SOLACII [Orig: SOLATII] PODAGRICORUM PARS I.

I. De Titulis Podagrae.

Vulgus vocat Morbum Dominicum: Domini siticulosum, delicatum. Philosophi Peripatetici Stoicum: Stoici sedentarium? Medici omnes odiosum: aliqui contumacem, refractarium. Galenici difficilem: Empirici nodosum: Chymici Tartaricum: Quidam Patientes Tartareum: Poetae humanum, ingeniosum, astutum: Oratores consularem, curulibus sellis deferendum, neque maiestas ad splendorem deest: hinc enim et augustus, caesareus, regius, Principalis vocari meruit; Dominus morborum, et morbus Dominorum.

II. Quid morbi Podagra, ex Medicorum sententia.

GALENICI morbum hunc constituunt in situ: humore sontico currente ad iuncturas, et eas separante. Fluxus enim ad articulos decumbens, inque sinuosis partibus receptus extendit chordas et ligamenta. unde sequitur exoticus dolor. ratione cuius, affectio haec merito possit appellari symptoma. contingit autem ferme in pollice, calcaneo, latere aut planta pedum. Qui profundius arcana rimantur; aiunt ex genere venenoso vapores, nescio quales, in cerebrum assurgere: qui in cetera membra subinde et artus debilitatos praecipitent; nervorum vincula distendant, excrucient. Quo statu rerum et ipse sanguis exasperatus saevit, naturali temperie turbata: utique, cum ex capite defluant humores salsi, acetosi: qui antipathicos conflictus identidem augeant, et exstimulent.

III. Quae causae Podagrae.

I. C. [Abbr.: Iuris Consultus] Geilfusius [(printer); sic: Geilfufius] Medicus Balingensis, libellum edidit inscriptum Trutz Podagram paucorum foliorum, lingua vernacula. Is in hunc ferme modum disserit. Causa primaria videtur in hepate ponenda. probat hoc dolor, repentina inundatione saepe totum arthritici corpus occupans, vitiati autem sanguinis origo, in hepate est. illic enim conficitur; et tamquam commune nutrimentum, per venas in omnia membra dispensatur. Unde quoque fit, ut quam primum se dolor insinuat, etiam urina decoloretur: manus pedesque intumescant, et malum membratim serpat. Hanc intemperiem, exauget marcentis stomachi debilitas, cruditatem ciborum non bene subigens. itaque sic transmissi in hepatis officinam, indeque refusi, morbos generant. Axioma Medicorum est: Error primae concoctionis non corrigitur in secunda. ipso vomitu, Podagrici sentiunt paroxysmum levari.

IV. Ex quo Humore Podagra potissimum creatur?

ET vero causa quaerendi est. nam sanguis peccans, genus omne morborum creat: Icterum, Cephaleam, etc. Sed quaeritur, unde tophi podagrici certius pullulent. an, si pituita, quasi de palude sua, restagnat? atqui phlegmata potius algorem secum vehunt: non torrent. et universim Podagrici calidioris naturae sunt. plus vigilant, quam dormiunt. iucundos videbis, hilares, facetos. Deprehendes ingeniosos, scientiis, artibus, Musis deditos. quae pingues et pituitosi tantopere non curant. An atra vel flava bilis, supra Modum effusa, pedum usum praescindit? At enim multi, qui felle abundant; carent tamen Podagra. plures invenias ictericos, quorum nervi, ne fumo quidem ignis intestini afflentur. Dicendum: minima non curare Podagram, utpote Humorem Praetorium, et quasi despoticum. causam ad magnificos excessus, et crasin, sive totius corporis habitudinem referas. Ut cetera non adsint; ex pituitae eluvione, oritur Podagrae genus frigidum; ex intemperantiore bile admixta, calidum.

V. Quid Chymici sentiunt?

Hi altissimi Naturae fossores, in ipsa Terrae viscera se penetrant. rerum veritatem et pondera ad ignem examinant; diu noctuque fornaculis intenti: forcipe versantes thesaurum in imis recessibus absconditum. [(transcriber); sic: ] Descendunt ergo ex Macrocosmo in Microcosmum: et Podagram tradunt, originem ducere, ex sale Naturae resoluto volatili, sive Mercuriali; velut tertio rerum omnium principio: qui stimulatus acrimonia peregrini sulpuris [Orig: sulphuris] ; dum nimium commovetur ex destillatione materiae pituitosae, bili mixtae; tam horrendam tempestatem in humano corpore excitet. Tartaro enim Microcosmi vehementius commoto, volunt et salem Naturae incendi. quo facto et balsamum eius vitale, et dulcis humor, quem radicalem vocant, necessario corrumpitur: Ceterum omnes morbos Chronicos sive fixos, difficulter auferri putant nisi per Hermetica.

VI. Quae Sententia Geilfusiana.

Omnis sanguis humanus, secretum salem nativum secum vehit: qui separatus a corpore suo, peculiares effectus producit nisi autem separetur, vel arte et cura, vel naturalibus beneficiis; puta sudoris, urinae, hepatis animosi: paulatim totum sanguinem acrimonia sua penetrabit et inficiet. Iuvenilis aetas validis viribus fulta, potentius resistit; nec uno impetu sinet invalescere. Si manus, pes, digitus unus intumescant; si dens doleat; ignari fingent, huius mali causas iam tum intra Podagrae sphaeram sitas esse. nihil minus. interea crescentibus annis, sal hoc cumulatum, latius grassabitur. donec scilicet regnum Hygiae expugnet, et hominem totum possideat; possitque dici: Hoc habet. est enim acerrimum, par sali armoniaco, ita, ut cum sale urinae conferatur, quo fortius nihil. nam in spiritus resolutum, non tantum bacas, uniones, ut spiritus Tartari; sed et aurum ac cetera metalla subigit. Hinc est, quod spiritu salis armoniaci, vel urinae, arthriticos dolores leniri manifeste notemus. Quia eius virtute sal Podagricum per sympathiam attrahitur. Quod simillimum urinae (esto, imperfectius) ipse sanguis nutrit,

velut aspidem in lacte. Ut non immerito censuerint periti medici, paroxysmos Calculi et Podagrae consanguineos esse ac quemadmodum in vesica et renibus male affectis calculi generantur: ita quoque ex destructo hepate, prouenire hunc separatum salem, Podagrae seminarium.

VII. Nullane assignari possunt Prognostica, sive indicia venturi morbi: quibus observatis caveatur, propulsetur?

Utique, sed causae et indicia paene idem sonant. Vitanda est primo repletio ventriculi: ne dapibus et indigesto vino obruas, ac stipes. inde siquidem stomachi vapores, velut exhalationes a Sole tractae sursum in aera, de vertice capitis, quo ascenderant, cum damno recidunt. Alterum Prognosticum observandum de caelo est, ex Veneris Planeta terras et corpora incendente. nam Venus immoderata calorem nativum, illum benignum et genialem vel absumens, vel imminuens facit, ut materia peccans (lerna malorum) consumi non possit. ergo accumulata in

cerebro, dum exitum ibi non invenit; per nervosos canaliculos deorsum relabitur. denique in cladem furit. Hinc vetus illud: Quae faciunt Podagram? Balnea, vina, Venus. est et atrox, et subita ira, cum vehementi concitatione sanguinis periculosa. Quin et inopinus terror, hominem quasi de statu vitae deiciens. sicut enim haerentes Podagrae nodos aliquando resolvisse legitur (consule Poema n. 74.) ita collectam morbi materiam fortius astringere potest. nam harmonia humorum, per repentes atque improvisos impetus, aut consternationem semel dissoluta vel concussa; facile est cuicumque morbo, grassari. Certe Anno tricesimo quarto, cum publica pestis per Germaniam saeviret, integras ciuitates depopulata; observatum fuit Monachii Boiorum, ubi degebam, veneno excipiendo se maxime obnoxios reddidisse; qui vel minimo dolore naturam contristaverant. puta, laedendo digitum, fricando verrucam, praemordendo labia. Ut de subito metu aut horrore taceam. Nam hic quidem etiam in non ultimi nominis contagione, certum exitium putatur accersere. Novi ibidem Clericum, animosum cetera, et valentem viribus: qui eodem tempore, iam pacta mercede, spontaneum se iuvandis aegris dicaverat: opus altero statim die aggressurus. Forte ad cenam [Orig: coenam] sedebat, quum strepitu quodam obtuso excitatus, (feralibus plaustris, ad clarum

Lunae iubar, eliminata cadavera convectabantur) aperit fenestram fortuito, visurus, quid foris ageretur. spectat funera utriusque sexus, foedum in modum temere iacentia, et male digesta. Spectando violat oculos: subitoque horrore contactus, mox et ipse intra biduum funus fuit. Qui si data opera, sciens volensque, etiam exporrecto vultu, etiam curioso, in exanimes, et Libitinae debitos, inspexisset; nullam fortasse labem erat visu contracturus. Quomodo et ab urticis minus laedimur, si fortiter eas, non timide stringimus. In hunc ferme modum percelli posse naturam; iraque vel metu vehementi causam dari contrahendae Podagrae, aliqui existimant, De contracta non memini me exemplum legisse; solutam sic repente invenies in ipso Poemate, n. 74.

VIII. Cur odiosus humor membrorum iuncturis se familiarius insinuet.

NEscio, quam aliqui Sympathiam somnient, ridicule, cur non potius Antipathiam? Quis enim, obsecro, occultus hic conspirandi vel attrahendi modus? an sicut magnes ferrum attrahit, sic iunctura dolorem infestum? Nova philosophandi ratio. Dicamus

sanius, pituitam bile mixtam deorsum tendere, naturali pondere gravitatis suae, velut fluxum cuiuslibet aquae: sed in genuum internodiis, spissitudine surae carnosae nervos constringente, saepe intercipi. Prius apparet etiam ex eo, quod delapsus humor ostia quaerat. idcirco temptat pollicem, calcaneum, talos, et extrema pedum ac manuum; nullam molestiam facessiturus, si emittatur. cohibitus, instar undae ad saxum allisae, ad nervum strepitat, rodit, aestuat, furit, putrescit; atque, ut gutta cavat lapidem Deucalionaeum: immo et lapides creat, quos tophos vocant, digitorum nodos. Tales ferias residendo agit, ut dolor tamen interim non ferietur, nam lentissime ibi consumitur. scitanti causam huius morae, respondet Geilfusius: illa qualiacumque membra a cordis foco longius distare. humorem salsum non posse excoqui. sed refuto: cur interius apostema proximum cordi, ex vicino calore, non citius maturatur, ut effluat: sed potius accrescens, cor ipsum suffocat?

