AD THOMAM BARNAZOLIUM Occasio, et Argumentum huius susceptae Scriptionis.

AUDIO, mirari te audaciam meam, sustinentem Podagricis solacia [Orig: solatia] impertiri. An nesciam, Podagram ab ipsismet Medicis vocari morbum odiosum, tetrum, desperatum, insanabilem? Respondere possem, et me mirari admirationem tuam. Quos enim rectius solabimur, quam egentes, tristes, derelictos? Non aggredior humani generis pestem scripto expugnare; sed homines affectos ea [Orig: eâ] demulcere, quoquo modo Heliconides possunt. Deinde, nosti Fortunae meae rotam. Ab aliis movetur. Saepe impellor ad ea, quae animus aversatur, tandem incitatus, semel incepta, si cum Auctoris voto et praesagitionibus non pugnant, omni studio perurget. Accipe mixtae scriptionis occasionem, causam, Argumentum. Miserere, et absolve Auctorem. Iter per autumnales ferias confectum strictim

exponam. Invitatus, Augustam Vindelicorum Neoburgo concesseram: ut proximus illi, propior fierem; situm loci ceteraque artis ornamenta lustraturus. Perveni illuc hora tertia pomeridiana: omni benevolentia excultus; et hospitali tessera etiam contra foetorem quatriduani [Reg: quadriduani] Lazari munitus. Altero statim die, augustalis curia usque ad oculorum hebetudinem, pervisa est. Sequenti luce Dilingam, quo in primis vota direxeram, delatus sum cum Ludovico Berghemio, radiantis ingenii masculo. homo eutrapelicus, in rhaeda UNIVERSI huius, etiam rerum anima carentium morbos argutissime percensere noverat; quippe Medicae artis callens, febribus pellendis clarus, et aestivis caloribus temperandis. Ad eum usque diem, urbem hanc celeberrimam, et populo Academico, admodum referto, frequentari solitam, invisere sors numquam dederat. Memorare longum esset, de humanitate nobis exhibita, rebusque monstratis. Quod alia epistola conficiam. Triduum impensum est familiaribus alloquiis. Redii Augustam, valde sero; et pluvio caelo tenebras augente. Portae iam clausae erant. ergo, ut mos est, ad destinatum subsidium convertimur: arcanum illud, et famosum multis nominibus adytum: quod Viatores temporis angustia exclusi, vel a quocumque casu intercepti usurpare solent.[Note: Vulgo, der Einlass zu Augsburg.] Ne nescias, inter praecipua

Urbis Augustanae monumenta, velut octavum miraculum, habetur, celebre oppido, ac sumptuosum. Quid narrem? necessitate coacti vix ad excubias secesseramus: cum scintillavit pervium lumen. Iamque et alii aderant, eandem [(transcriber); sic: eandam] nobiscum veniam praestolantes. Demittitur [(transcriber); sic: Demititur] primo machina super sublicium pontem: quem occupare iubemur bini et bini, stridente cardine, post cataractam, admissi ad primum limen. Quod simul eramus ingressi: ecce, aliud ostium aperitur; unaque aversum, quasi urgente fulminis cuneo verberatum, contremuit; in sua claustra, artificis ingeniosa molitione, resiliens. Fragore homines et iumenta percellebantur. Secundum hoc, alii aditus reserati nos acceperunt, eodem modo ac sonitu spatio [Orig: spacio] que intromissos coercentes. Nullus insidiis parandis locus; nulli strategemati collocando. Nam semel intromissi tantisper captivi sunt, donec noscantur, et aere luant moram, aliorumque vigilias. Ego me cum Aenea et Sibylla, in antro Taenari, stare putabam. Berghemius aliquantulum palpitabat. Anguli in anfractus porriguntur, et obliqui situs horror, sibi respondentibus angulis occurrit. Alter Daedalus hunc Labyrinthum videri possit excogitasse. Qualem tamen perhibent fuisse tantummodo Algovium colonum, utique nihilominus exerti [Reg: exserti] iudicii virum; ab aratro ad naturalem architectonicem suopte ingenio traductum.

Nisi Ariadna Pecunia argenteo filo te rexerit, quantumvis Theseo fortior, inextricabiles cavernas, et ferratos postes, nequidquam evaseris. Quippe in meditullio, Minotaurus exactor victimam petit; ex superiore pergula demittens funem, cum candela et corbe. Postquam sonantem bratteam [Orig: bracteam] , in facies minutas concisam, immolavimus: hiscente ultima porta, evadere licuit ex Averno emissis, in plateam liberae urbis. Quomodo lib. VI. Aeneid.

----- Gnatum Anchises unaque Sibyllam
Prosequitur dictis, portaque emisit eburna.
Ille viam secat ad naves, sociosque revisit.

Ego et Ludovicus, via secta, longa et lata ad nostros quoque revisimus. Vix intrato Collegio, offendi inexspectatum, gratissimum tamen hospitem, R. P. [Abbr.: Reverendum Patrem] Godefridum Foyensem, Romam versus tendentem. Praeterea multos florentissimos iuvenes advenas. Pars Collegia remotiora, pars Athenaeum Ingolstadiense petebant. Omnes Germani, et huius Provinciae, sed ex diversis regionibus, in Matris sinum reduces. Liberali salutatione perfunctus, facile poteram deprehendere; qui semper Histrum [Orig: Istrum] , qui aliquando Rhenum, vel qui Mincium, aut ipsum Thybrim [Orig: Tybrim] bibissent. Nam Mantua, vel Roma ad nos reversi, patentiorem paginam faciebant ceteris. Scires lustrasse Italiam: ut lingua et altiore voce, sic peregrinis moribus, suavissime

conditis dignoscendi: quomodo poma Cydonia suco non patrio tincta. Sed tu iam dudum stupes; quod haec, ad te vel propositum meum nihil pertinentia, commemorem. Permitte modo cetera narrare; mox ad exspectatum Thema convertar: et intelliges, quam apto filo nexa cohaereant. Petebas, ut tibi perscriberem, quid Augustae Vindelicorum vidissem. Urbem hanc, de die magnifice ostentare se posse, vel ex nocturno adyto conicias. Iacet pulcherrimo situ: magna, et commerciis gravis, praesertim opificum parantium telam, et artificum crateres aureos figurantium. prostant passim toreumata, illecebrae oculorum, inventa omnis generis, auro facta, auro emenda. Ceterum fossae [(printer); sic: fossa] , moenia, propugnacula, Civitatem egregie munitam, aedificia, etiam splendidam faciunt. Domus praecelsae, atque emblematum formis et statuarum umbonibus insignes. plerasque in palatiis Principum numeres. Fama accepi, munificentiam Fuggerianam, opibus in eiusmodi monumenta profusis, Patriam suam sic decorare voluisse. vix plateam, aut templum intrabis, e quo non luceat Familiae gentilicius splendor. Iam vero multiplex ac latum Forum porrecta compitorum spatia [Orig: spacia] . Aedilium et quotidianis operis praefectorum curam, mundicies [Reg: mundities] ubique demonstrat. sunt et opaca viridaria: hortis, verna amoenitate,

pomoeria [Reg: pomeria] intus et extra cingentibus. quo divertere solent Patricii, proceres, mercatores negotiis fessi: dum curas alio, quam Lyci praeterfluentis, liquore diluunt. praetereo numerum et fastigia Templorum: opes item sacrasque Reliquias, lipsana et venerabiles Tumbas: ad haec ambitus, xystos, porticus, vestibula. quale magnificentius ex aurichalco, Martis et Bellonae Armamentarium coronat. De Curiae maiestate liber scribi possit uti et scriptus a Matthaeo Sendelio, editusque in lucem, Anno saeculi [Orig: seculi] huius 57. circumfertur. adeoque supervacaneum fuerit, novum opus admoliri. quod tu et Christoph. Clavius flagitabatis. Fontes praecipue notabiles, et in primis Mercurii, Herculis, Caes. Augusti: ex quo ultimus nomen derivat. Hic ante conspectum curiae positus, celebrior manat. Cum et ceteri sectis per aera viis, et emicantibus lymphis spectabiles, in marmoreum alveum recidant; siphonibus deinde et nympharum conchis, in publicos usus dispensandi: hic frequentioribus fistulis auras perpluit; immissumque agmen aquarum, multiformi voluptate arcuatim erigit: ut tanto gratiore spectaculo, saepe coloribus madidae iridis simillimo, labentes, quasi per distinctos radios, recipiat. Chalcographi iam olim his fontibus laverunt manus suas; invisis imaginibus simulacra repraesentantes [(transcriber); sic: repraesentates] venalia.

ita enim ex communi aqua, quam caelandi artificio quodammodo privatam fecerant, Tagi, et Pactoli divitias hausere. En et alterum de tuis petitis. Ut tamen cupiditatem propensius satiem; praedictis unum adhuc adiiciam: quod literis, nisi nostris, mandatum non est. Horologia mirabar, omniumque, ad unius tenorem, consensum quod et Carolum V. ibidem comitia celebrantem, Caesarea commendatione adprobasse, intelligo. neque tantum in turribus Urbis, sed et privatis recessibus habentur Audi: quod nisi auribus, et non tantum uno sensu usurpassem, vix crederem narranti. Ad Gasparem Melyzum, virum humanissimum, et prisci candoris Suevum invisere cum imperio, voluptas fuit; Comite Spinello Ginnebusio, oratore clarissimo: qui lingua promptior quam pedibus, eo me duxerat, gratiosus ac paene domesticus eius. Vix assederamus: quum Horologia ex Crystallo composita, (novum inventum!) excitant canorem dulcissimum. et respondebant ad numerum. rapuerat me concentus liquidissimi soni, nam Symphonia erat quasi Melica. videbar mihi, una audire modulantes alaudas: ut solent autumnali tempore gyrari. nimirum Wolfgango ministro (qui nuptias suas non poterat satis commendare, intercalaribus encomiis) identidem pondera scitissime ad temperamentum revocante. Contemplanti

diutius inventum hoc, et vero ex merito admiranti, inciderant versus Claudiani Poetae, de vitrea Sphaera Archimedis compositi: et, nescio sane, an non dignius ad hoc miraculum adhibendi. Recitabam.

Iuppiter in parvo cum cerneret aethera vitro:
Risit, et ad Superos talia dicta dedit.
Hucine mortalis progressa potentia curae?
Iam meus in fragili luditur orbe labor! etc.

Poterat hoc quivis Deorum; poterat et Iovis filius bimater dicere. Spectavimus olim, atque etiam audivimus, simile opus elaboratissimae artis, Argentorati, in Alsatia; sed, ut verum fatear, non ad eundem gustum. Appetebat vespera: et ecce repetentibus domum, adhuc in gradib' [Abbr.: gradibus] , Horologia laudata procul insonare credidimus. tanta suavitate, et quasi stupore mentis, permulserant. Venio nunc tandem ad te mi Thoma: immo verius ad me et scopum meum. ignosce exerranti in tui gratiam. Quodam die Augustae cum colloquia familiariter misceremus; interrogatus, quae ex omnibus visis mihi praecipue placuissent; hospitali sermone lautissime responderam addidi quoque: odorari potuisse me nidorem Paritatis, quocumque ambularem (quando etiam numero DEUS impare gaudet, vel Poetae ex Virgilio sciant, divinius esse) praeterea et hoc: nescio an uspiam in plures Podagricos impegerim. deinde,

loci hic morbus est, an hominum? scitabar. Equidem in Tyroli parcius mirarer. nam ibi bibuntur vina cum faecibus; quae absorpta, ubi se cumulaverint, tandem exaestuant. At vos Neccarico latice, ut plurimum, utimini. et tamen enervatis pedes, pretioso hoc malo oneratos. Hic unus ex accumbentibus: sive is loci morbus sit, sive hominum; age, quia calamo tuo vena et acumen nondum deest: quid miseris insultare pergis? solare potius. Non loci, non vini, non hominum sed aetatis quoque hoc stipendium esse scias. etiam quercus senio labitur, et carina fatiscit. si potes, iuva. scribe, quod affectos oblectet. quippe ni facias? non rogamus indebita: aut intempestivis precibus urgemus. quanta solacia [Orig: solatia] impendisti minus dignis? Alius quidem hortator libellos etiam meos afferre, et quodammodo invidiose exprobrare sustinuit. en, tu ille, inquiens: in Lyricis solatus es imberbem lib. 1 Ode 20. tantum malum tibi videbatur, ad hirci formam propius non accessisse! lib. 2, Od. 23. Aegrum, bene. laudamus misericordem venam. lib. 4. Od. 20. Caecum. nitide, clare. lib. 1 Od, 35. lib. 30 Od. 41. lib. 4. Od. 21. Orbum. optime, in tempore. lib. 2. Od. 25. exsulem. Nil melius. lib. 3. Od. 37. lib. 4. Od. 8. spoliatum. ac si Samaritanus fuisses: vinum et oleum infudisti. In Silvis vero (folia Silvarum ostenderat)

solatus es deformem. lib 5. Od. 8. pulchre. lib. 8. Od. 18 Hominem obscuri ingenii. clarissime. Sed cui bono? Od. 19. Calumniis [(printer); sic: Calumiis] afflictum. iustissime. lib. 5. Od 15. ibidem caecutientem conatus es illuminare. laudamus conatum. Iam vero masculos ad humilioris [(printer); sic: humiliaris] staturae globum abiectos, ut altius erigeres, pedibus illorum cothurnatis, integrum Librum sextum subiecisti, velut scabellum. Per te pygmaei gigantibus passim insultant. Cyclopis prostrati membra et articulos, pro lubidine et ludibrio metiuntur; quamvis a nullo pictore constituti. Taceo, quod umbras (Macilentos inquam) immanibus encomiis obumbraveris. ossa triumphant adeps diffluit, graciles, Agathyrso suo tuti gloriantur. Quid? insuper et Pinguibus, (nova insania!) ne desperarent, defensuris se adversus spectra, Clipeum Aiacis in manum dedisti, Antagathyrsum, quo facto ambidexter inventus es. Ultra est aliquid, quo tendas? ausus es super haec omnia, deforme, per Iovem, bellum, invenustum profecto, per Venerem, et tres Gratias, bellum ausus es formosulis indicere: omnesque Chrysogonos et Narcissos Torvis tuis et tauriformibus larvis posthabere. Qua fronte? torva, dices, sed et contumaci adversus omnium saeculorum [Orig: seculorum] iudicia. egisti autem causam abdominum, non perfunctorie, modica carminis stilla: sed pleno torrente perbacchatus.

Quid autem horum, quos recensere fastidium est, umbratilis calamitas ad Podagricorum solitarios, et, heu, nimis veros dolores? non indigebant ceteri solacio [Orig: solatio] . Istos si tota Castalide perfuderis; prae copia malorum, a mitissima quoque humanitate, allevari se vix senserint. Quare si quid facundiae tibi superat; hic, sodes, hic ingenium exerce tuum. Nisi ad inopiam et fundum venisti; debes adhuc Orbi istum laborem, debes Musis tuis, spondeo non inglorium. Habebis summos et imos, Consules et cives, Reges et Principes exquisitae novitatis beneficio obnoxios. Ita quidem iste, et alii adfrementes. Ego, quia in aliena domo immodicis exhortationibus obruebar, sic me comiter gessi, ut nec omnino abnuerem; nec tamen certa pollicitatione constringi vellem. Nam longe diversis scriptionibus absolvendis intentus eram. ita expediveram me, blanda dissimulatione usus, inter spem et consilium media. non multo post Neoburgum redii, pro Lyco Danubium revisens. Ubi statueram famosam illam Argolicam Eclipsin anni quinquagesimi quarti, tubo Satyrico, (quando quivis opticus ineptior erat) etiam in praeterita temporum ostenta valituro, perlustrare. Dum in hoc sum, magnam Mundi caliginem evolvens: dum stellarum vim humana cerebella vulnerantium, et siderata Astrologorum capita observo; venit

Augusta Neoburgum Guilielmus Petmessius, inter Marianophilos non postremus institor. Continuo ad me: qui valent nostri Podagrici? reposui: si valent, bene est. Non egebunt medico vate. Sed ille aliud sciscitabatur. nimirum, quam strenuam manum desiderato opusculo admovissem. At ego subridens, professus eram me astris operari: quibus defixus in caelo, nescirem, quid Podagrici in terris agitarent. Quo audito exhorruit. vehementius deinde hortari, leniter obiurgare, suppliciter orare: demum obtestari per curva et recta: per omnes Podagricorum nodos et cuneos, perque dolentium articulorum tophos: ut ne tot mortalium, in sontico humore luctantium, Rem publicam et depositam causam negligerem. duraturum ad posteros illum librum, cuius iucunda lectio, vel acquiescentem in sella vel lecto defixum, unica dumtaxat solacii gutta asperserit. Quid facerem? contraxi humeros; articulisque manuum inter se pectinatim nexis, et ad pectus comice ductis, gemebundus concrepui. Tum, occiditis me, dixi, Paradoxis vestris. Non satis est, ut vel propriis inventis conficiar. Vide, quaeso, praeter Uraniam nostram, portum quidem iam spectantem: attamen (quomodo Regiae sponsae, lenta pompa in Germaniam, per mare traduci amant) qualicumque apparatu instructam; sed exspectatione sui, se aliosque macerantem; et per te iam maiores

trahere cogendam moras. Vide inquam catalogum argumentorum, quaestionum, lemmatum; quae scribenda restant: ostendique rerum farraginem: et, quia avidum videbam, deduxi in fecunda Satyrarum pascua, quibus saginatae, et iam aliquae in procinctu stantes emitterentur in nitidam lucem. Si animum habes, lege sis Titulos, licet temere congestos: lege, obsecro: ut cognoscas, quantis molitionibus importunus intercedas. In luxum et crudeles nugas huius saeculi [Orig: seculi] . Satyra in folio regali. De duplici Philautiae speculo, convexo et concavo: quam lepidas facies reddat. Lucri, an famae odor, potentius nasum feriat. Quare Aulica vita, dicatur splendidum sophisma. An hoc saeculo [Orig: seculo] Vitia magis honorentur, quam Virtutes. Adversus eos, Qui se nequiter humiliant. Satyra. An quaedam simplicitas detur, radix duplicis superbiae et Vanitatis.

Philosophi, an Poetae, sapientius delirent. An Vulgi proverbiis semper fides habenda sit. Adversus molesta litigia Grammaticorum, saepe de Unica syllaba, immo et apice, superbe et putide rixantium. Quomodo saeculi [Orig: seculi] Homines honorifice se ludificent. Panegyricus. Senum Virtutes ac Vitia, Iuvenum Virtutibus ac Vitiis comparata. Optimorum domesticae rei procuratorum, diu desideratum Encomium. Adversus insanabile [(transcriber); sic: insanibile] cacoethes et pruritum scribendi libros. De Variis modis mendicandi contra profanum hoc: Nihil gratis. Suspicandi facultatem esse Utilem, et saepe Valde necessariam. Demonstratio. Quomodo intelligendum illud Oraculum Virgilii lib 6. Aeneidos.

Quisque suos patimur Manes [Orig: Maneis]

Criminor te, criminor abs te, Grammaticum esse, non Christianum. De lacrimis [Orig: lacrymis] Crocodili. lib. unus. Utri stultiores, qui Physiognomiae nimis multa, an qui nihil tribuunt. Hysteron proteron huius saeculi [Orig: seculi] . Quomodo se ludibrio prostituant, qui Vanitate immodica inflati, dona Gratiae, Naturae, Fortunae confundunt. Adversus Pseudopoliticos. Satyra. Quid intelligatur per illud. Mundum opinionibus Regi. Metus amittendi honoris, an cupiditas adipiscendi, homines ad peccandum fortius impellat. An illud Poetae Verum:

Invidia Siculi non invenere tyranni
tormentum maius.

Quibus atrocius dominetur Fastus, Ingeniosis, an stupidis. Leonis et Vulpis Anatomia Politica. Instructio ad delicate timidos, Ut Vexati, innocentem iocum ioco transmittant.

Cur mollibus Vestiti, plerumque sint durae cervicis. An Poetarum somnia, sint quorundam Philosophorum Vigiliis anteponenda. An Stoici neoterici habeant genium peculiarem et Uniformem. An etiam dedecus sit in dedecorante; sicut Honor est in honorante. Quem locum in Senatu obtinere debeant, qui barbaro vocabulo volunt dici et haberi; Satisfactores. An demonstrari possit, AUTONOMIAM nostro saeculo [Orig: seculo] nocentiorem esse, quam ATHEISMUM. An detur Talentum regendi ad pondo; sicut datur Talentum argenti Atticum. Turpe esse, Christianis Synagogas aedificari. Demonstratio. Cum Veteris Coenobiarchae oraculum sit: Ille parum orat, qui tantum orat, quando flectit genua: An pariter censendus sit parum studere, qui tantum studet, quando sedet. Ambitionis indoles, genius, mores, natalis

stella, curae, labores, sopor, Vigiliae, tormenta. Genethliacum et Epicedium. Innatae, acquisitae, an infusae simplicitatis sit, persuadere sibi, omnia, quae cogitat et agit, intra animum reducta, hominibus celari arcano impenetrabili. Veritatis extorris supplex Libellus. item alter: Astraeae. Herculis Christiani Labor XIII. sive Repurgatio Parnassi, in stabulum Augiae conversi. Satyra in obscenos Poetas nostri temporis. De Variarum Gentium diversis moribus, affectibus, Vitiis et Virtutibus. Dominari, an servire, sit ingeniosius. Larva Politici Vultus dignoscenda, saltem ex defectu narium et oculorum. An ambire favores, et captare Favonios, sit idem. De calamitate naufragantium in sicco. An et quomodo, etiam stante Vultu ascetico, nihilominus deprehendi possint dediti magis respectibus humanis, quam divinis.

