CONRADI CELTIS PROTUCII GERMANI, LIBER TERTIUS CARMINUM INCIPIT.

AD IOANNEM DALBURGIUM, VORMACIENSEM EPISCOPUM. I

Dudum calenti pectoris impetu
Tuis volebam carmina laudibus
Referre, et aeternos honores
Pindarico celebrare plectro,
Sequens Achivos et Latios viros,
Qui docta cunctis carmina saeculis

Liquere, dum dignos camenis
Castaliis cecinere libros.
Sed amplitudo (o pontificum decus)
Laudum tuarum carmina dispulit,
Dum nostra fontis Pegasei
Ora parum madeant liquore.
Inculta sed cum carmina conspicis,
Quae saltuosis Herciniae iugis
Cantavit Almanus poeta.
Fronte legas petimus serena.
Tui parentes stemmate nobili
Rhenana semper principis atria
Trivere cum multo favore,
Nobilitatis et universas
Culti per aulas, atque per inclitas
Quas Rhenus urbes flumine candido
Inundat, et qua Naus altis
Gallica diripit arva ripis.
His educatum rite parentibus
Mox litterarum te calor abstulit,
Sub Italas dum pergis oras,
Ingenuas aditurus artes.
Sed quantus illic ingenii vigor
Tui reluxit? quantaque praemia
Libros legendo ac audiendo
Abstuleras teneris sub annis?
Cum nulla vatum docta poemata,
Et Tullianis condita fontibus
Te praeteribant, et probatis
Quicquid in historiis senescit.
Uterque sermo, Graius et Italus,
In ore promptus, blandus et incitus,

Utramque calles quantitatem,
Seu numerum, radiumve tractes.
Oris diserti o quanta potentia est,
Deliberes, seu candide suadeas,
Vel iudices, vel quemque laudes,
Multiplici ratione polles.
Iuvat per omnem currere semitam
Aetatis actae, et scribere gloriam
Legum tibi de iure partam,
Quaeque sacris data palma libris.
Sino venusti munera corporis,
Et liberalis munera pectoris,
Tuamque proceram staturam,
Cunctaque per sua membra fortem.
Amore quanto principis haereas,
Qui te corona praesulis extulit,
Iam nostra non pergit camena
Exiguo memorare versu.
Te Roma magnum Martia nuntium
Eius recepit, totaque Gallia.
Quum pacis autor Gallicanas
Foedera condideras per urbes.
Plebs et senatus Vangionum tuam
Mentem inquietant, et stomachum movent,
Dum frivolis causis protervi
Imperium excutiunt vetustum.
Sed mox cupitae semina gloriae
Tibi reponent, dum tumidi iugum
Ferent rebelles, et subacti
Te celebri metuent triumpho.
Quos fama celsum tollit ad aethera,
Ferox Achilles, et Priami genus,

Per bella iam vivunt peracta,
Et vagus extat in ore Ulixes.
Sic monstra quondam claviger Hercules
Dum stravit, altum scandit ad aethera.
Perseusque iam clarus ad ursas,
Gorgoneam domuit Medusam.
Martis propago, et Romuleae domus
Per multa vivunt tempora principes,
Quos acribus fortuna bellis
Implicuit variis sub oris.
Diis est amicus quem premit aspera
Fortuna, iactans per freta naufraga.
Nam semper est obiecta saevis
Turbinibus generosa virtus.
Non qui per omnes illecebras ruit,
Et molle stratum qui Veneris premit,
Hunc clara virtus, et remotas
Gloria sustulerat sub auras.
Sed qui bifronti lumine lubricam
Deam respexit, qui stabili manens
Mente, hic deorum iussa sacris
Clausa libris coluit sequendo,
Causam perorat qui bene pauperis,
Nefanda suadens linquere reprobis,
Qui pendit aequa cuncta lance,
Nec facilem vitiat stateram,
Quem nulla flexit merce pecunia,
Libido fervens, iraque noxia,
Et quem favor non vertit, et qui
Invidiae stimulos repressit,
Hic hic deorum est dignus amoribus,
Iovisque sceptro, cumque reliquerit

Auras caducas, candidorum
Inseritur numero deorum.
His ipse fultus laudibus omnibus
Praesul, relinques nomina posteris.
His rebus et terra relicta,
Aethereum repetes olympum.
Haec pauca nostro lusimus otio
Praesul, calenti carmina spiritu,
Cui quicquid est rerum mearum,
Iure tuis datur omne iussis.
Rerum mearum praesidium manes,
Qui nostra solus carmina promoves,
Dabisque ventos, ut quietum
Accipiant mea vela portum.

INVITAT AMICOS AD DIEM NATALEM. II

Februis natus quid agam calendis?
Quae mihi primam tribuere lucem,
Septimi lustri mea dum revolvunt
Fila sorores.
Ursulam totis sitio medullis,
Quae nisi coeptae properet levare
Impetum flammae, meus interibit
Spiritus igne.
Qualiter Cresso referente Tauro
Fervidum solem, niveus recedit
Alpium candor, rapidoque fertur
Impete Rhenus.
Taliter nostrum speciosa pectus
Ursa Rhenanis decus omne ripis

Mollit, et doctas renovat diserto
Carmine vires.
I puer dulces vocites amicos,
Cras ego Phoebo geniale ponam
Prandium, nigro numerans lapillo
Tempora noctis.
Quae mihi fatum tulerat sinistrum,
Paene dum prensus iaceo cubili
Ursulae, et nuda miserum coegit
Currere planta.

DE OSCULO URSULAE. III

Non tale sensit Iuppiter osculum,
Per Cressa quondam Taurus ut aequora
In tertium deferret orbem
Pignus Agenorei tyranni.
Non tale Martis vel Veneris fuit,
Quos Phoebus alto lumine prodidit,
Et Mulciber claudus catenis
Armigerum solidis ligavit,
Hac nocte nobis qualia praestitit
Pugnans labellis Ursula floreis,
In urbe cui nomen dedere
Moganus et Cia parvus unda.

AD BATTUM MINUCIUM, IN SAECULI LUXUM ELENTICE. IIII

Batte Rhenanis mihi iunctus oris,
Alpium qua se iuga celsa findunt,
Hincque Germanos, alio hinc prementes
Vertice Gallos.

Quaquam sub vastis lacubus receptus
Rhenus ingenti fluvio citatus
Impetum servat, scopulisque praeceps
Amne rotatur.
Mercium duros agitas labores,
Orbe divisos populos pererrans,
Ut tibi prosis, patiamque dites
Mercibus oram.
Unde corruptos memorant ruentis
Saeculi mores habuisse causam,
Splendidum luxum, nitidoque pictos
Corpore cultus.
Unde vesano rabies amore
Fenoris nata est, et avara magnos
Mens vorans census, satiata nullo
Aeris acervo.
Unde praeduris cuneis egestas
Incutit curas animis edaces,
Fessa quae grato renuant levari
Membra sopore.
Unde mellitae simulata linguae
Defluit pestis, superum negator
Dum Iovem testem vocat, et verendi
Numina caeli.
Unde succrevit male sanus ardor
Perfidi ludi, vigilata noctis
Astra transmittens, sua dum reducat
Lumina Phoebus.
Unde cornuto titubantem Hyaccho
Concipit mentis furiosus error
Ire per praeceps pecuale, plusquam
Ebria tentans.