IX. An Podagrae labes affricari possit.

Non vidi Medicum, qui augustum hunc morbum, tot nominibus honoratum, tot titulis praecinctum, tot praerogativis illustrem, inter contagiosos numeret. Sed affirmat

experientia. Queruntur laesi, soccos Podagricorum, indutos sanis pedibus obesse. Sentiunt exsudatas quales quales reliquias. Quod affecta pars aliquid de labe trahat, videtur vero simile. ex hoc propterea totum corporis temperamentum non turbatur; sicut ex propria incuria, vel traduce.

X. Quid sit ex traduce Podagricum esse.

R. Quod quaeritur: nasci ex Parentibus Podagricis. Nam si Flacco Lyrico teste

Est in iuvencis, est in equis patrum
Virtus: nec imbellem feroces
Progenerant Aquilae columbam.

SI, ut Stilichonius Vates: omnes

redeunt in semina causae:

profecto aeque et Patrum vitia propagini insita, in prolem seape transcurrent immeritam cum sanguine. Triste patrimonium relinquunt [(printer); sic: reliquunt] genitores liberis suis. si illud ex vitiorum nundinis, popinis atque prostibulis, sua bona dissipando, corradunt. Quid facias iuvenis egregie, sobrie, caste? Pater exstinctus est. Sed tu mortuum, viva eius imago, repraesentas. Ad te omnis gaza eius spectat adeunda est hereditas ab intestato. renuntiabis [Orig: renunciabis] universae? saltem ex parte adeunda est, nolis velis: quia heres es tuus. clamant iura, clamat natura, clamat sanguis, ut asperneris omnia; servabis

assem relictum tibi. Fulcrum paternae domus in te recumbit, Podagra, miserum, inquis, fulcrum; caducus paries. ita est: sed in te recumbit. Quamvis non sentias modo; olim memineris. Ex salso Doctore habeo, illius factionis, quae morborum plantarium, in sale a sanguine separato, constituit: si parens Podagricus fuit; raro progeniem immunem fore, addunt alii: hoc sal hereditarium, latere posse in corporibus diutissime tectum, inobservatum, innoxium, puta annis quadraginta, vel quinquaginta, et amplius; donec ematuruit, ut vires egerat suas. Quomodo etiam apoplectici stuporis semina, totam familiam vexantia, saepe primum post sexagesimum annum prodeunt: et quandoque, inexspectato cum tonitru prorumpunt. quippe celari hanc innatam Podagrae congeriem, instar fomitis subterranei per cuniculos dispositi, non ante in effectum emicaturam, quam ad suam maturitatem pervenerit, communicati sanguinis limosum, ut sic dicam, oestrum. Tum enimvero accendi, ardere, furere; et, tamquam ruptum ulcus, fervidam saniem in membra inferiora spargere. Hinc non raro videas viros praestantissimos, in ipso aetatis flore, iam misere cum faecibus paternis luctari, pedibus scilicet captos. Quid? quod sanctimoniae fama celebres, castitatis laude conspicui, temperantiae freno domiti, nihilominus obruantur hac

massa. accommodes huc licet illud veteris querimoniae genus: Patres comederunt uvas dulces, et pedes filiorum obstupescunt. Quod si hereditarii mali fomes aliquanto tardius senectutem percurrat: agant sane hi tales coniventibus Fatis amplissimas gratias. clementes Superos, Praestites Natalium adhuc bonos habuere. Sed ut genus, et traducem, et sanguinem tantisper seponamus: multo plures aliae quoque causae, temperamentum corporis humani turbare valent, Podagram inducturae. Si Geilfusianis principiis nitamur, originem et incrementa huius morbi in debilitatem stomachi et corruptum hepar, magnam partem, transferentibus; manifestum est, in frugalissimum et castissimum quemque idem malum posse proserpere. Quam naturale, calorem naturae sensim deficere: aegrius digeri cibos. accedant studiorum contentiones, curae, maerores [Orig: moerores] : inobservatam quoque Podagram, suo tempore accersiveris. transeunt anni sine strepitu, nemo notat sibi canos aspergi: sed adspersos videt. ita non prius advertimus nos defecisse, quam defecimus. An non tandem quodvis hepar a sua prima bonitate degenerat? hinc autem sanguis ignobilior abiectiorque creatur, qui in faeces stipatus, tractis secum in contagia biliosis humoribus, reddit arthriticos: promovet calculum, disponit ad stuporem apoplecticum. Denique,

quid multis? ipsa senectus est morbus. An non morbus iste, sicut hominem minus expeditum ad cursum; sic tamen et mente saniorem, et ingenio saepe praestantiorem reddit, accuses iam Microcosmum: et totius Macrosmi calumniator eris. Quemadmodum Ludovicus Berghemius nobiscum in rhaeda Dilingam vectus, pulcherrime demonstravit. quattuor Elementa laborant. fluvii arenam vehunt, calculi praesentissimi materiam. Canales profluvium, et denique putredo vexat. aer infestatur a Muscis et culicibus. et sic deinceps, centum morbos digessit in cerebro suo. memorare longum foret. Sed omissis iocis, veritas haec est. fatiscunt longaevitate marmora. carie exeduntur et teredine arbores. siccum sabulum carinas solvit. ferrum rubigine consumitur. omnia usu atteruntur, sola humani corporis compages ex quattuor elementis coalita, semper inviolata perduret? Germaniae nostrae populare diverbium et aenigma est. Quid chalybe fortius? respondent, apri rostrum: tanto vivacius atque robustius, quanto frequentius, naturali runcationis privilegio, terrae immerguntur: dum sata, glaebas et radices, et tantum non glandiferas quercus (suummet domicilium) evertunt. At chalybem atterit usus; non item suis rostrum. quod munus Dianae vel beneficio Dodonae ascribendum erit. Ex his quid sequitur? quid deducam? glorientur aliqui

depontani senes, et ne frustra nominis maiestatem occupent, de ponte deiiciendi: glorientur, inquam, de firmae valetudinis statu: despiciant contumeliose Podagricorum sedentariam vitam, molestiis et sannis vexent. non deo meliores sunt: immo saepe peiores; quia ad scelera continuanda fortiores. Ego hos Seyfridos apri rostrum iactantes, ab Apronio satellite citandos putem, ad Praetorem Iunium Brutum, et Porcium Catonem; ut coram ipsis impudentiae suae causam agant: et quandoquidem suam ferinam grunniendo praeferunt; diserte pronuntient, quod stomachus sentit. Dicant non tantum ex ROSTRIS; sed etiam pro Rostris. Haec idcirco memoranda duximus: ne perversi homines (ut cavillatorum ingens semper est numerus) temerariis iudiciis suis subscribant. Nam dum probris configere volunt aliquorum vitam; multorum praedamnant innocentiam. Quid sanctius GREGORIO MAGNO Pontifice? Quid hoc Sacerdote castius? supremo Orbis Antistite religiosius? quamquam integris sanisque Parentibus natus, perpetua tamen Podagra laboravit. DIVINA MONUMENTA, quae Posteritati reliquit, traditur magnam partem etiam scripsisse chiragricus. De multis aliis Podagricis iam dubites?

XI. An Podagra a Themate Nativitatis Astrologico pendeat.

Scio, insitam Mortalibus vanitatem plurimum tribuere sideribus, opinantibus, ut quaeque nascenti fulserant, natos eam sortem modumve vivendi habituros. Quae mentium ludibria Astrologi, praesertim Genethliaci, scitissime noverunt alere, dum per commenta sua e caelo Mathematicorum deducta, credentium vel spes inflant, vel metus augent. Quid ergo? inicere possint et formidinem Podagrae, vel, si libet, auferre? quippe ni? etenim certas siderum Domos constituunt; observantque progressus et aspectus. deinde ex tabulis, quas suopte ingenio descripsere, suspensos tenent animos, immani fingendi licentia. si cornu capri, caput serpentarii, caput Medusae incidere in cunas: vae miseris! si aculeus scorpii perstrinxit; oculus balenae conspexit; faciunt periculosis humoribus obnoxios. Nihil aliud, medius fidius [(printer); sic: filius] , et si non satis est, per meam fidem, nihil aliud. sinamus ergo hosce Genethliacos superbe furere. neque enim in reverentiam augustissimae Podagrae, sed contumeliam potius, et terrorem audientium, talia effutiunt.

Equidem libenter fatebimur, influxus astrorum in humana corpora aliquid valere: recensita autem supra, sic iis dominari, ut certo sciant nervorum dolorem esse in proximo: negamus Antipodagrice. quo novo termino modoque respondendi, intricatam Disputationem absolvimus. Dixi: in corpus sidera aliquem vigorem extendere. [(transcriber); sic: ] Nam affirmantium, etiam animos inclinare, expressa et iam olim explosa insania est; censurisque pontificiis coercita. Quae autem solacia [Orig: solatia] timide curiosis et sollicitis, sibi tamen male consciis admovebimus? in promptu aliqua. Ut tantopere, ne dicam, superstitiose curemus astrorum omnium nexus, ordinem, vimque et fata ex iis dispensanda: duas maxime collocationes stellarum (constellationes vocant alii) meticulosis inquirendas, et, si fieri potest, vitandas censeo. Coronam Ariadnae, a Baccho donatam; et Craterem in aethere latissime fulgentem. ab horum quippe siderum influxu (ne alia metuas) tota fere quaestio pendet, nam iis, qui CRATERES magnos statuunt, et vina CORONANT, praedico ego tremores, quales Balthasar Rex in ultimo convivio sensit: quibus facies eius immutata est, et cogitationes eius conturbaverunt eum: et compages renum eius solvebantur. Danielis 5. Tremor iste quantillum a calcaneo abfuit et pollice! influxus

cellarum, non stellarum, Podagrae causa est.