Cur, qui sibi divina Videntur pati, plerumque contumaces sint. Illustrium Titulorum ingruentium nova inventio, et pompa defensa, et explosa. Prudentia Carnis et Spiritus, lineis parallelis distincta, et demonstrata, etc. De Variis modis excusandi se, Vel alios. adversus culpas palliatas, et Adamidarum innatam superbiam. Obstupuit Petmessius ad haec meditamenta. et speras, inquit, haec omnia ante mortem ad exitum perducere? sepia te prius et calami cum vita deficient. deinde inter legendum annotavi aliqua, quae te saltem suspicionibus, si non invidia, vel odio onerabunt. Iam vel bonae mentis scripta facile in maledicentiam patent. in Momi cerebro etiam candor nigrescit. Vitia perstringere, intutum: in ambiguis ludere, periculosum; [(transcriber); sic: ] denique censuras aversamur omnes. Apud sinistrum interpretem excitabis crabrones et fucos, qui alioqui in factiosorum capitum nidis otiosi sedissent. Hic interfatus monui: poneret curas. non esse, quod imaginariae sollicitudini suae subiiceret ullam calumniandi libidinem. procul hi stimuli. Sed iusta confutatione respondeo.

aiebas, Fata, successus et molitiones praevorsura. Rogo te: futura contingentia ad DEUM referamus. Illi vivimus, qui primum diem infudit. spiritum ab ipso datum alius non adimet. recipiet, qui dedit, quando placebit. hominum opinionibus, aut praesagiis, venalis non est. Iam ante viginti et amplius annos, non semel tumulo destinabar. quot interea extuli? quot vidi compositos? subsidentibus crassis, enatavit Macies, et apprehensa tabula per mare mortuum evasit in litus. Nihil igitur moveri debet animus vanis mortalium commentis. fingant Chaldaei, quod lubet. augurentur Etrusci, quantum volent. Quisque ineundis superstitionibus suis suavissime indulgeat: parum interest. At nec praesumas, ex lectis sententiis immensum volumen conficiendum: non occupabunt Poemata ista spatium, quale Satyra contra abusum Tabaci sibi vindicavit. quaedam cursim, una alterave pagella absolventur. quomodo Gloriam Medicinae asserui, etiam apud aliquos, qui encomia sua invenire non possunt, Ne hallucineris: audi porro consilii mei rationes. Saeculum nostrum seria, seriis modis proposita, fastidit , [(transcriber); sic: ] Verrinas, Catilinarias, Philippicas non fert. furit, ardet, odit. Decipi amat facilibus dicendi et agendi modis. Exploseram Vanitatem Mundi: an nescis, quantis hiatibus hausta fuerit etiam vanissimos oblectavit, in

illa hodieque, tamquam in speculo, effigiem suam vituperant et iactant. Ita est, dicunt. vera cecinit. quis neget? sed nostris utimur annis. Recole alias lucubrationes meas. Macri ignoscunt Pinguibus: hi Macilentis. utrique sub scuto suo tuti, se invicem animosissime derident. Putas me inflammatiora scripturum? Putas, si comptulos, calamistratos, formosos pavoninis alis eventilem, atque laudibus in caelum tollam, Torvos aegre laturos praeconia? ausim spondere: non succensebunt, neque indignabuntur, immo laudabunt: sed torquatis columbulis Catullianis nihilomnius praeferent formam torvi bovis: certe pulpam. e pugna victores ambo discedent. Ea quoque, quae legisti, non asperis cruciabo verbis. Heliconii mellis cados aperiam: et vel invitos et aspernantes, et nocentes circuitu delectabo. pascam sui spectaculo ipsosmet spectatores, placiturus; quamvis manticam a tergo in oculos reiciam. nemo offendetur. innoxii ictus erunt, quasi aliud agentis. parcente manu feriam umbras. non enim est animus tonitrua ciere, aut fulmina iaculari ex Iuvenalis armamentario. Scintillabunt versus negligente iactu: quasi festivi ignes in Parnasso excitati, ad laetitiam [Orig: laeticiam] evolent. Ut scias: humanae res sic se habent, etiam perversae, minis et fulgetris emendari respuunt. Illecebrosis fabulae ambagibus sponte succumbent. Dixeram.

Petmessius denuo in complexus ruere: plenoque ore; iam denique, inquit, non avertam animum a proposito, in hilaritatem et amoena quaeque porrecto. nihil hic, ut video, turbidum. probo impetum, et me hercule, si quis furor sub illo lateret. Divi secundent coepta, iuvenesces ipso conatu superandi aetatis declivia. quo tempore alii iam marcere solent, tu in laboribus Palladiis instar olivae flores, et optimo suco spumas. Macte animi, et te virum in promissis exhibendis praesta. feret aetatem, quod tuleris. Unum quaeso; sed hoc iam submissius oro: ne tamen et nostram Podagricorum spartam desere, imple desideria et exspectationem flagitantium. Misce hoc opiparum genus hominum Paradoxis tuis. Carmina multis pedibus ambulant (Scazontibus exceptis) recto talo. si pede laborantibus aliquos suffeceris; nullo tui dispendio facies. Persuasit. annui tandem votis, venerans abeuntem Ingolstadium ad Mariam de Victoria. Secundum haec, remota Eclipsi et Urania, imperatum fatalem laborem aggressus sum, Fatis debitus, Fatis immolandus. Iam Poema confectum erat: uti eius fragmenta in plano iacent. Rhodii Colossi putes fuisse, saltem quoad pedes: cum subiit mentem profundior cogitatio. Quid si aliqui ex Podagricis Pegasum tuum recusent conscendere.

Non omnes Poetae sunt; ergo non omnibus proderis. Equo Poetarum multi vehi nec possunt, nec volunt gnari quidem Latini sermonis, sed cetera rudes, indocti, ad fabulas surdi: Asini ad Lyram. alipedem caballum frenare nescient, succussionibus inassueti. nullum proinde ex quantavis cura salutarium inventionum, aut varietate glomerati carminis, sensuri solacium [Orig: solatium] . Expendi rem, atque ad consilium retuli. Deliberatione habita, respondi mihi: omnino utilem et his materiam, ad votum, soluta oratione deducendam esse. Atque ut ego nec Medicus sim, nec Medicinam profitear: quia tamen et olim Gloria Medicinae per meas Satyras non levi bracchio asserta est: et saepe tristis necessitas, comite experientia, sollertes [Orig: solertes] facit; non verebor dare de hoc argumento, quid sentiam. hausi ex ipsis Medicorum fontibus, aut verius cisternis. Nam plerique, quia pro desperato morbo habent, pauca scribunt, aut Metaphysica. Post grandes hiatus et magna promissa, decerpta tradunt ex arboribus Galenicis et Chymicis folia autumnalia, rapidis ludibria ventis. Ego excepi, et refero. Omnibus consideratis digessi scitu digna in Quaestiones, et Problemata: quibus intellectis, et aegros mulceo, et Poema illustro.

SOLACII [Orig: SOLATII] PODAGRICORUM PARS I.

I. De Titulis Podagrae.

Vulgus vocat Morbum Dominicum: Domini siticulosum, delicatum. Philosophi Peripatetici Stoicum: Stoici sedentarium? Medici omnes odiosum: aliqui contumacem, refractarium. Galenici difficilem: Empirici nodosum: Chymici Tartaricum: Quidam Patientes Tartareum: Poetae humanum, ingeniosum, astutum: Oratores consularem, curulibus sellis deferendum, neque maiestas ad splendorem deest: hinc enim et augustus, caesareus, regius, Principalis vocari meruit; Dominus morborum, et morbus Dominorum.

II. Quid morbi Podagra, ex Medicorum sententia.

GALENICI morbum hunc constituunt in situ: humore sontico currente ad iuncturas, et eas separante. Fluxus enim ad articulos decumbens, inque sinuosis partibus receptus extendit chordas et ligamenta. unde sequitur exoticus dolor. ratione cuius, affectio haec merito possit appellari symptoma. contingit autem ferme in pollice, calcaneo, latere aut planta pedum. Qui profundius arcana rimantur; aiunt ex genere venenoso vapores, nescio quales, in cerebrum assurgere: qui in cetera membra subinde et artus debilitatos praecipitent; nervorum vincula distendant, excrucient. Quo statu rerum et ipse sanguis exasperatus saevit, naturali temperie turbata: utique, cum ex capite defluant humores salsi, acetosi: qui antipathicos conflictus identidem augeant, et exstimulent.

III. Quae causae Podagrae.

I. C. [Abbr.: Iuris Consultus] Geilfusius [(printer); sic: Geilfufius] Medicus Balingensis, libellum edidit inscriptum Trutz Podagram paucorum foliorum, lingua vernacula. Is in hunc ferme modum disserit. Causa primaria videtur in hepate ponenda. probat hoc dolor, repentina inundatione saepe totum arthritici corpus occupans, vitiati autem sanguinis origo, in hepate est. illic enim conficitur; et tamquam commune nutrimentum, per venas in omnia membra dispensatur. Unde quoque fit, ut quam primum se dolor insinuat, etiam urina decoloretur: manus pedesque intumescant, et malum membratim serpat. Hanc intemperiem, exauget marcentis stomachi debilitas, cruditatem ciborum non bene subigens. itaque sic transmissi in hepatis officinam, indeque refusi, morbos generant. Axioma Medicorum est: Error primae concoctionis non corrigitur in secunda. ipso vomitu, Podagrici sentiunt paroxysmum levari.

IV. Ex quo Humore Podagra potissimum creatur?

ET vero causa quaerendi est. nam sanguis peccans, genus omne morborum creat: Icterum, Cephaleam, etc. Sed quaeritur, unde tophi podagrici certius pullulent. an, si pituita, quasi de palude sua, restagnat? atqui phlegmata potius algorem secum vehunt: non torrent. et universim Podagrici calidioris naturae sunt. plus vigilant, quam dormiunt. iucundos videbis, hilares, facetos. Deprehendes ingeniosos, scientiis, artibus, Musis deditos. quae pingues et pituitosi tantopere non curant. An atra vel flava bilis, supra Modum effusa, pedum usum praescindit? At enim multi, qui felle abundant; carent tamen Podagra. plures invenias ictericos, quorum nervi, ne fumo quidem ignis intestini afflentur. Dicendum: minima non curare Podagram, utpote Humorem Praetorium, et quasi despoticum. causam ad magnificos excessus, et crasin, sive totius corporis habitudinem referas. Ut cetera non adsint; ex pituitae eluvione, oritur Podagrae genus frigidum; ex intemperantiore bile admixta, calidum.

V. Quid Chymici sentiunt?

Hi altissimi Naturae fossores, in ipsa Terrae viscera se penetrant. rerum veritatem et pondera ad ignem examinant; diu noctuque fornaculis intenti: forcipe versantes thesaurum in imis recessibus absconditum. [(transcriber); sic: ] Descendunt ergo ex Macrocosmo in Microcosmum: et Podagram tradunt, originem ducere, ex sale Naturae resoluto volatili, sive Mercuriali; velut tertio rerum omnium principio: qui stimulatus acrimonia peregrini sulpuris [Orig: sulphuris] ; dum nimium commovetur ex destillatione materiae pituitosae, bili mixtae; tam horrendam tempestatem in humano corpore excitet. Tartaro enim Microcosmi vehementius commoto, volunt et salem Naturae incendi. quo facto et balsamum eius vitale, et dulcis humor, quem radicalem vocant, necessario corrumpitur: Ceterum omnes morbos Chronicos sive fixos, difficulter auferri putant nisi per Hermetica.

VI. Quae Sententia Geilfusiana.

Omnis sanguis humanus, secretum salem nativum secum vehit: qui separatus a corpore suo, peculiares effectus producit nisi autem separetur, vel arte et cura, vel naturalibus beneficiis; puta sudoris, urinae, hepatis animosi: paulatim totum sanguinem acrimonia sua penetrabit et inficiet. Iuvenilis aetas validis viribus fulta, potentius resistit; nec uno impetu sinet invalescere. Si manus, pes, digitus unus intumescant; si dens doleat; ignari fingent, huius mali causas iam tum intra Podagrae sphaeram sitas esse. nihil minus. interea crescentibus annis, sal hoc cumulatum, latius grassabitur. donec scilicet regnum Hygiae expugnet, et hominem totum possideat; possitque dici: Hoc habet. est enim acerrimum, par sali armoniaco, ita, ut cum sale urinae conferatur, quo fortius nihil. nam in spiritus resolutum, non tantum bacas, uniones, ut spiritus Tartari; sed et aurum ac cetera metalla subigit. Hinc est, quod spiritu salis armoniaci, vel urinae, arthriticos dolores leniri manifeste notemus. Quia eius virtute sal Podagricum per sympathiam attrahitur. Quod simillimum urinae (esto, imperfectius) ipse sanguis nutrit,

velut aspidem in lacte. Ut non immerito censuerint periti medici, paroxysmos Calculi et Podagrae consanguineos esse ac quemadmodum in vesica et renibus male affectis calculi generantur: ita quoque ex destructo hepate, prouenire hunc separatum salem, Podagrae seminarium.

VII. Nullane assignari possunt Prognostica, sive indicia venturi morbi: quibus observatis caveatur, propulsetur?

Utique, sed causae et indicia paene idem sonant. Vitanda est primo repletio ventriculi: ne dapibus et indigesto vino obruas, ac stipes. inde siquidem stomachi vapores, velut exhalationes a Sole tractae sursum in aera, de vertice capitis, quo ascenderant, cum damno recidunt. Alterum Prognosticum observandum de caelo est, ex Veneris Planeta terras et corpora incendente. nam Venus immoderata calorem nativum, illum benignum et genialem vel absumens, vel imminuens facit, ut materia peccans (lerna malorum) consumi non possit. ergo accumulata in

cerebro, dum exitum ibi non invenit; per nervosos canaliculos deorsum relabitur. denique in cladem furit. Hinc vetus illud: Quae faciunt Podagram? Balnea, vina, Venus. est et atrox, et subita ira, cum vehementi concitatione sanguinis periculosa. Quin et inopinus terror, hominem quasi de statu vitae deiciens. sicut enim haerentes Podagrae nodos aliquando resolvisse legitur (consule Poema n. 74.) ita collectam morbi materiam fortius astringere potest. nam harmonia humorum, per repentes atque improvisos impetus, aut consternationem semel dissoluta vel concussa; facile est cuicumque morbo, grassari. Certe Anno tricesimo quarto, cum publica pestis per Germaniam saeviret, integras ciuitates depopulata; observatum fuit Monachii Boiorum, ubi degebam, veneno excipiendo se maxime obnoxios reddidisse; qui vel minimo dolore naturam contristaverant. puta, laedendo digitum, fricando verrucam, praemordendo labia. Ut de subito metu aut horrore taceam. Nam hic quidem etiam in non ultimi nominis contagione, certum exitium putatur accersere. Novi ibidem Clericum, animosum cetera, et valentem viribus: qui eodem tempore, iam pacta mercede, spontaneum se iuvandis aegris dicaverat: opus altero statim die aggressurus. Forte ad cenam [Orig: coenam] sedebat, quum strepitu quodam obtuso excitatus, (feralibus plaustris, ad clarum

Lunae iubar, eliminata cadavera convectabantur) aperit fenestram fortuito, visurus, quid foris ageretur. spectat funera utriusque sexus, foedum in modum temere iacentia, et male digesta. Spectando violat oculos: subitoque horrore contactus, mox et ipse intra biduum funus fuit. Qui si data opera, sciens volensque, etiam exporrecto vultu, etiam curioso, in exanimes, et Libitinae debitos, inspexisset; nullam fortasse labem erat visu contracturus. Quomodo et ab urticis minus laedimur, si fortiter eas, non timide stringimus. In hunc ferme modum percelli posse naturam; iraque vel metu vehementi causam dari contrahendae Podagrae, aliqui existimant, De contracta non memini me exemplum legisse; solutam sic repente invenies in ipso Poemate, n. 74.

VIII. Cur odiosus humor membrorum iuncturis se familiarius insinuet.

NEscio, quam aliqui Sympathiam somnient, ridicule, cur non potius Antipathiam? Quis enim, obsecro, occultus hic conspirandi vel attrahendi modus? an sicut magnes ferrum attrahit, sic iunctura dolorem infestum? Nova philosophandi ratio. Dicamus

sanius, pituitam bile mixtam deorsum tendere, naturali pondere gravitatis suae, velut fluxum cuiuslibet aquae: sed in genuum internodiis, spissitudine surae carnosae nervos constringente, saepe intercipi. Prius apparet etiam ex eo, quod delapsus humor ostia quaerat. idcirco temptat pollicem, calcaneum, talos, et extrema pedum ac manuum; nullam molestiam facessiturus, si emittatur. cohibitus, instar undae ad saxum allisae, ad nervum strepitat, rodit, aestuat, furit, putrescit; atque, ut gutta cavat lapidem Deucalionaeum: immo et lapides creat, quos tophos vocant, digitorum nodos. Tales ferias residendo agit, ut dolor tamen interim non ferietur, nam lentissime ibi consumitur. scitanti causam huius morae, respondet Geilfusius: illa qualiacumque membra a cordis foco longius distare. humorem salsum non posse excoqui. sed refuto: cur interius apostema proximum cordi, ex vicino calore, non citius maturatur, ut effluat: sed potius accrescens, cor ipsum suffocat?

IX. An Podagrae labes affricari possit.

Non vidi Medicum, qui augustum hunc morbum, tot nominibus honoratum, tot titulis praecinctum, tot praerogativis illustrem, inter contagiosos numeret. Sed affirmat

experientia. Queruntur laesi, soccos Podagricorum, indutos sanis pedibus obesse. Sentiunt exsudatas quales quales reliquias. Quod affecta pars aliquid de labe trahat, videtur vero simile. ex hoc propterea totum corporis temperamentum non turbatur; sicut ex propria incuria, vel traduce.

X. Quid sit ex traduce Podagricum esse.

R. Quod quaeritur: nasci ex Parentibus Podagricis. Nam si Flacco Lyrico teste

Est in iuvencis, est in equis patrum
Virtus: nec imbellem feroces
Progenerant Aquilae columbam.

SI, ut Stilichonius Vates: omnes

redeunt in semina causae:

profecto aeque et Patrum vitia propagini insita, in prolem seape transcurrent immeritam cum sanguine. Triste patrimonium relinquunt [(printer); sic: reliquunt] genitores liberis suis. si illud ex vitiorum nundinis, popinis atque prostibulis, sua bona dissipando, corradunt. Quid facias iuvenis egregie, sobrie, caste? Pater exstinctus est. Sed tu mortuum, viva eius imago, repraesentas. Ad te omnis gaza eius spectat adeunda est hereditas ab intestato. renuntiabis [Orig: renunciabis] universae? saltem ex parte adeunda est, nolis velis: quia heres es tuus. clamant iura, clamat natura, clamat sanguis, ut asperneris omnia; servabis

assem relictum tibi. Fulcrum paternae domus in te recumbit, Podagra, miserum, inquis, fulcrum; caducus paries. ita est: sed in te recumbit. Quamvis non sentias modo; olim memineris. Ex salso Doctore habeo, illius factionis, quae morborum plantarium, in sale a sanguine separato, constituit: si parens Podagricus fuit; raro progeniem immunem fore, addunt alii: hoc sal hereditarium, latere posse in corporibus diutissime tectum, inobservatum, innoxium, puta annis quadraginta, vel quinquaginta, et amplius; donec ematuruit, ut vires egerat suas. Quomodo etiam apoplectici stuporis semina, totam familiam vexantia, saepe primum post sexagesimum annum prodeunt: et quandoque, inexspectato cum tonitru prorumpunt. quippe celari hanc innatam Podagrae congeriem, instar fomitis subterranei per cuniculos dispositi, non ante in effectum emicaturam, quam ad suam maturitatem pervenerit, communicati sanguinis limosum, ut sic dicam, oestrum. Tum enimvero accendi, ardere, furere; et, tamquam ruptum ulcus, fervidam saniem in membra inferiora spargere. Hinc non raro videas viros praestantissimos, in ipso aetatis flore, iam misere cum faecibus paternis luctari, pedibus scilicet captos. Quid? quod sanctimoniae fama celebres, castitatis laude conspicui, temperantiae freno domiti, nihilominus obruantur hac

massa. accommodes huc licet illud veteris querimoniae genus: Patres comederunt uvas dulces, et pedes filiorum obstupescunt. Quod si hereditarii mali fomes aliquanto tardius senectutem percurrat: agant sane hi tales coniventibus Fatis amplissimas gratias. clementes Superos, Praestites Natalium adhuc bonos habuere. Sed ut genus, et traducem, et sanguinem tantisper seponamus: multo plures aliae quoque causae, temperamentum corporis humani turbare valent, Podagram inducturae. Si Geilfusianis principiis nitamur, originem et incrementa huius morbi in debilitatem stomachi et corruptum hepar, magnam partem, transferentibus; manifestum est, in frugalissimum et castissimum quemque idem malum posse proserpere. Quam naturale, calorem naturae sensim deficere: aegrius digeri cibos. accedant studiorum contentiones, curae, maerores [Orig: moerores] : inobservatam quoque Podagram, suo tempore accersiveris. transeunt anni sine strepitu, nemo notat sibi canos aspergi: sed adspersos videt. ita non prius advertimus nos defecisse, quam defecimus. An non tandem quodvis hepar a sua prima bonitate degenerat? hinc autem sanguis ignobilior abiectiorque creatur, qui in faeces stipatus, tractis secum in contagia biliosis humoribus, reddit arthriticos: promovet calculum, disponit ad stuporem apoplecticum. Denique,

quid multis? ipsa senectus est morbus. An non morbus iste, sicut hominem minus expeditum ad cursum; sic tamen et mente saniorem, et ingenio saepe praestantiorem reddit, accuses iam Microcosmum: et totius Macrosmi calumniator eris. Quemadmodum Ludovicus Berghemius nobiscum in rhaeda Dilingam vectus, pulcherrime demonstravit. quattuor Elementa laborant. fluvii arenam vehunt, calculi praesentissimi materiam. Canales profluvium, et denique putredo vexat. aer infestatur a Muscis et culicibus. et sic deinceps, centum morbos digessit in cerebro suo. memorare longum foret. Sed omissis iocis, veritas haec est. fatiscunt longaevitate marmora. carie exeduntur et teredine arbores. siccum sabulum carinas solvit. ferrum rubigine consumitur. omnia usu atteruntur, sola humani corporis compages ex quattuor elementis coalita, semper inviolata perduret? Germaniae nostrae populare diverbium et aenigma est. Quid chalybe fortius? respondent, apri rostrum: tanto vivacius atque robustius, quanto frequentius, naturali runcationis privilegio, terrae immerguntur: dum sata, glaebas et radices, et tantum non glandiferas quercus (suummet domicilium) evertunt. At chalybem atterit usus; non item suis rostrum. quod munus Dianae vel beneficio Dodonae ascribendum erit. Ex his quid sequitur? quid deducam? glorientur aliqui

depontani senes, et ne frustra nominis maiestatem occupent, de ponte deiiciendi: glorientur, inquam, de firmae valetudinis statu: despiciant contumeliose Podagricorum sedentariam vitam, molestiis et sannis vexent. non deo meliores sunt: immo saepe peiores; quia ad scelera continuanda fortiores. Ego hos Seyfridos apri rostrum iactantes, ab Apronio satellite citandos putem, ad Praetorem Iunium Brutum, et Porcium Catonem; ut coram ipsis impudentiae suae causam agant: et quandoquidem suam ferinam grunniendo praeferunt; diserte pronuntient, quod stomachus sentit. Dicant non tantum ex ROSTRIS; sed etiam pro Rostris. Haec idcirco memoranda duximus: ne perversi homines (ut cavillatorum ingens semper est numerus) temerariis iudiciis suis subscribant. Nam dum probris configere volunt aliquorum vitam; multorum praedamnant innocentiam. Quid sanctius GREGORIO MAGNO Pontifice? Quid hoc Sacerdote castius? supremo Orbis Antistite religiosius? quamquam integris sanisque Parentibus natus, perpetua tamen Podagra laboravit. DIVINA MONUMENTA, quae Posteritati reliquit, traditur magnam partem etiam scripsisse chiragricus. De multis aliis Podagricis iam dubites?