Unde titillans animos cupido
Otio suadet Veneris calores,
Unde virtutis perit et deorum
Debita cura.
Quam canunt priscos meliore natos
Sole, nativis casulis agentes,
Cespitem nulla patrium beati
Merce colentes.
Non erat talis Veneris voluptas
Nota, sed prolem genitura tantum,
Et cibus festus fuerat levasse
Corpora glande.
Quis tibi nostram dederat puellam
Sorte felici deus? an Cupido?
An Venus? praestans vel amata nobis
Omnia nummus?
Si sapis, tecum puerum relinques,
Quem ferunt nullo religatum amictu,
Calcis alatae, manibusque saeva
Tela gerentem.
Hunc gravem Martis dominum fugato,
Qui solet diris stimulare curis,
Et suis numquam tribuit quieta
Tempora servis.

AD IOANNEM VIGILIUM, SODALITATIS LITTERARIAE RHENANAE HOSPITEM, IN SITUM HEDELBERGAE, ET QUARE DECENNIO PEREGRINATUS FUERIT. V

Doctorum Vigili grate sodalium
Hospes, qua biiugis montibus effluit
Piscosus Necarus, pingue petens solum,
Rheni et fertur in alveum.
Cherusco genitum sanguine nobilem
Iam te nostra canet musa, tuis favens
Virtutum meritis, teque perennibus
Dignum addicet honoribus.
Constantis fidei pectora novimus,
Et quantum faveas iustitiae liquet,
Dum te magna regens sceptra palatii
Arcto pectore diligit.
Te praesul nitidus Vangionum colit,
Assurgitque tibi curia principis,
Et te nostra colit docta sodalitas
Canis cognita posteris.
Spernis divitias candide sordidas,
Thesaurosque tuos esse putas libros,
Quos scriptos variis colligis artibus,
Illis sedulus assidens.
Stant montes gemino vertice sidera
Pulsantes, levat hic silviferum caput,
Gestans nubigerae Pyramidis sacrum
Tot iam nobile saeculis.
Cheruscos alius sed petit arduo
Cornu, celsa levans principis atria,
Subiectumque videt cum fluvio suum
Pulchrum moenibus oppidum.
Quo tecum (memini) tempora trivimus
Diversis studiis, nunc Latios libros,
Graios et Solymos, nunc Ciceronis, his
Artes contulimus bonas.

Nunc vatum placidi carmina legimus,
Nunc quod pontificum scrinia sentiunt,
Nunc quod Caesareis consulibus scatet,
Grato volvimus otio.
Quum nox stelligeram protulit aream,
Quot stellas gererent lucidae imagines
Intentis oculis connumeravimus,
Et quo quaeque foret loco.
Quae numquam Oceano conditur ultimo,
Et quae praecipiti mergitur impetu,
Et quae cardinibus se moveat vagis
Certo prendimus organo.
Hinc Bacchi laticis cymbia fervidi
Fervens mensa tulit cum variis iocis.
Hic nummos nocuam perdit ad aleam,
Alter carminibus vacat.
Hic flexu volucri saltibus incitus
Exercet variis corpora motibus,
Ut risum eliciat, dum rudis aemulus
Lapsu praecipiti cadit.
Alter cornigeri pocula numinis
Amplexus pateris ampla patentibus
Haurit, dum titubat lingua madens mero
Verbisque officium negat.
Faunos, Capripedes, et Satyros leves
Saltantes Libycis in regionibus,
Nos circum iuvenes ludere crederes,
Qui tantos moveant iocos.
Nec desunt Veneris gaudia fervidis,
Occultis latebris atque cubiculis,
Consurguntque feris proelia motibus,
Dum pes cum pede nectitur.

O quam grata mihi tempora fluxerant,
Dum tecum studiis talibus egimus,
Fervebantque simul pectora mutuis
Semper nostra favoribus.
At decreta poli non mihi faverant
Ad ripas Necari ducere lubricos
Soles, sed variis compulerant plagis
Durum ferre decennium.
Ut nostris fierent quattuor anguli
Noti carminibus, Vistula et impiger
Rhenus, Codanus, et longior in feros
Currens Danubius Getas.
Sed sors nunc stabili sede beatior
Ripis Danubii, condere me sinet
Supremos cineres, hic tumulum velis
Vatis spargere floribus.

AD MUSAM SUAM. VI

Iam clara vatem musa superstitem
Humo levabit sideribus parem,
Cunctasque per terras volabo,
Per populos patriasque gentes.
Visam gelato cardine Sarmatas,
Cimbrum bibacem, et Sauromatam trucem,
Silvestribus vulgumque campis,
Cum Sueone et rigida arva Daci.
Cui Chersonessus proxima Cimbrica
Quae bina spectat frigida in aequora
Solem ad cadentem Galliarum,
Ad mare Codoneum sub ortum.
Me Saxo siccans pocula mutua
Cantabit, hic et proxima Scandia,

Veltae, Venedes et Bruteni,
Vandalus et Gotus, Illyrisque.
Praeter volabo litora Baltica,
Visamque stantes fluctibus Orcades,
Ultraque Tylen, qua gelato
Insula in Oceano reperta est.
Nocturna quam non Cynthia praeterit,
Nec sol quadrigis respicit igneis,
Dum circulo decliviore
Barbigeri premit astra Capri.
Me Suevus acer, Francus et horridus,
Turogus errans Hercinio iugo,
Cheruscus, et saevus Sicamber,
Cum Phrysiis, relegentque Cauci.
Non me tacebit per medios fluens
Albis tumenti flumine Teutonas.
Cuius per amnem stant tyranni,
Celsa palatia Misenensis.
Hinc Lancosargus, Cauptus, et Herulus,
Et Gepidarum terra patentior,
Busactores, et Marte saevi
Vindelici, relegentque Rhethi.
Uterque Panno, Bemus, et Oquenus,
Et Noricorum terra sub alpibus,
Bastarna, Iasigesque [(printer); sic: Lasigesque] nostri,
Marcomannes, madidique Quadi.
Euxina visam percitus aequora,
Et Bosphoraei litora gurgitis,
Qua magnus Ister beluosam
Septifidus Thetidem coronat.
Scandam per alpes, Helvetios petam,
Brennos, Genaunos conspiciam feros,

Rhenique discurram per urbes
Et populos utriusque ripae.
Hispana visam regna tepentia,
Victique Mauri colla nigrantia,
Atque ultimis terris Britannos,
Quicquid et occiduis in undis.
Per Gallicanas atque per Italas
Vagabor urbes, si rigidus placet
Vates, et Arctoae camenae
Carmina concinuere docte.
Me nemo busto compositum fleat,
Et nemo claris marmoribus gravet,
Quando sepulcri saxa nostri
Perpetuis posui columnis.
Veris beatos divitiis reor,
Magnisque dignos semper honoribus,
Qui mortui vivis honestae
Condiderint monumenta vitae.

