PoemataMachine-readable textBersmann, Gregor (1538-1611)Bersmann, Gregor (1538-1611)XML version, markup prototype, December 1999Susanne MussmannmarkupCamenahttp://mateo.uni-mannheim.de/camena/bers1bersmannpoemata.htmls001.htmlbersmannpoemata.xmlbers1/jpghtmlLeipzig: J. Steinman typis Voegelianis, 1576.
Regeln fuer die Texterfassung 03/2001
not necessary
13 September 2002Susanne Mussmannmarkuptyped-structural tagging complete- semantic tagging complete-no spell-check May 2004Martin TavakolianmarkupMorpheus spell-check performed
GREG. BERSMANI ANNAEBERGENSIS LUSUUM LIBER I.
AD SIGISMUNDUM KOLREUTERUM D. MEDICUM, CIVEM S.
Sigismunde mihi canende semperInter lumina patriae decora,Quot praesens videt, aut quot anteactaAetas extulit, aut feret futura.Idem digne mihi arctiori amoreInter praecipuos coli sodales:Ecquid nostram ubi forte iam ThaliamNon missam legis ad tuos amores,Fidem polliciti mei requirens,Bersmane immemor, inquies, amici,Sic Euros tua dicta ferre et AustrosIrrita, ad nebulas sinis caducas?Si tu oblitus es, at recordor ipse,Et fides meminit mihi recepta.Da nobis veniam vir erudite,Non est haec mea (crede) culpa, non est:Da culpa veniam precor vacanti.Nam dictis volui fidem addere, idque Me prorsus voluisse, sic Gulielmus Germanus tibi carior medullis.Sed promptis malus invidens CamenisCasus, detinuit meam Thaliam.Nunc ergo Hendecasyllabos minutosHos habeto, nec aestimato parviQualescumque quidem: poema donecForsan quod melius politiusve,Nostra prodierit tibi officina
AD GEORGUM FABRICIUM IN OBITU URSULAE SCHREITERINAE SORORIS AVIAE SUAE MATERNAE.
Fabrici omnibus e meis patronisAnistes mihi et his et his et illis,Ecquid est tibi iam bene ac beate,Coniugique tuae, tuoque nato?O grati, o mihi nuntii venusti.Sed contra accipias meos dolores, quibus nil tristius, aut magis molestumAccidisse mihi recordor umquam.Nam mater mea Fabrici, illa mater,Mater illa animi una lux miselli,Non ortu mihi mater, ast amore:Non est lux modo, sed merae tenebrae.At tibi male sit nimis severaParcarumLachesis, laboris unumQuae solaciolum mihi abstulisti.O quantum est homini molestarum,Quid fato magis est mihi isto acerbum?
AD ESORUM RUDIGERUM PABEPERGENSEM VIRUM OMNI LIBERALI DOCTRINA POLITISS.
Antiquae o decus alterum Pabergae,O Esrome liquens medulla Suadae,Ecquid te miseret tui clientis,Quem homo ruris et infacetiarumPlenus, lividulo momordit ore.Si novi bene te, tuumque pectusEois mage candidum lapillis,Vere te miseret tui sodalisTractati male rustico a protervo.Sed nil ille novi facit, suiqueNon dignum ingenii procacitate,Nec miror similes labris cicutas:Mirarer magis, iste si fuissetIn me urbanior, aut minus cruentus.At tu quem salibus, facetiisque,Cultis erudiit Minerva in hortis,Ne te dissimula tui dolereCasum insontis amiculi molestum,Sic te Pieridas ament sorores,O Esrome tuae decus Pabergae.
AD IOACHIMUM EGERUM I. V. DOCTOREM.