XI. An Podagra a Themate Nativitatis Astrologico pendeat.

Scio, insitam Mortalibus vanitatem plurimum tribuere sideribus, opinantibus, ut quaeque nascenti fulserant, natos eam sortem modumve vivendi habituros. Quae mentium ludibria Astrologi, praesertim Genethliaci, scitissime noverunt alere, dum per commenta sua e caelo Mathematicorum deducta, credentium vel spes inflant, vel metus augent. Quid ergo? inicere possint et formidinem Podagrae, vel, si libet, auferre? quippe ni? etenim certas siderum Domos constituunt; observantque progressus et aspectus. deinde ex tabulis, quas suopte ingenio descripsere, suspensos tenent animos, immani fingendi licentia. si cornu capri, caput serpentarii, caput Medusae incidere in cunas: vae miseris! si aculeus scorpii perstrinxit; oculus balenae conspexit; faciunt periculosis humoribus obnoxios. Nihil aliud, medius fidius [(printer); sic: filius] , et si non satis est, per meam fidem, nihil aliud. sinamus ergo hosce Genethliacos superbe furere. neque enim in reverentiam augustissimae Podagrae, sed contumeliam potius, et terrorem audientium, talia effutiunt.

Equidem libenter fatebimur, influxus astrorum in humana corpora aliquid valere: recensita autem supra, sic iis dominari, ut certo sciant nervorum dolorem esse in proximo: negamus Antipodagrice. quo novo termino modoque respondendi, intricatam Disputationem absolvimus. Dixi: in corpus sidera aliquem vigorem extendere. [(transcriber); sic: ] Nam affirmantium, etiam animos inclinare, expressa et iam olim explosa insania est; censurisque pontificiis coercita. Quae autem solacia [Orig: solatia] timide curiosis et sollicitis, sibi tamen male consciis admovebimus? in promptu aliqua. Ut tantopere, ne dicam, superstitiose curemus astrorum omnium nexus, ordinem, vimque et fata ex iis dispensanda: duas maxime collocationes stellarum (constellationes vocant alii) meticulosis inquirendas, et, si fieri potest, vitandas censeo. Coronam Ariadnae, a Baccho donatam; et Craterem in aethere latissime fulgentem. ab horum quippe siderum influxu (ne alia metuas) tota fere quaestio pendet, nam iis, qui CRATERES magnos statuunt, et vina CORONANT, praedico ego tremores, quales Balthasar Rex in ultimo convivio sensit: quibus facies eius immutata est, et cogitationes eius conturbaverunt eum: et compages renum eius solvebantur. Danielis 5. Tremor iste quantillum a calcaneo abfuit et pollice! influxus

cellarum, non stellarum, Podagrae causa est.

XII. Danturne gradus Podagrae?

PAucis respondeo: Podagrici gressus formant, sed gradus non amant. sed medice loquamur. Tres delineant. Primus incipientium est, quacumque aetate, quocumque tandem modo, vel fato accitus. ablatis causis aufertur; redeuntibus redit. Secundus proficientium inter calices, et, si vis, inter culices curarum identidem pungentes, cum iam saepius nervis assultatum est, et intestinus calor officium pedum impedivit. Causa fuerit, indolis prima ad genu submissio. Nos inclinationem dicimus. Accesserit iuvenilis vitae licentia: quae ad viriles annos perducta, quia semel stabilem pedem fixit; tam facile pelli se non sinit. herbis autem et bonis verbis placari potest. qualia in nostro Poemate damus, sin helluaris in popinis, quisquis es, exhausta dolia scias vappam relinquere, vasis evacuatis iubeberis et faeces, et vasa colligere. Tertius gradus est Perfectorum, coagulatam Podagram assuetudine dolendi nutrientium. De hac intelligendus est Ovidius pronuntiasse: Tollere nodosam nescit medicina Podagram. Invaletudinis suae tempora, non curriculo solis et

Lunae metiuntur: non annis et mensibus; sed accrescentibus tophis, et articulorum nodis computant: quomodo olim barbari Iapones.

XIII. An fuerit humor Podagricus, qui Auctorem, anno saeculi [Orig: seculi] huius quadragesimo primo, torserat.

Affirmandi causae istae possunt esse. Prima. Intra pedem integrum, nullo flictu saucium, nullo rumore laesum, haesit calor et dolor. Non fuit inflammatio exterior; non ignis Antonianus; non erysipelas; non carbunculus; non alia sideratio. Quid restat praeter salsuginem causticam? quae est Podagra. adde: quod eundi facultatem, laevo pede intercepto, penitus abstulerat, sed et stupor plantam propter consensionem invaserat, [(transcriber); sic: .] tumultuantibus interea caeco more stricturis quasi vibrantes aciculae confligerent. signa, quibus initiamur ad profundissimum Patientiae mysterium. Secunda. Urebat miris, sed veris modis: (tormento alterius Orbis) quod factitare solet Podagra, sicubi castra metari vult. Aperuerat Medicus suram (nam ibi malum latebat) involutam cataplasmate, quod unguenti Hispanici genus est; bullas acrimonia excitantis; pestem scilicet cruciantem extracturus. prae calore nervum meum torquente, uncti fervoris fascias et

medicamenta circum posita vix senseram. Tertia. Undevicenas noctes diesque insomnes duxi, pedestri foco incubans. Quam miser est, cui obdormiscunt pedes, et caput vigilat! qui sapit, characterem hunc notet. Quarta. Cetera valebam. Caput serenum: Spiritus liber, et utcumque ex acerbitate hilaris. de die aliquanto laetior, et dissertationibus eutrapelicis consentiens. Tempore autem nocturno dolor semper excandescere et aggravari coepit. Quid ad humorem Podagricum requiras praesentius? Quinta.

Tollere nescivit nostrum Medicina dolorem.

Quidquid tandem fuerit, succubuit labor, non iuverunt domesticae thermae: non sudatoria, non botanici frictus, herbarumve salivae, nulla fumigatio. donec invisam dolendi causam ipse dolor absumpsit. Vix duo menses suffecerant abstergendis faecibus, ex antro Taenari ortis. Hinc mea Musa Regaliter,

Non ignara mali miseris succurrere discit.

interdicere vino: cum tamen haec multorum sit princeps cura; aliquorum tota. Achilles ultimus, eius Mater undosa Thetis: urceus aqua plenus. Tertia. Interdiu amoenior quies erat. Noctem furiae vexabant. calamitas pedetemptim crescebat; donec agminatim increbresceret. Quarta Ratio dubitandi. Una hirundo non facit ver: nec unus paroxysmus aestatem, sive ardentissimum morbum. neque si domus ex aliqua parte vitium ducit, idcirco tota statim censetur esse ruinosa. Quot silicernia, incurvi senes, silices cernunt: sepulcrum tamen non spectant. Fatemur quidem, omnia tempore concidere: cui et Colossus Rhodius succubuit, firmioribus utique plantis, marmorea basi, subnixus; quam corpora nostra. minimus digitus unius pedis crassior fuit dorso Algerii Flecutii. pollicem triginta ventres nostri Derefici Pamphagi (ex Libya [(printer); sic: Lybia] adducti) non aequassent. Ego, qui non tantum spectator, sed primarius Actor, huius Comoediae scenam implevi; litem sic decido. Paroxysmum hunc vehementem, quo stimulabar, omnino videri fuisse Dominici morbi qualemcumque prodromum, ac metatorem, a Podagra Amazone missum: ut exploraret situm loci: an idonea castra ad pedem montis figi possent. Bis aditus temptatus, non integro successu. nam anno quadragesimo, insidiosus humor, more latrunculorum

clam et sensim irrepens, usque ad internodia poplitis pervenerat: tamen absque ignito fomite, et pulvere pyrio. Creabat molestiam magis, quam dolorem. Cum ulterius penetrare non posset, spe delusus evanuit, insequente anno, eiusdem humoris genius, maiore comitatu, saeviore nequitia, multaque bile suffusus arietavit in crura: et tamquam iam peritus locorum nervum belli aggressus est; circum vallato poplite, genuum tenus. inde cuniculis ductis (nam omnis defensio iam praeventa erat) inopino lapsu interioris surae spatium hostiliter occupavit totum: tantaque vi efferbuit, medicatos sulpure ignes in viciniam spargens; ut crederem biliosum Martem, et claudum Vulcanum in obsidione hac furere. Me hercule, non tantum iste pes hoc incendiario apparatu, sed et Pedemontium Italiae expugnari poterat, Postea vero quam adverti Sinonias fraudes; Asinum Troianum ante moenia stare: rem secio agi: scalas aprari deorsum: fossores Halensibus peiores adesse conductos; ut salem extrahant: necessitate coactus clamavi ad arma. et, quia pedestri acie certandum erat; rubis omissis, ad fistulas Brasiliae provocavi. ibat fumus in auras, hostem caligine involvens. evasi iuvenili robore praeditus: et Humori Plus ultra tendenti cancrum appendi. Desiit serpere lues: nec potuit opus nefarium a sura ad calcem perducere. Itaque

tristis victoria penes me stetit. Vincere qui mecum vult; huic quercum et laurum cum apio et myrto, totumque triumphum libens concesserim. nam utcumque tunc ovare potius (Pascha erat) quam triumphare cupienti, semper adhaesere ex profligata acie aliquae

relliquiae Danaum atque immitis Ulixi [Orig: Ulyssei]

XIV. An omnis Podagra, sit desperata et insanabilis.

Quot capita, tot sententiae. immo, quia capita hic pedibus cedunt; tot sententiae, quot pedes. Quae igitur summa rei? quod solacium [Orig: solatium] ? breviter dicam. Multi

Medici plurima promittunt: plurimi pauca praestant. pauci aliqua. Sed ante omnia, Defensionem Geilfusianam audiamus, culpam in ipsosmet Podagricos transferentem. [(transcriber); sic: ] Medicis, inquit, quamvis in hanc curam destinatis, Patientes nullam vel exiguam fidem habent. Simul atque primos arthritici paroxysmi stimulos sentiunt, frigore vel calore acuto perstricti: agnoscendum prima facie malum, ut possunt, dissimulant. exosum Podagrae nomen aversantur. induunt hypocritae peregrinum colorem, honestiore pallio morbus obtegitur. peccavit hesterni vini patera; cerevisia pallidior, nubilus aer, sanguis pavefactus. denique Autumnus morbifer, quantus quantus ad hastam citatur, et in foro hypocausti reus peragitur: fit nequam. His excitati, praesens malum, tamquam temporibus anni debitum, ipsimet propulsare student; sudore, embammate myristico, garo sambuceo, aliisve muliebribus medicamentis. Quin et a verae fidei ac monetae medicis, ad aniculas et Canidias transitur. alipten obvium, Cingarum, agyrtam, unguentarium quemcumque implorant; inepta remedia adhibentes; et plerumque nocitura. Conficiuntur potiones ex herbis multo calore pollentibus: praesentissima toxica. Dum autem fomentis inutilibus implicantur, eradicandum malum crescit: pascitur sagina, nequitiam corroborat. denique ardentius erumpit. Post

ea primum ad Aesculapium cum gallo sacrificando venitur. maioribus an minoribus hostiis facias, tantundem est. Podagra regnat inexpugnabilis. Consulitur quidem ex schola Galeni aliquis. hic vero dum molitur cum Comico, dum comitur: omnia trutinat, corpora purgat, Hippocratis aphorismos insusurrat, et strenue nihil agit, annus est, sin non continuo omnes mali fibras evellat, et Scazonti aequos pedes reddat, iubetur exesse: vapulat ignominia [Orig: ignominiâ] . Alius super alium inducitur. Optimus Medicorum, erit conviva demulcens, laudator hians, promissor inanis. Sic aeger dives morborum, dulcedine spei illectus, venalem sanitatem, quam in pollicitis licet vanis iam recipit, talento licitatur. Post multa adhibita adhibendaque, mutatis mutandis, ad extremum descenditur in hanc sententiam: Podagram, proverbio etiam vulgi iam toties flagellatam, curari non posse. Quid igitur superest? sollicitudo illuc vergit, atque intenditur, non sine aliqua pompa, ut dolor saltem leniatur. Quo utcumque mitigato,

itur in antiquam silvam

rebellem, contumacem, intractabilem. sed hae querimoniae sunt. Ad rem veniamus.

XV. Quaeritur iterato et serio, an Podagra curari possit.

Constanti, et plus quam Delphico oraculo, Podagra ex traduce in heredem transfusa, ea praesertim, quae occalescit in duritiem et tophos; pronuntiatur insanabilis. Non tantum semper crassior, sed et mucosior fit, ac calcem generat, ideoque ceu desperata Furia in Morboniam, ultra Malabaricas Insulas, trans Thulen proscribenda. Ita inter ceteros D. Helidaus Padoanus de Foroliuio, Professor Bononiensis: et M. Ioan. Wittichius Comitum Schwarzburgensium et Municipii Arnstatiensis Poliater. Ultimus in hunc modum. Podagra praecedit articularem morbum; et est dispositio, ob situm inferiorem: quia pedes plus aliis membris laborant. Cum enim humor in articulis manuum mollescit, chiragra; in coxendice, ischias; in genu gonagra, in pede podagra; in articulis omnibus denique arthritis generatur. Haec de inveterata Podagra. Recentem sive nondum adultam, multi Medici, elata voce, pleno consessu, unanimi consensu,

sublatis in altum tribus digitis, ad aram Aesculapii iurant, curari posse, quo modo? affatim: per mille remedia: balsamum anodinum, pilulas antipodagricas:

quaeque referre mora est

Iliacos intra muros peccatur, et extra.

XVI. Quae autem medicina tandem Podagricis ex sapientum consilio suadenda?

Duplex cura praescribitur, altera leniens, altera praeservans, prior in paroxysmo considerat dolorem et tumorem. Si plethoricus [Orig: pletoricus] cum febrili calore invaditur,

vena laxetur. sub primi doloris initia purgandum corpus, prius quam humor peccans in membra se exoneret, et sedem inficiendo stabiliat, cui fini non quaelibet apta medicina est: licet evacuandi virtute praestanti polleat. habitudo corporis spectanda, examinandae vires, urinae color; aliaeque peristases. subinde sudor promovendus. per hunc enim et calorem plurima dissipabis, atque eicies in valetudinem pugnantia. Sudorem vero promovebit pulvis Hermeticus, quem Chymici ex auro purissimo praeparant. lapis item, quem Bezoar vocant: beneficium caprarum Aurorae salicta depascentium Gemmarum tincturas, corallia, Decoctum ligni, nihil aut parum iuvare putant Docti, allatura certius nocumentum. nam nisi hostem suum, praesertim venena, invenerint; vitalia aggrediuntur. Felix paupertas, quae pretiosis his nugis non indiget, Remedia exterius usurpari solita (quod alterum fuit) sive ut dolorem mitigent, sive ut tumorem consumant; si sunt narcotica, ut stupefaciant nervos: nimium quantum obesse creduntur. quippe natura sua frigida, dolorem ex calore ortum, sistere aut temperare videntur: revera pestem retro agunt in viscera, tanto periculosius. Nam cum fenore redibit, et usuram cessati doloris exiget. Novi Pictorem non incelebrem, sic inter tormenta obiisse; in agone maximis doloribus confectum. Erat homo gnavus,

et lucri avidus. Stimulatus serra Podagrica, quamquam crudeliter exercebatur, ne prorsus feriaretur, ocreis ex argilla factis, nudum pedem indutus, pingebat. interveniens occupavi viri industriam. miranti situm et habitum, id enim vero quale quale lenimentum esse responderat. Calidiora quoque si adhibeas, debilitabis membra: languorem torpentibus induces. Adipata, poros cutis et canaliculos aerios obstruunt. inde exasperatur dolor, tamquam captivus, et vigilias accendit. Optimum fuerit. simplicia non spernere; cepas marinas, sinapi, aliaque huiusmodi, quae vim salis penetrabilis secum vehunt. Consulitur sal gemmae, forti vino resolutum, aliqui propriam urinam emplastro commiscent. Nihil praestantius floribus salis Armoniaci. super omnia sal vitrioli, quod vocant camphoratum. illud in primis, quod ex Ungaria, vel Transsylvanis montibus allatum, Chymice praeparatur.

XVII. Quaenam illa Cura Antipodagrica Geilfusiana in libello recens edito, cui Titulus Trutz Podagram.

Erit nempe illa, quae, ut perhibent, Podagram ex planta pedis radicitus eruit. olim Centauri et Lapithae, funditus evulsas

arbores iaculabantur. Deductam hanc promissionem suspicor, ex doctrina latius tradita, Problem. quarto, quinto, et maxime sexto. His ferme praeceptis continetur: quae strictim exponam. Primum. Sal arthriticum sanguini perniciose commistum, summo studio, singulari arte extrahendum esse monet: ita tamen caute, ut ipsa viscera, hepar, lien, stomachus nullum damnum capiant. Secundum, Patientes hoc beneficio et salutari effectu gavisuri, frugalitati, saltem tolerabili diaetae assuescant. vitent frigora; cibos noxios: praecipue Herculis et Alexandri M. [Abbr.: Magni] Scyphum: haustus scilicet immodicos vini, in Symposiis circumagi solitos. quippe tales convivarum quidem sanitati immolantur veteri ritu; sed novo ac veteri, temulentum popam Libitinae immolant; certe Podagrae sollemnibus Caerimoniis consecratum, ad pedes ponunt, mactandum, cum volet. Tertium. Corpora faeculenta, et putredine marcentia statis mensibus evacuentur. tempore praescripto vena laxetur. Quibus addit idem Auctor usurpandas aliquoties pilulas, quas vocat Magistrales; aliaque, in quibus praecipua helleborum nigrum, tartarum vitrioli, oleum cariophyllorum, myrobalanus, rhabarbarum, etc.

XVIII. An Podagra per transplantationem curari possit.

Affirmat Io. Pharamundus Rhumelius in Iatrio Chymico, edito Francofurti, Anno 1648. Miror huic sententiae subscripsisse Virum cetera claris. et Medicinae eventibus non paucis conspicuum. Rogabis, quid monstri sit, per transplantationem curari. sine risu vix audeo dicere, et nisi calamus paratus esset ad omnia, vererer scribere. Sed non diu immorabor insanienti huic sapientiae. ergo Auctor iste mirabilis, Sympathiae et Antipathiae immane quantum tribuit. an non enim unguentum magneticum, esto, inscrutabili modo, inquit, efficacissimum! ut taceantur herbae et radices, viribus occultis pollentes: et vel figuris suis humana membra referentibus, admodum prodigiosae. quas explicare nemo possit, nisi per virtutem magnetis secretam, et Sympathiam, sive arcanum Naturae consensum. idque, exempli gratia, apparere in Lysimachia, Persicaria, multisque aliis. Hic igitur talis asseverare audet, praesegmina unguium et pilorum, de femore aegri sumpta, insitaque, ad

certum Lunae signum, querno trunco; vim ferre attrahendi alienum morbum: eoque modo Podagram, intra trimestre spatium [Orig: spacium] , ex homine migraturam in arborem.

Credat Iudaeus Apella.

Auditum admissi risum teneatis amici.

dicent, querquetorum praesides? visurae delicias suas humanis miseriis, Pythagorico figmento inquinari: et transmigrare hominum morbos in ligna, quomodo animas in porcos Samius senex finxit. Quid deinde? arescent eiusmodi arbores, an florebunt? Podagra ex calcaneo opulenti viri desumpta, et in ramum depacta Dodonaeum, utique robori florem addet. Pudet addere plura de concauo Lunae, et cetera vanitate, quae stultitiam exaugent. Insaniae species est, credere isto modo curari morbos, vel transferri posse. Nec dicat Rhumelius; hanc medendi rationem metaphysicam esse, (sic loqui amat) et experientiis firmari, nego experientias: nego assertum. Opinionibus regitur Mundus: immo, hercule, saepius mendaciis et stultitiis. An et Panurgus Avernalis cessabit ab offuciis! fumo copioso sibi invisi ignis pascitur, quem credulis mortalibus obtrudere potest, et solet. Deinde nullus Medicus scribit se Metaphysicum, sed Physicum. sufficiet utique vel hic titulus. Certe in Imperio Romano, a Consulibus Urbium et Magistratu electi, quibus salarium decernunt; huius vel illius Civitatis, aut Rei publicae Physici, non Metaphysici vocantur, sub hac vocabuli larva, nemo Medicum agnoscet, aut suscipiet. nisi si aliquid immanius, hoc Nominis Metaphysici involucrum, tegat. Lemures, spectra, empusas, nescio quas, et Medeas

Rhumelianas. Absolvam verbo. promptius crediderim ego, omne helleborum ex Anticyra, in Pharamundi cerebrum transferri posse; quam surculum unius radicis Podagricae, ex humano corpore decerptum, ligno arboris, et quidem distanti, per qualemcumque Sympathiam, inolescere. Ceterum, ut nos cum Homine ludamus tamquam cum inversa Arbore, sicut est; reperies in Poemate. n. 22.

XIX. Frigida an calida medicamenta Podagricis usurpanda?

Si vera Podagra est, iamque vehementior: non video alium sumendi calidioris pharmaci usum; quam ut aeger in rogo citissime expediatur, cum Hercule Oetaeo inter semideos referendus. Sin de fomentis loquimur exterius componendis: laudatur quidem ab Hippocrate aqua frigida, ardentibus membris affusa, quod dolorem repercusso stupore domet. sed incipientem Podagram intelligas. Ceterum a Narcoticis et opiatis universim abstinendum esse; monent viri prudentes. Quia Narcotica vetant resolvi humorem. et quamvis dolorem aliquantum sistant; faciunt tamen, ut redeat excandefactus. et maiore vi repulsam

ulciscatur. Adde: quod in viscera retro actus peiora excitet incommoda; angustias pectoris, deliquia, ex insolita concitatione cordis reciprocos fluctus: convulsiones laterum, tussim sitimque, et crebro febriles aestus. quia sanguis humoribus noxiis ad interiora repulsus, regiam Cordis affligit et obsidet. inde calamitas, qualis est arcis oppugnatae hostiliter. Quod utique expertus fuerit Pictor ille, de quo supra Problem. 16.