AD URSULAM ET VENEREM. VII

Dulces blanditiae tuae
Mellitaeque tui cordis ineptiae
Mentem tristitia levant.
Perludos Veneris, perque Cupidinis
Quo me cumque voles trahis,
Seu perpendiculam Phoebus ubi rotam
Volvit vertice fervido,
Seu qua per glaciem constitit algidam
Gotorum rigidus sinus,
Qua nuper Scythicis foeta aquilonibus

Inventa insula navitis.
Hanc si me iubeas ut videam tuus,
Veloci fugiam gradu.
Nec me tergeminis aequora fluctibus
Terrebunt, neque naufragae
Multis exitium navibus Orcades.
Si quando Ursula fervidam
Blando colloquio sustuleris facem,
Noctis gaudia conferens,
Eous gelidi Vistula gurgitis
Quales delitias dedit?
Nuper Danubius, Teutonicum latus
Blandas illecebras tulit.
At nunc qui canitur tertius angulus
Rhenus me cupidum tenens,
Mentem perpetuis vinxit amoribus.
O saevi genitrix dei,
Quae blandis animos ignibus implicas,
Iam te nostra rogat lyra,
Ut nos iungat amor foedere perpeti.

EXECRAT GERMANUM INVENTOREM BOMBARDAE, CUIUS PILA PENE TRAIECTUS FUISSET. VIII.

Primus per auras saxa volantia,
Ardente torquens concita pulvere,
Quique igne sternaci sonoro
Aera commove fecit ictu.

Is regis olim ficta tonitrua,
Et vera struxit cum Iove fulmina,
Dum mille momento per unam
Corpora comminuit ruinam.
Uno tumultu fortia moenia
Molitur, urbes, celsaque culmina
Cum turribus casura, tristes
Machina dum iaculatur orbes.
Nostro sub axe indignus erat mori,
Germana nullis nomina saeculis
Laturus, indignus scelestam
Carminibus meruisse vitam.
Ryphaea dignus frigora perpeti,
Et saxa semper ferre natantia
Symplegadum, vel distrahendus
Caucaseis scopulis sub arcto.
Aut monte celso trudere Sisyphi
Saxum relabens impetuosius,
Aut Sicanis urenda flammis
Corpora contumulare in aevum.
Traiectus essem quam prope plumbea
Pila furentum, nuper ut agmina
Suevorum inarmatus viderem
Vindelicis recubare campis.
Fatalis olim qui fuerat locus,
Varo perempto cum legionibus,
Hunnisque torvis, quos cruento
Karolus edomuit triumpho.
Quam laeta prisco tempore saecula
Ignava belli, cum neque vulnera
Norant viri, nec saevus ensis
In latere armigero pependit.

Tunc nulla stabant moenia machinis
Oppleta, nec tormenta furentibus
Molesta, longis explicabant
Curribus ignivomum foramen.
Felix sed agris turba novalibus
Errabat aptans vimina vitibus,
Muris nec ullis implicati,
Pervigiles timuere noctes.
Sed praeda postquam mentibus impiis
Incessit, arces mox sibi condidit,
Et montium praerupta scandens
Insidias struit et rapinas.
Hinc nostra cernens saecula Iuppiter,
Quod tela tractent iam sua caelica,
Nostram deus vitam perosus
Proelia continuata versat.
Et bella saevis Martia regibus
Inspirat, orbem qui rabidum movent,
Nullamque servant inde sanctam
Saecula deteriora pacem.

LAUDAT GERMANUM INVENTOREM ARTIS IMPRESSORIAE. IX

Quid tantis strepitat Graecia laudibus?
Invenisse suis ingeniis canens,
Qua natura potens lege coerceat
Caeli fulgida sidera.
Non est inferior credite Daedalo,
Aut qui Cecropias protulerat notas,
Ex Moguntiacis civibus editus
Nostri gloria nominis.

Qui sculpsit solidas aere citus notas,
Et versis docuit scribere litteris,
Quo nasci utilius non poterat magis
Cunctis (credite) saeculis.
Iam tandem Italici non poterunt viri
Germanos stolida carpere inertia,
Cum nostris videant crescere ab artibus
Romanis saecula litteris.
Quae tandem Emilio gratia Maximo
Solvenda est? genitus qui patre Caesare,
Sub quorum imperio crevit et extitit
Nostris ingenium viris.

IN VITAM DIVI SEBALDI NORNBERGENSIUM PATREM. X

Regiae stirpis soboles Sebalde,
Norica multum veneratus urbe,
Da tuam nobis memorare sanctam
Carmine vitam.
Te sacris votis generant parentes,
Cum diu lecto sterili vacassent,
Teque suscepto statuere castam
Ducere vitam.
Natus his sanctis puer ergo votis,
Galliae claram properas in urbem,
Artibus sacris animumque cultis
Moribus ornans.
Hauseras sanctas ubi mente leges,
Patriam doctor rediens in aulam,

Regiam quaerunt tibi mox venustam
Iungere sponsam.
Ut dies laetis fuerat peracta
Nuptiis, virgo pudibunda vultu
Ducitur celso tibi copulanda
Candida lecto.
Cumque iam clausum fuerat cubile,
Et quies cunctis foret alta rebus,
Tu tuae sponsae loqueris pudicae
Talia verba.
Nata de magno mea sponsa rege,
Non tuum pulchrum violabo corpus,
Si placet mecum pia vota castae
Iungere vitae.
Annuit virgo tenero pudore.
Et deo magnas dedit ore grates,
Integram servans generosa casto
Corpore vitam.
Ipse mox celsam genitoris aulam
Spiritus sancti monitu relinquens,
Horridas silvas, vacuamque eremum
Sedulus intras.
Et per exesae cava saxa rupis
Stratus, orabas manibus supinis,
Fervidum solem, Boream, nivesque
Passus et imbres.
Et feras inter medius quiescens,
Saepe montanis satiatus herbis,
Hauseras puram liquidis fluentem
Fontibus undam.
His ubi corpus dapibus foveres,
Mentis in puram tenuatus auram,

