EPIGRAMMATUM LIBER TERTIUS. B. IGNATIO SOCIETATIS IESU CONDITORI SACER.

PROGRAMMA. AD B. P. IGNATIUM.

COElitibus Loiolae novum decus addite, Nostrisque
Eoum terris Occiduumque iubar;
Haec mea Signa tui, quantumvis parva, Clientis,
Non tamen Ingrati Signa Clientis habe.
Nam tua, cum patrios fugerem, hoste sequente, penates,
Ad quae confugerem tu mihi Castra dabas.
Auspiciis ibi tela tuis versare; pioque
Infernas didici fundere Marte manus.
Ignotasque diu, iam tandem tramite noto
Quas tibi monstrarunt Sidera, calco Vias.
Hic quemcumque bibo laticem Permessidos undae,
De Loiolaeo non nisi fonte bibo.
Quare ut prima DEO, ut Magnae altera Carmina Matri,
Tertia sic meritis danda fuere tuis.
His mea Patronis tribus omnem Musa dat Assem:
Musa, quot heredes pauperis Assis habes?

I. Inversum Hominis Studium.

DUceret ut certos DEUS in stata Regna Colonos,
Quadrupedes Terram iussit habere feras,
Piscibus, et vastis Pelagi dedit aequora PHOCIS,
Et Stygis inferno tradidit antra Iovi.
Aligeram iussit regnare per aera gentem,
Caelestes hominem quaerere iussit opes.
Pars rata cuique sua est: Piscis natat: evolat ales;
Includuntque Iovem Tartara: Terra feram.
Solus homo sedes, quas quaerere debuit, odit:
Et quae debuerat spernere regna, petit.
Nam vagus et Terram scrutatur, et occupat Undam;
Et quicquid Terram est inter et inter Aquam:
Turritisque leves infestat molibus Auras,
Nec timet in nigros Ditis abire specus.
Nitimur in vetitum: ut nobis persuadeat Astra,
Nulla DEUS nobis suadeat Astra; VETET.

II. Aleator impius in Stygem abreptus.

Forte pares Galicum furtim coiere trahones,
Cura quibus, praeter vina, fritillus erat:
Ludit uterque: sed huic male iacta Canicula nummos
Tollit, et huic implet tessera Coa sinus.
Ergo furens animi, iam desperante Crumena
Surgit, et ultrices vertit in Astra minas.
Non erat Ara procul; veteri Ara sed inclita cultu,
Felicemque super pendula imago trabem:

Hic sacra funesta contaminat Ora saliva;
Poenam, ait, amissi tu dabis Ara lucri.
Dixit, et inferno simul adfuit Ultor ab antro,
Qui labra Tartareis impia mersit aquis.
Pergit ibi potare miser: sed ludere cessat:
Nam post quam subiit Tartara, SERIUS EST.

III. Aurea et versatilis domus Neronis.

Ebria potantem quae viderat Aula Neronem,
Trinacrii retulit vitrea Monstra Senis.
Aurea nam volucri decurrit Machina tecto,
Et tereti positas circumit orbe dapes.
Sub pede gemma volat, laquearque trabesque rotantur,
Assiduoque sugit mobilis Aula gradu.
Hic nova vicinas transcurrunt Sidera mensas;
Hic madidos ridet Luna iocosa toros:
Murrhinaque armatus modo pocula terret Orion,
Gorgoniasque timent Sigmata pora comas.
Scorpio quaesitis modo proximus imminet escis,
Et super intactos praeterit Hydra cibos:
Mentitusque fugit per gemmea fercula Phoebus,
Et vocat alternam praecipitatque diem.
Nemo sed aurata discumbere gestiit Aula:
AUREO enim in tecto FERREUS hospes erat.

IV. DIOGENES Herculis statuam ligneam coquendis lentibus admovet.

Nota sibi Cynicus dum lustrat tecta Cachinno,
Pascat ubi suetam paupere lente famem;
Arida per vacuam circumfert ora Culinam,
Si qua sit in Cynicam viva favilla dapem.
Hic gelidos horrere videt sine torre penates,

Et nusquam emerito ligna parata foco.
Auxilium rogat ergo DEOS. forte Herculis illic
Stabat in excelso lignea Forma tholo.
O bone, bis senis (ait) olim exercite monstris,
Lens decimus debet tertius esse labor.
Diceris olim Apros, olim vicisse Leones,
Nunc etiam Lentes vincere disce meas.
Et simul Alciden frigentibus admovet OLLIS,
Subiectoque pedes HERCULIS igne cremat.
Illa FOCUM flamma, illa COCUM calefecit, et OLLAS,
Et Cynicas eadem denique flamma FABAS.
Lerna quid Alcidae, quid cetera Monstra dedistis?
CLARIOR a victis Lentibus ille fuit.

V. De eodem aliud.

Iam. Nemeaeus erat sublatus ab Hercule terror,
Et ferus Arcadica valle peremptus Aper.
Iam stabulis exhausta suis infamia: et hospes
A Diomedeis nemo timebat equis.
Nusquam Cacus erat: Nusquam Stymphalides ullae,
Et Stygiis nusquam Cerberus in foribus.
Nullus Lernaeae restabat sibilus Hydrae,
Hesperiis nullus iam Draco in excubiis:
Cum sua Diogenes, miserando in prandia voto,
Mollire admotas quaereret igne fabas.
Ligna tamen deerant; quae dum usque requirit et usque,
Herculis emeriti lignea signa videt
Praecipitansque foco, nova subdit pabula flammis;
Hercule sic lentes suppetiante coquit.
Omnibus in monstris sudaveris, inquit; in ista
Te sudare tamen plus ego lente puto.

VI. CAROLO Caesari Augusta spectandam se praebet.

Vindelici Caesar famosa palatia Campi
Hesperio visum venerat usque sinu:
Exhibuit spectanda oculis Urbs omnia tantis,
Et monstravit opes ambitiosa suas:
Hic Caelo aerias aequata cacumina turres,
Hic inter pictas aurea templa domos:
Septaque Castrensi sublimia moenia vallo,
Plenaque non vano bellica tela metu.
Hic Corcyraei miracla recentia prati,
Hic inter patulas invia tecta fores.
Nunc liquidos sontes, sparsumque per aera rorem,
Ludicra nunc prisco munera mixta ioco:
Rursus opes, seu Lyda quibus Cimmelia Croesi,
Sive quibus Crassi nobilis arca fuit.
Quae licet ingentes, tamen erubuere videri,
Cum, quas spectabat, vinceret hospes opes.
Frustra Augusta cupis magna hic ostendere: solo
In speculo Caesar MAGNA videre potest.

VII. Amico intimo, Romam evocato.

Mutuus inter nos tanti viget usus Amoris,
Iuret ut hoc Oculos te caput esse suos.
Nunc te Roma iubet, sine me, contendere Romam,
Meque meis oculis saeva carere iubet.
Mitius o magnae mihi gens irascere Romae,
Et me non sine me, Roma, venire sine.
Abnuis? Hic potero tamen absens dicere; Romam
Cerno: Data est oculis Roma videnda meis.

VIII. De Eodem aliud.

Cum doleam, nequeo fugientem flere Sodalem;
Causa subest, Oculos abstulit ille mihi.

IX. LUSITANUS in obsidione Diensi dentem pro telo habet.

Arx ubi Memnonias arcebat Ibera Phalangas,
Alternoque frequens ibat ab hoste cruor;
Ferrea confertum spargebat Iberus in Indum
Fulmina; glandifero fulmina parta tubo.
Nec casso tonuere metu: sed sparsa cadebant
Certius ac Getica torta sagitta manu.
Nam quot tela tubus, tot habebat funera campus,
Saepe simul strages glans dabat una duas.
Letiferi demum defecit copia teli,
Quae sitique manum destituere globi.
Insultare magis tamen ac magis institit Indus,
Nudaque contempto valla subire metu.
Non tulit exermis ludibria barbara miles;
Tela mihi desint; telum Ego, dixit, ero.
Extrahit inde Oris genuinum e carcere dentem,
Fartaque dentatis glandibus aera gravat.
Continuo clypeos et ahena repagula rumpunt,
Et penitos lacerant ossea frusta sinus.
Quae novus iratis manibus furor arma ministrat
Ore, sibi ut possit tela parare, parit.
Proelia quis nostris praefert Samsonia? Samson
Maxilla; nostri proelia dente gerunt.

X. Ad PAULUM iucundissimum Senem, invitatio iocularis.

O nostri decus aureum Lycei,
Canae gloria nobilis Senectae,
Ad nos Paulle revise; cenulaeque
Vel REX esto vel Arbiter modestae.
Plena stridulus Anser in culina
Insuetos hodie fatigat ignes,
Et dudum a Verubusque flammulisque
In stratas parat involare mensas.
Porcelli quoque grunnientis exta,
Et Lucanica ventre de suillo,
Et fartae piperata frusta pernae,
Iam festas onerant superba lances:
Iam structor iubet, imperatque carptor;
Iam totas coquus explicat culinas,
Et nullos queritur venire dentes!
Non sentis, reor, esuritionem?
Pransus denique senties: movere
Suevit nostra famem sitimque Mensa.

XI. Pastor ludibundus picturae primus Inventor.

Lanigeras ductarat Oues in pabula Pastor,
Suerat ubi riguae ludere murmur aquae.
Forte Pedo nitens, illisque intentus et illis,
Quas pascebat Oues, pingere coepit Oues.
Sparsit enim tenuem pecus albi Velleris umbram,
Inque parem pecudis desiit Umbra modum.
Hanc temere Pastor baculo dum circumit Umbram,
Extima perducto pingitur ora pedo.
Inde quod Aprico formarat puluere Pastor,
Sedula nunc minio pingere penna solet.
Graecia Parrhasiis inhies licet usque tabellis,
Cumque tuo placeat Graecus Apelle color:

Quos tua miratur celebres pictura Magistros,
Discipulos habuit Pastor et Umbra suos.

XII. Mansuetus Leo Magni Principis Verna.

Rex nemorum, Libycaeque Leo populator arenae,
Cornigeros ausus saepe ferire greges:
Mitior admotae iam praebet tergora dextrae,
Nec sugit humanos ira ferina iocos.
Iam licet exermes digitis percurrere rictus,
Iam faciles secto comere dente iubas.
Iam formidatae contemnere robora caudae,
Iam domitos ungues ludere praeda potest.
Ipse solet domini minimos agnoscere nutus,
Et vigil heroos ante cubare pedes.
Quod nullos hodie cernis saevire Leones,
Culpa tua est; Mores iam didicere tuos.

