13 September 2002 Susanne Mussmann
typed-structural tagging complete- semantic tagging complete-no spell-check
May 2004 Martin Tavakolian
Morpheus spell-check performed

GREG. BERSMANI ANNAEBERGENSIS EPICEDIORUM LIBER II.

QUERELA DE OBITU V. CLARISS. ET DOCTRINAE ERUDITAE COPIA FACULATEQUE; EXIMIA PRAEDITI Dn. GEORGII FABRICII CHEMNICENSIS, PRAECEPTORIS SUI ET PATRONI PERPETUO COLENDI.


page 222, image: s121

Et sine testibus hic locus est, aptusque gementi,
Et stridens lacrumis aggemit aura piis.
Hic impune loquar, quae vis infanda doloris
Suggeret in luctus verba coacta mihi.
Vos tantum Musea meas audite querelas,
O loca fortunae conscia sola meae.
Unde sed infausti capiam primordiae planctus,
Anxius in voces ibit et unde dolor?
Ipse mone, ius huius habes qui carminis unum,
O Fabrici cuius carmine fata gemo.
Nam sine te pudor est Musis Helicona movere,
Nullas Pimpla mihi te sine fundet aquas.
Tu mihi Phoebus eras, sed erat tibi Phoebus, Iesus:
Qui tua celigenis ora rigabat aquis.
Hunc tua, non Tegeae, nec Dirces norat alumnum
Pagina, sacra Deo, nomina plena Dei.
Numina non vatum, decima cum Pallade Divas,
Et quos vana Deos turba, Deasque colit.
Tu mihi numen eras. (Pietas permitte fateri)
Quae fluit, illa tuo venula fonte fluit.
Quam vereor, ne mox dolor hanc oblimet, inerti
Excaecante vias, aut inhibente situ.
Nec metus ex nihilo meus est: en aspice, mentem
Involuit squallor, nubila pectus habent.
Plectra tacent, nil dulce fides, digitique loquuntur,
Mussat linguae metu muta, malisque lyra.
Iam funestam hederis cernas irrepere taxum,
Nec retinere suum laurea serta decus.
Mutari celi faciem, calidique sub aestum


page 223

Sidereis, hiberno membra rigere gelu.
Quam stellis caelatam Eos hesterna ferebat,
Hac condit vultus luce Corona suos.
Qua cum declivi pariter demersus Olympo
Alcides, terris abdit et ipse caput.
Sic olim (si vera licet componere fictis)
Luctifico vatis funere Threicii,
Arboribus postquam chelys intellecta iugisque,
Auditaeque feris conticuere fides:
Omnia crudeli nece perturbata videres,
Omnia sublato surda canere lyrae.
Immoti lugent ingrata silentia montes,
Vocales nuper turba secuta sonos.
Tonsis silva comis marcet, mediisque sub undis
Bistones sitiunt flumina sicca modos.
Sopiti quaerunt Nymphae solacia cantus,
Errat Hamadryadum vasta per arva chorus.
Saeva ursis natura redit, citharaeque tacentis,
Praeda futura lupis agna, requirit opem.
Haud aliter, postquam Fabrici te fata tulerunt,
Deliciasque poli sustulit atra dies:
Oda silet, reticent turmae Paeana canentes,
Nil audent Hymni, Carmina torpor habet,
Heroum mussat sanctorum exercitus omnis,
Armaque militiae deposuere sacrae.
Signa dat ingentis victoria caelica luctus,
Nuda triumphali tempora fronde gerens.
Et sine luce faces, soboles pia portat Amorum,
Iam sua vota bonae dedidicere Preces.


page 224, image: s122

Dat fletus tumulo Pietas, Libitinaque; versu
Inscribit vatis marmora casa sui.
Hic situs est Latiae nitor, et facundia linguae,
Fabricius scripti dexter in omne genus.
Parva loquor: luget Musarum turba piarum
Nunc omnis, passis turba videnda comis.
Ingenuae lugent artes et copia fandi,
Ingenio posthac vix habitura parem.
Lugent historiae, lugent Romana vetustas,
Quae se cuncta uno pectore condiderat.
Et sceptrum ponit regale Tragoediae, passu
Sublimique; minus pulpita soccus adit.
Ut sileam viduae suspiria crebra maritae,
Et luctus, orbae lacrumulasque; domus:
Haec quoniam paucos attingunt, latius ille
Serpit, ad innumeros perveniendo dolor.
Quid referam gemitus, iterataque; vota Iuventae,
Dum moderatorem flagitat aegra suum?
Non secus ac fido puppis spoliata magistro,
Quam fert unda, refert vis inimica Noti.
O meritis mihi cara tuis schola Misnidos urbis,
O mihi post patrios proxima cura lares.
Numquid damna tuae sentis immensa ruinae,
Quae facis, heu tanto post caritura bono?
(Invidia auscultante loquar) non arte secundo,
Non umquam simili perfruitura viro,
Quo nec sollicitas turbae puerilis habenas
Doctior, et facili flectere frena manu.
Cui nec formandis certasset moribus olim


