurici Corde meae erga te observantiae testimonium ut existimo non vulgare, non leve, non mediocre, sed mea sententia magnum. Nec moveat te hoc, quod secundam patriae spem te appello, primam enim mihi testimonio maximorum virorum desumo in hac parte, neque tu ibis inficias idem te saepe quoque contestatum. Apud te siquidem non possum celare meam gloriam. Ita tamen id quicquid est nobis erit commune, ut sentiant omnes quam grave sit Hessos vincere.

Vale ad vigiliam magni Spiritus M. D. XV.

Distichon quo Eobanus ex Prussia reversus ex tempore Cordum salutavit.

Salue Corde mei Salue pars altera Cordis,
O mecum patriae fama futura meae.

Euricii responsum.

O non vise mihi longis Eobane diebus,
Te columi tandem laetor adesse pede.

Mutiani Rufi de Eobano et Euricio ad Schalbum distichon.

Hessorum duo sunt praelustri nomine vates,
Tertius ad numerum Schalbe vocandus eris.

EURICII CORDI EPIGRAMMATUM LIBRI XIII.

EXIMIO VIRO GEORGIO Sturtio Musarum hospiti Euricius Cordus S. P. D.

Vale. Erphordiae. Quartodecimo Calendas Octobris, Anno Millesimo Quingentesimo Vigesimo.

EURICII CORDI EPIGRAMMATUM Liber Primus.

AD PHILIPPUM HESSIAE PRINcipem Bucolicorum dedicatio.

DUm tua defuncto tristis silet aura parente,
Et solitae cessant clare Philippe tubae,
Nullaque perculsas taratantara verberat auras,
Nec fera te saevo classica Marte vocant,
Accipe Bucolicum, silvestria carmina, lusum,

Quos levis, ausculta, fundit avena modos.
Sit ratio nostri numerusque precamur agrestum,
Nam tua, si nescis, nos quoque turba sumus.
Teque quotam tenuis partem dignare libelli,
Et pastoricio fer puer ore cani.
Perlegis, an verso subeunt fastidia vultu?
Hei mihi si vana credulitate fruor.
Si tibi contempto praelata pecunia Phoebo
Quaeritur, et vilis Musa videtur honos.
Aurea cum nequeam, chartacea munera mitto,
Non pretiosa minus sunt tamen illa mihi.
Cum dabimur certae, quae demetit omnia, morti,
Posthuma vivaci littera prole manet.

De reditu Henningi Goedi.

Quis novus hic plausus, quae tantae gaudia turbae,
Quidque quod est unus clamor ubique, venit?
Tecta papae video carpenta, ducemque senatum,
Et sua quadrupedans agmina densat eques.
Quis quem purpureo tegit alta tiara rubore,
Qui laetam facilis dat recipitque manum?
Agnita iam facies, et honorae gratia frontis,
Ipse sacri est Goedus maxima fama fori.
Quem querula absentem dudum Respublica luxit,
Dum rabidus movit vulgus ad arma furor.
Sic aberat maestae proscriptus Tullius urbi,
Sic rediit, plus est, quam fuit ante, decus.
Nunc marcesce, dole, nunc invide rumpere livor,
Quod contendebas non fore posse, vides.

Ad Ponticum.

Cur mea divulgem vix nata poemata, quaeris,
Nec patiar pressum ut virgula signet opus,
Est eadem quae te iam Pontice causa coegit,
Turbida vix madido vendere musta lacu.

Ad Magnum.

Ergo ne Magne doles domina quod liber ab aula,
Tam grave nunc cesses vivere servitium?
Forte frequens adeo quod non marsupia nummus
Farcit, et assuetae spes tibi nulla togae?
Te longe melior, spera, fortuna, beabit,
Vis modo, te nusquam ditior alter erit.
Fac nova cum Venetis peregre commercia tractes,
Prome piper, nardum, cinnama, tura, crocum.
Nil dubito extrudes magno, vel singula, lucro,
Qui tanto fumos vendideris pretio.

Ad Felicem.

Est mea paupertas, Felix, tua Copia custos,
Haec noctu fures allicit, illa fugat.
Vis? tecum (mera quae stupidi dementia Glauci)
Permutabo, meam do tibi, redde tuam.
Rennuis? unius Fortunae est illa potestas,
Si velit haec, nolis tu licet, illa mea est.

De Scaevola.

Si, quam consultus legum sit Scaevola, nescis,
Mutuo da, si quid te rogat ille, scies.

Terque quaterque licet repetas, nil proficis, imo
Lis tibi perpetuos surget agenda dies.
Ex aliis alias doctus de ducere causas
Inventa prorsus nil ratione dabit.
Et nisi tu caveas, quod vix potes, ipse reum te
(Praesto sit orator ni tibi nummus) aget.

Ad Helium Eobanum Hessum.

