NAscere parve puer, sacrae spes altera Cyrrhae,
Altera spes generis nascere parve puer.
Te pater Aonidum madidet Permessidos imbre,
Et Venus ambrosiis ter lavet ora vadis.
Terque caput lauroque favens et baccare lustret,
Ac pandat totum MusaHelicona tibi.
Vix senibus concessa, patres lactente iuventa,
Et qua meta aliis, hinc tibi currat equus.
Continuent pleno superi modo tanta favore
Omina, teque istis dent superesse minis.
ALIUD.
Dum novus instituit currus emittere Titan [(printer); sic: en mittere rotam] ,
Alterum et orbem alio volvere ab orbe parat,
Altera materno suboles tibi pullulat arvo
Mascula, Meisnere o, sancte Sionis amor!
Vix poterant meliora dari tibi xenia ab ullo:
Quam tibi quae tua iam Margaris illa dedit.´
Sint propria haec, sint firma tibi; Janique Kalendas
Centena videas sic remeare vice!
DI tibi dent quicquid Princeps divina mereris,
Et rata perpetuo, quae tribuere, velint:
Quintus init iam nunc et quinquagesimus annus,
Purpureum primo cum bibere orsa diem es,
Regalesque amplecti infans pulcherrima cunas,
CimbricaCodani qua sonat unda maris.
Candidus ut coepit, totum, precor, expleat orbem,
Plura cum dederit gaudia, plura dabit!
EPIGRAMMA.
INgenii doctis fetus mandare libellis
Dum parat, haud unum iam meditatus opus,
Nostra quod ediscat mirataque praedicet aetas,
Laudibus et post nos saecula multa vehant;
Naturae Medicaeque rei certissimus Augur
Ex alia Ianus fit sibi prole pater,
Et votum agnoscit laetus matrisque suumque:
Et pariter matrem dulceque pignus amat:
Amplexusque petens nunc huc, nunc dividit illuc
Oscula, plena viro, plena parente bono.
Approperant Musae, et victrix Sapientia sortis
Delicias olim discit amare suas.
Ingentemque animis discendi instillat amorem;
Iamque legit puero serta decora viris.
Non minus accedit magni Dea conscia fati,
Et pia de niveo vellere fila trahit.
Dumque movet digitos, movet et sub carmine vocem,
Atque immortali sic canit ore sonans:
Cresce puer, duraque, in prospera longa superstes,
Et superi largas carpe favoris opes.
Ingenium moresque tenes Genitoris et ora:
Cetera quin etiam nulla minora feres.
Quin patrem superare licet: ne, Parve, verere:
Optimus hoc suevit quisque vovere Pater.
FUnde preces, lux ista tua est, gratesque Tonanti.
Et laudes persolve lubens. Superare tot annos,
LAURENTI, viridique tamen florere senecta,
Non temere est; caeleste datum est. Sine Numine nemo
Nascitur, et gratae decurrit munera vita;
Aut subit ad metam, moribundaque corpora ponit,
Cum venit suprema dies. Nempe omnibus ortus,
Et cum principio medium ipsum ac terminus inde est.
At tu funde preces, iterumque revertere laetis
Ominibus votisque diem Tibi saepius istum
Impetra: idem nostrae poscunt orantque Camenae,
DUm tibi prima tuos, METSCHI, quae luxit in ortus
Magna dies, verso sidere laeta redit;
Atque alium vitae annumerat feliciter annum,
(Totus o hic niveo vellere ductus eat!)
Plaudit mecum Helicon, et cunctis personat antris:
CANITIES VINCAT METSCHIANESTOREAM!
QUi Comitum illustri gentem cum sanguine nectis,
Nec minus a propria nobilitate nites,
Qui patriam assidue meritis ingentibus ornas,
Cui servire uni maxima cura tibi est:
Currat et hic felix, tibi qui nunc incipit, annus,
Natalis, METSCHI, dum tuus ipse redit:
Curratio, pluresque alios longo ordine fratres,
Sed niveos omnes, et sine labe, trahat!
Namque licet vix est, quod parto accedat honori,
Vix tibi quod posthaec Gloria reddat, habet;
Plura tamens superant, Patriae quae impendere pulchrum,
Et quibus est Patriae demeruisse Patrem.
Consiliis mens alta viget, nec sentit acumen
Aetatis mores ingeniumque suae:
Ac neque defessae languent ad munia vires;
Et manet in vultu, qui fuit ante, nitor.
Canities loquitur grandaevam sola senectam;
Sed meriti ut constet visque modusque tui.
Non aliter medio nituere in frigore soles,
Saepius et densa sub nive vernat humus.
Vive, precor, duraque, piis certa ancora Musis,
Praesidium Patriae, publicus omnium amor!
ALIUD
In numerum aetatis Climactericum.