Saepe divinos nitido videbas
Pectore vultus.
Sic tribus lustris tacito peractis,
Inde Romanam properas ad urbem,
Qua dei verbum monuit per orbem
Spargere pastor.
Ipse mandatum recipis paternum,
Et vagus gentes varias pererras,
Donec immensum peregre venires
Laetus ad Istrum.
Hic ubi cimbis tumidus careret,
Praebuit tutam pater alme navem
Pallium, quo tunc fueras pudico
Corpore tectus.
Moxque per vastas nemorum latebras
Noricam laetus veniens in urbem,
Hanc docens sacro monitu profanos
Linquere cultus.
Et deum celso residere caelo
Praedicas, poenas vitiis daturum,
Quique virtuti tribuat beatae
Praemia vitae.
Ille de casta genitrice natus
Corporis mortem tulerat cruentam,
Tertio Phoebo rediens sepultis
Victor ab oris.
Approbas multis tua verba signis,
Scripta quae libro reperi fideli,
Nec minus claris hodie coruscas
Inclite gestis.
Cumque iam longo fueras labore
Fessus, et sedes meritus beatas

Te senem nostras deus imperabat
Linquere terras.
Spiritus sanctos ubi liquit artus,
Mox boves corpus tulerant agrestes,
Qua tuas sanctas modo personamus
Carmine laudes.
Ergo iam caelo merito locatus,
Hanc velis urbem mediis arenis
Conditam, sanctis precibus iuvare
Sedulus oro.
Terra fecundo madeat liquore,
Et salutares habeat calores,
Spiceam gestans Cereris coronam
Fenore multo.
Spumet et plenis rubicundus uvis
Bacchus, et frontes tetricas relaxet,
Et pecus laetis nemorosa carpet
Pascua pratis.
Prosperos servent radiosa cursus
Astra, nec morbos subitos minentur,
Paxque per nostras maneat perenni
Tempore terras.
Fata Germanis faveant triumphis,
Dum petet Turcos gladiis cruentis,
Principis nostri iuvenile robur
Maximiliani.
Hinc ubi nostras animas, solutis
Corporum vinclis, deus evocabit,
Confer ut tecum capiamus alti
Gaudia caeli.
Haec ubi nobis pater impetrabis
Ante supremi faciem tonantis,

Hic tuas semper cumulemus aras
Thure Sabaeo.

AD SEIPSUM ET SENATUM NORICUM, DUM OCTO SIBI AUREOS PRO HISTORIA SCRIPTA DECREVISSET SUGGESTIONE SCRIBAE, QUEM VISPILONIS EPIGRAMMATE NOTAVERAT. XI

Quid tantum steriles poeta musas
Consectaris? habens pios labores,
Dum laudes patrias cupis referre,
Has ut posteritas frequentet ore,
Quaeris divitias pio labore.
Sit tectum Phrygio caput galero,
Baldus, Bartholus aut tibi sequendus,
Et qui vel medicam fatentur artem,
Has multis modo censibus salutant
Reges cum ducibus suis, et urbes.
Bis denos mihi Noricus senatus
Parvi ponderis aureos dicavit,
Quos missos meritis meis recepi.
Nam longa sibi lucubratione
Descripsi Herciniae vagos recessus,
Urbem cum populo, suosque mores,
Artes, moenia, porticus, et aedes
Privatas, superisque dedicatas,

Et quis publicus usus interesset,
Fontes, et fora, plateas, et hortos,
Et quae stella suam videret urbem,
Ad perpendiculum iacens nitorem,
Hic amnem celeres rotas citantem,
Quamque arte in varia metalla cudat.
Divus quin etiam suus Sebaldus
Nostris carminibus polo relatu.
Pro tanto mihi Noricus labore
Bis vel frusta decem locavit auri,
Centum grammatico annuo rotatus,
Et centum medico, superque centum
Qui causas fovet inquietiores,
Et plus vel totidem quibus sub aurem
Fas est prodere quae gerantur orbe.
Germano haud puduit mihi poetae
Non tantum pretii dedisse velle,
Quo lychnus mihi fulserit lucernae,
Nec quo sit mihi calceus repensus.
Longo circuitu viderem ut urbem,
Nec iuncus calamo notatus atro.
O digni lepidis cani poetis,
Vestris pulvereis pares arenis,
Quas ventus varias agit per oras.
Quae tantum meritis negant colonis,
Quo siccas poterunt levare fauces,
Quae tantum accipiunt, nihilque reddunt,
Natura in bibulis ut est arenis.
O digni Latias fovere musas,
Et quos posteritas futura dicet
Dignos laude viros, Apollinisque
Cultores, veluti refertur olim,

Auritum caput induens aselli,
Et chartis mihi posteris canendi.
Quis crudum piper et crocum ligatis,
Vel quas commaculant cacationes,
Et putent olidae quibus latrinae.
I nunc, et cuteas canas volucres,
Celtis quo noceat biformis ales.

AD BACCHUM PROSEUTICE IN ADULTEROS VINI. XII

O, Bacche Phoebi candidior comes,
Cornuta cingens tempora pampino.
Qui vatibus docto liquore
Ingenium vegetas amoenum.
Tu blanda iungis carmina barbito,
Plectrum pererrant dum celeres manus,
Et vox canit concinna versu
Blandiloquis sociata nervis.
Tu solus inter caelica numina
Iovem professum dum Semele videt,
Excussus minatura proles
Insueris femori paterno.
Bis inde natus nunc Dionysius,
Exuta curis pectora mordicis,
Sanas et aegros ad secundam
Restituis pater alme vitam.
Longo tuorum tempore munerum
Parcus fuisti, dum nimium gelu
Vites adussit, vel tumentes
Grandinibus periere gemmae.
Satis perosus nunc es adulteros,

Qui te venenis conficiunt novis,
Et noxiis rebus salburem
Inficiunt cupidi liquorem.
En Rhenus orat te prece supplici,
Et Moenus alto pinifero cadens,
Et Necarus vicinus Istro,
Cum Cocero Tuberoque curvo.
Sic Suevus Albis, Salaque Francicum
Moenum subintrans, pinifero arduo et
Qui monte consurgens, et Albi
Vinifluis sociaris undis.
Prosper reflectas cornua collibus
Vites ut uvis largiter impleas,
Spumentque plenis vasa proelis,
Cum soliis liquidisque qualis.
Sic te perenni voce precabimur,
Laudesque dicet Pegaseus chorus,
Dum barbiton frons lata cantat
Pampineis redimita sertis.

AD URSULAM THERMAS SECUM PETENTEM. XIII

Ursula cras petemus
Fervidas thermas, tepidis corporibus medentes,
Quae haud procul urbe fumant.
Quae gerit nomen patre a flumine clara Moeno,
Hic tibi sacra corpus
Unda curet, sulfureo quae calefacta flatu
Exiliens caverna et
Fonte, quem caecis scatebris nobilis unda fecit.
Sed tua postquam in undis
Membra fovisti, virides mox repetemus hortos.

Hic ubi grata densis
Umbra crescens arboribus corpora recreabit,
Gutture quis sonoro
Concinunt laete volucres mellifluos tenores.
Hic dapibus receptis
Poculis largis hilares carmina concinentes.
Oscula dein labellis
Ursa figes corporibus per sua vota mixtis.