XIII. ANTONII et CLEOPATRAE Convivium in rosis.

Ebria quo steterint Nilotica sigmata luxu,
Prodigeret Pharias cum Cleopatra dapes;
Hesperiae sensere rosae, sensere Sicanae,
Per madidos sparsae quae iacuere toros.
Purpureis stragem Mensa attulit illa rosetis,
Cenaque Phaeacum perdidit una nemus.
Non Campus, non Hybla suos seruavit odores,
Deseruitque suus florea prata color.
Hic totum conviva latus mergebat acantho,
Inque rosis alter totus et alter erat.
Nescio quam credam sapuisse ea prandia laute!
Certe ea convivis laute oluisse scio.

XIV. ABSALONIS Crines in laqueos versi.

Cum querceta vagus ruerem per agrestia; et hostis
Plurimus admissis insequeretur equis:
Aurea Caesaries, flavaeque simillima lanae,
Visa meum est nimia mole gravare caput.
Lactea nam ceruix quas in statione tenebat,
Has levior Zephyri sparserat aura comas:
Tum Phaethontiades captae formaque comaque,
Ne fugerem, laqueis impediere viam.
Nam pandere suos, ingentia brachia, ramos;
Et placitas ramis implicuere comas.
Hic sensere meos sibi dum placuisse capillos,
Solus eos sensi displicuisse mihi.

XV. De Auctore Peccati.

Toxica nondum ullas implerant Colchica valles,
Vulgarantque suam nulla venena luem:
Tractus ab irato cum denique Cerberus Orco,
Virus in humanas intulit omne plagas.
Quippe venenato vomitu simul imbuit orbem,
Infectum genuit mille venena solum.
Inde luem Pecorum primi sensere Coloni,
Et festinatas Rustica turba Neces.
Haec mihi Fabula erat: sed post quam Proditor alto
Excidit e Caelo Lucifer, historia est.
Ille ubi letifero maculavit Sidera fastu,
Imbuit, ah, Nostros hac quoque Peste sinus.
Serpere mox coepit, Mentesque repente per omnes
Grassari miseris plurima Noxa modis.
Hinc inimica furunt alternis iurgia Rixis,
Lingua venenatas hinc mala torquet Acus.

Ebria Bacchaeo saturantur guttura Succo,
Et Stygio turgent Saecula nostra Notho.
Inde Cupidineis feriuntur pectora telis,
Et Piceae tendunt in mala furta manus.
Traxerit ex imo mala pessima CERBERUS Orco:
Traxit hic ex alto deteriora polo.

XVI. Societas IESU, assiduis Calvinistarum Calumniis petita.

Regia sacrilego scrutari viscera ferro,
Et madidas domino sanguine ferre manus;
Et quae nec Tragici finxerunt Monstra cothurni,
Intra Labdaciam visa fuisse domum:
Omnia Caluorum plebes turpissima iurat
Vel docuisse meum, vel didicisse gregem.
Quid facitis Leges? Iurata Kalumnia fallit.
Remnia legitimas littera quaere minas.
Iam frontem effrontem potes Ara notare Libonis;
Nec potes hic ullam ducere Kappa moram.
Ite citi, lamnas mediis date ab ignibus, ite:
Iam docuit Prolem stigmata ferre Parens.
Aequetur Caluo soboles famosa Parenti;
Quod Pater in tergo, Natus in Ore ferat.

XVII. B. IGNATIUS in monte Serrano sponte se exarmat.

Qui nuper Patriis coruscus armis
Miles fulmineos rotarat Enses,
Et Turmas procul, et procul Cohortes
Misso iusserat interire telo;
Idem Virgineis propinquus aris
Nec telo latus asperat: nec hasta

In magnas ruit arduus Phalangas:
Sed Vultu querulis pluente Nimbis,
Et crebros gemitu movente luctus
Caelo supplicat, et fatigat Astra.
Armatus tamen ante quos nequibat
Hostes vincere, inermis hic triumphat.

XVIII. Italus Cordubam ingeniorum Parentem invisit; et in puero omnium ingenia agnoscit.

Ausonias magno rumore vagata per aures
Coeperat Hesperios tollere fama lares:
Atque ea divitiis esse inclita moenia dixit,
Atque ea Paestano moenia clara Situ.
Rursum ea Regum aulis, aut arcibus ardua magnis
Rursum ea nobilius peruia fluminibus.
His geminas habuit non ultima Corduba laudes,
Corduba Pierii dives alumna chori.
Tres eadem Senecas; eadem peperisse Nepotes
Quosque; Stagyreis aemula fertur Avis.
Audiit haec Tuscus famae miracula Civis;
Haec, ait, est oculis fama videnda meis.
Iuit: et aspecta post quam stetit hospes in urbe,
Laudatamque recens advena pressit humum.
Ecce! dehiscentes valuis bipatentibus aedes
Ambrosio pandit nobilis ore puer;
Quem poterat vel Hylam, vel Hylae censere gemellum,
Vel sua quem visis forma peremit aquis.
Hic tenui tectum gestabat sindone corbem,
Sindone, quam Phryga cinxerat orbis acu.
Substitit ingenua suspensus ab indole Tuscus,
Et patrio petiit mutua verba sono.
Belle puer, Charitum soboles pulcherrima, pande
Munera clausa tuo si qua latent calatho.

Et simul affectans adoperti vela quasilli,
Abstrusas ibat Corbis in illecebras.
Sed refugo cessit soboles Hispana canistro,
Et procul elusam iussit abesse manum.
Nam mea si genitrix mihi vellet ut arbiter esses,
Corbi nulla forent obdita vela meo.
Nec mora: festivo superatus acumine Tuscus,
Visa, ait, in puero est Corduba tota mihi.

XIX. Ad divitem, effuse in pauperes liberalem.

Aurea cui toties largiris munera Plebi,
Assiduamque gravi dividis aere stipem,
Sidera Plebs eadem tibi festinata precatur;
Sidera tam larga saepius empta manu.
Nos aliud iusto Populi in clamore precamur;
Ut, quamuis cito emas sidera, sero petas.

XX. In Calamitosos Lini versiculos.

Et limam, Line, perdis et lituram,
Et limae omnem operam, Line, et liturae,
Qui pergis calamosque saepiasque,
Et ruptos pede claudicante versus
Effetis, miser, imperare Musis.
Rugosae modo sunt Anus, et aptae
Ad Socrum Niobae, nurumque Pyrrhae:
Tu cogis tamen et lacessis, aegros
Ut pergant tibi parturire versus.
Ah cessa! Pudor est videre, quantum
Nutent poplite languido, suasque
Conducto pede fulciant ruinas.
Illinc stridula triga sordidatos
Luxato rotat axe barbarismos.

Illinc per salebras ineruditi
Decurrunt Numeri, Atticasque terrent
Absurdo strepitu Maronis aures.
Quare si sapis, abdica Poesin;
Praetorem pete: cum tuo repente
In ius quodlibet ambula Magistro,
Coge illum, tibi reddat ut didactrum;
Danda est actio: Nil meretur ille.
Quis testabitur? inquies. Neganti
Versum scribe, Line, Unicum; et PROBASTI.

XXI. De MARCI Velseri eruditissimis Epistolis.

Pyrrhus Erythraeo quoties digitum induit auro,
Vidit in aspecta totum Helicona manu.
Paruus enim Palae in gremio lucebat Achates,
Phidiacus poterat quem stupuisse labor.
Non eguit Sectore lapis: Natura sed illo
In lapide, est Caelo doctius usa suo.
Namque ibi gemmatas Heliconia turba sub umbras
Propria cognatis abdidit ora notis.
Musicus in bacca Phoebus requievit eadem,
Facundoque suum pectine mulsit ebur.
Haec Pyrrhi non pala mihi, sed fabula visa est;
Fabula iam tandem desiit esse mihi.
Na tu Marce doces hodieque hanc vivere gemmam;
Signat enim Chartas Annulus ille tuas.

XXII. In CINNAM minutissimae diligentiae Grammaticum.

Dulichium quoties Erronem Musa vocabat,
Dulichii semper Nomen ULYSSIS erat.
Sic Maro, sic illum Paelignus sueverat exul,

Sic illum veteri quisque vocare sono.
Cinna tamen veteri reiecto Nomine; Nomen
Dulichio posthac, inquit, ULYXIS erit.
Continuo scriptum vidit locus omnis ULYXEN,
Et placuit nullus iam sine ULYXE liber.
Iamque vel ipsa suam quamuis bene nosset ULYSSEN,
Territa mutato Circe in ULYXE fuit.
Et sociis versis, ecce, omnibus, inquit; ULYSSEN
Hunc solum nequii vertere; Cinna potest.

XXIII. Mater, ut filium, bello captum, recuperet; Beatissimae Virgini suum ex ulnis filium surripit.

Captivos traherent cum Vincula barbara cives,
Et Nexos premeret serua Catasta pedes:
Appendix ibat miserae Puer ultima praedae,
Indocilis rapta Matre carere Puer.
Irruit ergo Parens in Magnae templa Parentis,
Orbaque caelestem Virginis orat opem.
Da bona Mater, ait, Soboles ut capta Parentem,
Et Sobolem captam possit habere Parens.
Has ubi Virgo diu neglexit surda querelas,
Femina Victrices repperit orba preces.
Forte videns positam Caelatae Virginis aram,
Et Puerum in caro Virginis esse sinu:
Hunc, ait, invitae Puerum rape femina Matri;
Hic meus erepti pignoris obses erit.
Mox rapitur, raptusque cava Puer abditur arca,
Et locuples cauta clauditur Arca sera.
Hic ubi Virgo orbos vidit spoliata lacertos,
Et vacuas chara Prole manere manus:
Denique iam Matri parere coacta, repente
Carceris occlusas iussit hiare fores.
Et, Puer, inquit abi, querulamque revise Parentem,

Discat uti gremio reddere furta meo.
Nulla tuae posthac genitrici vota negabo,
Artem qua cogat me tua Mater habet.