XII. Danturne gradus Podagrae?

PAucis respondeo: Podagrici gressus formant, sed gradus non amant. sed medice loquamur. Tres delineant. Primus incipientium est, quacumque aetate, quocumque tandem modo, vel fato accitus. ablatis causis aufertur; redeuntibus redit. Secundus proficientium inter calices, et, si vis, inter culices curarum identidem pungentes, cum iam saepius nervis assultatum est, et intestinus calor officium pedum impedivit. Causa fuerit, indolis prima ad genu submissio. Nos inclinationem dicimus. Accesserit iuvenilis vitae licentia: quae ad viriles annos perducta, quia semel stabilem pedem fixit; tam facile pelli se non sinit. herbis autem et bonis verbis placari potest. qualia in nostro Poemate damus, sin helluaris in popinis, quisquis es, exhausta dolia scias vappam relinquere, vasis evacuatis iubeberis et faeces, et vasa colligere. Tertius gradus est Perfectorum, coagulatam Podagram assuetudine dolendi nutrientium. De hac intelligendus est Ovidius pronuntiasse: Tollere nodosam nescit medicina Podagram. Invaletudinis suae tempora, non curriculo solis et

Lunae metiuntur: non annis et mensibus; sed accrescentibus tophis, et articulorum nodis computant: quomodo olim barbari Iapones.

XIII. An fuerit humor Podagricus, qui Auctorem, anno saeculi [Orig: seculi] huius quadragesimo primo, torserat.

Affirmandi causae istae possunt esse. Prima. Intra pedem integrum, nullo flictu saucium, nullo rumore laesum, haesit calor et dolor. Non fuit inflammatio exterior; non ignis Antonianus; non erysipelas; non carbunculus; non alia sideratio. Quid restat praeter salsuginem causticam? quae est Podagra. adde: quod eundi facultatem, laevo pede intercepto, penitus abstulerat, sed et stupor plantam propter consensionem invaserat, [(transcriber); sic: .] tumultuantibus interea caeco more stricturis quasi vibrantes aciculae confligerent. signa, quibus initiamur ad profundissimum Patientiae mysterium. Secunda. Urebat miris, sed veris modis: (tormento alterius Orbis) quod factitare solet Podagra, sicubi castra metari vult. Aperuerat Medicus suram (nam ibi malum latebat) involutam cataplasmate, quod unguenti Hispanici genus est; bullas acrimonia excitantis; pestem scilicet cruciantem extracturus. prae calore nervum meum torquente, uncti fervoris fascias et

medicamenta circum posita vix senseram. Tertia. Undevicenas noctes diesque insomnes duxi, pedestri foco incubans. Quam miser est, cui obdormiscunt pedes, et caput vigilat! qui sapit, characterem hunc notet. Quarta. Cetera valebam. Caput serenum: Spiritus liber, et utcumque ex acerbitate hilaris. de die aliquanto laetior, et dissertationibus eutrapelicis consentiens. Tempore autem nocturno dolor semper excandescere et aggravari coepit. Quid ad humorem Podagricum requiras praesentius? Quinta.

Tollere nescivit nostrum Medicina dolorem.

Quidquid tandem fuerit, succubuit labor, non iuverunt domesticae thermae: non sudatoria, non botanici frictus, herbarumve salivae, nulla fumigatio. donec invisam dolendi causam ipse dolor absumpsit. Vix duo menses suffecerant abstergendis faecibus, ex antro Taenari ortis. Hinc mea Musa Regaliter,

Non ignara mali miseris succurrere discit.

interdicere vino: cum tamen haec multorum sit princeps cura; aliquorum tota. Achilles ultimus, eius Mater undosa Thetis: urceus aqua plenus. Tertia. Interdiu amoenior quies erat. Noctem furiae vexabant. calamitas pedetemptim crescebat; donec agminatim increbresceret. Quarta Ratio dubitandi. Una hirundo non facit ver: nec unus paroxysmus aestatem, sive ardentissimum morbum. neque si domus ex aliqua parte vitium ducit, idcirco tota statim censetur esse ruinosa. Quot silicernia, incurvi senes, silices cernunt: sepulcrum tamen non spectant. Fatemur quidem, omnia tempore concidere: cui et Colossus Rhodius succubuit, firmioribus utique plantis, marmorea basi, subnixus; quam corpora nostra. minimus digitus unius pedis crassior fuit dorso Algerii Flecutii. pollicem triginta ventres nostri Derefici Pamphagi (ex Libya [(printer); sic: Lybia] adducti) non aequassent. Ego, qui non tantum spectator, sed primarius Actor, huius Comoediae scenam implevi; litem sic decido. Paroxysmum hunc vehementem, quo stimulabar, omnino videri fuisse Dominici morbi qualemcumque prodromum, ac metatorem, a Podagra Amazone missum: ut exploraret situm loci: an idonea castra ad pedem montis figi possent. Bis aditus temptatus, non integro successu. nam anno quadragesimo, insidiosus humor, more latrunculorum

clam et sensim irrepens, usque ad internodia poplitis pervenerat: tamen absque ignito fomite, et pulvere pyrio. Creabat molestiam magis, quam dolorem. Cum ulterius penetrare non posset, spe delusus evanuit, insequente anno, eiusdem humoris genius, maiore comitatu, saeviore nequitia, multaque bile suffusus arietavit in crura: et tamquam iam peritus locorum nervum belli aggressus est; circum vallato poplite, genuum tenus. inde cuniculis ductis (nam omnis defensio iam praeventa erat) inopino lapsu interioris surae spatium hostiliter occupavit totum: tantaque vi efferbuit, medicatos sulpure ignes in viciniam spargens; ut crederem biliosum Martem, et claudum Vulcanum in obsidione hac furere. Me hercule, non tantum iste pes hoc incendiario apparatu, sed et Pedemontium Italiae expugnari poterat, Postea vero quam adverti Sinonias fraudes; Asinum Troianum ante moenia stare: rem secio agi: scalas aprari deorsum: fossores Halensibus peiores adesse conductos; ut salem extrahant: necessitate coactus clamavi ad arma. et, quia pedestri acie certandum erat; rubis omissis, ad fistulas Brasiliae provocavi. ibat fumus in auras, hostem caligine involvens. evasi iuvenili robore praeditus: et Humori Plus ultra tendenti cancrum appendi. Desiit serpere lues: nec potuit opus nefarium a sura ad calcem perducere. Itaque

tristis victoria penes me stetit. Vincere qui mecum vult; huic quercum et laurum cum apio et myrto, totumque triumphum libens concesserim. nam utcumque tunc ovare potius (Pascha erat) quam triumphare cupienti, semper adhaesere ex profligata acie aliquae

relliquiae Danaum atque immitis Ulixi [Orig: Ulyssei]

XIV. An omnis Podagra, sit desperata et insanabilis.

Quot capita, tot sententiae. immo, quia capita hic pedibus cedunt; tot sententiae, quot pedes. Quae igitur summa rei? quod solacium [Orig: solatium] ? breviter dicam. Multi

Medici plurima promittunt: plurimi pauca praestant. pauci aliqua. Sed ante omnia, Defensionem Geilfusianam audiamus, culpam in ipsosmet Podagricos transferentem. [(transcriber); sic: ] Medicis, inquit, quamvis in hanc curam destinatis, Patientes nullam vel exiguam fidem habent. Simul atque primos arthritici paroxysmi stimulos sentiunt, frigore vel calore acuto perstricti: agnoscendum prima facie malum, ut possunt, dissimulant. exosum Podagrae nomen aversantur. induunt hypocritae peregrinum colorem, honestiore pallio morbus obtegitur. peccavit hesterni vini patera; cerevisia pallidior, nubilus aer, sanguis pavefactus. denique Autumnus morbifer, quantus quantus ad hastam citatur, et in foro hypocausti reus peragitur: fit nequam. His excitati, praesens malum, tamquam temporibus anni debitum, ipsimet propulsare student; sudore, embammate myristico, garo sambuceo, aliisve muliebribus medicamentis. Quin et a verae fidei ac monetae medicis, ad aniculas et Canidias transitur. alipten obvium, Cingarum, agyrtam, unguentarium quemcumque implorant; inepta remedia adhibentes; et plerumque nocitura. Conficiuntur potiones ex herbis multo calore pollentibus: praesentissima toxica. Dum autem fomentis inutilibus implicantur, eradicandum malum crescit: pascitur sagina, nequitiam corroborat. denique ardentius erumpit. Post

ea primum ad Aesculapium cum gallo sacrificando venitur. maioribus an minoribus hostiis facias, tantundem est. Podagra regnat inexpugnabilis. Consulitur quidem ex schola Galeni aliquis. hic vero dum molitur cum Comico, dum comitur: omnia trutinat, corpora purgat, Hippocratis aphorismos insusurrat, et strenue nihil agit, annus est, sin non continuo omnes mali fibras evellat, et Scazonti aequos pedes reddat, iubetur exesse: vapulat ignominia [Orig: ignominiâ] . Alius super alium inducitur. Optimus Medicorum, erit conviva demulcens, laudator hians, promissor inanis. Sic aeger dives morborum, dulcedine spei illectus, venalem sanitatem, quam in pollicitis licet vanis iam recipit, talento licitatur. Post multa adhibita adhibendaque, mutatis mutandis, ad extremum descenditur in hanc sententiam: Podagram, proverbio etiam vulgi iam toties flagellatam, curari non posse. Quid igitur superest? sollicitudo illuc vergit, atque intenditur, non sine aliqua pompa, ut dolor saltem leniatur. Quo utcumque mitigato,

itur in antiquam silvam

rebellem, contumacem, intractabilem. sed hae querimoniae sunt. Ad rem veniamus.

XV. Quaeritur iterato et serio, an Podagra curari possit.

Constanti, et plus quam Delphico oraculo, Podagra ex traduce in heredem transfusa, ea praesertim, quae occalescit in duritiem et tophos; pronuntiatur insanabilis. Non tantum semper crassior, sed et mucosior fit, ac calcem generat, ideoque ceu desperata Furia in Morboniam, ultra Malabaricas Insulas, trans Thulen proscribenda. Ita inter ceteros D. Helidaus Padoanus de Foroliuio, Professor Bononiensis: et M. Ioan. Wittichius Comitum Schwarzburgensium et Municipii Arnstatiensis Poliater. Ultimus in hunc modum. Podagra praecedit articularem morbum; et est dispositio, ob situm inferiorem: quia pedes plus aliis membris laborant. Cum enim humor in articulis manuum mollescit, chiragra; in coxendice, ischias; in genu gonagra, in pede podagra; in articulis omnibus denique arthritis generatur. Haec de inveterata Podagra. Recentem sive nondum adultam, multi Medici, elata voce, pleno consessu, unanimi consensu,

sublatis in altum tribus digitis, ad aram Aesculapii iurant, curari posse, quo modo? affatim: per mille remedia: balsamum anodinum, pilulas antipodagricas:

quaeque referre mora est

Iliacos intra muros peccatur, et extra.

