DEcus parare si quis optat a solo
Labore Martis, haud quietis adiungens
Scholasticae (ut vocare gestiunt illi
Quibus cruore verba sanguinant cuncta)
Politiem, usibus sinister humanis,
Manu quidem ille promptus, attamen laeva,
Suum expedire muneris queat pensum.
At ambidexter, et laboribus Belli
Suave iunxit otium, et Scholae pigrae
Patris superba nectit arma Mavortis,
Hic interire Sorte non potest ulla.
Rogum superstat Alma Fama ab excessu,
Timet vigentis acrimoniam Rumor.
Per ora tale Gallicana MORNAEUS
PHILIPPUS audit, inclutum Iovis germen,
Itemque Martis horridum in sinu Fulmen.
Per ora tale Teutonum exserit lumen,
Manuque fortis, artibusque pacatis
Beatus auctor, EINSIDELIUS Hemo.
Eques per alta tesqua Turcici Regni,
Et Africae, et Natoliae, et suae Europae,
Satis superque Martiam manum exegit.
Eam ille saepe tabe lotus hostili
Vibrans rubentem, in agmine omnium primus
Thracum retudit insolentium signa,
Licet superbus, inque bella nutritus,
Tyranniservus, impieque Arabs fortis,
Honoris augmen in Tropaea concessit.
At ille nunc domi, inque Saxonum cultis
Quieta Iura dividit sacro civi,
Manusque dextra Principis cluit Magni.
Misena quem propago, Regium Nomen,
Patremque Principemque Patriae laudat.
Ei inter alta Curiae gubernacla,
Sacrique momen ImperI, viro incumbens,
Poetici excidit nitoris haudquaquam
Adulta cura, quin amet pios vates,
Apollinemque Legibus sacris iungat.
Ut obtinente sceptra Romula Augusto
Ethrusca palma, Regiumque, Maecenas,
Genus fovebat aureum Poetarum,
Beata cuius illa muneri Triga
Pelasga debet orsa, in Ausonum lingua,
Perennitatis insita entheo cursui.
Ita optimoque maximoque CHRISTIANO
Manu tenente regna Saxonum forti,
Eques vetustus, Einsidelium LUMEN,
Asylon audit, in quod undique accisis
Sepulta rebus, incitasque ad extremas
Redacta Pallas, effugit truces ventos
Minasque fluctuum, horridique Neptuni.
UBi egeris quid, alter unde mactetur
Beatitate, perde nosse quod gestum est.
Tria esse saecla promerentium grates
Bonis, feruntur, actibus; statim primi
Repensionis exigunt citae legem,
Superbiente Talionis adfectu.
Nihil deinde libero valet dignum
Patrare, si quis abstulit bonum huic factum.
Ad omne momen inficetus exactor,
Probro imminente flagitat repensari
Suum sibi istud officI decus tanti,
SupercilIque verbere improbo insultat,
Modo hinc modo inde congerens suas laudes,
Ut ipse, provocatus antea nusquam,
Sibi pepercit, huic ut hoc boni praestet,
Ut aere si aut libra redemerit servum.
At ingruente si qua copia imprudens
Omiseris; boabit, o virum ingratum!
Equum olim equiso qualis attinet freno,
Ita ille, te tenere vult capistratum,
Heri memento, liberae exspuunt aures.
Nec est bene actum, imago quod vibrat semper
In ore conferentis, additum crimen.
Quia ille, qui tulit, tibi imputat laudem,
Rudique inane perditur lucrum pompa.
Id alterum genus pudet quidem audire,
Tamen bene-acta, debitoris in vinclo,
Sua imputabit, et moram licet nectat,
Inops solutor, at procul vice obscura
Notabit ecquod inde commodi portet.
Et abdito parem usque flagitat voto
Repensionis aleam: Molestabit
Scientia huius, et referre gaudebis,
Modo ut patrator insolens bonum ignoret.
Genus deinde tertium est, quod exacte
Vocarier meretur, estque condignum.
Uti quid istud optimi tibi fecit,
Perinde mente perdit, atque non factum,
Abitque digna dignioribus pensans.
O aemulamini hocce, temnite abiectos
Loco e priore, desides sui fucos,
Quibus labore constat altero FRUCTUS,
Rei tenacis, audiunt tamen Sancti,
Sibique nomen asserunt male humanum.
QUid invidebis avio suum errorem?
Redire Regiam in viam avius non vult
Monentiumque dicta iactat abs sese?
Abi: Relinque, perperam, facultatis
Tuae quod haud fit, impetrare contendis,
Ut omne saxum et hinc et inde concussum
Movere gestias: merum laborabis.
