26 June 2001 Susanne Mussmann
line tags


page 356, image: s186

AUGUSTI BUCHNERI IX. EPITHALAMIA.

I. Ann. [Abbr.: Anno] 1613. M. [Abbr.: ?] Jan. [Abbr.: Januario] IANO SEUSSIO, EL. [Abbr.: Electori] SAX. [Abbr.: Saxoniae] Secret. [Abbr.: ?] SOPHIAE TONITSCHIAE.

FLora SEUSSII hortulana, Flora SEUSSII
tui,
Atque amores et lepores, et voluptas
aurea:
Vosque Faunorum illecebrae Naiades et
Dryades Deae,
Quaeque fontium sacrorum templa habetis gemmea,
SEUSSIANI horti colonae, SEUSSIANI horti Deae,
Ite nuptias heriles, ite SEUSSII toros,
In mora damnum, ite cunctae, cellebrate SEUSSIUM
ET TONITSCHIAM SOPHIAM; verba fausta fundite,
Ipsae Acidaliam choreis cellebrate et dicite:
O VENUS, tibi Deorum quis aequarier potest?
Te Paphi Dominam precamur, quaeque Golgon incolis,


page 357

Sis volens favensque nobis atque Hero: ecce iam tibi
Spargimus rosas Adonis, et corollas myrteas,
Et tuum ornamus sacellum multiformi munere;
Cuncta fecundat voluptas, cuncta sentiunt: Venerem
Illa gemmeis ipsa gemmans pingit annum floribus,
Perque caelum, perque terras, perque Neptuni domos
Spargit occultos amores seminali tramite,
Omnem orbem et Diva iussit nosse nascendi vias.
Ite Oreades frequentes, ite Naiades simul,
Ite Cypriam laudemus, et canamus invicem:
O VENUS, tibi Deorum quis aequarier potest?
Supplicant tibi puellae, supplicant matres tibi,
Nulla quit domus, te iniqua, liberis ditarier.
Tu iuvenculis iuvencas collocas virgunculas:
Multa zona, multa vita pendet in templis tuis,
Quas tibi cupidae maritum dedicarunt virgines.
O VENUS, tibi Deorum quis aequarier potest?
Ipsa SEUSSIO tuo illi, SEUSSIO nostro - tuo,
Qui tuis Phoebique diis ac Suadae vinnulae
Affatim donis abundat, attulisti comparem,
Comparem novam Sophiam, spisse cui stipant latus
Gratiae Lubentiaeque, et mille Virtutum chori,
SEUSSIO hanc tute attulisti; tute et hos bea, o Venus!
Facque Patrem, facque Matrem, SEUSSIUM, TONITSCHIAM:
Pupulum agmen musteumque, parvulosque exercitus
Filiorum, filiarum, Patris, Matris aemulum,
Da nepotulum cohortem cernere et gentem suam.
O VENUS, tibi Deorum quis aequarier potest?
Sed quid audio? ecquid cerno? splendidas quatiunt comas
Iam faces, iam tibiarum vertitque in aures sonus:
It chorus puellularum, tecta, templa perstrepunt,


page 358, image: s187

Io Hymen, HymenHymenaee, io Hymen, HymenaeeHymen!
Flora vestem prome florum funde odora gramina
Et rosarum imbres odoros, quicquid possides opum,
Quicquid et Saturnina hiems non tibi abstulit, Tuo
Sparge HERO ac HERAE novellae, SEUSSIO, TONITSCHIAE.
Sponse quid diu moraris? ne morere, abit dies;
Prege, iam venit SOPHIA, SOPHIA cor venit tuum;
Dux HYMEN pinu iugali Cypriae iunctus praeit,
Pone quam domiduca Iuno: Gratiae circumvolant,
Et pharetratus Cupido, et Cypridos pedissequa
Turba risuum iocumque, et gaudiorum praesides,
Cuncta complentes fremore, cuncta festis vocibus:
Io Hymen, Hymen etc.
Sponse, quid diu moraris? ne morere, abit dies.
Qualis Eurotae fluenta propter, aut Cynthi iuga
Silvicultrix gemina Phoebi, Diana exercet choros,
Mille Nymphae tum sequuntur et circumsonant Deam:
Illa fertur in cothurnis altior prae ceteris,
Et manu cornu vibrissat, et sagittas alites:
Multa Latonae pererrant tacita pectus gaudia.
Qualis aut quando orbe pleno, cum suas ingens faces
Essedo fertur volante laeta, pernox, rosidos
Exerit vultus Selena, cuncta obscurans sidera:
Talis in torum SOPHIA iam venit, SEUSSI, tuum,
Aurea forma praestringens saecla virginalia.
Io Hymen, Hymen etc.
Sponsa quid diu moraris? ne morere, abit dies.
Tolle sensim supra limen, sponsa, eburneos pedes
Auspicato, avi sinistra, perge sis nunc obviam


page 359

SEUSSIO tuo: videsne euntem eum adversum tibi?
It comes MinervaAthena, eunt simul Novensiles,
Nec Sais, nec Consus absunt, nec Poetarum Deus.
It Suada mellilinguis, et Salinarum arbitra
Et leporis transmarini, et Attici ioci parens,
Cuncti SEUSSIUM sequuntur, cuncti SEUSSIO canunt,
Io Hymen, etc.
Sponsa quid diu moraris? ne morere, abit dies.
Qualis insulam ad maternam quando ApolloDeliam
Visit olim, et antra rursum iam redit vocalia
Et caballinos liquores, arcus olli humeris sonat
Aureus, manu sonora fila tractante lyrae:
Circum Hiantiae puellae, laureis cinctae caput,
Concinunt laetum Paeana, et crispulos plaudunt choros:
Has euntes admiratur Phocia omnis et stupet.
Qualis aut Nerei perfusus unda Lucifer sacrum,
Lucifer charus ante omnes siderum ignes Cypridi,
Os cum Olympo iam albescente profert et roseos pedes,
Ilico apricas choreas sistit et noctem fugat:
Talis in torum, SOPHIA, SEUSSIUS venit tuum,
Frontis augustae decore cunctos evincens viros.
Io, Hymen etc.
O beatum! o nobile! o par Coniugum ex sententia!
Par, quod in rosas Diona pingat et fastos suos,
Par, quod aureo stylo tabellis inscriptum aureis
Fama in exemplum ad patentes figat orbis parietes,
OMNIUM PULCHERRIMUM UNUM ET FELICISSIMUM OMNIUM.
Io Hymen etc.


page 360, image: s188

Nunc vocarier desuesce SEUSSI Viduus, incipe
Nunc vocarier Maritus rursum, ac mox etiam et Pater.
Tuque nunc SOPHIA gaude haud amplius TONITSCHIA
Atque Virgo nominari, sed Marita SEUSSIA;
Cumque iam decem peregit Luna cursus menstruos,
SEUSSIIS audi tenellis blando Matris nomine.
Io Hymen etc.
Lusimus sat: anne plusquam? Nymphae claudite ostia.
Hasce sed quisquis frequentas nuptias, BENE SEUSSIUM,
DIC, BENE ET suam SOPHIAM vivere et cunctos suos,
Mecum adhuc semelque canta sponsi et sponsae gratia,
Io Hymen, HymenHymenaee, io Hymen, HymenaeeHymen!

EPIGRAMMA.
SEUSSIADAE viduo PallasTONITSCHIA nubit,
Macte esto taedis, o Hymenaee, novis!
Tam bene cara suo miscentur cinnama nardo,
Tam bene MopsopiisLesbia vina favis.
Iuncta nitet minio sic nix MaeoticaIbero,
Sicque rosae in puro lacte natant folia.
Excubias agat ante torum CONCORDIA felix,
Et rutilans crocina castus AMOR tunica.
Illa senem deamet quondam, sed eamque maritus,
Quamvis Cumaeae saecula vatis agat.
Sic vos Coniugium felix, sic vivite longum,
Et SOPHIIS multos progenerate SOPHOS!

ALIUD. QUOD FORTUNATUM IUBEAT DEUS ESSE BONUMQUE!
SEUSSIADAE sua nunc iungere TONISCHIA.


page 361

Iungere TONISCHIAE, SEUSSI, satis imo superque
Tu viduas noctes et sine CORDE cubas.
Tristitiae valeant, et Caeae naeniae, et omnes
Luctus, et lacrimae exspiriaque umidula.
Sub tumulum rapuit quod quondam CORDULA secum
Cor tibi, iam reddit TONISCHIA in thalamo.

II. Ann. [Abbr.: Anno] 1616. JEREMIAE SPIEGELIO, Eloqu. [Abbr.: Eloquentiae] P. [Abbr.: ?] P. [Abbr.: ?] Wittenb. [Abbr.: ?] et ANNAE RICHARDIAE, FELICITER!

HActenus indomitae mentis sacra claustra Cupido
Pro - Consul Veneris, Virgo RICHARDIADA,
Expugnare tibi educens totum agmen amorum,
Et premere impositis cor studuit pedibus.
Frustra. Quid faceret? Siculas exsuscitat artes
Callidus, et speculum lavigat ipse sibi:
Ac rigidae contra ponit cruda ora puellae
Suppeditans propriis fulgura de facibus.
Iamque lacessitum Cuppidinis igne metallum
Prospergit radiorum aureolam segetem.
Ac centum iaculans flammarum lucida tela,
Per cor, perque animum incendia mille serit.
Parce, precor per ego faculas te et dulcia tela,
Per pharetram atque arcus vulnera grata tui,
Per, rosea flores cirrantes fronte capronas,


page 362, image: s189

Per, quod purpureis os hiat in violis.
En victas tibi Virgo manus! en porriget herbam
Submittens sancto colla magisterio;
Ac sacris operata tuis, florentia serta
Mistaque [(printer); sic: Missaque] Mopsopio mella vovetne mero [(printer); sic: more] ?
Quid tibi depastis iucundum habitare medullis?
Si pudor est, alio traice bella tua:
Atque ista intactos potius cruce perde: quid umbra
Vapulet? hei, tenuis vapulat umbra tibi.
Sic ego curabam Numen prece, et ilicet omnes
Et furiae, et magni detumuere animi.
Nec tetricum saevis prospirat, ut antea, in armis;
Sed laevum placidis sternit omen Amor:
Et speculum, ardenti cuius modo peste Puellam
Perdiderat, fusis dat precium lacrimis.
Di facite! ut cum se speculum componit ad illud,
Et fruitur donis ANNA cupidineis,
Se circum lepida transfundi in imagine cernat
Mille alias ANNAS, mille alia specula!

III. Ann. [Abbr.: Anno] 1617. Jan. [Abbr.: Ianuario] 15. Ad M. [Abbr.: Marcum] DAN. [Abbr.: Danielem] HERMANNUM, Ecclesiast. [Abbr.: ?] Breslau. [Abbr.: ?] SPONSUM.

MAgnarius, negotiator Naucrati,
Habebat olim, nomen illi Herostrato:
Hic forte Cypri mollis insulam legens
Paphi appulit urbem, scopulis substructam asperis.


page 363

Ascendit ille, dumque scrutatur forum,
In auctione Veneris iconem notat
Operis vetusti, sed faberrimi tamen:
Praestinat, argentum pendit, avehit Deam.
Iam currus alto invectus exsequitur viam,
Glaucumque marmor abiete imposita gemit:
Iam fertilis Melonis urbes deprocul
Nautae videre, et patriae terrae solum
Clare salutare: ecce desubito diem
Nox atra pellit, frigido velo leves
Nubes cavernas aureas caeli obtegunt,
Aquae vomentes vim magnam mortalibus.
Bibunt aplustra laticem, et uda hieme gravis
Nutat carina: nautica plebes fremit,
Opemque supplex poscit hospitis Deae.
Audit rogantes Diva, reducit diem
Solemque fessis, aequoris placat minas,
Circum et repente myrteum fundit nemus,
Aegris odore perimat ut nauseae malum.
HERMANNE quorsum haec? destinata tibi Venus
HERMANNA quasso semper auxilium ferat,
Et tetricam omnem sortis creperae nauseam
Profliget, undique per tuam tendens domum,
Multiplice vernans germine aureum nemus!

