IGnotum sponsum nondum orta puella salutat,
An poteris quicquam, Sponse, negare tuae?
Prodigio saltim sponsalia si ista carebunt,
Rem factam cen set sponsa tulisse domum.
DUm culpas te, vis laudari; Maximus istic
Pro minimo positus te in tua flagra adigit.
PEne enormem hom inem pro iudice poscit Ofella,
Vult ampliari, deinde litem perdere.
HEnricum ferro cum deposuere Secundum,
Concussere tuos, Gallia, Dii Proceres.
Teritus ut cecidit; preculso cardineegni
Sublimis, posteis procubuere Solo,
Restituit Quartus. Sed et hoc mucrone reciso,
Restauratoris Gallia fatum obiit.
TEr Patrem occidit Patriae qui in Principe Patrem,
Imo ille occidit, quam potuit, Patriam.
Per patrem occidit Partriam; per viscera Patrem
Occidit Patriae; Prob scelus! et moritur.
FRancia quod nequiit Henrico Rege timere,
Hoc plangit, per eum tradita tota neci.
Hoc uno poter at scelere ingens Gallia obire,
Stante patre Henrico non potuit cadere.
HEnrici sanguis, in te inclinata recumbit
Gallia, cum Henrico quae sine te cectdit
Proles vera Deum, tanti tu nominis Haeres
Semper Borbonium in te meditare Patrem.
Gallia quod Regem te exspectat, Sortis amicae,
Multi adeo summum culmen habereputent.
Quod Pater Henricus fuerit tibi, tu patre dignus,
Fortunaeuna omneis transiit hoc numeros.
MOrtiferum ferrisrigus dum sentit, in ista
Maximus erupit carmina Borbonius.
Pro te quod volui tam saepe, o Patria: per te
Quando ita volt Francus degener, inteream.
Testantem adspicienscecidi te stare cadentem
Qui potui; quanto Sors mea prosperior?
MAximus est mexitis, quid Magnum in nomina flectis,
Gallia? vicerunt nomina Borbonii.
Borbonios omneis Henrici gloria Quarti,
Hunc quo appellabis nomine Borbonium?
INvictum latro Regem sine Marte trucidat,
Immensum vestrum est hoc, superi, opprobriune.
ULtriceis Quilas pro Libert ate nioventeni
Germana, exstinxit Francia Borbonium.
O Patricida latro, quantum Germanialaesaest!
Debebat quantum o haec tibi supplicium!
Subtractus morti moriendo, pericula vitas
Summa periclorum dum moriendo subis.
Supplicium longi debet tibi Francia saecli,
Pro Patria solvet hoc tibi Tisiphone.
BArbaries fando quod nulla audiver at umquam,
Francia bis factum vidit, et intremuit.
HUmano generi nulla um quam dextera tantum
Contulit, haec quantum, Latro, tua eripuit.
Imo adeo Hum ano nocuit nulla altera tantum,
Quantum istaec nocuit dextera, Latro, tua.
Exemplum omne premens infelicissime, in uno
Es felix nullum quod satis opprobrium est.
DIis aequi Patres, Clemens est ultio vestra
Henrici occisi qua premitis facinus.
Qui Patrem occidit, Patriam qui in funere Patris,
O Patres, plus quam debuit ille mori.
EXcisum exemplum Superorum in imagineparva,
Henrici Quarti composuit tumulus.
COncussam bello Europam dum Numinefulcis
Henricus, fato degenere interiit.
Si Superis mors est metuenda, ita Iuppiter ipse
Mundi componens imperium intereat.
CRuente latro, nomen, oris indignum
Transire septa, despuendum, et ex ipsa
Memoria in Oreiregna, regna Lethaea
Procul exigendum: scelere cordis humans
Quicogitatus exiisti, et ipsius
Plutonis es timendus impiae turbae.
Peri absque nomine, nomine omni ut indignus.
Tibi saevus acuat flagra tortor aeterna,
Tibi paena crescat inferae Stygis. Tecum
Vocabula experirier velit cuncta
Cruciaminum AEacitribunal infensi.
Tibtcrescat bydra, sulpur, atque flammarum
AEterna pestis. Eloqui tuas Poenas
Humana lingua nulla possit, ut crimen
Scelus, nefasque, proloqui potest nulla.
