POEMATUM MARTINI BALTICI MONACENsis libri tres, scripti ad nobilissimum ac virtute insignem D. Georgium a Gumpenperg, illustrissimi Boiorum principis Alberti a Camerae consilio. Additus est et Epigrammatum libellus eodem auctore.

POEMATUM MARTINI BALTICI MONACENsis, ad D. Georgium a Gumpenperg, Liber primus.

Elegia I. Ad librum.

QUid procul e gremio Domini iuvat ire libelle?
Aut quid in assuetos cogit adire lares?
Qui cupit in nitidas procedere luminis auras,
Quo placeat cultum debet habere liber.
At neque de Tyreo [Reg: Tyrio] te murice vestit amictus,
Nec tibi frons levi pumice glabra nitet.
Nec decet ut de te promittas magna legenti,
Ne tibi pro gazis anthracas esse ferat.
Heu quoties nostras aedes fugisse dolebis.
Heu sed erit serus, maior ob idque dolor.
Scilicet aut in te sua texet aranea fila,
Sedabitve [(transcriber); sic: Sedabitur] suam livida blatta famem:
Sive suos emptum te conglomerabit in usus
Institor, et fies cistula parua croco.
Nostra ferunt nimium detersas saecula nares,
Hînc raro sordes, scommata saepe fluunt.
In te torquebunt iuvenes convicia mille,
Nec non longaevi turba verenda senes.

Teque parum dicent procedere passibus aequis,
Pro neruis naevos corpus habere tuum.
Forte trahent ronchos, naso et tua crimina pingent,
Tardipedi tradent te quoque forte deo.
Ante satis tales (dicent) exsistere libros,
Criminibus populo nil opus esse tuis.
Fallor? an insignem te eredis habere patronum?
Inde minus metuens haec mala pectus habes.
Quem bonus Antistes clemente favore tuetur,
Is perferre potest tristia cuncta liber.
Nempe dat et genium libro, nomenque perenne,
Quem fovet insignis gratia prona viri.
Quam quoniam speras te forsan posse mereri,
Paene tibi coeptas non inhibebo vias.
Vade liber, quo te pellexit tanta cupido,
Hînc dextro felix alite vade liber.
Ingeniis hominum subsunt discrimina mille,
Iudicium raro est nempe duobus idem.
Res eadem laudatur ab his, culpatur ab illis,
Displicuisse potest, et placuisse liber.
Utque fluit cuivis sua vati propria vena,
Iudicium quivis sci quoque lector habet.
Huic faciles versus, nullo natique labore,
Formati morso nec bene ab ungue placent.
Ast alius studio scriptos laudabit et arte,
Hic grandem venam laudat, at ille levem;

Huic crudele magis, magis illi mite probatur,
Quodque alius culpat, qui probet alter erit.
Denique vix ulli scripsêrunt carmina vates,
Quin ea pars culpet, pars quoque iusta probet.
Forsan erunt humilis, quibus et tua vena placebit,
Interdum paruis gratia rebus inest.
Magna tonent quibus hoc donatum munere divum,
Et pulsent grandi sidus utrumque sono.
At tibi sufficiat demissum repere terra,
Et paucis aliqua parte placere viris.
Heros nobilium de stemmate natus avorum
Gumpenpergiacae fama decusque domus:
Non virtute minus laudis quam stirpe meretur,
Pectoris et geminat nobilitate genus.
Hoc celebris gaudet Boiorum principis aula,
Nam tenet ingenio vix meliore urium.
Despectas alius vix tantum diligit artes,
Ac studiis adamat corda dicata bonis.
Hoc ego cognovi, si fas exempla referre,
Certior in rebus non semel ipse meis.
Hunc adeas, unique liber placuisse labora,
Spes, puto, non fallax, qua modo fidis, erit.
Ille tibi defensor erit, nec paupere cultu
Ad varias mundi te sinet ire plagas.
Quoque cares geminum [(transcriber); sic: gemum] dabit illius tibi virtus,
Is tibi erit fama, fama decusque sua.

Si quando requiem fesso dabit ille labori,
Qua potes oblecta tum ratione virum.
Scilicet ipse viro poteris bona commoda ferre,
Illius curas attenuando graves.
Quin modo qui teneris huic crescit natus ab annis
Ille potest opera doctior esse tua.
Huic eris ad studium scribendi carminis auctor,
Adque bonas artes non leve calcar eris.
Tubaque nobilium res quando sequetur inanes,
Et perdet tempus lusibus omne suis:
Ipse sibi versu nomenque decusque parabit,
Grata nec his studiis res erit illa magis.
Scilicet ingenua qui tempus ponit in arte,
Quique fugit luxum nobilis ille vir est:
Non qui caepit opes partas sudore parentum
Divitis et nusquam munera mentis habet.

AD NOBILISSIMUM VIRUM FLORIANUM Gruespeck, illustrissimi Regis Bohemiae consiliarium. Elegia II.

COncava de celsa cum bucina turre sonaret,
Inclite vir reditus nuntia certa tui:
Quâ videt excelsam vicina Neapolis arcem,
Diximus, hûc cursus Lesbia tende tuos.
Lesbia quae nostris semper conatibus instas,
Lesbia Pieriis addita Musa novem.
Quid ferus algentes horror sic concutit artus?
An pedibus vitium cernis inesse tuis?
An caput affixum saevi quod cernitur ursi?
Aspicio quoties me quoque monstra movent:
Non ego demiror, neque cuiquam mira videntur,
Si timet indomitam virgo repulsa feram.
Non ita prisca suos ornabat Roma triumphos,
Picta nec Alphonsi ianua talis erat.
At puto quottidie, quod nunc ignobile vulgus
Degeneret, monstrum significare ferum.
Non meritum praestat superis reverenter honorem,
Nonque suo superi quos statuêre loco.
Propterea reprobos iussi ducis ira coercet,
Ni faceret iustis non foret orbe locus.

Terret ab his igitur sceleratos labe piandae
Sedibus, at iustos introiisse iubet.
Quare age deposita portam formidine pulsa.
Non erit ad motos ianua surda sonos.
Veneris in mediae postquam penetralia sedis,
Abdita cunctorum quaelibet ora nota.
Egregium pietate virum belloque potentem
In medio donec videris esse choro.
Utque notes lucet velut inter sidera luna,
Sicut in occiduae Parrhasidesque micant.
Florius huic nomen divina industria fecit,
Scilicet hoc artes auspice nomen habent.
Huic, ubi iam fuerit coram data copia fandi,
Talibus ipse velim congrediare modis.
Gratulor incolumen nostros tetigisse penates,
Facta vir ô verae nobilitatis habens.
Si minimis patulas adhibere fideliter aures
Est mos supremi consiliumque Dei:
Quae mihi causa viae paucis adverte docebo,
Non facient longas carmina nostra moras.
Divitiis confisa Rhodos, ac moenibus altis,
Carpathyum late quam mare cingit aquis:
Despexit Macedum quondam temeraria regem,
Contulit adverso suppetiasque duci.
Protinus ingenti Demetrius aestuat ira,
(Rex Macedûm tali nomine dictus erat.)

AEstuat approperans multis cum navibus urbi,
Innumeroque statim milite cingit eam.
Urbs est facta nihil plane mansuetior inde,
Asperior multo quam fuit ante, fuit.
Nam reddenda fuit Regi pretiosa supellex,
Coniugis et propria littera scripta manu:
Hanc interceptam Rhodii dant protinus omnem,
Qui ferat adverso munera grata duci.
Nil magis indigne tulit hoc Demetrius unquam,
Ergo, ait, haec urbs est diripienda mihi.
Infractis animis, infracto robore miles
Esto, eris hîc dives, si modo fortis eris.
His acies struitur dictis, stimulataque turba
Ardet, et ingentes pectore fingit opes.
Ante urbem multaeque domus arcesque fuêre,
Quas capit, et multo milite complet eas.
Hînc potuit totam deperdere protinus urbem,
Mulciberoque altas igne cremare domos.
Verum erat egregium monumentum in parte repostum,
Quae primo flammis corripienda fuit.
Caunius insigni pictor confecerat arte,
Quem vocat a partu lingua pelasga cito.
Donec id absoluit melius meliusque reformans,
Septenne absoluit limite Phoebus iter.
Cernitur auctoris coniunctae intentio curae,
Quo prior haud ullus sedulitate fuit.

Dicitur id Cous cum conspexisset Apelles
Luminibus fixis obstupuisse diu.
Ac tandem dignum caelo divisque vocasse,
Posse nec auctori praemia digna dari.
Ergo sulpureos ignes iacturus in aedes
Rex erat: en praeco missus ab urbe venit.
Ille opus extollit, iungitque precantia verba,
Ni Rhodiis, operi parcat ut ipse tamen.
Cui rex: ingenuis non artibus infero bella,
Impius a nobis hic furor esto procul.
Namque prius patiar statuam ipse perire parentis,
Hoc mihi perpetuum vivere debet opus.
His dictis aciem turbat celeberrimus heros,
Mulciberisque ignes contimuisse iubet.
Interea tanti monumenti fictor et auctor
Securus belli perstat in arte sua.
Pingit, et extra urbis sibi proxima moenia pingit,
Non procul a castris in quibus hostis erat.
Hunc iubet adduci rex, adductumque rogavit,
Cur audax adeo pectus habere queat.
Ut nil vicino timeat securus ab hoste,
Artibus incumbat sed velut ante suis.
Cui pictor, Rhodiis te bella inferre sciebam,
Et non ingenuis artibus ulla, refert.
His rex gavisus munivit protinus ipsum,
Et vetuit ne quis forte noceret ei.

Quin a picturis ipsum ne saepe vocaret
Post pede inoffenso semper adivit eum.
O utinam nostro celsi sic tempore reges
Vellent tutores artibus esse bonis.
Pierides, Phoebusque pater, Iove nataque Pallas
Nomina sunt multis ipso odiosa sono.
Non illius unus minitatur bella Pyreneus,
Omnia quas belli laedere iura vetant.
Non hodie tantum nos non defendere curant,
Sed quacumque queunt arte nocere nocent.
Tutamen es nostro nobis spes maxima saeclo,
Flori tam lingua quam bonitate potens.
Tu nos rite colis, tu nos quoque rite tueris,
Et quacumque potes nos ratione iuvas.
Obsecro commenda nos vir clarissime regi,
Cui te non alius gratior esse potest.
Is quod erat tabulae celebris Demetrius heros,
Hoc etiam nobis mox nisi fallor erit.
Nos etiam tabulae sumus, ac lucemus abunde,
Virtus in nobis splendet et omne bonum.
Has tua si tabulas clementia magna fovebit,
Perpetuo sacrum tempore nomen erit.
Te praesens canet, et te postera noverit aetas,
Nec tibi tum levius Hercule nomen erit.
Iungitur is nostroque choro, nostroque labori,
Quod fuerit nostrae cura salutis ei.

Sic decet Heroas quoque numina nostra tueri,
Sic quoque tu nobis, ut puto, iunctus eris.
Sic aliquis quondam referens ex ordine cunctos,
Magna quibus nostrae cura salutis erat.
Te non postremum numero quoque ponet in isto,
Et Maecenati nomen habebis idem.
Talia virginea fueris ubi voce locuta,
Flecte genu, et solito more precare vale.
Atque roga ne quid titubanti vertat inique,
Assuetosque tibi compta reverte lares.

AD CLARISSIMUM D. D. Petrum Salicetum medicum, die ipsius insignibus apud D. Mathesium in valle Ioachimica contionatorem visis. Elegia III.

QUid ferat ignotae tibi quaeris littera dextrae,
Claudicat alterno quae tibi missa pede.
Nostra tuae laudis famaeque cupidine ducta
Te sequitur longa sponte Thalia via.
Te sequitur moto virtutis pectore flamma,
Dircaeam veluti saxa feraeque lyram.

Accipe quaeso libens nimioque ignosce favori,
O vir ab ingenio nobilitate tuo.
Illa venit Tyrio quamvis non murice compta,
Tu tamen hanc comptas inter habeto deas.
Namque gerunt aliae quam picto corpore vestem,
Illa tui plena mente favore gerit.
Mens placet una deo, qui non magis aurea dona,
Quam data sincero pectore thura probat.
Non oculos fallens mea tinxit munera fucus,
Pignora sunt animi qualiacumque vides.
Prima dies aderat solita celebranda quiete,
Qua cupimus veri munera sacra dei.
Pastor ubi sparsit divini semina verbi,
Semina salvifica percipienda fide:
Cuius ab ore velut resoluti nubibus imbres
Illita caelesti Nectare verba fluunt:
Ingredior sacras conviva vocatus in aedes,
In quibus excubias pro grege pastor agit.
Visa mihi numquam mihi sunt insignia visa,
Quae merito versu nostra Thalia canit.
Squamea serpebat sinuoso vipera tractu,
Ornabat nitidum lucida crista caput.
Haec sibi monstrabant Salicetum signa parasse
Lege sua in versus verba coacta duos.
Aspiciens dubia causam sub mente requiro,
Serpentis ratio nec subit ulla mihi.

Sternitur interea satis amplo mensa paratu,
Quod genio arridet cui libet illa dabat.
Corpore se dapibus recreant, se corda lyaeo,
Mille animi recreant se sine felle iocis.
Post epulas, amor est postquam compressus edendi,
Laetaque sunt dulci corda levata mero.
Pastor, ubi fuerat signorum mentio facta,
Docta resolvebat talibus ora modis.
Haec meruit rara virtute insignia Petrus,
Petrus Nisaeo iunctus amore mihi.
Nemo graves melius novit depellere morbos,
Aut quales vires quaelibet herba ferat.
Quam bene conveniunt medico praestantia signa,
Qui summo laudes aequat honore suas.
Qui validas senibus vires pavidisque puellis
Reddit, et innumeris qui sua damna dolent.
Atque adeo quare medicis sit imago Draconum
Conveniens, nobis parua referre mora est.
De divo, peperit quem Larissaea Coronis
Fabula nota sat est, sed recitabo tamen.
Romulei tractus tabes infecerat auras,
Languebantque cita corpora prensa lue.
Perque vias homines inopina morte cadebant,
Scissa velut rapidis falcibus herba cadit.
Nulla Machaonii iuverunt corpora succi.
Dira lues medicae vicerat artis opem.