Malum manebit aedium tamen culmen,
Nisi ipsa fulcra corrigantur ad normam.
UT in theatra multiformibus larvis
Catus polita mittit histrio vulta,
Huicque munus expedire commendat
Calore Regio, aureo imbuens sceptro.
At alterum iubet referre Reginam,
Herile frendet alter, alteri servo
Graves labore praepedit clientelas,
Bubulcitarier iubet virum tardum,
Et ocreis natare turpibus crura,
Eques volabit, alterum in pedes sistet.
Ut exigit Poeta, fabulae monstrant.
Ita universitatis in theatrali
Deus figura; huic dat hoc, ei munus
Dat alterum, omnes attamen rudi nutu
Heri ligatus, inscienter auscultat.
Perennis ipse censor omnium rerum
Modo hinc abire, cedere a loco mandat,
Latere mandat, obsidere regales
Fores, obire munus Imperatoris,
Prout suprema poscit arbitri Virtus.
Superba quisquis arma sustines dextra,
Cave iacentis uspiam pedi insultes.
Super te eumque qui negotium curat
Utroque maior, elevare sordentem
Potest, lutoque regn lauta mutare,
Vicissitudinemque condere in certis.
INebriata sensibus tuis aetas,
Iuventa, culta, delicata, formosa,
Sororiantis, abs pudore, tormentum
Venustiore de grege, inclutae formae.
Amabilemne te esse tute persuades?
Cluere quod sit expetendum, et optandum
Places, inepta, nempe sic tibi insanum,
Nihilque mente non voras rata tecum.
Enim superba quid sibi ista deposcit
Decora cassis ambientibus plumis?
Quid aureus comante pileus collo?
Quid arte congruente celsus incessus,
Libraque pensili aestimatus ad normam?
Ubique fervor, àque veste concentus,
Cui videntur ima plaudere et summa,
Ad infimum usque, Quattuordecim scamna.
Cyclo refusa circumit arduo corpus
Arata mille, vestis, abditis rugis.
Superque pictus aureis nitor filis,
Refert ruboris arma clara Solaris,
Latus sinistrum avitus ensis accingit,
Trahitque vel negantis oris obtutum,
Manusque equestre signat annulo Nomen.
Et ista corpus omnia obtinet solum.
Quid ingenI capacis aestimas lumen?
Redux per alta Regna quod Vetustatis,
In ipsa pectora abdidit tot exemplis
Referta conditoria, usui aeterno.
Poeticique flumen inclutum fontis
Bibit Cupido Pindi in intimo templo,
Modoque IURIS et BONI ambit auctores.
Subesse qui, superbus, omnibus spernit
Herus rei gerendae et efficax Ignis,
Supraque cuncta terrea exiens flamma.
Obambulante, cominus Deos, penna
Rapacium orbium igneos legens cursus.
Sibi illa credit infima esse cunctorum,
Videre donec altius potest quicquam.
In aureis recepta saeculis vivit,
Domestico nitore pasta mens Solis.
Patremque temnit esse subditum Lunae,
Sibi recente nata denuo partu.
Sed haec vaciva cuncta: proloquar sanctum,
Pvertiae educata limite a summo.
Deum timere cura, principum prima,
Fidem heic probante Flamine erigit sancto,
Iuventa, luxui inremissa debellans.
Fides quidem illa saepe rebus adflicta est
Ab exteris, struente pessimo fraudes;
At ipse summus attinet tamen Fautor,
Iubetque quantula illa, rite florere.
Quid entheum tibi inde gaudium dicam?
Meum notavit Ipse Maximus nomen
Sibique destinavit, antequam mundus
Nihil fuit, fuitque Mundus e nilo.
Ea ipsa certitudo me salutaris
Adeptum Amoris inclutum beat poclum.
In orbe cuncta gressibus parum certis
Modo hinc modo inde fluctuare non miror:
Quia exsul ipse, patria arduo in caelo est
Libidinis, quieta mens, potestates
Opinionis omnia unice calcat,
Decet Deo dicatam, et erutam rebus,
Eas sibi, et suis, venire servitum
Putasse, quando adire gestiunt dextram.
Inane gloriationibus Fulmen
Secunda Fama quod parit, gravifuco.
Id esse virgulam, esse Ludii venti,
Leves per alta differentis, ancillam.
Quid, heicne habere, quo superbias, cernis
Iuventus alta, florida, et tumens succo?