NUmina iam non sunt tuta a mortalibus ipsa
Criminibus, Regem Gallia cum Patrium
Occidit ferro. Quoties haec marmora cernet
Horrebit caelorum interitum Harmonia.
HEnrici funus Mars et Clementia ducunt,
In liquidas lacrimas ipsa Elempsnta fluunt.
QUem plangit Mundus, Regem desider at omnis
Europa, Henricus hoc iacet in tumulo.
OFata, cernis ista Iuppiter? Ferro
Henricus istic membra parricidali
Posuit recisus. Anima iam regit caelos.
EUropa numquam cepit omnis Henricum,
Tumulus quem capite? marmor hoc tegit corpus
Evisceratum. Mens Deiassidet Scoptro.
MOrtalem mundum dudum indignantia Regis
Viscera, crudeli ferro Patricida resignat.
Concessit corpus fatis Borbonius Heros,
Mentem uti tam dem omnem patrio lucretur Olympo.
Si cuperet corpus non im pendisse Beato
Imperii Sceptro, cur non custodia ferro
Asseruit Regem? quae vis externa, quis ensis
Agmina tot rumpat, quae mortem in Regis amati
Ultro obe ant tutelam, et fatis fata ret ardent?
Verum animus timuisse Homines indoctus, habebat
In superisfatum, nec se defendere contra
Verum offerre solens, nullis concredere septis
Virtutem voluit. nudo quin corpore contra
Tot strictos enseis sola virtute rediret.
Nunc tamen in tenue Henrici collecta Sepulcrum
Corpora, considunt Quarti. Cum corpore Regis
Virtutum omne genus tumulo hoc recubare fatentur.
QUare sit malus Uriens, requiris?
Natus de Patre maxime bono ille est.
PErmisces gravia, et iocosa, dicis,
Vatem istuc, bone Lector, esse duco.
HEnricum fera, Galiiaeparentem,
Ferro Parca tulit. Potentem in armis;
Pene huic iunxer at Angliae Iacobum
Arteis pacisficas perinde doctune,
Utpossit Solomon novus vocari,
Verum ipsa erubuit scelus nefandum.
Hinc o discite, quam Minerva Marte
Sit felicior, incliti Monarchae.
DU cere cum fato si tu vellesr ationem
Deberent, Regum maime, multa tibi.
Hoc timuere Diii, quare, sine Iudice Mortem.
Rex improvisam deproperare tibi.
EXonerans omnem vitiis Henricus et astu
Galiiam, et in leges desita iura ligans.
Nullam constituit poenam, qua Regia cades
Digna foret, nam post fata noverca Patris
Nullum hominem tantum scelus ausurum esse putaraet,
Inse non ipsos Daemonas et Furias.
PAx Mundi, Fax Bellorum, Victoria Legum,
Iustitiae Vindex, Relligionis Honos.
Pacifica atque Duellica te Prudentia Regem,
Fata etiam tua post, Henrice constituunt.
HEic Fortitudo cum Sorore desuncta
Clementia, est sepulta; Quartus Henricus.
GLoria Bellorum, Pacis Clementia sanctae,
Exaequant superis te, Henrice; Fata premunt.
Fata premendo etiam exaequant tua numina Divis,
Post fata in fatis Gloria salva cui est.
GAllia nil poter at Henrico Rege timere,
Henrici nil non post obitum illa timet.
QUi patrem occidit, si Patriscidavocatur
Qui Regem atque Patrem, Cuspiniane, quid est?
POst vigesimum et alterum libelium
Victor, iam poteras tacere, dicis.
Hoc nenio potis est, Latinitate
Salva silicete esse Barbarorum,
Quod vobis facile obvenit, legenteis:
Clara voce fatemur hoc Poetae:
Res intra decimum integra est libellum
Post vigesimum, et ipsius Poetae
IngratIs, numerus parit libellos.
HOcne abiturum impunitum, Caper horride, censes,
Quod putri cornu carmina nostra quatis?
AEdepol, o Caper, impunitum omne istud abibit
A nobis. Sed tu per tua tela peris.
DUm vir erat Totilam poteras dixisse Poetam,
Eunuchus Narsen Bilbilicus superat.