IV. Ann. [Abbr.: Anno] 1617. M. [Abbr.: ?] Febr. [Abbr.: Februario] MICH. [Abbr.: Michaelo] BERNAULO, Francof. M. [Abbr.: ?] et ANNAE LEBZELLERIAE, THOMAE F. [Abbr.: ?]

MErcatus hercle splendidus venustusque,
Et auspicato, pol, tibi contigit Herme,


page 364, image: s190

BERNAULE pubis Lipsicae nitens gemma.
Non tibi si Ibero sudet in salo remex,
Et Lusitano tendat Indicum invento
Penetrare litus divitesque Pervanos,
Beatitates praestinare tot possis
Tantasque merces, LEBZELERIA queis [Reg: quibus] virgo
Te auctabit una: cui sua Idalis dona,
Eburna colla, lacteum femur, frontis
Sublime marmor, osculi roseum florem
Favens, benigna, contulit modo largo:
Nec dis negavit Iuno nobilem dotem,
Sed aureisque argenteisque gemmeisque
Affatim opibus omni et re bona affluam fecit.
At si putare est mentis indolem raram,
Censetur et qua pulchritudine interna:
Non, quae Galesi pota dulcibus lymphis,
Aeque agna mitis ac bona est: Dionea
Avis prae ista tota fel, mera et bilis.
Beate ephebe! regna iam tibi sordent
Britanniarum, ipsae insulaeque felices
Tanta potito merce, tot bonis macto.
Unam puellam LEBZELERIAM mavis,
Unam unice ardes; uniceque conspirat
In te illa rursus intimissima mente,
Formosiorque comptiorque se est multo,
Ludosque mille, mille delicias patrat,
Et deliciarum millia mille facit ludos.
Ah, quo smaragdos herbeos, vitrum durum,
Quo divitis auri lamnam et Attali gazas,
Si frigore solus, messe dormias solus,
Nec ullus habeas, quam monedulam possis
Vocare, quam vocare corculum possis.


page 365

Sed vos age ite quo Hesperi iubar ducit
Et mappa Amoris: tuque sponse cumprimis,
Sic VERTE MERCEM, ut hinc lucrum TIBI, PATRI,
GENERIQUE toti dapsile suppetat semper.

V. Ann. [Abbr.: Anno] 1618. M. [Abbr.: ?] Mai. [Abbr.: Maio] JOSEPHO AVENARIOJC. [Abbr.: ?] CONSIL. [Abbr.: Consilii] EL. [Abbr.: Electori] SAX. [Abbr.: Saxoniae] et ANNAE DOR. [Abbr.: Dorotheae] GÖRLICIAE.

QUis mihi numeros novos,
Metra vinula quis dabit?
Et mihi instituet caput
Incinxisse corymbis,
Queis [Reg: Quibus] prius sacra tempora
Vinctus ad Tiberis vadum
Rara carmina concinit
Musica arte Catullus?
Namque GÖRLICIAS suum
Nympha iungitur ad virum,
Gaudens imbre, vocabulum
Cui transcripsit avena.
Nil ipsum latet, ardua
Quid prudentia Scaevolae,
Aut quicquid Labeo cavet,
Altove Ulpius ore.
Quicquid Philosophi putant,
Quicquid Historiae docent,
Novit, et penitus tenet,
Doctus omnia, ad unguem.


page 366, image: s191

Hinc Saxo pater ipsum amat
Et multis decorat modis;
Scis hoc Dresda ocule urbium,
Et tu corniger Albi.
Huc ades bone sponse, ades,
Et finem lacrimis face,
Nec dirum sine cor tibi
Porro exesse dolorem.
Non semper Libycum mare
Vexat imbrica vis Noti,
Et feris Aquilonibus
Gargani alta laborant.
Delitent bona sub malis,
Ne dies eadem fugit;
Sed Deus posuit vices
Maestis laeta remiscens.
Quicquid abstulit Ursula,
Ut suum olim obiit diem,
ANNA GÖRLICIAS tibi
Iam cum fenore reddet.
Ascraeus taceat senex,
Quamvis Thespiacam ad specum
Stertenti Dryopes suos
Immulsere lepores.
Haec cui contulerunt Dii
Affatim sua munera,
PANDORA audiet omnibus,
Seu mavis THEODORA.
Non cum qua nova febrium
In terras veniat cohors,
Pallorque et macies mala, et
Cariosa senectus;


page 367

Sed quae pellere sit potens
Aegri nubila pectoris,
Et tristis senii anxios
Delinire labores.
Pulchra est Cynthia cum novum
Exerit iubar aethere,
Pulchra cum egreditur salo
Matutina Dione.
Est blandus Charitum lepor,
Incorruptaque gratia,
Intacto Aonides Deae
Clarent flore pudoris.
Longe at GÖRLICISIdalin,
Cynthiam et specie premit,
Castitate Novensiles,
Gratiasque lepore.
O monstrum vitio carens!
Pulchra o congeries bonorum!
O dulcedinis arbitra!
O fons nectaris almi!
Quo suas, posita toga
Cinguloque palatii,
Suaviter Dominus queat
Interiungere curas.
Et sic solvere tetricae
Curiae anxia seria,
Ac mentem requiescere
Rerum pondere lassam.
I Sponse inclite, iam tuum
Ecce GÖRLICIAS torum
Scandit, i celer, i bone
Cum bona alite sponse.


page 368, image: s192

Qualis olim hederae tenax
Error implicat aesculum;
Talis sponsa etiam in tuas
Implicabitur ulnas.
O quot tum oscula mellea,
Colluctata labellulis!
Quot miscebitis invicem
Murmurilla beata!
Ille pulveris aridae e-
dissertet numerum prius,
Qui Batti veteris iacet
Conditoria propter,
Quotque olim facibus polum
Pingunt sidera candidis,
Vestri dicere qui imbibat
Mille mollia ludi.
Ludite ut lubet, aurei
Coniuges, age, ludite:
Quicquid luditur hic, sinunt
Fasque et regula Iuris.
Ludite, hoc Cythereia,
Ho et castus Amor probat,
Naturae Deus hoc cupit,
Et Lucina iugalis.
Sic brevi, similis patri
Et mentem et faciem, puer
parvulus tremulo genu
Matris suave residet.


page 369

VI. Ann. [Abbr.: Anno] 1618. Oct. [Abbr.: Octobre] 26. PAULO HELVIGIO, Bibliop. [Abbr.: ?] Wittenb. [Abbr.: ?] et MARIAE BENNEWIZIAE.

ABhorret alius nomen penitus coniugis
Quasi Charybdos aut rapidum Scyllae malum,
Nec sustinet umquam conditiones quaerere.
Alius semel si mulieri se credidit,
Et post deinde funus extulit, Deos
Deasque iurat, numquam eo dementiae
Venturum, ut iterum nubat. At bone HELVIGI,
Te virum oportet esse, qui iam tertiam
Nihil vereris ducere coniugem domum.
Laudo hercle, laudo: nempe cedendum haud malis,
Quin ire contra audentiores addecet.
Quamquam hercle, PAULE, certo nubendi omnibus
Si sors ita caderet, ut tibi cecidit hactenus,
Nemo vereatur nubere vel sexcenties.
De cetero feliciter agite coniuges,
Et mutuis amate animis, amamini:
Vestrasque procurate res fideliter,
Domus ut libris hinc, plena sit inde liberis.

VII. Ann. [Abbr.: Anno] 1618. Oct. [Abbr.: Octobre] 27. AD REINHOLDUM FRANCKENBERGERUM, Hist. [Abbr.: Historiae] P. [Abbr.: ?] P. [Abbr.: ?] Wittenb. [Abbr.: ?] Et CATHARINAM REICHENBACHIAM.

NUnc bene habet, medicina tuo iam facta dolori est,
Et toto longe corpore abacta febris,


page 370, image: s193

Quam, REINHOLDE, tibi Veneris succenderat intus
Pectore trux iaculis, trux faculisque puer.
Nam CATHARINA suo postquam te divite rivo
Potare instituit, pallidaque ora siti
Nectareis madidare vadis, mox fortior exstas,
Et multo teipso es firmior ac melior.
Comprecor, ut numquam tibi opem CATHARINA recuset,
Fiat et a morbo ditior usque tuo!

ALIUD.
ANno natalem tibi cum gratarer, amice,
Optavi, redeat illa Viro, atque Patri.
Tres fere adhuc superant menses, tibi debita donec
Exacto redeat sideris orbe dies.
Si tua gnavus agas, sua si CATHARINA vicissim,
Vir modo, tum facile spe-pater esse potes.

IIX. Ann. [Abbr.: Anno] 1618. Nov. [Abbr.: Novembre] 6. JOHAN. [Abbr.: Johanni] AVENARIO, J. U. L. [Abbr.: ?] et Orat. [Abbr.: Orationis] P. [Abbr.: ?] P. [Abbr.: ?] Witteb. [Abbr.: ?] et ANNAE JANAE.

FElici sua Jana suo taedae omine JANO
Iungitur, huc Venus o, si sapis, ipsa veni.
Taliter Assyrio sociantur cinnama nardo,
Taliter et Chiis pocla falerna cadis.
Huic dederunt Musae Iurisque peritus Apollo
Et nodos Legum et solvere Tulliadae,
Nectereque artifici vivacia verba catenae,
Et docta tumidum ducere voce forum.
Huic Pietas natae, placidoque modestia vultu,
Atque pudor teneros composuere animos:


page 371

At pulchrum Charites afflarunt oris honorem,
Labraque nectareis ter tetigere vadis.
Vivite felices, laeti exercete iuventam,
Et vestrum, ite, alacres progenerate genus!

IX. Ann. [Abbr.: Anno] 1618. Nov. [Abbr.: Novembre] 15. AD NICOL. [Abbr.: Nicolum] HOFMEISTERUM, SPONSUM.

VIno nihil iucundius quicquam cluit,
Et commoda lubentius nil coniuge
Homo masculus adspicit, ut puto, doctissimus
Remi nepotum Varro ait Terentius.
Vinaria iam peracta messis est tibi,
Cellae repletae nectaris novi haustibus,
Grato liquore trullae et amphorae tument.
Viduum torum resarcit uxor altera,
Iuvencula haud quidem, satis sed commoda,
Obtemperare gnara nutibus viri, et
Domesticam curare rem fideliter.
Fruere hac diu felicitate! nil deest,
NICLAE, vitam ad exigundam suaviter.

X. Ann. [Abbr.: Anno] 1619. JACOBO MARTINI, Doct. [Abbr.: Doctori] Theol. [Abbr.: Theologiae] Witteb. [Abbr.: ?] et MAGD. [Abbr.: Magdae] STURMIAE.


page 372, image: s194

Griphus de nomine JACOBI ad sponsam.

TRistem [Note: C. quia condemnandi nota] tolle notam, clamorem [Note: O. [Abbr.: ?] quae exclamandi particula.] tolle, pecusque [Note: BUS. [Abbr.: ?] Graecum bous bovem notat: bos a. omnia animalia]
Graiugenum, quo nare haud aliud melius.
Cecropiasque tibi [Note: remanet [(printer); sic: remane] n. JA, Graecisia violas significans.] violas legisse licebit,
Grataque dilectis serta viere comis.
Si iungas [Note: COBUS videlicet] quae dempta modo, sed [Note: U loco O posito, unde sit CUBOS. Est a. Cubus forma quadrata, et quadrati dicuntur viri constantes.] versa, notabis
Formam constantis, quale Viri ingenium.
Omnia si ponas recto ordine, [Note: fit n.JACOBUS.] charior alter
Nemo tibi fuerit, nemo et amabilior.
Cum quo CONSTANTI vivas, voveo, usque in amore,
Totaque per VIOLAS tempora vestra meent.