XXIV. De miseriis Honorum Aulicorum.

Qui fasces petit aemulus superbos,
Aut Regni dominam potentis Aulam,
Si Poenas dare, quas meretur, optat,
Regnum continuo impetret, quod optat.
Tum farto licet incubet grabato,
Et texto latus ambiatur ostro,
Prolixas tamen exsecratus horas
Insomnes vigilabit inter Umbras.
Quamvis Assyrio Culina luxu
Lautas instruat expedita Mensas,
Quamvis Caecuba ponat et Falerna
Festis vina Minister in culullis,
Impasto tamen ore, delicatas
Inter pocula nauseabit escas.
Illi pectine si cohors eburno
Ludat Threicium sonora carmen,
Orpheam sibimet suus profundo
Turbabit gemitu Tragoedus artem.
Si fulgentibus hinc et hinc Sarissis
Stipent mille Satellites euntem,
Et cingant totidem ensibus clientes,
Et strictis totidem Aulici verutis;
Pallebit tamen, et suas in ipsis
Anceps Civibus expavescet hastas;
Nulli fidere certus: atque summa
Inter gaudia maestus: Inde Regum
Dum fasces quatit, et superbit Auro,
Toto cogitur exulare Regno.

Durum est Exilium timere, durum est:
Multo durius est Timere Regnum.

XXV. Bembina tabula, symbolis Hieroglyphicis ad usum Nauticum facta; et ab HERWARDO explicata.

Caerula posset uti ratis ire per aequora tuto,
Saluaque Navifrago vela volare freto,
Has Pharii pinxere Senes Persaeque figuras,
Et Mare caelatis explicuere notis.
Sed nihil in visa Nautae videre tabella,
Et magis obscuras Ars ea fecit Aquas.
Qualia creduntur Thebano aenigmata monstro,
Aut in Cimmeriis umbra fuisse plagis:
Talibus Isis erat quoque Nautica septa tenebris,
Posset uti Noctes ipsa timere suas.
Hanc HERWARDE vides, cogisque recedere noctem,
Depulsaque iubes nocte subire diem.
Iam tabula ista potest aliis dare Nautica lucem,
Sed lucem tabulae tu prior ipse dabas.

XXVI. In CINNAM VIRGILII infelicem Simium.

Aemulus Andinos imitari Cinna cothurnos
Dum cupit, et simili bella ciere tuba,
Iam repetit, Patulae quid agas sub tegmine fagi
Tityre; iam laetas quid faciat Segetes:
Iam Phrygis arma Viri rauco citat altera versu,
Iam Culicis totum funere claudit opus.
Talia Cinna canit, quoniam Maro talia. Quod si
Plura Maro caneret, pluria Cinna canat.
Denique tanta subest imitandi Cura Maronis,

Ut, si speret, eum vincere Cinna velit.
Cinna, quid unius tantum oblivisceris, amens?
Est ea praecipue res imitanda tibi.
Ille suam flammis aboleri Aeneida iussit,
Alteraque Ausonio Pergama obire rogo.
Tu quoque Cinna iube tradi tua Carmina flammis;
Esse tuo maior Cinna Marone potes.
Saepe rogata suos illi ignes Roma negabat:
Tu vix incipies Cinna rogare, Dabit.

XXVII. Ad Amicum Phlebotomumenum.

Cum plueret facies Hyacinthi sanguine, fusus
Fertur in agnatas sanguis iisse rosas.
Iam quoque secta tibi pluit ubere vena cruore,
Sidoniusque linit subdita vasa rubor.
In similes cur ille Rosas non vertitur? aut cur
Hanc Metamorphosin nescit habere cruor?
Scilicet ingenuae vis impedit indolis illum:
Non didicit Magnus vivere sanguis humi.

XXVIII. In Calumniatorem flagrorum sponte inflictorum.

Taurea cum misere Graios laniaret Ephebos,
Adstabat siccis turba Lacaena genis:
Laetaque constabant Vestalibus ora Puellis,
Frangere cum Victam iussit Arena gulam.
Et Tunicas poterant pueri spectare Molestas,
Cum ferus Oetaeos lusit Agyrta Rogos.
At tu femineas ordiris, Psylle, querelas,
Dum Caro nostra sua vapulat icta manu.
Iam iuvat impense pertundere tergora; quando
Nostra minus nobis, quam tibi, flagra dolent.

XXIX. Infans ludibundus suamet imagine decipitur, Undisque mergitur.

Trimulus illimem cum forte sederet ad amnem,
Et Vitrei pronus cerneret amnis aquam,
Induit, ecce, amnis puerilia Vitreus ora,
Et mendax Puerum rettulit unda parem.
Ille sibi inter aquas ubi credidit esse gemellum,
Dat socio unanimes saepe, petitque manus.
Extulit hic mediis itidem aemula brachia lymphis,
Et quas ille manus praebuit, iste petit.
Sed nequedum ex alta coiere crepidine dextrae,
Utraque cum cuperet palma coire tamen.
Amplius ergo suam ut palmam protenderet alter
Pendulus in vitreas amplius haesit aquas.
Extenditque manus iterum, extenditque, caditque,
Praecipitemque nocens gurgitis unda rapit.
Deceptus Puer est. Sperabat tangere dextram
Dextra parem: ah, longe fortior una fuit

XXX. Iuvenis ut B. Virginem videat, libens oculum amittit: paratus et alterum amittere.

Partheniam Iuvenis sic olim orasse Parentem
Dicitur, effusis saepe rigatus Aquis:
O liceat Regina, tuos mihi cernere vultus!
Oraque Caelitibus visa, videre mihi!
Audiit haec: Oculo sed quo mea videris Ora,
Ora dein hominum nulla videbis, ait.
Ille simul partemque volens excludere Noctis
Aspectoque simul Virginis ore frui:
Laeva prematur, ait, pateat fax dextra: videnti
Unica si superest, una perire potest.

Mox, ubi partitos oculos in Virgine fixit,
Omnia sunt uno sidera visa loco.
Sol ibi se Solem, Lunam se Luna negavit;
Virginis os oculo Lunaque Solque fuit.
At nequiit Caelestem oculus perferre nitorem,
Dumque diem vidit, perdidit ipse diem.
Se tamen in tali gavisus obisse Theatro,
Funere, ait, nequii nobiliore mori.
Tunc oculum piguit, dextro moriente, sinistrum,
Se quoque cum socio non periisse suo.

XXXI. Ad Bambergam, tribus sideribus Illustrem.

O inter fluvios amoeniores
Fecundis Aqua marginata Ripis,
Quam torto rotat Alueo beatus
Magnis Arcibus Urbibusque Maenus.
Hic sublimibus invidenda tectis
Fulsit Caesaris Aula, qua potentis
HENRICI bona Virgo coniugales
Intravit CHUNEGUNDIS in penates.
Hic miracula Caesarum duorum,
HENRICI, et CHUNEGUNDIS et duorum
Hic miracula Coniugum: et duorum
Hic miracula Virginum: et duorum
Hic miracula Caelitum. o in una
Quis miracula plura vidit Aula
Hos Bamberga colis beata. Cives.
Abscondant licet Urbibus, propinquis
Sese Cornua Lunae; et ipse condat
Se Solis nitor: illico exhibebit
HENRICUS tibi semet ipse Solem:
Et semet CHUNEGUNDIS ipsa Lunam.

Quod si pluribus indigebis Astris,
Praestabit tibi GODEFRIDUS Astrum:
Astrum o nobile! quale vel micanti
Fixum in pectore cernitur Leonis;
Vel quale exhibet in Sereniore
Virgo verticis ignei Corona,
Vel quale Aetherias subinde monstrat
Stellarum accola Cygnus inter Alas.
Seu quoduis erit ille Sidus, illud
Aeternum tibi Sidus opta et opta:
Tunc nullas tibi, patriaeque nullas
Illunes Populus timebit Umbras.

XXXII. Rustica duorum pugna.

Serviit Helvetico procerus Verna colono,
Grandis ab Aetnaea posteritate Nepos;
Hos inter Lis orta duos, hortante Lyaeo,
In sua silvestres impulit arma manus.
Saepe genas alter pugno mulctavit et alter,
Omne tamen pugni pondus inane fuit.
Nain tactas quoties feriebat dextera malas,
Visa ferire merum dextera marmor erat.
Ergo genus teli placuit mutare: Bipennis,
Si qua, vel informis pertica, si qua foret.
Neutra fuit. Suberant Lapitharum e strage molares,
Tam Silicum innumerus, quam lapidum numerus.
Hinc sibi tollit onus Silicis praegrande Colonus,
In vernile caput vis quod herilis agat.
Sed iactum ut Silicem serui frons dura recepit,
In sua dissiliit frusta minuta Silex.
Nec sensere tamen servilia tempora vulnus,
Sed magis est visus fronte dolere lapis.
Mirum aliud! Dum frustra cadunt diversa volantque.

Pars etiam in domini est parua reversa caput.
Parva sed ingenti signavit vulnere frontem:
Et dubitans seruum laedere, laesit herum.
Quid scutum timidi galeamque obtendimus hosti?
Pro Galea propriam Verna habet iste cutem.

XXXIII. Caedes Thessalonicensis, peregrino etiam mercatori luctuosa.

Iam meritas dederat gladio plebs Thessala poenas,
Civilique satur sanguine Caesar erat:
Irato deerant sed adhuc duo funera bello,
Quo septem fuerant milia iussa peti.
Hic Pater, ecce, sua comitatus Prole, petebat
Proscripta socios hospes in Urbe lares.
Illa tamen gemini ut subierunt moenia Nati,
Moenia senserunt facta sepulcra sibi.
Saevus enim hic unam sobolem rapit hostis, hic unam,
Et Numeros, inquit, iam meus Ensis habet.
Inde trahens Natos, retrahens Pater inde: Quid erras?
Me pete Miles, ait; me trahe, parce meis,
Largior an debet bullire e pectore sanguis?
Largior in patrio pectore sanguis erit.
Grandius an facta est addendum ad vulnera vulnus?
Vulnus in hoc iugulo grandius esse potest.
Dixit, et obiectis ferro simul obstitit ulnis,
Et simul in caedem segnior hostis iit.
Flectat, ait: sobolem tu voce perire paterna
Alterutram; alterutram vivere voce iube.
Ille Oculis utramque legens, utramque probavit,
Neutra minore Patris digna favore fuit.
Parcite nunc illi, nunc, illi parcite, clamat:
Illa potest merito vivere, et illa potest.
Rursus in hanc oculos. et in hanc, et utramque retorquet;

Rursum oculi, quod ament prole in utraeque vident.
Quid moror hanc, inquit, defendere? quid moror illam?
Aequus in incerto pectore certat amor.
Et simul hanc tollo, simul hanc Pater abdico prolem:
Qua seruabo meam voce, necabo meam.
Haec inter, patrio defessus amore satelles,
Aequali sobolem plectit utramque manu.
Sic dum quaeris, utram tibi (erues, perdis utramque:
Utque utrique fores aequus, iniquus eras.

