13 April 2005 Ruediger Niehl
new TEI header; typed text - structural markup complete - no semantic markup - Morpheus spell check
30 August 2005 Jutta Jaeger
worked in manual corrections supplied by G. Burkard

PANTALEONIS CANDIDI GOTIBERIDOS LIBER SEXTUS.

[Note: Sanctius 4. filius Alphonsi 10. an. 1287. Contra Mauros feliciter dimicat, regemque Fessae [(printer); sic: Iessae] Maurum navali proelio superat.] SAnctius Alphonso genitus, clarissimus Heros,
Sublimi invictum spiravit pectore Martem,
Semper ei pugnae, semper fera proelia cordi,
Nec nisi fulmineis cinctus gaudebat in armis,
Penè patre invito regnum ut sibi sumpserit ipso,
Is valido infestos superavit milite Mauros,
Plurimaque eversis rupit tentoria castris,
Protinus et pulso Carteïae moenia ab hoste
Obtinuit, modò cui nomen tribuêre Tariffae.
Post ubi sceptra tulit clarae qui Regia Fessae [(printer); sic: Iessae]
Ingenti appeteret Hispanica littora classe
Horribilem toto minitatus ab aequore stragem
Sanctius occurrens signis sublimibus, illi
Obstitit et forti opponens navalia bello
Classica, commisit felici proelia Marte.
Et tota hostiles immisit in aequora turmas,
Tristis et est atro foedatus sanguine pontus,
Torsit et ad siccas proiecta cadavera arenas,
Indignans pavidae et subita formidine Phocae
Extimuêre, fugamque super vada caeca dedêre.
Ipse caput totoque abscondit gurgite Nereus
Et tristes imis Nymphae latuêre sub undis,


page 128, image: s138

Multa exsecrantes humentibus impia regnis
Bella hominum et liquidos damnari ad proelia campos.
Sanctius oppressum signis ita reppulit hostem,
Et patrios salvo asseruit tutamine colles.
[Note: Apud pacem Iuliam 4 mil. hominum trucidari iussit, quod in tumultu quodam exorto Alphonsum fratris filium regem appellassent.] Dumque foret duris in Marte severior armis,
Saepè minus clemens potuit, comisque videri.
Pax ubi sublimes ostentat Iulia muros,
Nescio quo moti infausto molimine cives,
Dum gravis interno correptam Marte per urbem
Fervet et ingenti fatis exorta tumultu
Seditio, Alphonsum fraterno sanguine natum
Optarunt regno heredem, quod Sanctius ipsum
Ut primum indiciis manifestum agnovit apertis,
Pulvereus veluti fomes succenditur igni,
Ingentem subitò sub pectore concipit iram,
Immissaque manu furibundi militis omnem,
Ensibus invasit populum, tum caede nefanda,
Ferri aciem intendit, miseris iuvenumque senumque
Horrendum, iugulis tristi cum strage lupus ceu
Forte gregem in magnum cum fervidus ore cruento
Irruit, infestaque exercens funera clade.
Bis duo tunc hominum ceciderunt milia leto.
Olim Thessalica Rex ut Theodosius urbe
Aurigae ob culpam caesi, rabie incitus atra
Irarum, innumeros tristem demisit ad Orcum
Mortales, diro et conspersit sanguine dextram.


page 129, image: s139

Hanc quoque magnanimo gessit sub pectore curam,
Ne Martis famulas effrena licentia turmas
Corripiens turpes animi stimularet in ausus
Durior idcirco leges ad castra severas
Ipse fovens multos ob turpia crimina alumnos
Affecit diro exitio, qui lactea dona
Surripiens avido fors sorbuit ore colono,
Illi eadem secto mox gurgite visceris imi
Exseruit ferro inquirens pro lacte cruorem
Ebibit, et tristes foedavit caedibus artus.
Hic simul aethereo vidisset tramite cursus,
Undecies sua per vestigia flectere Solem,
Cum Christo aeternas caelo captàvit habenas.
[Note: Ferdinandus 4. anno 1295.] Filius idcirco regnum non integer aevi,
Ante novem vixdum in lucem puer editus annos,
Accepit solio insidens Fernandus avito,
Quem iuxtà egregios genitrix informat ad usus
Imperii, et tantas rerum gerit ordine curas,
Ille puer quod erat, cepit contemptus haberi:
Haec quia femina erat, regnis indignior illis
Visa fuit, sua quisque trahit discrimina sexus,
Ergo illam proceres saevis petere eminus armis
Continuò, et fatis procul oppugnare malignis,
Hinc qui Navarrae tenuêre insignia reges,
Hinc qui Gallorum sedêre ad littora Portus,
Ac Arragonios illinc qui milite tractus