Patrati patre,s patrando patria pacta,
Istic censetis quaent a lucrifacere?
DUm Medici poscunt, dum poscunt Pharmacopolae,
Parcite io Febres, iam Catienus ob It.
NE nummi pereant mavult [Reg: mavolt] Catienus obire,
Hic sentit recte, Crispe, sui pretium.
NE perdat as Catienus interit. Recte
AErugo nam aers vilior gravi longe est.
VIta sit annorum centum velmille, velultrae haec,
Quando peris vix haec monimis unius est.
Concrescunt unum in momentum saecula multa,
Illi, dum vivis; vive; bene ut pereas.
SEcula, quae arcano subter labentia curru,
Sistetis Vigili forsan amore Rotas.
Orat is et longo poscit super omnia voto,
Nesua quod tristi Carmina fronte legat.
Post Opicos vateis, et magni Socratis aestus,
Quaerat in hoc libro Fama refrigerium.
Frigidulos ideo satis et superesse iubemus,
Verum haec cum dicit falsidicus Bavus est.
COelo qui cecidisse dicit istum
Fracto crure, Liolam, superbum,
Heic caelum putat, Auctor, ulcerosum.
VUlacan absente ut fabricari fulmina Brutae
Possit, habet fractum crus Pater Ignitius.
SErpentem modo crure quem caduco
Ignati titulo videtis; ille
Istam vafriciem paravit, ut ne
Vulgaris vice Carnisex latronis
Ascendat gabalum. Crucem in superbam
Crux tolli cupit ardua et superba.
QUid magnum de te cum Scoppe fateris, habenda
Iam magno monstro est Scoppilrana fides.
FUrnum Poeta laudat Italus quidam
Salsus, facetus, arrogans, catus, doctus,
Furnum ut mereri prae omnibus queat furcis.
NIl, ais, hic lepidum! lepidi sit pausa necesse est,
Nil praeter lepidum est egregie illepidum.
ORbilii nasus, Nici,
[Gap desc: greek words]
est
[Gap desc: greek words]
.
Musicum habere aliquid, an magepossibile est?
QUid ignidignus ipse rabula, Ignati
Minaris ignibus facessere omnibus bellum?
Peribit ignis iste Cerberi sputis.
UNum olim optabat Romae Imperiique Tyrannus
Collum, uno ut semel omne impete prorueret.
Totius invenit Gallorum unum impia regni
Dextera, quae Henrici transigit ense latus.
NEmo umquam postbac me corpore quaer at in iste
Nobilis excessit Spiritus; ipse abii.
Scilicet hic pectus Starzeri, animum que habitabat,
Discessu cuius deliquium patior.
Ille abit. Ipse comes: corpus grave in hocce relinque
Carmine. Vita alio cara profecta mea est.
Tu, FELIX, omnium longe carissime amicum,
Hanc in amore tuo contum ulare velis.
Sic stenim certum est dulci cum morte perire,
Ipsius vitae suavius esse bono.
O si intus videas, extra quem cernis, amicuns,
Nec queat hac Momus carpereparte Deos.
Ignibus in vestris pectus flagrars videres,
Queis nihil in toto est aethere candidius.
DEliciae diae, raptae gens conscia mentis,
Dum sequitur sum mo semina ducta Deo.
Mort aleis curae vestra otia conteni serunt,
Otia ab offico tota relicta suo.
Spernite vos contra genus exitiale colenti,
Vita viae vestraemeta, mori illius est.
COrduba pingue sonans, non maiestatis egenae,
Caesaros generi duxit in arma Deos.
Sulmo ferox Criticis visus gravit ate carere,
Quam bene nunc non est disseruisse locus.
Claudianum agnoscet rinnum ex utroque, prememptem
Ingenium exacti pondere iudicii.
Iadicium ingenio moder antem, Augusta lupata
Hirpini pateris ceu generose Nepos.
Quis quis in antiquae veniet praeconiae Romae,
Cuius nunc superest nil, nisi imago.
Maeonidaementem, Musam mir are Maronis,
In ClaudI fixos corpore habere lareis.
Sic tibi se, quaendo numeros tent abis et armae
Fortis in Heroos det, Venus Alma, modos.
Nec teneri nolit Cythereia Gratia Martis,
Perque leveis Elegos currere, perque Saleis.