page 225

Nestor, et Aeacidae doctor Amyntorides.
Quique; tubas ipsum et bella horrida bella frementem
Semifer, imbellis molliitque arte lyrae.
Illius aspiceres natos obtrudere curae,
Huic sua gavisos credere vota patres,
Ipsius indomiti metuebant verbera virgae,
Ponebantque animos hoc moderante feri.
Ipsius ad nutum, nullo terrente flagello,
Muneris urgebant debita iussa boni.
Hunc patris obsequio reverenter habere solebant,
Huius pendebant cuncti narrantis ab ore,
Mellifluos quoties funderet ore sonos,
Hyblam manantis linguae, manantis Hymettum,
Manantis rorem lactea Suada tuum.
Huius inexhausto cuncti fonte bibebant,
Artis omnigenae cognitionis aquas.
Seu quis Sulmo tui compescere fluminis unda,
Sive tuo Minci, quaereret, amne sitim,
Sive quis Arpino perfundere labra liquore,
Eloquii sitiens divitioris opes,
Socratia cuperet seu forte madere Minerva,
Aut Logices haustu pectus habere satur.
Ille velut vario prorumpens ore Timavus,
Multifidoque; rigans gurgite Nilus agros:
Multiplices uno fundebat pectore rivos,
Sufficiens largas omnibus uber aquas,
Hauserat irrigua Patavi quas hospes in urbe,
Dum Bonamice tuo proluit amne sitim.


page 226, image: s123

Fallor? an has ipsi dotes promisit ab ortu,
Stellarum in cunas officiosa fides.
Nascenti quando dextrum risere gemelli,
Progenies Ledae, progenies Iovis.
Quique suos illis praebebant comiter ignes,
Atlantisque nepos, Assaracique nurus.
Affulgensque poli media de parte sereni,
Iliaden gremio Cynthia nacta suo.
Ruricolaeque rotas agitans per cornua Titan,
Atque premens solii Iuppiter alta sui.
Hinc vires dictis, pondera rebus erant.
Hinc usus rerum, veterisque tot eruta saecli,
Cognita priscorum tot monumenta Virum.
Artibus hinc variis excultum pectus et omnes
Didita per terras gloria, fama, decus.
Gratia magna Deo, primus qui protinus annis,
Luminis aspexit me meliore nota .
Non modo Fabricio darer ut formandus alumnus,
Colloquio fruerer sed propiore viri.
Quo neque maluerim, quicquid locupletibus undis
Despumat fulvi ripa baeta Tagi,
Nec quod thuriferis Panchaia mittit arenis,
Aut Erythraea cavo tegmine concha gerit.
Is mihi tradebat praecepta salubria vitae,
Arcens a vitiis et facienda monens.
Is mihi pandebat doctas, quas noverat, artes,
Sedulus ingenii cultor, amansque mei.
Ille meis dubia quassatis sorte malorum


page 227

Confugium Musis ille levamen erat:
Pars mihi laudis erit, sub te didicisse Magistro,
Iuncta quibus deceat claudere verba modis.
Seu sit opus facili versus tenuare Thalia,
Altius heroo seu pede ferre caput.
Seu citharae nervis numeros aptare sonoros,
Plenaque Pindarica plectra movere lyrae.
queis tibi pro meritis, dum spiritus hos reget artus,
Sole novo grates et fugiente canam.
Fortunata nimis, Casco contermina monti
Moenia , de fluvio nomen adepta suo,
Saxonis auspiciis quondam celebrata Lotharii,
Nuper et Agricolae nobilitata libris.
Moenia fortunata nimis, nimiumque beata,
Tam clarum terris quae peperere decus.
Eximii quae viderunt cunabula vatis,
Matris et exceptum sustinuere sinu.
Dicite mons, tuque o urbs addita gloria monti,
Sic vester numquam deminuatur bonos,
Ecquis ad hos infans reptavit dignior amnes.
Doctior ecquis in hac vagiit alter humo?
Ecquo tractavit tantum se cive beatam,
Ingeniis tellus inculta, fera viris?
At nunc illa soli natalis fama decusque
Illud Teutonidos (proh dolor) orae, ubi ubi est?
Quid nobis, heu quid praeter meminisse, relictum,
in cineres intulit hora gravis?
Quid patriae de tam magno nunc restat alumno,
Quod non exigua contumuletur humo?