XX. An in cura Podagrae, aliqua sit habenda ratio alimentorum.

Qui dubitat, ad glandes et alia [Orig: allia] messorum damnandus est, vitentur cibi crudi: caro fumo torrida, bubula crassior, suilla largior, caseus acerbus et putris, siccus et a nullo ubere educatus; avaritiae suber, item immatura opsonia: vina sulpurata, turbida, spumantia, caenosa: et in primis mustum in dulci faece languescens. Cerevisia faeculenta, Cerere subacta carens: quem defectum lupulus foetentis Prisciani, vel Grobiani Quodlibetici supplere cogatur. Talia Podagricis nocere pronuncio. non pronum inclinant; pronum initiant: initiatum consummant.

XXI. An omnibus Podagricis usu vini interdicendum.

Aggredimur ingens bellum, inter Medicos et Patientes, perplexa quaestio, magna controversia, longa disputatio, numquam satis exagitata. Decisa quidem lis est saepius: sed post latam sententiam, semper appellantibus aegris ad aliud tribunal. et quamvis Areopagitae fuerint severissimi Iudices; nihilominus Germani populares mei, prius ad illorum pedes, adicient pedes supplices suos, deprecaturi. tantus horror aquae. humido elemento, quod Bacchum non redolet, submergi timent. Vid. Sat. IV: in gloria Medicinae. Culeum, in quo saltem a tinctura fluminis tuti sint, minus reformidabunt. Quid enim gallum et simiam, serpentem et canem curent, muniti lagona [Orig: lagena] ? paucis: malunt sibi interdici igne et aqua: quam igne et vino. Pone podagra liberandum Teutonem, hac condicione [Orig: conditione] , ut de racemo nil gustet. aedepol [Reg: edepol] rescindet pactum. praeoptabit, cum Libero Indorum domitore, in dolio habitare Podagricus; quam immunis pervolitare maria, in concha Neptuni, esto, gemmea et capacissima. Urgebis repugnantem argumentis? Negabit prima principia: et se credet

vicisse, modo non cogatur esse abstemius. Repeto, in difficile certamen descendi, tamen dirimendum est. Optimus modus hic erit, utrimque transigere. nec Patientes, nec Medici, sint nimis contumaces. hic cupiditatibus suis, iste inolitae opinioni sinat aliquid demi. Medicum prius aggrediar, blande et comiter. ais, aegro te sanitatem restituere velle? quippe ni exoptatissimam. egregiam sane operam navabis, iuvando calamitosum. Dic autem, obsecro, quibus adminiculis? Vinum, inquies, auferam. ad aram pampineam accedere vetabo. Aquatica Lotos concessa sit. Nihil aliud? hoc potissimum; imo per Aesculapium hoc ante omnia, sacrum et unicum. Si nihil aliud: nescio an pecuniam et tempus Paduae, Bononiae vel Lutetiae Parisiorum bene collocaris, Quare Domine Doctor (ex veteri formula) agimus gratias pro doctissimis argumentis, si in simili genere, etc. Sed liceat familiarius interfari quaedam, non quod non sentiam, atque eadem velim, quae tu: sed ut post dissertationem et amicum iurgium appareat utriusque, et totius causae liquidior veritas; aliique intelligant, nos idem sentire. obtinuit iam mos, nescio quo fato; ut in plerisque morbis, praesertim autem in pedestri, advocatus Medicus continuo clamet ad aquam, ad aquam, Bacchi morbus est, lympha exstinguendus. ad aquam. Quam enimvero? salutarem,

limpidam, necessariam necessitate nostrae artis. Quasi vero nullus aeger a vobis curari possit, nisi missus in undas, ter flumine vivo purgetur. num omnis podagra a vulnere vitis? num quaevis uva sauciat nervos? Scio ex Plauto, Bacchum dolosum luctatorem esse: nam supplantat pedes. Atqui multos conspicimus iacere in lecto, osores illius laticis, quem immerito in aliis persequimini, in vobis amatis. Arcebis et hos a vindemia, quam dudum horror naturae submoverat? ergo alia praescribes aegro corpori, et, si sapis, stomacho in primis atque lieni utilia: quae nimirum urget Geilfusius vestrae factionis Coryphaeus. Hoc posito, fatearis necesse est, non semper tantummodo dolium inspiciendum esse; sed saepius et cordolium: ubi aegrimoniae causae latent. His tamen non obstantibus, multi ex vobis, (nega, si potes) medicari afflictis pedibus nesciunt, praeterquam aphorismis ex puteo haustis. Quid? vultis Nazaraeatum Iudaicum in Rem publicam Christianam introducere? ille pridem abrogatus est, et exolevit. Veteris Testamenti Nazaraeus uvam contingere non ardebat; nedum libare profluens mustum. Haec religio illius fuit et Caerimonia: qua modo non utimur. nec si velis, possis. non enim nisi sanissimi, et expertes omnis maculae Domino consecrari poterant: quales utique Podagrici

non sunt. Tu languentem, nodosum, pedibus manibusque captum (addo, invitum) offeres? piaculum feceris. Quid vero aliud agitis, omnem usum vini proscribendo? Numerorum sexto in Pentateucho ista leges:

Haec est lex Nazaraei:

a vino, et omni, quod inebriare potest, abstinebit. Quidquid de uva exprimitur, non bibet,

hydriae cum oenophoro certamen erit. Utut sit: certum est, omnes aegritudines aquis non suffocari, Nec si ad aquas Salvias Podagricum damnes; continuo saluti restitues, Indaganda est prius Crasis, et habitudo corporum, quo humore praedominante obnoxia persona oneretur. explorabis errorem commissum, et exuberantis mali originem. Deprehenso, faeces vini peccasse, in forti cetera stomacho, usum lymphae praescriptum nemo culpaverit; sin absque ullis racemis contracta est labes: quaeso, cur ventriculus alioqui deses, et officii sui immemor, undarum eluvie evertatur totus? frigidam seu caldam infuderis: tantundem est: unde aegrotans stomachus fastidium, et calamitas augmenta sumat. Amplius audeo. Tantum abest, ut omnibus Podagricis vinum sit interdicendum; ut aliquibus nonnumquam videatur suadendum; utiliter fuerit imperatum; certe felici successu assumptum. Novi virum aulae muneribus functum, qui in Podagrae salebris deprehensus, quo articulo alii ad fontem clamassent, angustiae mihi sunt undique: ipse tanto animosior, vinum generosissimum in remedia, suo bono, poposcit. quippe illo, per viscera diffuso, doloris acerbitatem corrigere satagebat: quin et causam expellere. Et hic quidem post Liberum Patrem, Indis dominari merebatur; Thyrsumque late conspicuum, in apice curiae Augustanae,

ad Urbis insignia suffigere. Contra alius literis homo excultissimus, postquam aulae negotiis attritus, diu noctuque fatigaverat animum et corpus; quia pedum fulcra labare inceperant: a Baccho ad Cererem, a vino ad Zythum relegatus, hoc medicantis abstinentiae praemium tulit; ut aliquot annos, inanibus subsidiis misere fulciret denique inepto potu cacostomachus factus, brevi in pulverem fatisceret. erat magni nominis et praecipuae auctoritatis vir, mihi non incognitus: cui idcirco Librum quartum silvarum dedicaveram. Virum inquam istum, magna laborum mole pressum, legationes, itinera, curae; utque fit, iam intempestiva convivia, iam immoderata inedia, exercitum vigiliis, paene consumpserant. Quid miremur coactas cruditates in Sexagenarium defluxisse? num propterea statim Tritonibus et Phocis obiciendus erat? aquis submergendus? at bile non abundabat, non aliis Podagrae irritamentis. Unde nullam doloris vehementiam conquestus, sed solam dumtaxat tarditatem membrorum, et ambulandi molestiam. Hic ergo Medici consilio vitavit ignem, et aquis interiit. evadere volens Vesuvium, in Lethen decidit. Sic secum quisque reputet. Nisi sanguinem corruptum fellea infecerit spuma, unaque descenderit ad talos; non timendas propterea tragoedias excitabit. Famosissima tormenta, ab illius humoris morsu

aestuante proveniunt. hic dolorum cos est: hic exacuit: hic cruciat. Aspeximus Chiragricos frigidae factionis, nihil atrum, nihil flavum spirantes. porrigebantur e manu non tam digiti, quam farcimina, absque magno doloris gustu. anima aberat, quod fel est. Cur non igitur tota acie, totis viribus, omni veratro et helleboro comportato in hunc Catilinarium Humorem, hostem humani generis (esto, aliqua parte utilem et necessarium) potius pugnatur, quam in miserabile ventris immeriti ergastulum? expugnata enim illa intestina flamma, totum incendium considebit. cessante eiulatu: aquam sive vinum affuderis, perinde est. Haec satis ad Hydrophilum: ad Philoenum Patientem, quod alterum disceptationis membrum erat; me converto, interrogaturus: qua parte doleat; quid queratur: quomodo hoc infortunium incurrerit. An serio cupiat liberari vinculis, quibus impeditus est. Nam si sanguis infectus exaestuet; etiam sano hepate, etiam cum firmo et Herculeo stomacho: accedat autem prona bilis effusio, quam iracundia poculis concitata provocet: huic Februa suaserim, vivo flumine se purget: qualiscumque Nazaraeus fiat: donec mitigata indole, et canalibus, per quos stygius humor meat, rursus oblimatis, purior liberiorque sanguis sincero per venas fluxu, dispensatus reflorescat: atque eiusdem temperamenti participes humani corporis

columnae, pedes inquam assurgant, atque adeo totus homo a miseria respiret. Venus, ira, furor, indignatio, vinum, studia, vigiliae, labores, copia, inopia nullo ordine continuata, nulla moderatione interpolata, turbidum chaos excitant; et tandem ex summo capitis vertice, ad imam basin haud dubie provolvent. Carolus Piso, Medicus praestans, narrat Iuvenem Italum hoc praecoci malo afflictissimum, omnis usu veneris vinique repudiato, intra triginta sequentes annos stimulum arthriticum postea sensisse nullum. sapiet, quisquis credere audebit. Quod si Medico suadente camphoram, aeger amphoram rapiat, quasi male intellexisset, in suam libidinem affectans surditatem: is enimvero, magnis passibus, properabit ad nullos passus.

XXII. Unde proveniat, quod multorum Podagra, ne quidem sobrio victu expellatur.

AUDIAS nonnumquam queritantes aliquos in hunc modum. Me miserrimum. pro iniqua Fata! Quid faciam? cuius opem implorem? Eheu! cum nimis tenaci hoste luctor. Aetatem nondum inclinatam agito. Ceterorum membrorum usus

viget. parce vivo. utor vino diluto. praeceptis Galeni ad nutum obsequor, valetudinem meam curo diligenter. nequiquam. Podagra mea, contra genium naturae suae, cum sedentariam vitam profiteatur, in circuitu ambulat, velut impii. Vix abiit: et mox redit, dolor actus in orbem circumfunditur. frustra medice maceror. si emendari non potest, quod patior: at aliqua voluptate decipi poterit. Manibus et pedibus in Saturnalia ruam. ut sciam, quo merito manus ac pedes luant. Desinam esse frugalis. Non prodest diaeta. prosit ergo Flacci Horatii diota, utraque ansa corripienda, pereamus splendide. hoc est, suaviter et fortiter. suaviter bibendo, fortiter ferendo. Mitiora consilia, o bone vir. soli amant esse infelices, qui desperate furunt. Quereris Podagram redire. [(transcriber); sic: ] at etiam alii morbi redeunt: calculus, hydrops, pleuritis, icterus, nescis Oraculum Sulmonense?

Non est in Medico semper, relevetur ut aeger:
Interdum medica plus valet arte malum.

Lapilli ex cumulato sabulo succrescunt, veteres dolores renovaturi, Idem in Podagra obtinere putes. Nisi enim faeces a fundo vacuentur; salque volatile permixtum a sanguine separetur; calore hepatis ac stomachi una restituto: incassum tristibus aut pretiosis medicamentis, sudore, aliisve modis corpora purgabuntur, quasi adversus Podagrae insultus duratura. frustra sectiones venae iterabis: quia corrupti cruoris cisterna exsiccata non est: et malum intestinum in sede sua regnat. Quam in rem, ut ex simili vim argumenti conicias, memorabile exemplum recensere non gravabor, hisce oculis visum. Iuvenem, ante quam in Societatem nostram adlegeretur, in Galliis periculosa febris invaserat: in speciem curatum; certe autem ex integro non restitutum. Ecce enim, in medio Tirocinii cursu, inextricabilis se morbus aperuit. funesti livoris notae, totum corpus ipsumque vultum occupaverant, non sine horrore aliquo aspicientium. Landsperga mittitur Monachium. Georgius Krempsius Collegii Medicus, vir experientissimus (cuius singularem veramque laudem, paucis comprehensam habes in Glor. Medic. [Abbr.: Gloria Medicinae] Sat. VI.) simul atque maculis interfusam cutem, totamque faciem notaverat: ilico venam laxari iubet viso pure, quale tantummodo foedum quasi de cribro parce stillaverat; quum intelligeret

massam sanguinis infectam esse; eandem venam bis terve solvi, mandat. denique nihilo meliore manante tabo, super saniem, per Hecaten exspuens imperat vice bis dena rumpi, interea meditabundus ac fremens inambulare. Linquitur Iuvenis aeger animo, tenebris oculos praecingentibus. Casu alter Medicus in Aula spectatissimus intervenerat. aspicit horrens, et exclamat: Quid hoc? quid agimus? quid patimur? emissam sanguinis copiam sequitur anima. iam in labiis sedet exspiratura, ocius odores, unguenta, rosae, balsamum. Quae est Ista prodigalitas? ne quidem limaces absque omni succo, etsi non optimo, nempe tamen suo vivunt. Hoc est carnificem agere, non sospitatorem. Tunc enimvero alter, graviter et modeste: Parcius ista o Frater: (hoc amoris honorisque titulo, multo ante animorum studiorumque coniunctio, familiaritatem imbuerat.) Utique praesenseram, aliquod deliquium hanc exinanitionem secuturum neque ignoravi, ita phlebotomiam instituendam esse, ut tamen anima conservetur in corpore. Tu vero disce: hunc quartum et vigesimum esse, quem isto curandi modo sacris manibus eripiam. Addidit subinde causas existimatae temeritatis suae, sive potius virilis propositi. Quando enim omnem cruorem vitiatum, inquiebat, veternus quidam in coactam saniem pavit [(reading uncertain: unreadable)] , ut sani nihil appareat; ad extrema, hoc

est, strenua remedia veniendum est: nec plus sanguinis relinquendum in corpore; quam sufficiat Animae servandae, et tantum non ex domicilio suo evolare dubitanti: Quantum scilicet mellis parcis apibus, per hiemem relinquimus; ne fame pereant. Nam quidquid hoc casu posito medicamentorum sumptuumque ingesseris, in ventum et miserum truncum corporis effudisti. Cum sontica vis reliquiarum praevalet; et in pus ingesta, quasi anancaea ubertate convertat. Quidquid egeris, actum erit. Haec ille. Idoneis deinde liquoribus, vino praesertim generoso roboratae sunt vires. repletae venae ea mensura, quae reliquam pestem bonitate superfusa superans excederet, atque domaret: totum immo hominem iam sandapilae debitum, expulso contagio, in novum vitae florem converteret. Quid multis? convaluit egregius Iuvenis; vidique sanissimum, et multis postea annis superstitem? etiam Sacerdotio inauguratum. Ceterum integra valetudine restituta; cum cenula sospitatoribus parata esset; iamque soteria biberentur: Krempsio iucundum erat, fratrem risu amoeno traducere. imitabatur alterius horrendum clamorem ringentis, et prae stupore vociferantis: aegrum sic curari, ut quam mox ad plures mittendus videretur. Ut proximus capulo est! ut carnificem egi! citaret iam vespillonem suum, et provocaret ad feretrum.

Alter, quamvis inter vina molliter exsultans, ideoque vitra saepius increpitans, obstupescebat tamen adhuc in confinio praeteriti horroris, et felici audacia curantis. interdum in Patientem inspiciebat, hilarisque curiose mirabatur, conclamatum adhuc vivere: et se gaudebat tam insolito metu fuisse perculsum. Sanatus autem modeste annuebat, ignorans, quid disceptarent: ut qui caligine lumina obvelante, in mortuum iacuerat. At certe haec melior hilaritas non sicce rixantium: quam si Medici saevissima aemulatione accensi, in aegri perniciem, semet exurant. Quod mihi contingere memini.

XXIII. An Thermae podagricis prosint.

Caute Baianos Sinus accedas. Naturalis virtus nimio aestu, vel frigore, labes actatur: illosque defectus continuo stomachus ac hepar sentiunt. inde colligas, ex subterraneis metallis procurrentes aquas, secumque vim praefervidam trahentes, rapidis vaporibus plurimum obesse. membra enim maxime necessaria torrent, exsiccant, et nativo vigore privant.

XXIV. Quae efficacissima remedia ad praecavendam vel propulsandam Podagram.

Tria periti memorant, maximo emolumento comprobata; semet Trium Gratiarum numero, et quasi nodo constringentia: parem medendi virtutem sortita. ut paene nescias, quodnam ex iis dignitate et efficacia praestet. Primum aiunt esse S. Inediam: Secundum, Inediam: Tertium, Inediam. Vid. Poem. num. 70. de Pecchio Cisalpino. Prudentiores vero Medici, quorum Ars non sola fames est, cum Hippocrate sanitatem ab inedia et satietate distinguunt: neque concedunt omnes morbos ieiuniis exstingui. Itaque, quamvis cibos digeri difficiles, ut pavones, fumidas, salsas carnes, aliaque huius nidoris edulia vetent: Podagricis tamen epulaturis, tam in coena, quam prandio, quattuor omnino honestissima fercula permittunt, impune sumenda. Primum [(transcriber); sic: ,] ferculum, pisa et olera: Secundum, olera et pisa: Tertium, olera cum pisis: Quartum, pisa cum oleribus. Quae profutura impensissime commendant Medici Pythagoreae factionis. nam grata quaedam in iis varietas palatum oblectat: et nimia

sagina stomachi non onerantur. I nunc, et Hippocrates eremitas hoc saeculo [Orig: seculo] desidera.

XXV. Pallida an alba Cerevisia Podagricis sanior.

PAllidam commendat usus vulgi, sani et integri. nec lupulum obesse putes, quia caput petit. neque enim propterea statim arietabit in pedes; si cetera non desint: ars, sumptus, copia, labor subigens hordeum; non per grana numeratum; sed ad iustam mensuram pinguedinis requisitae. talis enim potio delibuta, quum Ceres amica sit Homini; naturam roborat, (quippe frumentum) stomachum fovet, corpus alit, vires auget, bonum et copiosum sanguinem assuetis sufficit. Albam cerevisiam, et ideo Podagrae stimulos evadere cupientibus, quia candor felicitatis omen et signum est, albam inquam placere intelligo: quippe Medicis suadentibus. Si bibatur florida, benignis sideribus cocta, pollens, defaecata: qualem ante quadraginta annos tempora tulerunt, tamquam utilem indulserim; praesertim stomachis ferventibus. sed ubi invenitur iam talis? sive alba, sive pallida, tam in urbibus, quam pagis.

XXVI. An usus Tabaci Podagrico conveniens, suadendus, necessarius.

Longa Disputatione non est opus. Lege Satyram nostram, contra abusum Tabaci. et Sat. xx. In gloria Medic. Qui hanc herbam Panaceam vocant, necessario concesserint utilem esse. Ego non video. quid usus fruticis vere Brasili moderate adhibitus nocere possit. Sin ex Hannoviae agris maligna ingruens tempestas, maceratum germen salsugine ac mirabili garo, et nescio quibus Medeae sucis conditum, fumo caustico inundaverit caput; corruptis visceribus, feralis veneni vis et pedes sternet. fateor: hoc quidem modo, inutilis truncus omni morbo liberabitur. Atqui [(printer); sic: Atque] vix iam melior herba ubique prostat. Tabacum pro Ferino (hoc nomen celeberrimum) venditur: praeter Brasilam barbariem Ferinam, ac diram acerbitatem, et vim occidendi homines, Brasilo more, nihil virium habet [(printer); sic: habent] .

XXVII. Ubinam plures Podagrici dentur; in frigidis an calidis Regionibus.

Respondeo: in Temperatis. paradoxum hoc videbitur. ratio tamen ex Geilfusianis principiis deducenda est. Nam nimius calor Congenses, Abyssinos [Orig: Abissinos] , Cafres, Peruvianos immodice torret, et excoquit; ut nihil aut parum subfidat in plantas. Sauromatas vero Thraces, Scythas, Grienlandos, quos vocant, Tauricanos, Concanos (adde, si vis, et Polonos, ut indagavi) et quemcumque Populum Polo arctico natalis dies propius admovet; Natura etiam calidissimis stomachis munivit. quo salvo, salva sunt omnia. assuefacti frigoribus omnia concoquunt. Durantur laboribus, et hiemem in pellibus suis contemnunt. Deliciae ipsis sunt, a quibus nos delicati abhorremus. Ad hos Populos, putas, mollis et sagax, et tenera, et ingeniosa morborum Regina Podagra divertet? nempe quibus condimentis inescabitur? quibus illecebris? rigore nivium? ursorum venatu? per concreta glacie flumina? Itaque verius Podagra, ne quidem in Amazones nivibus assuetas audax, viros aggreditur, in temperata Zone, sedentes sub vite et ficu, et poculis indulgentes.

Quercum glandiferam refugiet. populum, potantibus umbram praebentem, amabit. Videbimus, inquam, hoc tormenti genus grassari in plagas somnolenti teporis: plerasque Europae partes pervadere: ubi male vivitur, et bene bibitur: cenatur mane; noctu ientatur. peregrinis mercibus onerantur lances: ipsae deliciae prae copia luxus desipiunt. Quis stomachus, quae palus Maeotica, quis lacus Acronianus sufficiat capiundis tot nugis!