Docta dedit Martem non frustra in molle, Vetustas,
In durum Veneris vincula coniuguiu.
LIvida pendentem de cauda Simia vulpene
Viderat, intecta dum dolet esse nate.
Ergo adit, et blando vulpem sermone sigurans,
Quo tibi, ait, pondus tam grave, cauta soror?
Cauda titi est oneri, me caudae insormat egestas.
Divide, sis, mecum, et cede supervacua.
At vulpes facile livorem sensit, et olli
Noluit ad vetitum quid superesse locum.
Qui Monachoe, et Sacruficos, et Sardanapalos,
Et Sangas, Bonsosnque, atuqe Sioppiadas,
Et genus hoc caudatum adeo ut per milia quinque,
Balnea vel visis omnia concrepitent.
Sollicit ant blandi, tangunt que interprete palpe,
Et Sanctos dicunt, et sibi Propitios.
Fratreis nil alind vegrandeis velle videntur
Poscere, quam vulpis simia vasi iciein.
Ab quam improvisi saepe isti blaesa loquuntur,
Linguaque cum invito sentit ubique animo.
QUid tibi cum pedibus claudo, num quam ulla tuletum
Saecla, oculis caecus consulat ut Medicus.
Chiragrum quis non podagraepraecepta fugandae
Rideat, et scribentem in Criticos Stephanum?
Crede mihi, non est pedibus sex linea versus,
Non omnis, pendet qui cruce, Laureolus.
IN somnis vetuit Bacchus potare Sabellum,
Hinc bibit ist totos, Pontiliane, dies.
SI quisquarn tibireapse est fidus amicus amico,
Laetis cui rerum et tristibus idem animus.
Horum nie in serito, si vis quoqu am inseri, in Album,
Et tibi me esse puta ut Thesei Peirithoum.
NAm quid ego hoc dicam? flamm anti Seirius astre
Cum ruit in poenas, machina tota, tuas,
Solus ego algeo! cum nivibus furis horrida bruma,
Solu ego algenteis ire queam in cineres!
Nescio quid sit Amor, sed si hoc Amor est, merum in illum
Non frustra mundus transtulit imperium.
LIX. Ad Gellium.
ODite, Gelli, nec possum dicere quare:
Hoc tantum, sed et hoc; ipse amo te nimium.
Unius alteriusque eadem mihi causa profecto est,
Odi te quod amo, teque amo, quod mi odio es.
VItam quei facias beatiorem,
Possum non ego te docere, n='i,
Vitam quei caveas nocentiorem,
Possum belle ego te docere, n='i,
Vis esse improbus? Otiare, n='i.
VAppam bibenti caupo nuper Omphale
Primore callidus efferebat de penu;
Gustabat Omphalus: Merum tale arbitror
Sponsam e Capellae Martiani scriniis
Sponso obtulisse septies unam Deam.
Clam abat ille, dum bibit Gallam meram.
Laudante pessimus; ecquid alteri dabit
Cautus putabat caupO. melius praebitum est.
Laudabat etiam hoc; parcius multo tamen,
Quale ad marinae nuptias Thetidos putem
Prompsisse cellis e Promethaeis Iovem.
Miraclum hominis equidem istud, hospes adicit,
Dicturus est quid de bono vino boni?
It, rpomit, anno Spira quod Nemetum dedit.
Phuy barbarorum, clamat Omphalus, hominum!
Ecquid pudet honestum te hospitem, aut piget
Excipere aceto, vappa vilis, rancido?
Ibi caupo cussas suavibus quaerit modis,
Laudare quaenam prae bono iubeant maluns?
Ibi ille: primum laudis orbum er at adeo,
Ut nil potessem seire, quin minus foret.
Erat alterum illo paullo honestius, ideo
Minore Laudis indigebat fascino;
At tertium bonum, sua laudis nihil
Egebat a virtute, proin dixi male.
Ilstoc Poetae more collaudant malos
Bonisque saepe maculam inurunt callidi.
SEcreta cui narrare volupe est alteri,
Tamen spei ut nil eius impanat fidem,
Quei cupiaet illa adiuta habere sedulo,
Aureis Vibenni non nimis adeat breves.