AD BOOTEM IUVENEM, QUI ANUM EDENTULAM PECUNIARUM AMORE IN UXOREM DUXERAT. XIIII

Demiror, tibi cur anus placebat?
Quae centum Priami peregit annos,
Et quae Nestoreo senescit aevo,
Cuius tot numeras in ore dentes,
Cum dulci tibi plauserit cachinno,
Infantis vacuo quot ore cernis.
Illi dum capiti est soluta vitta,
Crines candidius nitent pruina.
Obliquatque rudes tot ore rugas,
Quot vel frugiferis colonus agris
Lyras quadriiugis notat caballis.
Sed mammae teretes tibi placebant,
Et pectus validum, et rotunda membra,
Siccis aridiora facta lignis,
Quae carbonibus ustulata cernis.
Vel venter tibi pendulus placebat,
Aequandus tibi centipelli omaso,
Noctis taedia qui tibi resolvit,
Amplexuque suo beat pudico.

Illi brachia dum tener locabis,
Blandus basia et inde rapta solvens,
Te durum ratus es petisse truncum,
Vel corpus gelido putens sepulcro.
Tunc nares cohibe tener patentes,
Qualem ad putrificas soles cloacas.
Sed cunnus placuit pecuniosus,
Nummatus simul atque praediatus,
Et multis manus annulata gemmis,
Quae nummos tibi conferet perennes,
Et sextertia mille collocabit.
Laetis dum moritur senex amicis
Uxor, quae tibi fata comparabit.
Hoc stultus iuvenis cales ab igne,
Sub spe mortis habens miser dolores.
Annosum superans sed illa cervum,
Cornicemque avium loquaciorem,
Te tandem merito obruet sepulcro.

AD SODALITATEM LITTERARIAM RHENANAM, UT SECUM EPULUM REDEUNTE PHOEBO AB CAPRICORNO INSTRUANT. XV

Intende nervis Calliope novis,
Oro latinae carmina tibiae,
Et quicquid olim mota claro
Graia cohors modulata Phoebo est.
Qui nunc retorquet vertice fulgido
Rotam coruscam, noctibus imperans

Barbam rigentis Capricorni
Ignivoma feriens lucerna.
Idcirco Phoebi grata sodalitas,
Quam Rhenus altis litoribus fovet,
Sidus salutemus, vetusti
Pocula concelebrando Bacchi.
Nec mensa largis cum dapibus vacet,
Sub Africanis qualis erat plagis.
Sic nos sacris Phoebi peractis
Ad citharam facilem canemus.
Illustre mundi Phoebe pater caput,
Cuius recessum singula sentiunt,
Et cuius adventu recentes
Parturiunt elementa formas.
Adesto doctis te rogo vatibus
Lucem ferendo, ut carmina posteris
Annosa scribamus diserti,
Continuis placitura saeclis.
Hinc quae requirit nostra necessitas,
Victum atque amictum corporis annuas,
Et stet beato fama cursu,
Spiritus hos ubi liquit artus.
Non linquo tetram tartareos lacus
Timere mentem, nec canis inferus
Triforme monstrum me movebit,
Aeacus aut Rhadamanthus urna.
Ieiuniorum difficiles dies
Servet, cucullus quem tetricus gravat,
Longique murmuris susurro
Concutiens sua labra vulgo.
Mi sed beatum docta sodalitas
Reddat favorem, scriptaque comprobet,

Fortuito ruitura fato.
Praeter moventem corpora spiritum,
Qui clara linquit munera posteris,
Virtutibus qui praemium dant,
Et vitiis sua probra pangunt.

AD HENRICUM EUTICUM FRANCKFORDENSEM PHYSICUM. XVI

Eutice Franckophora medicus notissimus urbe,
Per Francos quae condita quondam.
Illorum trepidis dum Gallia personat armis,
Ad Mosam imperium statuentes
Qua Metis et Treveris nunc surgunt moenibus altis.
Imperiumque ferunt modo nostrum.
Moribus et lingua nobiscum convenientes,
Despiciuntque vagos modo Gallos.
Sed quid nostrorum refero gesta inclita patrum.
Altera cum me cura lacessat.
Ut me sollicito releves Henrice dolore,
Et reddas animum mihi priscum.
Qui nostram propter quae infecta est peste puellam
Curis nunc diris cruciatur.
Quis si me relevas, veras tibi Apollinis artes
Esse simul contendimus omnes.

DE CONVIVIO NEPTUNI ET DILUVIO RHENI, CUIUS ELUVIONE CUM SE ALVEO REDDIDERAT, PESTIS SECUTA EST, QUAE SIBI PUELLAM ADEMERAT. XVII

Nuper diluvio non solito cornua perdidit,
Et campos, et agros frugiferos turgidus obruit,
Involvens tumidis quicquid erat fluctibus obvium
Rhenus, nubiferis qui rapido murmure ab alpibus
Descendit, nivibus seu liquidis auctus ab imbribus
Seu Neptunus atrox cornigerum solverat amnium
Ulvosas scatebras, gramineis fontibus exitum
Praebens, velivolumque peterent praecipiens fretum
Nymphis, et vitream conveniant cernere regiam.
Illae mox properant ad patrium nare palatium,
Undarumque petunt praecipites atria principis,
Muscosisque suis labra locant garrula fontibus,
Austro ut concipiant flante vagis flumina crinibus.
Quo possent citius sub thalamos pergere patrios.
Si quae delituit pumicibus iam caput extulit,
Et se ornans speculo membra notat singula concavo,
Et Phoebum placidis luminibus candida suspicit.
Haec scabris residens sub scopulis antra liquentia
Exit, spumigeris se maculis sed prius abluit,
Ut tandem aequoreo candidior coplaceat deo.
Est quae sub scrupea rupe canens brachia concutit,
An pinnae valeant fluctivomis nare sub aestibus,
Et crudum pelagus sub refluis ferre meatibus.
Hinc amnes patriam qui cupiunt cernere regiam,
Contendunt hilares rurivagis ire liquoribus,
Moenus cum Necaro, cumque suis Mosula cornibus,
Et Naus Bavarae culta secans pinguia Galliae,
Et qui de riguis Herciniae vallibus exeunt,
Hos pluresque alios, ut fuerat plenus, in alveo
Rhenus rorifluo succiduos poplite suscipit,