page 130, image: s140

Protexêre simul puerum contrà arma gerebant.
Obstitit his carae sollertia magna parentis,
Illa et fulmineos, trucia agmina reppulit hostes,
Fortibus adiuta auxiliis, et mente sagaci
Praedita, vimque animis prospectans exiit omnem,
Irasque insidiasque pedes subiecit ad imos,
Prosubigens, Deus auspiciis quia talibus ipsis
Praefuit, atque suo defensam numine texit.

[Note:

Portugaliae reges.

6. Dionysius Alphonsi 10. regis Castellae Legionisque nepos milites Iesu Cisterciensis [(printer); sic: Cisternensis] ordinis instituit. 7. Alphonsus 4. 8 petrus. 9. Ferdinandus.

]

Illa pio ingentes habuit sub pectore dotes,
Namque vigil Christo per dulcia vota vacato [(perhaps: vocato)] ,
Perstitit incumbens precibus, quas divite gazas
Claudebat capsa egregias quaeque aspera signis
Pocula, quas auro pateras meliore tenebat,
Omnia prostituit modico venalia censu,
Quem dehinc [(editor); sic: dhinc] in miseros sparsim divisit egenos,
Ipsaque fictilibus lympham contenta bibebat,
Semper amans parci, laeto moderamine victus.
Hac duce Rex fasces et debita sceptra gerebat,
Urbs tunc Maurigenis quae dudum Zaelia Poenis
Subdita erat, magnis Goti virtutibus huius,
Libera facta iugis excussit colla severis.
Pronus adulantum fucatas undique voces
Auribus accipere, et doctis seducier oris


page 131, image: s141

Insidiis, hac fraude duo praestantia gentis
Pectora, prô fatis mortem oppetiêre malignis,
Sic tres atque decem frenis est usus in annos.

Ast ubi fortè iacens dulcem sub nocte quietem
Carpere visus erat, primo iam mane repertus,
Mortuus ecce fuit, versusque in funera somnus.
Dîis notum aethereis qua vi, quo victa sopore
Lumina tam citò in aeternam sint condita noctem.
[Note: Alphonsus 11. anno 1308.] Aspicis hunc senio et patria gravitate verendum
Ponè ducem qui res et debita regna potenti
Imperio Alphonsus multos. fortissimus annos
Ritè ministravit ductor, gentemque severa
Frenavit latè morum pietate bonorum,
Non virtutis egens fortunatique laboris,
Fortia nam rerum non immemor ipse suarum,
Cum Mahometigena commisit proelia gente,
Oppida saevus adhuc Granatae Maurus habebat,
Maurus inevictis semper vicinus Iberis,
Hunc forti invadens animo, atque potentibus armis,
Multa repugnantem et contra fera bella gerentem
Reppulit, et victum longè dare terga coëgit.
Tunc regem Almosum populi, tunc Hinsea regem
Magnanimo fudit congressu, atque oppida forti
Obtinuit devicta manu, qua regia vastos
Alcala nubigenas muros protendit in auras.
Hoc unum saeva commisit percitus ira


page 132, image: s142

Indignum, Calatae insignem quod sponte Magistrum,
Hispanae carum genti, et nil tale merentem,
Iusserit heu, dira delatum morte necari.
Rex hìc unanimi bellantes Marte cohortes
Instituit, sociûm Blandae cognomen habentes.
Indita qua celebris sustollit moenia Burgis,
Iam bello adversos victor pergebat in hostes,
Clara Gibalterae tandem cum moenia castri
Insidiis circum dira obsidione locatis
Cingeret et penitus convellere Marte pararet:
Fortè aliquis iuvenum Maurorum à gente profectus
Et tacito occultam gestans sub tegmine sicam,
Confidensque animi, per castra inimica, per hostem
Egregii optavit contingere limina regis,
Ingrediens et composito vultu, impia texit
Flagitia indutias fingens venisse petitum,

18. Arragoniae rex, Alphonsus anno 1327. obiit 1336.

19. Petrus 4. patri successit, dictus Ceremoniosus, Sardiniam deficientem ad Genuenses recuperat, regnavit 51. annos obiit an. 1387.