Wirta potente nam nisi Orator Iovis
Mercurius, illum mutet e Batto, sciat
Narrasse lapidi consilia mero sua.
ORbilius non volt iuvenes nutrire Capillune
Ipse sui quota pars, Crispe, supercilii?
QUi prorsus nihil, omnia is loquetur.
Concurrunt sibi in utrisuqe Summae
Excessu, nec obest, nihil loquare
Anporro omnia. Garrulus nam utrimque es.
UNum commeminit Lamiscum aeterna Vetustas
Cui digitus fuerit ungula vera lupi.
Quod nostro numerem, sine miraclo, unico in aevo
Queis manibus, pedibus, nemo alius digitus.
HIs Colofon patria esse tibi placita, inclute Homere,
His quovis Smyrne pignori, at his Chios est.
His Ios, his Salamis, Lapitharum his, Thessalia, auctriae,
His aliisque alia est, his aliis que alia.
Mi liceat animi mentem depromere, Phoebi
Vero aliquid dicam verius, e tripode.
Patria, Homere, tua est diis cum immortalibu Caelum,
Quae Thracio, genitrix Orphei, Calliope.
LXVII. In Ricianum.
COnturbatori Riciano, Littera, dice,
Missum me faciat, me; omnia dicta mea.
Fu racium capiti Riciano, Littera, dice
Missa mihi faciat Cara nimis capita.
Aut ego mox itiner tuapost vestigia sectans,
Ipse ista atque alia huic, non bona dicta feram.
Sit, taceat, velpraecipiti grege cum suo ubi iam
Anticyras non quit, Morboniam sugiat.
CUr Hyllo, Hexametros cum parturit, ilicet omnes
Fundit abundanti, Sextiliane, pede?
Aut uno aut bino? prompta est responsio, multos
Esse sibi ostendit Hyllo Poeta, pedes.
OTurem horribilem, Sabine Brennum?
Suspendendus is omnium favore,
Funem carnifici harpagavit ipsum!
SUspicor in libris posita esse bis, alterum et unum,
Hanc nostris fraudem ignosce Epigramm atiis.
Peccarunt invita, licet peccare decebat
Saepius hoc ritu, scripta, bis ipse leges.
FElix est Amor ille quo Sabellus
Solum se et sua disperit profecto,
Rivali caret aemulaque turba.
DE genere humano bene, si quisquam, iste meretur
Dum nil non contra desipit Antisapus.
Ut speculo proprios mores speculentur in icto,
Nil homines discant se esse nisi Antisapos.
BArbatos contra cui fas sapuisse magistros,
Et quatere ingenua pulpita cruda nota.
Cui Logici nil sunt nisi sors Logodaedali inanes,
Geiometr as dignos qui putat esse luto.
Cui numeri numeros insano in pulvere ducunt,
Summarum ut fiat ultima summa, nihil.
Rhetora Cornicem sine mente, aut denique corvum
Qui vocat, atr ata plangere voce Reum.
Musica cui dia est Stygio temerabilis usu,
Cum canit infracto Cypria tela sono.
Gramm ata qui miseros vix pascere cruda docenteis
Autumat, in quorum nemo sapit Canone.
Astrividus fati cui dicitur omnis adulter,
Cum bene mentitur, pro ratione malus.
Vos Vigil hoc lusu, Sapientum turba, salutat,
Ad mores Lapides quam putat esse meros.
SCribere dum pueros docet, ingenti ore Magister,
Et legere exscript as aere manuque notas.
Horribili incestat caelesteis frigore menteis,
Et iubet attonitos prorsus amare libros.
Infelix odium virtutis in ungue tenello
Bestia virtuti prorsus inepta, gerit.
O bona gens, Patreis, vobis ne ignoscite tantum,
Ut pueros doceat prima Elementa Lapis!
TRans monitus omneis se evectum somniat Arruns,
Dum pedicas didicit nectere pro Logicis.
O Amer et Felix morum Constantia, quanto
Quamque profundo istac corda sapore fugis!
HEic enecta semel, bis mortua, terque sepulta,
O vita infelix longa! Puella iacet.
ULtra omneis spinas Rosa lenta perire, sepulta est,
Hanc quoque ego in tumulo vivere passe puto.
