Sigismunde mihi canende semper
Inter lumina patriae decora,
Quot praesens videt, aut quot anteacta
Aetas extulit, aut feret futura.
Idem digne mihi arctiori amore
Inter praecipuos coli sodales:
Ecquid nostram ubi forte iam Thaliam
Non missam legis ad tuos amores,
Fidem polliciti mei requirens,
Bersmane immemor, inquies, amici,
Sic Euros tua dicta ferre et Austros
Irrita, ad nebulas sinis caducas?
Si tu oblitus es, at recordor ipse,
Et fides meminit mihi recepta.
Da nobis veniam vir erudite,
Non est haec mea (crede) culpa, non est:
Da culpa veniam precor vacanti.
Nam dictis volui fidem addere, idque
Me prorsus voluisse, sic Gulielmus
Germanus tibi carior medullis.
Sed promptis malus invidens Camenis
Casus, detinuit meam Thaliam.
Nunc ergo Hendecasyllabos minutos
Hos habeto, nec aestimato parvi
Qualescumque quidem: poema donec
Forsan quod melius politiusve,
Nostra prodierit tibi officina
Fabrici omnibus e meis patronis
Anistes mihi et his et his et illis,
Ecquid est tibi iam bene ac beate,
Coniugique tuae, tuoque nato?
O grati, o mihi nuntii venusti.
Sed contra accipias meos dolores,
queis nil tristius, aut magis molestum
Accidisse mihi recordor umquam.
Nam mater mea Fabrici, illa mater,
Mater illa animi una lux miselli,
Non ortu mihi mater, ast amore:
Non est lux modo, sed merae tenebrae.
At tibi male sit nimis severa
Parcarum Lachesis, laboris unum
Quae solaciolum mihi abstulisti.
O quantum est homini molestarum,
Quid fato magis est mihi isto acerbum?
Antiquae o decus alterum Pabergae,
O Esrome liquens medulla Suadae,
Ecquid te miseret tui clientis,
Quem homo ruris et infacetiarum
Plenus, lividulo momordit ore.
Si novi bene te, tuumque pectus
Eois mage candidum lapillis,
Vere te miseret tui sodalis
Tractati male rustico a protervo.
Sed nil ille novi facit, suique
Non dignum ingenii procacitate,
Nec miror similes labris cicutas:
Mirarer magis, iste si fuisset
In me urbanior, aut minus cruentus.
At tu quem salibus, facetiisque,
Cultis erudiit Minerva in hortis,
Ne te dissimula tui dolere
Casum insontis amiculi molestum,
Sic te Pieridas ament sorores,
O Esrome tuae decus Pabergae.
Consultissime iuris utriusque
Nec gener socero pudende tanto,
Atque idem Iochime ter quaterque
Inter praecipuos mihi colende,
Quos vel Gallia, vel beata nobis
Saturni regio dedit, sodales.
En tibi hendecasyllabos minutos,
Nec comptos satis, et parum venustos,
Tui quos mihi amor laboriosos
Inter pectoris extudit dolores,
Ac mentis male fluctuantis aestus.
Parabam tibi cultiora, nec non
Digniora tuo toroque et aure,
Cum mihi calamum repente maeror
Extorquet, soboles molestiarum.
Nunc missum tibi qualecumque amoris
Hoc pignus, fideique pertinacis
Noli spernere: Sic suis ocellis
Plus te diligat Anna, seu quid usquam
Illi carius est suis ocellis.
Inculta Eblebiae propago gentis
Andrea, decus et perenne clarae
Pubis, quem Fabrici schola erudivit
Cultam litterulisque moribusque.
En carmen tibi, forte nec politum,
Nec doctum satis, at sui refertum
Ah desiderio pio magistri:
Quod grati mihi vis amoris arcta,
Inter et lacrumas et eiulatus,
Et leti querimonias acerbi
Expressit. Tibi vera nam fatebor,
Nil cari mihi fata post parentis,
Huius quam gemo morte luctuosa,
Adversum magis accidit misello.
Parcarum nimis Atropos severa
Sit tibi male, quae laboris unum
Ah solaciolum mihi abstulisti:
Cuius crimine, lux sacri illa coetus,
Non est lux modo, sed merae tenebrae.