Sex quidam versus me forte rogavit amicus,
Dignaque promisit se dare dona mihi.
Post aliquot rediens ut factos repperit horas,
Sex obolos alta protulit ille manu.
I nunc et miseris nullum dic esse Poetis
Praesidium, mea quid det mihi Musa vides.

In Lucium Apuleium.

Ancipitesque vices, indignaque verbera legi,
Et quicquid factus pertuleras asinus.
Heu adversa nimis gravium fortuna laborum,
Quam mala tunc misero fata fuere tibi.
Hoc nostro, quod eras, esses felicius aevo,
Quo magis id colitur, quam deus ipse, pecus.
Summa rudes asini rerum fastigia scandunt,
Maximus hoc illis tempore venit honos.
His hominum dominis divina profanaque parent,
Sunt asini reges, pontifices asini.
Et nisi sis asinus nullum tibi nomen habebis,
Ac omni spretus destitueris ope.

Ad Henningum Goedum.

Conspicuas multis posuisti sumptibus aedes,
At quae divitias nil minuere tuas.
Hac praetergrediens olim quis forte viator,
Me puero hoc memini surgere, dicet, opus.
Et leget incisis annum et tua nomina saxis,
Te clarum memorans praeminuisse virum.
Nempe quod ad summos paulatim vectus honores.
Prima bipartiti gloria iuris eras.
Sed brevis hanc famam poterit finire vetustas,
Dum iacet haec titulus post monimenta tuus.
Ni sacra contigerit docti facundia vatis,
Qui celebret versu splendida facta suo.
Omnia rodit edax, vel sint adamantina, tempus,
Sola vetat dignum laude Thalia mori.

Ad Pannicum.

Est tibi dives opum, claro sata stemmate coniunx,
Cuique daret iudex aurea mala Paris.
Si tamen hunc patitur, quem dicit fama veternum,
Cum tot eam nollem dotibus esse meam.
Quod puta tanta graves vexent oblivia sensus,
Ut quando exstinctus, nesciat illa, pudor.
Nec tibi quot peperit, si quaeras, pignora dicat,
Quique sit his, quamvis non ea moecha, pater.

De Leone a Gallis ad Gallum adducto.

Currite spectatum properantes currite cives,
Hospes apud Gallum dicitur esse Leo.
Plus mirum, Gallis ductoribus atque magistris
Paret, et est socius, queis prius hostis erat,
Scilicet inter eos nuper concordia facta est.
Hoc potuit tandem longa videre dies.
Conveniant feriantque novae rata foedera pacis,
Nil timet hoc magni qui gerit arma Iovis.
Rex manet hic illisque potens dominabitur ales,
Tale licet nomen parve trochile velis.

In imaginem Veneris et Evae.

Calue quid aversos demittis hypocrita vultus?
Unde novus casto iam subit iste pudor?
Aspice, non ego sum vicina turpior Eva,
Quin imo mediam se minus illa tegit.
Huic breve quam folium, nobis velamina pubem
Abscondunt, nectam nuda papilla mihi.
Nec video quo me meriti praecellat honore,
Humanum seruo, perdidit illa genus.

In Figulinam.

Turgida iam decimum protuberat aluus in annum,
Nec grave maturo viscere ponis onus.
Non puto, cum paries, quod adhuc edentulus infans
Infirmo quadrupes nesciat ire gradu.
Sed modo barbatus vir erit, calicemque librumque
Ad sacra post patrem ferre tapeta potest.
Quod tibi si laevo concepta est femina ventre,
Magna prius meretrix, quam releveris, erit,
Quemque premes, una premet illa puerpera lectum,
Et quae te matrem, lux aviam faciet.
Deque recente novum mirabere prole nepotem,
Et dices, idem vir meus et gener est.

Ad Lucium.

Audio te Luci pulchram duxisse puellam,
Quae sit quo coniunx vespere facta parens.
O super Idalias fecunde marite columbas,
Quam tibi fausta Venus, quam bona luno favet.
Si quo coepta modo sunt haec connubia pergent,
Natorum posces cras tibi iura trium.
Ante duos vinces Aegypti pignora menses,
Quique nurus gignant deficient Danai.

In Hillum.

Quo me cumque foro, quacumque prehendis in aede,
Quaeris an officii sim memor Hille tui.
Quatuor invito mihi prandia forte dedisti,
Quae non officium, sed voco supplicium.
Malo quidem caeci, tua quam convivia, Phinei,
Et si nectarei des mihi pocla meri.
Quae sit causa rogas? Dodonae imitata lebetem,
Et querulis ranis aemula garrulitas.
Obtusae gravibus mihi hebent clamoribus aures,
Si bis adhuc tecum vixero, surdus ero.

De Nigro.