Cum nihil in terris hominum medicamina possunt,
Confugit ad superos et rogat aeger opem.
Ergo Romulidae properant ad Delphica templa,
Mons ubi Pieriis scandit ad astra iugis.
Centum ture calent arae fumantque Sabaeo,
Phoebus ibi numquam debito honore caret.
Ausones exspectant sacris iam rite peractis
Delius ex aditis qualia verba sonet.
Ingenti spatio duo separat aequora tellus,
Quae Pelopis graecis insula dicta diu est.
Urbs Epidaurus ibi constructa est moenibus altis
Non procul a muris celsa Corinthe tuis.
Hanc et adire monent oracula reddita Phoebi,
Et certam in dubiis poscere rebus opem.
Clarus ibi Phoebo nymphaque Coronide natus
Templa tenet, quare Phoebus adire iubet.
Nec mora contendunt Epidauria littora cursu,
Atque coroniden supplice voce rogant.
Alterat ille suam formam, mirabile dictu,
Fit subito serpens qui fuit ante deus.
Romuleasque petit naves, ac talia profert,
Quod Romane petis me tibi dante feres.
Classe petunt iterum Romani Thybridis urbem,
Ingreditur serpens celsaque templa Deus.
Hostiaque ingresso mactatur plurima Divo,
Et caeso quaevis ara cruore tepet.

Inde repurgata est cunctis a pestibus aura,
Sic cultus pepulit divus ab urbe malum.
Haec rudis esse olim credebat vera vetustas,
Obtulit et culto tura precesque Deo.
Sed puto cum variis morbis medicina sit anguis,
Quod trahat hînc causas fictio vana suas.
Viperei dentes, pinguedo, pollis, et ossa,
In primis contra dira venena valent.
Haec non sufficiens, ut Petrus gaudeat angue,
Causa fuit, quamvis haec quoque causa fuit:
Sed magis e sacro serpens est fonte petitus
Quem geris insigni maxime Petre tuo.
Est locus Arabiae, quâ mons iuga tollit Orebus,
Sinaque quâ socium tollit ad astra caput:
Non ibi culta hominum sunt rura Labore boumve,
Nec gelidi fontes, nec cibus ullus adest.
Duxerat Isacidas haec Moses in loca gentes,
Dum sibi promissos quaerit et optat agros.
At gens fessa viae impatientes ardet in iras,
Inque Ducem fundit verba minasque suum.
Quo nos Amramida ducis scelerate? tuus ne
Sic beat, et curat teque tuosque Deus?
Haeccine, quam nobis promisit terra beata est,
Lactis ubi plena et flumina mellis eunt?
Non hic apta sitim depellere lympha scaturit,
Nec Cereris pellunt commoda dona famem.

Nam quis quottidie delapsum ex aethere panem
Non fastidito mandere dente queat?
In Pharia fuerat satius regione perire,
Quam cadere hic miseram bis patiendo necem.
His dictis Deus est iustam conversus in iram,
Nec spatium poenae distulit ille suae.
Protinus Isacidûm complentur castra veneno,
Quâque pedem vellent ponere dipsas erat.
Dipsas erat morsu quae recta mittat ad Orcum
Flammati exsiccans corporis omne latus.
Aetatis cadit omne genus discrimine nullo
Spica velut rapida falce resecta cadit.
Ac cruciata dies paucos vita exit in auras,
In castris passim corpora strata iacent.
Paenitet Isacidas linguas habuisse profanas
Ante oculos mortem quando volare vident.
Vix oculis ausi caeli convexa tueri
Exorant Mosen placet ut ipse Deum.
Scilicet immensa est summi clementia patris,
Tardus ut ad poenas sic celer ad veniam.
Si modo non caelet ceu ducta crimina nube,
Sed fassus veniam clamet et optet homo.
Ergo ait, Amramida, quoniam peccata fatentur,
Et veniam toto pectore et ore petunt.
Erige transverso suspensam dipsada ligno,
Hanc qui suspiciet corpore sanus erit.

Ille Deo paret, serpentem e stipite pendit,
Quem fixis oculis faucia turba videt.
Utque videt, cedit pulsum de corpore virus,
Atque redit membris, qui fuit ante, vigor.
Hanc insigne sibi delegit Dipsada Petrus,
Semper et in digitis fertque refertque suis.
Serpentes implent gelido qui castra veneno,
Depingunt Sathanae dira venena trucis.
Dira venena quibus miserandam polluit Hevam,
Dum trahit a summo fraude doloque Deo.
Involuitque simul caeca caligine mentem
Divinae spolians munere lucis eam.
Iustitiam, sumptasque dei de pectore dotes
Aufert, inque locum crimina spurca serit.
Hînc est posteritas vitiis obnoxia caecis,
Letiferumque imo pectore virus habet.
Hînc hominum genus omne velut sub nocte profundae
Vivit, inest animis nox nisi caeca nihil.
At lex sancta Dei nubes in pectore monstrat,
Quae tibi per Mosen pingitur historice.
Hanc ut adimpleret morbis ferretque medelam,
Devenit excelsa filius arce Dei.
Hunc lex, quae nostrum taxabat dura venenum
Ad Stygias ut nos praecipitaret aquas,
Suspendit celso (visu miserabile) ligno,
Perfodit atque manus perfodit atque pedes.

Quid dicam ronchos, plagas, convitia, sputa,
Quae bonitas summi pertulit alma dei?
Iam quicumque gemis saevum serpentis ob ictum,
(Quo toto iustus nullus in orbe caret.)
In cruce pendentem serpentem suspice Christum,
Is solus dirum pellere virus habet.
Hunc sancti vidêre prophetae,
Hunc quotquot nullum pectore virus habent.
Hunc videt assiduo Phoebeius pectore Petrus,
Insigni gaudens ergo Draconis habet.
Nos quoque cum mordet Draco, commaculatque veneno,
Aeternae cupiens nos dare posse neci:
Hunc bene fidentes videamus pectore toto,
Da precor ô triplicis numinis alme Deus,
Talia, quae memini, facundo protulit ore,
Pastor Apollinei prodiga fama chori.
Tradita quae parvae puerili carmine chartae
Iudicio mitto Petre legenda tuo.
Si tua non spernet tam vilia munera virtus,
Materiam dederit carminis illa novi.
Ut maneat nullis te fama caduca diebus,
Et mea te crescant scripta favente vale.

AD VENERANDUM VIRUM Zachariam Veixnerum Pontanum, de puero Freiburgensi. Elegia IIII.

QUam legis aerifera tibi mitto valle salutem,
A patre quae Mariae nobile nomen habet.
Hinc ubi declives inquirit turba fodinas,
Fossaque Achaemenias terra ministrat opes.
Sit tibi salua precor dulci cum coniuge vita,
Salua precor tecum sit tua tota domus.
Nam pede non laeso spatium procurrere vitae
Dignus es, et Pylios enumerare dies.
Talia iusserunt tibi mittere vota Camenae,
Quae nobis tales exhibuere sonos.
Ante aliquis certo numero disponet arenas,
Caerule Save tuas, caerule Brave tuas.
Quam quibus hic meritis doctas affecerit artes,
Maecenas merito dicitur ille tibi.
Quare adeo multum tibi nos debere fatemur,
Aphrica quot segetes, quot tulit Hybla thymos.
Non prius e nostris tua vultibus ibit imago,
Quam mea vitalis deserat ossa calor.
Quaeque dies animam nostro de corpore pellet,
Haec eadem meritum pellet ab ore tuum.
Accipe siqua subit rerum tibi cura novarum,
Acciderit nostra quod regione malum.
Magnum prodigium tibi scribo simulque. tremendum,
Sed tamen est certa res mihi nota fide.
Inclita Misniacis urbs et tibi nota sub oris
Bis quater a Vallis milibus urbe iacet.

Hic fuit Heinrici clarissima principis aula
Incola Freiburgum turba vocare solet.
Civis ibi est nec postremus nec summus habendus,
Ordine erit medio si videantur opes.
Is natum vitae forsan tria lustra gerenten:
Eductum a pueris nutriit usque domi.
Qualiter eductum non possum dicere, verum
Ut patris is vereor fecerit officium.
Hunc genitor praesens prandendi instabat ut hora.
Potum ferre suo pro sibi more iubet.
At puer haud faciens genitoris iussa libenter,
Auribus haec simulat verba notasse parum.
Altius ergo iterat vocem pater, ac simul urget,
Ut sibi quod potet protinus ipse ferat.
Ille sed innixis manibus calidum ante Caminum
Astat, ut ad vocem non abiturus eam.
Murmura voce ciet, queis patris iussa recusat,
Quod non audebat dicere murmur erat.
At pater his magno commotus moribus aestu,
Pectoris ex imo talia fonte decit.
O ultrix utinam tibi sit Rhamnusia iusta,
Cogat ad extremum teque ibi stare diem.
Vix ea fatus crat, quando intrans fercula mater
Portat et in mensam ponit vitraque manu.
Utque videt vultus nati indignantis et ora,
Qua sit is offensus nam ratione rogat.

Cui pater: hic potum genitori ferre recusat,
Indignans ideo murmur ab ore ciet.
Mater ait: nebulo tibi dent dii pessime caeli,
Unquam ne possis inde movere pedem.
At puer ut truncus fixus stetit ante Caminum,
Nullaque commovit corpore membra suo.
Cumque iuberetur post stratam accedere mensam,
Nil ait, inque suo perstat ut ante loco,
Insolitum standi morem, moremque tacendi,
Quotquot crant omnes obstupuere simul.
Accedunt mensae puerumque adducere tentant,
At miser insuetos fundit ab ore sonos.
Se magnos queritur tactum sentire dolores,
Seque sinant voto supplice stare rogat.
Nunc ibi perstat adhuc pedibus vivusque sciensque,
Avellique ulla nec ratione potest.
Stando pavimenta et protrivit lignea paene,
Numquam risus ei, sermoque rarus inest.
Res ingens, incredibilis, res mira relatu,
Nota tamen certa cognitione mihi.
Scilicet hac crescat quod tempestate iuventa [(transcriber); sic: inventa] ,
Nequitiae spreto per genus omne Deo.
Quodque sit ipsorum per magna licentia morum,
Res monet haec omnes prodigiosa patres.
Haec tibi, quem rerum delectat cura novarum
Carminibus volui non reticere meis.

Tu quoque si quid habes Maecenas optime, possim
Fac etiam scriptis certior esse tuis.

AD AMICOS MONAcenses ut scribant. Elegia V.

SIgna volutati qui transit Cynthius anni,
Signiferi totum paene peregit iter.
Dum procul a patria vivo velut exul arena,
O animo nimium tempora longa meo.
Ipse mihi videor patria caruisse tot annos,
Ithacus aequoreis quot fuit actus aquis.
Forsitan hesperiis populus qui venit ab undis,
Hei mihi natales depopulatur agros.
Quaque ego prima meae duxi cunabula vitae,
Est oculis numquam forte videnda domus.
Dicite praelongo mihi iuncti foedere amici,
Quos animo fixos nocte dieque gero:
Cur vetus e vestro sic pectore fluxit amicus?
Quando legam vestra verba notata manu?
Saepius accepit missam sibi Naso salutem,
Actus ad Euxinas dum fuit exul aquas.
An procul a vobis discessi labe fugatus?
Mutaruntue malam crimina nostra fidem?
Huc quoties veniens Boiorum rura reliquit
Nuntius, hunc cupido quid ferat ore rogo.

Dum, nihil, ille refert, glacies mea pectora stringit,
Labitur ex oculis maestaque gutta meis.
Cum tamen hoc animi frigus de pectore cessit,
Audires maesta talia voce loqui.
Nunc, sua qui primus mandavit semina terris,
Triptolemi currus nunc habuisse velim:
Daedalus ô utinam celeres mihi traderet alas,
Quas habuit fugiens carcere Creta tuo:
Lapsus per teneras ut ego velociter auras
Conspicerem patriae dulcia rura meae.
O utinam numquam discordia noxia reges
Egerit adversa tristia ad arma manu.
Non vacuum studiis adeo mihi tempus abiret.
Non quererer [(transcriber); sic: querer] patriae tristia fata meae.
Impia Tartarei Discordia filia Ditis,
Quam docuit lites et fera bella parens:
Quae media in patria firma te sede locasti.
Turbans et regni, et relligionis opus.
Iam satis afflicta est per te plebecula, cives
Exhausti tibi iam sunt super atque satis.
Sat dedimus poenas, nimium est tibi sanguinis haustum
Innocui, loca nunc hinc aliena pete.
Ad Tanaim, vel ad extremos Garamantas abito,
Aut si gens quaequam turpior esse potest.
Hanc crucies, discors huic inspiresque venenum,
Et misce caelo, si licet, ima maris.

Sed genitor statuit deperdere Teutonis oras,
Atque opera inprimis utitur ille tua.
Scilicet hanc unum Christum colere atque docere
Sentit, et id miseris invidet ille modis.
Ergo fremit dirum vinctus mordetque catenas,
Et Christi populum scindere posse cupit
Cumque suas neque at vires emittere plene,
Emittit sobolem te male sana suam.
At te praecipitet sub aquas Stygis unde profecta es
Angelus, et nostro pellat ab orbe, Dei.
Sic patriae rursus venient sacra commoda pacis,
Teutonici felix et status orbis erit.
Extera non veniet gladiis gens ulla cruentis,
Nec caedes, lites, bella nec ensis erunt.
Haec, et plura, trahens imo suspiria corde,
In celeres fundo verba caduca Nothos.
At mea si vestram tangit miseratio mentem,
Haec si me vero creditis ore loqui.
Huc precor a vestra veniat cito littera dextra,
Seu mala sit patriae, seu bona forma meae.
Ne nimium multis mea crescat epistola verbis,
Vivite felices tempus in omne precor.