At tu cui tribuit benignus artem
Spiritumque canendi Apollo, mecum
Andrea cape plectra, Fabricique
Manes carminibus bonos saluta.
Hic supremus honos manet sepultos.
Ibis me sine, Galliae remotas
Et tu Paulle , tuus comesque adoras,
Ambo praecipui mei sodales,
Vere candiduli et boni sodales,
Quos numquam mihi amasse sat videbor,
Non si plus oculis meis amarim.
Ibis me sine, pars uterque cordis
Et desiderium mei perenne:
Ah quid parte domi moror relicta
Haud vobis abeuntibus futurus
Posthac integer, atque sospes aeque.
Ibo ibo socius periculorum,
Facundusque comes profectionis
Iohannesque tuae tuaeque Paulle:
Et notas relegam vias et urbem
Perlustrabo iterum Parisorum,
Et ripas Ligeris revisam amoenas,
Et lentas Araris vehar per undas.
Sed verbis quid inanibus retardo,
Accinctos inhibens viae sodales,
Cur parere nego valentiori,
Quae vinctum retinet, necessitati?
Ite ergo, quibus ire non negatur,
Fortunante Deo vias, nec illas
Vestris impedientibus propinquis.
Non vobis revocantis obsit omen,
Qui vos prosequitur gemens, amici:
Ite ambo duce praevio potente
Terrarumque simul marisque Christo.
Fama refert, nullus vitae est iucundior usus,
Quam muros intra Lipsia blanda tuos.
Tu tamen hinc longas, Themidis percussus amore,
Sebitzi properas hospes abire vias.
Pulcher est cunctis Ausonis ora locis.
Vade bonis avibus, melioribus atque recurre,
Ipse tuum Christum prosperet aequus iter.
Egergia est virtus mores tolerare parentum,
Nec se pauca , sciens hanc, didicisse putet.
A teneris quidam Zenonem audiverat annis,
Iamque aetas illum fecerat esse virum.
Quem cum forte rogat genitor, tot cultior annis,
Ingenua quantum redditus arte foret:
Natus ait, laudum ne dicar praeco mearum,
Quaesiti forsan postmodo certus eris.
Nec mora longa , pater subitam conversus in iram,
Indigna nati percutit ora manu.
Ille ferens plagas sedata mente paternas,
Hoc pia me docuit cura docentis, ait.
Haec patrone tui cape munera grata clientis,
Nec tibi cur donem carmina forte roga.
Placamus superos cantu, licet ipsa sonoris
Assiduos edant motibus astra sonos.
Noctes atque dies latratu territat umbras
Cerberus, immani se stimulante fame:
Melle soporatam sed quando corripit offam,
Innocuus vasta terga resolvit humo.
Sic modo Rufinus, labiis impurus in omnes,
Crine ruber, facie luridus, arte potens,
Faucibus obiecta, medicatis frugibus offa,
Ex cane (mirandum) redditur Harpocrates.
Barbarus, imprudens, alieni iuris, egenus,
Vis uno dicam nomine Sauromata.
Imperat ingenuis, potior non iure, sed astu,
O durum servo sub dominante iugum.
Misgola vicisti: non est te promptior ullus.
Seu sit opus fraudes nectere, sive dolos.
Non hoc disciplina tibi, non contulit usus,
Sed mulae natibus tracta marisca dedit.
Quo magis ergo dolis alios praecellis et astu,
Hoc te ficorum plus tetigisse reor.
Non fugimus, ne finge fugam tibi Misigola, servo
Quod non dignamur subdere colla iuga.
Sauromatis nec terga damus, sed cedimus ultro
Viribus iniusti praesidis, atque dolis.
Nanque ubi perfidiae locus est, visque improba regnat:
Iura iacent, probitas exulat, atque fides.
Quid cranium hoc, lucisque pares quod dividit horas,
Quid gladius, foliis palma quid monet?
En vitae specimen, modico quae tempore clausa,
At laudem, aut facti crimen habere solet.
Quam cito decurrit nulli revocabilis hora,
Sic eadem cursu non remeante fugit.
Fama manet, merito quemvis ex munere vitae
Aut palma decorans, aut gladio iugulans.