Mutilandus auribus ligatus ad palum
Circumfluo medius stetit Niger in vulgo,
Nullumque tam fortem videre se dixit,
Qui destinatas posset exequi poenas.
Strictum probavit ungue carnifex cultrum,
Caputque prendens haec ait potest dextra
Sed dum capillos hinc et inde reiecit
Vidit prius, quod ipse iam voluit, factum.
Tum maximum Niger solutus in risum
Non est mea, inquit, ante quae fuit Malchi
Fortuna, nec tu aures puta esse boletos.

In Manium.

Obicis esse malum, mihi, me tenuemque Poetam,
Et vix ieiunam pellere posse famem.
Omnia mentiri solitum quaecumque loquaris.
Haec quoque te Mani dicere falsa velim.

In imaginem Virtutis.

Cuius opus? Lucae, sed quae pulcherrima? Virtus,
Quae tam deformis post comes? Invidia,
Sed quid anhelanti similis sudare videris?
Ardua difficili nitor ad astra via.

Ad Bassam.

Te quoties offers cultam mihi Bassa videndam,
Ostentas mundi quicquid ubique tui,
Bracteolas, zonam, strophium, crinale, mitellam,
In collo torquem, Sardonycha in digito,
Praeterea in tumidum demissa monilia pectus,
Quaeque tegunt amplum Gallica pepla caput.
Haec ubi me cernis tenui contemnere risu,
Has tua respondes non habet uxor opes.
Hoc equidem verum concedo, sed ista misella
Unum habet, huic uni vultque placere, virum,

In Paulum.

Verior antiquis fuit ille Propheta Sibyllis,
Indiderat nomen qui tibi Paule tuum.
Vere es enim Paulus, tua si doctrina videtur,
Quaque dei verbum dicere voce soles.
Paulus es ingenio, Paulus virtute, fideque,
Et nullus docuit te quoque Christon homo.

Ad Luciferum.

Nobilis est, ut ais, credo, tua Lucifer uxor
Nimirum toti cognita quae populo.

Ad Scaevolam.

Me petis ut credam paucos tibi Scaevola nummos
Ad sex, aut, nec eis amplius, octo dies.
Hoc illos intra spatium te reddere iuras,
Sed vel iurato non tibi danda fides.
Forsit an ad Graecas differres usque Calendas,
Ne totum perdam, do tibi dimidium.

Ad Ollum.

Cum faciat septem pulchrum lepus Olle diebus,
Cur tam deformis sit tibi dic facies?
Qui tamen hesternus nostri conviva Placentae
Appositum solus glutieris leporem.

De bona Erphordianorum valetudine.

Ite novas alibi me dici disquirite sedes.
Hac nullum vobis restat in urbe lucrum,
Sunt validi nec egent hic vestro munere cives,
Difficilem nemo conqueritur stomachum,
Imo domos, agros, hortos, vineta, cohortes
Assiduo, qualis strutio, ventre coquunt.

In Cilicem.

Quae tibi tanta favet fortuna, quod unus ubique
Omnia, vel nunquam perdita repperias [Reg: reperias] ?
Non prius invenias, quam perdidit alter, ut ante
Quam fias aeger non moriare Cilix.

In Uvidum.

Ante duos fueras, scio, barbarus Uvide menses,
Et poteras docte non tria verba loqui.
Qui modo longinquis reducem te dicis ab oris,
Et te grande putas hinc retulisse sophos.
Quod mala corruptas balbutiat ebria voces
Lingua, voles isto graeculus esse modo?
Sed tamen assiduus multum res adiuvat usus.
Qui pergraecaris iugiter, esse potes.

Ad Canonicos quosdam.

Praeponi quendam vobis male fertis asellum,
Indignum tali quod sit honore pecus.
Ferte vel inviti, quia sic Romana potestas,
Sic iussit summi littera Pontificis.
Qui sibi praeponi non dedignatus eundem,
Quo steterat voluit nunc quoque stare loco.

Ad Lectorem.

Si sentis quod inest meis libellis,
Qui nudus nequeat iocus referri,
Tecum perlege, ne vel innocentes,
Vel laedas tetricas Catonis aures,
Ni sit nequitiosus et facetus,
Et plenus sale, felle, et illecebra,
Non dices Epigrammatum libellum.
Sit lasciva licet procaxque Musa,
Castus spiritus est sacri Poetae.

In Gallum.

Quod cupis ignarum veri tibi credere vulgus,
Credo tuus quod erat navita Galle pater.
Qui semel infausta deductus cannabe in altum,
Optatum tetigit non magis inde solum.
Sit amen invento pisces de funere quaeres,
Non scimus, dicent, nos, sed aves ubi sit.

In imaginem Divi Christophori.

Quid tu magne Gigas parvi sub mole puelli
Succidis, et proni deficiunt humeri?
Et natum et matrem, vel debilioribus ulnis
Portat anus, num te fortior Anna viro?

In Quendam improbum.