XXXIV. De Eadem, aliud.

Proscriptam faciebat iter mercator ad urbem,
Haerebatque pio turba gemella Patri:
Turba gemella pium sed eo comitata parentem,
Venit in hostiles interitura manus.
Hic veniam natis genitor vitamque precatus,
In sua mucrones stringere colla iubet.
Vertite tela Viri, sceleris si quaeritur Auctor,
Auctor ego: Pueri nil nocuere mei.
Sperno preces partim, miles partim audio, dixit:
Dimidium voti, quo potiare, dabo.
E geminis unum, pater, elige fratribus. Unus
E geminis nusquam, qui legeretur, erat.
Hunc mihi legero, ait; perit ille: hunc legero; et ille.
O scelus! esse pium dum iubet, esse vetat.

XXXV. IACOBUS Gretserus, S. J. sacrae Antiquitatis sollertissimus Vindex.

Tandem, Vincula Carceremque passi
In serum redeunt diem libelli!
Dignis Solibus Atticis libelli,
Squalebant laceri, manumque mutis
Poscebant miserabiles querelis.

Iam iam Blatta ruebat, et terendas
Audebat sibi destinare chartas:
Iam iam sordida noxiis parabat
Sacras rodere dentibus Camenas:
Patratumque foret scelus; nec ullo
Id quondam Lua diluisset aevo:
Ni magnus radio potente phoebus
GRETSERUS properasset, a propinquo
Flentes funere liberare Musas.
Quare libera rideat Vetustas,
Hoc sub Sole meo eruditionis,
Blattis, pulueribusque; vermibusque,
Nocti devique carcerique, doctos
Nil audere licebit in libellos.

XXXVI. DIDONIS effigies, ex Graeco.

Archetypum Tyriae simulacrum cernis Elissae,
Candida caelestis cui dedit ora nitor:
Talis et ipsa fui: sed Mens non illa fuit, quam
Affinxit titulis fama pudenda meis.
Nunquam visa mihi Phrygii sunt ora mariti,
Nec meminere meam Troica bella fugam.
Sed Pudor, ut thalamis vio lentum arceret Iarbam,
Perculit ingenua pector a nostra manu.
Cur placidum egistis mea Musae in damna Maronem?
Ille meos vestra polluit Arte toros.

XXXVII. De suis Epigrammatis, in nivea membrana descriptis; ad Lectorem.

Candida quod Niveis amicitur Musa pruinis,
Et nihil externi charta coloris habet;
Nec mea Parrhasia lascivit imagine pompa,

Nec Timanthea ducitur umbra manu:
Nec Minio tegitur, Tyrio nec pingitur Ostro,
Sed merus in toto carmine candor inest:
Da veniam, lector, chartae, dabis ipse colorem,
Coeperit aspectu quando rubere tuo.

XXXVIII. De IOCO TIMAEI, quo incendium EPHESIAE Dianae excusavit.

In celebres ruerent Triviae cum sana favillas,
Regia Nocturno fana cremata dolo:
Graecus Adulator, Quid caussam quaeritis? in quit:
Causa Diana suis ignibus ipsa fuit.
Magnus enim Macedum satus illa nocte Tyrannus
Obstetricantem iussit adesse DEAM;
Inde suis nequiit Diana a sedibus absens,
Sedibus admotas exanimare faces.
Dixit, et applausit dicenti Graecia. Tantus
Ingenuo color est visus inesse ioco.
Ne turgesce tamen tam effuso Graecule plausu,
Nam ioca, crede mihi, sera fuere nimis.
Quae si dicta forent flammis durantibus, ipsas
Extinctura credo fuisse gelu.

XXXIX. De Carmine MATTHAEI RADERIS S. J. Praeceptoris sui absentis.

Carmen nobile, cedria perunctum,
Rasum pumice carmen et politum,
Quod doctas Calamo Raderiano
Cyrrhaeis Aganippidas sub Umbris
Ausim dicere dictitasse Musas:
Tali Threicius Poeta quondam
Pantheras traheret tigresque cantu,

Hoc rictus Libycae domaret Ursae
Hoc Lynces prohiberet in repertam
Saevis: Unguibus involate praedam,
Hoc pronas raperet sonorus Ornos,
Et toto Nemus avocaret Haemo.
Iam si quae reret ille grandiores
Uno Carmine commovere moles,
Isto Strymonias ligaret Undas,
Aut verti refugum iuberet Hebrum.
Isto marmora, Caucasique duras
Secum cogeret ambulare rupes:
Isto moenia fabulosa posset
Septenis iterum admovere portis.
Rem Monstri similem! Quid erubesco
Verum dicere? Iam Radere sontem,
Iam iam dicere me potes profanum.
Panthera, quia, saevientiumque
Vinco barbarus ora beluarum;
Vinco Memmonias rigore tigres,
Vinco flumina; caeduosque montes:
Vinco marmora, Caucasique rupes.
Vinco moenia fabulosa, vinco:
Cantus audio qui Raderianos
Ad nullos tamen ambulo Raderos.

XL. HUSSIUS comburendus, sese Anserem esse et ex suo Cinere Cygnum nasciturum, affirmat.

Assyrias memorant Phoenicem animare favillas,
Claudit odoratis cum sua fata Rogis.
Nam pretiosa Senem simul hausit flamma Volucrem,
Mox Novus e flamma parturiente redit.
Psittacus hanc mortem, Iovis hanc sibi quaesiit ales.

Nec tamen hac felix ille, nec ille fuit.
Talia nunc Anser sibi funera destinat, ire
Dum Reus ultores cogitur in Cineres.
Me rediuivus, ait, nascetur ab Ansere Cygnus:
Fecundusque meo funere puluis erit.
Uritur inde Senex flammis stridentibus Anser;
Et fatus ex illo funere Coruus iit;
Deterior Soboles ipso Patre. Falleris ignis,
Qui dum Monstra cupis tollere, Monstra paris.

XLI. De Morte MATTHAEI divitis Haeretici.

Matthaeus foetente Nepos e faece Lutheri.
Cui prope Croesea ditior arca fuit:
Fatali cum membrat toro moribunda rotaret,
Frigeretque suas iam situs ante fores.
Atra domum Nebula et Nox intempesta tegebat,
Nec via, qua fugiens spiritus iret, erat;
Emersere proin' vicino e limine flammae,
Hauseruntque tribus proxima tecta rogis.
Admirata novos vicinia flebilis ignes,
Haec, ait, e nullo fulmine flamma venit:
Nec per Nocturnam crevere incendia fraudem;
Quaenam igitur causa his ignibus esse potest?
Una potest: Matthaeus ea reperire lucerna
Ad Lethaea suam debuit antra Viam.

XLII. In malum poema, picturis vulgaribus inclusum.

Defuit ingenium Vati: Succurrere Pictor
Debuit, et chartas Arte iuvare Color.
Si neque sic Vates poterit Pictorque placere,
Quaerendus Chartis denique Tinctor erit.

XLIII. In LUBINUM, spurcae Poesios Propugnatorem.

Roma vetus Calamos Chartasque Cupidinis omnes
Usque Tomitanos iusserat ire sinus;
Nunc iterum Spurcae rediuiva volumina Musae
Sanctiorin Cineres Roma migrare iubet.
Audit, et, o fontes, Lubinus clamat, et imbres,
Plectite Romanos vindice rore focos!
Cum Nudo Vates Nasone crematur Aquinas;
Igne perit, quicquid Nomen Amoris habet.
Ferte citi Lymphas, date libris flumina: toto
Tibris inhumanos obruat Amne rogos.
Sed Tiberina suos Oranti denegat imbres,
Et negat Unda suos Martia, Virgo suos.
Quid Lubinus agat? Iam fumus pergit, et Ignis,
Dum miser usque pigram clamat et urget Aquam.
Serum, ait, his flammis alienas poscere lymphas
Dixit, et ex oculis proprius imber iit.

XLIV. Ad CHRISTOPHORUM, insignem Amicum.

Magnus Robore miles et lacerto,
Cum vastum pede (ut ferunt) frequenter
Sicco poplite permeasset aequor,
Et Christum (licet inscius) per altas
Subiectis humeris tulisset Undas,
Coepit Christophorus dein vocari.
Tu, qui fers humeris tuis Iacobum,
Illum, illum, inquio pessimum Iacobum,
Qui tot taedia, ponderumque tanta
Ceruices iacit in tuas talenta,

Et maiora tibi, et molestiora
Semper congerit, ingeritque semper:
Illum, illum, qua sustines Iacobum,
Et fers tam patienter et libenter,
An Iacobophorus cupis vocari?

XLV. In HERMAM, mendacissimum Scriptorem.

Lingua ter antiquos cum mendax falleret Indos.
tertiaque infami solueret ora dolo,
Iussa fuit Samio taciturna senescere ritu,
Et clausis vitam ducere muta labris.
Non eadem est Calamis nunc lex mendacibus Herma,
Hinc etiam Quatuor scribere Verba potes.

XLVI. Turpitudo Haeresios Calvini.

Taenario viden' ut facies emergat ab antro?
Ut nocuo attonitum nubilet ore diem?
Multa per evulsos lascivit Vipera crines,
Perque manus errat Vipera, perque sinus.
Lernaeoque acies sua tela trisulcat hiatu,
Fetaque liventes efferat Hydra iubas.
Cantaber ultorem spargit tamen obuius ignem,
Et Calvam Hesperio fulmine terret Anum.
Quid Vetulam torres ostenso fulmine? Viso
Terreri speculo rectius potest.

XLVII. B. AGATHAE festus dies HENRICO Illustrissimo Principi Natalis.

Lactea crudelis cur amputat ubere forceps?
Virgineoque cadit secta papilla sinu?

Iudicis ira iubet, sed iniqui Iudicis ira,
Ubera cui nunquam praebuit ulla Parens:
Cui sua Nutrices admorunt ubera tigres,
Saevior aut vicit bellua siqua tigres.
Non tamen insonti sons obfuit ira: sed illi
Reddita caelesti sorte papilla fuit.
Miratus sum saepe, foret quae causa, quod isto
Ubera erant Agathae tota repensa die?
At genitum post quam tali te luce videbam,
Henrice, o Patriae fama futura tuae.
Mirari porto nequii: Modo cognita causa est,
Debita erat Cunis illa Mamillae tuis.