page 228, image: s124

Hic nostrae finis vitae, fructusque laborum,
Et vigilis cura, sollicitique metus.
Hic summos imosque simul manet exitus aevi,
Omnia cassa auris, aut caritura vides.
Eximit haud ullum, cunctis contenta nocere
Parca semel, nulli parcere, laeta, diu.
Sic igitur, sic ante diem celeberrime Vates,
Evolvere tibi fila rotata colum?
Cui sua debuerant totis impendere fusis
Stamina, virtuti remaneret honos.
Atque tuae praescia aliis apponere summae,
Ingeniis meritis gratia si qua foret.
Nestoreos ultraque dies annosque Sibyllae ,
Fata moraturum suppeditare glomum.
Nunc te torpor iners, et induas membra catarrhus
Implicat et sensus vincula caeca ligant.
Occidis in primo duodeni limine lustri,
Hoc vitam claudi par erat orbe tuam?
At neque morbis fractus obis, nec labe senili,
Nec te Parca rapit, mundo sed iniquior, ipse
Te Deus, instanti surripit ante malo.
Nec tumuli recubas sub opaco tegmine totus,
Sed potiore tui patre superstes agis.
Vivit honos, viventque tui monumenta laboris,
Dum frondes Helicon , dum vehat Albis aquas.
Haec meritis mensura tuis respondet, et haec est,
Quae tumuli arctari limite, fama nequit.
Salve terque quaterque mihi venerande Magister,


page 229

Patris amate mihi, patris amande loco.
Seu te concilia heroum secreta priorum,
Aethereae positum sedibus arcis habent.
Alternum seu forte sonas, et carmina misces,
Hassiacum iuxta Tyrigetamque senem.
Salve, nec collata tuo suprema sepulcro
Munera, discipuli munera sperne tui,
Non casiam, nec quod sudant Xylobalsama trunco,
Non costum, lacrumas nec Cynareia tuas:
Sed tibi grata magis fragrantis honore liquoris
Carmina, de fontis flumine ducta tui.
Hactenus haec: en ore natat mihi carmen in ipso,
Nunc salve Fabrici , perpetuumque vale.

q*renos IN FUNERE VIRI REVERENDI CLARISSIMIQUE ATQUE ADEO INCOMPARABILIS, D. IOACHIMI Camerarii, professoris in Acad. Lips. Linguae utriusque eximii, praeceptoris, patroni, et amici S. perpetua observantia colendi, feliciter et sancte in terris mortui, non recuperabili studiorum liberalium et religiosae pietatis iactura; XV. Calend. Maii. Anno MDLXXIV. Aetatis suae ineunte LXXV.

Leucoris atra, sui si flevit fata Philippi ,
Qualis defunctum nata stet orba patrem:
Pulvere foedatos Academia solve capillos,
Moenia Lipsiaci quae colis ampla soli.


page 230, image: s125

Ille tui coetus Ioachimus et aura
Quassatae rerum turbine, morte iacet.
Occidit, atque tuam secum trahit ille ruinam,
Qua nuper steteras fulta, columna iacet.
Dilectum summo caput, acceptumque tonanti,
Quem coluit mentis relligione piae.
Et Musis carum: seu quae Parnassia tempe,
Seu quae Sionis culta vireta tenent.
O Ioachime bonis obitu praerepte citato,
Ipse tibi sera visus abire nece.
At tu vivendo Cumaeae saecula vatis,
Nestoreosque dies vincere dignus eras:
Doctrinae si par aevum virtutis et aequos
Si meritis annos, invida Parca daret.
Vive pius, moriere pius: mors dira honorum
Atque malorum uno, limina, calce ferit.
Scilicet et ex illa, qua vivere coepimus hora,
Ad mortem praeceps acceleramus iter.
Nascentes morimur, vitam simul incohat ortus:
Principiumque legens hora suprema subit.
Deficit exoriens in primo limine vitae,
Et se vitae opifex carpit alendo calor.
Terra sumus, terrae properamus reddere corpus,
Inque redire umbram, qui levis umbra sumus.
Ergo iaces et te patrem nunc orba requirit
Lipsia, te studiis Ioachime ducem.
Quique bilinguae sonans mulcebas voce Lyceum,
Voce carens inter corpora muta siles.
Et sine mente iaces, cui nuper dotibus aucta