Grandia promittis, quae nulli dona dedisti,

Extulerit laudes si mea Musa tuas.
Saepius inceptum nequeo deducere carmen,
In te quod laudem tam video esse nihil.
Nescio mentiri, nec quae tu gesseris, ausim
Dicere, si dicam, me tacuisse velis.

Ad Silunum.

Curculio frumenta tibi, carnaria tarmes
Perdit, sunt acidis mucida vina cadis.
Rancidulum putet pereunte sapore butyrum,
Incipiuntque putres vivere caseoli.
Fida suo domino mihi procuravit egestas,
Ut nequeam cupiens haec ego damna queri.
Quae Si tu quoque vis posthac Silune cavere,
His qui non sat habent da quod habes nimium,

Ad Ursulum.

Te fore causidicum summis cupis Ursule votis,
Quam facili, vel mox is potes esse, modo.
Non opus est ut sis orator, garrulus esto.
Et pergas tantum barbara verba loqui,
Fallere, mentiri, fraudare, imponere discas,
Et tua peruerso commoda iure sequi.

Ad Aemilianum.

Nil de phillide turpe, nil probrosum,
Nil quod dedeceat probam puellam,
Debes Aemiliane suspicari.
Quod seri monachi domum frequentant,
Sancti sunt Mariae piique Fratres.
Servatoris avunculique Christi,
Nec soli insuper exeunt, nec intrant,
Graves nanque solent habere testes.

De Aulo et Nasone.

Sollicita dicunt Aulum tabescere cura,
Enixa infantem ne Figulina ferat.
Contra longa querens pariendi tempora Naso,
Omnes astrologos consulit et medicos.
Ut sit hic, argentum, ne sit pater, ille dat aurum.
Non aliam satius net Figulina colum.

Hymenaeus.

Ni religata meis porrexerit ora capistris,
Legitimum thalami nemo peregit opus,
Ergo tuum nunquam cum laude fatebere patrem,
Et mala te genuit, me nisi teste, parens.

Ad Ionam et Othonem.

Postquam nulla sacris sunt emolumenta Poetis,
Et sterilem sequitur musica turba scholam.
Vos mihi consulti dubiis in rebus amici,
Causidicum Iona, vis Otho me medicum.
Dumque uter esse velim mecum delibero, caepi
Esse nihil, quoniam quod periit nihil est.

In Thilonem.

Te mea velle mihi commeiere carmina dicunt,
Heu si, quam tua sunt, tam scabiosa forent.
Hanc si, quin tibi dent, nequeunt evadere poenam,
Tunc ea funesta sub cruce sparsa velim.

In Pompilianum.

Desine me tandem, rogo, desine dicere cinclum,
Ne te currucam Pompiliane vocem.

Ad Flaccum.

Omnia Saxonicis quaecumque geruntur in oris,
Primus, vel nullo scit referente Niger.
Non tamen hoc mirum debet tibi Flacce videri,
Auriculas illic fertur habere suas.

Ad Gellium.

Est adversa meae semper fortuna saluti,
Omneque qua veniat spes mihi, claudit iter,
Quotquot erant quorum mihi commoda vita fuisset,
Iusserunt omnes invida fata mori.
Vis modo tu saevas aeger deludere Parcas?
Heredem Cordum scribe, superstes eris.

Ad Laelium de Papilo.

Pauperior vivit mendico Papilus Iro,
At brevis hunc ditem redderet hora Midam.
Qua ratione rogas, dicam tibi candide Laeli,
Tres calices vini fac bibat ille tui.

De Cassio et Ollo.

Una sat esse potest, plenae licet, amphora mensae,
Sed quia conviva est Cassius, adde duas,
Et panes duplica, venit invitatus et Ollus,
Providus hoc etiam fac sciat ante coquus.

De Nigro.

Si causam nescis, male cur Niger audiat, haec est,
Se penes auriculas non habet ille suas.

Ad Naevolum.

Audio Romanos, et abhorreo Naevole mores,
Ut stupida resti stent mihi fronte pili.
Proh infanda mali populi pestisque luesque,
Num loca placatus respicit illa deus?
Hic summusne pater fidei, sanctusque senatus?
Ex hac num nobis urbe petenda salus?
Hicne suos fundit tua vinea Christe racemos?
Quam mala radices non bene nutrit humus.
Quantaque palmitibus caries ventura timetur,
Ni gravis haec renovet funditus arua ligo.

Trochilius ad Aquilam.

Pone precor veteres tandem Iovis armiger iras,
Non ego re, sed sum nomine rex avium.
Sic vocor, ut quo non alia est minor ulla volucrum,
Agnosco regem te venerorque meum.
Non tantilla minax acue in corpuscula rostrum,
Uno sex nostrum, si libet, ungue teres.

In Celerem.