Mehercle cerno, vividum viget corpus,
Beata Mentis in quiete paupertas
Opes triumphat, atque Regios cultus.
Deus Triune, Trinitatis unius
Et unitatis Unitrine Res ternae,
Tibi sacro me, et hostiam fero acceptam;
Petulca si qua conterit caro, Mentem,
Ades supreme, corpus efferum exstingue,
Ut exsoluta mens videre te possit.
HOnore Turba plurima interit magno.
Quiesce tecum: Habebis arbitrum dignum.
Nihil tibi alta Conscientia ignoscet.
Supina, quantacumque, turba, delirat.
Et hoc, quod eminere te facit vulgo,
Nisi esse victor omnium potes solus,
Mere elevantium arbitra iacet lance.
Ubi libebit, ictus ipse descendes,
Eo scelestiore turpior culpa,
Beatiore quo favore conscensum est.
DEcor modestia omnis est quidem aetatis,
Tamen iuvenculorum amanda propritim
Vagae Cupidini, in freto horrido vitae est.
Nisi instar illa sustinet gubernacli,
Misella navis interit suo cursu.
ACerbitatis ista Regula haud quicquam
Potest habere, tute quod facis, factum
Feras ut ipse: Congruentius iuri
Dei nihil, nihil patrabis humano,
Nisi alteri hoc dare, ipse quod datum exoptes.
NItens puella, fulgur igneae Formae
Ocello amante nutibus vibrat doctis:
Salax puellus, impote in iuventute,
Medullisorba, caecus, haud cavet tela.
Virile robur ore ridet arguto,
Nihil timendo tutum ab omnibus vinclis.
Pericla rite pulchritudinis captans
Cor intuere: si qua vulta formosa
Referre mente quiverit, catam affirmes,
Simulque Cypride, atque Gratiis cunctis
Venustiore nobilem magis vultu.
Breve est negotium, est volatilis fulgor,
Inepta pulchritudinis merae palma,
Superba vere, torrida sub aestate
Iacet sepulta, ne qua mentio Autumni
Rigentis aut feratur indidem Brumae.
Et hanc suapte, quam brevissima est, vita
Adulterante peste corripit fucus.
Ut esse cum iuvenculam ardes pulchram,
Anum timere te putes nimis tetram.
Tamen reperta natio usque eo imprudens
Vagantium est furentiumque Amatorum,
Quibus decore venditur salus curto.
Avita quando servitute libertas,
Iugum suave delicatulis mutat.
BIlinguis ore, quadruplex adulator,
Pecus Chamaeleonte peius arguto,
Retrovidente larva subdola aspectu est,
Volans per alta nubium Draco claustra
Et, ipse caecus, omnia omnium cernens.
Ut, unde praeda ab innocente carpatur,
Queat subire clanculum, dolo turpi.
Prius prope esse non putatur, atque intus
Sedens, per ipsa corda pharmacum exercet.
Nocere nulla bestia hoc potest pacto,
Iuvare cum videtur, ore pallenti.
Liquorem in ima transdedit venenatum,
Probrum orbis, impii luela Plutonis.
Vicem canentis, ora blanda, Seirenis
Crepace dente comprimens, levi donec
Canore praeda nectitur, dolis vafris.
Ita audiendo Seps male interit, Lunam
Atracio labore cum super cantat
Angue Thessala, aut iuvenca de Colcho.
Apertus hostis inclutum cluit nomen,
Dolum removit: ipse fronte composta
Docet cavere, flammeum vomens carmen,
Cruore tinxit arma nobili contra.
Subit latenter optimos adulator
Malorum in omne pessimum genus crimen.
Latro vocatur exterum virum laedens,
Amica quisquis ora fallit impurus,
Et alba narrat, atra contegens, verbis
Mihi ille parricida dicitur dirus.
Eo impudica moribus sacris aetas
Suo ipsa abivit usa perperam gressu,
Malignus audit, insciens adulandi,
Bilinguibus sepulta febris in verbis
Palam erudita dicitur; pius Candor
Stupore mutat; Alma simplicis virtus
Vetustiore putris ut situ, sordet.
Nec hactenus stetit dolosa vis mentis;
In ipsa dia dicta bacchicum frendet.
Dei, Sophista, purus est adulator.
Opinione vincere ille, quod verum est,
Manumque adire se putat Creatori.
Abominabile, horridum, impium Nomen.
Quod Aggeruntis ipsa pestilens Rectrix
Timet Megaera, et Orcus, exsecrandorum
In ominum vocabulis, putat longe
Tribus sororibus nefandius monstrum,
Iubente iure si quid administratum est,
Quod alta saecla pro sacro et pio observant,
Inanilinguis, arrogansque latrator,
Malum ex pio, ex bono impium scelus condit,
Ut intolente gloriam aucupet reti.