page 231

Mens erat ingenii, pectore aucta bonis.
Nec duros flexit manes facundia linguae,
Atque bibere tuas flumina surda preces:
Orando rigidas poterant quae ducere quercus,
Ac immota suo saxa ciere solo.
Usque adeo nec virtutis Libitina nitorem,
Nec Sophiae clarum respicit atra decus.
Heu quae lingua silet, postquam te fata tulerunt
Cecropiae suadam vocis, et Ausoniae.
Te ductore carens bifidi per devia montis,
Ignotis errat turba novella iugis:
Et nunc per salebras operoso tramite repetat,
Nunc dumis haeret cassa regentis ope.
Quale per arva vagum, dubia regione viarum,
Balantum huc illuc agmen oberrat iners,
Nec, pastoris egens, serae decedere nocti,
Nec dubio meminit tangere septa pede:
Postquam signa canens arutis fistula cannis,
Muta iacet, bifores et siluere modi:
Talem te moderatorem deserta iuventus,
Nunc gemit amissum, nunc revocatque gemens.
Parva loquor, talem te Christi cymba magistrum
Expetit, insani fluctibus icta freti.
Infidos inter maris implacabilis aestus,
Inter et ambiguae caeca pericla viae,
Interea superum nitida tu sede receptus,
Inter celicolas gaudia laetus agis.
Quique dolendus abes nobis, templisque scholaeque,
Pace fruens, Christi morte beatus abes.


page 232, image: s126

Nam neque te clausum tenebris et carcere caeco
Orcus habet, nec te lurida regna vident.
In te sortita Minos nec iudicat urna.
Aut quicumque umbris reddere iura solet.
Sed tuae nequitiam scelerum fraudesque perosa,
Atque tenax recti, crimine vita carens,
Integritate sua vicit subsellia Cretis,
Nec rea facta gravi iudicis ore fuit.
Felix morte tua, non tot portenta malorum,
Non hominum fraudes, nequitiamque vides:
Aequora qui terrae, qui miscent aequora caelo,
Christicolis ne quis restet in orbe locus.
Non crassa errorum volui caligine mundum,
Et sublime nefas stare, iacere bonos.
Ingenium sordere, asino simulante leonem,
Inflata vastum rana imitante bovem.
Doctrinaeque rudes decus affectare cathedrae,
Artis dum meritum gratia iusque terit.
Non te dura quatit variis fortuna procellis,
Non labor excercet, morbida visque premit.
Non exest animum metus, aut spes iactat inanis,
Non inflant pectus gaudia cura necat.
Sed nil debentem te nunc mortalibus, alma
Sede beatorum purior aula tenet,
Dentibus ereptum invidiae, linguaeque procacis,
Atque minis procerum, perfidiaeque dolis.
Mole nec afflictum senii, aut tentamine morbi,
Post ter quin aevi lustra peracta tui,
Sub pedibusque simul mirantem limina caeli,


page 233

In quae summa tibi scandere cura fuit,
Ilsebicum iuxta vatem, fratremque Philippum,
Pfeffigerumque tuum, participemque tori.
Salve care parens, salve novus hospes Olympi,
Nos, tua te suboles semper amore colet.
Salve o sancte senex, nec festinanta clientis
(Dum potiora feram) munera sperne tui.
O utinam grates alia tibi patre referrem,
Sed nunc officium sentiat urna pium.
Salve doctrinae sicus mihi doctor et auctor,
Tecum fracta iacet spes mea, perstat amor.

ALCON ECLOGA, SIVE Querela de obitu eiusdem, scripta ad Magnificum et generosiss. V. Dn. Christoph. Carolovic. Sacr. Rom. Imperii Equitem, Caesareae Maiestati a Consiliis.