XXVIII. Quotum Dignitatis gradum inter acutissimos morbos obtineat Podagra.

Sunt variae lectiones. periti tamen Medici Tertium designant. primo loco statuunt morbum Colicum: ex quo Volvolus; qui, ut Basiliscus inter Serpentes, regnat: intestina anguium more implicans, et in Orbem convolvens, unde et funestum nomen habet. Secundo ponunt calculum, Ater an albus sit, haud interest. uterque damnat, et damnandus est. Tertio Podagram. Dentium dolorem, aut alia fodicantia, vix umbrae honore comparata, dignantur. Cetera catharmata praeterimus. utinam nos et ipsa praeterirent.

XXIX. Cur Feminae visco Podagrico numquam, vel rarius capiantur.

Aliis hamis Natura corrupta innexuit, haud paulo deterioribus. Ut autem scias, capitur et iste tener sexus nonnumquam pedibus: quando praesertim omnem pudorem exuit. Deinde, quid miraris mulieres non laborare pedibus. plerumque capite laborant. Podagrae cephalea succedit. plus satis hoc mali est. num omnia miseriarum exempla in puerperas transferes? memento et te ubera suxisse. Ad haec multis premuntur morbis: quorum nec sensum viri habere possunt; vix nomina sciunt. ut ne omnibus opprimantur; provida Natura menstruo fluxu iuvat. evacuationes Luna procurat. ut adeo monstrum sit Podagra imberbis: quamvis maius videatur muliebris glossagra: qua laborantem feminam, censeam ego statuendam esse in Templo Sigaeo, in ara principe Harpocratis, cum vitta et peplo maiore, et cesto conspicuam: ut ture et odoratis vaporibus colatur. adeo morbus ultimo nominatus, ne quidem Virginem dedeceat. Ceterum, ut supra annotavi, et Poema commemorat, num. 44. exempla non desunt matronarum, magnifice et regaliter dolentium. Nam

quae viriliter bibunt, viriliter peccant: nautarum quoque robustas nequitias viriliter imitantur: cur non et viriliter luant? stolata verecundia prorsus extrita cur non audeant inter Podagricos etiam consulatum gerere? maxime in illo senatu Caesaris Caligulae, adlegentis et feminas. in hoc nostro tanto magis, in quo nullis nisi fractis pedibus itur in sententiam. sed ubi suffragium? calculus dabit. qui nephriticis et podagricis doloribus ordinarius comes haeret. Seneca Philosophus nihil magis queritur ac miratur in suis epistolis, quam Romanas Heroides, virorum vitia virilibus morbis aequare. Iuvenalis noster, Amazones Latii, ad palum in armis se militariter exercentes, etiam militariter irridet.

XXX. An Caseus suadendus vel permittendus Podagricis.

Nequam minime, id est, caecus, sterilis rancidus, mucidus, stupidus, flaccidus (pulchra [Orig: pulcra] epitheta!) in duram plumbeae laminae formam pressus: denique exsucco suberi, quam molli butiro similior. ex adverso bonus, uberis sui memor, Hollandiam aut Parmam

redolens, quid noceat? profuturus utique, si parce sumatur. talis corriget faeces, non cumulabit: neque in coagulum humores congeret, sed digeret. Quotum tu mihi Helvetam aut Batavum ostendes ex caseo Podagricum? esto, ductilibus offis innutritum in illa terra, ubi de vaccis Alba ligustra cadunt, vaccinia nigra leguntur.

XXXI. Macri an Pingues, Paroxysmis arthriticis sint magis obnoxii.

Quid me sollicitas captator importune? pro utrisque scripsi. In Agathyrso Stropha XI. XII. et XIII. ferociter intonant [(printer); sic: intotonant] , nescio quid adversi Antagathyrso denuntiantes. Sed, ut verum fatear, si ad experientiam provocemus, praesagia illa pingues non magnopere percellent. Videmus graciles et crassos sonticis humoribus aequaliter affligi. Quid? et hoc in confesso est, Macilentos, calidiore Podagra frequentius torreri, prae adipatis: quos frigida, ut vocant, seu stupida potius, totos in cella facit elanguescere, sine magno, saepe sine ullo doloris sensu, viro digni. Unde hoc imbelle beneficium? masculo felle carent. quod effusum in macris accendit sanguinem, et vehementiores cruciatus interfusum

excitat. quales perquam obtusi Pingues sentire vix possunt. ergo feliciores hac parte censebimus? hactenus. quid tum postea? ea propter nemo sanus, pro mediocritate honesti corporis, foedum abdomen paciscetur Ulterius progrediamur. Quot alia diversi generis mala, ut ne dicam omnia, infelices cucurbitas agminatim onerant! Tu Crasse, superbe miseraris Macros, quorum plantam stilla humanae calamitatis momordit nimirum, quia gressum sistere coguntur, et intra cortinam quiescere. Atqui pingues Pansae, vel sanissimi passum aegre moliuntur. Quale spectaculum populo praebet inambulans Trimalchio, ex macello vel dolio domum tendens? cuius inflata facies tumentibus buccis provocat ventos; et, nisi fallor, flabra saepe vincit anhelitu. Quale prodigium, homo triplex mento, simplex mente! considera, si potes, trutina, expende. Corpus immane gravat terram. aer respiraturo vix sufficit. aqualiculus gestatur in funda. venter sine fundo est. vallatur latus vix decempeda [Orig: decempedâ] metiendum. femora quotidie [Reg: cottidie] crescunt in spatium [Orig: spacium] , poplites nutant: genua labant: surae turgent, mulctralibus Helveticis pares, Quale spectaculum! malis Podagricus serrae tuae incumbere, et Carmine frui, quod contra Sallium Gintrionem exaravi, Valete viva cadavera. Salve macer Podagrice. utcumque miser: non tamen miserrimus. aspice sodes Colossum terribilem,

adipe velut caemento coalitum; sibi graviorem quam aliis, Quoties in somnis occurrit visus Simon Gerlotius in speciem popae figuratus: credo alteram Nabuchodonosoris statuam oculis obiici, scilicet illam Podagra prosternet! immo vero parvus lapillus ex renibus decisus, Calculus nominatur, deiciet, confringet, obteret.

XXXII. Torvos an bellos, sive venustos Podagra saepius invisat.

Tros, Rutulusve fuat; nullo discrimine agetur
.

surae pulsanti, metabitur rusticus aliquis torvus; hoc est, durus, hispidus, quernus, etc. Ausim dicere, et stipulata manu vovere exspectationem eventus, meo periculo: Venientem Podagram quantavis maiestate succinctam eludent, nodosi quoque longe maiorem nodum, ipso Gordio Phrygiae intricatiorem fortassis opponent; integra corpora pro frustillo. Scilicet Podagra, delicata Domina, amabit pilosa crura horridi Menalcae, aut Mopsi e pascuis et glaeba, in casam glandiferam eluctantis. cum ambo ab informis ursi mole vix vel ne vix quidem distent? Enimvero cupidius stringet pedes eburneos, teneros, niveos, leves [Orig: laeves] , vino et lacte lotos: praeterea curru vehi, vel olorinis velleribus incubare solitos.

XXXIII. An pro fatuis habendi, qui Podagram curare praesumunt.

Minime vero. quotidie [Reg: cottidie] nascuntur Achilles adversus Hectorem. fit via vi, clavus clavum, clava clavam pellit, ceterum nodosam Podagram expellere conantes, certum est, saltem aliquo nodo impediri.

XXXIV. Quae Podagra superbissima.

Abiectisima, demisissima, quae non tumet, non inflatur. Paradoxum et hoc videbitur. ita tamen se res habet. Nam fastu in se recondita, neminem timet: omnes despicit: nullum Medicum curat; a nullo curatur, tanto enim acrius malitia intenditur, quanto secretius coquitur. Ut hanc Furiam Dii Deaeque! quae autem tumore pedis se prodit, quae inflatur; quasi libellum supplicem ad genua demittit, pro hospitii licentia: adesse indicans, quam conduxissent, haec omnem aversata hypocrisin, nihil simulate agit. Dignatur etiam mansuescere. ipsis Chirurgorum emplastris se submittit, clementior est, et mitius titillat.

XXXV. Inter Podagricos quis fortissimus.

Aliud Paradoxum. Enervis. talis enim quam maxime laborat. ne Hercules quidem tantos labores exanclaverit [Orig: exantlaverit] . Nam Podagra, quae calcem trudit, et Nemeaeo leone ferocior, et apro Calydonio saevior, et hydra Lernaea feracior est. Superi! quis Alcides

hoc monstrum domet? frustra Podalirius atque Machaon oppugnent. ipsius Apollinis Pythii pharetra, omnium archiatrorum clava desperat.

XXXVI. Cur Podagrici plerumque loquaces.

Quia cum pedibus ire non possint; linguae motu saltem gaudent ambulare, quasi vicariae [(printer); sic: vicaria] . Dictum Alphonsi Regis Aragon. Pace tanti Monarchae: Podagricis nemo magis mutus. Nulla facundia quamvis nervosa, inque suos Articulos distincta, immensi doloris vim satis exprimunt. Postquam peroratum est: post longos singultus et questus; post Ciceronianum illud perhorrescere et Dixi, non sequitur alius affectus sive motus Auditorum, quam risus. nemo miseratur.

XXXVII. Cur Podagrici, ut plurimum, ceteris ingeniosiores.

Hoc Carmen declarat num. 64. Paucis Quaestionem expedio. Caput habent serenius: crassis vaporibus, qui alioqui cerebrum obfuscarent, deorsum in fulcra

humani corporis decidentibus, quomodo videmus, Euro flante, montes clarescere: qui nebulas et uliginosas nubes valli reddit.

XXXVIII. Cur solacium [Orig: solatium] Podagricorum ligata oratione compositum.

Hactenus de Podagra medice, ad Poema progredimur. Cur solari miseros exoratus, vorsa maluerim uti, quam prosa, causas accipe. Pharmacum aegro convenire debet. scripsi Podagricis, hoc est, pedes habentibus, sed, pro dolor, vinctos, ergo conforme et aptum munus offero, Carmen, vinculis Heliconiis pariter illigatum. Pedes habet, sed iis, non ut exsultans Oratio, per spatia camporum libere fertur, more effrenis equi imitari iubetur Podagricos, quos adit: et, ne saltus faciat, invidiose tarditatem aegris suis exprobrando [(printer); sic: exprobando] ; astringitur numeris, retinetur metro. Metaplasmis et caesuris coercetur. Nullum versum patior ultra sex passus progredi. quemvis mensura unius pedis circumscribo. sic speramus Podagricis placiturum, quibus etiam aures horrore tinniunt, si celeritatem aliquorum inusitatam vel sibilo famae percipiant. Audi festivum epigramma Bernardi Bauhusii S. J. lib. IV. Gambarae aenigmaticam Quaestionem proponit solvendam.

Oedipodem quaero. dic tu, bone Gambara, quis sit:
Qui manibus pedibus non caret, atque caret,
Vellitur, ut video, iam nunc tibi gausapa barbae.
Mordes labra, ungues rodis, et usque taces.
Nil opus est, misere silvam te vellere barbae,
Infestoque ungues rodere dente tuos.
Dicam ego, sed Davus. tu corrige si sapis ultra:
Oedipodionio magne vir ingenio.
Qui manib' [Abbr.: manibus] pedibusque caret, qui non caret, ille est:
Quem Chiragrae et Podagrae serra Tyranna secat.
Aspice scripturum: manibus caret. aspice iturum:
Heu, nequit, ad mensam et pocula truncus adest.
Sed quoties serrae redeunt; quotiesque dolendum est:
Heu, misero neuter pesque manusque deest.

carentibus pedum usu, ut ambulent. abundantibus, ut doleant. eligant ex nostris, si qui utiles, defectum propriorum deficientium suppleant. non offero grallas, cothurnos, sculponeas, perones. soccis ludimus. Laneas et sericas crepidas dolentibus subicio.

XXXIX. Cur Auctor Poema suum, Lusum nuncupat,

Nam cur seria obtrudam, plus quam seria patientibus? Cui bono tetricum Carmen usurpassem? Cum monuerit Salomon:

Date siceram maerentibus, et vinum his, qui amaro sunt animo. bibant, et obliviscantur egestatis suae, et doloris sui non recordentur.

dabit Poetica? Lusum itaque voco, quia lusi. LUSI: quia noveram, multas aegritudines, Musico concentu, si non omnino tolli, saltem mitigari. LUSI: quia cum intelligerem officinas Pharmacopoeorum deficere; censebam necessario aperiendam esse apothecam Eutrapeliae, ab Apolline Medicorum et Poetarum Praeside, in Parnasso instructissimam. Quidquid eruditae venustatis crescit in Phocide, delibatum, iustaque temperie mixtum coniecimus in pedes, quibus Carmina utcumque ambulant; Podagrici utcumque stant. LUSI in illorum gratiam, qui dignissimi videbantur honestis delectationibus refici. Multi de Re pub. [Abbr.: publica] optime meriti, consiliis utiles, prudentia clari, literis exculti: cumque acerbissime doleant, amoenissimi tamen sunt, et si altius cum Socrate philosophantur, ea facilitate incubant sanctissimae Apathiae suae; qua Sardanapalus plumis suis. LUSI denique et mihi. Seram vitem, et inde non bibam! coquam placentas, et nullam gustem! Quasi vero fidiculas (olim Tormenti genus) in pedibus prurientes non sentiam! Equidem numquam cuppedias tales fatiscentis naturae desideravi, ut tamen experior; obtruduntur gratis, vespertina crepuscula inclinatae aetatis, subobscuros ignes minantur. vereor, ut ne plena nocte, infestus Orion, Stellam unam alteramve nocentiorem, excusso femore, in pedes diffundat

meos, tum demum vehementius, et Podagrice arsuros. Ab anno quadragesimo primo sulci aliqui ducti sunt: numquam experior obductos. prout tempestas est vel pabulum, semper aliquid circa nervos garrit. sed et hoc scio: sementis ludentium stimulorum, solet denique in iustam messem adolescere. sacer sim: nisi, dum haec scribo, transcurrentes igniculi primores digitos pedum lambant, tu fortassis blandiri dicas.

XL. Sed cur Auctor Poema suum, lusum Satyricum vocat.

Ergo ferenda erant ludibria Burchardi Sallii Gintrionis! [transcriber: Iuvenalis 1, 1]

semper ego Auditor tantum; numquamne reponam!

XLI. Cur autem Fragmenta appellat.

Multis de causis. Questus ipsi Podagricorum, in paroxysmo eiulantium, interrupere mihi saepe filum. dum miserans ausculto, aut auscultare videor: dum consulo, et medicamenta exquiro; recisum quandoque Carmen mansit titubatis pedibus. Nonnumquam etiam, ut homo morosus sum, neque affectuum expers, vocibus quiritantium vel obstrepentium mihi, undeunde offensus indignabar. ergo metrum abruperam. quo impetu abruptum fuit, haesit. sed et multi Podagrici nullum cum litteris commercium habent: quod solacium [Orig: solatium] sensuri ex Poemate continuo, quantumvis in vernaculam verso? nisi inassueta, numquam interrupti fluxus, sive furoris, pertinacia frangatur: et Heroici Carminis maiestatem ad captum non Heroum, accommodem. Cautio fuit. solacia [Orig: solatia] membratim partitus sum. Quod uni displicet, iuvabit alterum. In humanis rebus nihil frequentius. integrum convivium non uni gulae paratur. sumit sibi quisque, quod sapit. Accessit, insipidi et ridiculi Calumniatoris Podagricorum, ferocia. nugator amarus turbavit venam meam, et aliquoties stitit. hinc vacuae lacunae: et cessatio. Repente iterum consurgens

in Momum abripior, quasi propositi mei oblitus. refuto, stimulo, vexo, ut possum, et meretur. instar Achillis post terga [(printer); sic: terra] cadaverum truncos relinquentis, secui aciem Burghardi multis argumentorum fragminibus, in spectaculum Podagrae defensae relictis. Palmaria autem fragmentorum causa haec est, altius deducenda. Nollem hoc iatricum Poema, ut ante oculos compositum iacet, uni pedis affecti membro totum; sed frustillatim, mode hoc, modo istud libelli medicantis folium applicari; ut et altero die in subsidium aliquid restet [(printer); sic: restaret] . Cum enim chartae natura sua vis insit ad refrigerandum idonea: narcotica vero vehementius adhibita, rigore suo plus noceant, quam prosint: noluimus nimio stupore constringentia una mole obtrudere. ea tamen, temperamento libratae sagacitatis, carptim ex papyro sumpta, non putavimus nocitura. Itaque hoc volumine utendum distribute, sicut emplastris in frusta [(printer); sic: frustra] concisis, per partes, neque omnia statim, et uno impetu, prodigenda sunt folia. quibus tamen eam vim botanicam, ex Heliconis herbis atque floribus collectis, incoctisque impressimus; ut adiecta ceteris Galeni medicamentis, praesertim Geilfusianis, si in tempore ex voto nostro, admoveantur, non modicum levamen aegris speremus allatura. Frigida calidis, calida frigidis miscentur; qui ex sententia Gregorii Magni optimus

curandi modus est. Podagrici biliosi, ad stirias et algorem se recipiant. Fratres frigidi, ad focum stimulantibus utantur.

XLII. Cur solacio [Orig: solatio] Podagricorum Stoicas consolationes immiscet?

Ratio in promptu est. Quia Podagricis, etsi Philosophis, vix licet esse Peripateticis. Ambulationum per Academica Lycea oblivisci, dudum morbus coegit. illorum Cathedra, lectica est. Maluimus ergo a sedentariis tribulibus, utpote propter communia studia, vitaeque consimilis societatem faventibus, honesta solacia emendicare: digna fortibus viris, et eruditis auribus, Pueri, cuppedias dulciarias amant. Archipodagricis Heroibus, solidum cibum non nisi Archistoici dabunt.

XLIII. [(printer); sic: XLII] Cur nullus Medicus producitur in scenam apio, Myrto, laurea Salutari coronatus?

Qui manus pedesque tophis gemmatos, carbunculis suis exuerit, Podagram stirpitus evellendo; inveni neminem. de nullo legi. [(transcriber); sic: ] paucos puto inveniri. nullum scio.

Pollicitis doctus quilibet esse potest.

ELENCHUS Quaestionum et Problematum.

1. De Titulis Podagrae. 2. Quid morbi Podagra, ex Medicorum sententia. 3. Quae causa Podagrae. 4. Ex quo Humore potissimum creatur. 5. Quid Chymici sentiant. 6. Quae sententia Geilfusiana. 7. Nullane assignari possunt Prognostica, sive indicia venturi morbi; quibus observatis praecaveatur, propulsetur. 8. Cur odiosus humor membrorum iuncturis se familiarius insinuat. 9. An Podagrae labes affricari possit. 10. Quid sit, ex traduce, Podagricum esse. 11. An Podagra a Themate Nativitatis astrologico pendeat. 12. An dentur gradus Podagrae. 13. An fuerit humor Podagricus, qui Auctorem Anno saeculi [Orig: seculi] huius quadragesimo primo torserat. 14. An omnis Podagra sit desperata, et insanabilis. 15. Quaeritur iterato et serio, an Podagra curari possit. 16. Quae autem medicina tandem Podagriciis, ex sapientum consilio, suadenda.

17. Quaenam illa cura Antipodagrica Geilfusiana, tam nobilis ac praesens, in Libello recens edito: cui Titulus; Trutz Podagram. 18. An Podagra per transplantationem, ut quidam volunt, curari possit. 19. Frigida an calida medicamenta, Podagricis usurpanda. 20. An in cura Podagrae, aliqua sit habenda ratio alimentorum. 21. An omnibus Podagricis usu vini interdicendum. 22. Unde proveniat, quod multorum Podagra ne quidem sobrio victu expellatur. 23. An Thermae Podagricis prosint. 24. Quae efficacissima remedia ad praecavendam vel propulsandam Podagram. 25. Pallida an alba cerevisia Podagricis sanior. 26. An usus Tabaci Podagrico conveniens, suadendus, necessarius. 27. Ubinam plures Podagrici dentur; in frigidis an calidis Regionibus. 28. Quotum dignitatis gradum, inter acutissimos morbos, obtineat Podagra. 29. Cur feminae visco Podagrico numquam vel varius capiantur. 30. An caseus suadendus vel permittendus Podagricis.

31. Macri an Pingues paroxysmis arthriticis sint magis obnoxii. 32. Torvos an bellos, sive venustos, Podagra saepius invisat. 33. An pro fatuis habendi, qui Podagram curare praesumunt. 34. Quae Podagra superbissima. 35. Inter Podagricos quis fortissimus. 36. Cur Podagrici plerumque loquaces. 37. Cur Podagrici, ut plurimum, ceteris ingeniosiores. 38. Cur solacium [Orig: solatium] Podagricorum ligata oratione compositum. 39. Cur Auctor Poema suum, Lusum nuncupet. 40. Sed cur lusum Satyricum. 41. Cur fragmenta. 42. Cur solacio [Orig: solatio] Podagricorum Stoicas constellationes immiscet. 43. Cur nullus Medicus in Scenam producitur apio, myrto, laurea salutari coronatus,

SOLATIUM PODAGRICORUM. LUSUS SATYRICUS, ADVERSUS BURCHARDUM SALLIUM GINTRIONEM, CAUILLATOREM.

I.

Demens. qui sacros Podagrae temerare labores
Ausus es, et foedis Dominam proscindere dictis.
Illa Iovis magni nurus est: quia filia Bacchi,
Ex Diua Cypri tota inde propago nepotum.
Morbi alii putribus caussi ex fomite nati:
Hunc produxit Amor, blandaeque licentia vitae.
Non est progenies flauae miseranda, vel atrae
Bilis; nec diri trahit ortum ex faece catarrhi.

Liber et alma Venus morbum hunc ex vite creaverunt.
Si tamen est morbus. negat Antricellus Iopas.
Dum persentit enim stimulos, et vulnera serrae
Urentis; vinum medicos deposcit in usus:
Impletosque trahit cyathos laetissimus aeger,
Uxori trepidae, et carchesia crebra neganti,
Non sine consilio, saevum persuadet acorem
Haustibus imminui. (spatiosi astutia ventris!)
Sic madidos soleis saepe aspicit, et fruitur Diis
Iratis. quia triste nigrum soit vertere in album.
Album sive rubrum, nil refert, haurit utrumque,
An Podagra tali quidquam pote dulcius esse?

II.