Evolutio.
[Gap desc: notes]

Griphus de nomine MARTINI.
Abiunge [Note: Primam syllabam MAR, quae vox priscis Gallis equum significavit, ut Pausanias auctor est.] mannum Gallicanum, litteram [Note: T, quae littera militum nominibus in breviculis descriptis apposita, superesse et bibere significabat: ut conta t mortem notabat. Isidor. l,24. quem tamen in ordinem cogere ausus Lips. de pronunt. Lat. L. c. 14. sed frustra: vid. [Abbr.: ?] Jan. Rutgers. var. Lect.: V,17.]
Superstitantum expunge militum notam,
Quod porro [Note: I, I, videlicet.] superat, hoc eum, post Vesperi
Rorantis ortum, siderum et accensas faces,
Quem tota loquitur Glossa, MAGDALI, adiube.

[Gap desc: notes]


page 373

MAGDALIS, Griphus.
Tolle [Note: M.] caput,[Note: A.] collumque, et [Note: G], qua littera Gruis vocabulum incipit: quae avis Palamedis qualis littera prima
Signat avem LatioPalamedis, [Note: D, quae littera quingenta notat.] detrahe centum,
Atque iterum centum, atque iterumque iterumque iterumque,
Et pote [Note: ab ALIS scil. [Abbr.: scilicet] quod remanet] vel volucris vel [Note: quia antiqui alis, et alid, pro alius, aliud dicebant.] antiquarius esse.
Si [Note: M et A.] caput et collum maneant, se cetera tollas,
Tum tibi [Note: MÀ n. Graecis obes.] molle pecus tondebit gramina campi.
Omnia nunc compone, et erit, dormisse vel una
Quicum nocte tibi, ut facilem dent gramina lectum,
Plus longe, ac inter coccum cubuisse, vel aurum
Et regale latus plures trivisse per annos.

[Gap desc: notes]

STURMIA.
[Note: ST.] Vertice grandem
Gemina [Note: A.] caudam,
Et prohibebis
[Note: fit n. STA.] Currere porro.
Eandem reseca,
[Note: fit n. ST.] Et Sigalion
Ora tenere
Imperitabis.
Tolle [Note: ST.] silentia in-
terfice [Note: UR, s. ignis, qui Chaldaeorum Deus. Ceterum Historiam, quae hic alluditur, praeter alios et Ruffinus narrat Hist.Eccl. II,26. Verbo autem interfice ad placitum Aegyptiorum respectus est: qui ignem statuebant belluam animatam et omnia devorantem. Herodotus in Thal. s.L. III.] flammam,
(Sacram o flammam!
Quam nemo ullus
Vincere quivit
Divum quondam:
Fraude Canopus
Solus calidum


page 374, image: s195

Exsuperavit,)
[Note: MÍA n. Graecis una.] Ignicula teque
Una manebit,
Una o una haec,
[Note: STURMIA scil. [Abbr.: scilicet] ] Quam tibi dicent,
Si composta
Omnia fuerint
Sic, bona mille!
Uni estote
Dictis factis,
Mentibus uni!
Vivat FlAMMA
Vestra, perenne
Vivat, vigeat
Nulla exstincta
Fraude dolove.
Sileant planctus,
Tristesque domo
Gemitus cessent!
Contra semper
Festis resonent,
Plausu, fremitu,
Opto, penates!

[Gap desc: notes]


page 375

XI. Ann. [Abbr.: Anno] 1619. M. [Abbr.: ?] Oct. [Abbr.: Octobre] JOACH. [Abbr.: ?] MEISNERO, SCH. [Abbr.: Scholae] Torg. [Abbr.: Torgaviensis] Rect. [Abbr.: Rectori] et ROSINAE BAUMANNIAE, ODE PINDARICA.

STROPHE I.
Semper- virentis Pindi herae,
Qua Castalis Crystallino
Unda fonte superbit,
Agenoridae serpenticidae
Vos si affuistis olim,
Pulchricomae Hermionae thalamum
Cum penetraret,
Et roseis digitis
Temperastis aureum
Melos, iam adeste Musae,
Et tu Cantor Apollo,
Seu Pataraeae habitas
Dumeta silvae, seu pudico floridam
Caesariem imbre lavas
Hippocrenidos almae.

ANTISTR. [Abbr.: Antistrophe] I.
Pangenda nunc MEISNERIDAE
De rariore carminis
Pulchra flore corona.
Meretur enim, perquam meretur.
Aetate quippe ab usque
Praetenera Aonias studuit
Scandere rupes,


page 376, image: s196

Ac sacra vestra, Deae,
Mente ferre purima:
Quin ipse nunc ad aras
Stat castas, operatus
Rite Deo, et sibi tan-
dem irrupti amoris coniugali foedere
Pulchram animo et facie
Gaudet iungere Nympham.

EPODOS. I.
Felices magnosque vocent
Alii, queis [Reg: quibus] fortuna dedit
Arare campi iugera,
Quae sole uno
Vix milvius volatu oberret:
Hic amicus Numini
Et beatus
Vere mihi videtur,
Cui bona coniux
(MEISNERIDAE qualis flava ROSINA data est)
Potuit contingere quondam.
Quos invicem Concordia
Strinxit vinclo adamantino,
Queis [Reg: Quibus] solvi metuens amor
Gratis compedibus pectora continet.

STROPHE. II.
Laboris improbi hactenus
MEISNERE pertinax, sophum
Templa nosse serena,
Et, ut nemoris cultrix Matini
Carpens odora florum,
Pervigili studio atque opera
Doctum operosa
Volvere scripta virum,


page 377

Hellas et beata quos,
Et Roma septicollis
Fausto protulit ortu,
Atque tibi aureolum
Decus parare nominisque gloriam
Inde, ubicumque patet
Orbis doctior, isti.

ANTISTR. [Abbr.: Antistrophe] II.
At nunc RHODE aurea altera
Carpenda tempe aperit tibi,
Alsa, amoenula tempe:
Scaturit ubi vena perenni
Fons nectaris beati:
Unde Cythera levare sitim
Et rapidum aestum
Stinxe Cupido animi
Saepe languidi solet:
Per fruticeta meri
Guttae nectaris haerent,
Gaudiaque ubique crepant,
Iocique dulces, veris usque eunt dies,
Atque rosas legere est
Brumae dum riget annus.

EPODOS. II.
Quid cessas MEISNERE? celer
Ades huc: quid cessas? ades huc
Et advola in RHODES tuae
Tempe dia.
Cernis citato abire luces,
Fluminum more ac modo?
Nec iuventam
Semper virere nobis?


page 378, image: s197

Nempe abit illa:
Obrepit tacito curva senecta pede.
Igitur iam carpere flores
Ne parce, stipare et favos.
Ut, cum iam caput albicat,
Securus tum opere in suo [(printer); sic: tuo]
Mireris simul ipse, simul te ames.

XII. Ann. [Abbr.: Anno] 1619. M. [Abbr.: Marco] JOH. [Abbr.: Johanni] SEGERO, P. [Abbr.: ?] L. [Abbr.: ?] C. [Abbr.: ?] Scholaeque Witteb. [Abbr.: Wittebergensis] Opp. [Abbr.: ?] ConR. [Abbr.: ?] et MARTHAE PATOCHIAE.

NUbite felices faustasque accendite taedas,
Coniugium, SEGERE et bona MARTHA, recens,
Nulla Noti has rabies, fortunae aut ferreus imber
Exstinguat, multa grandine saeva crepans.
Usque animam irroret aeterni fomes amoris,
Et vigeant semper vividae ab igne novo!

XIII. Ann. [Abbr.: Anno] 1620. M. [Abbr.: ?] Mai. [Abbr.: Maio] IUSTO CRISIO, M. [Abbr.: ?] D. [Abbr.: ?] ac Poetae, et ELISAB. [Abbr.: Elisabethae] BERCkELMANNAE.

FIxus erat pulchroque in virginis arserat ore
CRISIUS et totis conceperat ossibus ignem;
Nec vidit novus unde calor, quae causa latentem


page 379

Intus alat flammam, moveatque incendia menti,
Incipiens, primoque rudis vix tactus amore.
Florida non illum vernantis purpura terrae
Herbarumque capit studium, quasque edidit artes
Pergameus quondam senior: non carmina curae,
Et citharam tetigisse piget; nil MusaMelissi,
Pindaricos audax numerosLatio ore retexens,
Advertensque novo stupefactum carmine Nicrum,
Nil Douzae cantus delectat et aurea vena,
Vena tuis, Latium, nil concessura Poetis.
Arripitur, totumque augustae sidere formae
Virgo tenet, mens huc abit omnis, et omnis in illa
Cura sedet: quoties erupit anhelitus imo
Pectore, et inviti turbarunt ora rubores,
Confessusque arcana color? iam munera quaerit
Quae ferat, et tantos sibi demereatur amores,
Verbaque blanditis inflectere docta querellis.
Nequicquam: fugit illa atque aversatur amantem,
Inque vicem tepuisse negat: notat oris honorem,
Et laudat, niveosque et dignos virgine mores,
Miratur decus egregium totque artibus emptum,
Nec tangi flectique potest: quis vertere sexum
Te docuit durasque animis virgo aspera cautes
Induere, ac triplici mentem obfirmare metallo?
Saepe pater dixit: quid filia spernis amari,
Amplexusque fugis? generum mihi filia debes
Et natos, non tota tua es: sic ergo sedere,
Et saeva austeram stat vitam ducere lege,
Et spes praecipitare meas? tuus iste, quod optas,
Flos negat, et stultis forma est contraria votis.
Illa velut crimen thalamos exosa virosque,
Firma animi atque invicta manet, vultusque pudicos


page 380, image: s198

Obvelat amanu, genitor charissime, dixit,
Hoc tantum natae indulge: nil cetera resto,
Hic fas sit pugnare patri: iamque addere velle
Plura videbatur, sed ne plura addere posset,
Impediunt lacrimae cruda pietate calentes.
Quid faciat vates? nescit deponere morbum
Et iuvat indulgere malo, mentemque puellae
Acrius ipse rigor misero flammabat amanti:
Est locus Eoum mundi porrectus in axem,
Qua rosea primum convestit lampade terras
Sol novus emittitque diem: Cithereia Mater
Luxuriesque colunt: Aquiloque et saevior annus
Ac nimbi tetigisse timent, hora aurea veris
Et Zephyrus regnant; lato patet aequore campus
Gemmeus, et totas turget terra undique in herbas.
Circum silva viret felicique arbore surgit
Intactum humanis pedibus nemus, inde Cupido
Tela legit nervumque armat, geminique pererrant
Diversi laticis fontes: hic nectare dulci
Manat, et hic tristi miscetur felle liquorem.
Hac, quisquis non prosper amat, puer ales in unda
Mersit, et infelix defixit pectore telum;
At qui vulnus habet praefixus arundine laeta,
Quaeque alio de fonte madet, fit victor, amatque
Et redamatur item: medii pars aequoris axe
Clementi in divum assurgit, Venerique tribunal
Elevat: illa rosis et odoro germine fulta
Praesidet, assidunt Charites, Aglaia dulcis
Et Thalia, Euphrosyneque, inter se brachia nexae,
Peithoque atque hilari semper cum fronte Lepores,
Pone Deae solium, stat mille armata sagittis