XVI. Quae autem medicina tandem Podagricis ex sapientum consilio suadenda?

Duplex cura praescribitur, altera leniens, altera praeservans, prior in paroxysmo considerat dolorem et tumorem. Si plethoricus [Orig: pletoricus] cum febrili calore invaditur,

vena laxetur. sub primi doloris initia purgandum corpus, prius quam humor peccans in membra se exoneret, et sedem inficiendo stabiliat, cui fini non quaelibet apta medicina est: licet evacuandi virtute praestanti polleat. habitudo corporis spectanda, examinandae vires, urinae color; aliaeque peristases. subinde sudor promovendus. per hunc enim et calorem plurima dissipabis, atque eicies in valetudinem pugnantia. Sudorem vero promovebit pulvis Hermeticus, quem Chymici ex auro purissimo praeparant. lapis item, quem Bezoar vocant: beneficium caprarum Aurorae salicta depascentium Gemmarum tincturas, corallia, Decoctum ligni, nihil aut parum iuvare putant Docti, allatura certius nocumentum. nam nisi hostem suum, praesertim venena, invenerint; vitalia aggrediuntur. Felix paupertas, quae pretiosis his nugis non indiget, Remedia exterius usurpari solita (quod alterum fuit) sive ut dolorem mitigent, sive ut tumorem consumant; si sunt narcotica, ut stupefaciant nervos: nimium quantum obesse creduntur. quippe natura sua frigida, dolorem ex calore ortum, sistere aut temperare videntur: revera pestem retro agunt in viscera, tanto periculosius. Nam cum fenore redibit, et usuram cessati doloris exiget. Novi Pictorem non incelebrem, sic inter tormenta obiisse; in agone maximis doloribus confectum. Erat homo gnavus,

et lucri avidus. Stimulatus serra Podagrica, quamquam crudeliter exercebatur, ne prorsus feriaretur, ocreis ex argilla factis, nudum pedem indutus, pingebat. interveniens occupavi viri industriam. miranti situm et habitum, id enim vero quale quale lenimentum esse responderat. Calidiora quoque si adhibeas, debilitabis membra: languorem torpentibus induces. Adipata, poros cutis et canaliculos aerios obstruunt. inde exasperatur dolor, tamquam captivus, et vigilias accendit. Optimum fuerit. simplicia non spernere; cepas marinas, sinapi, aliaque huiusmodi, quae vim salis penetrabilis secum vehunt. Consulitur sal gemmae, forti vino resolutum, aliqui propriam urinam emplastro commiscent. Nihil praestantius floribus salis Armoniaci. super omnia sal vitrioli, quod vocant camphoratum. illud in primis, quod ex Ungaria, vel Transsylvanis montibus allatum, Chymice praeparatur.

XVII. Quaenam illa Cura Antipodagrica Geilfusiana in libello recens edito, cui Titulus Trutz Podagram.

Erit nempe illa, quae, ut perhibent, Podagram ex planta pedis radicitus eruit. olim Centauri et Lapithae, funditus evulsas

arbores iaculabantur. Deductam hanc promissionem suspicor, ex doctrina latius tradita, Problem. quarto, quinto, et maxime sexto. His ferme praeceptis continetur: quae strictim exponam. Primum. Sal arthriticum sanguini perniciose commistum, summo studio, singulari arte extrahendum esse monet: ita tamen caute, ut ipsa viscera, hepar, lien, stomachus nullum damnum capiant. Secundum, Patientes hoc beneficio et salutari effectu gavisuri, frugalitati, saltem tolerabili diaetae assuescant. vitent frigora; cibos noxios: praecipue Herculis et Alexandri M. [Abbr.: Magni] Scyphum: haustus scilicet immodicos vini, in Symposiis circumagi solitos. quippe tales convivarum quidem sanitati immolantur veteri ritu; sed novo ac veteri, temulentum popam Libitinae immolant; certe Podagrae sollemnibus Caerimoniis consecratum, ad pedes ponunt, mactandum, cum volet. Tertium. Corpora faeculenta, et putredine marcentia statis mensibus evacuentur. tempore praescripto vena laxetur. Quibus addit idem Auctor usurpandas aliquoties pilulas, quas vocat Magistrales; aliaque, in quibus praecipua helleborum nigrum, tartarum vitrioli, oleum cariophyllorum, myrobalanus, rhabarbarum, etc.

XVIII. An Podagra per transplantationem curari possit.

Affirmat Io. Pharamundus Rhumelius in Iatrio Chymico, edito Francofurti, Anno 1648. Miror huic sententiae subscripsisse Virum cetera claris. et Medicinae eventibus non paucis conspicuum. Rogabis, quid monstri sit, per transplantationem curari. sine risu vix audeo dicere, et nisi calamus paratus esset ad omnia, vererer scribere. Sed non diu immorabor insanienti huic sapientiae. ergo Auctor iste mirabilis, Sympathiae et Antipathiae immane quantum tribuit. an non enim unguentum magneticum, esto, inscrutabili modo, inquit, efficacissimum! ut taceantur herbae et radices, viribus occultis pollentes: et vel figuris suis humana membra referentibus, admodum prodigiosae. quas explicare nemo possit, nisi per virtutem magnetis secretam, et Sympathiam, sive arcanum Naturae consensum. idque, exempli gratia, apparere in Lysimachia, Persicaria, multisque aliis. Hic igitur talis asseverare audet, praesegmina unguium et pilorum, de femore aegri sumpta, insitaque, ad

certum Lunae signum, querno trunco; vim ferre attrahendi alienum morbum: eoque modo Podagram, intra trimestre spatium [Orig: spacium] , ex homine migraturam in arborem.

Credat Iudaeus Apella.

Auditum admissi risum teneatis amici.

dicent, querquetorum praesides? visurae delicias suas humanis miseriis, Pythagorico figmento inquinari: et transmigrare hominum morbos in ligna, quomodo animas in porcos Samius senex finxit. Quid deinde? arescent eiusmodi arbores, an florebunt? Podagra ex calcaneo opulenti viri desumpta, et in ramum depacta Dodonaeum, utique robori florem addet. Pudet addere plura de concauo Lunae, et cetera vanitate, quae stultitiam exaugent. Insaniae species est, credere isto modo curari morbos, vel transferri posse. Nec dicat Rhumelius; hanc medendi rationem metaphysicam esse, (sic loqui amat) et experientiis firmari, nego experientias: nego assertum. Opinionibus regitur Mundus: immo, hercule, saepius mendaciis et stultitiis. An et Panurgus Avernalis cessabit ab offuciis! fumo copioso sibi invisi ignis pascitur, quem credulis mortalibus obtrudere potest, et solet. Deinde nullus Medicus scribit se Metaphysicum, sed Physicum. sufficiet utique vel hic titulus. Certe in Imperio Romano, a Consulibus Urbium et Magistratu electi, quibus salarium decernunt; huius vel illius Civitatis, aut Rei publicae Physici, non Metaphysici vocantur, sub hac vocabuli larva, nemo Medicum agnoscet, aut suscipiet. nisi si aliquid immanius, hoc Nominis Metaphysici involucrum, tegat. Lemures, spectra, empusas, nescio quas, et Medeas

Rhumelianas. Absolvam verbo. promptius crediderim ego, omne helleborum ex Anticyra, in Pharamundi cerebrum transferri posse; quam surculum unius radicis Podagricae, ex humano corpore decerptum, ligno arboris, et quidem distanti, per qualemcumque Sympathiam, inolescere. Ceterum, ut nos cum Homine ludamus tamquam cum inversa Arbore, sicut est; reperies in Poemate. n. 22.

XIX. Frigida an calida medicamenta Podagricis usurpanda?

Si vera Podagra est, iamque vehementior: non video alium sumendi calidioris pharmaci usum; quam ut aeger in rogo citissime expediatur, cum Hercule Oetaeo inter semideos referendus. Sin de fomentis loquimur exterius componendis: laudatur quidem ab Hippocrate aqua frigida, ardentibus membris affusa, quod dolorem repercusso stupore domet. sed incipientem Podagram intelligas. Ceterum a Narcoticis et opiatis universim abstinendum esse; monent viri prudentes. Quia Narcotica vetant resolvi humorem. et quamvis dolorem aliquantum sistant; faciunt tamen, ut redeat excandefactus. et maiore vi repulsam

ulciscatur. Adde: quod in viscera retro actus peiora excitet incommoda; angustias pectoris, deliquia, ex insolita concitatione cordis reciprocos fluctus: convulsiones laterum, tussim sitimque, et crebro febriles aestus. quia sanguis humoribus noxiis ad interiora repulsus, regiam Cordis affligit et obsidet. inde calamitas, qualis est arcis oppugnatae hostiliter. Quod utique expertus fuerit Pictor ille, de quo supra Problem. 16.

XX. An in cura Podagrae, aliqua sit habenda ratio alimentorum.

Qui dubitat, ad glandes et alia [Orig: allia] messorum damnandus est, vitentur cibi crudi: caro fumo torrida, bubula crassior, suilla largior, caseus acerbus et putris, siccus et a nullo ubere educatus; avaritiae suber, item immatura opsonia: vina sulpurata, turbida, spumantia, caenosa: et in primis mustum in dulci faece languescens. Cerevisia faeculenta, Cerere subacta carens: quem defectum lupulus foetentis Prisciani, vel Grobiani Quodlibetici supplere cogatur. Talia Podagricis nocere pronuncio. non pronum inclinant; pronum initiant: initiatum consummant.