Nec desistere ei mens, aut decedere castris,
Donec rege, foret compos voti ipse, perempto
Haud animi dubius, casumque in utrumque paratus,
Aut vitam eripere aut crudeli occumbere morti.
At demum insidiis res fit manifesta retectis,
Consiliumque patet, nudusque in vestibus ensis.
Hic animus iuvenis simul haec audacia tanti,
Nota pias regis cum pervasisset ad auras [(perhaps: aures)]


page 133, image: s143

Continuò vitam audenti donavit, et ultrò
Collaudans sua cum donis ad castra remisit.
Exin letiferae contagia tristia pestis
Obsita morbificis invadunt castra venenis
Plurimaque heu foedo moriuntur corpora tabo,
Iura ibi et Alphonsus naturae debita solvit.

[Note: Petrus fil. Alphonsi 11 anno 1350.] Quid tibi sed memorem Petri non optima Regis
(Sceptra suum qui post suscepit Ibera parentem)
[Note: Blancam Burbonii Ducis filiam in uxorem duxit, quam instigante pellice dimisit, Federicum fratrem obtruncavit.] Facta? viden' torvo ut saevis micet efferus ore
Spiritibus tristi imperio truculentus et ira?
Ne verò illius vultus dextramque minacem,
Aut immansuetos animis horresce furores.
Sola suis agitat bacchatus fata propinquis,
Quique alios anteunt sublimi vertice suprà,
Quid vitam et curas quid gesta enormia dicam?
Non amat ulla cani lepido res horrida versu.
Quam sociam sancto iunxit sibi foedere lecti,
Principis egregii Burbono stemmate natam
Pellicis instinctu foede [(editor); sic: fede] iussuque [(printer); sic: visuque] procacis
Eiectam exegit thalamo procul absque dicavit.
Saeviit in fratrem diris post ensibus ipsum,
Inque viros quosvis magna se laude ferentes
[Note: Rubeum Granatae regem hospitem suam opem implorantem thesauris inhians, quos secum advexisse putabatur, iugulavit.] Vesanis inhians opibus, prô degener altis
A proavis nullae meruit praeconia laudis.
Ecce autem reliqui germano sanguine fratres,


page 134, image: s144

[Note: Telius Sanctius et Henricus fratres Arragonum regis auxilio adiuti. Petrum Anglorum copiis instructum adoriuntur: sed fugantur. Sed Henricus instaurato Francorum copiis exercitu Petrum superat, et gladio confodit.] Quas agitent animis curas, quae grandia versent
Proelia eum turpi et tentent depellere regno,
Ulturi indignos mores et tristia facta.
Irritus incassum primò cadit impetus illis,
Inde manu graviore ruunt et coepta secundis
Bella redintegrant vicibus, fluit ecce rubenti
Effusus tellure cruor, prô talia num fas
Miscere inter se Germanos proelia fratres?
Henricus validis qui pugnam exercuit armis,
Ille Petrum lato [(perhaps: lata)] confossum cuspide ferri,
Fratrem obtruncavit proprium, dirasque poposcit,
Effuso cari fratris pro sanguine poenas.
Impia momento durat violentia parvo,
Qui stabile imperium magis et diuturnius ullum
Esse putat, vi quod stomachique rigore severi,
Quàm placida morum virtute adiungitur, ille
Fallitur, ut nostra est animi sententia, multum.
Una pares homines reddit clementia divis
Vos lenes animis generosi adsuescite motus
Sponte duces iram fastusque arcete superbos.

Has clades adeò, haec tàm tristia fata per orbem,
Heu diro augurio praesagivêre minaces
[Note: Terrae motus.] Naturae monitus terris simul alta profundis
Fundamenta gravi collapsa repentè ruina
Contremuêre sinu medio, sonitumque dedêre,
Tum visi ingentes loca se per hiantia montes


page 135, image: s145

Mittere, et ingentes ipsis cum montibus urbes
Convelli et penitus manes descendere ad imos
Horrendum, tellure latens nam Spiritus ipsa,
Dum petit angustis passim se exsolvere vinclis
Qua nequit ipse viam obnitens sibi sternit apertam,
Vi [(printer); sic: Ut] solida quatiens terram, ruit impete vasto
Omne solum, summoque opponit Tartara caelo.