Tam tenuem mihi pauperiem Celer obicis, ut mox
Mendicus limen cogar adire tuum.
Esto quod is modo sim, tamen a te nulla petetur
Buccea, nam novi te dare posse nihil.
Quam timeo ne tu prius ad suspendia vinctus,
Ipse piam rogites me brevis assis opem.
Tam male non faveo, nec ero tam sordidus unquam,

Quin habeam nummos, et dare quinque velim.

Ad Helium Eobanum Hessum.

Quisquis es Hessiaci qui tot monimenta Poetae,
Sub sera quondam posteritate leges,
Non dubium est, aliquot merceris milibus, istum
Talia qui scripsit posse videre virum.
Scireque qui vultus illi moresque fuerunt,
Et quo tam doctos protulit ille modos,
Ecce videt praesens, auditque nec aestimat aetas,
Quanta sub afflato numina corde latent,
Nullus honor sacro, nulla est reverentia vati,
Quisque faber maius cerdoque nomen habet.

Ad Naevolum.

Quod sim tam subito iam factus tempore Codrus,
Desine mirari Naevole, Cordus eram.

In Pictum brutorum convivium.

Convivas vitulos, asinosque suesque, canesque,
Prensa vides bruto stringere vina pede.
Quid mirare? tuos hic aspicis heluo fratres,
Mater enim tales nos parit Ebrietas.

Ad Eunum.

Te fore pontificem poteris sperare, sed ut sis
Maximus, in fatis non erit Eune tuis,
At nullo summus fieri prohibeberis astro,
Si tua sit sedes celsus Eryx vel Athos.

Ad Amicum Quendam.

Viginti Angelicos, ad sex vel ad octo poposci
Hebdomadas, sed tu mittis amice decem.
Ascraeique citas, quae nescio verba Poetae,
Plus toto soliti dicere dimidium.
Quam mallem qui te docuit ple/on h(/misy pa/ntos
Hic quoque koina\ fi/lwn pa/nta docere velit.
Si tamen haec sic vera tibi sententia cordi est,
Quod facio facies tuque subinde lucrum.

Ad Crotum Rubianum.

Ut Gallum simularet equum tuus iste veredus,
Auriculas illi te secuisse refers.
Quis malus hic error, quae te dementia cepit,
Vis Gallum, testes tunc Rubiane seca.

Ad Serium.

Cum Seri legeres oblatum sorte Catullum,
Diceris abiecto saepe spuisse libro.
Scribere gentilem, precor, haec patiare poetam,
Quod facis insignis relligione sophus.

In quendam Mendicum.

Videtis hunc lacerum obsitumque mendicum,
In omnibus primum aedibus proseuchisque?
Qui flebili sono, straboque prospectu,
Domesticam populo querens egestatem,
Scutulam stipi atque pileum obuiam exporgit,
Et per timendum iugiter Valentinum
Monet, rogat, precatur, obsecrat, implorat

Quoscumque divites videt viatores,
Mollissimus scortator, et liguritor
Lautissimus, suam quotidie mensam
Ficedulis, turdis, lupo, scaro, mullo,
Et quicquid optimi est saporis, exornat.
Miraris unde tantae opes lacerae perae,
Oui fenerantur, annuos habent nummos,
Quotidianum extorquet ille vectigal.
Si mallet esse summus hic magistratus
Peream, ratus mendicitatis est census.
Quem consecutus amplius nihil curet.

In praelectione Persii.

Unus sit licet et brevis libellus,
Inter praecipuos tamen Poetas,
Magnam Persius obtinere laudem,
Et non ultimus esse fertur auctor,
Quem quamvis gelido legam Decembri,
Ferventem tamen aspicis laborem,
Pro quo sex totidemque da Leones,
Quae si multa videtur esse merces,
Unum da mihi care lector ursum.

In Rufinam.

Non mihi vis quot habes annos Rufina fateri,
Ipsa licet taceas dicit arata cutis.
Quae te fucato iuvenem mentita colore,
Nunc tandem falsi turpiter arguitur.

Ad Bibulum.

Quem loculos habeam pauper, me quaeris, ad usum,
Ad quem simbellam tu quoque pauper habes.

Quod bonae Literae contemnantur.

Quid tamen his nostri dicam de moribus aevi?
Quis tam vaesanus, miror, et unde furor?
Ipse suum ventat lecturus carmen Homerus,
Sit nisi gratuitus, displicet ille labor.
Soli mercedem referunt nil scire docentes,
Sola suo constat barbaries pretio.
O infelici natos iam tempore vates,
Et miserum semper, dum manet illa, genus.

De Simone.

Prima Simon Petrus fidei fundamina iecit,
Christicolasque novus dux fuit inter oves.
At superas postquam petrus migravit in arces,
Hoc subiit solus munus ubique Simon.
Hei mihi quam tenuis grex est pastore sub illo,
Quam gracili rarum tergore vellus habet.

De Memore et Iopa.