AD PETRUM MASSEnum Regis Austriae Ferdinandi Musici chori rectorem. Elegia VI.

QUid precor alveolos cogit te visere nostros,
Fingit ubi Phoebo mella dicata cohors?
Tempore quid nobis studiorum frena relaxas
Acri quo torret Procyon arua sit?
Scilicet ingenuas sincero pectore Musas
Diligis, et quotquot laude sequuntur eas.
Confectae luctu cum tristes undique maerent,
Harum tum meritis tristia corda levas.
Propterea viridi tibi iam de fronde corollas
Debebant nostrae texere Pierides.
Sed quoniam sic adhuc conatus viribus impar,
Conatus placeat maxime Petre tibi.
Sufficit in magnis rebus studiosa voluntas,
Qua bene contentos auguror esse deos.
Ergo meae fido tenearis amore Camenae,
Laurea dum possit serta parare tibi.
Tum tibi in adversis praebebit gaudia rebus,
Perpetuoque tibi nomen honore dabit.
Perpetuo redolent quas praebet Musa coronas,
Has neque tempus edax, nec fera perdit hiems.

AD ZACHARIAM Veixnerum Pontanum. Elegia VII.

ITe leves Elegi docti pastoris ad aureis,
Verbaque facundo ferte legenda viro.

Quid pavor ossa quatit? quid commoda vestra timetis?
Carpere tam felix quid dubitatis iter?
Non sunt ora trucis vobis cernenda tyranni,
Non Siculi iubeo regis adire domum.
Sed colit ingenuas, pietatis ut organa, Musas,
Per quas praeclarum plus micat ingenium.
Hinc illic pietas, hinc mansuetudoque vitae,
Hinc meritis multos cura iuvare venit.
Forte meas, illum nisi saecula nostra tulissent,
Lassaret fessas rustica stiva manus.
Illius humanos quoties mihi cernere vultus
Posse datur, celso mereor esse polo.
Emoriar nisi sit vos excepturus amice,
Non frustra tantam vos sinet isse viam.
Ipse putem nigro cygnos prius esse colore,
Quam dubitem vestrae pondus abesse preci.
Ergo ubi vos patriae dulces venietis in oras,
Continuo celebris quaerite tecta viri.
Aut dominus sparget divini semina verbi,
Aut erit in libris Aoniisque suis.
Vertice nudato, dicta comique salute,
Haec Maecenati dicite verba meo.
Sulpureis reduci thermis gratatur alumnus.
Quas habet Austriacis celsa Vienna plagis.
Ingenue totum tibi se debere fatetur,
Teque sui curam ne rogat abicias.

Fluctibus in mediis est turpe relinquere navem,
Quod quis suscepit non cito ponat onus.
Maiorem multo laudem retulisset Apelles,
Ni Veneris coeptum destituisset opus.
Aspera venit hiems, et praecipitatur in imas
Valles, et saevo frigore cuncta rigent.
Pellibus arcentur densisque hic frigora braccis,
Namque iuvant corpus vellera tonsa nihil.
Ne possint gelidae sentiri frigora brumae,
Spero tua iuveni prospicietur ope,
Praeterea Vatum mens ipsius ardet amore,
Quorum docta modo noscere scripta cupit.
Scilicet his toto nihil est iucundius orbe,
Doctrinam spectes est nihil utilius.
Ergo sibi argentum mitti vir maxime sperat
Curabis miti pro bonitate tua.
Auri sed sit opus quantum, quid postulet usus,
Id datur arbitrio iudicioque tuo.
Pro quibus ut meritis referatur gratia, iurat
Se tibi subiectum tempus in omne fore.
Ante suis canibus vitabit Delia silvas,
Montes dama, pecus gramina, piscis aquas:
Illi quam meriti veniant oblivia tanti,
Nempe memor fuerit tempus in omne tui.
Haec ubi finieris quicquid dabit accipe grata,
Mox abiens Pylios inde precare dies.

Et tibi quod dicet tu prompta mente notabis,
Extemploque mihi, quae dedit ille, seres.

AD M. SIMONEM MIneruium Propraetorem Monacensem. Elegia VIII.

BEllerophonteis vir sincerissime lymphis.
Quique ideo a sacra Pallade nomen habes.
Perlege diffusa iuvenilia carmina fronte,
Quae tibi non paribus fert Elegia modis.
Perlege, nec quoniam pes illis claudicat alter,
Despecta e gremio reice quaeso tuo.
Non habeas solo fixos in carmine vultus,
Quin animum potius, qui dedit ista, vide.
Quippe animos superi, non solum munera spectant.
Quos data non falso pectore tura iuvant.
Non levis ambitio mea certe pectora torquet,
Nec cupio loculos evacuare tuos.
Haec ego committam tua Bartole castra sequenti,
Qui fallit trepidos garrulitate reos.
Ipse tibi dicam non ficto pectore grates,
De studiis summa est quod tibi cura meis.
Sensi ego, nec latuit mentem tua gratia nostram,
In tacitoque fui laetior ipse sinu.
Hic sibi devincit meritis mea pectora, dixi,
Hic mihi non parui numinis instar erit.

Isara labetur proprios conversus ad ortus,
Isara Bavarici qui rigat arva soli:
Et prius a nostro secedam corpore oportet,
Nostraque vitalis deserat ossa calor:
Quam mihi quae dederas animo promissa benigno,
Elabi possint pectore pulsa meo.
Hei mihi quam res est aevo rarissima nostro,
Esse novem dignas ducere laude deas.
Prodigiosa hominum mentes sitis urget habendi
Omnia sunt cultis subdita divitiis.
No~ modo vulgus iners (quis enim vetet inde moveri?)
Laudat Pierias utilitate deas.
Verum etiam quibus est rerum concessa potestas.
Anteferunt aurum dotibus ingenii.
Hînc nemo ingenuas nunc respicit amplius artes,
Hînc iterum vertit turba novena solum.
Hînc involvuntur caeca caligine mentes,
Hînc sera barbaries, quae fuit ante, redit.
At tu Pieriis animum purgate sub undis,
O animi vera nobilitate potens:
Perge favere meis vir praestantissime Musis,
Perge, neca a coeptis dimoveare tuis.
Sic tibi qui teneris adolescit natus ab annis,
Lucida Pegaseo tendat ad astra gradu.
Si victura meae iuvenilia carmina Musae
Ibunt altorum docta per ora virûm:

Nulla tui immemorem me postera vicerit aetas,
Inque tuas laudes officiosus cro.
Longior a nostra uenisset epistola dextra,
Iudicium verita est Musa subire tuum.

AD D. D. CUNRAdum principis Bavariae consiliarium. Elegia IX.

CUltor et Antistes sacrarum maxime legum,
Pegaseoque simul non renuende choro.
Fama est te sacras Musas, fontemque tueri,
Bellerophonteus quem pede fodit equus.
Cumque voluptates isti sectentur inanes,
Quos decuit Musis ferre patrocinium:
Dum nocturna leves iaciunt ad lumina talos,
Dum figit cervos alter, et alter apros:
Te iuvat et sacrum studiis praestare patronum,
Atque ope Pierias saepe levare Deas.
Ergo mihi nuper misisti munus amoris,
Quod mihi donec ero munus amoris erit.
Misisti cum nec faciem, nec nomina noras,
Nec noras studium vir venerande meum.
Hinc mihi non dubio licuit cognoscere sensu,
Quod sacra Parnassi numina montis ames.

Heu quam parua manus (quid enim manifesta negemus?)
Aonides pretium nunc putat esse sui.
Nunc summo rerum qui sunt in honore locati,
Quique nitent auro divitiisque suis:
Ut laudant merces, artes laudantque profanas,
Sic sacras laudant utilitate deas.
Tu tamen Aonidum celebris patrone dearum,
Qua bene coepisti currere perge via.
Perge fovere sacras et commendare puellas,
O vir principibus maxima cura viris.
Cumque tuae faveam famae, sacraeque Camenae,
Esse sinas aliqua me quoque parte tuum.
Et si quando meo de nomine mentio fiet,
Hic mihi non dubio est notus amore, refer.
Hic aliquam nostros partem tenet inter amicos,
Patronum iuvenis nec pudor esse mihi est.
Haec est nobilitas vitae et melioris origo est,
Non res est docto dignior ulla viro.
Sic tibi semper erunt e nostro carmine laudes,
Si laudare aliquem carmina nostra queunt.
Sic pueri, quos magna tui cognatio tangit,
Tendant Pieria me duce ad astra via.
Sic tibi Nestoreos vita inculpata per annos,
Detur, et in vita nulla querela tua.

AD D. PHILIPPUM Melanchthonem. Elegia X.

SI vacat, et tantum curarum mole quiescis,
Vir cui non similem Teutona terra tulit.
Te precor ex animo pueriles perlege versus,
Quos tibi discipulus, vir venerande, dedit.
Ipse verecundo quam non sim pectore novi,
Qui te ausim versu sollicitare meo.
Sed facit hoc rerum status et fortuna mearum,
Quae saepe audaces cogit habere manus.
Nec non sollicitam firmat promissio mentem,
Quam puto in Aeolios non abiisse Nothos.
Ergo status qui sit, quae rerum forma mearum,
Quidue petam, nobis parua referre mora est.
Non procul Italicis urbs distat ab alpibus: illam
Caeruleus gelidis Isara claudit aquis.
Hic est Alberti Boiorum principis aula,
Qui tenet exstincto sceptra parente suo.
Haec ego conspexi primam prope moenia lucem,
Nec patriam tenuem paenitet esse casam.
Nam licet ex humili sim pauper stirpe creatus,
Stirps tamen est numquam labe notata mea.
Est aliquid natum claris maioribus esse,
Atque ab avis natum posse tenere decus.

Sed tamen haec maior laus est, obscura parentum
Nomina Pieria tollere ad astra via.
Si mihi contingat mansurum nomen in aevum.
Huic ego postponam totius orbis opes.
Vix puero Aoniae vix arrisere sorores,
Vix placuit studiis nota Minerva bonis:
Cum procul a patria consensu migro parentum,
(Id puto fatales sic voluisse deos.)
Et gelidam venio Boreae spirantis ad Arctum,
Arcadicis quondam quae fuit ursa iugis.
Huc ubi de Mariae patre vallis nomen adepta.
Condita montanis continet aera iugis.
Hic mihi sex annos studiis melioribus aucto
Sunt mea Pieriis ora rigata vadis.
Mox ut de vivis maiores sontibus artes
Haurirem studium summaque cura fuit.
Ergo tuli paruos sumptus a patre relictos,
Et veni ad vestram magne Philippe scholam.
Hos quia in Arctois penitus consumpsimus oris,
Ad patrios cogor rursus abire lares.
Ergo ubi lux aderit dominatis proxima Martis,
Ingrediar longas vir venerande vias.
O utinam liceat non deficiente Crumena
Esse ad Leucoreae docta lycaea scholae.
Non ego grassantem metuam nunc undique pestem,
Quicquid et obtigerit condicione loci.

Illita caelesti cum fundis Nectare verba,
Ferventi exsultat pectus amore meum.
Omnia conabor (si quid conamina possunt)
Ne priver lingua docte Philippe tua.
Dum Ducis Alberti sim sub ditione locatus,
Constitui patrium sollicitare ducem.
Illius exaequant Heroica pectora patrem
Plurima virtutis dat bona signa suae.
Ingenuas nuper sumptus delegit in artes,
Ingeniique boni quos videt esse, fovet.
Scilicet est ingens spes hoc de principe cuique,
Laude novem dignas qui putat esse deas.
Ille suas laudes aequabit laudibus olim,
Rex Alphonse tuis, Carole magne tuis.
Scimus quod studiis sit fautor et auctor honestis,
Et quod Pierii numina montis amet.
Ergo vir ô Musis nostro spes unica saeclo,
Provehe conatum qua potes arte meum.
Et me commenda Ducis ex primoribus uni,
Aut ipsi potius, si placet, ipse duci.
Quae tibi de studiis spes nostris creverit auge,
Ut tuus hic in me conspiciatur amor.
Hoc tibi promerito me gratum semper amabis,
Gaudebis facto tempus in omne tuo.
Et quoniam nequeo tibi praemia digna referre,
Pro meritis referet praemia digna Deus.

Te duce, Teutoniae ut concordia dogmata fiant,
Stamina fatales dent diuturna Deae.

AD D. D. ONOPHOrum Berbingerum, principis Bavariae consiliarium. Elegia XI.

VIr Venerande tuas haec immissurus in aedes,
Carmina iudicio pauca legenda tuo:
Erubui primum, dubioque in pectore dixi,
Reiciet gremio vilia verba suo.
Sive quod est magna curarum mole gravatus,
Sive quod ignota scripsimus ista manu.
Difficili premitur magnarum pondere rerum,
Non vacat his levibus rebus adesse viro.
Sic ego: cum summa mihi vir pietate colendus,
Reddidit ad nostros talia uerba sonos.
Sollicito vanum quid alis sub corde timorem?
Scribe viro, curas abice, scribe viro.
Ille quidem fateor iam magna negotia tractat,
Praecipuas causas totius urbis agit.
Non tamen idcirco iuvenilia carmina spernit,
Nec Musas querulo posthabet ille foro.
Hos amat, ac nitido complectitur usque favore,
Quos videt Aoniis ora rigare vadis.