Desinat Augiae stabulum memorare vetustas,
Herculei quondam grande laboris onus.
Maius opus tenerae sordes purgare iuventae,
Maius opus mores emaculare rudes.
Elaei non hos amnis purgamina tollunt,
Non Siculum Alpheo si mare iungat opes.
Sed disciplina vigili, curaque perenni,
Moribus et docta quaeritur arte nitor.
Ars bona, sed postquam cepit vecordia mentes,
Heu mihi quam paucis reppulit ista famem.
Gratia rara, labor certus, cum pulvere paedor,
Praemia sunt homines certa magisterii.
Quisquis humi volucres, in ramis cernis asellos:
Si libet, hinc aevi discere fata licet.
Haud aliter transversa rotat mortalia mundus,
Nec retam vitae pars tenet ulla viam.
Omnia praecipitante ruunt praepostera raptu,
Mutantur summis ima, rotunda quadris.
Qui cupis ergo animo contra tua saecula recto
Pergere, naturae praevia signa legas.
Quod est symbolum viri magnif. Et nobiliss. Erichi Volcmari a Berliptz.
Vicit ut Alcides olim genus omne laborum,
Robore magnanimi pectoris, atque manu:
Viribus haud aliter virtutum, blanda voluptas
Vincenda atque animi est subicienda iugo.
Dictus erat nuper vita excessisse Iacobus Scheckius, ingenio maximus, arte pari.
Qui nunc in terras celo regressus ab alto,
Cognita siderea pandit in arce scholae.
En age barbaricae miratrix prodiga laudis,
Parca tuae, proprium patriae nosce decus.
At nos docte senex, beet ut tua copia, saepe
Sic morere, et terras mox redivivus adi.
Imperio cogente gravi pastoris inepti,
Agna meo pasco lacte misella lupum.
In mea nutricis qui viscera saevit olim:
Naturam obsequiis flectere nescit amor.
Invida spes, hominumque rotans Sors invida vitam,
Et Fraus innocuis insidiosa viris:
Ite alio, nil vestra moror ludibria, postquam
Contingit optatam iam mea puppis humum.
Sum pauper: sed non potior mihi venditur auro
Libertas, servas respuo liber opes.
Forte iacens multo perfusus tempora Baccho
Sacrificus, solitas ruminat ore preces.
Dumque orans ructu fauces recludit hiante,
Atque simul bombos ventre crepante ciet:
His super illudens Satanas concentibus, eia
Inquit, habent similes aemula tura preces.
Sulla apud Orchomenum pugnans incautius urbem,
Turpiter ut cernit vertere terga suos:
Desiliens ab equo, furiisque accensus et ira,
Arripit audaci bellica signa manu.
In mediosque ruit magnis clamoribus hostes,
Incusansque suos talia voce refert:
Pro patriae quamvis mihi mors subeunda salute est,
At laudes aetas nesciet ulla meas.
Dedecus hoc vestris sed numquam abolebitur armis,
Quorum perfidia caesus ab hoste sui.
Talibus accendens animos in proelia dictis,
Hostibus a victis capta trophaea tulit.
Gallia non visa est Aniatro, qui tamen illi
Est inventa domi Gallia? mirus homo est.
IN EUNDEM.
Inter terrigenas, pecudesque genusque volantum
Cognita Nile tibi, sola cor Ibis habet.
Pro clystere suam rostro quae proluit alvum,
Toxica Aniatri ne tumulanda bibat.
IN EUNDEM
Vesicae mittebat onus, non cognitus aeger,
Hoc versans, uterum fert, Aniatrus ait.
Res nova: Si maribus latet intra viscera foetus,
Foetus Aniatri segnis asellus erit.
Respondet iocosae quaestioni amici.
Quid vis arte tibi medici mea cura Loisi,
Qua possis cupidos exaturare sinus?
Non herbis hoc fit, riguus quas educat hortus:
Carne opus est, illos si saturare velis.
Hanc tibi cum dederit natura benigna trilibrem,
Desine porro operam sollicitare meam.
Vernos ore gerens flores, oculisque pyropum,
Lac humeris, marmor pectore, ebur manibus.