[Note: Henricus 2. Alphonsi 11. filius an. 1369.] Fratre capit porrò tum regia sceptra perempto,
Et parto rerum victor laetatus honore
Henricus castis servans sub legibus urbes.
Blandior hìc procerum comi virtute favorem
Demeruit, sibi quos devinxit amore vicissim
Egregio, atque sui memores benè, spontè merendo
Fecit, habet pietas dignam et sua gratia laudem,
Rex tamen ut solos bis quatuor exstitit annos
Occubuit tristi consumptus corpore morbo,
Castiliae nato commendans regna Ioanni.

[Note: Ioannes 1. Henrici filius, anno 1377.] Ille potens animi et virtutibus inclitus Heros,
Egregios coluit sublimi pectore mores
Utque rubens properos qui Lucifer excitat ortus,
Illa micans niveo Cythereia lumine stella
Cetera purpureis vincit fulgoribus astra
Ingrediens, alios virtutum ita lumine [(printer); sic: lumina] claro
Heröes, rex hic et vicit honoribus omnes.
Illius imperio populi vixêre beati
Hispani, et laeti viguerunt dotibus aevi.


page 136, image: s146

[Note:

Reges Portugaliae.

9. Ferdinandus. 10. Ioannes eius filius nothus, in omnibus mirabilis exstitit, novas insulas invenit. 11. Eduardus filius Ioannis, huius filia Leonora nupsit Friderico tertio Imperatori. 12. Alphonsus 5. filius Eduardi mansuetus et magnanimus anno 1453. 13. Ioannes filius Alphonsi 5.
14. Emmanuel.

]

Ex cara thalamo, quam duxerat Eleonora,
Henricum genuit praestantem corpore natum,
Qui post Castalias [(perhaps: Castilias)] virtute coercuit oras.
Hinc etiam egregium vitae produxit ad auras
Fernandum laeta natorum sorte beatum,
Post Arragonias placidè qui rexit habenas.
Consortemque tori iungens exinde secundam,
Fernandi natam, cui Portugallia regi
Paruit, ingentes animo spes vovit inani,
Nam simul in teneras moriens socer exiit auras,
Illius hic ardens invadere sceptra parabat.
Iamque repentinas [(perhaps: repentinus)] magnis ingressus ad oras,
Armorum vicibus forti vim intenderat ausu,
Iura suae cupiens defendere coniugis haeres:
Cum ruit en Ianus, soceri de pellice natus
Obvius, et regem coeptis absistere cogit,
Ergò suo demum sceptro contentus abivit.
Quod sex ut tenuit nec non quinque insuper annos,
Quadrupedis foedo prostratus corpore lapsu
Occubuit, dulci defunctus munere vitae.

[Note: Henricus 3. an. 1388.] Qui patris en alto praefert in pectore dotes
Et castos animi mores, mentemque benignam,


page 137, image: s147

Emicat Henricus Tyrio ut sublimis in ostro,
Et blandus vultu iuvenis mentoque decorus?
Hoc vixit cari non fratris amantior alter.
Namque Arragoniae Fernandum regna tenentem,
Praecipuo coluit, dum vita manebat, honore
Muneribus donans magnis et xenia mittens
Regia, et ingenti complexum fovit amore.
Quales balsamei benè olenti humore liquores,
Cum sacros alto profundunt vertice reges,
Fronte super viridi, formosa per ora labantes
Ambrosium latè circum iaculantur odorem:
Talis ubi unanimi iunguntur foêdere fratres.
Dulcius est animi nil quàm sententia concors,
Nil iucundius est hominum quam gratia concors.
[Note: Concordia.] Quales Libanio manantes culmine rores,
Desuper Hermoni in valles de colle Sionis
Refficiunt laeto nascentia gramina pastu,
Unde virent teneris fragrantes fetibus agri:
Haud secus inter se cum animis concordibus ultro
Heröes coëunt iuncti, placidisque vicissim
Expediunt operas animis, et foedera nectunt,
Consilia et studiis, iungunt ubi mutua laetis.
Vivite concordes, ô mundi lumina, Reges,
Totque aberunt belli clades, et tanta malorum
Auspicia, unanimes et iuncti assuescite curas.
Tales inter se vivebant sponte vicissim