Hunc etiam Philyrea mihi concede laborem,
Quae circum herbosos saltus et amoena frequentas
Amnis Elistraei nemora et rorantia lymphis,
Irriguis Plissae lymphis rorantia tempe:
Muneris hunc mihi supremi concede laborem,
Dum Nymphis refero auditas, Faunisque querelas,
Quas mollis nuper tiliae viridante sub umbra,
Hinc Corydon, hinc astra vocans crudelia Damon,
Alconem flentes miseranda voce dederunt:
Alconem Phoebique decus, curamque sororum:
Quem toties silvae, toties et saxa canentem


page 234, image: s127

Senserunt, silvae comitatae et saxa canentem:
Et calamos miratus aquas suppressit Elister.
At tu seu Magni tractas res Daphnidis ingens
Europa Meliboee decus, columenque bonorum:
Seu curis vacuus paulatim et fasce levatus
Immenso, Clarias animum demittis in artes:
Huc ades, Alconisque , tui ne despice laudes:
Huc ades, ante alios si te studiosus Alcon
Obsequiis coluit, firmo complexus amore.
Aestus erat Taurique means cornua Titan
Accendebat agros, medio ardentissimus orbe:
Cum pecudes frigus captant, volucrumque loquelis
Omne silet nemus, et ventosi murmuris aurae.
Succedens antro Corydon, consors doloris
Luctisonis Damon rumpebant questibus arva,
Et prior haec Corydon gemitu iactabat inani.
Cor. Quis dolor o silvae, quae vos arbusta tenebat
Moesticies, Alcon gelida cum morte periret?
Nam neque tum saltus, nec mollia prata voluptas
Ulla tenebat, agri squallebant, pascua luctu.
Dicite Elistrades lugubria carmina Musa.
Illum etiam montes flevere, et saxa peremptum,
Deformes planctu montes, deformia saxa:
Et versae in lacrumas abierunt fontibus undae,
Guttarumque novis creverunt auctibus amnes,
Dicite Elistrades lugubria carmina Musae.
Nec mortem lacrumae, nec ferrea numina placant,
Non Phaethontiadum crebris si fletibus ortus,
Et feras condas iteratis fletibus umbras,


page 235

Non si luminibus cumulem manantibus undas,
Undas Eridani ripamque sororibus auctam.
Dicite Elistrades lugubria carmina Musae.
Responsura sono mulcentis rura Camenae,
Muta latet silvis alternae vocis imago,
Incassum tentans ingrata silentia Musae
Rumpere, iucundo consueti imitamine cantus.
Dicite Elistrades lugubria carmina Musae.
Pinea semiferi capitis velamina tollens
Pan calamos fregit, citharam suspendit Apollo,
Funere dilecti maesto turbatus alumni,
Extinxitque faces puer, abiecitque pharetram,
Frontis et agrestem posuit Silvanus honorem.
Dicite Elistrades lugubria carmina Musae .
Quos tumulo cernis vernanti surgere flores.
pieridum lacrimis creverunt: crescite flores,
Vobiscum nostri crescent monumenta doloris.
Dicite Elistrades lugubria carmina Musae .
Plectra iacent sine honore, silent cantusque, lyraeque,
Sibila nec frondes, nec fundunt murmura rivi,
Omnia nunc maerent: auctum modo viveret Alcon ,
Plectris stabat honos, cantusque lyraeque sonabant.
Sibila tum frondes iaciebant, murmura rivi.
Dicite Elistrades lugubria carmina Musae .
Deserti mussant agni, stat bucula celum
Suspiciens, nec gramen avet nec fluminis undam.
Unus habet pecudes luctus pecudumque magistros.
Claudite Elistrades lugubria carmina Musae .
Vos mecum, o socii, violas et spargite nardum,


page 236, image: s128

Et lauri nemus et myrti bicoloris amoenum,
Et memori ingratum versu signare sepulcrum:
Quo situs est Alcon tumulo, solantia ruris,
Atque amor et Charites recubant et gaudia nostra.
Haec Corydon, nunc quae responderit ordine Damon,
Nympha refer, luctus infandi testis utrique.
Da. Quis te, quis mihi te rapuit tam ferreus, Alcon?
Spes o fida mihi, rebusque levamen in arctis,
Et decus, atque mei merces iucunda laboris:
Nunc dolor et nullo saturandus tempore luctus.
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Quae comitem tibi saeva negat me Parca sub umbras,
Pallentes umbras terrae, noctemque profundam?
Quis tenet expertem (ne sit mihi vivere) mortis,
Ingratum vitae Deus, ingratumque salutis?
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Elysiae nunc sedes, campique beati,
Purpureumque vident nemus et secreta piorum
Concilia immemorem nostri pecorisque relicti:
Me sine sole dies cernunt, sine sidere noctes,
Alconem suspirantem, Alconemque gementem.
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Iam neque rura mihi gelidisque in vallibus amnes
Arrident; nec me cantu solatur aedon,
Carmina nulla iuvant maerentem: vivite solvae,
Vivite, nulla mei superest medicina doloris.
Incipe funest carmen mea tibia cantus.
Conticuere agris argutae sibila cannae,
Dulce nec obloquitur Philomela sub ilice carmen:


page 237

At cuculis non ulla quies, ululaeque strygique,
Stridenti miserum disperdere gutture carmen,
Excercentque coax per stagna loquatia renae.
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Arva quis hoc melius presso renovavit aratro
Aonidum, rastris glebas et fregit inertes,
Induxitque satis amnes, rivosque sequentes:
Quis campos longis purgare ligonibus, illo
Cautior et tribulos et segnes tollere lappas?
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Nunc inculta situ video durescere rura,
Silvaeque iam sterilis subit infelicis avenae,
Et lolii seges et paliuri ignobile germen.
Carduus, o pueri fugite hinc, latet asper in herba
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Eheu quis Phoebi ducet per prata iuvencas,
Balantumque greges et amantes saxa capellas?
Quis vacis tandem vitulos et matribus agnos
Submittet puroque omnes in fonte lavabit?
Incipe funesti carmen mea tibia cantus.
Et quis erit iam mentis inops, vacuusque pudoris,
Qui calamos ambire tuos non desinat audax:
Quos Rhodani pastor, quos ripam Thyrsis ad Arni.
Quos Istrumque bibens veneratur et accola Rheni:
Et quibus assurgit modulaminis auctor Apollo.
Desine funesti carmen mea tibia cantus.
At tu (si quis honos) grata mihi semper avena
Pastores inter divos celebraberis Alcon,
Alconem nemus omne canet, montesque sonabunt,


page 238, image: s129

Alconem pulsae referent ad sidera valles.
Sis bonus o, placidoque tuos respice vultu.

IN OBITUM URSULAE SCHREITERNIAE FEMINAE PRIMARIAE, MATERTERAE S. MAGNAE, EPICEDION.

Ne mi aliquid, ne mi occursantes dicite, vestro,
Non opus est nostris luctibus indicio.
Iam scio, nec mentis praesagia vana fuere,
Quae prior augurio vos iit ante suo.
Ergo meis deerat sors isthaec debita fatis,
Supremum lacrumis mater humanda meis.
Non patre mihi mater, nec sanguine ortu,
Sed legem superans sanguinis, obsequio.
Invida spes, vitae rotans fortuna tenorem,
Et numquam votis non inimica meis:
Quid mihi vobiscum est? Post duros mille labores,
Quis vobis in me iura severa dedit?
O ego ne vestros possim sentire furores,
Quam cuperem sensus iam posuisse malis,
Ac dudum Niobes casum perpessus acerbum,
Insano cautes obvia stare Noto.
Quo fugis heu mea lux? Cui me moritura relinquis?
Quae tibi me comitem Parca maligna negat?
Cur non ante licet dicere triste vale?
Si te fata vocant, magni mihi muneris instar


page 239

Accelernantis erit non mora longa necis.
Cur tibi quae potuit bis septem parcere lustris,
Fila morari unum iam negat illa diem?
Et nunc portarum me limina prima tenente,
Praecludit tremulum perfida vocis iter.
O mihi rapta nimis properato tempore, sera
Iamdudum quamvis sis tibi visa rapi.
Ergo tua numquam pascam mea lumina vultu,
Ergo tuo numquam colloquioque fruar.
At certe toto te pectore semper amabo,
Semper maesta tua carmina morte canam.
Qualis Maeonii refluas ad fluminis undas,
Funeris ipsa sui praefica cantat avis.
Qualia Bistonii crudele Daulias ore gemit.
Et merito: nec enim raptae post funera matris,
Caussa fuit luctus iustior ulla mei.
Matris, quam leti vis improba sustulit, ante
Quam satis infanti nomine nota foret.
Huic tamen amissae te compensavimus orbi,
Tu mihi materno pectore mater eras.
Nam viduae prolem tibi quod natura negasset,
Ipse tibi proles, et tibi natus eram.
Tu gremio me saepe tuo complexa fovebas,
Tu mihi ponebas anxia rite comam.
A te elementa hausi pietatis prima magistra,
Ac balba didici voce lalare Deum.
Tu mihi formasti primis rude pectus ab annis,
Praeceptis coepi cultior esse tuis.