XLVIII. In Calumniatorem Anonymum.

Quid fanum Triviae funesta nobile flamma,
Laudatasque Asiae scurra cremavit opes,
Non irae studio, sed famae captus amore
A magno voluit Nomen habere rogo.
At stolidum Vindex ut Graecia plecteret, illud
Immemori iussit Nomen ab Ore premi.
Tu paribus divina cremas humanaque flammis,
Qui sacra Tartareo iura furore trahis.
Flammivomos pandit tibi sueta Kalumnia rictus.
Infestoque omnes rodere dente iubet.
Fallor? an e tali quaeris tibi crimine Nomen?
Non faciam tibi, quod Graecia fecit: HABE.

XLIX. Caedes miserabilis inter amicissimos fratres per somnum facta.

Una duobus erat sopitis fratribus Umbra,
Atque inter fratres Mens erat una duos.
Hic illum Pyladen, hunc ille vocabat Oresten:

Ille suum meritus Nomen, et ille suum.
Clauserat Unanimi hic atque hic sua lumina somno,
Sperate Unanimem iussus uterque diem.
At coepere statim temeraria ludere mentem
Somnia, Nocturnis ingeniosa dolis.
Nam propior Morpheus, adsistere visus Oresti,
Credula mentito terruit Ora metu.
Saepe ferox illi minitatus Vulnera; sepe
Tela cruentatam per repetita Necem.
Non tulit hanc Iuvenis (placidae licet indolis) iram,
Sed rapit ignara seria tela manu.
Inde minas et tela minis alterna reponit,
Versaque ludicro vulnere terga notat.
Victa proin' capit Umbra fugam. Sed victa ferocem
Infami Iuvenem decipit Umbra fuga.
Instat enim, sequiturque ferox: dum denique pulsa
Inter contiguos abditur Umbra toros.
Hic Pylades inerat, gemini pars altera fratris;
Quem male securum iusserat esse sopor.
Visus hic hostis erat, teloque errante petitus,
Quaque petitus erat parte, peremptus erat.
Suerunt ipsi hostes iram deponere somno:
Irasci fratres cur male somne doces?

L. Votum Pauperum pro GUILIELMO liberalissimo Sene.

Cana licet placidi se prodat Verticis aetas,
Et Pylias monstrent tempora picta nives:
Sola tamen lentae Manus est ignara Senectae,
Lassarique dato munere dextra nequit.
Vive tibi Guilielme, (precor Plebs indiga) vive:
Aut Tibi si renuis vivere, vive mihi.

LI. In Haereticum mendacem, Societatis criminatorem.

Ausonia scripsit Batavaque volumina lingua,
Cum mores cupiit scurra notare meos.
Acne quem fugeret, linguae esse utriusque peritum,
Auctori Lector quisque monendus erat.
Quare in fronte libri docet ipse, Librum esse bilinguem
Dicere quod Lector debuit, Auctor ait.

LII. Ad optimum Amicum.

Offendam licet usque et usque et usque,
Et poenas Tityique Sisyphique,
Et plaustrum merear piaculorum;
Poenas nec tamen indis has nec illas,
Poenas heu meritas et has et illas:
Sed pacatior ipse leniori
Pergis crimina vindicare mulcta,
Et parcis mihi plura saepiusque,
Et donas bona plura crebriusque;
Quam si nunquam ego puniendus essem,
O qualis modus iste vindicandi est!
Non punit modus iste vindicandi
Multo sanguine, sed rubore multo.

LIII. In FAUSTINUM spurcissimum interpretem.

Quicquid Lobdacidae peccant Connubia: quicquid
Novit Agenoreo rapta puella sinu.
Quicquid Aquinates formidant carpere morsus,
Quicquid Paelignis dicere Naso timet:

Prodit, et infami Faustinus margine vulgat,
Et quos Faustino non pudet esse pares.
Orgia sola probant, et Operta, et sacra Cotyttus,
Et quaecumque vetus lustra December habet.
Dedoceas Veteres si lascivire Poetas,
Est Rhadamantheo poena luenda foro.
Praetextata loqui nisi suerit charta latine,
Charta Ixioniis est laceranda rotis.
Iulia quae prohibet, quae lex Scatinia plectit,
Sola putant calamis non aliena suis.
Parce verecundo tandem Faustine rubori,
Et noli nobis scribere quicquid agis.

LIV. De Apiculis ab Aranea interceptis.

Mellilegas felix onerarat praeda Volucres
Trinacrio passim praeda petita thymo:
Iamque fatigatas redolenti pondere, nota
Ad solitos iussit lex revolare lares:
Pendula telarum cum rete tetenderat ingens,
Quod de visceribus nerat Arachna suis.
Insidiasque locans Apibus revolantibus, illas
Cepit, et haerentes exanimavit Apes.
Quas gula delicias affectat? Aranea Muscas
Nauseat; Hyblaeas iam quoque poscit Aues.

LV. ANASTASIUS Synaita, e Graeco in Latinum versus.

Argolico quondam vulgaram scripta Cothurno,
Haeresis Argolicos cum violasset Auos:
Nunc Voces etiam didici formare Latinas,
Impietas Latio dum rotat Ora sono.
Si nova Lingua meo toties discenda Libello est,

Crimina cum Linguas addidicere novas:
Desinite o plures mala Saecula discere Linguas,
Plus satis est Linguas iam didicisse DUAS.

LVI. Epitaphium carmen, in funere RABI seu CORVI, desertoris Monachi.

Occidit infelix Caperatae Rabula gentis
CORVUS, ab effossa non bene tectus humo:
Qui sacra ferali temerare silentia Cantu
Ausus in infernas praecipitavit aquas.
Ite nigrae Volucres, meritos intendite luctus,
Cum Coruo vestri pars quoque magna perit.
Inferias Coruo da Corue, rotaque relicta
Ad Cognata tuus funera questus eat.
Et quoniam Stygiis animum revocare cavernis
Non potes, hoc facias quod potes, Ossa legas.

LVII. In LERNEUM publicum Calumniatorem.

Monstrum horrendum, informe, ingens, puto, dixerat olim
Laudabat formam qui, Polypheme, tuam.
Vatibus haec Priscis licuit sibi fingere Monstra
Nostis nulla licet fingere; Vera vident.
Aspice Lerneum: Monstro spectabis in uno,
Lerneas quicquid sibilat inter Aquas.
Mille per exsertam dispergit Toxica linguam,
Et quo plura vomit Toxica, plura coquit.
Livet; et afflatu funesto quaeque venenat,
Et cum fessa nequit lingua nocere cupit.
Fallimur, enectam qui Lernae credimus Hydram:
Tu Lernaee vetas credere, Vivis adhuc.

LVIII. IACOBO Cognomini Poetae, Votum Natale.

O et Castaliae Sititor Undae,
Et Largae Bibo creber Hippocrenae;
Natales age IULIOS, diemque
Hunc et Mensibus antepone, et Annis,
Quo Nasci tibi contigit, IACOBE;
Et Curas iube abesse, tetricasque
Omnes ex Anima repelle Nubes:
Ludant Gaudia sola; et Ambulanti
Occurrant ea semper, et Sedenti.
Adsint Aonides, iuventque terso
Carmen nobile parturire versu:
Carmen, quale soles iocante nutu
Tunc effundere, non times suavi
Cum contendere laetior Catullo;
Aut cum Bilbilin, aut Tagi sonoros
Certas vincere grandior Cothurnos:
Tali Carmine lude nunc, et istum
Quo nasci tibi contigit, futuris
Mensem Mensibus antepone et Annis.
HERODES licet impiam securim
In magnum paret impius IACOBUM,
Et vecors odio laboret Unum
Mensi tollere IULIO IACOBUM,
Dum tu nasceris, alterum alterumque
Audit vivere IULIO IACOBUM.

LIX. De funere PHILIPPI Catholici Regis.

Terrarum dominum lugebat Terra Philippum,
Cum Patria exanimem fleret Ibera Patrem.

Quam simul assiduo tundentem Pectora planctu,
Talia cum planctu dicta dedisse ferunt:
Plurima cum posses utrumque, Philippe, per orbem
Plus tamen ut posses vovit uterque tibi.
Sed post quam letho te posse occumbere vidit,
Orbis te cupiit posse, Philippe, minus.

LX. Votum Pauperum pro ELISABETHA, liberalissima Principe.

Quicquid turba suae ieiuna vovebat Elisae,
Prodiga cum saturas ferret Elisa dapes;
Aut inopum texta prohiberet frigora lana,
Aut vacuos largo pasceret aere sinus:
Aut mendica mero perfunderet ora falerno,
Spargeret aut totum corpora in aegra penum;
Pauper idem tibi turba precor. Nam quicquid Elisae
Illa suis dederat; das et Elisa mihi.

LXI. Zwinglius iurat, suam se doctrinam per somnium didicisse.

Dormiit Ascraeus Parnassi in culmine Pastor,
Et subitum Vatem iussit abire Sopor:
Alter in Helveticis ubi cautibus obdormivit,
Continuo Vatem fertilis Umbra tulit.
Zwinglius ille fuit. Qui dum Vigil angitur olim,
Vulgatum Populo qua probet Arte scelus:
Desperat Vigilans; Somnum ergo consulit: et mox
Doctorem ex voto somnus et umbra dedit.
Vellit enim auriculam sopito Larua: sed illa
Sciri quae fuerit; Candida et Atra, nequit.
Illa repente Viro curas exhaurit inanes,
Omniaque unum illum scire Magistra iubet.

Zwinglius inde Vigil sciit omnia qualia nemo
Nec Vigilans docuit, nec Vigilans didicit!
Laetior ergo suos invisit mane tribules,
Quaeque illa potuit discere nocte, docet.
Utque probet certa esse, esse omnia somnia iurans,
Somnia ne iura credimus esse: nega.

LXII. S. SOPHIA, Fidei, Spei, Caritatis Mater.

Tres peperi obstetrice parens Virtute puellas:
Una puella fuit Spes, fuit una Fides.
Tertia legitimi tulit aemula nomen Amoris,
Nec tria cassa suis nomina rebus erant.
Denique Virtutes peperi, quot pignora. Solum
Debuerat partus crebrior esse mihi.

LXIII. In Medicum haeresi Calviniana furiosum.

Nescio quis Medicum furor incurabilis armet?
Inque novam rabiem tristis Erinnys agat?
Viscera si nocua tumuissent laesa Rubeta,
Te posset medicas, Psylle; rogare manus.
Nunc date, siqua liquant meliores germina sucos,
Siqua peregrinas insula sudat opes;
Dicite, si quid habet Natura potentius: iste
Sanari trita non solet Arte furor.
Non huic Veratri prodest vis ulla cerebro,
Evacuet totas iam licet Anticyras.
Et iuxta serum est, mediam pertundere venam;
Non una hunc morbum vena, sed omnis habet.
Quid faciam? dices; furor est a sanguine toto.
Causa igitur morbo Tota adimenda tuo est.