page 138, image: s148

Unanimi Heröes studio Fernandus et ipse
Henricus multo laudum celebrandus honore.
Nec solum est tanto complexus amore propinquum,
Quin alios etiam iunxit sibi foedere reges,
Legatos ideò quibus et dona inclita misit.
Quin passim ingentes eduxit ad aethera moles
Templorum aëreas moles, et splendida tecta,
Ardua porticibus fundavit et atria longis
Aeternaque sibi nomen cum laude paravit.

[Note:

Rex Aragoniae.

19 Petrus Ceremoniosus Sardiniam recuperavit. Obiit anno 1387. 20. Ioannes primus. 21. Martinus frater Ioannis successit anno 1398 obiit 1410. 22. Ferdinandus 1. Ioannis 1. ulterioris Hispaniae regis filius praetextu matris Leonorae Petri Aragonis regis filiae, in regno Arago: et comitatu Barcinonae successit anno 1412. obiit anno 1416, habuit 5 praestantes filios. 23. Alphonsus Ferdinandi 1. Primogenitus patri succedit, ad regnum Neapolitanum animum cum adiecisset. id expugnavit et occupavit, rex multis nominibus laudatissimus, obiit anno 1458. 24. Ioannes 2. Ferdinandi 1. Secundogenitus, religiosus et clemens, obiit 1479. 25. Ferdinandus filius Ioannis rex ulterioris Hispaniae patri in regno Aragoniae et Siciliae successit, de quo in sequentibus.

]

Octo bis at postquàm regnum tenuisset in annos,
Ter denos nondum messes ubi contigit aevi,
Aethereum linquens in corpore lumen obivit.
[Note: Ioannes 2. an. 1404.] Parvus adhuc teneris in cunis vagiit infans,
Henrico egregio natus de patre Ioannes,
Ipsa sed imperii curam pia mater agebat,
Femineae Catharina decus et gloria gentis.
Patruus hunc sed enim Rex Ferdinandus honestis
Consiliis iuvit rector consortibus istis
Integra res regni semper stetit, inclitus at iam


page 139, image: s149

Ille puer vitae cùm septem exegerat annos,
Egregio patrui praestantem corpore natam,
Adscivit thalami sociam, lectique iugalis,
Unde satus qui post fasces Henricus habebat.
Quem iam vivus adhuc regnorum in parte locavit
Disceret ut curis paulatim assuescere tantis.
Ille patri adsistens lateri ceu fidus Achates
Cum laude egregiè commissum munus obivit.
Quid genitor longis dum regno praefuit annis
(Nam quinquaginta totos regnavit in annos)
Effectum dederit quae grandia facta patrárit
Plurima et aeterno se commendaverat [(perhaps: commendaverit)] aevo:
Illa supervacuum nunc enumerare videtur.

[Note: Henricus 4 Anno 1454.] Qualem se vivo gessit rex ille parente,
Sub paribus regni titulis Henricus Iberi:
Talem magnanimi sese post fata parentis,
Egregiis rerum auspiciis et pectore forti
Sola ubi iam imperii curavit munia gessit.
Quippe truces magnis affecit cladibus Afros,
Multa ferens saevis per Martem incommoda Mauris,
Auxilio procerum magna et virtute suorum
Qui, dum communem patriae bellantur in hostem,
Non opibus parcunt propriis non viribus ullis.
Impetus unus erat cunctis, furor omnibus unus
Vicit amor patriae et laudum generosa cupido.
Nec mora terga dedit demisso pectore Maurus


page 140, image: s150

Et procul amotas fugiens properavit ad oras,
Plurimaque obtinuit procul oppida victor Iberus.
Quae forti porrò in manibus ditione tenebat.