IN altiora mergitur mala humani
Laboris aegra summa: quippe Maiores
Malam esse conqueruntur, et suis longam
Nepotibus querelam habere tramittunt.
Nefas videmus inde largius nostris
Venire posteris, ita omnia accedunt
Et aggerata crimina undique excrescunt.
Quod alma in manus DEI omnipollentis
Datura rebus ultimum est cito finem.
Sua impotentia interibit hic Mundus.
QUod experiris ipse, credere insistas,
Mali probantur aurium fide testes.
Sed haec negotiis probata terrenis
Cave in Dei superna dicta dilaxes.
Beati enim, videre cum negant, credunt.
PEcuniae ille maxime est modus pulcher,
Abire qui nec audet extra egestatem,
Nec intra habere probra sustinet vulgi.
Egere turpe, noxium est abundare.
CAdant ut acta fine credito, Fati:
Tuum est obire, agenda ut optime credis.
Iners propago sanguinis putiscentis
Adulat ipsa, dum gerit quid, instantem:
Laboris hoc supersedere cum quibas
Quid occipis subire? perdite es stultus.
An, universa cum, suum quod est, patrent,
Homo relictus in quiete, torpebis?
An ut manum in sinu calore delectes
Id esse natus arbitraris, obscene?
At hoc suave, cetera horrido vultu,
O invidenda scilicet supinato
Quies futura, si fimo in tuo putres!
MAlae institutionis est malus fructus.
Nefandiore dira fine compensat,
Ut abditum omne ducit in diem, Poena.
Sodalitate quid pium mala iungi,
Inebriata turba abusibus rerum,
Petis? mihi istud impetrabis haudquaquam.
Quid ambitu potente vix recessisse
Ubi redire tam cito velim, prosit?
Tibi Libido foeda, Bacchus infrenis,
Cupiditatis imperat vafer miles:
In otio educata nil facis recti:
Deum nec esse credis: ipse proculco
Opinionis et Libidinis sceptra.
Herus mihi ipse, Liber in Deo Iesu.
Mihi ista vita, sub fide futurorum
Pede in remissa militat, satis firmo.
Deo atque Beliali nemo servibit.
Ego vocare te in viam volo rectam.
Redite; lata semita inferum est callis.
Via angularis ista, tramite obscuro,
Nec apta multitudini, ad Deum ducit.
Sed hoc manebit, ut perire vos cerno.
Monentis ipse ridear vice a vobis,
Voremque fauce criminantium plena
Acuta dicta. Fine vos nimis sero
Fleatis acta pessime: ipse, ridendo
Beatus, inter angelos, Deo auscultem.
Proinde, ni quid ultimum valet carmen,
Abite, criminumque qui patritorum est
Modum ferociente mente, complete.
Tamen manebit Israëlis aeterno
Gregem favore maximus suus pastor,
Ovilibusque praesidebit agnatis
Iesus auctor: inque Gratiam sancti
Recepta mente flaminis meram, Turba
Deo dicata, (furilem putat Mundus)
Sonabit Abba flammeum PATRI aeterno.
SErenioris obses aetheris flamma,
Sibi ipsa bella missionis experte
Necessitate condit, et perit bellis.
Enim iste gloriosus ardor a Pella
Iovis propago, Bacchico prior Thyrso,
Aornium, Herculi invium, domans montem.
Fretumque mille navibus secans Indum.
Sibi ipse Mundus, esse terminus non volt.
Ferox, superbus, igneumque fulgetrum
Nihil reliquit: ipse miles armatur
Ad ultimum in se, Iacchicoque tormento
Facem expeditus, ardet inverecunde.
Clyti iacentis in cadavere aeternum
Subactus audit impotens Alexander.
Boni libido quaepiam est, bonum excedens:
Bonum modo istud arbitreris, insano
Furore concitum, esse milibus tantis
Homunculi unius Cupidines stragem.
Quod ausus ante vix probatur optare
Adeptus, ultra it, inque Persia Victor
Hydaspium amnem et Indicum fremit Porum,
Nec, ista cum subacta, temperat Mallis.
Per aviumque solitudinis callem
Fretum protervus horridarum arenarum
Obire certat: hinc quoque imputat Nereo,
Decem ter ire nondum ad incitas annos.
Mare exiisset, Herculisque per saxa
Redisset, Africae, atque pestis Europae.
