Nec doctos satis, et parum politos,
Sed non arte rudes nec impudicos,
Hos Posthi tibi mittimus libellos.
Quos seu auctaria, sive nuncupare
Malis relliquias, nihil moramur:
Saltem, ne minus hos tibi probari
Quam quos ante dedi sinas, rogamus.
Quod si se tibi vindici probarint,
Non Tarpam quoque iudicem timebunt:
Aut hoc si magis est severus ullus.
Clara fati propagine
Iungunt manus in foedera,
Paulus que Magdalena que,
Iunctis revincti cordibus.
Adsit Deus connubio,
Quod sanxit ipse conditor,
Amoris et mysterium
Hoc esse iussit abditum.
Amoris inter filium
Ecclesiamque fervidi:
Quem nulla verborum potest
Aequare lingua pondere.
Sicut puellae virginis
Amore sponsus uritur:
Amor sic Christus suae
Flagrat perenni Ecclesiae.
Ut verba coniuges data,
Arraeque despondent pares,
Et vinculorum nexibus
Ambos iisdem copulant:
Sic voce verbi, mystica
Sic sponsione foederum,
Rerum, ille sponsus, arbiter
Suae fidem sponsae dedit.
Ut coniugium cuncta sunt
Quae possident communia:
Sic commodorum quicquid est,
Impertit idem Ecclesiae.
Ut coniuges dant liberos,
Tori feracis pignora:
Sic colligit coetum sibi,
Verbi, Deus, praeconio.
Qualis mariti attentio
Nuptam tuetur provida,
Virique nupta sedulo
Iussa antevertit obsequio:
(Haud sortis ambos horrida
Vis dira: non paenuriae
Proles egestas, non hiems,
Fidei tenaces separet:)
Sic subditam Christus sibi
Curat fovens Ecclesiam,
Rebusque servat asperis,
Nec in periclis deserit.
Hanc donec ad commercia
Vitae beatae transferat,
Nullaque turpem criminis
Sistat Patri labecula.
Haec nosse refert mutui
Nexos amoris vinculo:
Haec Magdalena , hae intimis
Sint fixa Paulo mentibus.
Sis sponse felix fertili
Soceroque certes semine:
Sis sponsa felix, aemulo
Matremque vincas pignore.
Gens Trautebula nobilis
Virtutis est insignibus,
Domusque fulget Fachsia
Tua Ludovice lampade.
Non absque liberis decet
Tam nobilem marcescere
Stirpem: sed ingenerariet
Novo subinde germine.
Taedas iugales Peleo
Olim paranti, caelites
Cuncti affuere, qui novam
Novo puellam coniugi,
Satu puellam Nerei
Claram, dederint in manus.
Quid dona refert dicere,
Quibus cumularunt nuptias,
Caelique rex et Tartari
Tyrannus, ac rector maris,
Et ceteris cum Diis Deae?
Sed haec fuere saeculis
Expertibus veri Dei:
Quibus profanus floruit
Cultus, pietasque non pia.
Haud ista poscunt numina
Deum colentes coniuges:
Non ista captant munera
Sanctae piorum nuptiae.
Donis adulter cum suis
Procul facessat Iuppiter ,
Et laeta furtis Cypria ,
Hinc vana tollat cingula.
Quid cum sacris iugalibus
Est Cinxiae ? Thalassium
Nescit, quod auctorem Deum
Agnoscit, atque pronubum,
Caeleste ius connubii.
Hic adsit hospes nuptiis,
Hic munerator, apprecor,
Quas cum puella divite
Clarus celebrat Curio ,
Iuris sacerdos integer,
Legumque doctus arbiter.
Quem patris aemulum boni,
Fideque spectatum sua,
Natale miratur solum,
Nuper probavit Gallia :
Doctoris atque insignibus
Auxit Basilea : quem sibi
Sperat patronum curia.
Nil hoc datore deficit,
Quicquid bonorum est undique,
Quae postulat necessitas
Vitae, tori beatitas.
Opes abunde suppetunt,
Victum culina suggerit:
Fruges ager, colles merum,
Prolemque lectus uberem.
Hectoris et magni subducens nomen Achillis ,
Callidus auspicio nominis augur ait:
Quem numero superas bis deno, quemque bis uno,
Priamiden vinces belliger Aeacide .
Victor eras quondam, dixi, Sigharte , putata
Nominis est ratio cum mihi rite tui,
Et, tibi quae nubit celebri sata stirpe, puellae,
Tercentum implentis pentadas, atque decem,
Vix undena tibi cum sit. Sed parce vereri,
Est tibi, qua superes, littera fronte duplex.
Seu vincare tamen, seu vincas, quod tibi vates
Auguror, haud veri providus usque parum:
Et vinci et tali ambobus vicisse duello
Dulce erit, et luctae pignus uterque feret.
Floreat o vestrum fecundo germine semen,
Ac Pelusiaci provocet uber agri.
Susannam sibi Balthasar iugali
Trautnerus sociat toro Siberam ,
Qualem filiolo suo iugari
Optaret genitor pius maritam:
Qualem filiolae suae iugari
Optaret genetrix favens maritum.
O par compositum probe! Quid illi,
Quidve huic rite precemur ominati
Faustis ominibus, bonis, amicis?
Hoc utrique precamur, ut parentum
Mensam tergemina hinc et hinc feracis,
Cingant germina laeta liberorum.
Ut vatis decus arduum Siberi ,
Veronae decus aemulum Siberi ,
Succrescat sobole incluta nepotum.
Quae, Rallae , vota vel tibi,
Vel Ursulae feram tuae,
Bona satis prosapia,
Et aemulis parentium?
Quidquid bonorum amoribus,
Quicquid piorum nuptiis
Fas est precari, amoribus
Vestris, precorque nuptiis.
Caelum benignum, fertiles
Agros, beata pascua,
Hortos amoenos, garrulis
Fontem obloquentem rivulis.
His addo rerum copiam,
Focum perennem, liberos
Probos, senectam floridam,
Et laeta pace tempora.
Hae vota mundi conditor,
Auctorque vitae coniugium,
Firmet potenti numine,
Uno triplex in numine.
Virum quod usque maceraret, feminam
Malum esse anakalon ??? refert
Novae Philemon conditor Comoediae.
Contra beatum praedicat
Probae maritum coniugis Siracides .
Utri fides habenda sit,
Stagiritaeis inclutus sermonibus
Facto Hertellius docet suo,
Sacrata iungens matrimonii foedera
Cum Barbara non barbara,
Satu puella nobili Pistoridum .
Auctor Deus connubii,
Obtemperantem iussibus sponsum suis
Faxit beatum in saecula.