PUlcher at impurus, formosus at horridus, idem,
Quam mala quum pulchre mens, Theopompe, habitas!
VIx bene conclusit quaesint dicenda, Poeta,
Tu medio incoeptos surripis ore sonos.
Dimidias saltim licet hinc expromere voces,
Dimidias supplet conscia dextra tua.
Syllaba prima tibi vox integra, scribe loquenda,
Ingenium vobis quis negat in manibus?
CAtella nana, pumila, omnibus magnis
Placere parvitate sentit evictis.
Eam se possidere qui velit, fas est
Putare magno, at esse corpore angusto.
DEsipio cupide, nolens me est morio maior,
Taleis vult omneis Aulica turba Sophos.
CEllam stupore quisquis implet exsenso
Habitare in una et computrescere exoptat,
Ineptus inter vulgus atque Magnateis
Versari, inanit atis ipse dum solus
Suaeinsciens, stupore verber at cunctos.
Humanitatis, bestia, omnis indocta.
Cum quid rogatur, alliata respondet
Tenebrosa dicta, et absona, atque delira,
Quae probet an improbet nec ipsa dignoscit.
Sublimis inter vitia dira, virtutem
Et opinionem, expansa ad obvios ventos.
Fera Tigride omni tetrior, hominem cernens
Ad cava recurrit obsita horridis libris.
Et inde mox prospectat, et procul visa
Vultum reducit, tacta fulmine ut scaevo.
Sapiens sibi videtur, atque vel sola,
Sed ubi gerendis rebus additur quando,
Resilit stupore, nec tuerier contra
Audent loquenteis. Poena summa poenarum est
Furore te istud discere et fuga Mentis,
Ut rideare, nemo consulat morbo.
CUr parcam tibi, forsitan requiris,
Rumpens Orbiliumque Rhemnium que?
Non es Grammaticus bonus legendo.
TEcum ludere respericulosa est,
Qui parcis tibi negligendo talos.
OMnia qui docuit, se non doctum esse put ab at
Scaliger: Excipias, quando mori didicit.
HIstoriae quid sunt nisi prorsa Poem ata cunctae?
Caute igitur vateis laudat hic Historicus.
MUlta velint vere Sapienteis dicere pennae,
Verum illas multis eicit ensis edax.
COnsilia armorum eventu omnes iudice pingunt,
Veridicos nullos credimus Historicos.
Coniectant miseri casus, atque ordine longo
Quid factum, qua quid sit ratione, docent.
Id vero insipidum est. Sed cum molimine docto
Oranteis faciunt, Martia corda, duces,
Ridiculi prorsus per dunt oleumque operam que;
Ne crede Historiae, crede sed Historico.
REvera Paris hic fuit bubulcus
Nudas lumine iudicans puellas,
Ut malum Deae quaelibet referret,
Ma! a eius Dea quaelibet tulisset.
NIlnon permittis tibi Poppitiana, ita factum est
In te ut permittant omnia quisque sibi.
QUicquid, Patrina, dicis aut facis, Aulicum est,
Calido est opus tibi foco.
IN fine, dicis? Ergo nisi fui brevis
Exordio, peribit innocens finis?
TRuculentus ille verba Martis exspirans,
Et sanguinante proelia spuens bucca,
Scis fecerit quid heri? osculatus est Terram.
SCis quam te videam libens, Pedilla?
Ipsum cor neque sic meum lubenter.
ORbilii in naso Lemurum est Schola: et ille negatur
Divinum quid nutare supercilio?
VIctor quis Vigil ille sit, requiris?
O Seussi, decus elegantis Aulae,
Ille est quem semel, at diu rogatus,
Cenasti penes, impotens Poeta,
In gurgustiolo brevi atque longo.
Vero nomine tum cluebat ille
Quo sese extulit in ioci libellis.
Quos dicas Epigr ammatum bonorum
Si diversa velis putare ab illo.
LAudandos mihi Urintii libellos,
Seussi candide, cum dares, profecto
Laudare egregie vacabat illo
Nobis tempore: nunc bene occupamur.
FIne tibi semper placeas volo; Lector amice,
Ni cauda possit charius esse caput.
Sed tibi si caput est cauda quoque charius ipsa,
Cum puer a noctu nil face, facta lege.