Consultissime iuris utriusqueNec gener socero pudende tanto,Atque idem Iochime ter quaterqueInter praecipuos mihi colende,Quos vel Gallia, vel beata nobis Saturni regio dedit, sodales.En tibi hendecasyllabos minutos,Nec comptos satis, et parum venustos,Tui quos mihi amor laboriososInter pectoris extudit dolores,Ac mentis male fluctuantis aestus.Parabam tibi cultiora, nec non Digniora tuo toroque et aure,Cum mihi calamum repente maerorExtorquet, soboles molestiarum.Nunc missum tibi qualecumque amorisHoc pignus, fideique pertinacisNoli spernere: Sic suis ocellisPlus te diligat Anna, seu quid usquam Illi carius est suis ocellis.
AD ANDREAM CASPAREM EBELEBIUM CARMEN NUNCUPATORIUM.
Inculta Eblebiae propago gentisAndrea, decus et perenne claraePubis, quem Fabrici schola erudivitCultam litterulisque moribusque.En carmen tibi, forte nec politum,Nec doctum satis, at sui refertumAh desiderio pio magistri:Quod grati mihi vis amoris arcta,Inter et lacrumas et eiulatus,Et leti querimonias acerbiExpressit. Tibi vera nam fatebor,Nil cari mihi fata post parentis,Huius quam gemo morte luctuosa,Adversum magis accidit misello.Parcarum nimis Atropos severaSit tibi male, quae laboris unumAh solaciolum mihi abstulisti:Cuius crimine, lux sacri illa coetus,Non est lux modo, sed merae tenebrae.At tu cui tribuit benignus artemSpiritumque canendi Apollo, mecumAndrea cape plectra, FabriciqueManes carminibus bonos saluta.Hic supremus honos manet sepultos.
AD IOHANNEM LAUTERBACHIUM ET PAULLUM VETZERUM ABITUROS IN GALLIAM STUDIORUM GRATIA.
Ibis me sine, Galliae remotasEt tu Paulle , tuus comesque adoras,Ambo praecipui mei sodales,Vere candiduli et boni sodales,Quos numquam mihi amasse sat videbor,Non si plus oculis meis amarim.Ibis me sine, pars uterque cordisEt desiderium mei perenne:Ah quid parte domi moror relictaHaud vobis abeuntibus futurusPosthac integer, atque sospes aeque.Ibo ibo socius periculorum,Facundusque comes profectionisIohannesque tuae tuaeque Paulle:Et notas relegam vias et urbemPerlustrabo iterum Parisorum,Et ripas Ligeris revisam amoenas,Et lentas Araris vehar per undas.Sed verbis quid inanibus retardo,Accinctos inhibens viae sodales,Cur parere nego valentiori,Quae vinctum retinet, necessitati?Ite ergo, quibus ire non negatur,Fortunante Deo vias, nec illasVestris impedientibus propinquis.Non vobis revocantis obsit omen,Qui vos prosequitur gemens, amici:Ite ambo duce praevio potenteTerrarumque simul marisque Christo.
AD GEORGIUM SEBITZIUM propemptiko\n e)rwtiko/n.
Fama refert, nullus vitae est iucundior usus,Quam muros intra Lipsia blanda tuos.Tu tamen hinc longas, Themidis percussus amore,Sebitzi properas hospes abire vias.Pulcher est cunctis Ausonis ora locis.Vade bonis avibus, melioribus atque recurre,Ipse tuum Christum prosperet aequus iter.
CHRIA DE PATIENTIA ET PIETATE.
Egergia est virtus mores tolerare parentum,Nec se pauca , sciens hanc, didicisse putet.A teneris quidam Zenonem audiverat annis,Iamque aetas illum fecerat esse virum.Quem cum forte rogat genitor, tot cultior annis,Ingenua quantum redditus arte foret:Natus ait, laudum ne dicar praeco mearum,Quaesiti forsan postmodo certus eris.Nec mora longa , pater subitam conversus in iram,Indigna nati percutit ora manu.Ille ferens plagas sedata mente paternas,Hoc pia me docuit cura docentis, ait.
GREGORIO FABRICIO DONAT CARMINA NOBILL: POETARUM.