Non pudet hunc sit inops quantumvis dicere amicum,
Cuius erunt studiis fulgida corda bonis.
Scilicet haec illi virtus sub pectore regnat,
Hac sibi conatur laude parare decus.
Talibus auditis melius confidere caepi,
Et rediit pulso spesque fidesque metu.
Ergo vir aequarum cultor iustissime legum,
Nec non Aonii praeses honorque gregis:
Fac ne quaeso mihi de te spes vana resurgat,
Fac mea, qua spero, carmina fronte legas.
Fulua nec aera mihi cupio, nitidosue lapillos,
Quos legit Eois decolor Indus aquis.
Commendare tuo cupio mea scripta favori,
Atque animum versu demeruisse tuum.
Scilicet hic scopus est, et nostri meta laboris,
Carmine si pretii consequar hoc sat erit.
Est aliquid gnavum Pimplei fontis alumnum,
Propitios summae laudis habere viros.
Auspiciis quorum fiat regumque ducumque
Cura, nec in caecis torpeat usque casis.
Quorum consiliis, quorum virtute suavi,
Quod fugiat semper, quodque sequatur habet.
Caesaris Augusti numquam Maro cura fuisset,
Si non patronus forte fuisset ei.
Talem se praestat nobis celeberrimus heros,
Nobile cui nomen docta Minerva dedit.

Cuius nulla meam capiant oblivia mentem.
Corpore dum nostro vita superstes erit.
Si quid forte mei venit alta per ora virorum,
Gratus ei cuncto tempore dicar ego.
Tu quoque praecipua vir praestantissime laude
Esse sinas simili me ratione tuum.
Et si quando mei dabitur tibi causa iuvandi,
Ne te quaeso velis immemor esse mei.
O utinam studii cursus absolvere nostri,
Inque venire iterum docta lycaea queam.
Scilicet in medio currit mea cymbola [Reg: cumbula] ponto,
Et dubitat portum sitne habitura suum.
Si tua conatus poterit clementia nostros,
Sive hac, sive alia forte iuvare via:
Nulla tui veniet nobis oblivio facti.
Dum flavus gelidas Isara voluet aquas.
Maxima laus studiis homini est succurrere lapsis,
Convenit et tanto, quantus es ipse, viro.
Sic tibi odoriferas contexet Musa corollas,
Inque tuas laudes, Castalis unda fluet.
Carmina sunt fuluo longe potiora metallo,
Et quicquid pulcher nobile mundus habet.
Carmine nomen habent celebres post funera reges,
Carminibus vivax qui celebratur erit.
Aeacus ut semper cum magno vivat Ulysse,
Maeonii fecit nobile vatis opus.

Quis nunc Aeneam nosset fortemque Cloanthum?
Si nunc Virgilii carmina nulla forent?
Sed mea ne nimiis accrescat epistola verbis,
Carminis inculti contraho vela mei.
Tu mihi sis fautor, venientque in carmina vires,
Utque diu possis ipse favere, vale.

AD EUNDEM. Elegia XII.

DEsinet esse prius sacri defensio iuris,
Aequus et iniustus, iustus iniquus erit:
Nullaque naturae res congrua legibus ibit,
Cunctaque in antiquum sunt reditura chaos:
Gratia quam fiat meritorum una tuorum,
O vir Apollinei spesque salusque gregis.
Quanta tibi regnet sub aperto pectore virtus,
Noscere non dubie quisque vel inde potest.
Ipse meo misi carmen tibi vile patrono,
Et cupii mentem conciliare tuam.
Dixi quod medio mea currat cymbola [Reg: cumbula] ponto,
Et dubitet portum sit ne habitura suum.
Haec ubi legisti gaviso pectore verba,
Tu mox Maecenas incipis esse meus.
Nec mora, conaris deducere ab aequore navem,
Et fidam nanti subicis ipse manum.

Scilicet hoc doctas ornas candore Camenas,
Et sic Pegasei numina fontis amas.
O decus, ô pietas, virtus antiqua fidesque,
O rarum nostri temporis officium.
Detur inoffenso Pyliam numerare senectam,
Cumque annis crescat fama decusque tuis.
Donec erit nostro spirans in corpore vita,
Pro meritis numquam non tibi gratus cro.
Si fuerit studiis nostris modo fautor Apollo,
In medio sistet nec mea vela mari:
Non me posteritas ingratum dicet alumnum,
Narrabit laudes pagina nostra tuas.
O utinam liceat praeclaram cernere lucem,
Noscere qua possis pectoris ima mei.
Tum tu non dubio sic posses dicere sensu,
Balticus est gratus cordaque aperta gerit.
At tu ne dubiae tua subtrahe brachia puppi,
In portu donec sistitur illa suo.
Namque tibi ostendit pronum fortuna favorem,
Et surgit coeptis aura secunda tuis.
Ecce novem tectae lugubri veste sorores,
Te coram flexo procubuere genu.
Nec non nigra gerens maestus velamina Phoebus,
Quem sequitur Clarii tota caterua chori.
Et tales lacrimis per honesta cadentibus ora
Castalides fundunt ante tua ora sonos.

O vir confugium, spes unica, et unica nobis,
Non dubia nostras suscipe mente preces.
Aspice, qui luctus quae sit singultio nostra,
Hunc habitum pectus fac penetrare tuum.
Nos primo ornavit divino Graecia cultu,
Et per nos virtus crevit et omne bonum.
Hîc Helicon nobis fuit et Parnassus, et undam
Bellerophonteus cum pede fodit equus.
Cum nos floruimus, virtus quoque floruit omnis,
Floruit et pax, et pacis alumna Ceres.
At Mahometigenae pepulerunt numina Turcae
Nostra volutato gens inimica polo.
Hînc nos in latias maestae discessimus oras,
Fecimus hic sedes, atque Helicona novum.
Sed breve floruimus tempus, bella horrida bella
Regnarunt, nobis languit omne decus.
Hûic nos Teutonicas perreximus ire sub oras,
Coeperunt nuper numina nostra coli.
Hîc ubi Parrhasides rutilanti sidere fulgent,
Arctousque videt frigida regna Polus:
Non levis est nobis habitus vir maxime cultus,
Paulatim nobis hic quoque cultus abit.
Spreta pererramus sic terras turba per omnes,
Exilium durum cogimur usque pati.
Spernitur ingratas facundia sacra per urbes,
Et pauci recte numina nostra colunt.

Ergo vir exilii, et tanti miserere laboris,
Fac nobis vestra detur in urbe locus.
Sic pietate sacra res publica vestra vigebit,
Omnia sic votis uberiora cadent.
Praeterea iuvenis non desere in aequore navem,
Huius, at in portum fac eat illa suum.
Scis quae sit navis, quibus et iactetur in undis,
Et scis educi qua ratione queat.
Scis quibus utendum tibi sit vir maxime remis,
Et non hoc opus est significare tibi.
Ipse tibi Tiphys cedat, Palinurus et ipse,
Tiphios et quisquis clarus in arte fuit.
Perge modo cedunt feliciter omnia perge,
Et nisi subducta subtrahe puppe manum,
Hoc rogat ex animo nobiscum summus Apollo,
Hoc rogat et Clarii sedula turba chori.
Sic ex Parnasso nos hanc veniemus in urbem,
Nec tibi nobiscum gloria vilis erit.
Saepe aliquis cygnus nostris prodibit ab undis,
Laudibus et nomen tollet ad astra tuum.
Sed te forte nimis longo sermone moramur,
Obstamus rebus forte loquendo tuis.
Vive, valeque diu spes unica et unica nobis,
Atque veni lacerae portus et aura rati.

AD RAPHAELEM SEIlerum clarissimi viri D. Gereonis Seileri filium. Elegia XIII.

PHoebus ab Eoo currentes orbe iugales
Condidit occiduo terue quaterue mari:
Ut patriam repetens liquisti moenia nostra,
Nobile quae Monachûm nomen adepta tenent.
Verum crede mihi luces tot abisse videntur,
Quot rediens in se caesaris annus habet.
Nam mea mens tecum longos consumere soles
Ardet, et id quoniam non licet aegra dolet.
Scilicet huic animo tua semper inhaeret imago,
Sive dies surgat, sub mare sive cadat.
Nam si prima meae repetantur tempora vitae,
Pene tui puero nominis ardor erat.
Oppida parua tenent sortiti nomina pontis,
Qua canus liquidis Ammera serpit aquis.'
Hic ego libani primum de fonte liquorem,
Gorgoneus rapido quem pede fodit equus.
Hîc mihi Veixnerus casto venerandus amore,
Excubias Christi pro grego pastor agit.
Is persaepe tuum tollebat ad aethera nomen,
Inque tuas laudes ingeniosus erat.
Ut varias ornes tua dixit pectora linguis,
Et quam sis scripti dexter in omne genus.

Concentus fidium ut possis movisse Canoros,
Seu cithara libeat ludere sive chely.
Denique ut immenso virtutis amore traharis.
Ut iungas mores artibus usque bonos.
Implicuit tum se nostris scintilla medullis,
Et cupidum fecit pectus amore tui.
Nunc hanc e patriis accedis moenibus urbem,
Accedisque meae limina parua scholae.
Et dextram dextrae iungis, saluere iubesque,
Et mecum sancis foedus amicitiae.
Quid magis ô posset nobis contingere gratum!
Quid magis ex votis aut queat esse meis?
Quae fuit ante meis candens scintilla medullis,
In flammam subito nunc abit aucta mihi.
O utinam liceat vitam consumere tecum,
Tecum de priscis dicere multa sophis.
Historias tecum, vates evoluere tecum,
Dum mea nativus deserat ossa calor.
Sed quoniam nobis hanc sortem fata negârunt,
Et procula nobis Gallica rura petis:
Redde vicem, nostri non expers pectus amoris.
Quae te cumque tenet terra vel aequor, habe.
Nulla tui nostram capiant oblivia mentem
Flumina si Lethes nigra bibenda forent.
Non posset nostri disrumpere foedus amoris,
Taurica, si nobis, ara, adeunda foret.

Quod fuit Euryalo Nisus, Phoceus Oresti,
Quod fuit Aegides Pirithooque [Reg: Pyritheoque] suo.
Hoc tibi (sed liceat fato meliore fruamur,
Et concedatur vivere) semper ero.
Ergo bonis avibus nostri non immemor ito,
Gallicaque hînc longe dissita regna pete.
Hûc tua te virtus vocat, hûc te prospera fata,
Hic fies patriae portus et aura tuae.
O quos hic homines et qualia moenia cernes,
Non homines credes, sed statuisse deos.
Quam Tiguri celsam tacitus miraberis urbem,
Plurima quam cernes non tibi visa prius.
Hîc tibi Gesnerus socio iungetur amore,
Cuius habet cunctos bibliotheca libros,
Iungentur multi, quorum mihi nomina certa
Nec constant, nec sunt carminis huius opus.
Hînc abiens cernes in aprico moenia colle,
Quae primo Plancum constituisse ferunt.
Haec urbs celato pretiosos aere libellos
Imprimit, idcirco nobile nomen habet.
Hîc Araris Rhodono leni se flumine miscet,
Ex uno fluvii qui duo monte cadunt.
Inde sed accedes dictom de monte Gebennam,
Gens ubi de summis rupibus ima videt.
Hîc vada piscosi mirabere cana Lemanni,
Quem rapidis Rhodanus perfluit altus aquis.

Postremo Biturix cernes quam condidit urbem,
Quae tenet auctoris nomen adepta sui.
Haec est meta viae, tota quam mente petisti,
Ad quam sudavit pectore anhelus equus.
Hîc leges vivis disces e fontibus haustas,
Civica pro trepidis armaque ferre reis.
Hîc paries nullo nomen delebile saeclo,
Mox eris in patria fama decusque tua.
In patrias olim rediens feliciter oras,
Iura reges patrii frenaque nacta fori.
Hanc tibi quam primum lucem Tithonia mater.
Memnonis a nitido proferat axe vale.

AD CLARISSIMUM VIrum Gasparem Schrenckium patricium Monacensem. Elegia XIIII.

NOstra tuas dudum iam debuit ire sub aedes
Musa, agere et grates officiosa tibi.
Namque senatores hac cum tot in urbe supersint
Officiis clari nominibusque viri:
Vix alius sacras studio maiore camenas,
Assidue tanta sedulitate fovet.
Tu decus in studiis, et verum ponis honorem,
Divitiis alii quod posuêre suis.
Tu scis quod possit res publica nulla vigere
Quae careat doctis ingenuisque viris.

Tu facis ut longe natalibus exulet oris,
Horrida fax vitii, brutaque barbaries.
Tantis pro meritis quamvis inculta Thalia
Debuit in laudes esse benigna tuas.
Debuit ingentes tibi pridem dicere grates,
Virtutesque levi ferre sub astra lyra.
Hactenus, ac rubuit non limina sucta subire,
Se vitio turpes sensit habere pedes.
Sed quia cognovit quam sit tibi pectus amicum,
Quam spernas nullo carmina missa modo:
Saepe cupit, dexter modo vires praestet Apollo,
Te canere, et meritum tollere ad astra caput.
At nunc Antistes doctorum disce virorum
Quid mea praesenti tempore musa velit.
Cras ubi conveniet magni sacer ordo senatus.
Et capiet sanctos curia longa patres:
Litera praesentem recitabitur ante senatum,
Qua petii nostrae commoda magna scholae.
Tu quoque quod petii, fida, vir maxime, voce
Urgebis, res est muneris ista tui.
Nam cum sis tenerae inspector, tutorque iuventae
Delectus, iuvet hanc lingua diserta tua.
Iusta, conserva sanctum virtutis honorem,
Quae de pieridum flumine larga fluit.
Sic tibi longaevam concedant numina vitam,
Sic annis veniat fama decusque tuis.

POEMATUM MARTINI BALTICI MONACENsis, ad D. Georgium a Gumpenperg, Liber secundus.

Cicada. Elegia I.

VEr erat et picti lucebant gramina campi,
Nuper ab Eois sol erat ortus aquis:
Mollibus egressus libravi corpus in herbis,
Sic meditans summi dulce parentis opus.
Quicquid ubique viget divina potentia fecit,
Auctoremque refert una vel herba suum.
Qui nitido fragilis ita flores pascit amictu,
Qui queat effigiem deseruisse sui?
Haec ego dum meditor raucae sub sole cicadae
Pectore stridentes exhibuêre sonos.
Erigo gramineo fessum de cespite corpus,
Insilit in nostras parva figura manus.
Aspiciens testam nil praeter et ossa videbam,
Nullus in exili corpore sucus erat.
Non erat os illi, quo carpere gramina posset,
Instar acus tantum fistula pectus habet.
Qua solet in foliis haerentem lambere rorem,
Hic cibus est illis paruaque membra fovet.