page 381

Flammiferis lasciva cohors, grex mollis Amorum,
Et spectat quas ferre faces, quae pectora laedi
Imperet, an terras, an saevum exurere pontum,
Aut superos turbare velit, rursusque Tonantem
Cogere, vel mollem pennas, vel fingere taurum.
Ilic forte Venus gelidae successerat umbrae
Lentaque sidereos per gramina fuderat artus,
Pennati circum pueri, grex pumilus, errant.
Hi praedas avium captant, hi prata coronis
Decerpunt, pars poma legunt, sua munera Divae,
Aere pars pendent volucres, pars proelia miscent
Ludicra, mille gemunt arcus, excussaque nervis
Tela volant, et mille faces: nemus adstrepit omne,
Et timidae frustra fugiunt per rura Napeae [Reg: Napaeae] .
Tum puer ê turba volucrum (caelestis origo
Soli illi, materque Venus; nam cetera plebes,
Nympharumque genus, silvas natum inter opacas:
Quis plebs laesa furit; caelum illae atque astra fatigat
Improbus, et quotquot sese popularibus umbris
Sublimi eripuere fuga, doctumque per orbem
Divisere decus, perque alti sidera mundi
Excelsas iniere vias, indebita morti
Nomina, communi et fatorum libera lege)
Assilit, ac tenera Genitricem voce salutans,
Scis, ait, hoc arcu (namque arcum dextra gerebat)
Phoebeum fixum iuvenem, longosque per annos
Ex illo tolerare iugum, Dominamque potentem
Sollicito frustra miserum exambire precatu.
Quid porro torrere iuvat? vehementius ardet,
Quam quem casta suo succendit Danthis amore
Dulcibus avertens studiis, atque arma virosque
Excutiens, teneros cantare coegit amores,


page 382, image: s199

Et tibi dilectae fatum deflere columbae.
Vidi et Abydeni remis certantia ephebi
Brachia, nocturnosque dolos magnumque laborem;
Non tantus tamen ardor ei, licet ipsa teperent
Aequora propulsae ferveretque impetus undae.
Non durus tibi corde silex, non cornea fibra est,
Supplicibus miserisque faves: cunabula quamvis
Pontus et insanis tumefactum fluctibus aequor,
Nil tamen inde trahis: corpus dedit unda, sed astris
Mitius ingenium fluxit: nec mollior alter
In superis: quare tandem concede moveri
Et votis precibusque vaca: da pectora figi,
Et penitus nostro succumbere ab igne Puellam.
Non indignus amat: seu te pia gloria Vatis
Et Phoebi utriusque decus: quique aurea fila
Percurrit recinente lyra, blandumque resultat
Musarum medius Carmen, quique ultima fata
Novit et immites docte exorare sorores,
Seu vultus te tangit honor, flosque integer aevi,
Pondera seu morum ac misti gravitate lepores,
Serietasque hilaris, nilque affectata venustas.
Dardana post denas potuerunt Pergama messes
Et fera Troia capi: sic, quam non Martius horror,
Longa dies domuit: quid virgo obsessa tot annos
Pugnet, et o placidi victoris vota moretur?
Dispice quid, mater, facias: tibi sidera parent
Hactenus, et magni veniunt sub vincula Reges;
Quo recidet proh tantus honor, si virgo resistat,
Nec queat a nostra vulnus auferre sagitta?
Sic ait, atque, ut erat posito velamine nudus,
Insiliit sua colla Deae terque oscula fixit,
Et leviter motis complosit pectora pennis.


page 383

Non me cura latet Iuvenis, non maximus ardor,
Quoque unus veterum plures transgressus amores,
Illa refert: nunc livor abi et constanter amare
Disce pios vates: sola est haec gloria vatum.
Ipse pater Phoebus, quae primum ceperat, ardet,
Ardet adhuc, atque ipsam ubi non licet, arbore gaudet.
Tu quoque qui doctis deducens carmina nervis,
Ismarias rupes et motas sedibus ornos
Immanesque feras traxti, descendere ad umbras
Et Stygias tentare domos, loca plena timoris,
Nil veritus chara pro Coniuge: quamlibet olim
Mille nurus adsint et se donare paratae,
Nulla capit, castos quit nulla evertere sensus:
Eurydice te sola tenet, licet abstulit hora
Nigra iterum, licet illa iterum sit pulvis et umbra.
Teque aliquis quondam fidos dicturus amores,
CRISIADE, referet, ,priscisque heroibus addet.
O pretium sat dulce morae? sed et ipsa puella,
Nate, pio Iuveni merces erit: hactenus illum
Sit satis extraxisse, et longis ducere votis,
Et fidei exemplum saeclo ostendisse futuro.
Mordeat, et toto luctetur pectore contra,
Illa tamen mox mitis erit facilisque subire
Vincula dilecti Iuvenis, quae nesciat aetas
Fatalisque dies, aut saevae nubila sortis
Solvere, furtivoque insana Calumnia nisu.
Dixit, et aurata depromsit bina pharetra
Tela manu, ex auro cuspis, pars cetera lignum est,
Et subito arcanos adspirans acriter ignes:
Hos calamos tibi, nate, atque haec tela accipe laetus,
Accipe, subiecit, penitusque incumbe puellae,
Et gemina vulnus, totosque intende furores.


page p.384, image: s200

Ipsa adero, ipsa regam dextram iaculantis et arcum,
Ne dubita, eventus promittunt fata secundos.
Nec mora, commotis libratur in aera pennis
Itque polo sublimis Amor, comes advolat illi
Laetus Hymen, festaque recinctus tempora lauru
Sollemnem thalamis portat coeuntibus ignem.
Iamque ubi longinquos fecisset penna volatus,
Postque Eurum Zephyrosque suos Arctoa teneret
Sidera, Riphaeisque infesta Aquilonibus arva,
Subsistit, supraque domum resonantis et aedes
Virginis ingreditur: sedet illa, et tenvia docta
Torquet fila manu, studiis operata Minervae.
Nec mora. quid docti Iuvenis, dura, inquit, amores,
Quid longe malesana fugis? quo candida forma
Et frontis praecelsus honor, mollisque iuventa,
Ni exercere velis, fugientem et carpere fructum?
Siccine cor nostris est impenetrabile telis,
Rideturque tibi, qui deicit omnia, nervus?
Sed sapias mox laesa licet: sic fatus, in ossa
Intima coniecit iaculum: patuere medullae,
Et pariter totas hauserunt pectora flammas:
Ardet, et ipsa suo nescit par esse dolori,
CRISIADEM tota suspirat perdita mente,
Unum CRISIADEM loquitur, niveamque fatetur,
Quae poterit donare, diem quae iungere foedus,
Et miscere toros et connubialia iura.
Iamque moras sibi ferre negat, iam sidera surda
Et segnem queritur Phoebum provolvere luces.
Gaude sorte tua Iuvenis: clementia tandem
Currunt astra tibi laetosque retexere soles
Auspicio meliore parant: sua praemia fidus
Portat amor, longosque freti perpessa tumultus


page 385

Iam portum tua cymba tenet: curaeque metusque
Spesque aegrae, et dubiis exercita gaudia votis,
Ite procul, procul ite et tota excedite mente.
BERCKELMANNA tua est: non talis Delia quondam,
Candida dilecto iactavit basia vati:
Nec talis quoque Cynthia eras, iuvenile Properti
Cum cupidis premeres pectus constricta lacertis:
Concedit pia Polla tibi, victamque fatetur
Claudia, et augusta facie et virtute minorem.
Interea festo splendent penetralia cultu,
Longaque adornatis collucent atria mensis:
Tota domus fervet geniali laeta tumultu,
Iamque HymenHymnaee canunt, totamque per urbem
CRISIADEN celebrant BERCKELMANNAMque maritos.
O niveis lux digna notis! o nobile amantum
Et dextris par iunctum avibus! cui carmina fas est
Daedala, cui cunctos violae donare colores,
Argutosque sales atque omnia nomina lusus.
Vivite felices, et faustas iungite taedas
Concordemque torum: vestros Fortuna penates,
Ni prodesse velit, fugiat: sit nidus amorum
Tota domus, cessent lites, mala iurgia cessent,
Solaque serventur, sed mollia, proelia lecto.
At tu Marchiadum pulcherrima Nympha sororum,
Vincla [Reg: Vincula] diu quaesita fove, fulcire memento
CRISIADUM genus, ac doctos sua gaudia patri,
Gaudia sollicitae matri, properare nepotes.

XIV. Ann. [Abbr.: Anno] 1620. PETRO KIRCHBACHIO et IUSTINAE COSTIAE.


page 386, image: s201

IVerat excursum quondam, quo falleret aestus
Pectoris et curas COSTIANympha suas;
Cum procul apparent casti sacraria templi,
Quod purus niveis rivus aderrat aquis:
Iuxta PETRA iacet veteri de rupe recisa,
Quam propter vario gemmat honore solum.
Stat visisse locum; visit, visensque resedit,
Seu quia capta loco, seu quia fessa fuit.
Cumque resedisset, mox Hala antiqua recedit
Et patriae ex omni pectore cura domus.
Hic tota, hic reliquum quicquid stat ducere vitae:
Atque ait, o genitrix et pater ipse vale.
Hoc coluisse iuvet semper pia Numina templo,
Haec dabit et thalamos et mihi PETRA lares.
Hac rabidm sedare sitim, secedite vina,
Hac mihi sit fessae spargere corpus aqua.
Dixerat: et quamquam vellent servare parentes,
Non tamen his prohibent Natam habitare locis.
His igitur haeret nullum avellenda per aevum,
Donec honor templo, rivus et uber aquis.
Quas cum gustarit, quamvis signata puella,
Reddetur matri continuo similis.

XV. Ann. [Abbr.: Anno] 1621. GREG. [Abbr.: Gregorio] NYMANNO, M. [Abbr.: Medicinae] D. [Abbr.: Doctori] et P.P. [Abbr.: Professori] Wittenb. [Abbr.: Wittenbergensi] et ANNAE BORSCHIAE.

OMnia iam pubent: iam formosissimius annus,
Gratia dum nitidi Veris adulta viget:
Luxuriat sub fronde nemus, sub gramine campus,


page 387

Et pictus vario flore coruscat ager.
Et Zephyri dulces assibilat aura tepores,
Et passim lepido carmine vernat aevis.
At neque gemmantis te florida purpura terrae
Nec studium herbarum dulce, NYMANNE, capit.
Ipsa etiam sordet tibi Veris amoenior hora:
Sponsa tenet: solam hanc omnia habere putas.
Si faciem spectes, par haec stellisque rosisque,
Tam rarum tribuit cui Venus ipsa decus:
Si videas animum, tum se quoque pulchrior ipsa est,
Nec facile ulla alia huic se aequiparare queat.
Vivite felices, Par nobile! laetificum Ver
Perpetuum vestro rideat in thalamo!

XVI. Anno 1622. CONR. [Abbr.: Conrado] BAVARO, POES. [Abbr.: Poesiae] P.P. [Abbr.: Professori] Lips. [Abbr.: Lipsiensi] , iterum Sponso.

NUnc satis in lacrimas fuerit disperdere vitam,
Fataque dilectae Coniugis atra queri.
Assere te CONRADE tibi, vitaeque prioris
Delicias veteres et tibi redde iocos.
Iam tibi mutatis procurrunt stamina filis,
Et Lachesis niveam prospera texit ovem.
SIMENIANA tua est: quantum Latonia praestat
Naides, Octaeas candida Luna faces,
Tantum illa omne genus Nymphas: stat florida membris
Gratia, et ingenuus ridet in ore pudor.
Grata oculi pietate nitent: quid stemmata dicam?
Clara patre, ingenio sed mage clara suo.
Hoc omnes transcendit opes: iam redditur omne,
Quicquid saeva tibi funeris hora tulit.


page 388, image: s202

Et meliore AGNES post urnam lege recurrit,
Quam quae Threiciis umbra redempta modis.
Macte novis Vates taedis: tua gaudia carpe:
Namque in SIMENIA porro NYMANIN habes.