Haec patrone tui cape munera grata clientis,Nec tibi cur donem carmina forte roga.Placamus superos cantu, licet ipsa sonorisAssiduos edant motibus astra sonos.
IN RUFINUM
Noctes atque dies latratu territat umbrasCerberus, immani se stimulante fame:Melle soporatam sed quando corripit offam,Innocuus vasta terga resolvit humo.Sic modo Rufinus, labiis impurus in omnes,Crine ruber, facie luridus, arte potens,Faucibus obiecta, medicatis frugibus offa,Ex cane (mirandum) redditur Harpocrates.
IN SAUROMATAM.
Barbarus, imprudens, alieni iuris, egenus,Vis uno dicam nomine Sauromata.Imperat ingenuis, potior non iure, sed astu,O durum servo sub dominante iugum.
IN MISGOLAM MEDIOLANENSEM.
Misgola vicisti: non est te promptior ullus.Seu sit opus fraudes nectere, sive dolos.Non hoc disciplina tibi, non contulit usus,Sed mulae natibus tracta marisca dedit.Quo magis ergo dolis alios praecellis et astu,Hoc te ficorum plus tetigisse reor.
IN EUNDEM DE DISCESSU GERMANORUM, EX URBE PARAVINA.
Non fugimus, ne finge fugam tibi Misigola, servoQuod non dignamur subdere colla iuga.Sauromatis nec terga damus, sed cedimus ultroViribus iniusti praesidis, atque dolis.Nanque ubi perfidiae locus est, visque improba regnat:Iura iacent, probitas exulat, atque fides.
IN EMBLEMA CHRIST. A PELHAIM.
Quid cranium hoc, lucisque pares quod dividit horas,Quid gladius, foliis palma quid monet?En vitae specimen, modico quae tempore clausa,At laudem, aut facti crimen habere solet.Quam cito decurrit nulli revocabilis hora,Sic eadem cursu non remeante fugit.Fama manet, merito quemvis ex munere vitaeAut palma decorans, aut gladio iugulans.
DE CALAMITATE ET MISERIA DOCENTIUM IN LUDIS LITTERARIIS, IN GRATIAM HENRICI DURFEDII CURANTIS IN LUDO ILLUSTRI POETAE.
Desinat Augiae stabulum memorare vetustas,Herculei quondam grande laboris onus.Maius opus tenerae sordes purgare iuventae,Maius opus mores emaculare rudes.Elaei non hos amnis purgamina tollunt,Non SiculumAlpheo si mare iungat opes.Sed disciplina vigili, curaque perenni,Moribus et docta quaeritur arte nitor.Ars bona, sed postquam cepit vecordia mentes,Heu mihi quam paucis reppulit ista famem.Gratia rara, labor certus, cum pulvere paedor,Praemia sunt homines certa magisterii.
IN EMBLEMA VOLUCRUM ET ASINORUM Il mondo alla riversa.
Quisquis humi volucres, in ramis cernis asellos:Si libet, hinc aevi discere fata licet.Haud aliter transversa rotat mortalia mundus,Nec retam vitae pars tenet ulla viam.Omnia praecipitante ruunt praepostera raptu,Mutantur summis ima, rotunda quadris.Qui cupis ergo animo contra tua saecula rectoPergere, naturae praevia signa legas.
VIRTUTUM VIRIBUS VINCENDA VOLUPTAS.
Quod est symbolum viri magnif. Et nobiliss.
Erichi Volcmari a Berliptz.
Vicit ut Alcides olim genus omne laborum,Robore magnanimi pectoris, atque manu:Viribus haud aliter virtutum, blanda voluptasVincenda atque animi est subicienda iugo.
IN IACOBUM SCHECKIUM, QUEM MALEVOLORUM RUMOR DIEM OBIISSE SPARSERAT.
Dictus erat nuper vita excessisse Iacobus Scheckius, ingenio maximus, arte pari.Qui nunc in terras celo regressus ab alto,Cognita siderea pandit in arce scholae.En age barbaricae miratrix prodiga laudis,Parca tuae, proprium patriae nosce decus.At nos docte senex, beet ut tua copia, saepeSic morere, et terras mox redivivus adi.