Quolibet impulsu vitam sine sanguine linquit,
Sole oriente viget, sole cadente iacet.
Dum dubito, tacita quid prodat imagine vermis,
Coniugis aurorae fabula prisca subit.
Fama est hunc raucae formam coepisse cicadae,
Cum foret annosus morte premente senex.
Ergo ego non certa dubitavi dicere mente,
Designat tremulum rauca cicada senem.
Is trahit ex imo querulosas pectore voces,
Quod veniat variis feta senecta malis
Praeteritum laudat, sed praesens improbat aevum,
Extollit puero qua placuêre senex.
Arida corrupto trahit is quoque membra vigore,
Rarus inexhausto corpore sucus inest.
Non iuvat ora cibus, veluti Iovis armiger ales,
Contentus solo membra liquore fovet.
Si quando miserae sua lenit taedia vitae
Advolat ignaro mors inopina pede.
Quisquis es annosam semper venerare senectam,
Et miseros omni parte putato senes.

ASINUS MOLIS addictus. Elegia II.

LIgnea praeclusum cum Noham capsa teneret,
Ne foret insano praeda voranda mari:

Aerii laudat resonantia carmina coetus,
Tinctaque caelesti Nectare verba fluunt.
Non ita Arionia pecus est a voce retentum,
Ut stupet, ut culti pendet ab ore senis.
En asinus pede pulsat humum, turbatque loquentem,
Hoc scelus iniecto dente notabat equus.
At pecus insulsum ne conspiceretur amusum,
Inculto raucos edit ab ore sonos.
Cumque senex adeo caneret caelestia plectra,
Credidit his similes se dare posse sonos.
Sed sapiens iustas Nohe tum lentus in iras
Hos non horribili protulit ore sonos.
Quid iuvat irasci? quid te exercere flagellis?
Duritie silices exsuperare potes.
Te capiunt strepitus, non somnolentius ullum,
Te pecus est, tecum vivere nemo potest.
Cum vitiis scateas, careas virtute, gravabit
Pistrini moles, et tua terga premet.
Quae sonitu lituos, quae cornua, sistraque vincunt,
De dura fient tympana pelle tua.
Dixit, et ascendens iterum de more cathedram,
Intentum dulci leniit ore pecus.
Vota manent, asinus pistrini mole gravatur,
Tympana de duro tergore facta vides.
Euentus sequitur Diras maledicta parentum,
Qui sapit hos omni sedulitate colet.

ASINUS ET CATELlus. Elegia III.

BLandus erat catulus praecinctus tempora nolis,
Exsuperans niveis alba ligustra pilis.
Is dominum motae capiebat murmure caudae,
Applaudens teneros dum iacet ante pedes.
Huîc epulae dulces per blandimenta dabantur,
Hunc herus in blando fertque fovetque sinu.
Viderat auritus miserandae sortis asellus,
Me premit aeternum sors inimica refert.
Perpetuo pressum curuatur pondere tergum,
Poplite succiso fessaque membra cadunt.
Ecce canis paruoque sono caudaque salaci,
Sic potuit dominum demeruisse meum.
Ipse mihi demam per blandimenta labores,
Felicem vitam, qui bene mulcet, habet.
Nec mora directas sustollit ad aethera calces,
Incurrens dominum voce rudente suum.
Territus hoc monstro venit in discrimina vitae,
Ferte mihi, clamat, ferte salutis opem.
Subveniunt famuli sudibus pulsatur asellus,
I nunc blanditiis et tibi quaere cibum.
Haec tibi contingant qui magnatum scabis aures,
Ut modo sorte queas commodiore frui.

VICTORIAE GEDEOnis cum Christi collatio. Elegia IIII.

NUnc tibi prostratos hostes victricibus armis,
Christe palaestina virgine nate canam.
At prius a forti caesos Gedeone tyrannos
Dicam, qui palmae est dulcis imago tuae.
O Deus a bino procedens numine numen,
Tu mea caelesti pectora rore riga.
Ut mihi det laetos Christi victoria motus,
Ex animo ut possim promere carmen ei.
Gens ex Isacida quondam prognata parente,
Quam deus e rubris duxerat ante vadis:
Impia cum coleret ficti simulacra Baalis,
Cumque oblita sui iam foret ipsa Dei:
Accensa (ut merito) summi fuit ira Tonantis,
Crudelique illam fecit ab hoste premi.
Septem continuos revolutis mensibus orbes
Sub Madianitidum continuitque iugo.
Saepe coacta fuit caecas intrare speluncas,
Ut modo ab instanti tutior hoste foret.
Crediderat sus forte solo cum semina culto,
Semina spes vitae de quibus omnis erat.
En Madianitidum iuncto sibi milite reges,
Quos habet Eoae subdita terra plagae.

Invadunt numero quantum comprendere vix est,
Isacidis campi quicquid agrique fuit.
Ipse maris flavas citius numerabis arenas,
Aut quota per gramen parua cicada salit.
His late fines, et consita pascua vastant,
Ex agris abigunt et pecus omne sibi.
His benedicta deo gens sic exercita curis,
Aeterni rursus numinis orat opem.
Mite deus numen, si quis resipiscere coepit,
Vindictam ponit protinus ipse suam.
Ergo sacrum mittens genium Gedeonis ad aurem,
Caelesti bellum noce movere iubet.
Neve sit attonito dux pectore, hella recusans,
Illi prodigio spem facit esse novam.
Vellus crat positum structa Gedeonis in ara,
Id noctu madidum rore cadente fuit.
Terraque sicca fuît iuxta omnis, nocte sequente
Res eadem inverso contigit ista modo.
Utque dei penitus sit quanta potentia nôrit,
Ter centum non plus iussit habere viros.
Exiguo numero iam non offenditur heros,
Sed mandante Deo sic struit ipse viros.
Laeva tubam altisonam gerit, et vas fictile dextra,
Lychnus in hoc larga pallade clausus erat.
Hînc tria mox numerum partitur in agmina totum,
Inque hostes ternis partibus ire iubet.

Nox erat accedunt vino somnoque sepultos,
Circuit hostilem paruaque turba gregem.
Iamque ubi clausissent ternis e partibus hostes,
quos certo numero prendere difficile est:
Inflant quisque tubas, cito classica pulsa sonabant,
Circum castra crepat, magnus ubiave sonus.
Tum pulsando tubam, subito vas fictile frangunt,
Inde faces leva corripiuntque manu.
Inflandoque tubas clamant sua symbola voce.
Cum gladius domini, tum Gedeonis adest.
In castris oritur clamor stridorque virorum,
Ante oculos mortem quisque volare putat.
Hîc stupet, ille fugit, gemit hic, vocat alter ad arma,
Maxima pars gladios erupuêre suos.
Dumque alii fugiunt, alii persistere mandant,
Vocibus et plane dissona castra fremunt:
In sua convertit gladios ferus agmina miles,
Isacidas inter se putat esse viros.
Alter in alterius tepefecit sanguine tela,
Saepe pater nati concidit ense sui.
Sicque volente Deo propria vi concidit hostis,
Non infesta cohors quem superare valet.
Plura potest et plura facit divina potestas.
Quam mortale potest credere iudicium.
Ergo [(transcriber); sic: Erga] sua capta ratione legat sacra scripta,
Quaeque legit simplex omnia credat homo.

Praeterquam quod sacra nihil te pagina fallit,
Mystica sub gestis plurima rebus habet.
Quae voluit fieri Deus olim foedere prisco.
Cuncta fuere sacri foederis umbra novi.
Nos velut Isacidas validus circumdedit hostis,
Ac late grassans tristia damna tulit.
Scilicet afflixit misere regnator Auerni,
Abstulit et nobis munera sacra dei.
Supposuit spurcata simul sua munera nobis.
Hinc lex ô miseris maximus hostis erat.
Infernas prope nos cogebat adire speluncas,
Hinc lethum nobis non minor hostis erat.
His agitabamur miseri nectesque diesque,
Nec patuit nostrae terra vel unda fugae.
Nos velut Isacidae valde peccavimus omnes
Aeterni legem transgrediendo Dei.
Dum vult esse deo maior miserabilis Heva,
Nec contenta suis finibus egreditur.
At deus est casus hominum miseratus acerbos,
Et celsa natum misit ab arce poli.
Purpureum fudit pro nobis ille cruorem,
Hoc est quod madidum nectare vellus erat.
Hinc maduit tellus caelesti rore refecta,
In qua nulla prius guttula roris erat.
Arida tota fuit, sitiitque miserrima tota,
Sed nati tota est, rore refecta dei.

Ille etenim nostros superavit fortiter hostes,
Hoc quoque quo Gedeon vicerat ante modo.
Non gladii non hasta caput fregêre Draconis,
Machina sulpureos nec iaculata globos.
Nec victa his armis cuspis fuit aspera mortis,
Legis vicêrunt ista nec arma iugum.
Qualia sunt igitur? divini buccina verbi,
Et lux iustitiae splendida et alma Dei.
Ut leo cristati cum cantus alitis audit,
Obstupet, atque tremor territa membra quatit:
Sic Stygius Draco, cum verbi sacra buccina clangit.
Horret, et a nobis voce repulsus abit.
Cognitioque dei lucens ubi pectore splendet,
Tum prope nos hostis nescit habere locum.
Quid fragilis sibi testa cupit? quid lumen in illa?
Horrida sunt vitiis corpora nostra malis.
Sunt eadem variis etiam male noxia morbis,
Expositi multis sunt et ubique malis
Stamen affictae lux est clarissima testae,
Nil maius veri est agnitione Dei.
Lux nimium felix omni pretiosior auro,
Quam per mille gerunt corpora nostra mala.
Non tamen haec oculis hominum fulgere videtur,
Ni facias testae frustra minuta tuae.
Ni libeat dulcem pro Christo fundere vitam,
Ni corpus miseris comminuasque modis.

Quale decus fidei quod lumen deinde videtur?
Non ita luciferi lucida stella micat.
Obruta cum saxis tua Stephane testa fuisset,
Clarius emicuit sole oriente iubar.
Hic vicit vires Ditis, legisque, necisque,
His ipsis armis queis deus usus erat.
Scilicet agnitio micuit sub pectore splendens,
Et sonuit verum tibia fassa Deum.
Lex, Sathan, et lethum triplex et maximus hostis,
Per nostrum robur perdidit omne ducem.
Tu tibi non dubia persuade talia mente,
Sisque tui gratus cultor ubique ducis.
Hic hominum debet splendere in pectore lychnus,
Inde tuo inflato fortiter ore tubae.
Ore ducem profitere tuum, nec te metus ullus,
Aut honor a veri flectat amore Dei.
Sic stygia pelles venientia monstra palude,
Impositoque teres subdita colla pede.
Ergo tibi grates agimus ter maxime victor,
Psallimus et nostro iubila laeta Duci.
Et simul unanimes oramus supplice voce,
Tingere nostra tuo pectora rore velis.
Ut semper nostra sit fax in pectore splendens,
Inflemusque sacre fortiter ore tubae.

IN PIMPLAEUM. Elegia V.

RUmor ait Pimplaee meam te laedere famam,
Et damnare meum sis ubicumque caput.
Tu condis epulas de me non vera loquendo,
Absentemque facis me sine sine reum.
Quid? quod sacra docens e fontibus eruta priscis
Laminus Aonii fama decusque chori:
Talia iam dudum de me mendacia credit,
Denigrat et famam te monitore meam.
Nunc feror infectus scelerato dogmate Zuingli,
Nunc laudare feror dogma Luthere tuum.
Nunc dignus vetita ut discedere cogar ab urbe,
Nunc alia poena dignior esse feror.
Hei mihi quid merui? quem turpi crimine laesi?
Hoc mihi num peperit garrula lingua malum?
Si concepissem super addere Pelion Ossae,
Et contra summos bella movere Deos:
Non tuo debebat sic me proscindere lingua,
Non odium tanti conciliare viri.
Ista docent sacrae non te Pimplaee sorores,
Bellerophontei nec docet humor equi.
Sed docet hoc rabidis serpentibus undique cinctus
Cerberus aeratas qui cubat ante fores.
Qui facit absenti rabida convitia lingua,
Nulla Medusaeo pocula fonte bibit.

Quod nisi destitues nostram post laedere famam,
Non vates fatuus sed male sanus eris.

AD D. ANTONIUM Aresingerum, de comico tragico Hieronymi Ziegleri. Elegia VI.

CUltor et antistes divini maxime verbi,
Quod tulit e patris filius ipse sinu:
Si quid habent, ut habent, caelestia dogmata veri,
Auguror extremum non procul esse diem.
Aspicis ut teneat mentes pecunia voluptas,
Aspicis ut spernant saecula nostra Deum.
Ipse licet prima repetas ab origine mundi,
Quid fuerit sceleris, quid fueritque mali:
Non tamen hos inter qui Christi nomina iactant,
Plus sceleris videas, plus videasque mali
Omnia sunt Veneris, luxus sunt omnia plena,
Omnia sunt fucis, omnia plena dolis.
Non honor est recti, non est reverentia sacri,
Non est sincerae relligionis amor.
Qui iam divitiis, auro, gemmisque coruscant.
Anteferunt verbo dona caduca dei.
Dives ubi fecit iacturam forte bonorum,
Iamque suae sentit, tristia damna rei.