XVII. Ann. [Abbr.: Anno] 1622. Sept. [Abbr.: Septembre] 3. GODOFR. [Abbr.: ?] REUTERO, J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] D. [Abbr.: Doctori] et P.P. [Abbr.: Professori] Witteb. [Abbr.: Wittenbergensi] et ELIS. [Abbr.: Elisae] NERHOFIAE.

TRos puer Idaeo vidit tres culmine Divas,
Altera Iuno fuit, alatera Pallas erat,
Tertia quae dulces serit in praecordia amores,
Et gratam curis miscet amaritiem.
Cede Pari, en multo te fortunatior audit
REUTERUS, nostri gloria magna fori.
Cui se tres eaedem condonavere per unam
NERHOFIAM parili voto animoque Deae.
Aspice divinae rutilantia sidera formae:
Quis dubitet Venerem hos non sibi habere lares?
Divitias numera et felicis nomina census,
Iurabis, Iovis est scilicet ista soror.
Ingenii quod si videas mentisque beatae
Munera, pro docta mox tibi Pallade erit.
Macte tua sorte, et tantis longe utere donis,
REUTERE: haud alia Coniuge dignus eras.

XVIII. Ann. [Abbr.: Anno] 1623. Nov. [Abbr.: Novembre] 28. ERASMO SCHMIDIO, Graec. [Abbr.: Graecarum] L. [Abbr.: Litterarum] et Math. [Abbr.: Mathematicae] P.P. [Abbr.: Professori] Witteb. [Abbr.: Wittebergensi] iterum sponso.


page 389

SAt lacrimis, sat ERASME datum est. Age, mitte dolores:
Ad sua te revocat tempora festus Hymen;
Et tibi festivae reddit bona munera vitae,
Restituens socii gaudia rupta tori.
Quid numeras annos, et tristia fata senectae?
Et senibus facilis saepe Amor esse solet.
Sic veterem Anchisen nil fastidivit amare,
Et mox Aeneae est facta, Ericina, parens.
Sic quoque Tithoni non dedignata senectam,
Quae Dea purpureo spargit abore diem.
Aesona quod si olim, Medea, potentibus herbis
In Iuvenem iussit, docta, redire senem:
Te quoque primaevis transscribet MAGDALIS annis,
Ambrosiae praebens pabula dia suae.
Scilicet amplexus et mollia Virginis ora
Plus, quam, Aeaea, tuum carmen et herba, valent.

XIX. Ann. [Abbr.: Anno] 1624. M. [Abbr.: Mense] Mai. [Abbr.: Maio] Pro [(transcriber); sic: blank] DAN. [Abbr.: Daniele] BECCEROMed. [Abbr.: Medicinae] L. [Abbr.: ?] et MAR. [Abbr.: Maria] LENZIA Votum ad Concordiam.

MAter quietis, auctor otii pii,
Benigna largitrix opum,
Custos amoris, sacra rerum copula,
Novissimum Astraeae genus,
Concordia alma, quae tumultibus procul
Et proeliorum pulvere,
Rixisque litiumque stroperis iurgiis
Beata ductas tempora;


page 390, image: s203

Adesto festis laeta nuptialibus,
Et candida affer omina.
BECCERUS utriusque mysta Apollinis,
Seu dulce temperat melos,
Seu dura pensa nil reparcentis Deae
Exorat herbis mitibus:
Solisque MARIA comparanda Gratiis,
Parente nata Consule,
Constant ad aras coniugandi coniuges:
Huc ipsa pronubas faces
Et vincla porta, queis [Reg: quibus] in aevum omne haereant
Vincti invicem sponsi novi.
Prolem ministra, dite copia domum
Inunda ubique perpetim.
Has Diva sedes, hos tibi fige o lares
Nullo migrandos tempore.
Quid o necesse est invocare caeteros
In vota Divos anxie?
Beatitatis omne confluit genus:
Ubi praesto ades Concordia.
Tu sola praestas quicquid uspiam est boni,
Quicquid leporis uspiam est.

XX. Ann. [Abbr.: Anno] 1634. Aug. [Abbr.: Augusto] 22. FELIX CONIUGIUM. AD V. [Abbr.: ?] CL. [Abbr.: Clementem] DANIELEM SENNERTUM, Medicum celeberrimum, iterum Sponsum.

PRAEFATIO.

DUm tibi festivo libantur munera plausu,
Et multa felix voce vocatur Hymen;


page 391

Nos tenui ferimus deducta poemata filo,
Signaque Lagaeis effigiata notis.
Exiguum distant Pictores atque Poetae:
Mens agit hic, illic ingeniosa manus.
Hinc bene conveniunt doctis Emblemata nugis,
Hinc tabulis iungi nobile carmen amat.
At tu. laurigero quem portat fama triumpho,
Proxima vel CooPergameoque seni,
Trans Italum populos doctamque Antenoris urbem,
Et Pyrenaei culmina sacra iugi,
Qua solitus nostras olim, SENNERTE, Camenas,
Haec quoque non dura fronte manuque cape.
Quod si vestra meae respondent fata tabellae,
Si tuus in nostro est carmine pictus amor,
Quod voveo; meliora ferat tibi munera nemo:
Si dederit, quicquid Lydus et Indus habent.

DIALOGISMUS ad Emblema(olim praefixum.)
QUi pueri clarae certant pro termite palmae?
Aurea per thalamum quid sibi poma volunt?
Progeniem caeli geminos hic cernis amores:
Vinci turpe putant: vincere uterque cupit.
Poma notant dulcesque iocos gratosque lepores,
Et queiscumque [Reg: quibuscumque] aliis rite iuvatur amor.
Sed citharam Domini custodia fida catellus,
Copia pulvinar cur geniale premit?
Laetitiae lyra docta parens concordia signat
Pectora, sincerae sed fidei apta canis.
Nectareis porro quod Copia fructibus undat,
Et castum ambrosio spargit odore torum,


page 392, image: s204

Hoc ideo est: nescit hos deseruisse maritos,
Gratia quos simplex, quos sine fraude fides,
Et sibi respondens parili Concordia voto,
Firmus et alterno foedere nectit amor.

XXI. Ann. [Abbr.: Anno] 1624. M. [Abbr.: Mense] Oct. [Abbr.: Octobre] AD SIGISM. [Abbr.: ?] FRID. [Abbr.: Fridericum] SULZBERGERUM et Sus. [Abbr.: Susannam] Döreram.

QUalis aut amaranthus, aut amoeni
Lilii coma flammea, albicantum
Rosarum sociatur ad nitorem:
Aut qualis Tyrium bibit venenum
Lana candida velleris Pelasgi:
Tales et SIGEMUNDUS ET SUSANNA
Iunguntur niveis bonisque Divis,
Et catena adamantina cohaerent,
Quam lux nulla queat resolvere umquam,
Quam quae fulserit ultima et suprema.
Ite o musteoli novique Nupti!
Ite olim praeiere quo Parentes,
Cum primum pio ab igne concalerent,
Et vos, pignora chara, cogitarent.
Prolem, age, o date porro masculinam,
Prolem, age, o date porro femininam,
Formaque ingenioque moribusque
Patris persimilem aemulamque matris.
Quin prolem date porro masculinam,
Et prolem date porro femininam,
Quae patrem superet prematque matrem
Formaque ingenioque moribusque.


page 393

XXII. Ann. [Abbr.: Anno] 1626. M. [Abbr.: Mense] Jan. [Abbr.: Ianuario] Ad FRID. [Abbr.: Fridericum] KORNEMANNUM, Sponsum.

ATtigere vota finem: curae habent unde exeant:
Nec dies ut ante amara, nox amarior fluit.
Cedit omnis aegritudo: mens misere a sese exulans
Hactenus vexata amore, nunc redonatur sibi.
Aspice, ut pudore casto picta floridas genas,
Et Patrem professa in ore, mente quem tota gerit,
Se tibi dicat maritam foedus artum sanciens,
Virgo MARTINIS, nec ullo finiendum tempore.
Talem IsaacoRebeccam Patris adduxit puer:
Talis explevit IacobiRahel amplexus sui
Callida retenta Patris fraude pago dediti.
His Abigail refulsit, feminae cor, moribus:
His Susanna castitatis non tacenda gloria.
KORNEMANNE gaude, pulchra sors tibi cecidit, tibi,
Cui nitor coruscus auri, et flammeum a gemmis decus,
Quotquot Eoas ad undas fuscus Aethiops legit,
Surgere optet atque longe de via decedere.
Ite Coniuges novelli: laeta cuncta vos manent!
Nescit a domo piorum cedere alma faustitas.

XXIII. Ann. [Abbr.: Anno] 1626. MICH. [Abbr.: Michaelo] KLETTIO et ANNAE MARIAE PFEIFFERAE.

QUae nota nuncupabo,
Versusque nuptiales,


page 394, image: s205

Tibi perpolite sponse?
Tibi sponsa pervenusta,
Quae vota nuncupabo,
Versusque nuptiales?
Ut estis obligati,
Et invicem iugati;
Sic obligabo versus,
Sic conuigabo vota
Vestris dicata taedis:
Ne commodum obligatos,
Ne commodum iugatos,
Adgratulans inepte
Tibi ista vota, et illi
Vota ista separare
Videas, polite sponse,
Videar, venusta sponsa.
Hirsuta Lappa spinis
Ut mollibus togarum
Haeret sedetque textis;
Nec deserit, nisi illam
Vis aut manus revellat:
Sic invicem ligati,
Sic invicem iugati,
Sponse, et venusta Sponsa,
Haerete continenter
Nexuque copulaque
Tam nesciente solvi,
Ne ulla vis, nec ullus
Casus diesve rumpat,
Quam si supremus olim
Et serus innitescet.


page 395

Haec inter alma Vobis,
O perpolite sponse,
O sponsa pervenusta,
Pax Faustitasque cornu,
Quicquid iuvare vitam
Et detinere novit,
Benigniore promat.
Nec tristiora [(printer); sic: meliora] vobis,
O perpolite sponse,
O sponsa pervenusta,
Horae meent diesque,
Quam cum lyra remista
Cum Tibiis recurvis,
Inter rosae coronas,
Et Liberi beati
Molles iocationes,
Conviviale carmen
Dulces sonant Puellae,
Et perstrepunt choreas.

XXIV. Ann. [Abbr.: Anno] 1629. Nuptiis JOH. [Abbr.: Johannis] GE. [Abbr.: ?] PELSHOFERI, M. [Abbr.: Musicae] D. [Abbr.: Doctoris] et P.P. [Abbr.: Professoris] Wittenb. [Abbr.: Wittenbergensis] cum ANNA WECKERIA.

POne tuas, pone o curas: victriciae metam
Vota tenent, laurusque suas, sua praemia fidus
Portat amor. WECKERA tua est: pro guadia quanta,
PELSHOFERE, et quae te post bona laeta manebunt?
Adstat honor, clarisque innectit tempora sertis,
Dives abundanti sequitur quem Copia cornu.


page 396, image: s206

At PhoebusMusaeque novem ter pignora lecti,
Ter niveas orant luces atque otia grata.
Evenient! Lucina iubet, nec candida Clotho
Abnuerit rutilo distendens fila metallo.

XXV. Ann. [Abbr.: Anno] 1634. Ad CHRISTOPH. [Abbr.: Christopherum] NOTNAGELIUM, Mathem. [Abbr.: Mathematicae] Sup. [Abbr.: ?] P.P. [Abbr.: Professorem] Wittenb. [Abbr.: Wittenbergensis] et DOR. [Abbr.: Dorotheam] MULICHIAM.