Et grates peragit de officiis iam sibi cognitis,
Sicque auctus fluviis ingrediens altior omnibus,
Effectusque suis iam nimium turgidus amnibus,
Et nec iam trifidus ventisonum latus adit Salum,
Pontes diripiens, campivagis fluctibus imperans.
Armenta et pecudes cum stabulis protinus auferant,
Et tollant silvis putricavum robora quercuum,
Lustrantes veteres Herciniae vallibus incolas,
Cum villis, trepidos rusticolas et casulas vehant,
Urbes quin etiam concutiant gurgite confluo.
Vidisses subito diluvio corpora naufraga
Innare, et querulis qui feriant sidera planctibus.
Hic nactus patulam dum fluitat naufragus arborem,
Irati fluvii sic fugiens despicit impetum.
Hic feni tumulo dum residet mergitur in Salo,
Hic raptus misera cum casula navigat, et suam
Deplorat sobolem, cum fluviis ire rapacibus.
Tunc capras et oves cum canibus vociferis suis
Luctari pavidos conspiceres diluvio vago.
Sic dum vorticibus saxifragis ad mare venerant
Amnes, qui sociis agminibus singula fuderant,
Mox Rhenum pater ille Oceanus canus et uvidus,
Vultu squamigero suscipiens laetus in arduum
Deduxit solium, cum reliquis ipse sedens deis.
Mox Tritone iubens litoreum clangere classicum,
Ut cunctos proceres caerulei gurgitis advocet,
Regis fluctivomi divitias qui modo proferant,
Et gemmas varias, quas hominum cura, periculis,
Rimosisque petit, cruda legens aequora lintribus.
Hinc lautas epulas hospitibus rite locans deis.
Quas inter medius iam residens ipse Tridentifer,

Hortatur tetricam tristitiam frontibus exuant,
Deinde his alloquitur iam stupidos claustra maris deos
Quae terrae tacitis visceribus flumina vivitis,
Seu vos aer alat crassus, habens semina gurgitis,
Seu caecis latebris unda meis vos generat vadis,
Vestris subsidiis undifluis nostra potentia
Fulta est, et trucis hoc imperium me manet aequoris,
Nunc haurite praecor cum dapibus pocula largius,
Quae fessos relevent et latices fontibus afferant,
Ut quisquis vitreis dum rediit rura liquoribus
Fecundet, variis prata rigans culta coloribus,
Et largus tribuat deriguis pocula fontibus,
Sic vestris scateant sub specubus flumina scrupeis,
Et lasciva canat sub calamis nympha tepentibus.
Dixit, grandisonis concutiens litora fluctibus,
Et iam prona dies terrivagis fulserat amnibus,
Et iam longa fames numinibus pulsa maritimis.
Hos dormire suis rex voluit sub penetralibus.
Et mox luciflua dum rediit Phoebus in orbita,
Rhenus se proprio succiduus reddidit alveo,
Atque amnes reliqui sub patrium quisque redit specum.
Hinc caeli facies discolor, et foeda cadavera,
Quae passim sub agris tabuerant mersa putrificis,
Et sordes specuum, scabrigeris quicquid et alpibus
Avectum fuit, et cum piceis terra vaporibus,
Infecit nebulis sole calens aera noxiis.
Postquam fluctivagi consenuit gurgitis impetus,
Atque Algas steriles destituit litoribus suis.
Quas cum purpureo prospiceret Phoebus ab aethere,
Arcum cum pharetra et letifera clade tetenderat,
Et pestem populis Rhenicolis luridus intulit,
Intentans rigidis ore minax vulnera spiculis,

Traiecitque meam pestifer ah tabe puellulam,
Cuius busta meis purpureis candida liliis
Vernant, et placidi hoc iam retinent carmen Apollinis.
Hac corpus nitida condiderat Celtis in urnula
Ursellae, aethereae quae Veneris vivit ANOULUQH

AD MUSAM SUAM, DUM EPISCOPUM VORMACIENSEM HOSPITIO RECIPERET. XVIII

Age nostris properes o dea tectis
Venit hospes mihi enim Vangionum prae-
Sul, et omnem nitidus protrahet ad carmina noctem.
Tua tersis facies stet rogo libris.
Nitidam quis valeat cernere frontem,
Tibi qualis memoratur Pegaseia fore in unda,
Tibi mixtum Latiis Argolicum ple-
Ctra melos cum fidibus docta reponunt.
Et utroque in studio es doctior o candide praesul.
Mea crasso resonant carmina filo,
Dea quae si liquida merseris unda,
Placiturum tribuent forte sibi nectaris haustum.

AD IOANNEM MELBERIUM BAMBERGENSEM PHILOSOPHUM, DE OMNINODA MAGIA. XIX

Iane Bamberga genitus vetusta,
Quae fuit quondam ambitiosa sedes
Caesarum, Regnesus ubi subintrat
Gurgite Moenum.

Villa praeclaris steterat colonis,
Olim et hanc Romae dominus potentis
Caesar Henricus coluit, levavit,
Nobilitavit.
Hic tibi priscis atavis relictus
Cum foco fundus patrius nitescit,
Epulas laetas ubi saepe tecum
Poclaque sumpsi.
Inter has quaeris, magici labores
An queant nostros animos movere, et
Corporum formas variis figuris
Vertere, et artus?
Quid sacer, poscis, valeat character?
Ensibus vulnus ligat ut cruentis,
Quosque mox verbis numerisque solvit
Doctior alter.
Hinc rogas, scriptae an valeant figurae
Mentibus nostris timide imperare?
Quodque sub nostras veniat vocatus
Spiritus auras?
Caelicus possit radius quid? affers,
Mixtio rerum quid et inferarum?
Quodque quis nulli pateat, sed invi-
Sibilis erret.
Doctus exemplis mihi docta formas
Verba, secretis tibi scripta libris,
Maxima accedit tibi rusticorum
Fama virorum.
Qui ferunt lactis sibi adesse fures,
Quaeque conceptam Venerem retentent,
Et ferant morbos, resecentque caris
Membra maritis.

Certus occultas iacit hic sagittas,
Et ferit quicquid cupiet, per auras
Haec volat capro, fugiens rapaci in
Aera lapsu.
Haec vagos amnes glacie moratur,
Et minax fulmen Iovis imprecatur.
Ille crystallo videt omne quicquid
Gesserit orbis.
Haec mihi multo memoras lepore
Iane, qui fulvis operam metallis
Ponis, ut fictum tibi praestet aurum At-
Lantide natus.
His fidem cunctis ego trado verbis.
Dum mihi visu dederis fideli,
Neve praestringas prius oro vano
Lumina fuco.

AD GEORGIUM HEREBARDUM CIVEM AUGUSTENSEM PHILOSOPHUM. XX

Augusta Lici condita margine,
Claris abundans inclita civibus.
Quos inter omnes o Georgi
Candidiore toga nitescis,
Velut serenus lumine Iuppiter
Praecellit alto cardine sidera,
Et sicut Europaea vincit
Omnia Danubius fluenta.
Qui bina sorbens hic vaga flumina,
Cynthum palustrem cum Veneta vago,
De Vandalis qui dictus olim

Vinda, locant ubi castra ripis.
Tu prisca volvis docte poemata,
Narrans quid altis carminibus latet,
Lucretianus totus, atque
Manilius studiosus astris,
Iam Liviana nota volumina,
Et Pliniani quid memorent libri,
Quae vel Plato divinus altis
Condiderit monumenta libris.
Rerum latentes pectore nobili
Causas revolvis climata dividis,
Caelique zonas, quas rotundam
Cernimus insinuare sphaeram.
Tui poetae sis memor, ultimum
Qui iam subibit cardinis angulum,
Ut monstra pingat, quae gelatis
Terra tenet glacialis undis.