XXI. An omnibus Podagricis usu vini interdicendum.

Aggredimur ingens bellum, inter Medicos et Patientes, perplexa quaestio, magna controversia, longa disputatio, numquam satis exagitata. Decisa quidem lis est saepius: sed post latam sententiam, semper appellantibus aegris ad aliud tribunal. et quamvis Areopagitae fuerint severissimi Iudices; nihilominus Germani populares mei, prius ad illorum pedes, adicient pedes supplices suos, deprecaturi. tantus horror aquae. humido elemento, quod Bacchum non redolet, submergi timent. Vid. Sat. IV: in gloria Medicinae. Culeum, in quo saltem a tinctura fluminis tuti sint, minus reformidabunt. Quid enim gallum et simiam, serpentem et canem curent, muniti lagona [Orig: lagena] ? paucis: malunt sibi interdici igne et aqua: quam igne et vino. Pone podagra liberandum Teutonem, hac condicione [Orig: conditione] , ut de racemo nil gustet. aedepol [Reg: edepol] rescindet pactum. praeoptabit, cum Libero Indorum domitore, in dolio habitare Podagricus; quam immunis pervolitare maria, in concha Neptuni, esto, gemmea et capacissima. Urgebis repugnantem argumentis? Negabit prima principia: et se credet

vicisse, modo non cogatur esse abstemius. Repeto, in difficile certamen descendi, tamen dirimendum est. Optimus modus hic erit, utrimque transigere. nec Patientes, nec Medici, sint nimis contumaces. hic cupiditatibus suis, iste inolitae opinioni sinat aliquid demi. Medicum prius aggrediar, blande et comiter. ais, aegro te sanitatem restituere velle? quippe ni exoptatissimam. egregiam sane operam navabis, iuvando calamitosum. Dic autem, obsecro, quibus adminiculis? Vinum, inquies, auferam. ad aram pampineam accedere vetabo. Aquatica Lotos concessa sit. Nihil aliud? hoc potissimum; imo per Aesculapium hoc ante omnia, sacrum et unicum. Si nihil aliud: nescio an pecuniam et tempus Paduae, Bononiae vel Lutetiae Parisiorum bene collocaris, Quare Domine Doctor (ex veteri formula) agimus gratias pro doctissimis argumentis, si in simili genere, etc. Sed liceat familiarius interfari quaedam, non quod non sentiam, atque eadem velim, quae tu: sed ut post dissertationem et amicum iurgium appareat utriusque, et totius causae liquidior veritas; aliique intelligant, nos idem sentire. obtinuit iam mos, nescio quo fato; ut in plerisque morbis, praesertim autem in pedestri, advocatus Medicus continuo clamet ad aquam, ad aquam, Bacchi morbus est, lympha exstinguendus. ad aquam. Quam enimvero? salutarem,

limpidam, necessariam necessitate nostrae artis. Quasi vero nullus aeger a vobis curari possit, nisi missus in undas, ter flumine vivo purgetur. num omnis podagra a vulnere vitis? num quaevis uva sauciat nervos? Scio ex Plauto, Bacchum dolosum luctatorem esse: nam supplantat pedes. Atqui multos conspicimus iacere in lecto, osores illius laticis, quem immerito in aliis persequimini, in vobis amatis. Arcebis et hos a vindemia, quam dudum horror naturae submoverat? ergo alia praescribes aegro corpori, et, si sapis, stomacho in primis atque lieni utilia: quae nimirum urget Geilfusius vestrae factionis Coryphaeus. Hoc posito, fatearis necesse est, non semper tantummodo dolium inspiciendum esse; sed saepius et cordolium: ubi aegrimoniae causae latent. His tamen non obstantibus, multi ex vobis, (nega, si potes) medicari afflictis pedibus nesciunt, praeterquam aphorismis ex puteo haustis. Quid? vultis Nazaraeatum Iudaicum in Rem publicam Christianam introducere? ille pridem abrogatus est, et exolevit. Veteris Testamenti Nazaraeus uvam contingere non ardebat; nedum libare profluens mustum. Haec religio illius fuit et Caerimonia: qua modo non utimur. nec si velis, possis. non enim nisi sanissimi, et expertes omnis maculae Domino consecrari poterant: quales utique Podagrici

non sunt. Tu languentem, nodosum, pedibus manibusque captum (addo, invitum) offeres? piaculum feceris. Quid vero aliud agitis, omnem usum vini proscribendo? Numerorum sexto in Pentateucho ista leges:

Haec est lex Nazaraei:

a vino, et omni, quod inebriare potest, abstinebit. Quidquid de uva exprimitur, non bibet,

hydriae cum oenophoro certamen erit. Utut sit: certum est, omnes aegritudines aquis non suffocari, Nec si ad aquas Salvias Podagricum damnes; continuo saluti restitues, Indaganda est prius Crasis, et habitudo corporum, quo humore praedominante obnoxia persona oneretur. explorabis errorem commissum, et exuberantis mali originem. Deprehenso, faeces vini peccasse, in forti cetera stomacho, usum lymphae praescriptum nemo culpaverit; sin absque ullis racemis contracta est labes: quaeso, cur ventriculus alioqui deses, et officii sui immemor, undarum eluvie evertatur totus? frigidam seu caldam infuderis: tantundem est: unde aegrotans stomachus fastidium, et calamitas augmenta sumat. Amplius audeo. Tantum abest, ut omnibus Podagricis vinum sit interdicendum; ut aliquibus nonnumquam videatur suadendum; utiliter fuerit imperatum; certe felici successu assumptum. Novi virum aulae muneribus functum, qui in Podagrae salebris deprehensus, quo articulo alii ad fontem clamassent, angustiae mihi sunt undique: ipse tanto animosior, vinum generosissimum in remedia, suo bono, poposcit. quippe illo, per viscera diffuso, doloris acerbitatem corrigere satagebat: quin et causam expellere. Et hic quidem post Liberum Patrem, Indis dominari merebatur; Thyrsumque late conspicuum, in apice curiae Augustanae,

ad Urbis insignia suffigere. Contra alius literis homo excultissimus, postquam aulae negotiis attritus, diu noctuque fatigaverat animum et corpus; quia pedum fulcra labare inceperant: a Baccho ad Cererem, a vino ad Zythum relegatus, hoc medicantis abstinentiae praemium tulit; ut aliquot annos, inanibus subsidiis misere fulciret denique inepto potu cacostomachus factus, brevi in pulverem fatisceret. erat magni nominis et praecipuae auctoritatis vir, mihi non incognitus: cui idcirco Librum quartum silvarum dedicaveram. Virum inquam istum, magna laborum mole pressum, legationes, itinera, curae; utque fit, iam intempestiva convivia, iam immoderata inedia, exercitum vigiliis, paene consumpserant. Quid miremur coactas cruditates in Sexagenarium defluxisse? num propterea statim Tritonibus et Phocis obiciendus erat? aquis submergendus? at bile non abundabat, non aliis Podagrae irritamentis. Unde nullam doloris vehementiam conquestus, sed solam dumtaxat tarditatem membrorum, et ambulandi molestiam. Hic ergo Medici consilio vitavit ignem, et aquis interiit. evadere volens Vesuvium, in Lethen decidit. Sic secum quisque reputet. Nisi sanguinem corruptum fellea infecerit spuma, unaque descenderit ad talos; non timendas propterea tragoedias excitabit. Famosissima tormenta, ab illius humoris morsu

aestuante proveniunt. hic dolorum cos est: hic exacuit: hic cruciat. Aspeximus Chiragricos frigidae factionis, nihil atrum, nihil flavum spirantes. porrigebantur e manu non tam digiti, quam farcimina, absque magno doloris gustu. anima aberat, quod fel est. Cur non igitur tota acie, totis viribus, omni veratro et helleboro comportato in hunc Catilinarium Humorem, hostem humani generis (esto, aliqua parte utilem et necessarium) potius pugnatur, quam in miserabile ventris immeriti ergastulum? expugnata enim illa intestina flamma, totum incendium considebit. cessante eiulatu: aquam sive vinum affuderis, perinde est. Haec satis ad Hydrophilum: ad Philoenum Patientem, quod alterum disceptationis membrum erat; me converto, interrogaturus: qua parte doleat; quid queratur: quomodo hoc infortunium incurrerit. An serio cupiat liberari vinculis, quibus impeditus est. Nam si sanguis infectus exaestuet; etiam sano hepate, etiam cum firmo et Herculeo stomacho: accedat autem prona bilis effusio, quam iracundia poculis concitata provocet: huic Februa suaserim, vivo flumine se purget: qualiscumque Nazaraeus fiat: donec mitigata indole, et canalibus, per quos stygius humor meat, rursus oblimatis, purior liberiorque sanguis sincero per venas fluxu, dispensatus reflorescat: atque eiusdem temperamenti participes humani corporis

columnae, pedes inquam assurgant, atque adeo totus homo a miseria respiret. Venus, ira, furor, indignatio, vinum, studia, vigiliae, labores, copia, inopia nullo ordine continuata, nulla moderatione interpolata, turbidum chaos excitant; et tandem ex summo capitis vertice, ad imam basin haud dubie provolvent. Carolus Piso, Medicus praestans, narrat Iuvenem Italum hoc praecoci malo afflictissimum, omnis usu veneris vinique repudiato, intra triginta sequentes annos stimulum arthriticum postea sensisse nullum. sapiet, quisquis credere audebit. Quod si Medico suadente camphoram, aeger amphoram rapiat, quasi male intellexisset, in suam libidinem affectans surditatem: is enimvero, magnis passibus, properabit ad nullos passus.

XXII. Unde proveniat, quod multorum Podagra, ne quidem sobrio victu expellatur.

AUDIAS nonnumquam queritantes aliquos in hunc modum. Me miserrimum. pro iniqua Fata! Quid faciam? cuius opem implorem? Eheu! cum nimis tenaci hoste luctor. Aetatem nondum inclinatam agito. Ceterorum membrorum usus

viget. parce vivo. utor vino diluto. praeceptis Galeni ad nutum obsequor, valetudinem meam curo diligenter. nequiquam. Podagra mea, contra genium naturae suae, cum sedentariam vitam profiteatur, in circuitu ambulat, velut impii. Vix abiit: et mox redit, dolor actus in orbem circumfunditur. frustra medice maceror. si emendari non potest, quod patior: at aliqua voluptate decipi poterit. Manibus et pedibus in Saturnalia ruam. ut sciam, quo merito manus ac pedes luant. Desinam esse frugalis. Non prodest diaeta. prosit ergo Flacci Horatii diota, utraque ansa corripienda, pereamus splendide. hoc est, suaviter et fortiter. suaviter bibendo, fortiter ferendo. Mitiora consilia, o bone vir. soli amant esse infelices, qui desperate furunt. Quereris Podagram redire. [(transcriber); sic: ] at etiam alii morbi redeunt: calculus, hydrops, pleuritis, icterus, nescis Oraculum Sulmonense?

Non est in Medico semper, relevetur ut aeger:
Interdum medica plus valet arte malum.