[Note: Ferdinandus 5. filius Ioannis 2. Arragoniae regis unicus. Uxor eius erat Isabella Ioannis 2 filia. Henrici 4 soror. Huius uxoris praetextu Hispaniae ulterioris rex efficitur an. 1477. et Ioanne patre defuncto, regni Arragoniae, Navarrae et ceterorum, principatum obtinet. Hic Ferdinandus fuit socer Philippi filii Maximil. 1 Rom. imperatoris. Ferdinandus Christiano zelo motus, oppugnavit regem Granatae, Melem nomine, mari et terra sex annis, obtinuitque multas civitates, donec anno 1492. Granatam à Mauris iam 780. annos occupatam recepit, ac pulsis Saracenis et Mahometica superstitione abolita, templa Christo restituit, unde Catholici nomen sortitus est, Insulas fortunatas et alias novas regno adiecit.] Non soboles illi prognata est mascula regi,
Ergo sororis adit post illum regna maritus
Ille Arragonias qui Rex Fernandus habenas
Gesserat egregio ante alios insignis honore.
Hic ille est, in quem, tot magna encomia, regem
Respiciunt, nostris et cura et gloria textis.
Hic decus egregiûm dux Ferdinandus honorum.
Est locus occiduas sub littora versus ad oras
Turdula gens olim coluit quem vomere tractum,
Grana cui bafikei=s2 tribuerunt nomina ko/kkou,
Et nunc Granatae regio cognomine fertur.
Saevus adhuc illas tot inexpugnabilis annos
Obtinuit Maurus terras, urbesque potentes:
Saepè aliquis tractus convertens lumina ad illos,
Occiduo cum Sole, gravem et de pectoris imo
Dans gemitum, tristes has solvit ab ore querelas:
Heu, memorans, quis erit demum, quis terminus, ut quas
Maiores tenuêre plagas, felicibus olim
Auspiciis, iterum bello repetamus ovanti.
Infidis procul hinc trans aequora inhospita pulsis
Maurigenis, quod saepè animis petiêre volentes


page 141, image: s151

Id demum hic medio veniens id praestitit heros
Fernandus, qui bella movens tunc acria in hostem,
Instat vi valida armorum, et virtute paterna,
Sensit opem superûm pugnae eventusque secundos.
Et Sarracenae vicino è littore gentis
Colluviem magnis debellatam expulit armis.
Qualis ubi rediens caelo Iovis armiger alto
Ille avium magnas speculatus fortè catervas,
Se sinuare grege et iunctos glomerare volatus,
Per campos, vaga seu per littora fluminis Istri,
Extemplò improvisus adest, magnoque rotatu,
Praecipitat volitans, trepidantum et disicit agmen,
Infelix avium, pedibusve eviscerat [(printer); sic: inviscerat] uncis,
Et procul imperium campis exercet in amplis:
Haud aliter rex hic de finibus acer Iberis
Expulit invisam, trans ultima littora, gentem,
Optatamque diu condit tum [(printer); sic: dum] denique pacem
Indigenis, laetam et patriae tellure quietem.
[Note: Similitudo.] Ac velut hiberno torpet cum sidere caelum,
Et glacialis hiems inimicas asperat auras,
Omnis maeret ager, tacitisque animalia silvis,
Triste gemunt, celeresque rigentia flumina cursus,
Impediunt, nix debilibus gravis incubat arvis,
Exhaustamque fame infelix radicibus alvum
Solatus vix agricola, heu, tot mensibus almum
Increpat indignas [(perhaps: indignans)] Phoebum sub nocte latentem.


page 142, image: s152

Nec mora Taurigenum auratis ubi cornibus annum
Vere novo reserat caelo pecus, ilicet omnis
Ridet ager, silvaeque virent, auraeque serenis
Solibus ignescunt, fervens et ubique iuventus
Emicat, et campis gaudens exsultat amôenis,
Nataque côelicolis persolvit munera Divis.

Quoque loco pietas studiis eversa profanis
Occiderat sanctamque fidem Mahometica proles,
Corruptis vano violarat numine sacris,
Omnia subvertens latè, pia ritibus, illic
Instituit templa augustis, Christumque doceri
Sincerè et casta caeli pietate parentem
Ritè coli iussit passim, quo nomine nomen
Ille assertoris meruit pietatis habere.
Hic omni praestans virtute excelluit Heros,
Divinam referens [(perhaps: Divinamque ferens)] sublimi in pectore mentem,
Iustitiae pollens ardore potentis, et aequi.
Haud aliam obvertit faciem seu turbidus Auster
Dira fremens quateret pectus, seu laeta serenis
Panderet aura polum radiis, ac perstitit idem,
In rebus placidus laetis, animosus in arctis.
Hic rex hic pulchro praestantem corpore natam,
Ex Isabella susceptam coniuge natam,
Ioannae cui nomen erat memorabile natae,
Consortem egregio thalami dedit esse Philippo,
Regi, et avis atavisque, et opum splendore potenti,