Si, quod vetustas credidit,
Sunt auspicata, prospero
Quaecumque gaudent omine
Felicitatis nomina:
Quid ominari me novis
Par est tori consortibus,
Qui gratiosa nomina
Iohannis atque Annae ferunt?
Deus bonorum praebitor,
Uberque inudans gratiae,
Da nostra quod mens augurat
Ambobus, ut res comprobet.
Sit gratiosus, gratiae
Laetus Iohannes nomine:
Sit gratiosa gratiae
Quae gaudet, Anna vocabulo.
Amabilissimi omnium,
Musarum alumni, sunt virum:
Nutritus Eratus in sinu est.
Sponsus, serenus moribus.
Quas educarunt Gratiae,
Ornat lepor puellulas:
Cura Thaliae sedula
Ornat venustas sponsulam.
Novem sorores mutua
Et Gratias concordia,
Amoris insolubili
Astringit una vinculo.
Novos maritos copulet
Amor, fides, concordia,
Servetque iunctos, ut malae
Rumpantur Alecto ilia.
Quas offerebat Pronubae
Iunonis arae, victimis
Fel eximebat, immolans
Olim vetustas nuptiis:
Hoc innuens, connubii
Abesse debere a sacris
Bilisque virulentiam,
Iraeque amaritudinem.
Austeritatem nam meri
Suis referre moribus
Decet maritam, non aloes
Saporem amarae tetricum.
Ne sic palato nauseam
Movere possit coniugis:
Sed melle linguae ut concordiat
Severitatis fel suae.
Ergo beatum te quater
Themidos sacerdos candide,
Legumque Masce presbyter,
Tuae mariae moribus.
Cuius gravem modestiam,
Haud sorte nominis pari,
Condit lepos, et nescia
Amaritiei gratia.
Huius furare o gratiae,
Huius leporis saccharo,
Mente integra atque corpore
Sano, penuque divite.
Beatus est et prosperem
Rerum cadent huic omnia,
Quicumque toto pectore
Deum timet: verbis Die
Ait Propheta regius.
Quae vatis ore, quae Die
Abele praedico tibi
Deum timenti, cum tui
Consorte lecti Marthula .
Ambos timentes numinis,
Ambos piorum semine
Satos parentum, quis neget
Vere beatos, omnia
Nec auguretur prospera?
O te beatam Marthula
Talis viri connubio,
Quem Musae honorant, quem Themis
Lauri coronat frondibus:
O te beatam ter quater
Honesta, Abele , virgine,
Quae dat socerum tibi, suum
Qui nomen aequavit polo
Virtutis et scientiae
Sparsis per orbem laudibus.
Quod si Deus Tomingium
Iussisset esse longius
Nostrae superstitem scholae,
Non illa Ticino suae,
Non cederet Valentia ,
Celebritate gloriae.
Sed rara summis est viris
Senecta, Parcis ilicet
Manu invidia tollentibus,
Quiscumque virtus extulit.
At Cur acerbi refricans
Vulnus doloris, gaudia
Incesto vestra luctibus?
Facesse luctus, et dolor,
Qui strangulas praecordia:
Beatus es Sponse, et bene
Erit tibi cum coniuge.
Quae vota nuncupem tibi,
Tuaeque, sponse, virgini
Optatiora quam piis
Quae sacra spondet pagina?
O ter beatum, qui timet
Toto Iehovam pectore,
Neque ipsius de semita
Errore flectit devio.
Te dexterae pascet tuae
Labor, favore numinis:
Rerumque quas geris tibi
Secunda cedent omnia.
Te vitis instar prodigo
Coniux beabit germine,
Domum ambiente et fercula,
Quales olivae termites.
Haec nempe vitae commoda
Manent timentem numinis,
Spondente Pflamo , quae novis
Exopto sponsis, et precor.
Aurigam sibi poscebat spumantia Muldae
Traiectura cavo flumina lintre Venus .
Quam rate subvectam ripas cum sisteret ultra
Furmanus , ridens suaviter illa refert:
Dignus es, officio tali, non munere parvo,
Sed tibi quod placito maius amore damus?
Nec mora Coscinae iuvenem dignata hymenaeis,
En tibi naulon, ait, hoc bene vector habe.
Macte Auriga, tuis post graviter utere remis,
Remigii sterilis non labor huius erit.
Si fatui est, vani quod iactat opinio vulgi,
Prona maritali subdere colla iugo:
Qui posthac, quod fers cognomen, sponse tueri
A duro poteris crimine stultitiae?
Quod tua coniugii quoque porrigis ora capistro,
Quod Christiana tibi nupta novella parat.
Inter Lipsaicas tantum praelata puellas,
Quantum inter Danaas Laodamia nurus.
Sed nihil est, quod te multorum differat error,
Qui numero, haud veri pondere stare solent.
Iudicium vulgi caecum, perversaque mens est:
Qui sapit, illius somnia stulta fugit.
Prudentum ratio dux est: quam, sponse, secutus,
Quod cognomen habes, rebus id omen habes.
Macte animo sapiente, tuis laeta omnia tedis
Det Deus, hanc mentem qui tibi Kluge dedit.
Quemcumque caelitum favor
Prono tuetur lumine,
Hunc copiosa liberum
Ditat torus propagine.
Haec illa merces est tori,
Suis timentes qua solet
Deus beare coniuges.
Qualis vibratae brachio
Vis est valenti cuspidis:
Talis piorum prolis est
Firmo vigentis robore.
His ut sagittis sit gravis
Nuptae pharetra Lossi tuae,
Ac liberorum copiae,
Quos mille servat scriniis
Tibi taberna, comprecor.
Nec, si qua cordato fides
Est vati, in auras haec precor.
Maia creatum Cypridi
Statuit vetustas proximum,
Quae collocavit Gratias
Iuxta Suadae imaginem.
Illo arguens, in compari est
Quicquid voluptatis toro,
Hanc condientis poscere
Orationis pharmacum.
Sed coniuges hoc admonens,
Ut obsequendo mutuo,
Non exigendo atrociter,
Quae fert voluntas, impetrent.
Tu Grosiae Hermes sis tuae
Rulichi : at illa sit tibi
Contra Venus , Suadaque ,
Et una triplex Gratia.
Certetis ambo: affabilis
Tu melle linguae florido:
Haec castitate pectoris,
Amoris et constantia.
Facessat altercatio,
Et dissidentum iurgia:
Marita parendo impetret,
Et vir iubendo indulgeat.
Sic prole multa liberum
Vos auctet, atque commodis:
Sui timentes numinis
Qui ditat, ornat, protegit.
Qui thalamos ambit primae post fata maritae,
Aequoreas fracta bis rate sulcat aequas.
Graecus ait, sed tu Graeci nil somnia curans,
Tertia iam thalami sacra Iacobe paras.