Heu mihi quam varios agitat sub corde dolores,
Se cruciat finem maestus ad usque suum.
Quando sed admisit scelus, aut mala ficta patravit,
Gaudet et nullas pectore maeror inest.
At quibus est ingens mundi data cura regendi,
Hos vani praeceps nominis ardor agit.
Dum captant laudem populi, mundique favorem,
Non ullam curam relligionis habent.
At quos pauperies, et res angustior angit,
Hos tantum victus sollicitudo tenet.
Qui novat auxilio spinosum vomeris agrum,
Is verbo praefert quod modo purgat opus.
Saepe putat numquam se posse carere bubulco,
Sed se sacrifico posse carere putat.
Scilicet haec prisci cecinerunt tempora vates,
Plenum ubi caelesti numine pectus orat.
Signaque postremae dixerunt nuntia lucis,
Sed melior mundus fit tamen inde nihil.
Ergo quando dei praecones atque ministri,
His similes edunt voce monente sonos:
Qui cupis astrigeri conscendere limina caeli,
Tristia nec stygii regna subire lacus:
Linque tuas curas, et vanos linque labores,
Ad dominum postita quin properato mora.
Nam modo cum socia celebrat pia gaudia sponsa,
Instruxit lautas omnibus ille dapes.

Quisque satis pulchro fuerit vestitus amictu,
Si curas victus liquerit ipse sui.
Qui veniet, numquam deerit victusque domusque,
Qui poterit domino fidere, dives erit.
Sed qui non veniet, cenam non ille videbit,
Post erit admoda ianua fulta sera.
Hac inquam quando divino praedicat ore.
Commissa est animae cui pia cura tuae.
Quisque venire negat quin odit quisque ministrum,
Et dantur celeri verba vehenda Noto.
Hic causatur agrum, tauros causatur at ille,
Causatur sponsam protinus ille novam.
Hinc dominus cenam renuit, caelesteque regnum,
Nos Phlegetontei poena manetque lacus.
Quo ruitis? curas mortales sistite vestras,
Sola sit in domino spesque fidesque deo.
Hoc vult, et simili monet hoc te summus Iesus,
Hoc pia caelesti littera voce iubet.
Hanc dedit egregio illustratam carmine vocem,
Zieglerus Clarii prodiga fama chori.
Huic grex salvifici quem tangit gloria verbi,
Non ficto grates pectore semper ago.
At tu quem Christus lacero praefecit ovili
Antoni rebus portus et aura sacris:
Quod facis asserito divini dogmata verbi,
Et tibi sit Clarii sedula cura chorî,

Ut quoque posteritas acquirat sera ministros,
Qui possint verbum rite docere dei.
Ni iuvenes reddent perdocta lyaea peritos,
Non stabit verae relligionis honor.
Sic tibi prolongent caelestia numina vitam,
Et dent virtuti tempora longa tuae.
Sic pia posteritas cineri superaddat odores,
Et celebrent manes vota precesque tuos.

IN OFFICIA CICEronis. Elegia VII.

QUi colis Aoniumque nemus, fontesque [(transcriber); sic: fontes] sororum,
Albus ubi flavis Isara stridet aquis:
Si tua virtutis stimuli praecordia tangunt,
Gratia Cecropii si placet eloquii:
Cras, ubi bis quartam signabit Detius horam,
Discendi cupidus sub mea tecta veni.
Quod precor ut faustum cunctisque sit utile, libros
Incipiam Auspiciis enucleare bonis.
Libros composuit quos rerum doctus ab usu,
Romulei princeps Tullius eloquii.
In quibus officium persone cuique docetur
Conveniens, iuvenis sive sit illa senex.
In quocumque loco, quave in regione moretur,
Hîc quod devitet quodque sequatur erit.

Hic quo sonte cadat quaevis apparet honestas,
Hic homini quae sint commoda cuncta vides.
Et quibus in rebus sit disiungendus honesto
Usus, quo fieri debeat idque modo.
Est ferus, et clausit circum praecordia ferrum,
Quem virtus nullo tangit honesta modo.
Hanc et in ignotis, nec non miramur in hoste
Haec homines, potius quam fera poena regit.
Hos igitur libros, quisquis virtute tenetur,
Audiat, et vitae discat habere modum.
Sive genas illi lanugo prima decoret,
Albas inficiat sive senecta comas.

POEMATUM MARTINI BALTICI MONACENsis, ad D. Georgium a Gumpenperg, Liber tertius.

HYMNUS DE D. SIMONE Apostolo, et Consobrino salvatoris nostri Iesu Christi.

NUnc te Dive canam quoniam lux festa refulget,
Qua tibi sollennes aris adolentur honores,
Quaque sacra quondam pro re, pro nomine Christi,
Effuso rubidam sparsisti sanguine terram.
Heros eximie ô stellantis splendor Olympi.
Quem constat quondam non expavisse Tyrannos
Terrificos, lethum vultu, lethum ore minantes,
Huc ades et tenues animo ne despice laudes.
Patria seu Canaam tenet, aut colludis Olympo
Inter caelicolas terno cum fratre refulgens,
Aut ubi Threicius tibi servat Bosphorus ossa,
Aut ubi Panchaeis cumulatur honoribus ara.
Aetherea de sede parens hominumque Deûmque
Feruentes motus animo indidit, ossibus ignem
Caelestem implicuit, flammas sensêre medullae
Per populos late divinum spargere verbum,

Herois late crucifixi spargere famam.
Per loca senta situ, per aquas, perque invia saxa
Ore sonas, animo colis, et profitêris utroque
De genitore Deum, aeterno de lumine lumen.
Non movet insani violentia feruida Cauri,
Non hyades pluviae, non dura pericula Ponti,
Non glacialis hiems, combustave solibus arua.
O animum, quoties non est numerare, beatum,
Quem non argenti splendor, nec avara cupido,
Nec levis ambitio, nec gloria vana fefellit,
Qui non succubuit poenis cruciatus iniquis.
Quem neque terrenus labor, aut malesuada voluptas
Fregit: Tantum animo caelestia numina possunt,
Barbarica populi te circumstante corona,
Incipis in medio, immansuetaque pectora mulces.
Nunc ortus hominum repetis, primumque creati
Ut simus, vitiis atque omni labe vacantes,
Fulserit in nobis ut summi patris imago.
Iusti oculi, iusti motus, mens vitaque iusta.
Mox quibus heu tenebris stygii fraus callida Ditis
Nos immerserit, et primae scelus omne parentis
Pandis, et a prima, quantum absint pectora, luce.
Pravi oculi, pravi motus, mens vitaque prava,
Ut nihil ante Deum, nisi foeda catharmata, simus,
Ut nos iure suo Stygius sibi vendicet Orcus.
Et quae causa necis, peccati quae sit origo.

Nunc veluti nostrae sit motus clade ruinae,
Duxerit, et grandes imo de pectore questus,
Aeternus rerum sator, ac suprema potestas.
Nunc canis ut nimium nostras miserata ruinas
Vera dei soboles caelo descenderit alto.
Intraritque sacram illibatae virginis alvum,
Prodieritque infans mortales rursus in auras,
Mentem animumque Deus, mortalis corpus et ossa.
Tum quae terdenis in terris egerit annis,
Et quae pertulerit caeci ludibria regis.
Quomodo sit tandem suspensus stipite ab alto,
Sparserit et fuso rubefactas sanguine cautes.
Nec non descendens Erebi in Spelaea profundi,
Tartareum quanto cum robore straverit hostem.
Quas illi vires, et qualia ademerit arma,
Calcârit pedibus qualis balantia monstra
Eumenides, Parcas, Nemesinque, canemque trifaucem.
Quantam luctificis praedam deduxerit antris,
Mox lucem repetens spoliis ut onustus opimis
Aura sit nitido sublimi invectus Olympo.
Inde canis, tempus caelesti ex orbe volutum.
Affore, quo terras in clara luce refulgens
Deveniat, iudex aequus mortalibus actis,
Hos vehat ad superos secum, sedesque beatas,
Illos detrudat Stygiae ad fera regna paludis.
Talia mirantur Memphitica regna canentem

Nilus ubi pharium septemfluus influit aequor.
Obstupet ante alias tibi facta propinqua Cyrene,
Et totis animis caelestia dogmata captat.
Quin stupet occiduis Maurus vicinior undis,
Quemque solet facie fuscatum ferre colorem,
Non in mente tulit, livoremque eluit omnem.
Hoc quoque semoti longe fecêre Britanni,
Et quam lata patent lybia florentia regna.
Haec loca praestigiis delusa fuêre magorum,
Qui conficta coli Diuûm simulacra iubebant,
Haec adeo impietas multos venerata per annos
Eoi tractus urbes invaserat omnes.
Omnibus in templis radiantes aere columnas
Decepti statuunt reges, et honoribus aureis
Ornant, atque addunt Erythraei munera Ponti.
Has habitant caeco prognati Daemones Orco,
Qui varia ludunt mortalia pectora [(transcriber); sic: pedora] fraude,
Inque fidem cultumque sui perducere tentant.
Artibus utentes magicis mortalibus aegris
Immittunt varias pestes, variosque dolores,
Obiciunt somno terrentia visa, monentque,
Si statuas orent ventura levamina morbi.
Illi procumbunt, fundunt gemitusque precesque
Devotis animis, atque omnia posse fatentur.
Impia postquam animos vicere Idola, quiescunt,
Non homines morbis vexant, non somnia dira

Offundunt oculis contenti mente recepta.
Et cum cessârunt affligere corpora poenis,
Spectra Erebi, morbosque malos repulisse putantur.
Hînc homines augent cultus, fiducia crescit,
Hînc non vulgus iners tantum, regesque ducesque
Quin adsunt, flexoque genu venerantur et orant
Corporis effetas vires, poscuntue suarum
Euentus rerum, et fallacia dicta reportant.
Ergo ubi conspexit mortalia pectora Divus
Turpe capi, stygias et recta tendere ad oras:
Non tulit, immensus mentem furor aestuat intra
Confutare magos, fallacia pellere monstra.
Ergo aperit nodos et tecta sophismata, pandit
Omnes praestigias et fallax omne cavillum,
Exstirpatque animis veterum simulacra Deorum,
Inserit et Christum, cui mandat fidere soli.
Daemones aufugiunt, idolaque fracta relinquunt,
Convicti misero non absque pudore Sophistae
Condere se latebris coguntur, teque vereri.
Sic ubi forte gregem latronum turba luporum
Lanigerarum ovium solis deprendit in aruis,
Quem secum in lucos et sub stabula alta ferarum
Iam ducit, subito verumtamen inter agendum
Pastor adest, animoque ingentes concipit iras,
Iamque inclamat oves, et amico retrahit ore,
Castigatque ferox latrones dira minatus.

Illi respiciunt, primumque obstare videntur,
Mox timidam versi caudam flexere sub aluum,
Et repetunt silvas, spelaeaque nota revisunt.
Dive decus caeli, dum bis tria lustra pererras
Barbaricas terras pandendo mystica sacra,
Quid memorem tibi gestarum miracula rerum?
Quot pedibus claudos erexeris ire iubendo?
Quot dederis amissam aciem, viresque videndi?
Quot data sit surdis felix audire facultas?
Quot sint immotis resolutave vincula linguis?
Quot post mortem obitam dederis vitalibus auris?
Imponendo manus, in caelum oculosque levando?
Extollant alii quantum dicendo valebunt
Heroas alios, cantentque ingentia facta.
Plurimaque affingant veris mendacia, nullum
Convincent unquam miracula tanta dedisse.
Se procul abscondant, huc se metuantque referri
Aut celebris Theseus, gestisne Erythreius heros,
Aut quicumque fuere olim miracula mundi.
Non valet haec Erebi teter praestare Tyrannus
Quantumvis vafer, et quantumvis fraudis abundans,
Scilicet ut pleno splendens argentea Phoebe
Orbe, ubi nox rebus mortalibus incubat atra,
Effulget late reliquis formosior astris,
Non proprio, verum fraterno lumine fulgens:
Sic fidei luce et ferventi in pectore Zelo

Illius divos superabas temporis omnes,
Clarior egregiis factis et clarior ausis,
Quae tamen ex alto venit praestantia caelo.
Maxima pars populi Solyma vivebatin urbe,
Exuerat falsum verso qui pectore dogma,
Indueratque sacro lotus Baptismate Christum,
Quem profitebatur mundi scelus omne piasse.
Huic ubi praefuerat terdenos circiter annos,
Praesul Iacobus cognatus sanguine Christo,
Iusti vita dedit cui nomen duriter acta:
Heu scelus infandum celso de culmine templi,
Dum pia divini spargit iam semina verbi,
Praecipitatur, et ex casu non mortuus illo
Nodoso graviter circum cava tempora fuste
Vapulat a tinctore fero, vitamque relinquit.
Iam duce sublato fremit impia turba, paratque
E populo penitus cultus exscindere Christi.
Tollere de medio ferro minitatur et igni,
Quotquot confidunt crucifixi in nomina Christi.
Sed tamen in medio servatur turba tumultu,
Cuius firma subest animo fiducia Christi.
Quamvis luctetur multum, multumque laboret,
Non tamen opprimitur divino numine tuta.
Urbs ultra placidas Iordanis dissita ripas
Parua iacet, pellae nomen fecere priores.
Huc properant acti fatis, quicumque fatentur

Se trahere a Christi divinum nomine nomen
Hic nacti finem tantis requiemque periclis.
Sic ubi forte fretum nigrescit, et infima surgunt
Stagna refusa vadis, navis subvertitur, omnis
Excutitur populus, nando fiducia surgit:
Non procul ex undis scopulus caput erigit alte,
Hunc quicumque manu miseri prendêre natantes
Illis parta quies, illis in limine portus.
Paruo conveniunt post tempore, numine moti
Aethereo, totum quos iusserat ire per orbem,
Legatosque sui Christus testesque laboris:
Et ne de Solymo pia gens erepta tumultum
Perpetuo pastore suo turbata careret,
Explicitis orant palmis ardenter ad astra,
Ut deus infundat lucem, faciatque videre
Quis nam sit Divos inter dignissimus omnes
Commissum sacro populum sibi pascere verbo.
Deîn te praecipua gestorum laude vigentem
Dive sacer, poscit cunctorum calculus idem,
Omnibus idem animus poscit, vox omnibus una.
Tum quis Apostolica redimitus tempora vitta
Surrexit, divina tuas facundia laudes
Explicuit, quantae tibi sint in pectore dotes,
Quid sis caelicolum pro regis passus amore,
Utque malis animus non unquam cesserit ullis,
Quin audax ierit contra impia dogmata pugnans.