Convivae Logicus Memor, et Citharoedus Iopas,
Consedere, loquax ille, sed hic tacitus.
Obticuit iussus Memor, inde rogatus lopas,
Dulce coaptavit voce lyraque melos,
Totaque laetifico soluit convivia cantu,
At tetrico solus perstitit ore Memor.
Quem quoque dum certans hilarare studeret Iopas,

Tentavit variis frigida corda iocis.
Lesbia nil Sappho, nihil ipsa Corinthia Lais,
Nil Helene potuit, Laodamia nihil.
Barbara, Celarent, Darii, Ferio, Baralipton,
Incipit, hic illi cymbala versus erat.
Hoc, subito, audito ridens, saliensque, canensque,
O ait Orphaeis aemula plectra modis.
Imo novus factus mox ipse Poeta sonabat,
Omnis homo currit, Nullus homo est asinus.

In Picas.

Ergo ne Phoenicem te garrula pica putabis,
Quod merito nuper coeperis igne mori?

In Aemulum.

Cur tua qui nuper riserunt monstra, ducentis
Ex aliis unum me male scurra petis?
Forte quod ex ipso videar tibi nomine, quem tu
Vel nullo victum sternere marte queas.
Nescis? sunt etiam parvis data spicula vespis,
Et sua formicas ira iuvare solet.

Ad Aphrum.

Quod mihi formosus nunquam placet Apher Alexis,
Maior, quam Corydon, rusticus esse putor,
Et rudis indignos, qui spernat Mopsus amores,
Lactucasque refers quaerere labra suas.
Mopso Nysa data est, Nysam sibi Mopsus habebit,
Formosum Corydon Pastor Alexin amet.

Ad Galenum.

Egregios inter tot Homeros atque Marones,
Quo potui coepi Choerilus esse modo,
Cruda tibi nuper ludens elegidia misi,
Et mihi sunt silvae reddita ligna tuae.
Sed procul haec altis nimium radicibus haerent,
In nostrum timeo non aditura focum.
Nunc ego me vellem fore blandis Orphea chordis,
Tentarem querulis attrahere illa sonis.

De quodam Praeposito.

Hic qui prima tenet tristi subsellia vultu,
Et tonsos inter praestat honore patres,
Pauper crat quondam, nec cuiquam notus amico,
Saepe piam sacra cepit in aede stipem.
Nunc quod plena habitet ditissimus atria seruis,
Quotque tegat Serum vellere scorta, vides.
Quae bona divitias dederit fortuna requiris,
Et qua nam factus sit modo tantus ope?
Levis adhuc iuvenis Romana palatia visit,
Hic se principibus subdidit ille viris.

Ad Luscum.

Quotquot adhuc veri fuerant moriuntur amici,
Sic mihi perpetuo sors inimica iubet.
Non tamen est quod ob id possis tibi Lusce timere,
Non es, nec nobis verus amicus eras.

Ad Auitum.

Centum sollicitas aeterna lite patronos,
Totque miser rabulas pascis Auite reus.

Non tantis opus est turbis, rem finiet unus,
Orator Plutus, praesto sit ille tibi.
Qui quot agit vincit sub quovis iudice causas,
Ut melior nunquam Scaevola nec Cicero.

Epitaphium Stingelameri.

Qui potuit magni comprendere sidera caeli,
Hic tegitur parva Stingelamerus humo.
Et nisi quae norat, coram quoque posse tueri
Optasset, Pylius viveret ille senex.
Ut qui Paeonias clarique Machaonis artes,
Doctus, ab infernis te revocasset aquis.

Ad Ficinum.

Miraris quod, qui dominae servivimus Annae,
Tam miseri plures non habeamus opes,
Non dat ei, qui sit meritus, fortuna, sed illi,
Cui favet, haec nescis? est inimica mihi.

In Figulinam.

Quod perfractus hiet paries tibi, desine natos
Obiurgare meos, qui nocuere nihil.
Hanc ad te repens rimam perrupit Iason,
Cui, male si fecit, dic male, parce meis.

De Caballo.

Quod sit in apposita mox primus lance Caballus,
Gallinisque alas desecet atque pedes,
Non inciviles ostendit Olympice mores,
Sed cavet emensa ne fugiant epulae.

De Aulo et Carino.

Posse deum Venerem dici negat inscius Aulus,
Saepe licet Calvum Virgiliumque citem.
Doctior assentit vel neutro teste Carinus,
Utriusque quidem scit Venerem [(transcriber); sic: Veverem] generis.

In Aemulum.

Si tibi sublimi cantata tragoedia versu,
Et multae Satyrae grande volumen habes,
Si tot in innumeras crevere Epigrammata chartas,
Estque gravis vincens bella Maronis opus.
Quis malus insipidas furor impulit e dere nugas?
Quas, nisi cui sapiunt frivola, nemo probat.
Non ego, si possem Smyrnaeum reddere vatem,
Pessimus in populo Choerilus esse velim.