Quae mihi Chaldaei canitis mala climata Vates,
Et trepidos duro fingitis ore metus?
Nil reliquum est numeris, solus quia temperat orbem,
Et sua dispensat fata cuique Deus.
METSCHIUS huic curae est: huius sub numine tuto
Aeneas haud poterit dicta nocere seni.
ESt DEUS, exauditque preces, atque aure benigna
Annuit, et facili dat pia dona manu.
Hinc licet ac fas est natalem, maxime METSCHI,
Cernere, et in praesens concelebrare tuum.
Et sacrata novis adolere altaria votis,
Gratantisque tibi fila movere lyrae.
Quid votis melius? praesentia gaudia votis
Debemus, nec non illa futura ferent.
His solis caelum fas est constringere ab armis:
Haec sola expugnat sidera victa manus.
Vota cadunt: felix eat hic atque exeat annus,
Et similes plures post sua terga trahat.
Tu nobis commune bonum: te vivere METSCHI
Longius, et patriae rebus adesse iuvet.
Arma viros iuvenesque decent: matura senectae
Consilia: a canis poscimus illa tuis.
Vleimus: en, teneo mea vota, et METSCHIUS Heros
Renascitur hodie sibi,
Atque alium, tot post aetates, dedicat annum,
Natale restaurans sacrum.
Non eat haec sine honore dies! huc carmina Musae
Conferte, et huc pias rosas,
Aeternus quas Pindus alit, nec Bruma nivali
Populetur aspra sidere:
Nec Procyon saevis candens fervoribus urit,
Acerba pestis floribus.
Non aliae hos debent canos ornare coronae,
Marcere quam quas haud datur:
Ut merita Herois victura laude superstent,
Documenta clara posteris:
Quos curat reputatque unos, qui tempora cuncta, ut
Det Patriae, demit sibi.
At tu Natalis felix decurrere, redique,
Sed saepius, felicior,
Atque diu terris indulge hoc sidus, Olympo
Ipso favente! Fulserit
Hoc nobis, fugient mala nubila, quae hactenus urgent
Et Leucorin vexant meam.
QUanta venit patrio iam nunc fiducia fato?
Publica spes iterum commoda quanta manet?
Natalis DOMINI rediit, pariterque renata est,
Nostraque ab integro constabilita salus.
Quid numerosa iuvat trepidos dare vota Tonanti,
Si Patriae nobis omnia vita Patris?
Scilicet hoc uno nos et Res publica salvo
Stamus, et est nullas fas timuisse vices.
Magna dies salve! merito tibi solvimus ora,
Ominibus, merito gaudia festa damus,
Votaque. Tu Superum felici adiuta favore
Saepius hoc vultu, vel meliore, redi:
Utque datam Patriae firmet Musisque iuventam,
Expertem senii, fac, DOMINUM, esse, senem.
HActenus immensas venantum iubila silvas
Exercent, clanguntque canes longinqua vagatae
Avia, lustrorumque potens spectacula Oreas
Instruit, et totis scrutata cubilibus apros
Proturbat sternitque tibi, dum turba nepotum,
Et nati nataeque ingentes undique cingunt
Cum Generis caeleste latus, fessumque senecta
Demulcent animum, et gratis obtutibus explent:
Quin alii celsi Herios, quibus inclita virtus
Sidera, et illustres promittit terra triumphos,
Circum astant prompti obsequiis: nunc maximus aether
Tandem etiam venit ad partes, faustoque recursu
Natalem tibi, Saxo Pater, vertentia portant
Astra diem, felixque alium tibi Martius annum
Ordinat, atque novo dilatat gaudia plausu.
Quid potius faciat tua Leucoris? omnibus aris
Sternitur, et superis laudes gratesque rependit,
Dum victrix sua vota tenet, dum Principe salvo
Nil metuit: quin tuta sibi diuturnaque spondet
Gaudia, et aeternos, abs te quos sumsist, honores.
Qualis mane novo iam diffugientibus astris
Exuitur mundus tenebras, quibus horruit ante
Informis, tristi cum mersus nocte lateret,
Sic radiis imbuta tuis Academia ponit
Squalorem, atque a Sole tuo roburque decusque
In vetus assurgit revirens: sic pristina sperat
Saecula, quemque indulsit Avus, tuque ipse dedisti
Florem olim, triste ante nefas quam incumberet orbi
Bellorum, et toto MusasHelicone fugaret.