page 240, image: s130

Ingenii tibi profectum, tibi debeo morum,
Si quis is est, certe muneris ille tui est.
Aonias tu me docilem deducis ad artes,
Nec pateris segnem delituisse domi.
Tu quoque contribuis, quamvis de paupere summa,
Impensas studiis quas potes usque meis.
Nota loquor, tu me ad Musas quando hora vocabat,
Gaudebas humeris sustinuisse tuis.
O pietas, o summus amor, me nempe subibas,
Cum tibi vel soli sarcina magna fores.
Meine humeris, gravis annorum tibi mole, subibas:
O pietas, o mi non reticendus amor.
Si mihi Maeonii nunc esset spiritus oris,
Seu Maro magne tuus, sive Tibulle tuus:
Non ego Penelopen canerem, non vulnus Elisae,
Nec foret in chartis prima Neaera meis.
Sed tua inoblito memorarem munera versu,
Nec ineriti fieret gratia muta tui.
Et nomen nemus omne tuum, laudesque sonaret,
Utraque te nosset Solis in orbe domus.
Nunc quia me spatiis natura coercuit arctis,
Nec magnis voluit vatibus ire parem:
Et tantis aequas meritis persolvere grates,
Non rudis est Musae, non puerilis opus:
Qui pia facta vident, iustoque rependit honore,
Det tibi pro meritis praemia digna Deus.
Et bene habet: nam parte tui meliore superstes,
Aurea sidereae limina sedis obis.
Et sanctas inter viduas, nova civis Olympi,


page 241

Intemerata bonae gaudia pacis agis.
Qualis oculis quisquam, non auribus hausit,
Qualia non acies pectoris ipsa capit.
Illic est ex re nomen sortita Noemis,
Et gerit incana frondeas serta coma.
Illic plena Deo sacrum Phanuelia pectus,
In laudes solvit cantibus ora Deo.
Salve cara mihi mater, pars addita celo:
O niveam, iunget me tibi si qua, diem.

MEMORIAE BOLGANI COMITIS PALATINI RHENI, et cetera.

Quam nihil invito fas sit nos fidere celo,
Hinc Bolgane tuo funere testis eris.
Qui modo militiae dux indefessus honestae,
Et spes accisis ardua rebus eras:
Heu dolor atque decus, tantis semel excidi ausis:
Et duce nos et spe Gallia cassa gemit.
Auspiciis Germana tuis manus, agmine denso
Fregerat adversas irrequieta moras,
Obsessasque vias perrumpens, invia rupis
Spreverat, undosi fluminis atque minas.
Castraque iam sociis Francorum iunxerat armis,
Pro grege proque Die lege parata mori:
Cum tantis aliquos coeptis male numen amicum,
Mutavit tristi gaudia nostra lue.
Dum tua praecludit properato lumina leto,


page 242, image: s131

Ne videant animo non patienda tuo.
Si dare laudatis laus est primordia rebus,
Et facti titulum, qui bene coepit habet:
Venturo te fama manet memorabilis aevo,
Dum virtutis honos, dum pietas erit.
At tu quis nostris exultas luctibus hostis,
Mentior, an versa forte dolebis inops?
Sic doleas reddunt fugientia nubila Solem,
At gravior sera nocte procella venit.

IN OBITUM THEODERICI MOLLERI HAMBURGENSIS I. V. D. MORTUI PATAVII.

Calliope natum, natum si luxit Apollo:
Et fas est hominum fata dolere Deos.
Ne iuris consulta Themis, ne parce querelis,
Quae moveat lacrimas, est pia caussa, tuas.
Ille tuus Mollerus honos, tuus ille sacerdos,
En iacet externa contumulandus humo.
Occidit et nondum tricesima venerat aestas,
Scilicet hic vitae debuit esse modus.
Quid nunc ingenuas animum coluisse per artes,
Tempora quid studiis cuncta dedisse iuvat?
Dumque manu voluit leges, iterumque revoluit,
Informem nocti continuasse diem?
Quid iuvat historiae campos errasse per omnes,
Et iuvenem linguas bis didicisse duas?
Quid mores hominum, multas vidisse quid urbes