AD VILHELMUM MOMMERLOCHUM CIVEM COLONIENSEM ET PHILOSOPHUM. XXI

Vilhelme Agrippae moenibus editus,
Per prisca nobis stemmata cognitus,
Romana quae quondam tuae urbis
Gloria contulerat colonis.
In urbe tecum hac condidici vagas
Inferre fraudes per SULLOCISTIKOS
Nexus, quod et contentioso
Tradiderat dialexis ore.
Primaeva tecum hac prendideram sacros
Libros sophiae, tunc mihi cognitum

Albertus, et quid Thomas alti
In physicis docuere rebus.
Nemo hic Latinam grammaticam docet,
Nec expolitis rhetoribus studet,
Mathesis ignota est, figuris
Quidque sacris numeris recludit.
Nemo hic per axem candida sidera
Inquirit, aut quae cardinibus vagis
Moventur, aut quid doctus alta
Contineat Ptolemaeus arte.
Ridentur illic docta poemata,
Maronianos et Ciceronios
Libros verentur, tanquam Apella
Carne timet stomacho suilla.
Hos inter unus tu nitidus sedes,
Mathesin alto pectore comprobans,
Et quod vetustas diligenti
Posteritatis amore scripsit.

AD HARTMANNUM DE EPTINGEN SENIOREM ECCLESIAE AUGUSTIORIS BASILIENSIS. XXII

Hartmanne priscis nobilibus satus,
Eptinga qua se celsa sub aethera
Attollit, et nascentis ortum
Prospicit ambitiosa Rheni.
Hac arte natum Gallia suscipit,
Ut disciplinas ingenuas tibi
Daretque et artes, quas Secannae
Parisii tribuunt ad undas.

Edoctus illic mox Basileia
Urbs te recepit, quae modo praemia
Tui laboris fert honesta,
Perpetuos tibi dando census.
Hac urbe doctis semper eras viris
Hospes serenus, quicquid habes tuis
In aedibus, totum hoc reponens
Ingeniis pater alme honestis.
Nulli per orbem quam mihi notior,
Quam magnum amorem vatibus omnibus
Praestes, paterna affectione,
Muneribusque tuis honorans.
Quamvis gravatis insidet artubus
Podagra, magnis membra doloribus
Vexans, tamen numquam beatae
Desereris studio sophiae.
Tecum diebus pluribus aegeram,
Excelsa tecum sidera colligens,
Et quicquid altrix terra nutrit
Per maria, et fluvios, et arva,
Quot stent per orbem lucida sidera,
Quae magnitudo prima, vel altera,
Et ordines, quot deinde stellis
Qui rutilant radio minori,
Quot terra narras continet aequora,
Et insulis quis circuitus vagis,
Dimensiones circulorum
Cosmographus retines disertus.
Quapropter omnis docta sodalitas,
Rhenum rapacem quae modo possidet,
Te laudibus multis adornat,
Perpetuos tibi dans honores.

AD BERNHARDUM VALERUM BARBATUM, MATHEMATICUM, ASTRONOMUM, ET PHILOSOPHUM. XXIII

Bernharde, claras dum meditor tuas
Laudes futuris dicere saeculis,
Mox offerebat se poetae
Calliope modulata plectro.
Quod magna nostrae gloria patriae,
Sublimiori qui ingenio viges,
Ut alter Euclides figuris,
Sis numeris Ptolomaeus alter,
Alterque Ianus regius enitens
Quem mons creavit, cuius et omnia
Relicta post suprema fata
Tradita sunt tibi iure sancto.
Graece et Latine scripta volumina,
Et organorum maxima copia,
Servare quae monstrant corusca
Sidera legibus irrepertis,
Quae magnitudo, quis locus et situs.
Distantiae quae, verus et ambitus,
Et altitudo, quisve certus
Omnibus assit in orbe motus.
Tu graeca calles, et nitidus legis
Interpretaris rara volumina
Matheseos, quae nemo vidit
In Latiam resoluta linguam.
O quanta nostris gloria saeculis,

Germana quantum et terra superbior
Erit, tuos cernens labores,
Perpetui tibi causa honoris.
Te tota noscit nostra Alemannia,
Miratur, et te tollit ad aethera,
Vormaciensis praesul omni
Te studio colit atque honorat.
Feras quieto pectore coniugem
Vel morte ademptam, consilio deum,
Ut mente nunc doctae sophiae
Liberiore vacare posses.
Nam rara libris cura, ubi femina
Quieta turbat tecta philosophi,
Diesque noctes cor mariti
Per stimulos agitans acerbos.

AD IOANNEM REUCHlIN SEU CAPNION, TRIUM LINGUARUM INTERPRETEM, ET PHILOSOPHUM. XXIIII

Capnion nostrae decus omne terrae,
Vistula Eois cui limes oris,
Noricum et cuius latus explicavit
Ister et Alpes.
Balticus dictus sinus a latratu,
Clauserat nostrum glacialis orbem,
Finit occasum rapidus gelato
Flumine Rhenus.
Saepe ibi tecum (memini) Latinae
Quicquid et Graiae recinunt camenae,

Legifer quicquid tulit, et sacro vo-
Lumine Moses,
Voluimus, magnus pater et parens es,
Qui tribus linguis super eruditus,
Nec mihi in toto similis tibi umquam
Cognitus orbe est.
Te Tubingensis veneratur ultro,
Et colit multo Basilea honore,
Teque mirantur tua qui diserta
Scripta revolvunt.
Culta quae priscum redolent leporem,
Sive Romanas, vel Athenienses,
Seu Palaestinas tua docta fundunt
Pectora voces.
Tu librum de mirifico relatu
Edidisti, omnem memorans sophiam,
Quicquid invenit Latialis, Argus,
Et quid Hebraeus.
Comicas fraudes copiose scribis,
Et sonas doctus Tragicum coturnum,
Primus et nostras celeres iambos
Ducis in oras.
Inde per Rheni celebratus urbes
Te colit praesul, refovens sodales,
Et meis cunctum lyricis habebis
Nomen in aevum.

AD UDALRICUM ZASIUM, FRIBURGENSIUM CANCELLARIUM. XXV

Zasi Friburgi non minimum decus,
Qua laeta surgit Priscia collibus,
Qui vite amicti, nec remotam
Herciniam speculantur atram.
Bacenis illic dicta prioribus,
Silvae sed atrae nomen habens modo,
Qua Necari fontes et Istri
Perspicuis oriuntur undis.
Urbem beatam hanc sed modo possidet
Maxmillianus, gloria principum
Germaniae, et quotquot renato
Cernit in occiduo orbe Phoebus.
Hic iura nobis optima proferet,
Leges reformans, et veterum bonos
Mores, reducet cum severo et
Omnia pacificabit ore.
Pravis sacerdotum obviet artibus,
Et sacra sanctis moribus induet,
Romamque purgabit, vetustum
Saecula dum redient in aurum.
Annus vocabit nunc iubilus virum
Mutare suetus saecula moribus,
Et gloriam Germana tellus
Qua sit adhuc aditura maior.
Te Phoebus alto pectore possidet,
Qui culta profers carmina barbito,
Et vatibus cunctis amicus,
Quos rigat amne strepente Rhenus.