Ut reliquos divos inter sis dignior, esse
Antistes populi, fratri succedere adempto.
Tu delegatum non aversatus honorem
Suscipis, et propter commissae plebis amorem
Nulla times animo caecae ludibria sortis,
Quod tibi cumque mali obtigerit perferre paratus,
Et veluti nido residens Aegyptius ales
Caecorum nimio pullorum affectus amore
Perfodit infixo sibi saucia pectora rostro,
Ut conspergantur stillanti sanguine pulli,
Et capiant visum, et dentur vitalibus auris:
Sic, animo plane sententia fixe resedit,
Si sit forsan opus, res aut urgeret iniqua
Pro tibi subiecto grege; communique salute
Linquere sublatam lacerato corpore vitam.
Ergo fide mira, mira pietate tueris
Subiectos populos, animis atque inseris aequum,
Inseris et Christi pia vulnera et inde salutem
Dependere mones sceleris purgamen et inde.
Te stupuêre omnes divina voce loquentem,
Atque animis omnes caelestia dicta reponunt.
Quotidie iungunt peregrinae foedera gentes,
Pectora convertunt, augent numerumque piorum.
At dolet hoc cernens Erebi illaetabile regnum,
Concilium horrendum vocat, et consensus initur
Auctorem tantae insidiis evertere cladis [(transcriber); sic: clades] .

Protinus ad saevum defertur fama tyrannum,
Hîc quendam esse virum coniunctum sanguine Christo,
Vertere et allectam gentili a dogmate plebem.
Is furit, adductumque monet precibusque minisque,
Ut numquam doceat saluari in nomine Iesu.
Astat et usque deum constanti voce fatetur
Acer, inexpugnabilis, imperterritus heros,
Oblitus naturae hominis, pietatis et aequi.
Praeses tormenti tentat genus omne, feroque
Immensoque putat se vincere posse dolore.
Ast ubi nec quicquam iam semet in omnia vertit
Cogitat assimili Christo hûnc occidere morte.
Ergo suspendit transverso stipite corpus.
Hîc moribunde deum testaris voce suprema,
Quem celer exutus mortali fece petisti,
Venisti ad superos in clara luce refulgens,
Hîc capis aeterni semper pia gaudia regni,
Sub pedibusque sitas terras miraris et astra.
Salue grande decus divum, lux splendida caeli,
Quodque facis, patrem pro nostra orato salute.
Et tu summe parens toto quem nil latet orbe,
Aspice quam multae confundant undique gentes
Relligionis opus, nunc hoc nunc creditur illud,
Deque tuis verbis hominum concordia rara est.
Affer opem sacris concussis turbine rebus,
Caelestemque infunde animis mortalibus ignem,

Ut sacra flammati divorum exempla sequantur,
Te dominum solum noscant, venerentur, adorent,
Per varios casus, per cuncta pericula rerum.
Nec victi occumbant unquam precibusque minisque,
Falsaque devitent fugientes dogmata semper.

DE NUPTIIS M. SIMOnis Mineruii Propraetoris Monacensis Epithalamium.

QUi superata fugis Lernaei sidera Cancri,
Et per Nemaeum iam curris Apollo leonem,
Qui terras iterum magis aspicis orbe remoto,
Iamque diem minuis, tenebras et noctibus auges,
Surge age, surge precor nitido spectabilis ortu,
Phoebe fave, lux haec tua debita munera poscit.
Nam pius ille tui primis venerator ab annis
Arte gravis Simon, nulli pietate secundus,
Cui celebri fecit nomen cum laude Minerua,
Quod colat ingenuas, virtutis ut organa, Musas,
Legitimo carpit Iunonia munere dona.
Virtutis matrona decus, pietatis imago,
Ducitur in thalamos Gertrudes casta pudicos.
Frigida quae posuit viduo dum membra cubili,
Herculei Phoebus quater ussit terga Leonis.
Attamen ingenuo sic serviit illa pudori,
Ut non pulchra vagi sit castior uxor Ulyssis.

Ex oculis pietas, ex ore modestia lucet.
Quam bene consertis miscentur vitibus ulmi,
Quam bene cum simili vincitur turtur amore,
Tam bene Gertrudes sponso iungetur amanti.
Nam par est aetas, et mens par una duobus,
Par virtus, par est sociae coniunctio vitae.
Ille deus tantis ambos qui dotibus auxit,
Quem colitis vera iuncti pietate fideque,
Coniugium vestrum praesenti numine firmet,
Vestraque caelesti coniungat pectora flatu,
Unanimi ut Christum possitis noscere mente.
Candida sic vestris contingent omnia taedis,
Sic non deêrit Hymen, paribus, qui pectora, nodis,
Constringens una faciat duo corpora mente.
Sed quid sponsa doles? gemitus quid fundis ab ore?
Fallor? an aerumnas metuis, miserosque dolores?
Quos in coniugio sensisti saepe priori.
Parce timere tamen, castissima femina parce,
Quin potius quo fata vocant divina sequâre,
Fata tibi dement, mittent quoscumque labores.
Non homini mandata dei est contemnere tutum,
Ille ubi iam totum verbo fabricaverat orbem,
Continuo sanxit thalami sacra iura colendi.
Undique formosi vernabat gratia mundi,
Assyrios suavis tellus fundebat odores,
Aere ludebant volucres, in flumine pisces,

Laetaque ludebant teneris animalia terris.
Tum Deus, his, animal fingemus sanctius, inquit.
Natus homo est lucens divinae mentis imago.
Sed quid solus agat? toto non invenit orbe
Par animal, cum quo libeat producere vitam.
Provida quod sensit divini cura parentis,
Auxiliumque tibi faciemus amabile dixit.
Nec mora transumpsit costam de corpore Adami,
Cum prostrata, quies altissima, membra rigaret.
Est adducta viro, nomen Deus indidit Evae.
Hanc ubi vidit Adam miro est incensus amore,
Non ita Trinacriae candescunt igne cavernae.
Haec habet ossa meo, clamat, de corpore sumpta,
Haec habet e nostro non paulum corpore carnis.
Tum Deus unanimi duo sitis corpora mente,
Crescite, ait, vestraque replete propagine mundum.
Omne quod aequor habet, quod terra, quod educat aer,
Vestrum erit, imperio parebunt omnia vestro.
Dixit, et hinc tellus est prole repleta virili,
Hînc sua tela Venus, gerit hînc sua tela Cupido,
Legitimique vigent thalami, semperque vigebunt,
Donec adorabit Christi res publica nomen.
Tota licet Scythicas adducat Thracia vires,
Romuleaeque ferant undas ferrumque cohortes,
Semper erunt sancita Deo connubia curae.
Vult Deus hunc ideo compleri fetibus orbem,

Ut pia divini seruentur semina verbi.
Nam si nulla foret sobolis generatio, Christi
Mox langueret honos, languerent dogmata verbi.
Vult quoque ne illicitis maculent se pectora flammis.
Excussisque dei donis Sathanae organa fiant.
Nam cum divino nil pectore castius exstet,
Est inimica Deo, fera puniturque libido.
Sic cecidit Priami regnum, sic Graia Corinthus.
Et sic innumeri (quis posset ponere?) reges.
Sic quondam totum superarunt aequora mundum.
Est quoque coniugium dulcissima amoris imago,
Diligitur sponso quo sponsa Ecclesia Christo,
Vir cupidi sentit vehementes pectoris aestus,
Impertitque suae quae possidet omnia sponsae.
Si dolet illa, dolet, sin gaudet, gaudet et ille,
Hanc iuvat, hanc vestit, nutrit, fovet, atque tuetur.
Illa sed est semper variis obnoxia morbis,
Menstrua nunc sentit, nunc hiscit pondere fetus,
Iamque alios sentit, sine fine aliosque dolores,
Et si quando velint sobolem rapuisse tyrannis,
Se nequit invalidaque manu gladioque tueri.
Auxilio tantum sed nititur illa mariti,
Huius in amplexu recubat, trahit inde liquorem,
Ut viridi sucos exhaurit vitis ab ulmo,
Inde sui profert dulcissima pignora lecti.
Sic nostri Christus quoque flammas sentit amoris,

Impertitque suae quoque maxima munera sponsae,
Iustitiam donat, donat pia gaudia vitae.
Hanc iuvat, hanc vestit, nutrit, fovet, atque tuetur.
Est semper variis obnoxia turba procellis,
Quae cupit ex animo dominum cognoscere Christum,
Undique conveniunt terraque marique potentes,
Impia crudeles coeunt in foedera reges,
Et Christi iurant se velle occidere sponsam.
Probra, cruces varias, et mille pericula perfert.
Et si quando velint verbum rapuisse tyranni,
Se nequit invalidaque manu, gladioque tueri.
Illa sed est Christo semper subiecta marito,
Illius in verbo vivit, nam verba liquorem
Praebent, quae summi liquuntur ab ore Tonantis.
Haec pie sponse tenes taedas initure iugales.
Quapropter libuit castam tibi ducere sponsam.
Cuius habes casto sic vinctum pectus amore,
Consertis veluti vincitur vitibus ulmus.
Illa tui tanto sed flagrat amore vicissim,
Penelope quanto dilecti coniugis arsit.
Illaest praecipuas matronas inter habenda,
Aphrica Parrhasio quas inspicit ursa sub axe.
Aspice purpureo quae gratia lucet in ore.
Aspice quam nitidis sua certent lumina stellis.
Aurea prolixos exornat gratia crines,
Lactea cum Pario certabunt marmore colla,

En cupidis furtim tua lumina spectat ocellis,
Nescio speratae meditans quae gaudia noctis,
En oculis apparet amor, lascivit in ore,
Ecce tui cupido diffundit pectus amore,
Ad latus ut Christi pia Magdalena sedebat,
Utque pedes lacrimis lavit, tersitque capillis:
Sic tibi non fuerit Gertrudes casta rebellis,
Cuncta sed ad nutus complebit iussa mariti.
Haec te gavisis tractabit molliter ulnis
In tua se implicitis sic condet membra lacertus,
Crescentes hederae velut amplectuntur Acanthos.
Certus Erythraeas aliquis numerabit arenas,
Aut quot lucescant stellae sub nocte serena,
Quam vestrae possint numerari gaudia vitae.
Dulcia non vestri vilescent gaudia lecti,
Donec habet caelum stellas, mare donec arenas.
Nam deus est vitam qui curat amatque iugalem.
Vivite concordi duo vivite corpora mente,
Edite legitimi dulcissima pignora lecti,
Quae Domini discant laeto pia verba labore.
Ut quoque posteritas habeat pia semina verbi.
Quam sacrum nomen, nomen quam dulce parentis,
Parvula circumdant patrio sua bracchia collo
Infantes, orique patris parua oscula figunt.
E gremio matris quam primum prodeat infans,
Qui virtute suum referat formaque parentem,

Telemachus veluti retulit patris ipse pudorem.
Coniugio dentur precor haec ut gaudia vestro,
Gaudia nulla satis poterit quae dicere lingua.
Sponse tibi detur Pyliam numerare senectam,
Et pia sponsa tibi Cumaeae saecula vatis.

MARTINI BALTICI MONACENSIS EPIGRAMmatum liber,

Ad D. Christophorum Brunonem, Principis Bavariae Consiliarium.

QUi mihi non dubii tribuis nova signa favoris
Iuris et Aonii gloria Bruno chori:
Hunc tibi succincta tribuo brevitate libellum,
Ut tibi sint animi pignora certa mei.
Dignus eras fateor cui munera magna darentur.
Hoc ideo spretum non tibi munus erit.
Qui quod habet donat, quod non habet et dare poscit.
Cum quod habet, tum quod non habet ille dedit.

EUCLIO.

HIc ubi clamosa venduntur viscera vulgo,
Turbaque nunc illuc nunc ruit inde frequens:
Forte canum vidit dissectas copia carnes,
Et circûm visos statque cupitque cibos.
Nec mora, mox toto ruit ingens turba tumultu,
Atque avido frustum quilibet ore rapit.
Sordidus eversas conspexerat Euclio carnes,
Hînc etiam (dicit) praeda petenda mihi est.
Accurrensque [(transcriber); sic: Accurensque] cito (res risu digna) meatu,
Sublatas carnes congerit ille domum.

Turpis erit tandem quamvis versutus avarus.
Sordida caelari nescit avaritia.

CUPIDO khriokle/pths.

ADvolat alveolis pharetratus forte Cupido,
Surripit et dulces, dulcior ipse, favos.
En examen apum certatim spicula figit,
Quique alios laedit, saucius ipse fuit.
Eheu sic brevis est, et quaeque dolenda voluptas,
Heu sequitur maestus gaudia summa dolor.

INSIGNIA ALPHONSI Aragonum regis, Pellicanus.

EN Aegyptiacus sua pectora transfodit ales,
Quo pullis reseret lumina clausa suis.
Sic etiam facias, quisquis regnabis in orbe,
Si non officio vis minor esse tuo.
Esse tuo vere credas sub pectore natos,
Hos qui sunt fidei credita turba tuae.
Illorumque tuae vitae, praeferto salutem,
Praesentique iuves, Codrus ut alter, ope.

IN PETRUM QUENDAM.

NOn tu crede mihi de petra Petre vocaris,
Sed tibi de levi pumice nomen inest.
Non solum sicco est levius tibi pumice pectus.
Verum etiam plumis, et sine fronde comis.

SINE CERERE ET BACcho friget Venus.

CUm fugiunt homines Cererisque et doni Lyaei,
Cum facibus languet Cypria Diva suis.
Nam ieiuna fames molles depellit amores,
Cassaque amore gerit pectora potor aquae.
At simul intrârunt distentum munera ventrem,
Tunc animo blandus spicula mittit Amor.
I nunc et pueri celeres causare sagittas,
Si nescis causa es vulneris ipse tui.