Lapilli ex cumulato sabulo succrescunt, veteres dolores renovaturi, Idem in Podagra obtinere putes. Nisi enim faeces a fundo vacuentur; salque volatile permixtum a sanguine separetur; calore hepatis ac stomachi una restituto: incassum tristibus aut pretiosis medicamentis, sudore, aliisve modis corpora purgabuntur, quasi adversus Podagrae insultus duratura. frustra sectiones venae iterabis: quia corrupti cruoris cisterna exsiccata non est: et malum intestinum in sede sua regnat. Quam in rem, ut ex simili vim argumenti conicias, memorabile exemplum recensere non gravabor, hisce oculis visum. Iuvenem, ante quam in Societatem nostram adlegeretur, in Galliis periculosa febris invaserat: in speciem curatum; certe autem ex integro non restitutum. Ecce enim, in medio Tirocinii cursu, inextricabilis se morbus aperuit. funesti livoris notae, totum corpus ipsumque vultum occupaverant, non sine horrore aliquo aspicientium. Landsperga mittitur Monachium. Georgius Krempsius Collegii Medicus, vir experientissimus (cuius singularem veramque laudem, paucis comprehensam habes in Glor. Medic. [Abbr.: Gloria Medicinae] Sat. VI.) simul atque maculis interfusam cutem, totamque faciem notaverat: ilico venam laxari iubet viso pure, quale tantummodo foedum quasi de cribro parce stillaverat; quum intelligeret

massam sanguinis infectam esse; eandem venam bis terve solvi, mandat. denique nihilo meliore manante tabo, super saniem, per Hecaten exspuens imperat vice bis dena rumpi, interea meditabundus ac fremens inambulare. Linquitur Iuvenis aeger animo, tenebris oculos praecingentibus. Casu alter Medicus in Aula spectatissimus intervenerat. aspicit horrens, et exclamat: Quid hoc? quid agimus? quid patimur? emissam sanguinis copiam sequitur anima. iam in labiis sedet exspiratura, ocius odores, unguenta, rosae, balsamum. Quae est Ista prodigalitas? ne quidem limaces absque omni succo, etsi non optimo, nempe tamen suo vivunt. Hoc est carnificem agere, non sospitatorem. Tunc enimvero alter, graviter et modeste: Parcius ista o Frater: (hoc amoris honorisque titulo, multo ante animorum studiorumque coniunctio, familiaritatem imbuerat.) Utique praesenseram, aliquod deliquium hanc exinanitionem secuturum neque ignoravi, ita phlebotomiam instituendam esse, ut tamen anima conservetur in corpore. Tu vero disce: hunc quartum et vigesimum esse, quem isto curandi modo sacris manibus eripiam. Addidit subinde causas existimatae temeritatis suae, sive potius virilis propositi. Quando enim omnem cruorem vitiatum, inquiebat, veternus quidam in coactam saniem pavit [(reading uncertain: unreadable)] , ut sani nihil appareat; ad extrema, hoc

est, strenua remedia veniendum est: nec plus sanguinis relinquendum in corpore; quam sufficiat Animae servandae, et tantum non ex domicilio suo evolare dubitanti: Quantum scilicet mellis parcis apibus, per hiemem relinquimus; ne fame pereant. Nam quidquid hoc casu posito medicamentorum sumptuumque ingesseris, in ventum et miserum truncum corporis effudisti. Cum sontica vis reliquiarum praevalet; et in pus ingesta, quasi anancaea ubertate convertat. Quidquid egeris, actum erit. Haec ille. Idoneis deinde liquoribus, vino praesertim generoso roboratae sunt vires. repletae venae ea mensura, quae reliquam pestem bonitate superfusa superans excederet, atque domaret: totum immo hominem iam sandapilae debitum, expulso contagio, in novum vitae florem converteret. Quid multis? convaluit egregius Iuvenis; vidique sanissimum, et multis postea annis superstitem? etiam Sacerdotio inauguratum. Ceterum integra valetudine restituta; cum cenula sospitatoribus parata esset; iamque soteria biberentur: Krempsio iucundum erat, fratrem risu amoeno traducere. imitabatur alterius horrendum clamorem ringentis, et prae stupore vociferantis: aegrum sic curari, ut quam mox ad plures mittendus videretur. Ut proximus capulo est! ut carnificem egi! citaret iam vespillonem suum, et provocaret ad feretrum.

Alter, quamvis inter vina molliter exsultans, ideoque vitra saepius increpitans, obstupescebat tamen adhuc in confinio praeteriti horroris, et felici audacia curantis. interdum in Patientem inspiciebat, hilarisque curiose mirabatur, conclamatum adhuc vivere: et se gaudebat tam insolito metu fuisse perculsum. Sanatus autem modeste annuebat, ignorans, quid disceptarent: ut qui caligine lumina obvelante, in mortuum iacuerat. At certe haec melior hilaritas non sicce rixantium: quam si Medici saevissima aemulatione accensi, in aegri perniciem, semet exurant. Quod mihi contingere memini.

XXIII. An Thermae podagricis prosint.

Caute Baianos Sinus accedas. Naturalis virtus nimio aestu, vel frigore, labes actatur: illosque defectus continuo stomachus ac hepar sentiunt. inde colligas, ex subterraneis metallis procurrentes aquas, secumque vim praefervidam trahentes, rapidis vaporibus plurimum obesse. membra enim maxime necessaria torrent, exsiccant, et nativo vigore privant.

XXIV. Quae efficacissima remedia ad praecavendam vel propulsandam Podagram.

Tria periti memorant, maximo emolumento comprobata; semet Trium Gratiarum numero, et quasi nodo constringentia: parem medendi virtutem sortita. ut paene nescias, quodnam ex iis dignitate et efficacia praestet. Primum aiunt esse S. Inediam: Secundum, Inediam: Tertium, Inediam. Vid. Poem. num. 70. de Pecchio Cisalpino. Prudentiores vero Medici, quorum Ars non sola fames est, cum Hippocrate sanitatem ab inedia et satietate distinguunt: neque concedunt omnes morbos ieiuniis exstingui. Itaque, quamvis cibos digeri difficiles, ut pavones, fumidas, salsas carnes, aliaque huius nidoris edulia vetent: Podagricis tamen epulaturis, tam in coena, quam prandio, quattuor omnino honestissima fercula permittunt, impune sumenda. Primum [(transcriber); sic: ,] ferculum, pisa et olera: Secundum, olera et pisa: Tertium, olera cum pisis: Quartum, pisa cum oleribus. Quae profutura impensissime commendant Medici Pythagoreae factionis. nam grata quaedam in iis varietas palatum oblectat: et nimia

sagina stomachi non onerantur. I nunc, et Hippocrates eremitas hoc saeculo [Orig: seculo] desidera.

XXV. Pallida an alba Cerevisia Podagricis sanior.

PAllidam commendat usus vulgi, sani et integri. nec lupulum obesse putes, quia caput petit. neque enim propterea statim arietabit in pedes; si cetera non desint: ars, sumptus, copia, labor subigens hordeum; non per grana numeratum; sed ad iustam mensuram pinguedinis requisitae. talis enim potio delibuta, quum Ceres amica sit Homini; naturam roborat, (quippe frumentum) stomachum fovet, corpus alit, vires auget, bonum et copiosum sanguinem assuetis sufficit. Albam cerevisiam, et ideo Podagrae stimulos evadere cupientibus, quia candor felicitatis omen et signum est, albam inquam placere intelligo: quippe Medicis suadentibus. Si bibatur florida, benignis sideribus cocta, pollens, defaecata: qualem ante quadraginta annos tempora tulerunt, tamquam utilem indulserim; praesertim stomachis ferventibus. sed ubi invenitur iam talis? sive alba, sive pallida, tam in urbibus, quam pagis.

XXVI. An usus Tabaci Podagrico conveniens, suadendus, necessarius.

Longa Disputatione non est opus. Lege Satyram nostram, contra abusum Tabaci. et Sat. xx. In gloria Medic. Qui hanc herbam Panaceam vocant, necessario concesserint utilem esse. Ego non video. quid usus fruticis vere Brasili moderate adhibitus nocere possit. Sin ex Hannoviae agris maligna ingruens tempestas, maceratum germen salsugine ac mirabili garo, et nescio quibus Medeae sucis conditum, fumo caustico inundaverit caput; corruptis visceribus, feralis veneni vis et pedes sternet. fateor: hoc quidem modo, inutilis truncus omni morbo liberabitur. Atqui [(printer); sic: Atque] vix iam melior herba ubique prostat. Tabacum pro Ferino (hoc nomen celeberrimum) venditur: praeter Brasilam barbariem Ferinam, ac diram acerbitatem, et vim occidendi homines, Brasilo more, nihil virium habet [(printer); sic: habent] .

XXVII. Ubinam plures Podagrici dentur; in frigidis an calidis Regionibus.

Respondeo: in Temperatis. paradoxum hoc videbitur. ratio tamen ex Geilfusianis principiis deducenda est. Nam nimius calor Congenses, Abyssinos [Orig: Abissinos] , Cafres, Peruvianos immodice torret, et excoquit; ut nihil aut parum subfidat in plantas. Sauromatas vero Thraces, Scythas, Grienlandos, quos vocant, Tauricanos, Concanos (adde, si vis, et Polonos, ut indagavi) et quemcumque Populum Polo arctico natalis dies propius admovet; Natura etiam calidissimis stomachis munivit. quo salvo, salva sunt omnia. assuefacti frigoribus omnia concoquunt. Durantur laboribus, et hiemem in pellibus suis contemnunt. Deliciae ipsis sunt, a quibus nos delicati abhorremus. Ad hos Populos, putas, mollis et sagax, et tenera, et ingeniosa morborum Regina Podagra divertet? nempe quibus condimentis inescabitur? quibus illecebris? rigore nivium? ursorum venatu? per concreta glacie flumina? Itaque verius Podagra, ne quidem in Amazones nivibus assuetas audax, viros aggreditur, in temperata Zone, sedentes sub vite et ficu, et poculis indulgentes.

Quercum glandiferam refugiet. populum, potantibus umbram praebentem, amabit. Videbimus, inquam, hoc tormenti genus grassari in plagas somnolenti teporis: plerasque Europae partes pervadere: ubi male vivitur, et bene bibitur: cenatur mane; noctu ientatur. peregrinis mercibus onerantur lances: ipsae deliciae prae copia luxus desipiunt. Quis stomachus, quae palus Maeotica, quis lacus Acronianus sufficiat capiundis tot nugis!

XXVIII. Quotum Dignitatis gradum inter acutissimos morbos obtineat Podagra.

Sunt variae lectiones. periti tamen Medici Tertium designant. primo loco statuunt morbum Colicum: ex quo Volvolus; qui, ut Basiliscus inter Serpentes, regnat: intestina anguium more implicans, et in Orbem convolvens, unde et funestum nomen habet. Secundo ponunt calculum, Ater an albus sit, haud interest. uterque damnat, et damnandus est. Tertio Podagram. Dentium dolorem, aut alia fodicantia, vix umbrae honore comparata, dignantur. Cetera catharmata praeterimus. utinam nos et ipsa praeterirent.