Iuppiter, ut perhibent, qui fingunt multa locuti;
Nectare cum potus de mensa surgeret! ictus
Offenditque pedem, ac doluit, puditque notari.
Duxerat ingentem plagam. Tunc caelicolum Rex
Sanxit: ut Heroum posthac dolor omnis ad immos
Deflueret talos; siquis diuinus haberi
Vellet et insignis: Baccho decreta probante.
In Diis primus erat Vulcanus; qui pede recto,
Claudus adulator, nunquam fuit usus utroque:
Patris ad exemplum. Sed cum fera bella Gigantes
Instruerent, sursum iaculati saxa; cucurrit
Nequidquam simulans, malleo post terga relicto.
Posse videbatur volitare per aera more
Alitis. usque adeo velox timor addidit alas.

III.

Occupet extremum scabies, pannosaque febris.
(Gintrio, quid culpes, iamiam importune videbis.)
Morbus hic induitur gemmis, et torquibus aureis:
Armillasque gerit manibus, colloque Smaragdos.
Non est communis lixis, vulgoque frequenti;
Cerdones refugit: nec de lodice paratur.
Maecenas te laute petens, multumque supine.
Seligit aulai thalamos in turribus altis:

Auratumque habitat, vel eburno ex dente lacunar.
Pensilibus vehitur (tu Gintrio ringere) rhedis.
Fulcitur plumis, et pulvinaribus albis
Viue diu infelix, morbo indignissimus iste.

IV.

Haec mihi persuadent pensanti commoda, non tam
Esse male Opdagricis, quam Sallius ore canino
Arguit. utque probem, Livornum in olore cubantem
Convenio, quid amice vales? cane peius et angue.
Quomodo? distringar. Sunt vincula forsan amoris
Serica. Dic; restes. inclusus verminat ignis,
Et furit, et totam pedibus superingerit Aetnam.
Phantasus hoc dictat malesana in somnia natus.
Quaeso: non ulules adeo, quasi culleus [Orig: culeus] arctet:
Quippe hic mordebat vero cane peius et angue,
Ardeo. diuine. pollex discerpitur astu:
Diuine. Ah uror! diuine. tendimus ultra!
Vis ut nulla virum, non ipsi exscindere possint
Pergamei et Coi: vivis sub caesare Morbo.
Accusas Podagram, quum sit mirabile donum.
Ardeo. titillat diuini flamma caloris:
Qualem de coelo fertur rapuisse Prometheus.
Ut Dii te rapiant glacialem ad Caucason usque.
Si mea non ficte tibi sors placet; accipe partem.
Ah! non sum dignus tam grandi munere Diuum.
Non est in votis hominum sors ista locata,
Sed Fatis, Fato regeris: tibi Fata ministrant.
Quod mulcet, Fatum est. tu felicissimus esto.
Dii tibi delicias dederunt artemque fruendi.
Gintrio quod munus daret, ut contingere posset
Fortunae hunc apicem? contentus sorte sua sit:
Vescaturque fabis, et lente, et furfure cano:
Tu lepores et sumen edis, Rhenoque lauaris.

V.

Heu vitae mortisque pudor! tutela vocetur.
Hoc morbo vacuus species iam funeris esses.

Pro Furia! O quid agis Naturae ingratus amicae?
Quam Furiam appellas. poteras dixisse Thaleiam,
Euphrosynam, Aglaiam. Charis est, quam crimine damnas.
Non sinit Alecto hac a lecto tollere corpus.
Carior es. talem nescit dimittere sponsum;
Quem genibus gestit totis amplexa, tenere.
Urit amat, dicas. quae feruida: certius ambit.
Frigida, suspecta est. Signum nullum edit amoris.
Vix tentis illam: non est hoc nomine digna.
Quae tibi singultus parit, et suspiria rauca;
Corque ciet, lacrima [Orig: lacryma] sque ex cordis fonte profusas
Cum gemitu: potiore tibi Dilecta vocari
Iure queat. Sed enim corpus nimis urit acute.
Gaude, Naturae bona consentanea nactus.
Ingenium auritum non fert morbos, nisi acutos.

VI.

At responsa paras, et sic ais. Haec bona si sint
Natura vel fortuna: cur rusticus illis,
Ede, caret? quando longe est his dignior insons,
Integer et rectus. Ne quaeras: Rusticus uti
Nescit, et hoc donum vix una intelligit aure.
Ignorat, quid sit regaliter ille dolere.
Scilicet intrabit Podagrae sublimis Imago
Stramineas casulas, stipulisque mapalia fulta:
Caeruleam ut Cererem confringat, et allia ructet!
Tu sapiens, tu magnanimus, liquidoque Deo vir
Coniunctus, buccisque tumens: qui subdere Gangem
Possis, et plures Indos submittere Thyrso.

VII.

O quam fida tibi, bone vir, quam Nympha pudica
Contigit ex paucis! sublapsa ad crura pedesque
Admitti demissa petit, sponsumque salutat.
Numquid amat? tamen igne cales. tamen illa fauillae
Excitat, et miro stringit sufflamine neruos.
Proinde illam saluere iube: nisi forsitan ipsa
Te iubeat saluere prius: qui virginis est mos

Spartanae; Spartamque offert tibi rite colendam.
Redde vices: blandire, foue: bene habere memento.
Non comedit caepas, et fercula Pythagoraea.
Detestatur olus, porrique comantia sila.
Muraenas, rhombos Tyrrheno ex aequore mauult,
Forsan et anguillas: et siquid rarius exstat.
Pone apros: aliquid plumarum ex montibus illas,
Quos venatores, dum scandunt saxa, ruina
Nobilitant. quoniam melior fit mortibus horum
Praeda nocens: adeoque ipsis praefertur alaudis,
Et mille asparagis. dabis haec ientacula Sponsae.

VIII.

O te felicem, si vincla iugalia seruat.
Seruabit. Securus ames non alter habebit
Riualis. nullus sese interponet amator.
Tu Paris Idaeus, tu Protesilaus es olli.
Legitime ducti. quippe inter vina, choreas,
Oscula. Quot testes adsunt? datus annulus: ille,
Quem caupo, nummis iam deficientibus, aureum
Accepit, toto nuptam mercatus es asse:
Altera siqua tibi est fidissima quamlibet vxor:
Non tamen interius, velut ista, medullitus haeret.
Sunt inconstantes aliae; Lunaeque recursu
Mutatae vario, dubia leuitate vagantur:
Contemnuntque viros, et flammea trita relinquunt.
Haec constanter amat. vix ipsa in morte relinquet.
Illa rogum pariter, post funera, crine soluto
Insiliet, more Indorum. comitabitur una
Euadne Capanea suum, fulmenque reuellet.

IX.

Me torguet coniux. tormentum optabile. fictus,
Immo nullus amor, si non vexaret amantem.
Haec natura rei, pactum hoc est inter utrumque.
Sic conuenistis. standum, aut utrinque cadendum est.
An non sit melior lambens humore pedes, quam
Xanthippe? lotium haec in colla caputque marti
Fuderat. ergo comas radicitus abstulit omneis.

X.

Adde: quod est habilis; formae se accommodat omni.
Vis Podagram? breuis est. Mauis retinere Podagram?
Longa fit, haud ideo generis Communis. (abesto
Gintrio) quippe fidem sanctitam faedere seruat:
(Sicut tu cyathos vaegrandes atque deunces:)
Ante tuae vitae non abscessura peractos
Circuitus.

XI.

Captus sum pedibus. sed non et mente. Suprema
Parte tui felix, extremam despice partem.
Libera mens caelum tranat. Mens sidera voluit.
Quo dic, Mari, pedes? cur haec iactura lacessit?
Non es Schoenobates; non cursor; sed neque textor,
Ad quid opus pedibus? Dromus hos tuus et Geta curent.
Tu quasi vitali residens in puppe quiescas.
Non minus attinges portum, ripamque salutis:
Quam si fluctiuagos tenearis ducere remos.
Currit Atlantiades: sine currere, sedulus urget
Exercetque pedes Baharon. sine texere. fingit
Murdochius, versatque rotam. sine vertere in orbem
Paupertatis opus. nihil instrumenta lutosa
Ad te pertineant. nihilo minus es satur, et Rex
Inter conuiuas. Aliorum quidquid egentum
Nocte dieque labor quaerit; laetatus habes iam.

XII.

Vidi ego perpetuum defixos corpora lecto,
Mercurii studiis, lucrisque operarier aeque,
Ac Mercatores, seu Francos, sive Batauos:
Qualeisve Ormusium ditat, portusque Goanus.
Sepia cum calamo, signisque inscripta papyrus
Rem totam peragunt: domino mandante quieto.
Ut quid enim terram et pelagus peragrare necesse est?
Littera picta potest totum percurrere mundum.
Imperet. ad nutum peregrinas nauita merces
Immensasque tibi, ventis a quattuor, alnus

Convestabit opes. Sic gaza redundat in arcam.
Et vobis mendax ac vilis Sallius aera
Exprobret; ac resides annos, inopemque senectam!
Sed nil curemus momi dicteria, MARCE.
Sentiat ille famem tu turdis plenus et omni
Faetura altilium, post mullos ostrea coenas.

XIII.

Quantum aliqui pedibus faetent! vix hircus olere
Intolerabilius queat, atque occidere nareis.
Caussa, putris massa est, nulloque excocta calore,
At tuus excoquitur sudor; sacrisque subactus
Missilibus podagrae, tantum non balsama spirat.
Quid spirare putas Burchardum? dicere taedet.

XIV.

Anne doles, quod habere pedes Natura tibi det,
Queis doleas? praestat, vel sic quoque habere dolentem.
Hasce tuae fabricae, quanta est, scito esse columnas.
Idolum Dagon, cum fractum, et imagine truncum
Absque suis iacuit pedibus; contemnere coepit,
Qui coluit. gaude. seu, et te scire fateris
Creber habere pedes. Quoties ex arte dolendum est.
(Praescribunt menses) iam iam poneris in Ara.
Tu caue, SANCTA DEI praesens ne destruat ARCA.
Nec contra hanc animi passus molire superbos:
Ne mordens terram recidas, membra omnia fractus.
Hoc age, Caelitibus magnis prosternere supplex:
Inque tua casum nullum umquam [Orig: unquam] sede timebis.

XV.

Marceo. Qui cubat in violis, mollique grabato:
Hunc marcere putem. tu cingeris undique spinis:
Introrsumque rubos persentis fortiter actos.
Morbo illustraris. pugnas, vincisque dolorem
Infixum. perage, et maiora ac digna capesse
Spectatore Deo. Sic aduersante nouercam,
Maximus in media iacuit Tirynthius Oeta:
Versauitque pyram, mortalesque exuit artus.

Huius ad exemplum, quicunque hac sorte beatis,
Viribus et toto connitere pectore contra.
Irruat in neruum trepidantem causticus humor.
Tu ne cede malis, sed contra audentier ito.

XVI.

Non possum pedibus niti. num tanta voluptas,
Per madidum et siccum metiri strata viarum?
Robusta virtute decet, non poplite, niti.
Contemnis pueros equites in arundine longa.
Cur non et quemuis pedibus contemnis euntem?
In sponda recubat Masinellus, quomodo reges
Cocini recubare solent; Brasilique tyranni.
Sublimes in corbe sedent; humerisque feruntur
Seruorum, suauem mandentes dentibus herbam,
Sic et linigeri per sudi regna Canopi
Nigra Sacerdotes portant simulacra, canuntque:
Tergeminumque suo venerantur more Molosum.
Hinc discens aliquid, Diuos imitare sedentes.
Non mouet Idolum sese spectabile: nec tu.
Non ululat. Cur tu latratum saepius edis,
In media Podagrae pompa? compesce furorem,
Et bilem substringe parum. Da mitia verba.
Talem ego si videam: tantum non pronus adore,
Et mecum: hic hominem excedit. Situs iste Deorum est.
Quam bonus et placidus! neque dedignatur adiri,
Palpariue genu! Sese ocyus inferet astris.

XVII.

Est sublimis auis Paradisi, pulchra [Orig: pulcra] colore,
Pulchra [Orig: Pulcra] renidenteis plumas, et ab Iride tinctas.
Sed mirabilius nil contempleris in illa;
Quam quod utroque caret pede. nescia sistere terris,
Taeniola duplici libratum corpus in aura,
Aetherium suspendit onus, contagia vitans.
Non sentis fieri vicinum te Paradiso?
Qui pedibus manibusque cares. modo Daedala virtus
Affigat tergo pennas, ceramque volucrem:
Davidicae poteris tractus aequare columbae.

XVIII.

Musculus irridet. maiore explode cachinno.
Invideat forasse tibi miserabilis osor.
Te videt in thalamo residem decerpere somnum:
Ipse fatigatus trans Gargara mittitur ire
Hinc procul, et furui lucrari frustula panis.
Tu bibis ex auro: fontem illi vasa propinant
Ex vili confecta luto. tua mensa renidet:
Ille ungues rodit. somnus tuus ansere constat:
Ille premit scalas. Stadio decurrere mallem:
Quale Eleus equus radit, vel Olympicus axis.
Ah! cessa. ad mortis metam, quae debita nobis,
Vel tua sella feret. furor est, odisse quietem.

XIX.

Si Solem excipias, et conscia sidera, quorum est
Officium ac genius, gyrando posse moueri:
Si Ventos, Scythiae buccas per inane sonanteis,
Fluminaque in vastum se praecipitantia Pontum:
Caetera amant, ac paene petunt sibi cuncta quietem.
Fraxinus in siluis, abies in montibus altu
Stant fixae radice sua; florentque virentque.
At simul ex gremio Terrae succisa parentis
Ardua pinus abit. casus visura marinos:
Dat poenas arbor leuitatis, et aequore mersa
Naufragium patitur. deflent ea fata sorores
Frondibus attonitis. Nisi me sententia fallit;
Prorsus deliras, quid te cupis, oro, mouere?
Ipse Deus manet immotus,, semperque quiescit.
Ultra aliquod votum est? lecto defixus adhaeres,
Polypus ut scopulo, cognataque spongia petrae.

XX.

Sis licet Hippomenes; tua tecum Atalanta, Podagra est.
Non illam pomo iacti remoraberis auri
In latus obliquum. Sed te remorabitur illa.
Qualia vota facis? Stadio decurrere mallem.
Curre animo potius. festa cingere corona
Virtutis stadium emensus, circumque frementem.

Si desideriis sic indulgere necesse est:
Cur non et pennas corui vel hirundinis optas,
Aut picae? quoniam pica praegnante laboras.
Cur non et gratiis, cur non cupis ire petauro?
Sat cuiuis Natura dedit, si nouerit uti.
Vota parum prosunt. Stultorum est, multa vovere,
Quae data dedeceant. Ut caudam siquis equinam
Optet, et Harpyiae curvatos praepetis ungues:
Ursorumque truces rictus, dentesque luporum.

XXI.

Ausculta. Dictum furis memorabile narro,
Esse sua quemvis contentum sorte iubentis.
Autolyci fratrem lepidum, de gente rapaci,
Forte ad supplicium, manibus post terga reuinctis,
Ducebat lictor, populo stipante, necandum.
Ibat ouans, alacer, robustus Pansa. Fenestra
Prospiciens aliquis decliue podagricus: o si
Dixerat, hasce bases, quae portant hunc nebulonem;
Tam validas, o si plantas donatus haberem!
(Nam cui crura bono bona, sed mox pendula? quamuis
Marmoris Oebalii sint instar firma, vel aeris!)
Furcifer audierat, subito conuersus: et o si
Respondit, nostrum collo mutare liceret,
Dulcis amice, tuo. voto frueremur uterque,
Quisque suo. Ast alter collum retraxit. abite
Ad restim. Nondum huc, inquit, res nostra redacta est.
Sane: si sapias, sic respondebis et ipse.
Alterutro, ponam, pede vel collo esse carendum.
Quis pede non malit? ceruicem demere, durum est.
Haec non continuo truncata repullulat arbos.
Arboris inuersae radix a vertice vireis
In stirpem spargit. Contraria quercus ab immo
Nutritur trunco, fixa radice deorsum.
Hac salua quis enim curet frondeisque pedesque,
Ramosasque manus? poties Cephalea timenda est,
Qua Podagra hec raro, nisi plusquam annosa, trucidat.

XXII.

Non igitur cupias, melioris origine vitae
Praeditus, ad pastum porcorum trudere glandes.
Longe alios fructus a te, qui quaerit et auget,
Conditor exspectat; promptus coelestibus hortis
Inferre, atque illis mensas ornare secundas.
Quam pedibus calcas, terram contemne iacentem.
Carior es Superis. Ideo sublime dederunt
Os animumque tibi, rectosque ad sidera vultus.
Effigiem a pedibus nemo sibi sumere curat.
Dimidium pictus, collo tenus, hoc homo totum est.

XXIII.

Quin etiam tumuere manus. Fortassis avaro
Peccasti vitio: manibusque chiragra medetur;
Furtaque ad articulos vocat ?et numerare iuberis,
Quot tuleris nummos, fraudeis et crimen olenteis,
Pupilli argentum, viduarum lacrima [Orig: lacryma] , pix sunt.
In digitis haeret. Subtracta haeredibus ardent.
Proiice dona manu; chiragramque evaseris omnem.

XXIV.

Nunc age Musa, refer choreas. Quis credere possit?
Opdagrici cunctis Saliari ex ordine palmam
Praeripiunt. quoties agitant, quid castius illis?
Caute subsiliunt: et humo vix calcibus icta,
Mollia suspenso vestigia crure reponunt.
Quos inter melior Savendola: ceu pede nude
Pressurus tribulos, urticarumque maniplos.
Vidimus a podagra surgentem, ducere sponsam:
Quosque iubebat Hymen, saltando carpere gyros.
Tam molli rasit substrata tapetia passu
Ingrediens; ac si vitreus, vel laneus esset.
Caeciliam Sponso scires nupsisse polito;
Quique modestus amet: multum de moribus aulae
Traxerit Hispanae; nitida grauitate decorus.

Meinradus Panarot, quem saepe accessimus ipsi,
Aeger et infirmus, scisso vix aere saltat.
Non calcat terram, sicut tu crasse Menalca;
Crasse Nabuzardan, caupo crasissime Garse.
Pulvereus surgit vobis bacchantibus aer;
Et tremit ad biforem motu domus excita buxum.
A Podagra discas, quid sit seruare Decorum.
Quando etiam facit esse pios, sanctique pudoris
Custodes. Non sunt, sicut tu Gintrio, capri:
Telluremque suam Matrem calcare verentur.

XXV.

Hoc Ipsum veritus si tu quoque Calue fuisses,
Euersor patriae, deductum nomen Iulo:
Sub pedibus non Roma tuis fudisset obortas
Ex Tybri lacrima [Orig: lacryma] s prostrata, obtrita, subacta.
Impie, non poteras miserandae parcere Matri?
Palluit, erubuit: mutata est corpore toto.
Insuper excussae fluxerunt vertice turres:
Nec sensit verum terrae Pharsalia motum,
Nescia mens hominum bene diuinare futura.
Quod iuuenis Caesar digito scaberet caput uno;
Sulla querebaris. vanum. sive omine laeuo
Ipsa sibi mens augur erat: seu Fata ferebant.
O quanto potius, si mens non laeua fuisset;
Debueras timuisse pedes, et non caput: istis
Calcauit Romam, Libertatemque togatam.
Per mare, per terras, ad damna et Fata cucurrit.
Profuerat, semper manibus pedibusque ligatis,
In molli pluma, viridi Ptolemaidos horto,
Constrictum iacuisse: velut Catilina iacebat.
Semper enim lecti vinclis haerere coactus,!
Nunquam transisset Rubiconem milite ducto
Ad quaeuis imitanda: nec alea iacta fuisset.
Nec tantum Latii fudisset in orbe cruoris
Thessalico: neque triste nefas serpisisset in arcem
Tarpeiam, frangens Fasces, Brutique secures.
Est, ubi proficimus morbis fitque utile damnum.

XXVI.

Salue Virtutum, salue nodosa magistra,
Quae nisi firma domi semper retineret Acostum;
Curreret ad moechas: ad easdem Vulgus et Anxur
Curreret; et quidquid faedorum Grammaticorum est.
Ne peccet Laser, hoc laqueo retinetur et unco.
Quis non in pedibus laqueum, quam faucibus optet
Ferre suis? Ni fur agilis, versutus et audax
Et celer, et sanus; nunquam conabitur atra
Nocte parare scelus: scalis conscendere tecta:
Et resupinatis intrare cubilia valuis.
Prenditur. ad strictum certa est sententia funem.
Quid guttur Nello fregit? fiducia crurum.
O quanto satius pedibus caruisset acutis:
Cumque tua Podagra, placida dormisset in umbra:

XXVII.

Accuso nimium querulos de sorte maligna,
Ingratos Superis, ignorantesque bonorum,
Quae vehit hic morbus secum. non aequor arare
Cogeris, aut duras vertendo frangere glebas.
Prodo dolum. noster cucuphas, horrore laboris,
Mavult in molli segnis putrescere pluma,
Quam currus agitare, aut findere ligna securi:
Atque adeo simulat Podagram, ut lentescere possit.
Poplite tam sano nutat, quam cespitat aegro
Curvus Stampolides. en, quanta libido sedendi!
Quot desideriis petitur lucrosa Podagra,
Otia agens! nisi cum dens inuitatur ad offam.
Tunc validas sumit vireis, et crescit eundo.
Ut canis ire sagax, Domino cum coena paratur;
Ad longum ieiunus iter vestigia tardat.
Vertagus est, quoties afflat conuiuia nidor.
Verum ergo dixti nobis Venusine Poeta:
Optat ephippia bes, piger optat arare caballus
Hic edit Podagram; petit ille, aut fingit habere.

Nunquam hominum variis respondent omnia votis.
Nunquam inter sese conspirant omnia vota.

XXVIII.

O cur non morior! moriendi tanta libido est!
Quin te cum Turno desperante eicis ergo
Et mundo, et vita. terram satis usque gravasti.
Sit tibi terra leuis, iam dudum proximus haeres
Inclamat. quonam usque preces frustraris et ungues?
Nimirum, puerile gemens, convinceris aegue
Velle mori. velut ille senex, qui pondere lassus,
Pertaesusque gravis vitae, cum Fata vocaret,
Horruit aspectu; simul atque apparuit atra,
Longa, inopina, minax, faedo Mors oris hiatu;
Abiectumque humeris fascem replicauit onustis:
Seria nequidquam se verba fuisse locutum
Testatus: lacrymisque preces admiscuit, orans,
Parceret. o dulcem potius cratera reuise,
Et madida admorsu, Wolffgange, infige labella.
Heic tua vita latet. vappam praedentur amici.
Nescis, heu, nescis; quae sint verissima vitae
Gaudia. Mens terrore carens, fortisque ferendo
Adversas acies, et turbamenta malorum:
Iustitiaeque rigor, pectusque domabile numquam.
Ut quid suspiras? animone libentius aeger
Esse velis, laesi membre quam corporis uno!