IN INGRATOS. EX EPIGRAMMATE GRAECO.
Imperio cogente gravi pastoris inepti,Agna meo pasco lacte misella lupum.In mea nutricis qui viscera saevit olim:Naturam obsequiis flectere nescit amor.
IN ANIMI AEQUABILITATEM. EX GRAECO.
Invida spes, hominumque rotans Sors invida vitam,Et Fraus innocuis insidiosa viris:Ite alio, nil vestra moror ludibria, postquamContingit optatam iam mea puppis humum.Sum pauper: sed non potior mihi venditur auroLibertas, servas respuo liber opes.
QUALES PRECES, TALE THUS.
Forte iacens multo perfusus tempora BacchoSacrificus, solitas ruminat ore preces.Dumque orans ructu fauces recludit hiante,Atque simul bombos ventre crepante ciet:His super illudens Satanas concentibus, eiaInquit, habent similes aemula tura preces.
PRUDENTIS ANIMOSITATIS.
Sulla apud Orchomenum pugnans incautius urbem,Turpiter ut cernit vertere terga suos:Desiliens ab equo, furiisque accensus et ira,Arripit audaci bellica signa manu.In mediosque ruit magnis clamoribus hostes,Incusansque suos talia voce refert:Pro patriae quamvis mihi mors subeunda salute est,At laudes aetas nesciet ulla meas.Dedecus hoc vestris sed numquam abolebitur armis,Quorum perfidia caesus ab hoste sui.Talibus accendens animos in proelia dictis,Hostibus a victis capta trophaea tulit.
IN ANIATRUM LABORANTEM MORBO GALLICO.
Gallia non visa est Aniatro, qui tamen illiEst inventa domi Gallia? mirus homo est.
IN EUNDEM.
Inter terrigenas, pecudesque genusque volantum Cognita Nile tibi, sola cor Ibis habet.Pro clystere suam rostro quae proluit alvum,Toxica Aniatri ne tumulanda bibat.
IN EUNDEM
Vesicae mittebat onus, non cognitus aeger,Hoc versans, uterum fert, Aniatrus ait.Res nova: Si maribus latet intra viscera foetus,Foetus Aniatri segnis asellus erit.
Respondet iocosae quaestioni amici.
Quid vis arte tibi medici mea cura Loisi,Qua possis cupidos exaturare sinus?Non herbis hoc fit, riguus quas educat hortus:Carne opus est, illos si saturare velis.Hanc tibi cum dederit natura benigna trilibrem,Desine porro operam sollicitare meam.
IN MOPSUM.
Vernos ore gerens flores, oculisque pyropum,Lac humeris, marmor pectore, ebur manibus.Heu scelus, heu Mopso deducta est Nisa marito,Qualis tardipedi Cypria nupta Deo.Infelix virgo magis, an male providus iste est?Infelix virgo est, providus iste parum.
IN EUNDEM.
O Factum illepidum nefariumque Dignum Mome tua aemulatione, Dentes Zoile stringe pervicaces,Factum est illepidum nefariumque.Nanque illa aureolis puella labris,Illa flammeolis puella ocellis,Delicatior haedulo bimestri,MopsoNisa datur, puella MopsoAsservanda mage Indicis lapillis.Ergo tam bona rusticus labellaMordebit, roseique nectar orisImmundo hauriet improbus barathro?Ergo tam teneras manu papillasTractabit, niveumque prensitabitPectus, lacteolo in sinu refusus?Quid lusus referam salaciores,Quid suspira mutua et cachinnos,Et rixas hilares, iocos, duella?O factum illepidum nefariumque.
AD AMOREM.
Quid me cogis amor frustra sperare dolentem,Quod mihi dum vivam non feret ulla dies.Sed sperare iuvat, sed non iuvat usque dolere,Spes rata sit, longe mox dolor omnis erit.