SIdereos rimari orbes, et quas alit aether
Maximus innumeras, lucida signa, faces,
Aut tereti latas radio describere terras,
Atque suum populo reddere cuique larem,
Quo tibi sit, si mundus homo, nobisque puella
Et terram et superos sufficere una potest?
Huc ades o Hipparche, novus tibi panditur aether,
Huc ades o, credit se nova terra tibi.
Nec numeris opus est: solis amplexibus ardet
Discere mensuram MÜLICHIANA suam.
Quoque ligas plures (quid tum, si basia iungas,
Et teneros lusus?) hoc tibi maior erit.
Maior erit, plaudensque suos ostendet honores,
Cum solitum videat se superare modum,
Inter opus crescens. Nam si nova parturit aether
Sidera, si tellus fruge nova usque tumet,
Nec sterili, Formosa, situ torpebis: amicos
Mille Tuo fructus, mille pia astra dabis.


page 397

XXVI. Ann. [Abbr.: Anno] 1636. JACOB. [Abbr.: Jacobi] JANI, M. [Abbr.: Musicae] D. [Abbr.: Doctoris] Ser. [Abbr.: ?] Electr. [Abbr.: Electoris] Sax. [Abbr.: Saxoniae] Archiatro, et DOR. [Abbr.: Dorotheae] BOSSAVIAE. Ad Sponsam.

SIt satis augustos Dominae coluisse penates
Hactenus, inque ipso pene habitare sinu,
Nunc aula est migranda tibi: pro virgine caetu
Nunc cum non duro vita iuganda Viro.
Quid dubites? ipsa auctor adest tibi maxima Princeps
Huius ab auspiciis candida cuncat manent.
Is quoque se socium properat tibi iungere, Virgo,
Nubere si liceat, cui Venus ipsa, velit.
Non vegetos memorabo annos floremque virilem:
Ecce, vide, hanc faciem vel male comis amet.
At sed enim doctae quae contribuere Camenae
Munera, quot rarae nomina laudis habenet?
Nam medicas quid dicam artes? vix ipse Machaon
Tam celeri fessis auxilietur ope.
Quamvis virgineus tingat tibi plurimus ora,
Et sua vix ausit prendere vota, pudor;
Ille tamen cedet, frustra luctatus amori:
Omnia, si nescis, vincere novit amor.
Hic risus miscere, hic ducere rapta docebit
Oscula, et hic certa figere plena fide,
Et petere amplexus dulces, et nectere eosdem:
Si quae alia ignoras hactenus, ille dabit.
Nil non monstrat amor: mores gravitate verendos,
Et quicquid docuit ponderis aula sui,


page 398, image: s207

Praesta aliis: solus non noverit ista maritus:
Non hunc, crede mihi, vita severa iuvat.
Ludite, festivos caelo qui spectat amores
Hesperus, hic vestris et favet ipse iocis.
Dumque novas celebrat taedas, applaudit Olympus
Et laxat totos in sacra vestra sinus.

XXVII. Ann. [Abbr.: Anno] 1636. Ad Sereniss. [Abbr.: Serenissimum] ac Potentiss. [Abbr.: Potentissimum] EL. [Abbr.: Electorem] Sax. [Abbr.: Saxoniae] Filii Illustrissimi, D. [Abbr.: Danielis] MAURITII, Pincipis Iuventutis, a studiis, JOH. [Abbr.: Johannem] SCHELIUM, V. [Abbr.: ?] CL. [Abbr.: ?] SPONSUM.

NUnc igitur non durus amat, nunc molle fatetur
Pectus, et humani sanguinis esse sibi:
Nec male fastidit, modo quo correptus ab igne,
SCHELIUS, inque sua clade sibi ipse placet.
Mira fides, quem mon primaevo flore tumentem
Docta Cupidineis Itala terra plagis;
Gallia nec cepit, tot pulchris inclita formis
Sit licet Idaliae tota dicata Deae:
Quae septem gelidis subiecta trionibus ora,
Et Boreae cedit Teutona terra suo;
Accendit tetigitque virum, tandemque coegit,
Quod Iuvenis poterat spernere, ferre iugum.
Illi etsi Ebraeae nectant pia brachia Musae,
Sioniumque adeo serviat omne nemus:
Cecropiae quamvis properent ad vota Camenae,
Nec minus ipsum etiam SuadaLatina colat;


page 399

Ille tamen sequitur dilectae BöHMIDOS ignes,
Et prae virgineo femina grata choro.
Nec movet, alterius quod dormiit uxor in ulnis:
Sic citius poterit ferre, ait, illa meas.
Imperiis sueta ante viti mandata capessit
Rectius, et si quid iussa sit, omne facit.
Frena ferox mordet, lentisque repugnat habenis,
A stabulo si quis primus agatur equus:
Sic quoque cruda tumet, rudibusque superbit ab annis
Et Dominum nescit virgo sat aequa pati.
Nubite felices: quos coniunxistis amores,
Solvere nec casus, nec queat ulla dies!
At tua posteritas ne tantum nomina discat,
Sponse cave: SCHELIOS postulat illa suos.

XXIIX. Ann. [Abbr.: Anno] 1637. VITO HOLTZLECHERO et MARIAE MAGD. [Abbr.: Magdae] HORSTIAE.

HORSTIUM MARIE genus, delicatius haedo,
Primulum cui iam negat ubera mater,
Ne tuo nimis, ah, tuo te iacta, aurea, flore,
Sit licet viridissimus, molliorque, per hortos
Divitis Domini rosae quam quae purpura fulget,
Et novum decus ad novi pandit lumina Solis:
Aut tu, si sapies, pios obliviscere canos
Illius niveum caput qui fuligine pingunt,
Cui, Venusta, tuum iubar cor iecurque perurit.
Saepe fallitur in novo virgo incauta marito,
Dumque stulta iuvenculis ludere heu! putat annis,
Tetricum roseis fovet spinturnicium in ulnis.


page 400, image: s208

Saepe dulcius afficit gratia occidui astri,
Quam cum purpureum diem primo mane recentat.
Quare, mustea, candidam tu ne sperne senectam,
Quique nunc sibi te petit, quique tibi se transdit.
Quem tu nectare dum tuo perducisque rigasque,
Ut fias anus haud-anus, MAGDALI, oro precorque,
Ille cum iuvenes novus restorescat in annos!

XXIX. Ann. [Abbr.: Anno] 1640. Febr. [Abbr.: Februario] 18. FRANC. [Abbr.: Franco] KESTIO, M. [Abbr.: Musicae] D. [Abbr.: Doctori] ET P.P. [Abbr.: Professori] Lips. [Abbr.: Lipsiensi] tertium Sponso.

O felix, o iustus Hymen! SENNERTIA CESTO
Nubit, et aequata votorum lege cohaerens,
Quos posuit flevitque instaurat et ardet amores.
Omnia respondent: vidui viduata subintrat
Casta tori; et quos nunc titulosque et lumen honorum
Sponsi affulget apex, haec rapto ex coniuge lecta
Virtutum cum dote VIro sponsa exhibet: anni
Nec male conveniunt, tantumque vocabula mutant
Atque domos: quodcumque tamen mea Leucoris ante
Praestitit, hoc illi Lipsis Philyreia posthaec,
Et patrius largo cum fenore solvet Elyster.
Nubite felices fatorum, et carpite longa
Gaudia, SENNERTI quondam, nunc CESTIA Coniux;
Tuque o, SENNERTO par arte et culmine, CESTI,
Notum olim puero nomen mihi, Ludus utrumque
(Te quamquam maiorem annis) cum fingeret, artes
Musarum instillans animis, ubi pinguia cultae
Sala subit, Clariaeque rigat violaria Portae.


page 401

XXX. Ann. [Abbr.: Anno] 1645. Ad M. [Abbr.: Marcum] JOH. [Abbr.: Johannem] DÜRRIUM, Ill. [Abbr.: Illustris] Principis Anh. [Abbr.: ?] Servest. [Abbr.: ?] Ecclesiasten, SPONSUM.

QUi iunxit EvamAdamo,
AbramidaeRebeccam,
Dulcem et piam Rebeccam;
Idem, verende DüRRI,
Doctae decus Sionis,
Decus puellularum
Tibi copulet ROSINAM.
Qui reddidit parentes,
Seris licet ab annis,
Saramque et ipsam Elisam;
Idem tuae ROSINAE
Isaaculosque parvos,
Dulcesque Janicellos,
Quin Sarulas venustas,
Elisulasque pulchras
(Seu mavelis Rosinas)
Concedat annuatque,
Stator tori benignus.
Et qui Canae novellos,
Per nuptiale sacrum
Dum rara pocla [Reg: pocula] spumant,
Solatus est maritos
Vini rubentis haustu;
Hic copia uberante,


page 402, image: s209

Pleno usque et usque cornu,
Vestros sinus inundet,
Vestros beet penates.

XXXI. Ann. [Abbr.: Anno] 1648. Eximio Sponsorum Pari,DN. [Abbr.: ?] CHRISTOPH. [Abbr.: Christophero] PINCKERO J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] D. [Abbr.: Doctori] Clarissimo, et EUPHROSYNAE SCHUZIAE Lectissimae Puellarum.

O Felix thalami Iuvenis, votique peracti
Non sine praesenti Superum caelique favore,
Unde fluit, quodcumque beat! tibi foedere certo
Iungitur, innumerasque impertit SCHUZIA dotes
Ingenio formaque potens. Quam digna venustas
Ora decet gratasque genas? quod lumen amoenat
Gemmantes oculos, sanctosque accendit amores?
Interea servat generosa modestia pectus,
Et tumidos arcet fastus, legemque pudoris
Sobrietas bene suada, fidesque invicta tuentur,
Illicitosque animum cohibent ne flagret in aestus.
Praecipue pietas secum caelestia volvens
Assidue, mentemque Dei percussa timore,
Hic fixit sedemque sibi templumque perenne,
Quo Superum haud ingrata pios instauret honores,
quo votis precibusque vacet, sibi tota recedens
In semet subducta solo, curisque prophanis


page 403

Libera, quae vario confundunt pectora motu.
Quid nunc commemorem laudes famamque parentis
Aonii, quem non tantum Germania mater
Iactat, et aequoreo circumsona Dania fluctu;
Itala sed tellus etiam mirata camentem est,
Pertimuitque premi. Nec enim vel Thracius illum
Crusmate, vel liquido transcendat carmine [(printer); sic: carmina] vates.
Cerne, pudibundo quam dulce arrideat ore
EUPHROSYNE, PINCKERE, tibi! gravitate decora
Qua subeat laetata manum, dum sancit amorem,
Et ligat aeternis haerentia vincula nodis!
Namque in te iuvenile decus, mentemque senilem,
Et bene compositos laeto sub pondere mores,
Totque alias, melior tibi quas natura benigne
Contulit, aut peperit felix industria dotes;
Nec non et varias artes titulosque potentes,
Musarum quos omnis honor, quos Iura gubernans
Contribuit non dura Themis, noctesque diesque
Dum putat, et memori secum sub mente revolvit,
Tota ardet, gaudetque tibi se tradere virgo,
Et dulcem fundare domum, patriaeque ruinas
Exhaustae bellis fulcire, et spargere gentem
Quae pacem, quae bella colat; quam curia sancta
Asserat, et magno cum Principe vindicet aula.
Dii castas audite preces, atque addite votis
Egregiis pondus: quicquid felicia nectit
Foedera, et optatas audet promittere taedas,


page 404, image: s210

Huc cumulet, totumque perenni flumine manans
Perfundat ditetque torum: nec deserat umquam
Laetaque prosperitas et pax sincera penates!

XXXII. Ann. [Abbr.: Anno] 1648. Jul. [Abbr.: Iulio] 4. ANDR. [Abbr.: Andreae] HARTMANNO, Poetae, Ill. [Abbr.: Illustris] Sax. [Abbr.: Saxoniae] Princ. [Abbr.: Principis] MAURITIIetc. [Abbr.: et cetera] a Calamis Secretior. [Abbr.: ?] et MARIAE ELIS. [Abbr.: Elisae] ULMANNIAE, EPITHALAMIUM.