page 143, image: s153

Maxime tellure, ô Caesar, Germanide, nato
Aemiliane tuo, Austriacae flos optime gentis.
Hunc sibi rex iuvenem tantum de milibus unum,
Delegit generum sponte, et succedere Iberis
Antè alios voluit regnis, quo principe laetum
Speraret patriae imperium gentemque beatam,
Nec rex ille quidem falsus fuit omine tali.

[Note: Philippus pater Caroli 5. et Ferdinandi Roma. Imperatorum.] Regna ubi magnanimus suscepit Ibera Philippus,
Implevit patriis omnes virtutibus oras,
Et magna populum rexit cum laude potentem.
Extulit hic geminos de se, duo Numina [(printer); sic: nomina] , natos,
Carole te, nec non, te Ferdinande, potenti
Caesar uterque sub imperio, Germanide terra.
Cuius posteritas non intereuntibus annis
Nascentem, occiduumque suis virtutibus orbem,
Et res Christiadum fluxas, gentemque fidelem,
Auspiciis fato divum moderabitur aequis,
Et cum supremo condet sua saecula mundo.

[Note: Philippus Caroli 5. Ro: Impe: filius rex Hispaniae,] Ille dedit qui nunc Hispana gente Philippus,
Tot missum per avos, per stemmata plurima regnum
Victor habet, clarum iactatque ad sidera nomen.
Laude potens, nulli veterum virtute secundus,
Ast hic divino prognatum sanguine nobis,
Edidit Heröem, quo non praestantior alter,
Salve Heros Divine, Deo acceptissime Rector,
Teutonici Aemiliane soli Rex maxime et orbis


page 144, image: s154

Servator, triplici regum insignite corona.
Tuque omnis, Salve, Maxaemiliania proles,
Christiadum quae res mundi ad suprema tenebis
Saecula, et infesti franges molimina Turcae.

Ergo tenes prima ingentes ab origine reges.
Tempus et est fessos nos tandem accedere portus,
Imperat et nostrae finem iam vocis Apollo,
Qui properè ad latos cursum deflectit Iberos
Ipse suos iterumque duces, populosque revisit.
Tu memori tantas res undique mente reconde,
Iamque vale et nostro latè potiaris honore.

Haec ubi Calliope laeto percensuit ore,
Hic facto tandem sermonis fine quievit,
Audiit et ripis favit plaudentibus Ister,
Audivêre sacrae fluviorum Numina, Nymphae
Et sonitum palmis vada per tranquilla dedêre,
Et mihi depictum commendavêre Tapetum,
Nympharum, Hesperiae non enarrabile textum.
Id Rudolphe tuis, post fata suprema parentis,
Offero nunc supplex oculis, tu sceptra gubernas,
Tot data regnorum, Imperii tibi cura per orbem
Totius accessit Domino commissa fideli,
Caesare te solidum mundus procedet in aurum
Temporaque illa iterum cursu properante redibunt,
Non quae Saturno quondam sub Rege fuisse,
Fabula commemorat vanorum frivola vatum,


page 145, image: s155

Sed nascente Deo, pax toti ubi floruit orbi,
Aurea quae duris solverunt saecula damnis.
Ipse modo inceptis aspiret numine Christus,
Omnis quod tua gens, et Christo deditus orbis
Noctes atque dies votis ardentibus optat.
His tibi ego tantos Caesar nunc grator honores,
Tanta nec invideo venturis commoda saeclis,
Tu patris atque tuas placidus, precor, accipe laudes,
Accipe, et exigui Musam ne sperne clientis.

Vos quoque Caesarei, clarissima sidera fratres,
Vos, ego tenuia queîs haec offero munera, laetis
Accipite, ô animis, nostroque favete labori.
Sic pede procedant opera omnia vestra secundo.
Salve, eademque vale Maxaemiliania proles,
Cara Deo ac homini Maxaemiliania proles.

FINIS.


[Gap desc: errata list and genealogia regum Hispaniae]