XXIX.

Quanta haec commoditas! grauibus non ire cothurnis,
Agrestes non perones gestare iuberis.
Linea vincla pedem dominum, vel lanea cingunt:
Ex panno soccus, nonnumquam ex vellere Serum,
Quam fieri potuit mollissimus atque repandus;
Ne premat. ex ligno te, Salli, vel boue crude
Scissus, ut obscurum fossorem calceus armat.
Qualis item series! succedit sponda sedili;
Atque iterum sedes spondae, ut lux candida nocti:
Alternantque vices modico discrimine, cantus,
Posta quies, epulae, sermones atque lepores.

Mille alia ex aliis delectamenta sequuntur.
Et Liuorne gemas, quod dote fruaris inempta?
Quod non ire queas? in fune quod histrio non sis?

XXX.

Urbem finge capi. nisi pardum in pectore gestet
Aut silices hostis, foeta truculentior ursa:
Caetera quantumvis populetur, parcit habenti
Immunem Podagram, sani genus utile morbi.
Ecquid enim peccet, qui vallum scandere nescit,
Inque oppugnanteis stridentia voluere saxa,
Ut rursus de monte ruant. armatus, oportet,
Dixit Alexander Magnus , sit, quem premo ferro,
Aut odio, gladium si ponit, viuere pergit.

XXXI.

Iamne igitur sentis Podagram prodesse volenti?
Haec tibi persuadens hortatur acumine multo,
Ut quamuis dulci spument carchesia musto,
Sobrius esse velis; nec non serare diaetam.
Intus adest monitor, Chironque domesticus angit,
Et fodit Aeaciden: NE QUID NIMIS ausa sequenti
Nocte lues. siccum praestabit radere littus.
Nauiget assuetus Bacchaeo in gurgite Saxo;
Westphalus aut aliquis: si iam non Alsata posses.
Quem seruire ferox Gallus docet atque sitire.

XXXII.

Praeterea nutrit, ditat, fouet. educat, auget.
Pictor erat Trussus, non impar forsan Apelli,
Quid Faciebat? eum nisi detinuisset in umbra
Torua domi Podagrae rabies; ad pocula mane
Ire foras: noctu potusque amensque redire.
Ad paupertatem gnata atque vxore redactis:
Ursula ter Superos mediosque implorat, (et Immos,
Sed tacite.) vovit. votum Deus audiit aequum:
Immisitque viro pedicas. nolensque volensque
Et seruare Lares, atque intra tecta manere
Cogitur. ergo rapit concham, miscetque colores:
Et pictas magna tabulas insignit opum vi.

Intra tres annos, tres, inquam, aestatis aristas,
Horrea compleuit frumento, dolia vino,
Argento cistas, uxorem diuite cultu.
Hic saltem Podagrae, totum, puto, debuit assem,
Thesaurosque suos. nescimus saepe, quid obsit,
Quid prosit. Superis, si quid sapis, ista relinques.
Quas alius quas ore preces? pictoris ut huius
De quadra, vel penna volans, vel parvula spicae
Mica cadens, aluum Codri satiaret inanem?

XXXIII.

Hoc quoque commendat Podagrae venerabile donum.
Matrem incremento Naturam perficit almam.
Haec tibi quippe pedes graciles dabat atque pusillos.
Fecisti crassos, pondusque admittere iussos.
Iam passu tanto grauiore incedis, ut olim
Tros Anchisiades. Capitis superadiice gazam
Derasi, defaecati, multumque capacis.
Quod vibret radios, et splendeat absque tenebris;
Debetur Podagrae, faeces ex arce supremi
Verticis ad plantas, et fundamenta trahenti.

XXXIV.

Bamba caret pedibus cerui: tamen obtigit illi
Millibus e multis longa et ceruina senectus.
Si leuior capream potuisset vincere cursu:
Defunctus tanto velocius isset ad Umbras.
Non minus hoc vere dictum tibi, Marce, putabis.
Vivere Fata diu cui concessere; negarunt
Ire diu. Quid habes igitur, quod iure queraris?
Si bona confluerent, non posses omnia ferre:
Ingenium, formam, fortunam, nomen, opesque,
Diuisit sapiens Natura; pedumque negando
Vsum perfectum, donauit caetera habere.
Ipsius sperare potes quoque Nestoris aeuum.

XXXV.

Ni celes crudele bonum, et quot vixeris annos;
Invidiam moveas Fatorum extrema timenti
Menrico Moscho. iuuenis miserere Sileni [(reading uncertain: print blurred)] ,

Ille satis nunquam viuit. formidine semper
Pallet, et implorat filum productius aeui.
Ut metuit! citius ne praeripiatur in Orcum.
Idcirco Podagram totis complexibus optat,
Ceu pignus certum longae, et retinacula, vitae.
Quot pascit medicos? quot non medicamina poscit?
Quot bibit euripos, aliquid potare paratus
Quod narrare pudet. *
* et fel glutire cameli.
Hellebori pondo, quantum praescribat Aliptes
Quilibet, aut etiam fuligine Cingarus ater:
Si modo lethalem queat interuertere raptum.
Tu degis multo felicior. haud opus istis
Curarum nugis; videas Cornicis ut annos.
Nam properam tardas uno cataplasmate mortem.
Effugis hanc, (noua res!) quoniam fuga, si peteret te.
Interclusa foret. lucraris gaudia vitae,
Dum perdis. mirum tibi concessum est paradoxon
A Diuis. quantas potes, o, age. Murcia, grates.
Quin prae laetitia fles, ac lacrima [Orig: lacryma] bile rides?

XXXVI.

O nimium dilecte Deo: cui fundit ab antris
Lemnius armatas aestates, tempore Bruma:
Et coniurati veniunt ad crura pyropi.
Terra tibi et Pontus, tibi militat Ignis et Aether.
Omnia ad imperium nutumque elementa ministrant.
Terra pedes gremio fouet, inseruatque sedenti,
Nereus in dulceis lacrimas tua lumina solvit.
Mitius ut caleas, ardorem temperat aer.
Suauius ut doleas, Sol igneus excoquit uvas.

XXXVII.

Sed doleo. quid tum? volo te gaudere seuera
Conditione viri. laetantur passere capto;
Atque iterum plorant, laqueos rumpente, puelli:
Non ita procuruum post tergum Lustra Senator
Proiiciens duodena. aliud sapientia suadet.

Dic, doleo: sed et hoc. possum insultare dolori.
Rideo, quantumvis aspersus rore marino.

XXXVIII.

Ludicra vita Hominis Comoedia dicitur esse.
(Seria quin potius. scenae testantur Iobi.)
Quam tibi personam dederit Deus auctor agendam,
Ipse vides; non nolle pati, virtutis amore.
Si Podagram tolerare potes; feliciter actum est.
Dignus eris palma, dignus septemplice plausu.
Praeterea dum salsus acor desaeuit in artus:
Gratior est cessans; certa interualla capessis.
Respirare datur. (nec Sallius ipse negabit.)
Nil sapit assuetum. Iactatus Pleiade multa
In ponto, littus mercator et otia laudat
Valdius, atque horret scopulos, et monstra marine,
Expertos delectat enim mutatio rerum.

XXXIX.

Cur igitur tanto quidam bacchantur hiatu,
Incessuntque Deum? quoties scalpente Podagra,
Illapsus genuum tumor internodia vexat.
Vicino indignor Garilo vineta colenti.
Vix calor insinuat se primus, et emicat Eos,
Scintillatque dolor neruorum intercute morsu:
Tollit clamorem, quantum non confraga reddunt
Nimboso percussa Noto, tactusque Caphareus
Fulminibus. primo quoque Paulus Dorpius oestro
Percitus insanit. ciet ore tonitrua fisso:
Perque supinatas tralucent fulgura nareis.
Stuffo feras ululans imitatur nubilus omneis.
Ut setis hirsutus aper stridetque, furitque.
Quandoque auditur barrire. ante omnia vulpis
Gannitus, gemitusque, Chaos miserabile miscent.

XL.

Parcius ista viris. aliquid concedimus ultro.
Non ego te totum iubeam obmutescere: nec sic,
Ut truncum exanimem, sine motu et voce iacere.
Strangulat inclusus dolor, atque exastuat intus.

Cum titillat apex Podagrae, da signa dolentis,
Suspira. tantum feriat ne sidera clamor:
Verbaque confundas summum laedentia Numen.
Ringere. quis prohibet? tamen hoc et simia rugis
Iracunda facit. porrectam contrahe frontem.
Os modice inspica. si quae peregrina notasti,
Gallica, mordendo labrum, proverbia funde.
Aut ex Cocaio strictim Macaronica misce:
Hoc liceat: fit fas. heic sancte barbarus esto.
Turpius innades famulos, incendia pleno
Ore vomens, et verba minax de turbine sacra.
Praemordet Soffron digitos, coelumque lacessit.
Mox tonat, uxori digna atque indigna precatus.
Scamna, trabes, crepidaeque volant, ac fragmina testae.
Diffugiunt serui pallentes morte futura:
Et nati ac natae trepida cum matre recedunt.
Praefectura domus Sicula non mitiar aula.

XLI.

Quid vero Salli: num rides propterea tu?
Quod querulo motu, variis quod gestibus edat
Signa sui moerens Federicus Gambara morbi
Imprudenter enim. quia ius habet; et eruciatum,
Quomodocunque potest, fallit. iamque arduus hinnit,
Cum dolor assultat. quid equo generosius? idem
Ingemit, ut turtur, quid turture castius? idem
Psallit, et in teneros accentus guttura flectit.
(Mollis enim semper Duro praestare videtur.)
Nonnumquam mugitum edit, quem taurus ad aras:
Corpore quum verso malefida securis aberrat.
Quid boue splendidius nitido? quid opimius albo?
Audiui saepe ut Libycum rugire leonem.
Quae fera Marmaricum superabit bellua regem?
Gintrio sicut apum puer ictus acumine, fedum
Ploraret, tanti est, adamantem in pectore ferre!

XLII.

Carolus Austriades, cui Quinti nomen adhaesit,
Hoc morbo famosus crat. quid fortius illo?

Quippe per aeratas acies, et fulmina belli,
Asture vectus equo, fulmen fuit ipse secundum;
Intonuere Ioves: tormenta curulia plenam
Laxabant aluum. nihil hoc, ait, igne mouemur:
Si recte memini, non sulphure tangitur isto
Caesar: et irrisit conflati tela Tonantis.
Vno eodemque iugo Podagra et Victoria sedit.
Atqui, cum fureret calor, arcanosque recessus
Carperet ignis edax, pro maiestate dolentis
Subrisit tetricum, modice tamen, ut pluuius sol:
(Vel satus Alcmena stans ad plantaria Lernae.)
Et modulata trahens suspiria, continuit se.
Harpocrati talem praeponam, et Sigalioni,
Hoc demum est fortem esse virum, dignumque Philippo
Patre, et Auo Magno: quem celsa et acuta Tyrolis
Venantem coluit, portantemque Herculis arcus.
Nomen adhuc damis suspectum, ursisque tremendum
Gintrio mome pedes regali subiice plantae.
Carolus opdagricus, post Hassum et Saxona, Lunae
Cornua confringens, Solymannum reppulit hostem:
Et Tunetanos strauit formidine fastus.

XLIII.

Iamne notas: aliqui quod sint ex traduce morbi,
Si premimur Fato: Fatum Deus ipse creauit.
Quod vult, hoc Fatum est. sunt caetera, opinio vulgi
Si pateris Podagram; credas tibi ab aethere missan.
Mollibus e cathedris quidquid dictatur, omitte.
Ad notam te verte Stoam. quum saeuiet ardor
In corpus penetrans, collo suppone Cleanthen.
Pectore Zenonem, magnumque foueto Cebetem.
Sub pulvinari Senecam Thraseamque reconde.
Pes incumbat Epicteto. medicus tibi sit Phryx.
Si dolor exprimeret voces mimis auribus aequis
Dignas; et turpi spumaret lingua saliua:
Speusippum obiicias ori, durosque lupatos,
Pythagoraeque seram: ne vox indigna, loquenti

Excidat, et clarae macules encomia famae.
Siquid habere cupis praesentius, accipe summam.
Deme malo laruam; monstrumque videbis inane.
Offert vincendus sese dolor in pede laeso,
Nil aliud, terrens animam mollem atque pusillam.
Plorabasne puer viridis, vel crudior infans,
Figere quod terra vestigia certa nequires?
Cur igitur frendes iam bis puer, et lacrimaris [Orig: lacrymaris] ,
Hac aetate senex; nequeas quod fortius ire,
Et grandire gradum? tanti haec Plautina videntur?
Quid quereris? cupias nimirum currere. numquid
Stare potes. quin immo iacere, sedere supersunt.
Commodus alteruter situs est. laudatur uterque,
Virtus, est hominis sapientis vera statura.
Siquid sincerae recubans virtutis habes, stas,
Hac vel mole iacens tecum, laetare, iacebunt
Et vitia; ambitio, luxus, furor, ira, cupido:
Atque libidinibus tandem modus **
** amphora **
Multaque praeterea vitiorum alimenta residunt,
Quae prius in collo tumidoque in ventre natabant.
Contra virtutum coelestia germina florent:
Temperies animi, morum castissima libra,
Contemptus vitae: suspiria ad aetheris igneis.

XLIV.

Sunt alia ornatum quoque non referentia paruum.
Non omneis Podagrae beat ambitiosa facultas.
Magnorum hic morbus tantum est plerumque virorum.
Aeacidas animos et ahenea pectora poscit.
Aut nunquam, aut raro teneros dignabitur artus
Imbellis sexus. nisi quaedam forsan Amazon
Sub galea lateat, gestans arcumque columque
Androgyna. et remos inter crassosque rudentes,
(Cum didicit faetere pudor) poetoque marinos
Femina cruda mares, vitiisque virilibus aequet;
Si non anteeat, transcendens carbasa mali.
Qualis erat Petri Melli Cornelia. cui non

Nota fuit stabulo? dicta hinc Cornelia fertur:
Quod non pauca viro formarit cornua lusco.
Aut qualis Batti coniux famosior Ulmae.
Illa suum superans sexum, robusta ferocem
Andromacham exhibuit. suram fodicante Podagra,
Totos uno haustu poterat vacuare culullos.
Macta animi mulier. sic itur ad astra deorsum.
Sanguinis Alsatici Colmaria nutriit unam,
Eva vocabatur, coniux cauponis Adami:
(Cui figulum tradit genitorem fama fuisse.)
Haec superare viros potando credita posse,
Hospitibus coram certauit amystide crebra:
Quomodo districto bellatur acinace Turca.
Hoc commendabat se solo Penthesileam:
Mascula, ceu quondam Sappho: Sed caetera mollis.
Tandem incurua, tremens, solaque libidine fortis,
Contraxit tumidos animosa Podagrica nodas.
Perrexit potare tamen: contraque maritum
In mediis inuicta malis, callosaque vixit:
Et super has noxas, damnosis dedita pomis,
Pondere malorum nequiit vinci Eva secunda.
Tu quid Terra facis? dormisne ignaua Cybelle?
Cur te non aperis rimis immanibus hiscens?
An non et talis nova Drachomira reclusi
Absorbenda fuit medio cratere barathri?
Quas ego! sed laudem potius meruisse videtur.
Sit fas deliciis sentire suos cruciatus.
Nulla diu, quamuis praestans, sibi Femina constat.
Ut fugiat Podagrae tophos, et tormina ventris,
Claelia delicias minuit: Sed Epenthasis addit.

XLV.

Hinc videas Liuorne: viris ut vitifer Euan
Conveniens multo magis est, culpaeque minoris:
Sic et vite satum gemmante decentius illos
Amplecti morbum. non est tumor iste pudori.
Martius est, quaeritque viros, uritque decore.
Accedo propius. Scis, ardua stemmata, quanti,

Plenaque imaginibus fumosis atria fiant.
Namque hinc nobilitas generis splendescit aviti.
Exsulta felix dominorum Murcia morbo,
Inclyte: plebei non es tu pulueris olla.
Ex Samia argilla genitrix formosa creauit,
Lucentem phialam, dignam a Ganymede reponi.
Nempe aliquid toleras, quod non cadit in centonem;
Non in Seifridum vili cum plebe sedentem.
Hos vexat ieiuna fames, aut pallida febris.
Sed quod tu pateris, triplo iactantius intus
Magnificam exercet rabiem, spiratque tetrarchas.

XLVI.

Velleris aurati numero serieque superbos
Hic Equites contingit honor: quod non, nisi summis
Detur, et eximiis Heroibus aurea Torques;
Restituenda, simul mors ad connexa leuauit.
Purpurei Proceres gestant, et regia colla;
Quosque Duces armis Mars et Bellona probarunt.
Si tibi, quos Podagra vinctos tulit, aureus index,
Totque virum series et nomina clara darentur:
Quantis Caesaribus, quibus accensebere Diuis!
At non et tali dicetur Gintrio dignus
Ordine, sutorum nigra contentus aluta.
Inter capripedes summus numeretur et Hircos.
Inter Sartores, quorum est altissimus ordo,
Scribatur subtili acus, maiorque videri
Fibula. desperet gemmis ornatus et auro
Baltheus, aut cassis bello clarissima dici.
Rectius ad Podagram decora haec referentur acutam.

XLVII.

COSMUS in exemplum est: sua quem Florentia tantum
Extulit, ut GENTIS MEDICAEAE conditor esset.
Ille Ducis magni prima et sublimis origo
Extitit, et Tuscas moderando flexit habenas.
Tota potestati famulans Hetruria cessit.
Cum priuatus adhuc Populares degeret inter:
Sacra Senatorum, digito monstratus, adibat.

In summum sublatus ebur, titulosque micanteis,
Quamuis opdagricus, tanto sublimior iuit:
Non tumido fastu, sed par virtutibus Aulae.
Publica tractabat, priuata fronte retenta.
Mens excelsa fuit: Regemque in ciue notasses,
Ex dictis factisque simul, componere ciues.
Exarmare nefas, Fas comere Legibus aequis:
Pacem ornare manu, gladiis auertere bella:
Concilium sancire Patrum, decernere iura:
Prodigium fuerat florenti COSMUS in urbe.
Dent similem bona crura Ducem; dent fortia rectum,
Non est in pedibus Prudentia, sed capite alto.

XLVIII.

Si Germana negat, dicet Romana vetustas.
Turba procax Podagrae trabeatae, illuserat olim,
Caesar iustitiae meritus nomenque SEVERI:
Discite, num populis, inquit, caput imperet, an pes:
Suspendique reos, coruorum pabula, iussit.
Tu quoque mi Salli (sis gente Silesius; esto.)
Qui in Podagrae socios saeuis, et crimina iactas,
(Nescio quae.) **
dignusque fores maiore SIVERO.

XLIX.

Ut Baiazethen taceam: (namque impius ille
Barbara narratur strinxisse Podagricus arma;
Sanguinea spargens pluuia galeam atque tiaram.)
ANTONI LAEVAE summi Ducis horrida bella,
Rorantesque rubra Gallorum strage triumphos,
Mars ad turrigeram fertur stupuisse Paviam.
Nequidquam ingrediens, digitos vix ponere campo
Primores poterat. simul est ad ephippia ductus,
Et conscendit equum: ceu torrens flammeus hosti
Incidit, et secuit diuerso limite turmas,
Huc obuersus et huc, truncis post terga relictis.
Agnitus a quodam Mussardi nomen habente:
Unde venis? quaerit, Remulo iactantior ipso:
Multa quoque irridens, qui sese auderet in armis

Ostentare virum, claudusque occurrere rectis,
Atqui ego te lecto, mi Laeua, cubare putabam.
Sensit sarcasmum petulantem ANTONIUS, et sic:
Congredere, ut videas hostem vigilare ferocem.
Invideo tantum, quod me prior ipse vocaris.
Haec fatus, rapidoque effundens fraena caballo,
Invectus medium tota transverberat hasta.
I Remule, et verbis Podagram delude superbis.
Tandem et Laeva cadis, sed tot circumdatus umbris
A te praemissis; quot habebat crista refulgens
Casside fusa comas; capitis pars summa capillos.
Omnis te late planxit Tartessia Tellus.
Te Tagus undanti defleuit turbidus auro:
Et Podagra in dumis habitans (quia morbus acutus)
Indoluit: summoque ulularunt vertice Nymphae.
Te mea Musa canit, nulloque taceberis aeuo.

L.

His adeo monitis, atque haec exempla secutus
Laudatam speciem morbi excellentis honora,
Teque simul: ne degeneres a sanguine Regum.
Noscis: Corneadi quid dixerit Agesilaus,
Rex Siculus? men ergo fugis? (fugiebat: amicum
Cernere quod nollet, nec posset ferre dolentem.)
Huc propius succede toro. nil pertinet ad te
Huius tormenti, quod nostro in corpore faevit.
O animum, et nulli Fato tractabile pectus!

LI.

Denique ut impatiens inclusas pectore Diras
Funditus eructes; ut dentem dente fatiges;
Ac rabido vultu terras, mare, sidera clames;
Nil peragis. surdos caedunt conuitia postes;
Maioremque creas circumsistentibus aegrum
Materiam risus. cui pulmo immobilis, aut splen [(reading uncertain: unreadable)] ?
Sallius, ut nequam est, motique lienis abundans,
Concitus ingentes patulo vomit ore cachinnos,
Non semper lamenta iuvant. submergitur Alto
Nauis; ubi lacrima [Orig: lacryma] s venti, pia votaque, difflant.

Quid iuuit Cererem fremitus, cum filia rapta est?
Risit praedo gener; raptuque potitus Auernum
Laetior intrauit, ficumque ostendit ouantem.
Rectius illa Iouem blandis accedere verbis
Debuerat. Sed sera fuit reuerentia Patris.
Damnatum Fatis iam triste Proserpina malum
Carpserat ex horto, praecoxque momorderat ore.

LII.

Est ratio ulterior, si spes micat ulla iuvandi:
Dummodo des vacuas aureis. expende: quid olim
Sustineant alii, quos non patiantur agones!
Damna malum maiora minus collata lenabunt.
Huius turbo caput ferit, infestatque procellis,
Ceu prester sine lege furens, hunc calculus urit
Asper, ut exclamet, felicem Sisyphon esse.
Num Sphacelus melior, num Volvulus, aut nephritis:
Quaeque latus fodicant fixae pleuritidos hastae?
Hunc veri vermes rodunt: totam iste Medusam
Sustinet, et miseram trahit aegro corpore vitam;
Quantilla tu parte tui, membroque laboras!
Quid faceres pressus te suffocante catarrho!
Non posses tua damna queri, nondum Oedipus audis,
Perque pedes Hector traiectus lora tumentes.
Adde: quod ex cunctis vix morbus honestior ullus.
Mitior haud febris, quamuis Quartana vocetur,
Ne dum foeda lues et Gallica: quam Veneris pus
Turpibus inducit crustis, et eroticus horror
Armauit scabie: forsan tibi, Gintrio, nota.