Nec tibi bis fractae tanti est iactura carinae,
Ut viduo malis nocte iacere toro.
Scilicet est satius taedas iterare iugales,
Quam cupido caecas pascere corde faces.
Paulus ait: Pauli ne te praecepta sequentem
Paeniteat, faxit pronubus ille Deus.
Si (quod rumor ait) res est mala ducere nuptam,
Quid modo ter sponsus vis Iacobe tibi?
An fallit, veri rumor non providus auctor?
An malae faciunt hoc tibi dulce malum?
Hesperidum quibus haud malis tibi mala sororum,
Hoc est, haud stulte macte Iacobe sapis.
Fertur Lacaena divites
Ambisse Troum copias:
Formamque sectatus Paris
Solvisse classem dicitur.
Sed quem Diis prudentia
Aeqat, nepos Arcesii ,
Pudore captus, coniugem
Despondit Icarin sibi.
Quid his, quid istis nuptiis
Evenit? Horum scilicet
Ut invidendus plurimis
Esset torus conubii.
At ominosae adulteri
Adulteraeque nuptiae,
Cur interiret funditus
Causae steterunt Ilio .
O te beatum Seibe
Qui maluisti providi,
Quam non habentis cor Phrygis .
Videri Ulyssis aemulus.
O qui tibi mentem hanc Deus
Dedit bonorum praebitor,
Tuae velit te coniugis
Frui valentem moribus.
Fallax pecuniae est fides,
Fugaxque formae gratia:
Sed moribus constat suum
Post fata victurum decus.
Insigne corporis decus
Est forma: formae serica
Vestis: decorem vestibus
Ornatus addit aureus.
Sed feminam nec purpura.
Nec uniones Indici ,
Nec pulchritudinis nitor,
Nec magna dos parentium
Commendat in tantum viro,
Quantum modestiae comes
Adiuncta diligentia
Nam quae pudoris indiget
Decore, quantumvis suo
Decora vultu, quamlibet
Cultuque compta byssino,
Non est venustior sue
Quem torquis ambit aureus.
At sicut est custos bona
Pudicitiae modestia,
Qua perdita, nil feminae
Salvi dein relinquitur:
Sic rem domumque sobria
Laremque diligentia
Servat, suaque liberum
Curam gerit solertia.
His dotibus cum praedita
Monave nupta sit tua,
Quid amplius rerum tibi
Optes, Gyge o beatior?
O illius modestia
Saltem atque diligentia
Longum furare, o patriae
Gentisque Selenites tuae.
Quid tibi vis, Plesi , tanto qui turbine rerum
Audes legitimi foedus inire tori?
An vitae captas sociam, curaeque levamen,
Quam cumulat peior quaeque priore dies:
Omnia languentis dum mundi effeta senectus,
In peius, iam iam fine ruente, refert?
Haud stulte, mihi crede, sapis: nam dura laborum
Ut melius gemina sarcina fertur ope:
Sic fidae non est consortis certius ullum
Auxilio, quotiens cura dolorque premunt.
Queis vacuus sis opto: sed hoc quae degitur aevo,
Quando illis nullum vita carere sinit:
Quae vincit lepidas, quas colis ipse, deas.
Eventura precor: risu Iustina labellum
Laxat utrumque, pari par age, sponse, refer.
Quaecumque cernis ambitu
Hoc orbis amplo corpora,
Aut segregata partibus
Videas remotis invicem:
At mutua seu glutinis
Aptarier compagine:
Aut unione corporis
Calescere atque spiritus.
Par ratio matrimonii,
Iacobe , quod vel intimis
Amantium se mutuo
Unitur aptum cordibus:
Vel dotis atque liberum
Compingitur consortio:
Vel compari libidinis
Coniungitur commercio.
Dic, quae trium sit optima,
Dic, sponse, quae coniunctio:
Haec nempe, quam tibi unice
Tuaeque Mariae precor.
Ut apta vobis duplici
Sit una mens in corpore,
Opes, amici, liberi,
Domus, focus, communia.
Non auditur aut meum
Vos inter umquam, aut non meum:
Quae damna voces publicis
Dant rebus, exulent toro.
Una superstitio certis quae sacra diebus
Astringit, Maio nubere mense vetat.
Sed qui iura toro sanxit Deus, arbiter aevi,
Exoluit tali foedera sancta metu.
Auspicioque suo coeptum fortunat amorem,
Quo tedas, quo tu mense dieque pares.
Illum ergo casta venerans cum coniuge sponsus
Illius auspiciis omina nulla timent.
Macti animis ambo, macti iuvenilibus annis,
Et morum raris ingeniique bonis,
qui luce hac olim mellis caelestia dona
Depluit Isacidis vasta per arva Deus,
Irroret vestrum genitali semine lectum,
Ubere agrum cumulans, pane meroque larem.
Ut enitet circumdatus
Auro pyropus, flammeo
Vincitque noctem sidere:
Sic nupta prudens et pia
Viro iugata compari,
addit decus connubio,
Vitaeque differt nubila.
Talis, Dubene , quam tuum
Nunc Margaris scandat torum:
Omen reapse nominis
Sui tuique comprobat.
O unione te quater
Tali beatum, quo tibi
Non mavelis quod educat
Fecunda gemmarum India .
Et te beatam non minus
Tui mariti dotibus,
o Margarita , dotibus
Morum bonorum et artium.
Donis mydae potioribus.
His addat affatim, precor,
Vitae Deus compendia,
Prolem obsequentem, corporis
Mentisque sanae commoda.
Aeolostichon Liber Secundus
Iam mihi, iam totum redit exspectata per annum,
Agniferi vatis nomine clara dies.
Agniferi pariter vatis memorabilis ortu,
Atque eundem fastis nobilitata Ducum.
Saxoniae procerum fastis augusta duorum,
Quorum dimidium nominis illa gerit.
Salve clara dies, et luce celebrior illa,
Qua cum fratre Remum Martia Roma dedit.
Salve festa dies, vultumque revertere laeto
Hoc semper vultu, vel meliore, redi.
Te redeunte, lepos redit et sua gratia mundo,
Solemnes et agunt oppida, rura, choros.
Saxonis exultat tellus cum Misnidos arvis,
Et cum Tyrigetum Francidos ora solo.
Otia ducit ager, cum vomere cessat arator,
Nec solitum terrae rusticus urget opus.
Sed passim accensos stipulae crepitantis acervos
Congerit, et flammas transilit ipse suas.
Turbaque vernarum tendunt umbracula fronde
Chaonia mensis, Chaonia toro.
Omnia sunt operata iocis, neque laetius ullum
Hoc uno series annua tempus habet.
Ipse etiam indulgens ad gaudia publica lucem,
Prorogat aestivo Phoebus ab axe diem.