Heu scelus, heu Mopso deducta est Nisa marito,
Qualis tardipedi Cypria nupta Deo.
Infelix virgo magis, an male providus iste est?
Infelix virgo est, providus iste parum.
IN EUNDEM.
O Factum illepidum nefariumque
Dignum Mome tua aemulatione, Dentes Zoile stringe pervicaces,
Factum est illepidum nefariumque.
Nanque illa aureolis puella labris,
Illa flammeolis puella ocellis,
Delicatior haedulo bimestri,
Mopso Nisa datur, puella Mopso
Asservanda mage Indicis lapillis.
Ergo tam bona rusticus labella
Mordebit, roseique nectar oris
Immundo hauriet improbus barathro?
Ergo tam teneras manu papillas
Tractabit, niveumque prensitabit
Pectus, lacteolo in sinu refusus?
Quid lusus referam salaciores,
Quid suspira mutua et cachinnos,
Et rixas hilares, iocos, duella?
O factum illepidum nefariumque.
Quid me cogis amor frustra sperare dolentem,
Quod mihi dum vivam non feret ulla dies.
Sed sperare iuvat, sed non iuvat usque dolere,
Spes rata sit, longe mox dolor omnis erit.
Non nocet officio mora, quod nec inertia tardat,
Nec fugiens dictis addere facta dolus.
Est etiam seris non ultima gratia rebus,
Mora rubent sero, sed magis inde placent.
Qui te Nicolei censeri nomine iussit,
Mentior, an voluit dicereneiko/lewn.
[Note: nei/kh nixa]
Tu rixis populos cumulas, tu regna, ducesque,
Et falsa innocuis proditione noces.
IN EUNDEM
Aude aliquid Tityi poenis et vulture dignum,
Ut vixisse aetas te quoque sera sciat.
Nos hinc fata vocant, pueri mea cura valere
Aonidum pueri turba dicata sacris.
Ire lubet, quoniam ire iubet Deus arbiter orbis,
Ille regat nostras duxque comesque vias.
ALIUD
Pieridum hospitio sacratas linquere sedes,
Me sacer emeriti temporis ordo iubet.
Sala vale, nostrisque vale domus hospita Musis,
Vosque sodalitii dulcia membra mei.
Este mei memores, memori vos semper amore,
Dum reget hos artus spiritus, ipse colam.
Somno Stagirites vacaret ne nimis,
Ad lectulum peluim locabat aeream,
Manuque sustinens lapillum dextera,
Mox decidentis excitabatur sono.
Quicumque discendi flagrat cupidine,
Sopore solvi non sinat se languido.
Ut nullo Musis vacaret,
Parthenopes adiit rura quita Maro.
Ursaque lambendo catulos ceu format inertes,
Cudebat versus sic poliendo suos.
Assidua docti sua limant carmina cura,
Et sub iudicium singula verba vocant.
Quod dare divinos regi detrectat honores,
Ius ac pium reverens magis Callisthenes,
In cavea, toto laniatus corpore, castris
Miserum omnibus circumvehitur spectaculum.
Est satius pulchra sua claudere lumina morte,
Quam nequiter contra Deum delinquere.
Criminibus motus falsis Fridericus ad iram,
Infert germano bella nefanda suo.
Iamque acies stabant ferro mortique paratae,
Buccina iam pugnae signa cruenta dabat.
Friderico summus cum bombardarius infit,
Si placet, haec fratrem machina sternet humi.
Ut libet, ille refert, crudelibus utere telis,
Dum fratri parcas fulminis igne tui.
Quae vox Guilielmi postquam pervenit ad aures
Alloquio fratrem solus adire cupit.
Quo facto, signis ambo gladiisque remotis,
Dant sibi fraternas accipiuntque manus.
Auribus auscultare tuis, oculisque videre
Disce tuis, aliis credere, vana fides.
Lumina bina Deus dederat Saxonidos orae,
Melanchthonem et Camerarium.
Lumina qui postquam clauserunt, lumine cassa
Nunc prorsus est Saxonia.
Et caecus caeco dux est, uterque labante
Vestigio in fossam ruunt.
Ingenio multum, multum potes arte Melisse,
At quod habes Paulli nomen, utrumque negat.