XXIX. Cur Feminae visco Podagrico numquam, vel rarius capiantur.

Aliis hamis Natura corrupta innexuit, haud paulo deterioribus. Ut autem scias, capitur et iste tener sexus nonnumquam pedibus: quando praesertim omnem pudorem exuit. Deinde, quid miraris mulieres non laborare pedibus. plerumque capite laborant. Podagrae cephalea succedit. plus satis hoc mali est. num omnia miseriarum exempla in puerperas transferes? memento et te ubera suxisse. Ad haec multis premuntur morbis: quorum nec sensum viri habere possunt; vix nomina sciunt. ut ne omnibus opprimantur; provida Natura menstruo fluxu iuvat. evacuationes Luna procurat. ut adeo monstrum sit Podagra imberbis: quamvis maius videatur muliebris glossagra: qua laborantem feminam, censeam ego statuendam esse in Templo Sigaeo, in ara principe Harpocratis, cum vitta et peplo maiore, et cesto conspicuam: ut ture et odoratis vaporibus colatur. adeo morbus ultimo nominatus, ne quidem Virginem dedeceat. Ceterum, ut supra annotavi, et Poema commemorat, num. 44. exempla non desunt matronarum, magnifice et regaliter dolentium. Nam

quae viriliter bibunt, viriliter peccant: nautarum quoque robustas nequitias viriliter imitantur: cur non et viriliter luant? stolata verecundia prorsus extrita cur non audeant inter Podagricos etiam consulatum gerere? maxime in illo senatu Caesaris Caligulae, adlegentis et feminas. in hoc nostro tanto magis, in quo nullis nisi fractis pedibus itur in sententiam. sed ubi suffragium? calculus dabit. qui nephriticis et podagricis doloribus ordinarius comes haeret. Seneca Philosophus nihil magis queritur ac miratur in suis epistolis, quam Romanas Heroides, virorum vitia virilibus morbis aequare. Iuvenalis noster, Amazones Latii, ad palum in armis se militariter exercentes, etiam militariter irridet.

XXX. An Caseus suadendus vel permittendus Podagricis.

Nequam minime, id est, caecus, sterilis rancidus, mucidus, stupidus, flaccidus (pulchra [Orig: pulcra] epitheta!) in duram plumbeae laminae formam pressus: denique exsucco suberi, quam molli butiro similior. ex adverso bonus, uberis sui memor, Hollandiam aut Parmam

redolens, quid noceat? profuturus utique, si parce sumatur. talis corriget faeces, non cumulabit: neque in coagulum humores congeret, sed digeret. Quotum tu mihi Helvetam aut Batavum ostendes ex caseo Podagricum? esto, ductilibus offis innutritum in illa terra, ubi de vaccis Alba ligustra cadunt, vaccinia nigra leguntur.

XXXI. Macri an Pingues, Paroxysmis arthriticis sint magis obnoxii.

Quid me sollicitas captator importune? pro utrisque scripsi. In Agathyrso Stropha XI. XII. et XIII. ferociter intonant [(printer); sic: intotonant] , nescio quid adversi Antagathyrso denuntiantes. Sed, ut verum fatear, si ad experientiam provocemus, praesagia illa pingues non magnopere percellent. Videmus graciles et crassos sonticis humoribus aequaliter affligi. Quid? et hoc in confesso est, Macilentos, calidiore Podagra frequentius torreri, prae adipatis: quos frigida, ut vocant, seu stupida potius, totos in cella facit elanguescere, sine magno, saepe sine ullo doloris sensu, viro digni. Unde hoc imbelle beneficium? masculo felle carent. quod effusum in macris accendit sanguinem, et vehementiores cruciatus interfusum

excitat. quales perquam obtusi Pingues sentire vix possunt. ergo feliciores hac parte censebimus? hactenus. quid tum postea? ea propter nemo sanus, pro mediocritate honesti corporis, foedum abdomen paciscetur Ulterius progrediamur. Quot alia diversi generis mala, ut ne dicam omnia, infelices cucurbitas agminatim onerant! Tu Crasse, superbe miseraris Macros, quorum plantam stilla humanae calamitatis momordit nimirum, quia gressum sistere coguntur, et intra cortinam quiescere. Atqui pingues Pansae, vel sanissimi passum aegre moliuntur. Quale spectaculum populo praebet inambulans Trimalchio, ex macello vel dolio domum tendens? cuius inflata facies tumentibus buccis provocat ventos; et, nisi fallor, flabra saepe vincit anhelitu. Quale prodigium, homo triplex mento, simplex mente! considera, si potes, trutina, expende. Corpus immane gravat terram. aer respiraturo vix sufficit. aqualiculus gestatur in funda. venter sine fundo est. vallatur latus vix decempeda [Orig: decempedâ] metiendum. femora quotidie [Reg: cottidie] crescunt in spatium [Orig: spacium] , poplites nutant: genua labant: surae turgent, mulctralibus Helveticis pares, Quale spectaculum! malis Podagricus serrae tuae incumbere, et Carmine frui, quod contra Sallium Gintrionem exaravi, Valete viva cadavera. Salve macer Podagrice. utcumque miser: non tamen miserrimus. aspice sodes Colossum terribilem,

adipe velut caemento coalitum; sibi graviorem quam aliis, Quoties in somnis occurrit visus Simon Gerlotius in speciem popae figuratus: credo alteram Nabuchodonosoris statuam oculis obiici, scilicet illam Podagra prosternet! immo vero parvus lapillus ex renibus decisus, Calculus nominatur, deiciet, confringet, obteret.

XXXII. Torvos an bellos, sive venustos Podagra saepius invisat.

Tros, Rutulusve fuat; nullo discrimine agetur
.

surae pulsanti, metabitur rusticus aliquis torvus; hoc est, durus, hispidus, quernus, etc. Ausim dicere, et stipulata manu vovere exspectationem eventus, meo periculo: Venientem Podagram quantavis maiestate succinctam eludent, nodosi quoque longe maiorem nodum, ipso Gordio Phrygiae intricatiorem fortassis opponent; integra corpora pro frustillo. Scilicet Podagra, delicata Domina, amabit pilosa crura horridi Menalcae, aut Mopsi e pascuis et glaeba, in casam glandiferam eluctantis. cum ambo ab informis ursi mole vix vel ne vix quidem distent? Enimvero cupidius stringet pedes eburneos, teneros, niveos, leves [Orig: laeves] , vino et lacte lotos: praeterea curru vehi, vel olorinis velleribus incubare solitos.

XXXIII. An pro fatuis habendi, qui Podagram curare praesumunt.

Minime vero. quotidie [Reg: cottidie] nascuntur Achilles adversus Hectorem. fit via vi, clavus clavum, clava clavam pellit, ceterum nodosam Podagram expellere conantes, certum est, saltem aliquo nodo impediri.

XXXIV. Quae Podagra superbissima.

Abiectisima, demisissima, quae non tumet, non inflatur. Paradoxum et hoc videbitur. ita tamen se res habet. Nam fastu in se recondita, neminem timet: omnes despicit: nullum Medicum curat; a nullo curatur, tanto enim acrius malitia intenditur, quanto secretius coquitur. Ut hanc Furiam Dii Deaeque! quae autem tumore pedis se prodit, quae inflatur; quasi libellum supplicem ad genua demittit, pro hospitii licentia: adesse indicans, quam conduxissent, haec omnem aversata hypocrisin, nihil simulate agit. Dignatur etiam mansuescere. ipsis Chirurgorum emplastris se submittit, clementior est, et mitius titillat.

XXXV. Inter Podagricos quis fortissimus.

Aliud Paradoxum. Enervis. talis enim quam maxime laborat. ne Hercules quidem tantos labores exanclaverit [Orig: exantlaverit] . Nam Podagra, quae calcem trudit, et Nemeaeo leone ferocior, et apro Calydonio saevior, et hydra Lernaea feracior est. Superi! quis Alcides

hoc monstrum domet? frustra Podalirius atque Machaon oppugnent. ipsius Apollinis Pythii pharetra, omnium archiatrorum clava desperat.

XXXVI. Cur Podagrici plerumque loquaces.

Quia cum pedibus ire non possint; linguae motu saltem gaudent ambulare, quasi vicariae [(printer); sic: vicaria] . Dictum Alphonsi Regis Aragon. Pace tanti Monarchae: Podagricis nemo magis mutus. Nulla facundia quamvis nervosa, inque suos Articulos distincta, immensi doloris vim satis exprimunt. Postquam peroratum est: post longos singultus et questus; post Ciceronianum illud perhorrescere et Dixi, non sequitur alius affectus sive motus Auditorum, quam risus. nemo miseratur.

XXXVII. Cur Podagrici, ut plurimum, ceteris ingeniosiores.

Hoc Carmen declarat num. 64. Paucis Quaestionem expedio. Caput habent serenius: crassis vaporibus, qui alioqui cerebrum obfuscarent, deorsum in fulcra

humani corporis decidentibus, quomodo videmus, Euro flante, montes clarescere: qui nebulas et uliginosas nubes valli reddit.

XXXVIII. Cur solacium [Orig: solatium] Podagricorum ligata oratione compositum.

Hactenus de Podagra medice, ad Poema progredimur. Cur solari miseros exoratus, vorsa maluerim uti, quam prosa, causas accipe. Pharmacum aegro convenire debet. scripsi Podagricis, hoc est, pedes habentibus, sed, pro dolor, vinctos, ergo conforme et aptum munus offero, Carmen, vinculis Heliconiis pariter illigatum. Pedes habet, sed iis, non ut exsultans Oratio, per spatia camporum libere fertur, more effrenis equi imitari iubetur Podagricos, quos adit: et, ne saltus faciat, invidiose tarditatem aegris suis exprobrando [(printer); sic: exprobando] ; astringitur numeris, retinetur metro. Metaplasmis et caesuris coercetur. Nullum versum patior ultra sex passus progredi. quemvis mensura unius pedis circumscribo. sic speramus Podagricis placiturum, quibus etiam aures horrore tinniunt, si celeritatem aliquorum inusitatam vel sibilo famae percipiant. Audi festivum epigramma Bernardi Bauhusii S. J. lib. IV. Gambarae aenigmaticam Quaestionem proponit solvendam.