Dicamus bona verba, simul laetemur ovantes:
Quisquis ades, Genio carmina laeta canas.
Obtundant Genium gratantum ad pocula cantus,
Iactantumque hilares ad sua vota manus.
Nec cyathos numeret potantum annosque precantum,
Trisseclisque annos ebibat ipse senis.
Vos quoque Pierides , quas pro Phorcynidos undis,
Nunc tenet aureola flavus Elister aqua:
Vos decet alterno percurrere pectine chordas,
Et similes chordis edere voce sonos.
Vestra dies haec est, vestris quae sacra patronis
Una celebratur per duo liba dies.
At tu, perpetuum cui vernant floribus horti,
Et nemora omnigeno frondis honore micant,
Necte pares Zephyriti pari de flore corollas,
Rutae bina pari fertula flore liga.
Quae caput incingant viridanti germine fratrum,
Luciferi roseo pulchrius orbe caput.
Quod decorat blando maiestas regia vultu,
Oraque spectantum pellicit, atque fugat.
Laudaret faciem livor quoque mortuus in qua
Vivit avus geminus, conspiciturque parens,
Ingeniumque suis maturius enitet annis,
Et mores referens prima iuventa graves.
Flore caput viridi fratrum vinctura bonorum
Aeternum servans frigore, sole, desus,
Salve ruta mihi, qua non ferrugine tinctas
Maluerim violas, atque cruore rosas,
Non thyma, non croceae flaventia lumina calthae.
Non hyacinthe tuas aut amarante comas.
Tu crudis inhibes metuendos morsibus angues:
Nec vires pateris virus habere suas,
Privignis quotiens pocla infecere novercae,
Miscueruntque mala dira aconita manu.
Tu reparas caecis caligine lumen ocellis,
Et recreas acri languidum odore caput,
Tu febris sedas horrorem pota trementis,
Inque oleo praesens est medicina tuo.
Tu matrisque faces natique volatilis acrum
Excutis et superis arma timenda premis.
Tu quoque, cum caeli morbo, contagia serpunt.
Fers dubiis, media peste, salutis opem.
Salve ruta Ducum clypei o insigne meorum.
Germine Caesareum cingere digna caput.
Et cinctura olim, si quid praesagia vatum,
Si quid habent veri sidera fixa polo.
Auguror, evenient, sed meliore, Geni .
Quisquis in hac pictos tabula vultusque manusque
Conspicis, Astraeae simulacrum in imagine parva:
Sic oculos, sic (crede) manus, sic ora ferebat,
Cum, nondum spreta terris pietate, solebat
Mortali sese terris ostendere coetu,
Saepius atque domos praesens invisere castas.
Huc ades, o Clio , quae temporis acta beati
Condita mente geris memori, ac virginis huius
Signa doce, et mecum picturae arcana revolve.
Quandoquidem scelere imbuta tellure nefando,
Haud ulli nunc viva Deae datur ora tueri.
Tu quoque, si vacat, exigui mihi temporis usum
Indulge, decus o gentis Pistoridos ingens,
Hartmane , Augustam cuius non paenitet aulam:
Dum meditata tibi refero, dictante Camena .
Fallor, an haec speciem reddentis iura figurat,
Et populi fasces, regnique tenentis habenas?
Iam primum, castae quae Virginis aspicis ora,
Atque oculorum orbes radiantes lumine recto,
Collaque plaudentes alterna lege capilli,
Candorem moresque notant sine crimine culpae.
Nec fuco saeclique sui ferrugine tinctos:
Ordinis et curam, nec laevum mentis acumen,
Quod iacet abstrusum latebris educere verum.
Hinc auresque vides velantes tempora binas,
Quas parti iudex accommodet aequus utrique,
Atque stolam molli plangentem verbere talos,
Quae sulcis spiraque carens, haud syrmate longo
Verrit humum, qualis stellatae cauda volucris.
Nam veluti, partes qui, quam cognoverit ambas,
Ius uni dicit, censeri iudicis aequi
Nullus honore potest, quamvis pronuntiet aequum:
Sic illum gravitas ornat, non horrida rugis,
Et nullo vultus aliis ingrata rigore,
Nec specie fucata levi, nec melle politi
Sermonis, diro celans in pectore virus,
Insidiasque struens, iurisque repagula frangens.
Sed quid ego clypei munitum tegmine pectus,
Et squamas video loricae ex aere rigentis?
Scilicet haec valido suffultam robore mentem
Indicat atque animum mortis terrore vacantem.
Quique, nec irasci velit, aut inflectere sonti,
Nec prece, nec pretio, recti iustique tenorem.
Sed placidus delicta domet, nec dentibus umquam
Horrendum infrendat, fremitu nec verbere poscat.
Quid sibi vult porro libri, libraeque bilancis
Gestamen, cubitus quae dexter sustinet ambo:
Inque manu cornu, promis et flore refertum?
Discitur, ut tutela reis sit, copia fandi,
Et studia in mores abeunt: vitaeque magistra,
Normaque iustitiae est, sacrata scientia legum.
Scilicet hanc, cum pace Fides , complexa sororum
Unigenas coetus, colit et sibi destinat urbem:
Fertilis hanc uberque soli, et fecunda bonorum
Congeries ditant, arisque aurique supellex,
Qua posuere suo Musae cum fratre penates,
Atque aequi consulta Themis . procul exulat inde
Bellorum rabies, et cruda licentia ferri,
Et vis et resides agitans discordia cives,
Hirtaque barbaries Cyclopum educta sub antris.
Ac velut in trutina, sub iniquo pondere lancis,
Cum quid hiat, vel quid protuberat, angulus aequa
Parte coire nequit, ligula nutante superne,
Alterno scapus dum pressior orbe vacillat:
Sic iudex iusto libellae examine causas
Pensat et aequata ius in lance cuique rependit,
Legum scita sequens nulli temeranda sacrarum,
Atque peritorum iuris decreta virorum:
Temperet ut facili durum bonitate rigorem,
Ad culpae tardus poenas, ad praemia velox.
Hoc librae sibi nempe volunt elementa bilancis,
Quae neutro inclinans digitis pellentibus exit.
O ternis caput Anticyris sanabile nulli,
Cui plus in causam fallacis norma cerebri,
Quam leges et iura valent tot prodita libris,
Quique alba pariter lites decidit amussi.
O quotiens illum perrumpere vincula iuris,
Aut aeris malesuada fames, aut gratia coget,
Aut odium praeceps, et veri prodigus error,
Aut oculos vani praestinguens fulgor honoris.
Leges tolle, metus aberunt, et frena capesset
Effera vis, spernens laxatis iuris habenas.
Nec iustum iniusto poterit, fugienda petendis
Secerni, nomenque nefas virtutis habebit.