CANTUS SIRENUM.

ECquis Sirenes Acheloo flumine natas
Nescit? in Ionio sunt ea monstra mari.
His litui cedant, cedat lyra, cedat Aedon,
Tam solitae suaves voce ciêre sonos.
Si tamen his aliquis dederit male providus aureis,
Sopitus saevo mergitur ille freto.
Ut vafer illarum voces procul audit Ulysses,
Quo prior haud ullus calliditate fuit.
Ipse agili sociis clausas cera obstruit aures,
Cautus datque suas in fera vincla manus.
Sic age, quis quis amas sine crimine ducere vitam.
Sic vacuus vitiis quilibet esse potest.
In primis fuge blanditiis dare mollibus aures,
Quas dat amatori turpis amica suo.

Decipiêre miser sus et turpissima fies,
Si tibi non plane perdita vita perit.
Quam bene dulcis avem modulando decipit auceps
Tam bene ni caveas tu capiêre miser.
Exemplum sollers astuti imiteris Ulissei
Si sapies aures obstrue tutus eris.

DE FURE.

VInctus ad interitum tortore trahente meabat,
Qui tulerat tacitis noxia furta dolis.
Hunc lento monachus gressu comitatur euntem,
Et revelat tali pectora maesta sono.
Eia age sis animo forti, nec defice fili,
Est tibi apud Christum cena parata Deum.
Porrigit huic drachmam iam suspendendus, aitque
I cenam pro me tu cape sancte pater.

IN PICTURAM TRIUM Charitum.

QUae? gemini Aglaeae nomen fecêre parentes,
Quae comites? nobis utraque vera soror.
Illa quidem Euphrosyne, sed dicitur illa Thalia,
Sed charitum vulgo nomen habemus idem.
Cur? quia pro meritis grates retulisse monemus,
Gratiaque in nostro corpore blanda sedet.
Cur binae aversae? cur haec mea lumina spectat?
Uno pro merito reddere dupla monent.

Cur nudae? puro tibi pectore dona dabuntur,
Inque tuo nullus munere fucus erit:
Connexae? paritur pensatum munere munus,
Cur hilares? tales munera ferre decet.

IN QUENDAM QUI SUEvus volebat appellari, cum esset Bavarus.

ESse cupis Suevus, Boiorum natus in oris,
Cur tamen hoc cupias, non tibi causa patet.
Ipse tamen dicam causam tibi Sueve latentem,
Ingenium ranae est, ingenium suis est.
Cur? quia ranarum ducis de more choreas,
Atque voras lautas, sus velut, ipse dapes.

IN EUNDEM.

SUevus eras nuper, nunc Suabius ipse vocaris.
Nomine naturae conveniente tuae.
Cum sis ruricolas inter prognatus agrestes.
Et multum valeas rusticitate tua:
Non bene tam grossa vox Romula noscitur aure,
Naturam capiunt barbara verba tuam.

DE USU SCHOLARUM.

VIs animos recte venerari, nosseque Christum
Vis habitet nostro iusque piumque solo.
Nec vis et cultum decus et florere scholarum
Hoc vis: e taxo dulcia mella pari.

Quin prius ad cultus confer tua dona scholarum,
Si quod vis, fieri debet, et esse ratum.
Scilicet ex ludo succrescunt semina verbi,
Scilicet ex ludo iusque piumque venit.

AD IOANNEM GEORgium Romungium, cum ei more Canonicorum tonderetur barba.

CUm pubescentum caderet tibi barba genarum,
Hos est Uranie voce locuta sonos.
Barba licet nostri de mento cedat alumni,
De studiis cedet non tamen ille bonis.
Huic inspiravi caelique deique calorem,
Editus ut primum vagiit ille puer.
Hunc nullae poterûnt iuvenem seducere fraudes,
A nostro ducet nec stola longa choro.

AD MARTINUM GUEberum Archigrammataeum Monacensem.

CUltor et antistes doctorum magne virorum,
Et sacrosancti gloria prima fori:
Cum placeat culti tibi consuetudo Minervi,
Et mea cum non sit (dicis ut) aegra tibi:

Nobiscum ambobus virides invise Napaeas,
Invise et nitidi germina culta soli,
Sol ubi signabit primam declivior horam,
Accedam tecti limina sueta tui.
Nos Dryades, et hamadryades, nymphasque decentes,
Spectemus nuda ducere calce choros.
Non animum decet assiduo insudare labori,
Alterna requie, quod caret, omne perit.

DE PUERO DEMOCLE, et rege Demetrio.

DEmocles nitidos exornat corporis artus,
Ingressus dulcis balnea sola puer:
Expiscatus adest cum rex Demetrius illum
Ad sera vi tota cogere stupra volens.
En in feruentem sese puer inicit undam,
Defenditque sua morte pudicitiam.
Ah rex quid summo vis respondere Tonanti
Poscetur manibus cum cruor iste tuis?

AD MINERVIUM.

QUod domus haud longo tua me iam tempore vidit,
Assiduus cogit me labor esse domi.
Ut prosim pueris noctesque diesque laboro,
Privatis scriptis vix datur hora meris.
Et mihi siqua datur, sine fructu pene recedit
Ingenium torpet quippe labore diu.

Sed tamen hoc paucis carmen conteximus horis,
Quod damus ingenio vir venerande tuo.
Si vacat, evoluas, censuram exspectat amici
Totum iudicio statque caditque tuo.
Si tibi vena placet, studium nostrumque probatur,
Talia scribendi non leve calcar erit.

DE ORATIONE GAsparis Macri.

QUalis inest densis fungorum copia silvis
Cum tepido sese vere remittit humus:
Aut quod stridentes grilli fornacibus assunt,
Quam multa aut circum sordida musca volat:
Tanta modo prodit scriptorum copia, libros
Hac aetate novos angulus omnis habet.
Scilicet ars tumida nescit sub mente latêre
Quoslibet in praeceps nominis ardor agit.
Hînc persaepe trahit damnum irreparabile lector,
Et pro sperato melle venena legit.
Sic quoniam incautus transivit forte viator.
Infixo pedibus vulnere virus habet.
At tu sis lector cautus prudensque viator,
Praevisum fugias longius ipse malum.
Cumque Macri teneat nil praeter commoda Musa,
Hanc ut damna fugis, sic bene lector ama.

IN LUCII FLORI historias.

TErtia lux Iani cum Nonas ante propinquas,
Eoo nitidum tollet ab orbe caput.
Balticus excutiam quatuor dextro omine libros.
Florus Romuleos queîs celebravit avos.
Florus, quo nemo celsorum gesta Quiritum,
Picta sub arguta plus brevitate dedit.
Ergo dicata sacris studiosa iuventa Mineruae,
Isara quâ flavis moenia lambit aquis.
Hûc ades, et discas summorum gesta virorum,
Qui mundum sceptro supposuere suo.
Quae si pernoscas, quod sese Graecia iactet
Non habet, his maior laudibus esse nequit.
Adde quod illius mendacia plurima veris
Sint data, pro vero res bene ficta stetit.
Romulidûm fidei plus condita gesta merentur,
Nam calamo fido sunt celebrata magis,
Hîc igitur disces, quid turpe, quid utile, honestum,
Affectusque tuos quo moderêre modo.
Quae tibi priscorum tradunt monumenta sophorum,
Haec eadem doctis discis ab historiis.

IN COMICO TRAGICUM Ziegleri de decem virginibus.

QUi cupis astrigeri conscendere culmina caeli,
Nec Phlegetontei stagna subire lacus.

Abice abimmundo vitiosos pectore morbos,
Nec maneas stygii foeda cloaca dei.
Nam cum divino nil pectore purius exstet,
Vult deus innocua se quoque mente coli.
Aspiciunt superi sinceram ante omnia mentem
Qua nisi purgata nemo beatus erit.
Hoc est cur rutilis infusa Pallade lychnis
Excipiat sponsum turba serena Deum.
Sinon excipies hac sponsum lampade Christum,
Post erit opposita ianua clausa sera.
O dolor, ô ignis, non ullo effabilis ore
Exuret pectus tum sine fine tuum.
Ab nimis est verum quod confinxêre poetae,
Evenient fictis deteriora tibi.
Sunt certe Eumenides, et habet tria Cerberus ora,
Nec reprobis Pluto fabula inanis erit.
Haec tibi Ziegleri demonstrat gnava Camena,
Quae sua caelesti Nectare labra rigat.
Ergo iustitiam vitiis imitare relictis,
Ac sponsum pura suscipe mente tuum.

DE OBITU CHRISTOPHOri Schaumbergeri senatoris Vallensis.

HEi mihi quam stolidi vana est fiducia mundi,
Ut nihil est firmum perpetuumque diu.

Quam cito purpureos amittit campus honores,
Tam cito dispereunt quae valitura putas.
Christophorus superos inopina morte reliquit.
Quo nil res metuit publica nostra minus.
Scilicet illius de vita maxima cunctis
Spes fuit, at cunctis spes ea vana fuit.
Fautor crat iusti, sed iniqui maximus osor,
Artis at in primis et pietatis amans.
Cultores hederae vates non sivit e gentes
Huius sensit opem quisquis egenus erat.
Ergo pios manes venerare et lilia sparge.
Nec necis immemori mente viator abi.

EPITAPHIUM BARBARAE UXoris Melchioris Neandri civis Vallensis. Ipsa maritum alloquitur.

EMeritam vidi numerosa prole senectam,
Matronae laudes obtinuique bonae.
Illa volat totam non mortua fama per urbem,.
Ossa tenet bustum spiritus astra tenet.
Ipsa ago caelestes divis immista choreas.
Amplexuque fruor Christe vocate tuo.
Siste precor lacrimas, quin si potes optime Coniunx,
Donatis gaude tot mihi morte bonis.

EPITAPHIUM MARTIni Cesii Culmbacensis.

QUem Phoebus stupuit Citharaque et voce canentem,
Cesius hac viridi contumulatur humo.
Cum facili nuper pede duceret ille choreas,
Concelebrans festum pronuba Iuno tuum.
Proh scelus: et saltu sua laesit et ilia potu,
Clausit et a quarto fata suprema die.
Haec sed ad astantes moriens est fatus amicos,
Quisquis es exemplo cautior esto mea.

AD TUMULUM SEHOferorum civium Monacensium.

QUisquis ad haec venies Parii monumenta sepulchri
Parrhasii pinxit quae aemula dextra senis:
Sparge pios latices, tumulo fer tura sabaea,
Atque pio sacras pectore funde preces.
Namque hic prima iacet Sehoferae gloria gentis.
Cumque suis natis coniuge cumque sua.
O vir iustitiae, fideique illustris imago,
Nec non antiquae simplicitatis honor.
Pectore mansuetus, placidus sermone, verendus
Moribus at sanctis non minus ille fuit.
Ossa tenet tumulus, mundum tenet ardua virtus,
Umbra sed in Christo sidera celsa tenet.

AD SIMONEM MINERVIUM.

SIncerissime iudicum Minervi,
Qui leges parili regis bilance,
Defendis nitido favore iustos,
Iniustos animo decente punis.
Quo callet melius, fovetque nemo,
Sacros castalidum lacus Dearum
Facundi tibi Lemnii Camenas
Perlectas animo remitto grato.
Felix ô nimium ter ô beatus
Vates, ingenio valens et arte.
Hîc manat genialis unda Phoebi
Et defit nihil et nihil redundat.
Hêu sed quid iuvat indoles? quid artes?
Quid cum Palladiis Apollo Musis?
Si non vita sit eruditioni
Conformis pietate, castitate.
Summa [(transcriber); sic: Sumam] sola Arete vehenda [(transcriber); sic: vehendae] laude est.
Haec vel sepositis iuvat Camenis
Matronas, iuvenes, virosque senesque
Haec post funera dat perenne nomen.
Haec doctis nisi sit comes deabus,
Nec laus, nec decus est, honorve Phoebo.
Haec imis mihi fixa sub medullis
Sit donec calor hoc fovebit artus.

Hoc est iudicium mihi et voluntas,
Antistes sacer, et decus dearum,
Quam demum placuisse tunc putabo
Nobis carmina facta quando mittes.
Quae nuper mihi texuisse dicis.

OFFICIA SCHOLAsticis praescripta.

HAnc quisquis iuvenum domum frequentas
Dilectaeve mihi cupis Cateruae,
Et membrum fieri et diu manere,
Haec serues animo tenace iussa.
Sit Christum tibi nosse prima cura,
Eius volue revolue sacra verba,
Mox virtutis iter sequare dextrum,
Spernaturque tibi levis voluptas,
Mores compositi, graves, modesti,
Sint in gestibus, inque sint loquendo.
Hînc feruor iuvenile pectus urat
Colendi studio novem sorores.
Nec debes leviori amare flamma,
Parentes animi tui magistros.
Hos ipsas adamare propter artes
Est (credas) caput eruditionis.
Non tarde nimium scholam frequenta,
Sed quo iussus es hoc adesto puncto,

Numquam te decet emanere ludo,
Ni fiat venia tui magistri.
In promptu tibi semper arma sunto,
Cultelli, calami, parata charta.
His attentus in ora praelegentum
Quod dignum fuerit nota notatu,
Verbis utitor in schola nec ullis
Ni sint Romuleae recepta linguae.
Pure dicere non tibi minori,
Sit curae, solet esse quam latine.
Non condiscipulis moveto rixas,
Sal taetrum fugias nigrumque Momi.
Praeceptoribus haud rebellis esto.
Ad nutus sed eis minister esto.
Sic te denique comparato semper.
Scholam ne tua vita labe turpet.
Haec si praestiteris, nec es rebellis
Te propter mihi laus erit meisque,
Me propter tibi laus erit tuisque
Hanc quisquis iuvenum domum frequentas.

FINIS. AUGUSTAE RAETICAE Philippus Ulhardus excudebat.