OFFICIUM DILATUM.
Non nocet officio mora, quod nec inertia tardat,Nec fugiens dictis addere facta dolus.Est etiam seris non ultima gratia rebus,Mora rubent sero, sed magis inde placent.
IN RIXARUM ARTIFICEM.
Qui te Nicolei censeri nomine iussit,Mentior, an voluit dicereneiko/lewn.nei/kh nixaTu rixis populos cumulas, tu regna, ducesque,Et falsa innocuis proditione noces.
IN EUNDEM
Aude aliquid Tityi poenis et vulture dignum,Ut vixisse aetas te quoque sera sciat.
APOBATERION NOMINE AMICI.
Nos hinc fata vocant, pueri mea cura valereAonidum pueri turba dicata sacris.Ire lubet, quoniam ire iubet Deus arbiter orbis,Ille regat nostras duxque comesque vias.
ALIUD
Pieridum hospitio sacratas linquere sedes,Me sacer emeriti temporis ordo iubet.Sala vale, nostrisque vale domus hospita Musis,Vosque sodalitii dulcia membra mei.Este mei memores, memori vos semper amore,Dum reget hos artus spiritus, ipse colam.
ARISTOTELIS VIGILIAE.
Somno Stagirites vacaret ne nimis,Ad lectulum peluim locabat aeream,Manuque sustinens lapillum dextera,Mox decidentis excitabatur sono.Quicumque discendi flagrat cupidine,Sopore solvi non sinat se languido.
VIRGILII DILIGENTIA
Ut nullo Musis vacaret,Parthenopes adiit rura quita Maro.Ursaque lambendo catulos ceu format inertes,Cudebat versus sic poliendo suos.Assidua docti sua limant carmina cura,Et sub iudicium singula verba vocant.
CALLISTHENSIS INTEGRITAS.
Quod dare divinos regi detrectat honores,Ius ac pium reverens magis Callisthenes,In cavea, toto laniatus corpore, castrisMiserum omnibus circumvehitur spectaculum.Est satius pulchra sua claudere lumina morte,Quam nequiter contra Deum delinquere.
DE FRIDERICO ET GUILIELMO FRATERIBUS MARCHIONIBUS MISNIAE.
Criminibus motus falsis Fridericus ad iram,Infert germano bella nefanda suo.Iamque acies stabant ferro mortique paratae,Buccina iam pugnae signa cruenta dabat.Friderico summus cum bombardarius infit,Si placet, haec fratrem machina sternet humi.Ut libet, ille refert, crudelibus utere telis,Dum fratri parcas fulminis igne tui.Quae vox Guilielmi postquam pervenit ad auresAlloquio fratrem solus adire cupit.Quo facto, signis ambo gladiisque remotis,Dant sibi fraternas accipiuntque manus.Auribus auscultare tuis, oculisque videreDisce tuis, aliis credere, vana fides.
DE PHILIP. MELANCHTHONE ET IOACH. CAMERARIO DUOBUS SAXONIAE OCELLIS.
Lumina bina Deus dederat Saxonidos orae,Melanchthonem et Camerarium.Lumina qui postquam clauserunt, lumine cassaNunc prorsus est Saxonia.Et caecus caeco dux est, uterque labanteVestigio in fossam ruunt.
AD PAULUM MELISSUM POETAM ET MUSICUM CELEBERR.
Ingenio multum, multum potes arte Melisse,At quod habes Paulli nomen, utrumque negat.Ergo tuo fit ut ingenio par nomen et arti:Pro Paullo nobis postmodo Pollus eris.Seu mavis audire, tui quo flumine pollesEloquii, posthac Pollio noster eris.
IN OMNIGERULUM
Esse cupis solus, cupis omnia solus haberi:Omnia cum fueris, sis aliquando nihil.
AD BELOCATUM MEDICUM PATAVINUM.