NUnc igitur subiit legem, frenumque momordit
HARTMANNI non vinctus amor, nec liber, ut ante,
Exsultat flexusque trahit, pulcherrima quaeque
Dum stupet et sequitur; sed certo foedere necti
Uni amat, irruptoque animos obstringere nodo?
Cui formae laus ista datur, sic pectora vatis
Pierii mulcere, et tanta incendere flamma,
Ut soli donare velit praecepta tot ante
Gaudia, nec molli voto exambita puellis?
ULMANAE hic servatus honos, cui victa lepore
Gratia et ipsa Venus; Sed enim probitate pudica
Penelopae iurata fides, et acumine mentis
Aspasia, et priscae cedat facundia Gracchae.
Huc simplex Charitum, Musarum huc ternio triplex
Advolet, et cuncti pariter risusque salesque
Agglomerent, nec non lepidae spectacula pompae.
Dumque novus clamatur Hymen, atque omina fausta


page 405

Ingeminant, festique dapes et pocula fervent,
Pars alia attollat Sponsae decus, altera Sponsum
Concelebret, mistisque choris encomia ludant
Hinc iuvenes, niveae sed ab illa parte puellae.
Hae dotes, ULMANA, tuas laudesque retexent,
Ut longe secus omne premas, nec pulchrius usquam
Exemplar morum, quam quod tibi congruat, exstet.
Sed neque Te Iuvenum plausus HARTMANE
Quem non degenerem fecundo protulit ortu (tacebunt:
Lipsia, et Aoniis ornatum cultibus auxit,
Ut magnae fieres pars non ignobilis aulae.
Imprimis numeros dulces, argutaque tollent
Carmina, dictorumque iocos, gratosque lepores,
Queis [Reg: Quibus] veteris possent Musae livere theatri,
Et Plautus pater et Flacci iucunda Camena,
Dum strepit, et sermone faceto detinet aures,
Roma, tuas, quin ipsa trahit quoque culmina rerum,
Et dominam doctis demulcet risibus aulam.
Claudite iucundum iuvenes, iam claudite ludum.
Cernitis, ut sero procedat vesper olympo,
Inducatque leves somnos, thalamumque recludat
Pronubus, et solis penetralia nota maritis?
Quid trepidas, virgo? stultum depone timorem:
Iam cessat cum laude pudor. Sic iungere somnos
Officii pars est, et quam data dextera quondam
Accepit tribuitque fidem. Num pacta refelles?
Non facies, materque vetat: quae condita tali
Somno olim Te laeta tulit, charumque marito


page 406, image: s211

Exhibuit pignus; sed nunc spem nutrit eandem
Plena animi dulces ex te latura nepotes.
Tu tamen, o, tua ne, Vatum suavissime, vota
Praecipita: nescis, quam festinatio velox
Egregium vix praestet opus? pia cura meretur
Et labor invictus laudem, semperque triumphat.
Nam neque Pyramidum moles, eductaque caelo
Culmina Saxorum, Rhodiique insigne Colossi
Hora dedit; multos sed desudata per annos
Creverunt, nostro quoque nunc miranda sub aevo.
Vivite felices, atque inter mutua nexi
Oscula florentem laeti exercete iuventam.
Et decet et fas est id enim communis origo
Imperat, et fixus naturae praecipit ordo.
Namque aliter neque posteritas et saecula constant,
Nec patriae durant cives. Sic gaudia longa
Exhilarent foveantque domum: Sic Copia dives
Excubet, et facilem Concordia servet amorem:
Duret amor, duret, tardeque haec forma senescat!

XXXIII. Ann. [Abbr.: Anno] 1648. CHRISTIANO NICOLAI, J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] L. [Abbr.: ?] et ANNAE MARIAE HEIMANNIAE, Idyllion.

POrtus adest, tua vota tene: quid comere sertis
Et functam pelago cessas subducere cymbam?
En requies en parta tibi! Fera murmuret unda,


page 407

Atque hiemes post terga fremant, ridere licebit,
HEYMANNAE dum litus habes, dum grande laborum
Et pretium tam dulce feres, cui divitis Indi
Munera posthabeas, et quicquid volvit Hydaspes
Gemmifer, aut rutilis spargit Pactolus arenis.
Huc ades o NICLAE, piam tibi sidera noctem
Maturant, sternuntque toros: sonat Hesperus ipse
Ante fores, Sponsumque vocat: viden`intus ut astet
Sponsa tui iam plena, et dulces spiret amores
Invitetque pares? ades o, nec te ante-maritus
Terreat, et praereptus amor: mors omnia solvit;
Et quicquid semel ex oculis fera fata tulerunt
In nihilumque egere, fere est, numquam ante fuisse,
Credere, dum primos finis sibi sorbuit ortus.
Sed neque carpta recens iuveni rosa perdit odorem,
Purpureum amittitque decus, donata puellae
Alterius dum in iura venit: tibi laeta iuventus,
Et facies Diis digna, et morum gratia durat
In MARIE: at virtus ipsis quoque crescit ab annis
Maioresque acquirit opes atque auget honore.
Macte novis NICLAE bonis! ipsa arbitra legum
A puero tibi culta Themis gratatur et istos
Approbat amplexus, et dulcia ludicra ridens
Ominibus sequitur faustis (nam conscia fati est,
Quaeque hominum sensus fugiuntque latentque, tuetur)
Egregiam spondens sobolem clarosque nepotes.


page 408, image: s212

XXXIV. Ann. [Abbr.: Anno] 1648. Nov. [Abbr.: Novembre] 28. SAM. [Abbr.: Samueli] RITTERO, J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] L. [Abbr.: ?] et ELIS. [Abbr.: Elisae] MARTINIAE.

CLarissimum nomen tibi,
RITIERE, nubit virginis:
Sive merita ingentis Patris,
Seu proprias laudes putas.
MARTINIANA gloria
Quid clarius, quaeso, micat?
Quae luce quanta Leucorin
Illustrat omnem et patriam?
MARTINIAM tuam vides?
Minimum illud est, os quo nitet,
Ut dulcius sit Hespero,
Cum ducit astrorum choros.
Quae disciplina pectoris
Casti, pudici, sobrii est?
Quae certa lex modestiae
Habitum omnem et actum eius regit?
Haec illa dos est, quae manet,
Et temporum durat vices.
Cui cedit aurum et purpura,
Omnisque gemmarum nitor.
RITTERE, nae multum tibi
Et sidera et caelum favent!
Nam casibus quis imputet,
Si tale cui nubat decus?


page 409

I, iunge laetus dexteram,
Et fausta necte vincula:
Pax et amor beet torum,
Dum copia amplificat larem!

XXXV. Ann. [Abbr.: Anno] 1649. Ad GEORG. [Abbr.: Georgium] HENR. [Abbr.: Henricum] COPPELIUM.J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] D. [Abbr.: Doctorem] et ANNAM MARIAM ANESORGIAM.

STerne torum, saevi quem turbavere furores
Hactenus, et longi dura inclementia belli,
Sterne torum Pax alma: tibi fulgentibus alis
Plaudit amor, tantos aegre dilatus in annos,
Et sua nunc sibi voat petit. Concordia taedas
Ventilat, et dextrum spondet nubentibus omen,
Optatasque diu, sed non sine fenore, noctes.
Felix COPPELI tuque o ANESORGIA! longas
Pensabunt geminata moras quae gaudia posthaec?
Implebunt vestros numquam excessura penates.

XXXVI. Ann. [Abbr.: Anno] 1650. Jul. [Abbr.: Iulio] 30. M. [Abbr.: Marco] ABRAHAMO WERDERMANNO, Antistiti Misen. [Abbr.: ?] ad D. [Abbr.: ?] Afrae, et Lectiss. [Abbr.: Lectissimae] doctissimaeque Virgini CATHAR. [Abbr.: Catharinae] ROSINAE BOHEMIAE.

WERDERMANNE tibi quae ducam carmina? queis [Reg: quibus] te
Commemorem, quaeso, virgo BOHEMA, modis?


page 410, image: s213

Grande suum cuique est meritum; neque plurima desunt
Pondera SPONSE tibi, plurima SPONSA tibi,
Exiguum est, quod SPONSE tuo sub pectore Musa
Doctae habitant; totus floret et ipse Sion:
Nec non facundo manant tibi semper ab ore
Pura salutiferis pocla [Reg: pocula] repleta favis.
Iam si deficiant aliarum nomina laudum;
Quas dare, SPONSA, tibi vel Pater unus habet?
Non te virtutis decorat pia laurea tantum;
RomanaeMusae sed quoque durat honor:
Gestit et in doctis te concelebrare puellis;
Quod paucis hodie fas adiisse decus.
Cetera praetereo; sed quae canet ipse maritus,
Os roseum et dulces dum legit ore genas.
Vota cadunt (nam quo faciant sine carmina votis?)
Vota cadunt; sed quae non levis aura vehat.
Duret WERDERMANNUS amor, nec SPONSA senescat,
Et ferat usque suas, opto, ROSINA rosas.

XXXVII. Ann. [Abbr.: Anno] 1651. Ad JOH. [Abbr.: Johannem] GEORG. [Abbr.: Georgium] STANGIUM, Seren. [Abbr.: Serenum] Elect. [Abbr.: Electorem] Saxon. [Abbr.: Saxoniae] a Scriptu Censuali, Suum ex Sorore Nepotem; cum Lectissima Virginum MAGDDAL. [Abbr.: Magdalena] SIBYLLA LEHMANIA nuptias facientem.

STANGIUS arguto tabulas dum pollice tractat
Censuum, et in vasto Codice scribit opes,


page 411

Quas SaxoMysique mei, quas culta Thuringi
Iugera, quas reddit terra Varisca Duci,
Subrepit tacitus, nomenque in pectore scalpens
LEHMANIAE, arcanum vulnus adegit Amor:
Nec mora, ter plausis, HOC HABE, superadicit, alis,
Summaque quo redeat nunc tibi summa,vide.
Dixerat: ille ardet, chartaeque oblitus et aeris,
Nocte die flammas versat alitque suas.
Haec matutino meditatio sidere mentem
Exercet, sero haec vespere et ipsa premit.
Nec duras alia distringit imagine noctes
Somnus; et est omni cassa quiete quies.
Cedite mordaces animi mala tormina curae,
Cede labor, finis metaque dulcis adest.
Nunc tibi fas laxare animos et pectora STANGI;
Nunc mentem optatis exhilarare bonis:
Plaudit Hymen, festamque quatit Concordia taedam,
Et petit amplexus LEHMANIS ultro tuos.
Et dextrae innectit dextram, et cum pectore pectus
Copulat: ulterius tendere vota velis?
Si tamen est, quod restat; Amor, viridisque Iuventus,
Et Superum spondet larga favensque manus.

XXXVIII. Ann. [Abbr.: Anno] 1653. d. [Abbr.: die] 26. Sept. [Abbr.: Septembre] In Nuptias JAC. [Abbr.: Jacobi] THOMASII, Moral. [Abbr.: Moralium] P.P. [Abbr.: Professori] Lips. [Abbr.: Lipsiensis] et MARIAE WEBERIAE.


page 412, image: s214

VIncula THOMASI, et WEBERAE prospera reddat,
Qui stabili varium connectit foedere mundum,
Ne ruat: ille pios alat atque incendat amores,
Et genus egregium clara det spargere prole,
Quae Pindum ingenio, patriam virtutibus ornans
Defectos recreet non una laude parentes.

XXXIX. Ann. [Abbr.: Anno] 1653. Nov. [Abbr.: Novembre] 21. JOH. [Abbr.: Johanni] MEISNERO, Th. [Abbr.: Theologiae] D. [Abbr.: Doctori] et P.P. [Abbr.: Professori] Wittenb. [Abbr.: Wittenbergensi] et DOROTHEAE REHEBOLDIAE.