Ergo tuo fit ut ingenio par nomen et arti:
Pro Paullo nobis postmodo Pollus eris.
Seu mavis audire, tui quo flumine polles
Eloquii, posthac Pollio noster eris.
Esse cupis solus, cupis omnia solus haberi:
Omnia cum fueris, sis aliquando nihil.
Oris habet formam cunnus Belocate monebas:
Sic est, sed dicti pars labat una tui.
Hoc quia dente rigat vallatum, edentulus ille est:
At tu, cur dentes non gerat iste, doce.
Forma , pudicties, distractae litibus olim,
Bellidis in vultu foedera iuncta colunt.
Fama refert olim ranarum ignobile vulgus,
A summo regem sollicitasse Iove.
Qui non difficiles praebens orantibus aures,
Deicit ingentem per sua regna trabem.
Quam regis iubet esse loco, sceptroque potiri:
Fastidit dominum turba proterva suum.
Ergo alium oratus, mittit Saturnius hydrum,
Cuius ubi inciperent faucibus esse cibus,
Poenitet incepti stolidas, frustraque rogantum
Praeclusa numen respuit aure preces.
Cui Deus immuni dat libertate potiri,
Non optet servo subdere colla iugo.
Schultesi optime, tuque mi Iacobe,
Ambo non minimi mei sodales,
Vere candiduli et boni sodales:
Quos numquam mihi amasse sat videbor,
Quamvis plus oculis meis amarim.
Ecquid foedus amoris arctioris,
Affini modo iure sancietis?
O belli, o mihi nuntii venusti,
Quam vobis ego millies trecentas
Vellem mittere gratulationes,
Quam Schultesiole ad tuos amores
Vocare Idalidam Thalassiumque,
Et sanctas Charites piasque Musas.
Verum nescio quid negotiorum
Vocanti obstrepit, ac vetat volentem.
O quantum est homini occupationum,
Quis istis mihi nunc mage est molestum?
At vos unanimi mei sodales,
Schultesi optime, tuque mi Iacobe
Hanc saltem veniam date obsecranti,
Nec me ex officii mora, putate
Vestri non memorem, aut parum fidelem.
Nam cum primum aliquis mihi vacabit
Per densas locus occupationes:
Vos vestrosque simul bonos amores,
Ad celum lepido vocabo versu.
Nunc carmen rude incruditulumque
Hoc habete, nec aestimate parvi:
Qualecumque quidem tamen nivali
Candore et studio refertum amico.
Sic affina vincla utrisque fausta
Sint, fiantque mage in dies et horas:
Sic te candida millies puella,
Schultesi, roseo ore suavietur,
Ac suo tibi grata mox marito,
Prole ter faciat patrem quaterna.
Apulus obscura ducens genus Ennius urbe,
Scipiadae fido iunctus amore fuit.
Nil ita secreti tacito qui corde gerebat,
Cuius non primum conscius ille foret.
Sed quamvis soli possint prodesse potentes,
Saepe tamen miseris ferre gravantur opem.
Quid dicam? Pauper traduxit tempora vitae,
Aeneadum cuius carmine floret honos.
Offendens thalami consortem forte Metellus
Errantes vino non bene ferre pedes,
Impune illius perfregit tempora clava:
Tantus amor castae sobrietatis erat.
Si qua solet crebro mulier fervere Lyaeo,
Nequitiae laxas excutit illa fores.
Miltiades falso damnatus crimine vulgi,
Tractasset patriae quod male cautus opes:
Servat toties pro libertate suorum,
Iniusto mortem carcere clausus obit.
Posset ut hunc natus maiorum inferre sepulcris.
Hinc populi iussu vincla paterna subit.
Invia nulla via est pietati, despicit ignes,
Vinculaque et strictas in sua fata manus.
Hannibal oppressus convexo in tramite silvae,
Obsessas diro cum videt hoste vias:
Stramina cum lignis bobus inter cornua nectens,
Sic passim ardentes per nemus omne ciet.
Dumque stupent rerum pavidi novitate Quirites,
Cedit mutatis in meliora locis.
Saepe dolis saevos evadere profuit hostes,
Cum nullum virtus ardua pandit iter.