page 243

Et maris et terrae tot superasse vias?
Seu qua Celtarum Belgas disterminat arvis
Sequana, cui socias matrona fundit aquas:
Seu qua Pieridum sedes Charitumque recentes
Aureolo Lygeris spumifer amne lavat:
Seu qua Felismeam Rhenus praeterfluit urbem,
Cultaque Senarum Blandus amoenia rigat.
I nunc tolle animos, et vitam praecipe longam,
Atque caput tenebris exeruisse para.
Et tanquam patriis nequeas offendere terris,
Quaere peregrino tristia fata solo.
Interea dictos Lachesis numeravit annos,
Iamque tibi certa terenda via est.
Crudeles Divi, brutis extenditur aetas,
Ast homini nullam fata dedere moram.
Cum cecidit duro violae flos tactus aratro,
Exerit hinc pingui molle cacumen humo.
Hybernoque gelu nemus ut mutavit honorem,
Amissum reparat vere nitente decus.
Et Sol Hesperiis nocturnus ut incidat undis,
Eous laeto pulchrior axe redit.
At nobis neque laeta annis revirentibus aetas,
Nec submersa Erebo vita redire solet.
Sic igitur viridi raptus Mollere iuventa,
Contristas obitu gaudia nostra tuo?
Medoacusque sacram studiis dum permeat urbem,
Attonito bustum praeterit amne tuum?
Nec tua te virtus immanibus eripit umbris,
Gratia nec morum blanda, nec oris honor.


page 244, image: s132

Quo patria atque domus tua iam nitentur alumno,
Cuius tu columen, spes, decus, unus eras?
Quae tibi iam reduci lauros hederasque parabat,
Implicatura tuas flore decente comas.
Et nunc laeta refert de te sibi gaudia forsan,
Gaudia successus non habitura suos.
O duram Lachesin, tantis quae dotibus aucto
Invidit fusos longius ire suos.
Nempe quod haud ullo moriturum tempore norat,
Stamina si vitae liberiora daret.
Sic etiam vivis, nec quod praecidit ab annis,
Hoc laudi potuit praesecuisse tuae.
Nam licet obscuris te mors involverit umbris,
Non tamen et famae supprimet illa decus.
Vivet honos nomenque tuum, dum Tibris arenas,
Pausilypus vites, Arnus habebit aquas.
Nil homini natura dedit, quod duret in aevum,
Ingenium tollas, omnia mortis erunt.
Ingenio Mollere tuo sic funera vincis,
Ac praeter cineres nil habet urna tui.
Sit tibi terra levis, iuvenis dignissime vita,
Urna tibi violas educet, urna crocum.

IN OBITUM M. VOLPHGANGI FUSII, SENATUI LIPSENSI a LIBELLIS.

Ergo te nobis Fusi invidere sorores,
Quae ducunt rapida fila severa manu.


page 245

Nempe tuam nullo morituram tempore famam
Norant, si vitae stamina longa darent.
Sic etiam vivis, fallit spes dira sorores:
Nec quae membra tegit, te quoque condit humus.
Ecce tuas viduata refert Res publica laudes,
Et gemit orba suo curia maesta patre.
Quem dederas, famae reddit tibi Musa nitorem,
Et sibi praesidium clamat abesse suum.
Nec minus est confusa tuo iam funere, quam cum
Mors Mecaenati lumnia clausit atrox.
Quo si iungi summis inferiora licet:
Istius in patrem veniam mox ipse doloris,
Atque tuas laudes quo licet ore canam.
Interea luctus quae plena Thalia peregit,
accipe pro meritis carmina pauca tuis.
O utinam grates alia tibi parte referrem,
Sed nunc officium sentiat urna pium.

AD MUSAS DE OBITU EIUSDEM.

O Factum illepidum atque luctuosum,
Nunc certe roseas genas Camena,
Humectabitis imbre lacrimarum,
Digna est res lacrimis, dolore digna.
Lacrimate, dolete, quantum amatis
Vestros Pierides bonae patronos,
Factum est illepidum atque luctuosum.


page 246, image: s133

Nanque Fusius ille vester ignis,
Qui vos plus oculis suis amabat,
Qui vos officiis piis merebat,
Vestrum praesidium, decusque vestrum,
Nunc est heu cinis, atque inanis umbra.
Sic sic occidis o miselle Fusi,
Nec te Pegasidum favor tuetur,
Nec fides proba, veritasque nuda,
Et nostris pietas fugata terris,
Orco te eripiunt tenebricoso?
Non Deas pote tetricas movere
Oris gratia mira , corporisque:
Non diros pote continere fusos,
Aetas robore praepotens virili?
Ah Parcae nimium genus severum,
Sit vobis male, sit laboriose,
Quae charum Aonidum choro patronum
In flore heu medio abstulistis aevi,
O factum illepidum, atque luctuosum.

FINIS.