Ergo illae auspiciis revocatae ingentibus, ultro
Muneribusque tuis, dilecta revisere certant
Limina, et assuetis gaudenet sudare palaestris:
Nunc autem et plaudunt choreas et carmina pangunt,
Sertaque, quae canos natali fronde coronet
Solenturque tuos: nec enim fulgentia gemmis
Munera Hydaspeis, rutilove efficta metallo,
Vel tua te fortuna sinit deposcere, nostra
Vel dare: queis [Reg: quibus] vulgi pretium si demere fas sit,
Quid facient? non egregios inducere mores,
Aut pulchras animis artes, sapientia queis [Reg: quibus] se
Firmat, honoratos assumitque ardua cultus:
Non actis valeant ingentibus addere laudem,
Atque immortalem famam spondere sepulchro,
Omnia quae nostrae gaudent praestare Camenae.
Quarum nulla potest tempestas carpere flores,
Non exurere hiems, non tota abolere vetustas,
Quamvis cuncta ferat. Faveas modo, mitis et adsis
Donis ipse tuis. Sed non dediscere possis
Esse pius, pergesque adeo bonus Albin amare,
Albiadasque tuas, aeterni pignora veri
Queis [Reg: Quibus] primum rerum ille parens hominumque repertor,
Postquam iterum Phariae mundo incubuere tenebrae,
Et Babylon diras Romana offuderat umbras,
Indulsit, legesque suas aversa docere
Saecula, et infaustis erroribus addere finem
Posse dedit. Sic magne Ducum tibi saepe recurrat
Felix ista dies, atque intemerata capessat
Gaudia: sic numquam sese tua sentiat aetas,
Et firmam imperio pacem tuus asserat ensis,
Asserat et patriae longa otia: sic tua laetis
Celsior ilicibus, platanis diffusior amplis
Floreat, et nullo marcescat sidere Ruta,
Dispergatque nemus, grata quod Saxonas umbra
Non tantum, Mysosque tuos, foveatque tegatque
Sed totum, qua stat pietas, quoque recreet orbem.
EXspectate diu, et votis precibusque petite
Assiduis, emerge puer: da blanda tueri
Oscula, fulgentesque genas, totumque parentem
Imperti (vultu tantum: nam plenior aevi
Moribus, et magnis animi praestabis in orsis)
FRISIACAE spes certa domus. Te mollior hora
Nascentem, et verni placide excepere tepores,
Non magnis vacui auguriis. Hinc nascitur annus,
Inque novas turgescit opes: hinc omnis ubique
Copia proventusque fluit. Tu stemma novellum
Ordiris, maiusque decus, quam lumen avorum
Contulerat, longam in subolem, titulosque potentes,
Illustri de Patre feres. Quanti undique plausus
Consurgunt ferventque tibi? Quae festa resultant
Gaudia, gratantumque fremunt quanto omine voces?
(Nec quicquam hic vulgare decet) Favet omnis olympi
Astrorumque, HENRICE, chorus, cunasque frequentant
Numina quanta tuas? Invicto flore Iuventas
Accelerat, laetum aspirans in membra vigorem,
Et robur vitale serens. Candentia tractat
Clotho fila manu, ferrumque immite coercet,
Quod praeceps livore malo distrinxerat ante,
Et scelus hoc crimenque vocat. Comitata sorore
Tergemina Cytherea venit, pingitque verendo
Lumine sidereos oculos, gratoque venustat
Flore genas, totumque heroo corpus honore
Esse iubet mactum. Dulcissima cura Parentis,
Ter ternae sua plectra Deae, laurusque recentant,
Dum cupiunt servire tibi, et crescentis amorem
Victurum teneris confestim obstringere in annis.
Hae prisci tibi dicta aevi, et quaecumque vetustas
Docta canit, narrare ardent: praeclara virorum
Hae dare mox exempla tibi: tum fingere linguam
Osque teres, Pyliae cui cedant mella senectae.
Nec Virtus tibi mascula abest. Haec carmine sacro
Te ter obit lustrans, animosque in pectora magnos
Insinuat parva, atque faces iustique piique
Subiicit incumbens operi. Prudentia iuxta
Assistit mentemque acuens ingentibus armat
Consiliis, verumque latens commonstrat, et omne
Instruit in tempus. Talem te nate Neocli
Finxerat, et talem doctae sensistis Athenae.
Interea dum, chare puer, succrescis, et illa
Dona Deum nondum exerces, fascesque curulesque
Excelsas tibi adornat Honos: tibi Gloria currus
Laurigeros, centumque tubas ex aere canoro
Fama parat, differre viri quibus incluta laudes
Possit, et aeterno cantu dispergere in orbem,
Et Patris exaequare decus, quod nulla silebunt
Saecula, non ullis arctabunt tempora metis.
Vive puer, Patremque refer: tibi Patris in actis
Vivet Avus: vivent totius splendida gentis
Nomina, seu dura arma illos, et Martia castra
Extulerint; seu pacis honor tranquillaque virtus,
Et civile decus, nulloque aspersa cruore
Gloria, quam leges, sapiens et curia donat,
Vive! aderit patriae Pater, ingentemque fovebit
Indolem, et has tantas dotes vel Caesar amabit.