Ferox negabat ire principi Miles,
Erantque pone fara, vate Chaldaeo.
CAtharma rerum, et ulceris venenati
Malo ex olore purulentus insessor,
Cui omne ludus ultimum scelestorum,
Triparricida, perduellis in Divos,
Amare, teter, impie, horride, insane,
Latro proterve, Naevus orbis humani;
Cui culina vendidit fidem totam,
Gulae institor petulce, transfuga obscure,
Nisi latrando qua, canis, tenes nomen.
Cui empta cuncta, sola lingua prodegit,
Duplex, inanis, et tribarbarae mentis.
Ad arbitrantis apta perfidi nutum:
Adulter orbis, impudice corruptor,
Datarium offa principem cui fecit.
Scelestioris ipse rex gregis, late
Voracitate vendis, atque emis regna.
SupercilI rigente verberans arcu
Tuum ipse crimen, ut perire confessus
Volens ferare, ventriservus obscenus.
Tibi aestimatur omne quod malum est, lucro,
Lucrum esse nil potest nisi offa cum iure
Superna quippe vota, vota terrena,
Nisi libido vindicarit hortorum
Dei, exiere, pignerata, servitum.
Coco locata, tradita in manum Promi.
Quid heic, tuumne nomen ad scelus sentis
Decesse solum? Abire te in crucem mando.
Nec ora sancta labe conspuo tanta.
Peri impiate, Mercimonium stupri,
Tagax, Laverna, Parricida, fur furum:
Malum omne, nil boni unus expatrans.
Vetusta sic retro aevitas nihil tale
Stupore mentis, et superbia extrema,
Tulisse fassa, prodigam mali nostram
Erinyum furoribus palam exponit.
Adorsa crimen impium, sacrum ostentum,
Nefasque gentis ultimae, et retrimentum,
Malum angue peius et latrantium gente,
Caput, scelestius nec ipse quo vidit,
Polo redire quam diu, dies suetus,
Ministra lucis ora cessit in noctem,
Adorsa, dico, bestiam impiam, insanam,
Palam extulisse, nec pudore confundi.
Quis esse possit, ore libero saltim,
Bonaeque gentis, educationisque,
Cui molestiae esse nolit extremae,
Lupanar istud, atque sordium tetram
Struem, nitere velle suavibus dictis?
Et, ut vigore quemque nobilem casto
Videt cluere, provolare, seu muscam,
Virorum in ora, iam recepta, caelesti
Honore prorsus, in sacrarium Famae?
Erat scelesta, si qua dextra, contemptis
Diis, hemonibusque, dira, bacchata est
Senis parentis in cruore defuso,
Sororicida si quis, ora fraterna
Minace caedit impetu horridi ferri.
Diu, parata in ultione, doctorum
In istud involaret ordo deiectum
Caput, suique non capax scelus probri
Perisset, ora dum sua in speclo cernit,
Scelesta, dira, devovenda, detrita.
Cui nec ipse flatus est super purus,
Sed inquinata cuncta, pectus obscenum,
Hiante pulmo de Libidine exsuccus,
Iecurque rene, renque peior omento,
Arata pellis haud-senilibus rugis,
Diemque inante calva verticem expugnans,
Teredinique pingue pabulum praebens,
Et universa forma, quam obviam nolis,
Habere nocte, quin diu omen exsecres.
In ore pallida, haud reperta ieiuno,
Sed a Diona originem trahens, larva,
Stupore inerte torpor alligans dextram,
Nisi patranda quando crimina accedunt,
Ibi nec oris occupat sepulchraleis
Specus silentii libido, nec suetus
Tenebit aegra paedor arma membrorum.
Canis protervus, impii appetens dicti,
Tot ora solvet, esse quot neges crines.
Diu, inquam, in istud ultimum retrimentum,
Catos tulisset impetus, nisi cunctos
Timore purulentus alliget foetor.
Inulta sed redire ne sinant divi
Domum piacla, criminumque concentus,
Adulteranda dum cubilia Heroum
Laverna frangit, impiusque subsessor,
Procusque degener, malum ambiens grande,
Feret quod intulit, modo auctor exactus
Suo revortet a labore maiore,
Cui orbis universus, unico assensu
Remittit arma fascium, et vocat Regem.
Sub imperante gloria hocce censeri est,
Is ipse vindicem exserens sui dextram,
Vel intueri adorsus, impias nugas
Procul fugabit, unicusque conspectus
Vicem tenebit hosticum refutantis.
Iacebit aegra falsimoniis lingua,
Uti cruore turpis in suo porcus.