Leges tolle, ruent convulsis moenibus urbes,
Indutique agrestum animos, in prisca reverti
Antra volent homines, silvas, ac lustra ferarum.
Leges tolle, labat vitae decus, et simul omnis
Disciplina perit, viventi more perempto.
Dixerat haec Clio , gladii cum quaerere causam
Occoepi, causam quaerenti subicit illa.
Nequitia vitiisque bonos amor arcet honesti,
Vix cessant peccare mali formidine poenae.
Quos ergo frenare nequit moderamen honesti,
His culpam gladii censura recidat oportet:
Ut quos illecebris effrena licentia luxus
Suasit, eos poenae regimen compescat habenis:
Qua sine nulla potest res publica ferre senectam,
Iustitiaeque tenor constare ferentibus annis.
Ergo Themis merito districtum sustinet ensem,
Spectantem mucrone solum, quem laeva capessit,
Nempe quod ad veniam magis est, et praemia laudis
Proclivis, poenae quam vindicis ad tormenta.
Quisquis enim multis alitur, miserisque nocentum
Suppliciis fruitur, ferus est, legumque videtur
Usurpare sibi vindictam blanda potestas
Lenibus imperiis peragit, quod nullo cruento
Vis mucrone potest, mandata fortius urget.
Quem iuvat hoc, alius studeat feritate timeri,
Intonet et flagris, et acuto fulminet ense,
Indulgens animo, nec causae gnarus, et aequi:
Tu gladium sine caede geras, nisi forte malorum
Improbitas, alieni operis facienda requirat
Officia et gladium, in fontes distringere cogat.
Mirabar post arma pedes, sine tegmine pellis,
Quos basis excipiens firmat quadrata gemellos:
Cum Dea, sensit enim mirantem, talibus infit.
Non est iustitiae nigris via caeca latebris,
Nec dumorum hamis, aut sentibus horrida densis,
Nec Labyrinthea involuit ambage sequentem.
Devia iustitiae non est via, limite lato
Quae sistit, iuris vestigia certa legentes.
Hac iter insistas pronum, legumque sacerdos,
Et quisquis populi fasces, et sceptra capessis,
Non hominis ius exercens, sed vindicis almi.
Hac iter ingressum servat Deus, arbiter orbis,
Augustum imperii columen, quo praeside numquam
Iustitiae frigebit amor, legesque silebunt.
Hac iter ingressi, quorum tu sanguine gaudes,
Quam tibi maiores, maius decus ipse futurus,
Hartmane a recti non deflexere bonique
Tramite, Iuridici pars admiranda senatus.
Discite iustitiam, et legum non temnere legem.
Si, prisca quod gens autumat, sunt virgines,
Iovis satu ter tres sorores editae,
Cur matre natum Calliopa nos credimus
Vatem, sua qui fraxinos traxit lyra,
Cursusque fluminum est moratus incitos?
Cur matre Rhensum Terpsichora , Urania Linum
Cretos, vetustas non inepta prodidit?
Non ergo caelibus fuere, nec tori
Rudes iugalis, quae dederunt liberos:
Harum nec asseclas in algido decet
Strato, carentes compare exolescere:
Quod Baduellus hoc catus libro docet.
Tu caelibatum praedices cuculliger,
Auceps luparum, castitatis proditor,
Mea cubare me iuvet cum coniuge.
Bellus homo est, bellos iungens Baduellus amores
Accubet ut docto casta puella viro.
Nil est ingenio, nil morum dote bonorum,
Pulchrius amborum nil quoque coniugio.
Non, quo more olim vulpes mutilata stabellum,
Deformitatis ut suae ipsa dedecus
In turba occultaret, onus praecidere caudae
Vulpecularum vafra suasit coetui,
Auctor coniugii, vitae suasore iugalis,
Ero, libello hoc docte compater tibi
Iam coniunx ego septennis. Non illa bonorum
Sed suasionis sunt malorum propria.
Ipse legens hunc et relegens, quo castior alter
Vix est, venustus aut libellulum:
Consiliis utere tuis, num caelibe malis
Algere lecto, quam calere compari.
Indulget talis iterum nucibusque relictis,
Qui sibi avet tenerum conciliare gregem.
Induit et pueri captum moresque Magister,
Qui docta pueros imbuere arte parat.
Est labor in tenui, tenuis sed gloria non est.
Si qua venit, tali munere parta, viro.
Quae te Lyttichi manet hoc post fata labore,
Quem navas pueris commodus, atque scholis.
Grosius haec patriae renovat monumenta, sepulta
Oblivionis paene iam silentio.
Quod dignum tanta pretium pietate meretur?
Ut gaudeat vita, dedit quam patriae.
Vivere nempe bis est, vitam natalibus arvis
Quacumque prorogare diligentia.
Luce carens, radiis collustro tecta serenis,
Quo careo, hoc aliis me dare posse negas?
Ipsa oculorum expers, nec cernens quicquid ubique est:
Sum tectorum oculus, per me domus omnia cernit.
Christophorum tegit haec Olscenum terra sepulcro,
Qui spes patris erat, qui genetricis amor.
Heu breve vita bonum: post senos occidit annos,
Nec matrem quod erat, nec sinit esse patrem.
Sed Christo fruitur, dederat qui nominis illi
Dimidium, totum vivere moxque dabit.
Tu, cui forma triplex regis mentitur Iberi ,
Fidemque famae derogas,
Dictis parce tuis: seclis maiora vetustis
Nunc audiens miracula:
Quaenam dic. Animas tres uno in vate Sibero :
Unam poetae, Sirmio
Inter quem iactat cives, aliamque Tibulli ,
Et tertiam Propertii .
Discerptum loris quia sanat Amazone natum,
Ascitus superis est Iovis ille nepos.
At tu Stigelii lacerum qui corpus Adame
Colligis, ac reddis singula membra sibi:
An non hoc debes Epidaurius alter haberi,
Atque celebrari laudis honore paris?
Quin tanto maiore nites, quanto fuit olim
Viribus ille tuo vate, Sibere , minor.
Tu rerum quodcumque geris, committe supremo,
Omnia qui fecit, facta regitque Deo.
Ipse bonus faciet, cedant ut cuncta precanti
Ex votoque tibi, vota supraque tibi.
Eius ab arbitrio via stet tua, resque domusque:
Diriget ille viam, remque domumque tuam.
Cum caneret reges et proelia Tityrus olim,
Aurem illi vellens Cynthius admonuit:
Pascere oportet oves pastorem, dicere carmen,
Cum silvis valles quod resonare iuvet.
At Reusnere tibi proceres atque arma canenti,
Latoides aures commodat ipse suas.