LXIV. In Chrysopoeum impostorem.

Sidera septenis praesunt septena fodinis,
Contentus vena quisque Planeta sua.
Nobile sub terris generat Sol igneus Aurum,
Argentumque recens frigida Luna parit.
Martius abstrusis Ferrum erro meatibus infert,
Plumbea Saturnus crescere dona iubet.
Progenerat Stannum Saturni maximus Haeres,
Succina Mercurius percoquit, Aera Venus.
Octavi nuper fornacula prodiit Astri,
Aurea quae facili folle metalla liquat.
Saepe fluunt simul inde Auri duo magna talenta,
Saepe tria, interdum quatuor inde fluunt.
Vidistn' tu illis fluere, inquis, ab ignibus Aurum?
Non: Quia cum vellem cernere, Fumus erat.

LXV. Ad Eystadium duobus Tutelaribus clarum.

Eystadi nemus, o nemus! beatis
Caeli Civibus inclitum, et gemellis
Tutelaribus olim amatum. In illo
Tu sacra WILIBALDE cum tiara: et
Tu sacrum Soror aemulata fratrem
WALPURGA incolis. Alterum inquilini
Patrem agnoscite Civium: alteramque,
Vos quotquot thalamosque nuptiasque
CHRISTO cedere Virgini iubetis,
Matrem agnoscite Virginum, o utroque
Felices nimis incolas parentes?
At qui nunc itidem istud inquilini
Tantorum colitis nemus parentum,
Et colles nemoris, cavasque valles,

Sic vos vi´vite, sint suis ut ambo
Felices etiam incolis parentes.

LXVI. Eques nobilis post orbem peragratum, domi suae mortuus.

Quid mihi, Nile, tuas transmittere profuit Undas?
Ultraque extremos Persidis ire sinus?
Quid Syriam, et campos Solymae vidisse ruinae?
Omnia quae vidi, me docuere mori.
Fracta suas monstrant Babylonia marmora clades,
Et sua Contritus fata Colossus habet.
Pyramis aerias feriat licet ardua Nubes,
Ipsa tamen tumulum se videt esse sibi.
Ipse redux, vitam patriae inter limina perdo,
Et quaesita foris Parca, reperta domi est.
Vanum erat hoc tantis terrarum ambagibus unum
Discere: Momento patria me docuit.

LXVII. De BAVII desperata insania.

Turbassent Bavium cum tetrica somnia quaeri
Paeoniam ex templo iussit anhelus opem.
Convenere Viri, Podaliria turba, Galenus,
Clinicus Herodes, Symmachus, Hippocrates.
Solliciti frontemque manu, venamque retentant,
Sed neque frons illis, sed neque vena placet.
Ite citi, unanimes conclamant, ite, liquores
Siquid habent, herbae, quaerite, si quid habent.
Continuo properatur. Adest Asclepius humor,
Lectaque in Hesperiis herba Cacuminibus.
Ignotae veniunt peregrino a littore vires:
Intima ab Hyblaeo flore medulla venit.
Quid memorem? Bavio dum mentem reddere quaerunt,

Nil reliquum Chiron, nil tibi Cosme facis.
Siccavit veteres sananda insania Baias,
Anxuris epoto vanuit Unda lacu.
Anticyram exhausit validi vis improba morbi,
Insulaque absumpto languit helleboro.
Falleris, et frustra toties Medicina laboras:
Vis mentem Bavio reddere; danda fuit.

LXVIII. In Linum insignem Veteratorem.

Commentis solitus Tarpeiam ducere Plebem,
Et vafra consutis ora movere dolis,
Iussus ab irato dependere Caesare poenam est,
Vanaque vindicibus dicta piare rogis:
Et titulum prae ferre necis: Qui vendere fumos
Suevit, eum in fumos Caesar abire iubet.
Si tali tibi ducta foret sub Caesare vita,
Quantus iam pridem tu, Line, fumus eras?

LXIX. Ad Pictorem, qui mensae muliebri vinum appinxit.

Depingis geminam duplici cum Sigmate mensam,
Inde tuae mensam Coniugis, inde tuam:
Sed Cyathis tua mensa caret; muliebris abundat:
An tua te, pictor, pingere mensa docet?

LXX. In pictorem imperitum.

Iussus erat Vernae gemmantia tempora Florae,
Pictor, et aestivae pingere rura plagae.
Pinxit Anum medios et flores inter et hortos.
Ex aestate mihi facta videtur Hiems.

LXXI. Mensis October, cum insignibus, pictus a paupere Pictore

Vitiferam praedatur humum, Bacchumque triumphat,
Ebriaque in praelo proelia Mensis habet.
Sed sitit in madida pictor siccissimus arte,
Iam, puto, picturis invidet ille suis.

LXXII. Graecis Adramyttenis, PETRUS Latinus Episcopus praeficitur.

Qua quondam uberibus laeta inter Gargara pratis
Ire Saginatas Graecia vidit Oues,
Illac arentes hodie sterilescere Campos,
Et fetam loliis surgere cernit humum.
Non veteres ea Terra greges; non ostia Caulae
Tuta peregrinis cernit ab insidiis.
At Romana gregem videt inter pascua tutum
Eminus, et nullis peruium Ouile feris.
Ah! quantum est discrimen? ait Raptoribus omnis
Ecce meus patuit grex, periitque lupis.
Ausonius sed nulla timet grex damna rapinae:
An quia Pastorem grex habet ille Petrum?
Petrum habet, o tali duce pascua laeta1 iubeto
Talem etiam gregibus, Christe, prae esse meis1
Audiit optantem DEUS, et, quo tutior esset
Graecia, iam Petrum tu quoque, dixit, habe.
Hoc Pastore proin' quia gaudes Graecia Petro,
Altera iam fieri tu quoque Roma potes.

LXXIII. De HELIOTROPIO, solari flore.

Flos ego, Paestani non ultima gloria prati,

Et Corcyraeo regulus in nemore,
Nomen ab agnato Phoebi traho sidere, prae quo
Narcissi nollem nomen inesse mihi.
Illud ego comitor, nullo tamen impete, sudus
Caelumque obtutu metior omne meo.
Nunquam Memmonio sine me eluctatur ab Ortu,
Nec subit Occiduas me sine Phoebus aquas.
Dum tamen illius passus sine passibus aequo,
Nunquam e Natali pes mihi cedit humo.
Quod nisi Terra pedes pedicis includeret; olim
Stellatos traheret totus ad usque choros.
Sublimi Cursum quid Solis in aethere quaerunt
Astrologi? hic humili in flore videre queunt.

LXXIV. Ad MARTINUM sacrae Antiquitatis sedulum Assertorem.

Si qua Prometheae vivunt monimenta Senectae,
Si qua latent sera scruta refossa manu:
Siquis adhuc Baculus, veterumve Cucurbita restat,
Aut aliquod Senii littera Nomen habet,
Quaeritur, et Libycis hodie contenditur arvis,
Atque Corinthiaco iam magis aere placet.
Non ita captatur Phrixei lana Draconis,
Non ita de Persis eruta praeda iugis.
Ista profanatas sequitur si gloria TRICAS,
Et prodest Apinis vana senecta suis:
Caelestes studio meliore inquirere chartas,
Et sacra maiorum postuma habere libet.
Tu Martine, locis illa omnibus omnia dudum
Sive iubes Orbi reddere, sive iuvas.
Nam veneranda tibi studium est gentile vetustas:
Visque tuis similes moribus esse libros,
Sic tu de Priscis, et de te Prisca merentur,
Et quia prisca legis facta, legenda facis.

LXXV. De Caupone Lugdunensi.

Vina Falerna dolo vitiarat Caupo, meracos
Lymphato solitus fonte rigare cados.
Hoc studio corrasit opes; quibus omnibus illi
Pensilis e collo farta Crumena fuit.
Forte sui securus iter carpebat hic, undis
Gallus ubi patriis littora lambit Arar:
Cum praedatori conspecta Crumena volucri,
Maturae visa est esca futura fami.
Milvius ergo ruens properati fulminis instar
Ungue graves loculos insidiante rapit:
Sublimisque iterum rapta citus avolat esca,
Oraque in erepta tentat adunca dape.
Restitit indomitum rostris luctantibus aurum,
Uncatosque tenax lusit aluta pedes.
Ergo iterum rostro loculos, iterum ungue retentat;
Atque iterum rostro nil agit, ungue nihil.
Quare onus omne fami dum sentit inutile, rostro
Impatiens totum vindice damnat onus:
Iratoque gravem dimittit ab ungue crumenam,
Et mediis pondus nobile mergit aquis,
Iuris amans Auis ista fuit: Nam Iudice Miluo
Quas Undae dederant, Unda recepit opes.

LXXVI. De Voluptate profana.

Turba Medusaei capitis speculata Chelydros,
Poenas aspecto Gorgonis ore dedit.
Nam simul ac formae de forma viderat Ora,
Amisit formae quilibet Ora suae.
Cernis, ut exangues ubi tollant Marmora vultus?
Tentat et exanimes muta figura manus?

Ante homines fuerant; nunc in mera saxa Medusae
Aspectis homines diriguere comis.
Terra voluptatis mala quid mihi gaudia suades?
Creditur illa oculis esse Medusa meis.
Si spectaro, Silex spectata reddar ab illa;
Ne Silicem me ergo reddat, ero ante Silex.

LXXVIII. In IUDAM, malum Mercatorem.

Impius insontem quo vendidit aere Magistrum,
Hoc laqueum Iudas quaesiit aere sibi.
Si sperare lucrum Mercator stulte volebas,
Vendendus laqueus, Christus emendus erat.

LXXVIII. Ad Militem, CHRISTO laqueum iniciente.

Quid laqueum properas alieno imponere collo?
Seruandum nescis esse monile tuo?

LXXIX. Ad Academiam Herbipolensem, cum Dilingana concordem.

Musarum domus, et Politiorum
Sedes nobilis artium: Iuventam
Quae fraeno regis; atque Apollinari
Ornas belligeros honore Francos:
Seu dici titulo latiniori
Artaunum cupis, et vetustiori,
Seu, (quod gratius esse suspicamur)
Mavis Herbipolis recente vocis
Mutatae titulo vocari: Adesto,
Atque a Collibus uvidis amoeni
Vultum avertere ne gravare Maeni,
Grato lumine paullulum Suevi.