DE ANTIQUITATE TREVERIS, AD CIVES. XXVI

O quanta vestris moenibus inclitis
Oblitterata est gloria principum,
Viri Treverenses, Mosellae
Qui gelidum bibitis liquorem.
Romam videbar cernere corrutam,
Rursus ruina dum feror impiger
Per porticus, portas et aulas,
Perque palatia prisca regum.
Passim per agros quae modo concidunt,
Feruntque celsis culminibus suis,
Tolisque summis atriorum,
Arboreos frutices et herbas.
Idola divum vidimus inclita
Inscripta sacris sub titulis suis,
In plateis heu nullo honore
Marmoreis recubare saxis.
Sepulcra Graecis vidi epitaphiis,
Inscripta busta et stare sub hortulis,
Et manibus sacrata functis,
Urna suprema reperta in agro est.
Avara quid non tempora devorant,
Tulere metas Herculis aeneas,
Nos nostraque involvunt ruinis,
Perpetuo rapiente caelo.

AD THEODORICUM GRESMUNDUM CAUCUM, VELCATTUM, HOSPITEM SUUM MOGUNDINUM. XXVII

Cum virus rapuit letiferum Ursulam,
Quae me blanda suis torserat ignibus,
Et me vafra coegit
Versus scribere lubricos.
Castis carminibus sum modo deditus,
Caris nostra ferens dona sodalibus.
Quos inter mihi noto et
Docto pectore cognitus,
Caucorum genitus stirpe veterrima
Gresmunde, Obnobii particula alpium,
Qua se montibus altis
Trans Rhenum fluvium erigit.
Qui multis gelidi fluminibus scatent,
Et te Rhene patrem largiter imbuunt
Menus Lipia rura,
Et Lona invida vitibus.
Sed Gresmunde probans munera Bacchica,
Fugisti rigidas has patriae plagas,
Et te cultus in urbem
Confers docte Moguntiam.
Ad Rhenum fluvium nulla feracior
Urbs est, tam placidis candida moribus,
Et quae dona Lyaei
Largo munere proferat.
Quae tecum (memini) saepe resumpsimus,
Dum se stella poli verteret axibus,
Ad somnumque vocaret
Gallus tempora dividens.
Tu cunctas animo pelle molestias,
Et frontis nebulas, fata dies ferunt
Quae labentibus annis
Nos ditis statuunt domo.

Nullo qua capies pocula cymbio,
Quae Rheni ad fluvium nata, sed horridus
Charon ducet ad undas
Lethei fluvii invidas.
Tunc uxor capiet cunctaque liberi,
Que multis tibi sunt parta laboribus,
Heredemque videbis
Ingrato fore pectore.

AD IOANNEM TRITEMIUM DRUIDAM, ABBATEM IN SPANHAIM. XXVIII

Maiore flatu tendite tibias
Dulces camenae, quae canitis viros
Aeternitatis vestrae amantes,
Quique per ingenuos labores
Vestros libellos pulvereo situ
Tectos, adornant muneribus novis,
Et sedibus donant amoenis,
Ut supera foveantur aura.
Talis Mosellae natus ad uvidas
Ripas canendus Tritemius meus,
Quem fontibus vestris rigatum,
Muneribus variis beastis.
Tres ille linguas ingenuus sonat,
Graiam et Latinam, deinde veterrimam,
Et quicquid arcanum vetustis
Carmina concinuere libris.
Primus vetustis moribus in sacris
Respondet hic, quo flumina personant
Rheni et Mosellae, quoque noster
Oceanus furit inquietus.

Hic liberalis KOINOBI/OH suum
Restaurat, ornans omne latus sacrum
Cum versibus Graecis, Latinis,
Cum Solymis pariter figuris.
Hic hospitalis, grata sodalibus
Cum fronte laeta munera dividit,
Bacchum calentem, cumque salsis
Divitiis Maris, et quietas
Suas per undas quas poterit dapes
Habere, largis praeparat epulis.
Nam carnibus vesci ipse prisco
More Pythagoreo retractat.
Caules virentes, atque olerum comas,
Leguminosis sanior epulis,
Cum lacte et ovis sumit, unde
Ille famem relevet diurnam.
Nostris vetustis iste parentibus
Cibus placebat, dum piper et crocus
Nullus fuit per tecta nostra,
Nec medicus peregrina coxit
Crudae podagrae et semina febribus.
Quae nunc molestant corpora morbida,
Dum scorta per noctes diesque,
Atque gulam sequimur nocentem.
Io Io me quo rapis Euhie,
Non sunt canenda hic carmina turpium,
Sed laudibus summis colendus
Tritemius, decus omne nostrum.
Oris modesti est, vita modestior,
Vinique parcus, sed reliquos movens
Ut liberali fronte mentes
Exhilarare velint Lyaeo.

Cibos dein inter Graia volumina
Profert, hebraea et scripta manu sua,
Et quicquid a Gallis in oras
Teutonicas Druidae intulere.
Narrat vetustas Orphea Thracium,
Amphionemque, et percelebrem Linum
Urbes lyra struxisse Graias,
Atque hominum sociasse coetus.
Illi per altos sic nemorum specus,
Vastasque silvas Herciniae vagi,
Silvestre vulgus convocarunt,
Et placidis docuere verbis,
Terras arare, et sub luteas casas
Culmis retectas ire iugaliter,
Antrisque despectis pudicae
Pergere coniugis ad cubile.
Hinc cura prolis cum pecore addita est,
Et quae sub arvis effera vixerant,
Mansuetiorem disciplinam
Compositis didicere villis.
Annosa quercus tunc fuerant sacrae
Aedes deorum, sub quibus annuum
Solvere votum, dedicatis
Numina dum coluere lucis.
Prudentiores tempora fecerant
Urbes, et altis oppida moenibus
Struxere, quae sacris deorum
Cultibus et caerimoniarum
Coepere pulchris concere legibus.
Sic nostra crevit pars Alemannica,
Ut Italis et Gallicanis
Ingeniis modo par resurgat.

Dum cultiores tu modo litteras
Infersque priscis carmina saeculis
Aequanda, quae praesul disertus
Vangionum probat et reponit.
Aetate nostra vos duo lumina,
Et litterarum maxima gloria
Fulsistis, hinc vobis perennem
Carmina cuncta dabunt honorem.

FINIS LIBRI TERTII CARMINUM.