Oris habet formam cunnus Belocate monebas:Sic est, sed dicti pars labat una tui.Hoc quia dente rigat vallatum, edentulus ille est:At tu, cur dentes non gerat iste, doce.
IN BELLIDEM
Forma , pudicties, distractae litibus olim,Bellidis in vultu foedera iuncta colunt.
APOLOGUS DE RANIS ET IOVE.
Fama refert olim ranarum ignobile vulgus,A summo regem sollicitasse Iove.Qui non difficiles praebens orantibus aures,Deicit ingentem per sua regna trabem.Quam regis iubet esse loco, sceptroque potiri:Fastidit dominum turba proterva suum.Ergo alium oratus, mittit Saturnius hydrum,Cuius ubi inciperent faucibus esse cibus,Poenitet incepti stolidas, frustraque rogantumPraeclusa numen respuit aure preces.Cui Deus immuni dat libertate potiri,Non optet servo subdere colla iugo.
AD IACOBUM STRASBURGUM ET MICHAELEM SCHULTESIUM.
Schultesi optime, tuque mi Iacobe,Ambo non minimi mei sodales,Vere candiduli et boni sodales:Quos numquam mihi amasse sat videbor,Quamvis plus oculis meis amarim.Ecquid foedus amoris arctioris,Affini modo iure sancietis?O belli, o mihi nuntii venusti,Quam vobis ego millies trecentasVellem mittere gratulationes,Quam Schultesiole ad tuos amoresVocare IdalidamThalassiumque,Et sanctas Charites piasque Musas.Verum nescio quid negotiorumVocanti obstrepit, ac vetat volentem.O quantum est homini occupationum,Quis istis mihi nunc mage est molestum?At vos unanimi mei sodales,Schultesi optime, tuque mi IacobeHanc saltem veniam date obsecranti,Nec me ex officii mora, putateVestri non memorem, aut parum fidelem.Nam cum primum aliquis mihi vacabitPer densas locus occupationes:Vos vestrosque simul bonos amores,Ad celum lepido vocabo versu.Nunc carmen rude incruditulumqueHoc habete, nec aestimate parvi:Qualecumque quidem tamen nivaliCandore et studio refertum amico.Sic affina vincla utrisque faustaSint, fiantque mage in dies et horas:Sic te candida millies puella,Schultesi, roseo ore suavietur,Ac suo tibi grata mox marito,Prole ter faciat patrem quaterna.
PAUPERTAS ENNII
Apulus obscura ducens genus Ennius urbe,Scipiadae fido iunctus amore fuit.Nil ita secreti tacito qui corde gerebat,Cuius non primum conscius ille foret.Sed quamvis soli possint prodesse potentes,Saepe tamen miseris ferre gravantur opem.Quid dicam? Pauper traduxit tempora vitae,Aeneadum cuius carmine floret honos.
POENA EBRIETATIS.
Offendens thalami consortem forte MetellusErrantes vino non bene ferre pedes,Impune illius perfregit tempora clava:Tantus amor castae sobrietatis erat.Si qua solet crebro mulier fervere Lyaeo,Nequitiae laxas excutit illa fores.
PIETAS CIMONIS IN PARENTEM.
Miltiades falso damnatus crimine vulgi,Tractasset patriae quod male cautus opes:Servat toties pro libertate suorum,Iniusto mortem carcere clausus obit.Posset ut hunc natus maiorum inferre sepulcris.Hinc populi iussu vincla paterna subit.Invia nulla via est pietati, despicit ignes,Vinculaque et strictas in sua fata manus.
HANNIBALIS ASTUS.
Hannibal oppressus convexo in tramite silvae,Obsessas diro cum videt hoste vias:Stramina cum lignis bobus inter cornua nectens,Sic passim ardentes per nemus omne ciet.Dumque stupent rerum pavidi novitate Quirites,Cedit mutatis in meliora locis.Saepe dolis saevos evadere profuit hostes,Cum nullum virtus ardua pandit iter.
FINIS.