In eundem.

Tunc tuo naso nihil esse sagacius inquis,
Qui propria olfacias prorsus oleta nihil?
Eructata quibus concedunt allia, quique
Putribus ex ovis pessimus exit odor.
Haec tamen in medium profers ut aromata vulgus,
Proque mero moschi pure licere putas.
Murilegum referens, tua conde cacamina, felem,
Nec tunicas turi perde crocoque suas.

Ad se ipsum.

Quid furis Eurici, quid tanta accenderis ira?
Nemo bonus dixit te tamen esse malum,
Cum pia doctorum te laudet turba, quid ille
Nominibus poterit scurra nocere tuis?

Candidiora suae nemo praeconia laudis,
Malit, ab hoc tali quam nebulone peti.

Ad Uxorem.

Cara doles quod nulla feras funalia, coniunx,
Cras ubi tot capiunt lucida templa faces.
Non opus est ista pectus corrodere cura,
Est quae me gravior sollicitudo premit.
Non vel turicremis accensas ignibus aras,
Sed vult offensus te lacrimare Deus.
Plange, dole, pia corda leva, veniamque precare,
Sique quod est pura mente fatere nefas.
Gratior ascendit nunquam caelestia fumus,
Non sunt quae superos plus holocausta movent.

Ad fortunam.

Maior in aerumnis vitae pars hactenus acta est,
Quae mihi nunc veniant tempora, diva refer.
Quando erit illa dies miserum qua fausta Poetam,
Ex tanta iubeas surgere pauperie?
Musica, forsan ais dum linquam sacra, petamque
Quod sequitur rudis et pessima turba forum?
Invideas potius, misero licet, usque Poetae,
Hoc ego non possum ditior esse modo.

In Aemulum.

Dum tu maxime CLAMITUR Poeta,
Et non PLURA mihi est PAPYRUS inquis.
Quis sit maxime dic Poeta sermo,
Donandos tibi rere barbarismos?
Et foedos puero tuo soloecos?
Infami cedo dexteram flagello.

In eundem.

Sum fateor semperque fui pauperrimus Irus,
Hoc mihi quod vitium, quod quoque crimen erit?
Non meus, ut tuus est, didicit pater esse sacerdos,
Cui sua continuas ara redundet opes.
Quae suffragetur tibi, plurima turba laborat,
Unius ex callo vix ego vivo manus.
Dat tenuem nobis victum iustissima tellus,
Veh tibi qui sacra luxuriaris ope.

In Eundem.

Obscuro qui te natum putat esse parente,
Errat, habes generis nobile stemma tui.
Praelustris pater est cui supplice surgit honore,
Et nudum inclinat virque puerque caput,
Quique Indas indutus opes, Tyriosque colores,
Apponit labris aurea vasa suis.
Quem penes a summo concessa tonante potestas,
Claudere caelestes et reserare fores.
Tam celebres numerans maiores iure superbis,
Et vilis merito nos tibi turba sumus.

Epitaphium in quatuor Haeresiarchas ex Praedicatorum ordine Bernae combustos.

Si quis ad haec forsan divertis busta viator,
Sanctus hic est, gressum siste profane, locus.

Quattuor hic nostrae fidei luxere lucernae,
Factaque ridenti sunt holocausta deo.
Nullus ita acceptos mactavit apella iuvencos,
Non hecatombaei gratior ara sacri.

Aliud.

Hos quicumque vides nigros fuligine postes,
Accipe quam nostri rem stupuere dies.
Quattuor infameis monachos hic abstulit ignis,
Maximus est, quae sit, dicere, culpa, pudor.
Pauca legis, parvo breviter complexa libello,
Cetera non populum crimina scire licet.
Si sciet, invisis nullum dabit amplius assem,
Et misera totus concidet ordo fame.
Tot licet explicitis suspendat signa tabellis,
Milleque det centum milia pontificum.

Aliud.

Aeternam requiem frustra cantatis amici,
Reicit irascens irrita vota deus.
Nulla malis spes est amissum poscere caelum,
Perpetua est nobis sub Phlegetonte domus.
Tota cohors uno semel ardeat igne necesse est,
Si nostrum vultis forte piare scelus.

Aliud.

Hoc ne putas iustum quisquis legis ista viator,
Hoc ne potes sana mente probare nefas?
Forte novum superis tentavimus addere divum,
Ad Stygios turpi mittimur igne lacus.
Deus ista piis factis praemia reddit,
Quam gravis infectos crimine poena manet?

Aliud.