Atque ait: o seclis peioribus edite vates,
Sed nullo veterum carminis arte minor,
sic eat: et par est meditari Caesare dignum,
Caesarei insignem nomine vatis, opus.
Exiguum colito, laudato ingentia rura,
Docens colonos aît poetarum Plato .
Tu simul historiae campos, Reinere , per amplos
Erras, vireta perque amoena annalium.
Ingeniique stilo colis haec, torpere nec illos
Sinis veterno, non subactos vomere.
Par in utrisque labor, par est solertia, laudis
Manetque cultus par utroque gloria.
Ergo laude magis tuus est, quam crimine dignus
Reinere sudor, quo domus Bernsteiniae ,
Quae terris merita, et titulos aequavit Olympo ,
Transcribis aevo gesta cum primordiis.
Haud cultu ullius stirps tam longaeva colentum,
Quam seminari talibus scriptis potest.
At veluti sata humus multo cum fenore reddit:
Sic quod laboris est suorum stemmati
Impensum, referet fatis erepta tuarum
Vivacitate paginarum gens memor.
Non labor in tenui est, tenuis nec gloria, chartis
Stirpis vetustae origines intexere.
Dum Zollere tuos febris depascitur artus,
Continuoque aestu pectus anhela coquit:
Parcite crudeles, Themis inquit, parcite flammae,
Torreor heu vestra, torreor ipsa face.
Creditur indigne nasci, nec vivere digne,
Per quem non natus vixerit alter homo.
Ergo quae prolem est Kunigunda enixa gemellam,
Et nasci, et semper vivere digna fuit.
Sic etiam vivit. Quam fatis namque reliquit,
Hanc natis vitam contulit ipsa suis.
Sic fratrem Pollux alterna morte redemit,
Sic geminos mater dum parit, ipsa perit.
Debemur rapidis nullo discrimine fatis,
Serius aut citius mors sua quemque manet.
En ergo, Vere novo, lucis producta sub auras,
Martis amor blandae, spesque, Maria patris.
Praecipti cum messe, nigris summersa tenebris
Condor humi, matris cura, dolorque patris.
Centum nata dies, ter vicenosque novemque:
Pars quorum somno quanta peracta fuit?
Sed mihi Vere tamen longe est optatior aestas,
Ad superos obitu quae mihi pandit iter.
Haec est vita, sed hic nobis quod degitur aevi,
Quam nihil heu vitae, omnia mortis habet!
Doctoris clarus titulo, atque insignis honore
Illo, quem Graia regula voce notat.
Hic tumulum Donatus habet, cognomine gaudens
Quod Macedum quondam facta dedere duci.
Pulchrum est cognatae celebrari nomine gentis,
Pulchrius est meritis nomen habere suis.
Hic prope cognatos cineres Reinfridi humatur,
Implens mensuram nominis, arte pari.
Quae dedit exortum Friberga in luminis oras,
Lumine nunc cassum pulvere terra tegit.
Sed necis immunis mens, et post funera virtus
Quae vivit, caeli templa beata colunt.
Fama est, alterno fraternam funere mortem
Pensasse Castoris gemellum.
Me quoque, par pietas terris decedere iussit,
Ut luminis succederet mox,
Anniculo mihi defuncto, germanus in oras.
Cum motus hoc amore Christus
Unicus ille sator vitae, genitorque salutis,
Pro morte qua fratrem redemi,
Aeterna mihi luce frui dedit, aethere summo,
Inter beatorum cohortes.
Sic ambos superare iuvat, me limine caeli,
In aedibus fratrem paternis.
Marmora parva vides, sed quae cessura, viator,
Non sint Mausoli Pyramidumque minis.
Hic inter patris et quinarum faxa sororum,
Invenit tumulo virgo Mariae locum.
Quae patre Tomingo sata, quae cognomine matre,
Funica cui titulum gens, probitasque dedit,
Non meritis tamen, et fama contenta parentum,
Adiecit cumulum laudibus ipsa suis.
Heu vitae mora parva bonis! Vix addita lustris
Quarta tribus fuerat messis, et ipsa fuit.
Et tibi dant Musae tumulum, tumulumque coronant
Floribus, atque suo carmine Iane notant.
Quarum cultor eras aevi florentis in annis,
In sua quam te Mars castra vocaret atrox.
Mons Annae vitam tibi, Lipsia contulit artes
Aonidum , leges tradidit atque sacras.
Hospita te vidit Bohemia , cognita tellus
Macromanorum Boiariaeque tibi est.
Post aluit studiis operatum culta Vienna ,
Teutoniae murus Pannoniaeque decus.
Mox Styriae te vexit amor circum oppida, gratum
Gratiaque intranti praebuit hospitium.
Quid loquar Hesperiae quas dein peragraveris oras,
Quaeque latente istic numine nomen habet?
Longa referre mora est, Latio quas videris orbe
Urbes, et populos, moenia, templa, lacus.
Atque operum stratas moles, aequataque passim,
Annorum impulsu, celsa theatra solo.
Hinc te regressum Germanidos excipit ora,
Quam Rhenus bifido fluminis amne rigat.
Sturmius Ausoniae nitor et facundia linguae,
Eloquii tenuit te quoque melle sui,
Cum te Vagiones , cum cognovere Tribocchi ,
Atque armis celebres fortibus Helvetii .
Urbs iacet Arctoi ripis contermina Rheni ,
Olim quam Nemetes incoluisse ferunt.
Caesaris huic Spirae nomen fecere cohortes,
Nunc Camerae titulos imperialis habet.
Hic tibi iudicii priscos cognoscere ritus,
Caesareique datur discere iura fori.
Alternat Musis Martem Tritonia Pallas :
Palladis exemplo te quoque bella iuvat
Mitibus Aonidum studiis mutare, secutum
Castra Getas contra Caesaris auspiciis.
Testis erit tibi virtutis Schoneichius heros,
Bellorum solers arbiter imperii.
Quo duce Pannonio vix tum regressus ab Istro ,
Impiger ad Gothae moenia tendis eques.
Hinc reducem Hallensis tandem te suspicit aula,
Praefectique vicem mandat onusque tibi.
Hic ubi praeruptas arx Gebichstenia rupes,
Montis et ostentat moenia fixa iugo.
Hic operam curaeque tuae studiique fidelem
Navantem, bis te quina fatigat hiems.
Orabas requiem lassatus pondere rerum,
Oranti requies est data grata tibi.
Sed quae natali sperabas redditus arvo,
Otia pacata mente quieta sequi:
Ac patriae montes inter reptare salubres,
Digna bono curans et sapiente viro:
Illis certa magis superum tibi sede recepto,
Aeterna Christus cum requiete dedit.
Omnibus erepto curis vitaeque periclis,
Quae cumulat peior proxima quaeque dies.