Donec littora pervageris Istri.
Illic Armidum simillimarum
Sedes altera visitur Sororum:
Sedes altera, quae pati Iuventam
Hinc fraeno regit; hinc nova vetustos
Pergit cingere Laurea Suevos.
Parnassi modo duplicem licebit
Montis dicere Verticem, nec illam
Partem cedere Libero, nec illam.
Dum concordibus illa et illa votis,
Uni servit Apollini, sed illi
Uni servit Apollini, impudicis
Qui pro moribus imperat pudicos:
Et per Pierios dehinc Canales
Incestas prohibet meare Lymphas.
Haec Francos decet, haec decet Suevos.
Musarum domus utraque, alterumque
Sedes altera diligit Lyceum:
Dum Phoebus meliorque sanctiorque
Musarum chorus, et Minerva, utroque
Concordes dominantur in Lyceo.

LXXX. AD ANDREAM, singularem Amicum.

Christus ubi Andream Galilaeo in litore vidit
Squamigeros inter pandere Lina greges,
Protinus assuetis exscendere iussit ab Undis
Et nova Caelesti sub duce signa sequi.
Audiit Andreas, piscesque repente ratesque,
Et fastiditae Lina reliquit Aqua.
Tu contra; neque lina prius, neque flumina noras,
Ac nulla prius es suctus habere rates:
Sed simul in Christo vestigia iussus es ire,
Totus amas pisces, flumina, lina, rates.

Ergo vel Andreas mihi desine porro vocari;
Vel certe Andreae lina relinque mihi,

LXXXI. In funere liberalissimi Principis.

Saevae barbaries cruenta Parcae
Nunquam Vulnere tot peremit uno:
Nam quo vulnere Principem petivit,
Omnes barbara Pauperes peremit.

LXXXII. In LITHUM Calvinistam, stomachantem contra triplicem Hostiam, in Boica monstrari solitam.

Dum sacra Boiarii panduntur Lipsana montis,
Pandit ter geminos Hostia trina sinus:
Tot mihi cum pistae demonstret liba farinae,
Cur non et Calices Boica monstrat? ais.
Ne Lithe quaere; Timet. Nam quos monstrare parabat,
Dum Mercatorem te putat esse, tegit.

LXXXIII. De CONRADI Imperatoris expeditione pro Cruce recuperanda.

Conradus diadema regiosque
Tantisper iubet exulare fasces,
Et sceptrum procul ire feriatum,
Dum magno pietatis actus aestu
Per terras ruit invias, ferumque
Totis Nerea classibus fatigat.
Dixisses Libycas peti rapinas,
Aut e Memnoniis superba praedis
In Nostros redigi metalla census,
Aut dites Asiae erui fodinas:

Crux tantis petitur sed una curis:
Ut quam purpura Caesarumque fastus
Condemnaverat ante, nunc adoret.
Saecli incommoda Commodi, Nerones
Et Flavi furor ultimi, et flagella
Periuri rediuiva Iuliani,
Insanite, suum potest Tyrannis,
Crux opponere Caesarem; redite.

LXXXIV. De GODEFRIDO, primo Hierosolymorum Rege.

Hic est ille Siri domitor Tullingus Orontis,
Primus Idumaeas qui reparavit opes.
Sestiacae primus traiecit Bosporon undae,
Ferret in Abdaridas victor ut arma duces.
Non illum Phariae stimularunt iugera glebae,
Non illum Tyrii barbara praeda freti.
Sed Solymae turbata quies, aevumque sepulcri
Lugubre, et amissae trabs inhonora Crucis.
Mox reseravit ubi iusto sacra limina bello,
Ah quoties fusis limina lavit aquis?
Ah quoties inopem ditavit prodigus Aram?
Et trepido captam poplite pressit humum?
Quod meruit primus, primus diadema refugit,
Nec tetigit iussa sceptra recepta manu.
Grande putent alii diademata quaerere Reges,
Grandius, in Regno spernere Regna, fuit.

LXXXV. De Manu liberali divitis defuncti.

Expensis redimi si possent funera numis,
Par erat hac redimi funera posse manu.
Argenti tam larga fuit manus; unice ut illas
Duceret esse suas, quas tribuisset, opes.

Et tamen hanc inflexa manum mors abstulit orbi,
Caelestesque illam iussit habere plagas.
Hoc placet, o Superi! sit mors inflexa, precamur:
Si flecti vellet, saevior illa foret.

LXXXVI. Tumulus CAUSIDICI celebris.

Qui Lignum famosus eram Iurisque peritus,
Causidico gnarus tollere bella foro:
In modica iubeor longum requiescere tumbae
Heu, linguae, heu famae flebilis Umbra meae:
Nil prodest didicisse alias componere Lites:
Nil veteri Leges condere iure novas.
Intendit Mors lege sua mihi denique Litem:
Hei mihi! cur unam hanc soluere non didici?

LXXXVII. De FRIDERICI Aenobarbi interitu.

Cum Suevas traheret Fridericus ad aequora turmas,
Cui rubra cognomen nobile barba dabat;
Territa tota sibi diffidere coeperat Eos,
Inque suis nusquam credere Asyla iugis:
Iam veterem Pharos, et Babylonia moenia fastum
Ponere, et imbelles tendere Bactra manus.
Christiadum contra sibi visa resurgere plebes,
Certa salutiferam vi reparare Crucem.
Nec decepta foret, nisi alienam barbara barbam
Vidisset propera Turba perire Nice.
Unda fuit, gelido quae Cydni fluxerat alveo,
Iam dudum in magnos unda maligna duces.
Obfuit illa olim Pellaeo (ut fertur) Alumno,
Membra ibi cui subito diriguere gelu.
Nunc idem peperit Friderico funera Cydnus,
Obruit incautis quem Violentus aquis.

Parcere debuerat Friderico Cydnus eunti,
Sat cito mersisset, cum rediturus erat.

LXXXVIII. Ad RICHARDUM Regem Anglorum, in Palaestinam ducentem.

Bella paras Syriis longinqua Richarde tyrannis,
Ut captam plebes asserat Angla Crucem.
O saecla, o mores! sobolesque parentibus impar!
Nunc plebs assertas diruit Angla Cruces.
Parcius illa Syras irritant signa cohortes,
Hebraeasque movent parcius illa maenus.
Ira Britanna Crucem ferro rapit, et trahit unco,
Infamique petit nostra tropaea ioco.
Et ne qua exemplis insania barbara desiit,
Sacrilego sacram damnat in igne trabem.
Parce Richarde Crucem Syriae subducere: salua
Hic erat, in Regno nunc perit illa tuo.

LXXXIX. Ad Pictorem; de Epigrammatis in pura candidaque charta descriptis.

Miraris nullos in versibus esse colores
Pictor! Et in niveo carmina nuda solo!
Causa tua est, Siquidem Minio qui vellet Apelles
Carmina gratuito pingere nullus erat.
Zeuxida quaerebam; fugiebat carmina Zeuxis,
Parrhasium volui; Noluit ille tamen.
Artificum quare cum Vatem nemo iuvaret,
Auxilium Vati denique fullo tulit.

XC. De Epigrammatis meis in alba charta descriptis; iuxta aliena colorata.

Albet pagina, candidaeque velant

Nostri Carminis aream pruinae,
Nam Vicinia purpurata totas
Pictorum vacuavit ut tabernas,
Ex omni numero omnium colorum,
Duntaxat mihi Candidum reliquit.

XCI. De iisdem.

Dum crebri simul hinc et hinc Poetae
Depictis Epigrammatum tropaeis
Alter vincat ut alterum, laborant,
Quaeris, cur mea Musa nolit ullos
Fronti figere simplici colores?
Sed sola Nive, candidoque totum
Malit claudere carmen Umbilico?
Dicam. In Pieriae foro iuventae
Carmen debuit esse Candidatum.

XCII. De FULCONE, Rege Hierosolymorum, equi lapsu occiso.

Tertius Eoi Fulco diadematis haeres,
Et, mea si numerem proelia, primus eram.
Arma rotare Viros docui, docui agmina magnos
Pro Cruce seruanda centuriare duces.
Ac nisi regna forent patrio mihi robore parta,
Regna forent eadem robore parta meo.
Sed dum latus equo curisque solutus oberro,
Ipse meo victor denique vincor equo.
Vestra quid o Reges fore funera lenta putatis?
Ut properaret, Equo mors mea vecta fuit.

XCIII. De S. LUDOVICO, Rege Gallorum.

Inter Idumaeae Ludovicus damna, potitas

Ut Cruce barbaricas audiit esse manus:
Liligeri abiciens inhonora cacumina serti,
Et trabeam, et Tyrio vellera pota cado;
Quid Paestana iuvent mea me violaria? dixit.
Quid mea gemmato nobilis Aula tholo?
In miseris squalet si Crux mea sordibus; inter
Eoas vertex dum meus ardet opes?
I nitor; i Regum decus, i grave dedecus Aurum;
Nunc alio cultu Regia vestis eget.
Ite Palatini laquearia gemmea tecti,
Tecta crucem captam Sardonichaeta decent.
Mutentur gemmae ut vinclis, et vincula gemmis,
Detur Gemma cruci; sed mihi Vincla crucis.

XCIV. BALDUINUS Hierosolymae Rex ad Germanos.

Lunatae peterent cum Moenia sacra Phalanges,
Purpureae opposui robur inerme trabis.
Mox omnes trepidare, pedemque referre cohortes,
Et fugere obiectam barbara Luna Crucem.
Cur nunquam vestris fugit a Legionibus illa,
Pannonios hodie cum populatur agros?
Haeresis offundit tales, Balduine, tenebras,
Ut nullam videat Thracia luna crucem.

XCV. URBANO II. recuperata; URBANO III. amissa Palaestina.

Iesseiam Urbano regnante recepimus Urbem,
(Christus ubi crebram sanguine lavit humum:)
Natalemque domum, (teneros ubi Numinis annos
Agnovit trepido bucula flexa genu:)
Et Montem, et magni Lignum admirabile Montis;

Quaeque sacrae Custos marmora Mortis erant.
Cepimus Urbano simul, inquam, haec omnia: rursum
Urbano simul haec omnia perdidimus.
Quid fuerit causae, ne quaerite: Tertius iste
Inter Pontifices; ille Secundus erat.