QUae tibi tot struxit thalamos, tot texuit uni
Vincla [Reg: Vincula] puellarum fecundi fabula vulgi
Hactenus, en, consumpta tacet, MEISNERE, tibique
Iam verus clamatur Hymen, lateque resultans
Omina, quae festas gratentur carmine taedas,
Et stabilem gratumque torum. REBOLDIA leni
Maiestate infert sese, et tibi iungere dextram,
Quin animum ipsum, ardet, castumque exundat amorem,
Deposcitque tuum non impare foedere nexum;
Ut nullae exstinxisse vices, non aspera rerum
Solvere, fatorumque queant devertere leges.
Sic eat o! longam sic sidera fausta iuventam
Aspirent, laetosque dies nubentibus aether
Annuat, et clara florentes prole penates.


page 413

XL. Ann. [Abbr.: Anno] 1655. EPITHALAMIUM, Clarissimo Sponsorum Pari, CHRISTIANO KLENGELIOJ. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] D. [Abbr.: Doctori] et MARIAE SOPHIAE HEIGIAE, dicatum.

HActenus infesto grassatur saeva tumultu,
KLENGELIDE, turbatque metus inimica, nec una
Clade ferit pulsatque domum, dum triste parentis
Funus, et ereptae non mitia fat sororis
(Heu quantum molita nefas!) crudelis adornat:
Nunc sed enim Fortuna vices convertit, et ipsa,
Ipsa odit damnatque suos pacata furores,
Et nocuisse dolens iterum tibi numen amicum
Indulget, quantoque potest prodesse favorem.
Quid dubitas? en tota tua est: servata tot annos
Praemia, tot nequicquam aliis optantibus, uni
Uni offert sancitque tibi. Tua gaudia nescis?
Huc ades, ac pia vota preme. Stat sidere Eoo
Pulchrior, et Phoebe, cum totum impleverit orbem,
HEIGIAS, et castos fovet atque accendit amores
Speratis iungenda toris, nectitque perenne
Foedus, et invictae fidei dat pignora dextram;
Et recipit gratata tuam. Proh! quanta sequuntur
Nomina, quanti unam non tritae laudis honores?
Aula Patrem, medicasque vehit, queis [Reg: quibus] claruit, artes:
Aula et Avum celebrat, quo vix illustrius astrum


page 414, image: s215

Agnovit GermanaThemis, nostrumque Lyceum.
Quid Patruum memorem? magni vestigia Patris
Qui pressat cum laude sequens, summumque tribunal
Emeruit? Quid COPPELIAE decora ardua gentis,
Maternamque domum? Multum illi laudis origo
Contulit, at plus est, quod morum gratia donat
Candidior, propriae et praestant virtutis honores.
Quam gravitas non maesta decet? quam laeta pudoris
Cura ornat? Probitas animum quam dulcis honestat?
Talis Penelope thalamos intravit, Ulysse,
Casta tuos: talis iunxit Lucretia taedas,
Et, quem no potuit crudeli oppressa tyranno
Corpore, servavit nil laesa mente pudorem.
O felix thalami Iuvenis, tantisque potite
Iure bonis, laetare tua et pius utere sorte!
Nil melius tibi fata ferant. Nunc indue cymbae
Serta tuae: nulli terrebunt amplius aestus,
Tempestasque incerta maris. Detendere vela
Nunc iuvat, et longo finem imposuisse labori.
Parta quies, et portus adest. Date carmina Musae
Apta toris, date purpureos Heliconia flores
Munera, queis [Reg: quibus] fas sit genialem spargere lectum,
Et pariter nuptamque novumque ornare maritum.
Non erit hic alienus honos. Evolvite vestros,
Pierides, numeros, KLENGELI et discite nomen
In Clariis scriptum tabulis: nec enim ante vacavit
Iuridicae Themidi, sanctarum oracula legum


page 415

Ediscens, moremque fori, sanctumque tribunal,
Plurimus Aonias quam consedisset ad aras
Sacra ferens, vestrumque Deae meruisset amorem.
Flos Iuvenum, Astraeae veteris clarissime vates,
Et tu Misniadum, MARIE, pulcherrima, summam
Festinate manum non mollibus addere votis:
Fas erit, et nox festa monet. Iam lampada sacram
Tollit Amor, geminasque quatit Concordia taedas.
At thalami sacrata Fides penitrale recludit,
Et, quicquid turbare potest, a limine toto
Summovet: imprimis feralem exturbat Erinnyn,
Et Pacem toto ore vocat. Venit illa, simulque
Gaudium, inexhausto nec non bona Copia cornu.
Haec promittit opes: haec dulcia pignora spondet,
Quae patrios aequent titulos, quae sidera matris
Ore ferant, praestentque pares virtute maritas.

XLI. Ann. [Abbr.: Anno] 1658. M. [Abbr.: Mense] Mai. [Abbr.: Maio] Generoso Nobiliss. [Abbr.: Nobilissimo] Sponsorum Pari, JOHANNI DAVIDI ab OPPEL et MARIAE JUSTINAE DÖRINGIAE, FELICITER!

TOt votis optatus Hymen, precibusque petitus,
Advolat, et toto tandem comitatus Olympo
Festa parat, iungitque toros, geminasque subinfert
Ipse faces, laetum thalamis coeuntibus omen,
Et nivea castaque manu socialia nectit
Vincula, non ulla solvenda atri impete fati,
Non, quantas irata hiemes fortuna minetur,


page 416, image: s216

Tristiaque infida iaculetur fulmina dextra.
Descendunt omnes ad festa iugalia Divi,
Et terram caelo anteferunt: qui sidere laeto
Dum thalamis sollemne favent, plenaque refundunt
Dona manu, festa lauru praecinctus Apollo
Fila movet, roseoque haec, applaudentibus astris,
Ore iacit modulans: Iuvenis sate sanguine claro,
Et dudum sacrate mihi; tuque incluta Virgo,
Iungite concordes aeterna in foedera dextras,
Iungite io! Vestris felicia sidera taedis
Omina agunt, niveasque exspondent ordine luces,
Et placidum nulla temerandum nube serenum.
Aspice, votorum felix, promissa puellae
Ora tibi, gratumque genis mirare pudorem,
Sidereumque decus. Cognatae gentis honorem
Aestima, et unius tacito tot pectore dotes
Dinumera. Talis Cythereide mista renidet
Pallas: tergemino talem se Gratia nodo
Olim infert, festasque instaurat trina choreas.
Nec minus haec vultusque tuos, laetamque iuventam,
SPONSE, tueri ardet, cultaeque bona ardua mentis,
Et faciles numeros, et blandi carminis artes
(Victa quibus dudum cessit tibi, pectore toto
Vulnus alens, dulcemque intus confessa dolorem)
Adstupet, et cunctis te unum, Charissime, praefert,
Nobilitas quos docta ornat, quos curia quondam
Allectura sibi est, aularum aut culmina poscunt
(Quae mox, SPONSE, tibi, me non mendace, patescent,
Vate, ultro, celsaeque addent tibi laudis honores:
Quales emeruit Genitor, Socerive recenset
Gloria, vel decantat Avi pia fama sepulti,


page 417

Atque hinc DÖRINGI decus, hinc OPPELIA virtus
Invitat, blandaque trahit vi sponte sequentes.)
Cedite funerei luctus, et quicquid amari
Urit adhuc mordetque animos. Iam laeta subintrant
Gaudia, iam clamatur Hymen, qui vina iocosque,
Ridentesque sales, atque omnia dulcia quaerens,
Maesta horret, tristesque fugit, mala nomina, cura.
At tu sancta veni placidisque allabere pennis,
Exspectata quies: toto tii Vesperus astro
En favet, et gratas Nox annuit alma tenebras.
Ut, quos composuit sponsos, lux orta maritos
Excitet, et laetis soletur utrumque parentem
Ominibus, trepidoque licet confusa pudore
Promittat dulces verax IUSTINA nepotes.

XLII. Ann. [Abbr.: Anno] 1658. Nov. [Abbr.: Novembre] 15. M. [Abbr.: Marco] JOH. [Abbr.: Johanni] VOGELHAUPTIO, Scholae Annaeb. [Abbr.: Annaebergensis] Rect. [Abbr.: Rectori] et SOPHIAE ZIROLDIAE.

QUid Schola? pistrinum? quod perpes cura laborque
Exercet, vacuum nec sinit esse diem.
Nunc te segnities, nunc te lasciva fatigat
Improbitas, aliud vel puerile malum.
Quid facias, VOGELHAUPTI, ut tanta incommoda possis
Durare, atque aliquo vincere dura ioco?
Adiungis sociam laeto tibi flore puellam,
Tristia quae frangat nubila Sole suo:
Quae tibi blandito properet solatia vultu,
Dulcibus alloquiis fessaque corda levet.
Felicem thalami! faustum ZIROLDIA spondet
Coniugium, et fidam nectit amica manum:


page 418, image: s217

Nectit, et aeterno tibi se dum foedere tradit,
Secum una nectit candida quanta bona?
Sit Schola pistrinum; tibi quem Ziroldis adornat
Casta torum, hic hortus semper amoenus erit.

XLIII. Ann. [Abbr.: Anno] 1659. M. [Abbr.: Mense] Mai. [Abbr.: Maio] GEORG. [Abbr.: Georgio] ALANDO, J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] L. [Abbr.: ?] et ANNAE NADHELDIAE.

QUot verna pingit Flora sideribus humum,
Quot fulget aether floribus,
Cum nocte tacita candidum os Luna extulit,
Et astra matrem exambiunt:
Quot feta aristas parturit modo seges,
Quot poma promittit novus
Flos arborum inter iam renascentes comas:
Quot unda piscibus salit,
Et silva resonat alitum concentibus,
Dum blandius soles nitent;
Fecundus almis floreat tot in bonis
Inposterum ALANDI torus,
Et vernet usque. Non eum grave aestibus
Adurat astrum Sirii:
Non hunc maligno Bruma divexet gelu,
Durusque Boreas verberet
Ala rigente: Ver pium semper suos
Floresque fructusque hic alat!

XLIV. Ann. [Abbr.: Anno] 1659. Aug. [Abbr.: Augusto] 16. Ad Clariss. [Abbr.: Clarissimum] ac Consultiss. [Abbr.: Consultissimum] Virum, DAVIDEM LINDNERUM, J. [Abbr.: Juris] U. [Abbr.: ?] D. [Abbr.: Doctorem] SPONSUM.


page 419

ANte Themis nupsit, sed nunc
SCHILTERIA nubit,
Docte, tibi, et sociat candida dulce latus:
Quid facis? uni haerere duas oracula caeli,
Et legum pariter scita verenda vetant.
Corporis illa, inquis, connubia bina repellunt:
Quid vitii? Sola hoc ANNA MARIA mihi est.
Ingenium Themidis maneat; sed, vindicat una
Cetera SCHILTERIS dum sibi, pecco nihil.
Vere ais, et laudo, et pariat, precor, altera honores,
Quin et opes, repleat altera prole domum.

XLV.Ann. [Abbr.: Anno] 1661. Ian. [Abbr.: Ianuario] 28. PETRO WERDERMANNO,Sereniss. [Abbr.: Serenissimi] Sax. [Abbr.: Saxoniae] El. [Abbr.: Electoris] Consiliario et summo retionum Magistro, et ANNAE MARIAE LORENZIAE ab Adlershelm.

Iuno, Minerva, Venus, triplicis tria numina laudis
Femineae, cum iam quaeque suprema tenet.
Regalis gravitas, et digni principe mores,
Munere proveniunt, regia Iuno, tuo:
Ingenium capitale, et doctis artibus auctum,
Impertire solet dia Minerva suis:
Dicta, sales, risus, sermonis gratia, gestus,
Et quodcumque tenet, hoc, Venus alma, tuum est.
Quae si divinos meruerunt singula honores,
Quantum iuncta, rogo, culminis efficient?
Felix WERDERMANNE tori! LORENZIAS una
Cui, quod habent, tribuit, Iuno, Minerva, Venus.