Felix morte tua salve mihi Iane valeque,
Perpetuum salve, perpetuumque vale.
Certus amicitiae cultor, tuus alter et ipse,
Hunc tumulo titulum donat Adame tuo
Bersmanus , primis olim tibi iunctus ab annis,
Et studii consors, et patriae, et generis:
Nunc desiderio languens, quia, te sibi rapto
Dimidia coepit parte carere sui.
Hoc felix: quod, quem sibi consuetudinis usum,
Truncato invidit stamine Parca , tuae:
Hunc caelo reddet mox fructu usura perenni,
Vitaque mortifera non resecande manu.
Interea terram, manesque obtestor amicos,
Vos ut pacati, tu levis esse velis.
Quod Graiam simul illustras Latiamque loquelam
Sol utriusque splendidus,
Ex re nomen habes, non natum forte, Caseli .
O litteris saltem tuum
Aspiciam fulgere diu iubar: haud ego noctem
Verebor ignorantiae,
Barbariae obscurumque chaos, quae saeva ruinam
Cultis minatur artibus.
Siste pedem, quamvis gressu properante, viator,
Atque morae pretium paucula verba lege.
Conditur hac David Utenhofus mole sepulcri:
Si nescis, claro sanguine clarus eques.
Qui cum nominibus tituloque niteret avorum,
Extulit ipse suae laudis honore genus,
Dum fortem meritis implet, virtutibus aevum,
Ingenium cultu, moribus eloquium,
Heu fragilem vitae florem! Coburgidos aulae
Qui modo florebat gloria, morte iacet.
Ac desiderium ducibus luctumque relinquit,
Exoptanda illis cum sua vita foret.
Omnia sunt hominum mortalia: sola perenne
Post obitum nomen fama superstes habet.
Iacobo hic sacer est dies Tomingo ,
Iacobo sacrum agat diem Tomingo ,
Quisquis Lipsiacae frequentat urbis
Doctis culta sororibus Lycea ,
Et Phoebo simul et simul Minervae .
Spinosae procul hinc abite curae,
Et luctus, genitor molestiarum,
Et si quis dolor eliquat medullas.
At tu laetitiae pater Lyaee
Adsis, cumque ioco Sales faceti:
Nec desit lyra, quae citet choreas,
Quae dulces genio citent choreas,
Adsint naulia, barbitique cantus.
Laetis atria rideant cachinnis,
Festis atria perstrepant choreis:
Nullos hac videam die dolentes,
Quae Iani quoque provocet Calendas:
Qua se haud Perusio minus Sverinum
Nec Senis decus extulisse iactat:
Dato antistite iuris atque legum.
Quo nato, sibi Teutonis superba
Palmam vendicat ora Gallicanam .
Euterpe genio ocius corollam
I, necte e violis, marisque rore,
Atque his intege amaracum, rosasque,
Ut suaves ita misceant odores.
At vos interea favete linguis,
Cum trino Charitum choro sorores:
Vestra est ista dies, favete linguis:
Ac vestro bene comprecatae alumno,
Atque hanc atque alias rogate messes
Sano ut corpore transfigatque mente.
Qui vitam impertit multis, et vivere longum,
Et numquam manes dignus adire fuit.
Tu facis hoc Reinere , tuae pariterque Camenae ,
Quae vitam reddunt post sua fata viris.
An non his igitur benefactis dignus es aevo?
Sic est: sed vitam cui tua Musa dedit,
Grata tibi reddet. Brenni quae sanguine gaudet,
Et famam trifido terminat orbe, domus.
Videre thesauros aventi regios,
Non aeris argentique vim reconditam,
Non pondus auri, non tholis donaria
Suspensa, fusis nec recepta ex hostibus
Spolia, sed aspicere ad amicos imperat
Orbis monarcha subiugavit Alexius ,
Hos arbitratus nempe thesauros suos.
Tu scripta Laurenti manu sodalium,
Quaecumque et undecumque promptum est, colligis:
Et eruditione praecellentium
Servas virorum sempiternam memoriam:
Ac cariorem ducis hunc gemmis librum,
Undisque Lydus quas agit amnis aureas.
Nec falsus es mente, quoniam possessio
Non est amicis ulla certior bonis,
Arabumque gazas vincit eruditio.
His opto longum gaudeas kamelios ,
Longumque coetus te colat sodalium.
Post annos sex, postque decem quinquennia vitae,
Haec raptam condunt marmora Dorotheen .
Quae Zigelorum sata semine, matre ferebat
Maldicia clarum nobilitate genus.
Genteque Pistoridum generosos nupta Simoni ,
Ter quater hunc fecit pignore feta patrem.
Ferre negat titulos natorum saxea moles,
Et matris laudes, et patris atque viri:
Laeta quibus, laeti si quicquam haec saecla tulerunt,
Dotibus egregiis auxit utrumque genus:
Praecipuum matrona sui decus ordinis: atque
Vincere Cumaeam stamine digna colum,
Si mala virtuti par aevum Parca dedisset.
Sed quod ei Lachesis non dedit, illa dabit.
Omnia sunt hominum fatis obnoxia leti,
Virtutis nescit vivida fama mori.
Nomine gaudebam Christi de nomine ducto,
Quem lapis hic raptum contigit ante diem.
Fausto patre satum cognomine: sed mihi fausti
Quod fuit, omne tuo sanguine, Christe , fuit.
Namque tua salvo nece, vitae laetior ortu
Est obitus, vitae qui patefecit iter.
Digna sopho laus est abstrusas pandere causas,
Laus est iura necis frangere digna Deo.
Tu praestas utrumque Simon , sophiaeque peritus ,
Et medica aeternum nomen ab arte ferens.
Dum pariter tenebris naturae lumina praefers,
Atque salutifera fata moraris ope.
Quis neget ergo sophi laudes te iure mereri?
Divini laudes quis neget ingenii?
Cur tumuli servat custos in limine Pallas ?
Qui iacet hic, armis claruit atque toga.
Maxima Iohannes Lösserae gloria gentis,
Nobilitatis honor, militiae decus.
Testis Erenburgum bellorum insignibus ausis,
Testis Mauricii Peina cruenta nece.
Et tu Christicolae Mahometice sanguinis hostis,
Gothaenaeque arcis moenia iacta solo.
Nestora consiliis vicisset, fata morantem
Ni truncasset ei Parca maligna glomum.
Nunc raptum ante decem vitae quinquennia luget
Patria, consiliis non habitura parem.
Hospes, quem cernis tumulum pro corpore magnum,
Infantis pueri membra pusilla tegit.
Quem sibi primitias Oetwini seminis, aevi
Abstulit in primo limine, qui dederat.
Mors tibi testis erit, properata funeris hora,
Inter mille alios hunc placuisse Deo.