XCVI. De S. LUDOVICO Episcopo Castitatis Exemplo.

Regina licet imperante, non vult,
Non vult crimine se notare, non vult;
Sed perstat Ludovicus, et potentis
Spernit delicias, minasque laenae.
Seu promittat opes; opes abesse,
Et Lydi iubet auri abirer gazas.
Seu promittat honorem; abesse honorem,
Et quemuis iubet exulare fastum;
Seu quicquid minitetur illa, quicquid
Proponat, iubeatque, postuletque;
Duro marmore durior, recusat
Illi vendere Corporis pudorem.
Hinc Vermes oculus sepultus omnes
Annis arcuit amplius trecentis.
Hoc plane decet; hoc decebat unum,
Ut Corrumpere quem nequibat ullus
Reginae furor impotentis, illum
Nec Corrumpere vermibus liceret.

XCVII. Tumulus GUIDONIS, ultimi Regis Hierosolymorum; cum Sancta Cruce capti.

Ille ego Guido fui, Solymi pars ultima Regni,
Heu, magna imperii Guido ruina mei?
Hic ubi Iesseios cinxit diadema Nepotes,

Septigerosque diu nutriit aula duces.
Hic, ubi presserunt innoxia tempora dumi,
Divinasque nocens risit Arundo manus.
Hic itidem et gemma cinxi caput altus et auro,
Hic regale mihi dextera gessit ebur.
Victus in Abdario iam denique Marte triumphos:
Et sensit casum Crux quoque capta meum.
Parcite Balduini, Godefridi parcite manes,
Haec mihi res vestro more cavenda fuit.
Atqui Europaei reges ne parcite: Vobis
De culpis restat poena petenda meis.

XCVIII. De expeditionibus veterum in Terram sanctam.

Longa Palaestinas cum iniuria carperet Urbes,
Seruaque sub Phario fleret Iduma iugo,
Capta peregrinos optabant Moenia coetus,
Neglectasque diu squalida Templa preces.
Et limen, quod Aui tot quaesivere Patresque,
Tunc Patres coepit quaerere, coepit Auos.
Et toties genibus signata sacraria flexis,
Et toties udis tacta sepulcra genis.
Et toties calcata pio vestigia fletu,
Arida tunc longo consenuere situ,
Romanus sed sera Pater post quam induit arma,
Occiduas mittens ad pia bella manus,
Tullingi misere viros; misere Britanni,
Misit Iapygias Daunia turma rates.
Vidimus Ausonios, ensesque venire Sicanos,
Et Germanorum vidimus arma ducum.
Tunc solitis iterum viguerunt coetibus urbes,
Tunc iterum Tyrio sunt data iura mari,
Tunc iterum Solymi caluerunt marmora busti,

Tunc iterum notas audiit Ara preces.
Maiorum, dices, haec facta fuere, Fuerunt:
Facta sed haec cuius posteritatis erunt?

XCIX. In funere PHILIPPI Cardinalis purpurati.

Ausonii caperes cum Iura, Philippe, Senatus,
In domino Vestes erubuere suo.
Sed festina tibi cum stamina Parca secaret,
Emoriente repens pallor in ore fuit.
Et simul in tristem Vestes abiere nigrorem,
Purpureusque togae coepit abesse rubor.
Hinc suus ergo color iam desiit esse Galero;
Nempe suus domino desiit esse color.

C. In funere FERNANDI, liberalissimi Principis.

Pauper ab effosso ditescit turba metallo,
In terrae medios dum solet ire sinus;
O utinam has posset tumuli penetrare fodinas,
Eruta Fernandi plus daret una manus.

CI. De FURNIO Prodigi parentis aemulo decoctore.

Furnius a patria non degener indole potor,
Ingenio patriam vicit et arte gulam.
Singula convivis pretiosae pondera gemmae
Trivit, et affuso diluit illa mero.
Ipse prior cyathis instare capacibus, ipse
Sardonychata sibi fundere Vina prior.
Mox acies certare duci, vastare diotas,
Mensaque gemmato pota madere lacu.

Denique Vina suo quae quisque liguriit haustu,
Illa Senatoris singula Census erant.
Furnius haec adeo fuit inter prandia potus,
Ut, coenaret ubi, vespere nescierit.

CII. In Funus Amici, gelidissima hieme celebratum.

Tinxerunt calidis Veteres sua Funera lymphis;
Debet et haec aliquis spargere nostra latex.
Quid facimus, glaciata gelu cum lympha negetur?
Ex oculis haustas FUNUS habebit AQUAS.

CIII. In furaces Haeredipetas.

Furtivo manus ardeat Pyropo,
Et rapto gemat Arca sub metallo,
Et res patria crescat usque et usque.
Agris addere dum studetis Agros,
Census Censibus, atque inempta raptis;
Non sunt (quid dubitatis?) ista, non sunt.
Et si creditis esse Iura, non sunt,
Vos Accrescere tunc iubetis Assem,
Iussit tollere Cera cum Trientem
Expunctus queritur dolendus Haeres,
Quem pro divite praedio obtinendo
Versu Cera locaverat secundo.
Nam vos Dulcibus invidi CADUCIS
Ceram vertitis omnem; et arte magna
Ex Longis facitis breves tabellas.
Sed qui crescere sic iubetis AURUM,
Si recte memini, iubebit olim,
Vos Decrescere, ne timete, FERRUM.

CIV. SARMATA in foveam mellis prolapsus; et insperato ab Ursa extractus.

LUCUS Hyperboream, qua proximus aspicit ARCTON,
Tardaque pinifero sustinet ASTRA iugo;
Aerio plaudunt ibi feta Cubilia partu,
Indigenasque fovet plurima Quercus Apes.
Mellitos inibi sudant loca pinguia sucos,
Stillantesque tegit multa Caverna favos:
Nec desunt Ouibus sua, nec sua mulsa Iuvencis,
Sed capit Hyblaeas Ursus et Ursa dapes.
Forte per illa viam carpebat Tesqua colonus,
Ex aliquo cupiens tollere Mella specu.
Qui nemora ambiguus post quam exiit omnia, vidit
Denique odorifero consita prata thymo.
Vidit; et haec, inquit, redolentis copia floris
Omina quaesiti proxima Mellis habet.
Indagare iuvat. Vetus haud procul Arbor hiabat;
Et vetulae deerat tota Medulla trabi:
Sed Cava ne nullam retinerent Robora vitam,
Vivus in exanimi stipite Caetus erat:
Caetus Apum; magnis qui par Legionibus ibat,
Purpureos Florae cum popularet Agros.
Dixisses Hyblae nemus omne volare trabisque
Unius in vacuos omne migrare sinus.
His patrium faciebat opus Gens innuba cellis,
Condita securo sic rata mella penu.
At nimio Quercus demum saturata Falerno,
Ebria servatas ferre nequibat opes.
Melleus ergo latex super exundavit; et altum
In Scrobe fecerunt deflua Mulsa lacum.
Aequa solo iam Vallis erat, iam plurima cano
Desuper in Mellis creverat Alga, vado.
Sarmata cum trunci vidit cava robora; et amens
Non explorata coepit adire via.
Iamque propinquus erat, foveae cum captus hiatu,

Induit incautos Rore tenace pedes.
Utque pedes magis, utque genu subsidere sensit,
Utque deinde Femur cedere, deinde Latus,
Territus, o Superi defendite, dixit: Et inter
Dicta, repentinus fluxit in ora liquor:
Tunc trepidare miser, lentique Coagula mellis
Nil profectura dissociare manu,
Tunc pedibus, totoque diu contendere trunco,
Aegrumque ex alto tollere Melle caput.
Sarmata conatus tamen omnia et omnia, semper
Haesit in Hyblaeis Sarmata mersus Aquis.
Quare ubi fracta sibi succumbere robora vidit,
Institit externam poscere mersus opem.
Arua rogat, nusquam ullus erat. Rogat Astra, roganti
Tendere qui vellet brachia, nullus erat.
Interea bis Phoebus aqua se lavit Iberi,
Cynthia nocturnos bis Soror egit equos,
Nullus adhuc spondebat opem. Tunc membra lababant,
Raucaque defectus fugerat Ora sonus:
Nil, nisi de vivo restabat lacrima vultu,
Cetera semianimum membra Cadaver erant.
Ipse tamen cecinit prius hunc sibi praescia Lessum,
Mortua quam tumulo conderet ossa suo,
Certe, ait, ut multi tumulo meliore quiescant,
Dulcior est nulli quam mea tumba mihi.
Dixit, et extremo conversus ad aethera voto,
Nunc, ait. o oculis Astra valete meis.
Vos sola ignaris mea pandite funera Gnatis,
Nam vos sola meum Conscia funus habet.
Iamque oculos clausurus erat, cum visa repente
Intremuisse gravi stridula silva metu.
Nam fera, nescio quae, Vicino erupit ab Antro,
Et timuit visam territa silua feram.
Tunc, licet in Mortem properaret Sarmata rursum,

Sarmata fatali movit ab amne caput.
Monstrum informe videt Catulis comitata duobus
E mediis Siluae prosilit Ursa rubis.
Et celeri per trita Viae compendia cursu
Ambrosii visit cognita lustra meri.
Gratuitisque gulam dapibus non parca saginat,
(Nobilis o qualem pascis Hymete gulam)
Hic quid agat? dubius clamaret Sarmata? potae
Opportuna statim cederet esca ferae.
Cessaret? lenti moreretur glutine visci,
Mors habet exequias utraque paene pares.
Lenta tamen Mors est in Melle timenda: citatam
Ergo minetur, ait, mitior Ursa necem.
Sic parat apposito disponere brachia flexu,
Pasta suum in siluas dum sera carpat iter.
Mox ubi daps brutum saturavit Hymettia ventrem,
Auersumque lacu coepit abire pecus,
Rusticus extendens e lento brachia visco,
Insidiante capit terga ferina manu.
Hic laqueo captam se credidit Ursa, suoque
Impositis tergo Vincla coire seris.
Aduocat ergo omni Vires e corpore, donec
Tergi appendices exuat insidias:
Usque laboranti tamen imminet hamus et haeret,
Et premit ille magis, quo trahit illa magis.
Visa videre fuit Ceromate delibutos
Ridiculo Pugiles una Palaestra duos.
Utque diu paribus certatum est Viribus, Hostem
Traxit ab infausto fortior Ursa lacu.
Sic demum capis Ursa fugam, sic Sarmata vitam,
Sarmata mellito paene perempte vado.
I querere, et solis Mortem puta inesse Venenis,
Quo gula plus Mellis, plus gula Mortis habet.

FINIS.