Quotquot adhuc reliqui superestis vivite fratres,
Et sit perfricto nullus in ore pudor.
Est mala de nobis per totum fabula mundum,
Nostraque iam cunctis finibus ausa patent.
Sed brevis illa dies speramus conteget, et vix
Unus, qui scelus hoc credat, et alter erit.
Omnia vos populo iurati vera canetis,
Subque pia nullum re latuisse dolum.
Vique sit in sanctum ficta illa calumnia Thomam,
Et nos indignos hoc periisse rogo.
Tunc nova martyribus nobis sacrabitur aedes,
Stabit et haec celebris carnificina locus.
Tunc quoque vos vestri dicetis stigmata fratris,
Tunc qui vos, etiam plus, decorabit, erit.
Nec solus tanto Franciscus honore valebit,
Accipiet gravior cerea vota tholus.

Aliud.

Heus tu quo properas adeo festine viator?
Hic ne tibi tanti est, ut remorere, locus?
Quem tot ab extremis cupiunt invisere terris,
Ut minus in Solimo sancta sepulchra iugo.
Quattuor hic illi perierunt haeresiarchae,
Immo sub humana daemones effigie.
Immo peiores Monachi, quis talia daemon,

Audeat, aut possit crimina perficere?
Quaene rogas superae cuiusvis incola terrae?
Iam vetus haec merso fama sub orbe volat.

Aliud.

Quis quod cunctarum sit permutatio rerum,
Non videt, et subitas vertere quaeque vices?
Qui fidei nuper magni luxere magistri,
Et nitidum populo praenituere iubar.
Aeterna Stygii mersi sub nocte baratri
Non, nisi quod praebent sulpura, lumen habent.

Aliud.

Quisque suo monachus multum licet ordine crimen
Perpetret, infernas, quod tremefactet aquas,
Non est plura tamen, non est maiora quis ausus,
Quam variis Picis aemula monstra notant.
Nil horum incestus, raptus, stupra, furta, venenum,
Quaeque rudem plebem talia mille latent.
Ultus hic est illis longe magis horrida campus,
Si dicam stupida, vel Nero, mente cades.
Audiit haec viditque datas hoc caespite poenas,
Et sua perculsus flumina pressit Arar.

Aliud.

Quis modus et quis erit (Proh mitia numina)finis,
Quisque pudor sceleris pessima secta tui?
Nonne satis tua quod iamdudum fama laborat?
Nonne satis Sodomum, nonne Gomorra satis?
Et ne plura loquar, quae cetera turpiter audes,
Toxica sacrifica liba dedisse manu?
Quod si flagitiis certas, iam desine, vincis
Vel quod commissum fertur ubique nefas.

Aliud.

Non magis admiror miscentem proelia Turcam,
Salvificae signum contemerare crucis,
Nos penes exsistunt maiores illius hostes,
Quos etiam magnos dixeris esse Deos.
Hoc mihi si forsan quis nolit credere verum,
Patratum Bernae quaeritet ille scelus.
Cuius hic auctores merito locus abstulit igni,
Nobilis in longos carnificina dies.
Candida ne frustratu manibus astra preceris,
Quos ferus aeterno carcere pluto tenet.
Et sita non ores ut molliter ossa quiescant,
Haec vagus in Rheni flumina voluit Arar.

Aliud.

Tam tetro quod olet combustus cespes odore,
Accipe si dubius forte viator ades.
Quattuor infernum subeuntes daemones antrum,
Hoc hominis formam deposuere loco.
Foedaque liquerunt post se vestigia, quae non
Pertulit obscoenas Phineus inter aves.

Aliud.

Quam Styga, quam Lethen, quem vobis imprecer Orcum,
Quaenam pro tanto crimine poena satis?
Non quod Aloidas tenet et Titanas opacum,

Non Salmonaeum quae piat umbra nefas.
Non rota, non vultur, non insuperabile saxum,
Non sine fine fames, non sine fine sitis.
Denique si coeant, quae totum cuncta barathrum
Claudit, ad hoc vestrum nil scelus illa forent.

Aliud.

Desine flere tuos Christi pia turba parentes,
Nec male detentis manibus esse time.
Quattuor hi postquam subierunt tartara fratres,
Omnibus est aliis facta repente quies.
Scilicet huc cunctas vertit sententia poenas,
Nec tamen has Iudex sat Rhadamantus ait.

Aliud.

Quis tamen hic error, quae caecae insania mentis,
Destituit tantos a ratione viros?
Unius ob maculas hominis detergere Thomae,
Tentarunt omnes contemerare deos.
Quod, quia difficile, inceptum ut deducere possent,
Nullum sacrilegi praeteriere nefas.

Aliud.

Impia resciscens Arar huius crimina sectae,
Oceano refugit nuntia ferre mari.
It comes huic Rhenus, qui festinantibus undis,
Per quod in hoc posset currere monstrat iter.
Omne intromissus longo scelus ordine narrat,
Inque ratam iurans indicat ossa fidem.
Non mora concreti glaciali cortice fluctus,
In multos solidi diriguere dies.