Prodit honos tumuli, maestum genitoris amorem,
Maternas lacrumas, qui madet imbre, lapis.
Epigrammata aliquot de Graecis expressa.
Stravit humi, evulsam penitus radicibus imis
Florentem platanum me, gravis aura Noti
Quam Bromio lotam, rursus Iovis erigit imber,
Frigore, Sole, imber suavior ille mihi.
Perdita sic vixi: potu nam sola Lyaei ,
Inflexis aliis recta magis videor.
Grammaticae si summa artis primordia spectes,
In primo diras limine quinque legis.
Iram namque refert primus, noxamque secundus,
Et Danaum innumeras versus habet lacrimas.
Tertius Orco animas et fortia pectora mittit,
Quae canibus quartus dat lanianda feris.
Quintus pascit iis volucres, Iovis explet et iram:
Hinc ars nempe operas inchoat illa suas.
Inter quinque igitur diras, et quinque ruinas,
Quid mirum est miseros degere Grammaticos?
Sucula, bos, et capra mihi periere rapina:
Causa patrocinio quae peragenda tuo est.
Nec mihi cum Othryade quicquam est, aut Thermophylarum
Faucibus: aut quemquam hinc criminis insimulo.
Sed cum fure mihi lis Eutychide est, neque Xerxes
Huc mihi profuerit, nec Lacedaemonii .
Ergo memor pactae mercedes es: aut ergo dicam
Non eadem Menecles , sucula nec loquitur.
Quod vitae ingrediaris iter, fora litibus arcta
Difficili resonant crimine, cura domos
Exercet, labor arva premit, mare permeat horror:
Si quid habes, sequitur te comes usque metus,
Sed peregre maerebis egens. Formido maritum
Excruciat, caelebs compare vita caret.
Addit onus soboles, torus est sine pignore mancus,
Mens iuveni, incano robur abest capiti.
Arbitrium voti si det Deus, aut ego natum
Me nolim, aut natum non superare diu.
Quam vitae vis cumque viam lege, gloria crescit
Litibus aucta fori, pacis amica quies
Limina laetificat, naturae gratia campos,
Lucra fretum. Peregre cum quis es, aere places:
Sed tibi solus eges. Domus optima, compare gaudens:
Quae tedae rudis est, nescit amara tori.
Exhilarat soboles, curis vacat orbus acerbis:
Robur adest iuveni, relligioque seni.
Numquam ergo aut nasci, aut natum se morte potiri
Nemo optet, vitae quem bona tanta manent.
Desertam ingressi non triti litoris oram,
Ibyce , praedones te necuere feri.
Multa gruum nubem testatum voce suprema,
Cum caderes saevo traditus ense necis.
Nec vanas tulit aura preces. Nam funeris auctor
Ille tui, volucrum proditus ore fuit,
Sisyphia scelus urbe luens. O turba latronum,
Capta lucro, an non te terruit ira Deum?
Nam neque qui vatem quondam iugulavit adulter,
Nigropeplarum oculum transiit Eumenidum .
Quis stupor est mortem genetricem horrere quietis,
Quae morbos finit pauperiemque gravem?
Mortali patienda semel. Cui namque revertens
Post obitus primos illa videnda fuit?
At morbi multique simul variique, subinde
Nunc illum exercent, nunc aliumque premunt.
Quid corpus, nisi noxa animae, infernusque dolorque,
Et cruciatus in hoc carcere mentis atrox?
Quod simul est egressa, velut de compede mortis,
Immortalis adit templa beata Dei.
Divitiis fruere, ut supremae debitus horae:
Parce bonis, ut qui longis esse velis.
Ille sapit recte, quisquis perdoctus utrumque,
Parcendo et dando novit habere modum.
In portum veni, spes et fortuna valete,
Nil ego vos, fraudem nil ego iamque moror.
Sum pauper: sed libertas mihi carior auro est:
Pauperiem urgentes respuo divitias.
Henrici faciem Salmuthi cernis et ora,
Quae simulata tibi parva tabella refert.
Talis erat, postquam meritis impleverat aevum,
Quod compleri annis Parca negavit atrox.
Francidos hunc tellus in luminis extulit oras,
Quem vitae ereptum Lipsia condit humi.
In dubio est, num plus Ecclesia debeat illi
Pro curaeque opera, consiliique fide,
Quam schola. Nam pariter meritis damnavit utramque
Bis ternas Christi doctor Olympiadas .
Quem lingua fuit intrepide calamoque professus
Patre Deo genitum, virgine matre satum.
Non actus vento doctrinae, turbinis instar,
Quem scuticae impulsum verbere gyrus agit.
Nec fractis laqueos animis et vincula nectens,
Imponensque iugum quod tolerare negent.
Pacis amans, rixas, convicia, bella perosus
Officii fecit debita rite sui.
Ergo sui merito pastoris Lipsia fatum
Luget, ei posthac non habitura parem.
Infans hac tegitur Ianus Bersmanulus urna,
Cui vix compositam Parca severa colum
Fregit, et heu matri tenerae, cultoque parenti
Aeternum peperit cordolium et lacrimas.
Firma diu speres tibi gaudia nulla viator:
Fata mala rapiunt optima quaeque manu.
Ne mea fle genitor, mea neu fle funera mater,
Fata quod ante diem me puerum abstulerint.
Multa laboriferae sic fugi incommoda vitae,
Nullisque infecta est mens mea criminibus.
Hac Heinricus Iohannes Bersmanulus urna,
Post menses geminos, dimidiumque cubat:
Deliciae patris docti, matrisque pudicae,
Nunc tumulo positus gaudia, Christe , tibi:
Quem vitae veniens, breve quod sit, redde beatae,
Et caeli sanctis civibus adde tui.
Ad. Siberus
Ianheinrichus in hac soboles carissima vatis
Bersmani , moriens est tumulatus humo.
Quem non Paeoniae , non vis genuina Smaragdi
Servare a morbi vi potuere mala.
Sed dulci pendens lactantis ab ubere matris,
Sedibus aether eis reddidit ille animam.
Michael Barth D. F.
Nullius est hominum mors non matura, manere
In vitae primo haec limine quemque solet.
Sed tamen illorum mors immatura putatur,
Quorum vitam et res publica poscit opem.
Hoc quotiens animo reputas Bersmane , subitque
Spes tua filiolus, quod cadat ante diem:
In luctu es merito, sentisque in corde dolorem,
Expleri lacrimis qui nequit, et gemitu.
Sin contra occuret rerum tibi tristis imago,
Utque in peius agat singula, quaeque dies:
Haud luctu immodico perges traducere vitam,
Atque hoc ingenii dona hebetare tui.
Nam bene habet. Vivit tibi filius omne per aevum,
In Christi capiens gaudia vera sinu.