Oedipodem quaero. dic tu, bone Gambara, quis sit:
Qui manibus pedibus non caret, atque caret,
Vellitur, ut video, iam nunc tibi gausapa barbae.
Mordes labra, ungues rodis, et usque taces.
Nil opus est, misere silvam te vellere barbae,
Infestoque ungues rodere dente tuos.
Dicam ego, sed Davus. tu corrige si sapis ultra:
Oedipodionio magne vir ingenio.
Qui manib' [Abbr.: manibus] pedibusque caret, qui non caret, ille est:
Quem Chiragrae et Podagrae serra Tyranna secat.
Aspice scripturum: manibus caret. aspice iturum:
Heu, nequit, ad mensam et pocula truncus adest.
Sed quoties serrae redeunt; quotiesque dolendum est:
Heu, misero neuter pesque manusque deest.

carentibus pedum usu, ut ambulent. abundantibus, ut doleant. eligant ex nostris, si qui utiles, defectum propriorum deficientium suppleant. non offero grallas, cothurnos, sculponeas, perones. soccis ludimus. Laneas et sericas crepidas dolentibus subicio.

XXXIX. Cur Auctor Poema suum, Lusum nuncupat,

Nam cur seria obtrudam, plus quam seria patientibus? Cui bono tetricum Carmen usurpassem? Cum monuerit Salomon:

Date siceram maerentibus, et vinum his, qui amaro sunt animo. bibant, et obliviscantur egestatis suae, et doloris sui non recordentur.

dabit Poetica? Lusum itaque voco, quia lusi. LUSI: quia noveram, multas aegritudines, Musico concentu, si non omnino tolli, saltem mitigari. LUSI: quia cum intelligerem officinas Pharmacopoeorum deficere; censebam necessario aperiendam esse apothecam Eutrapeliae, ab Apolline Medicorum et Poetarum Praeside, in Parnasso instructissimam. Quidquid eruditae venustatis crescit in Phocide, delibatum, iustaque temperie mixtum coniecimus in pedes, quibus Carmina utcumque ambulant; Podagrici utcumque stant. LUSI in illorum gratiam, qui dignissimi videbantur honestis delectationibus refici. Multi de Re pub. [Abbr.: publica] optime meriti, consiliis utiles, prudentia clari, literis exculti: cumque acerbissime doleant, amoenissimi tamen sunt, et si altius cum Socrate philosophantur, ea facilitate incubant sanctissimae Apathiae suae; qua Sardanapalus plumis suis. LUSI denique et mihi. Seram vitem, et inde non bibam! coquam placentas, et nullam gustem! Quasi vero fidiculas (olim Tormenti genus) in pedibus prurientes non sentiam! Equidem numquam cuppedias tales fatiscentis naturae desideravi, ut tamen experior; obtruduntur gratis, vespertina crepuscula inclinatae aetatis, subobscuros ignes minantur. vereor, ut ne plena nocte, infestus Orion, Stellam unam alteramve nocentiorem, excusso femore, in pedes diffundat

meos, tum demum vehementius, et Podagrice arsuros. Ab anno quadragesimo primo sulci aliqui ducti sunt: numquam experior obductos. prout tempestas est vel pabulum, semper aliquid circa nervos garrit. sed et hoc scio: sementis ludentium stimulorum, solet denique in iustam messem adolescere. sacer sim: nisi, dum haec scribo, transcurrentes igniculi primores digitos pedum lambant, tu fortassis blandiri dicas.

XL. Sed cur Auctor Poema suum, lusum Satyricum vocat.

Ergo ferenda erant ludibria Burchardi Sallii Gintrionis! [transcriber: Iuvenalis 1, 1]

semper ego Auditor tantum; numquamne reponam!

XLI. Cur autem Fragmenta appellat.

Multis de causis. Questus ipsi Podagricorum, in paroxysmo eiulantium, interrupere mihi saepe filum. dum miserans ausculto, aut auscultare videor: dum consulo, et medicamenta exquiro; recisum quandoque Carmen mansit titubatis pedibus. Nonnumquam etiam, ut homo morosus sum, neque affectuum expers, vocibus quiritantium vel obstrepentium mihi, undeunde offensus indignabar. ergo metrum abruperam. quo impetu abruptum fuit, haesit. sed et multi Podagrici nullum cum litteris commercium habent: quod solacium [Orig: solatium] sensuri ex Poemate continuo, quantumvis in vernaculam verso? nisi inassueta, numquam interrupti fluxus, sive furoris, pertinacia frangatur: et Heroici Carminis maiestatem ad captum non Heroum, accommodem. Cautio fuit. solacia [Orig: solatia] membratim partitus sum. Quod uni displicet, iuvabit alterum. In humanis rebus nihil frequentius. integrum convivium non uni gulae paratur. sumit sibi quisque, quod sapit. Accessit, insipidi et ridiculi Calumniatoris Podagricorum, ferocia. nugator amarus turbavit venam meam, et aliquoties stitit. hinc vacuae lacunae: et cessatio. Repente iterum consurgens

in Momum abripior, quasi propositi mei oblitus. refuto, stimulo, vexo, ut possum, et meretur. instar Achillis post terga [(printer); sic: terra] cadaverum truncos relinquentis, secui aciem Burghardi multis argumentorum fragminibus, in spectaculum Podagrae defensae relictis. Palmaria autem fragmentorum causa haec est, altius deducenda. Nollem hoc iatricum Poema, ut ante oculos compositum iacet, uni pedis affecti membro totum; sed frustillatim, mode hoc, modo istud libelli medicantis folium applicari; ut et altero die in subsidium aliquid restet [(printer); sic: restaret] . Cum enim chartae natura sua vis insit ad refrigerandum idonea: narcotica vero vehementius adhibita, rigore suo plus noceant, quam prosint: noluimus nimio stupore constringentia una mole obtrudere. ea tamen, temperamento libratae sagacitatis, carptim ex papyro sumpta, non putavimus nocitura. Itaque hoc volumine utendum distribute, sicut emplastris in frusta [(printer); sic: frustra] concisis, per partes, neque omnia statim, et uno impetu, prodigenda sunt folia. quibus tamen eam vim botanicam, ex Heliconis herbis atque floribus collectis, incoctisque impressimus; ut adiecta ceteris Galeni medicamentis, praesertim Geilfusianis, si in tempore ex voto nostro, admoveantur, non modicum levamen aegris speremus allatura. Frigida calidis, calida frigidis miscentur; qui ex sententia Gregorii Magni optimus

curandi modus est. Podagrici biliosi, ad stirias et algorem se recipiant. Fratres frigidi, ad focum stimulantibus utantur.

XLII. Cur solacio [Orig: solatio] Podagricorum Stoicas consolationes immiscet?

Ratio in promptu est. Quia Podagricis, etsi Philosophis, vix licet esse Peripateticis. Ambulationum per Academica Lycea oblivisci, dudum morbus coegit. illorum Cathedra, lectica est. Maluimus ergo a sedentariis tribulibus, utpote propter communia studia, vitaeque consimilis societatem faventibus, honesta solacia emendicare: digna fortibus viris, et eruditis auribus, Pueri, cuppedias dulciarias amant. Archipodagricis Heroibus, solidum cibum non nisi Archistoici dabunt.

XLIII. [(printer); sic: XLII] Cur nullus Medicus producitur in scenam apio, Myrto, laurea Salutari coronatus?

Qui manus pedesque tophis gemmatos, carbunculis suis exuerit, Podagram stirpitus evellendo; inveni neminem. de nullo legi. [(transcriber); sic: ] paucos puto inveniri. nullum scio.

Pollicitis doctus quilibet esse potest.

ELENCHUS Quaestionum et Problematum.

1. De Titulis Podagrae. 2. Quid morbi Podagra, ex Medicorum sententia. 3. Quae causa Podagrae. 4. Ex quo Humore potissimum creatur. 5. Quid Chymici sentiant. 6. Quae sententia Geilfusiana. 7. Nullane assignari possunt Prognostica, sive indicia venturi morbi; quibus observatis praecaveatur, propulsetur. 8. Cur odiosus humor membrorum iuncturis se familiarius insinuat. 9. An Podagrae labes affricari possit. 10. Quid sit, ex traduce, Podagricum esse. 11. An Podagra a Themate Nativitatis astrologico pendeat. 12. An dentur gradus Podagrae. 13. An fuerit humor Podagricus, qui Auctorem Anno saeculi [Orig: seculi] huius quadragesimo primo torserat. 14. An omnis Podagra sit desperata, et insanabilis. 15. Quaeritur iterato et serio, an Podagra curari possit. 16. Quae autem medicina tandem Podagriciis, ex sapientum consilio, suadenda.

17. Quaenam illa cura Antipodagrica Geilfusiana, tam nobilis ac praesens, in Libello recens edito: cui Titulus; Trutz Podagram. 18. An Podagra per transplantationem, ut quidam volunt, curari possit. 19. Frigida an calida medicamenta, Podagricis usurpanda. 20. An in cura Podagrae, aliqua sit habenda ratio alimentorum. 21. An omnibus Podagricis usu vini interdicendum. 22. Unde proveniat, quod multorum Podagra ne quidem sobrio victu expellatur. 23. An Thermae Podagricis prosint. 24. Quae efficacissima remedia ad praecavendam vel propulsandam Podagram. 25. Pallida an alba cerevisia Podagricis sanior. 26. An usus Tabaci Podagrico conveniens, suadendus, necessarius. 27. Ubinam plures Podagrici dentur; in frigidis an calidis Regionibus. 28. Quotum dignitatis gradum, inter acutissimos morbos, obtineat Podagra. 29. Cur feminae visco Podagrico numquam vel varius capiantur. 30. An caseus suadendus vel permittendus Podagricis.

31. Macri an Pingues paroxysmis arthriticis sint magis obnoxii. 32. Torvos an bellos, sive venustos, Podagra saepius invisat. 33. An pro fatuis habendi, qui Podagram curare praesumunt. 34. Quae Podagra superbissima. 35. Inter Podagricos quis fortissimus. 36. Cur Podagrici plerumque loquaces. 37. Cur Podagrici, ut plurimum, ceteris ingeniosiores. 38. Cur solacium [Orig: solatium] Podagricorum ligata oratione compositum. 39. Cur Auctor Poema suum, Lusum nuncupet. 40. Sed cur lusum Satyricum. 41. Cur fragmenta. 42. Cur solacio [Orig: solatio] Podagricorum Stoicas constellationes immiscet. 43. Cur nullus Medicus in Scenam producitur apio, myrto, laurea salutari coronatus,