LIII.

Quid tandem Podagra est? ut dixi, demere laruam
Addecet: est morbus scite contraria miscens:
Saevities facilis, seniique ignauia dulcis:
Imperiosa quies, innoxia flamma, seuerum
Connubium, mansueta lues, comoedia lecte,
Fabulaque in soccis sermone excepta pedestri.
Ridiculusque dolor: tranquilla molestia sellae:
Anchora lengaeuae, seu spes, certissima vitae.

Credite vel Medicis, quid sit. non fallit Apollo.
Cum lapidescit hepar, vel debilitate caducas
Amittit vireis submissa alimenta coquendi:
Crudus adhuc sanguis, salsaque aspergine rorans
Venarum per cola meat; sursumque relatus
Fumat, et ad partes paullatim decidit immas.
Pondere nativo vergens, ceu lacrima [Orig: lacryma] Myrrhae.
Tum vero Humanum genus exercetque, probatque
Virtutem. ut fuluum spectatur in ignibus aurum:
Mystica scit Podagrae fornax purgare metalla.
Emicat e mediis victrix patientia flammis,
Haud aliter, quam si Phoenix sua cinnama rumpat.

LIV.

Quare age, si quid agis, paterisue, (et caussa patescit
Vulneris aut alias nobis edissere caussas.)
Quam primum sentitur acus, nervumque lacessit:
Esto hilaris, vultusque fremens ostende serenos:
Regnet et argutis iucunda Facetia dictis.
SYLVIUS AENEAS, cum iam Pius esset, et almae
Impositus Sedi, sanctus Pater Urbis et Orbis;
Virtuti studuit. Quoties arthriticus humor
Mordebat digitos facili sermone iocatus,
Astrologos, sine more, pedes se dixit habere,
Consimilesque manus (audis oracula Romae?)
Indicio quorum confinia disceret aequae
Noctis; et algentem pariter discedere solem.
Hoc est Pontificis. Sic intonat ardua virtus?
Ille idem gelidas Legatus Teutonis oras
Perlustrans, fertur, morbo stimulante, disertus
Continuasse duas verbis pollentibus horas.

LV.

Hunc, Sodes, imitare, et amica mathemata disce?
Quandoquidem grata studiis te clausit in umbra
Opportuna quies, faciendis apta Calendis.
In Sphaera percurre Polos: dispone coluros?
Obserua motus, astrorumque inspice fibras,
Extaque, et arcanas vireis. exquire Planetas:

Sic fiunt Fasti, stultae ludibria plebis.
Pone niues, pluvias, casuraque fulmina pelui.
Pone dies festos: etiam Podagraeque, tibique.
In primis cum findit agros canis aestifer: et cum
Prodigus inuersam declinat Aquarius urnam.
Hic Rhodus, hic saltus. redeunt tua sacra quotannis;
Ludi sollemnes [Orig: sollennes] : nec non mustacea Morbi.
Stringere frigentem tunc falx Saturnia suram
Et crispare solet. tunc Martem tibia sentit.
Concussisque micant inclusa Ceraunia plantis.

LVI.

Quo magis aegrescit Garnerius Astrubal, hoc et
Altius in propriae descendit viscera cellae:
Et serpentinis exhaurit faucibus obbam:
Huc ades, ingeminans, mea vipera. (vipera quaedam
Clauditur et vitris) ego te mactabo Falernis
Vitibus. ad lvmphas adiget non ipse Machaon.
Malo dolere miser, quam siccus lambere vappam.
Credes? hic aeger fit vino et sanus eodem.
Vincitur a semet Bacchus; a semet Iacchus,
Usque adeo et Podagram iuvat immansueta voluptas.

LVII.

Laetior ARCHINTVS vocat illam dulce suum cor,
Basiolumque suum: (tanti est, phantasmata posset
Corrigere!) et quidquid Cephalus fuit ausus in Aura,
Pellice, Procri, tua; mortis tibi caussa futura.
O quoties madidis affixa lagena labellis
Haeret, ut ex illa Lenaeum sugat honorem!
O quoties dicit: doleat pes, portio vilis:
Dummodo non venter, meaque intestina laborent.

LVIII.

Aspice Richardum, nihil est iucundius illo.
Nam quoties inuadit acor, vepretaque prima
Neruus odoratur, iam iamque incalfacit ignis;
Erigitur, Thymelenque suam iubet ipse venire.
Ergo fuscum hilaris, fabellas narrat ab omni
Nasone excerptas. quidquid lepidi pedis usquam est.

Seu ficti, versique, refert. Ut aranea longos
Pro geminis breuibus mutata acceperit octo.
Aesacus ut Priami Gnatus longissima crura
In mergum conuersus auem: longissima magno
Laomedonte sata Antigone. ut sua brachia supplex,
Ante Iouem et moestum Patrem demiserit IO,
Officio functura pedum, modo facta iuuenca.
Cantatur Dryope subita radice retenta,
Quo minus aufugeret. pedibus cantatur equinis
Oxyrhoe Virgo campos peragrasse virenteis.
Quin et io Phaethusa, io Phaethusa tuarum
Vna soror, Phaethon: quae dum tua funera luget,
Nescio, quo fato, planta torpente ligatur.
Ter conata gradum moliri, stirpitus haesit.
Nunc quoque flens ramis electra liquentia sudat.
Narrat et anguipedes spatio super astra Gigantes
Pelion, et fractis iaculatos rupibus Ossam.
Nec te, Batte, silet: cui pes, cum currere velles,
In saxum obriguit: nec te pulcherrima [Orig: pulcerrima] quondam
Callisto, manibus curuis prona ire coacta.

LIX.

Quem non tam laeti stimulent, Liuorne furores?
Est aliquid, medios inter cantare dolores!
An plus, si medios inter cantaret olores!
Interea quid agis? respondes: Otior. hoc est,
Quod magis excruciat. quid si te in docta referres
Otia Richardi. multos iuvat ista cupido.
Carmina tunc currunt velocia, cum nequit ipse
Currere per campos, Podagra tardante, Poeta.
Pro pede corporeo laeso, pes Delphicus intrat
Passibus ambiguis, et chartam versibus implet.
Compensatur enim vitium virtute secunda.
His certe auspiciis, hac Montmorencius arte
Noster composuit, quamuis decumberet, Hymnos
Coelestes: URBANE tuis OCTAVE dicatos
CLAVIBUS, et magnae meritos praeconia Romae.
(Nos quoque, siquando flagrat. vis caetera? suffla.

Imminet arcanis nimirum Gintrio nostris.
Immineat potius purgandis ille caminis:
Obscuri quisquis latet hac sub nominis umbra.)
Saepius hunc versum, bis, terue, iterare memento;
Vna salus vinctis, nullam sperare salutem.
Vtque omni nequeas forsan consistere versu:
Saltem tardipedem Scazontem imitabere nostrum.
Claudicat ingenue, perque interualla decore.
Illum etiam credas Podagra titubare molesta.
Ut salit, extremumque pedem trahit interruptum!
Nempe vacillantem Volcanum imitatur in Aetna.

LX.

CRINALLUS placuit, Leonardus nomine, vates,
Qui flammata simul Podagrae calcaria sensit,
Versibus elusit Lucani, et spreuit habenas.
In calido pede Morbus erat, Pharsalia in ore,
Inque oculis bellum. sic ergo farier infit.
Foelix, qui potuit Mundi nutante ruina,
Quo iaceat, iam scire loco. coelestia semper
Inconcussa suo volvuntur sidera lapsu.
Pacem summa tenent. dolor hanc non auferet ullus.
Vita breuis nulli superest, qui tempus in illa
Quaerendae sibi mortis habet. quaeramus in umbra.
Scire mori, fors prima viris, sed proxima cogi,
Par animi laus est: et quos speraueris annos,
Perdere; et extremae momentum abrumpere lucis.
Me Podagra affligis? nescis crudelis, ubi ipsa
Viscera sunt animi. properas, atque ingeris ictus.
Qua votum est victo. quam dant mihi Numina mortem,
Accipiam: licet ingenteis abruperit actus
Festinata dies tabesne cadauera soluat,
An rogus, haud refert. placido natura receptat
Cuncta sinu: finemque sui sibi corpora debent.
O morbus felix! o vitae tuta facultas
Pauperis, angustique Lares. o munera necdum
Intellecta Deum. cupias, quodcunque necesse est.
Grestit [(reading uncertain: unreadable)] in aduersos virtus. plus nobilis irae

Hic iam truncus habet. Serpens, sitis, ardor arenae
Dulcia virtuti. gaudet patientia duris.
Dixit, et ardentem permulsit palmite vultum.
Commendemus Epos. magni sunt Carmina vatis,
(Atque utinam semper sani.) super aethera tollo
CRINALLI lusum. vix risum Mursa tenebat:
Mursa leporis amans, et sannio naribus uncis.
Ast ego demirans, caneret dum tanta, videbar
Syrtibus in mediis resonantem audire Catonem.
Vnde tamen: vos oro nouem Lebethrides, unde
Dicite, Lucano vis haec infusa leuandi
CRINALLI Podagram cantu? furor, anne libido est?
An quia, dum cecinit, studio minuente dolorem,
Non observatum tempus, morbumque fefellit?
An vis maior inest Vati, quam cognita vulgo?
An, quando redolens baccas oleumque Mineruae,
Sparsa sono linguae tetigit sententia plagam;
Plaga stupet: veterisque mali obliuiscitur aeger?
An mens obruitur, consopiturque canendo:
Obruta consopit secum quoque carmine Sensus?
Quomodo stant fluuii, Luna incantata laborat;
Attonitis Sol haeret equis, et sidera pallent:
Corpora procumbunt viua, ac si functa rigerent.
Quidquid id est; homines subigit violenta Poesis.

LXI.

Ennius ipse Pater nunquam nisi potus ad arma
Prosiliens dicenda; simul Podagraque meroque
Acriter incaluit: foecundum [Reg: fecundum] in carmina pectus
Concutiens, Oscos fudit claudo pede versus.
O utinam et Podagram laudasset versibus Oscis,
Talia dicturus. Magna est pollentia flammae
Scaeua Podagra tuae; quam Cascus sentio Vates.
Quem semel adgretta es, non evasisse potestur.
Pes torporatus taxim subsidit, ineptus
Ad quodvis itiner, plantam mordente gemursa.
Sed cum flatores sonuerunt, et meus arma
Scipio concrepuit, claros Dux inter homones.

Ambactus fecit nomen cur maximum Afer:
Continuo sumpsi magmentum, atque oxymus iui,
Ceu iuvenans. Romae dedit impancrata Libys se:
Cumque Duce unose benna per castra vehebar.
Aiutant, haustam Podagram esse ex bocare nostram.
Falla'st; et Latii futabunt probra metelli,
Quos inter Primanus eram. Manalia pauca
Ollic, pauca alica, et duri vix mamphula panis.
Ne dum taura, vel arna nitens, aut herbilis anser.
Rarenter bibitur. sic fert consuetio Martis.
Nec tamen ardus eram, gnixus Duce belligerante:
Punica quem clivem digneravere tropoea.
Calpar ibi rubrum simul exanclare licebat:
Scipiade in laudeis plera axamenta faculter
Fudi de cretere. gruebat spiritus in me.
Nil quactum in versu, sartum, nil querquerum esto.
Proinde, o vos Iuuenes, cascum sardate Poetam,
Fama celebrescens, laciat: quam gnarigat omnis
Parnassus. bliteam nolite putare Podagram.
Prodest, et Carmen celerissimum efficit: allos
Quantumvis retinente cuba, suramque catacem.
Volta hilara in spectu vestro, non cossa requiro.
Demage quisque dolet, qui Fatis topper obedit.
Si non es blennus, quae munico suscipe dicta.
Utere cautim ollis: EnnIque miniscere Quinti.
Iam sispes [Reg: sospes] valeas: donec nex insipet Umbris.

LXII.

De nostris audire cupis, Burgharde disertis.
(Te Momum appello coopertum bardocucullo)
Vnum pro multis dabitur caput. elige: centum
Praeter enim missis, Campanas vertor in oras.
Quid scriptis, AQUILANE, tuis praeclarius umquam [Orig: unquam]
Vidit Parthenope , vapidi Prope saxa Veseui.
Hunc licet opdagricum, et salso paedore fluentem,
Exurente pedes, vix ulla scientia fugit.
Scilicet instructum diuina Pallade pectus,
Omnibus et Musis, cunctas comprenderat [Reg: comprehenderat] artes.

Seu velles radio coeli describere guros;
Seu guttas numerare maris; seu pondera terrae,
Immensum librare globum: secreta sciebat.
Non altus stando: modicus sed multa sedendo
Impleuit resonans, illustrauitque Lycea.
Ceu nigra facundi Delphorum Numinis Olla,
A multis consultus erat: responsa dabantur
Ex adytis. Sacros laxabat ianua postes.
Publicus accessus. Podagrae domus omnis, aperta
Curia, adorata est: quoties AQVILANUS agebat
Sese ostentantem Morbum, genua aegra trahendo,
Bartholus et Baldus, Cicero, Varroque, Maroque
Cum Senecis uno permiscebantur in ore.
Quid? quod emebatur pretio, vel posse videri.
Audiri excessit pretium. Fuit ille beatus,
Quem dignabatur Romano aspergere rore,
Sint stupidi fatuique pedes: modo lingua diserta
Non stupeat; riguoque fluat facundia lapsu.
Quin tu, si calles, etiam testudine ludis?

LXIII.

HARPHIUS aegrotans hanc pertentare solebat.
Ignifluos quando stimulos crebrescere sensit;
Imminuit, paeana canens. exciuit hic Orpheus
Et lapides. nam dum fidibus contendere pergit;
Nescio quo fato, sese vesica resoluit:
Atque una tortus lapis est egressus, arenam
Secum a sede trahens, renesque dolore leuauit.
Tanti est, et facilem, laetumque ac sortis acerbae
Contemptorem animum duris ostendere rebus.

LXIV.

Nec tu mireris, Phoebi quod suadeo Cyrrham,
Opdagricis. quippe his fulget nitidissima Mentis
Fax et temperies: et amoena licentia molleis
Tractandi nugas; capitisque innube serenum:
Viuacesque oculi, stellarumque integer usus,
Si caussam quaeris: vapor omnis sidit ad imma:
Ne iubar ingenii obfuscet. lux fula [(reading uncertain: unreadable)] superne

Fulgurat, et raras patitur crassescere nubes.

LXV.

Nulla igitur pulset moerentem caussa querelae:
Quod nequeas pedibus, nequeas contendere cursu.
Optima pars hominis Cerebrum, virtusque loquendi.
Si viget et floret; quid curas deteriorem?
Caecus et inualidus, nec non incurvus Homerus,
Non multas, credo, peragrans transmiserit urbes:
At pro ciue suo, cuius sit gloria Vatum,
Septem urbes certant, Libycus non ambulat Hammon.
Orbe tamen toto cornuta oracula sparsit.
Sic aliquem in lecto recubantem Caesar adibit
Tanquam Cortinam, aut Tripodem. LECESTRIO gaude,
Te, quoniam baculo (tantum non Scipio factus)
Uteris, esse negas bipedem: pensante Podagra,
Esse Tripus poteris, nihil est tibi nuper ademptum,
Plures, ecce, pedes Phoebus dedit: insuper aeui
Diuinare statum, momentaque scire futuri.

LXVI

Quis det, ut in pleno consulta Podagra Senatu
Regnet, et hunc nemo reliquis nisi concolor intret?
Pluris Consilium faciam sublime iacentis
Toto anno; tota quam discurrentis in urbe,
Omnibus aut campis, per et alta et plana: Sedendo
Inquit Aristoteles: Sapientes fimus. eundo
Nam quis non asinus fieret sapientior ipso
Socrate? quem constat multum pressisse sedile.
Cursores hinc inde ferunt, referuntque tabellas.
Illos tu malis inter Boeotus haberi?
Gintrio fortassis malit Boeotus haberi.
Perpetuo currit. quid cursu proficit umquam [Orig: unquam] ?
Vix panem, quem rodat, habet. *
Idcirco et Bauii trepidans sapientia friget:
(Nam quando sedet argutas expensus in artes?)
Quam tamen attollit, THOMAS EUMOLPUS, ad ignem
Excocta est, quo planta calet: quoque aestuat intus.
BACCIUS Achitophel alter, quamuis pede captus,

Mente tamen liber Fatorum arcana recludit;
Offecisse sagax, sollers [Orig: solers] tetigisse futurum.

LXVII.

Et dubitamus adhuc cruciatum extendere neruis?
Quod dixi, repeto: cuperem quoque in Acta referri.
Haereat auriculis fixum radicitus. Aufer
E Mundo Podagram; simul et clarissima Mundi
Ingenia abstuleris. quae si comprendere tentet
Aequa suo numero, citius numerabit arenas
Sallius aequoreas, et in Ionio immenso
Multiuagos fluctus. Honor est, memorare silendo.
Plura referre mora est. cursum contendere nauis
Ulterius placet. in sicco dum Gintrio mordet
Infameis digitos, et fracta Calumnia plorat.

LXVIII.

Nondum perueni praecordia ad intima? nondum
Murcia subsultas? consolantique talentum
Assignas, quale est descriptum maius Athenis!
Officium fecisse meum vel Gintrio dicet.
Abnuis. ut quid enim? non pellunt verba dolorem:
Et Medicus praescripsit aquam. iam tangitur ulcus.
Es, reor, hydrophobus. non sum de tristibus unus.
Posce merum: dabitur. Vates ego muneris auctor.
Noui, qui media in furia regale Falernum
Follibus attraherent: et sic pepulere dolorem,
Dic tamen, oro:
Cum facilis soluat curarum vincla Lyaeus;
Vincula qui pedibus nostris inducere possit?
O te felicem, bone Murcia? cum dolor urit,
Uritur et tecum Bacchus: modulatur acanthis:
Quique tuos numerat gemitus, et verberat aureis
Psittacus alloquio. fortasse et simia ludit:
Vtque tuam simulet podagram, ridenda gemiscit
Nitenti similis, monstratque tumentia crura.
Bellacem in tabula ludus Palamedis adornat
Stacckum: vel pictos irrident [(reading uncertain: unreadable)] cymbala reges.

Quid deest ad vitam, nisi consummare, beatam?
Praesertim, ut dixi, si semper cantharus aegro
Invigilet, releuans mala, concilietque soporem.
Quid mussas Salli? quid Gintrio dicis ad ista?
Dasne manus? iam te submittis sponte coactus.
O bene! nemo tui curam gerit. ultimus aedes
Incolis, exosusque. At Livorno assidet uxor,
Blanditur, mulcet; solacia [Orig: solatia] que ingerit ori,
Et requiem sperare iubet. procul esse profanat
Flabello muscas abigit. Te turpibus hydris
Crinitum fugiunt medici, scabiemque relinquum
Intactam. Nam nescio, quid grauis afflat odoris
Suspicio: quasi te malesana Neapolis urat.
O caue! nam sulphur vomit, et quae dicere nolo.
Marcus in hemicyclo sedet, atque aegrotat honeste.
Sustinet alta quidem tormenta: sed absque pudore,
Absque supercilio, quamuis hoc tollere posset
Aemulus, et Regum, consanguineusque dolentum.

LXIX.

Quod si euasuro Podagram tam dira cupido est,
Esse procul morbis: euades paupere mensa,
Messorumque cibo: minues bellaria: crudo
Pro pauone fabas, et cocta epulabere pisa.
Distendunt Iunonis aues. vitabis opima,
Siccanteisque cadum. nisi dissimulare velimus,
Tu morbo huic operamque locas, et tura ministras,
Perna nocet, lactuca nocet, lucanica salsa,
Et bulbi, fungique nocent: (non Gintrio fungus
Natus in Arcadia) piperataque cuncta nocebunt.
Regula sit certa haec Medicorum: cum gula plorat,
Tunc facies ridere pedes. Mirabile! causa
Diligitur. Sed cur * displicet? odi
Potantem vinum, et vini de faece querentem.

LXX.

Haec dico vates: nunc aurem surrige utramque.
Sacra fames, et sacra sitis, tua pharmaca sunto.

Quod referam, delectat idem et convulnerat aures,
Sume animos Clio: neque enim communia dices,
Aut vulgare scelus, nostrisque in montibus ortum.
Sed quod narrandum timide mirata Megaera
Credat, et inuideat tantum licuisse nocenti
Terrigenae; quantum liceat vix sontibus Umbris,
Tantane vos, Itali, rapit inclementia laesos!
Ultra fas odii plerumque odistis, et ultra
Vindictae Furiaeque modum dictantis iniqua,
Pecchius occurrens hosti, raptatur in arcem.
Correptu nebulo (nam quonam hunc nomine digner?)
Inclusit breuibus Gyaris, paruaque Seripho:
Carcere, paedoris stabulo: quale aut Diomedis,
Aut fuit Augiae: (locus inuidiosus uterque)
Cottidie [Orig: Quotidie] heic pastus, siliquarum mucida frusta
(Dimensum) accepit, tinctamque uligine lymphane
Dimensumque bibit. quo desolatus et exspes
Viuendi ritu, tria lustra excessit, et ultra.
Interea Domino castri (tu MAIOLE testis:)
Mors meritum telum, quamquam improuisa, minatur.
Num memor, extrema saltem moriturus in hora,
Incluso veniam dedit, aut miseratus egentem est?
Obfirmato animo, fieret ne gratia, cauit:
Captivumque suum tetro in squalore [Orig: squallore] relinquens,
Immortale odium Stygias transmisit ad Umbras.
I vecors anima, et damnatas pollue sedes,
Damnatas sedes Erebi, noctemque profundam.
Ora cerastarum retro auertere comantum
Eumenides, vinci pudefactae, ac plurima questae
Ante Iouem. Quaenam haec humano in corpore tigris!
Posthac miremur congressum Etheoclea fratri:
Diuisosque rogos, abruptaque funera busto?
Saeuius Astaciden an Tydeus in Menalippum
Saeviit occisum, mox interiturus et ipse?
Posteritas admitte fidem. Themis aethere ab alto
Prospexit, claroque die Rhamnusia visa

Gyrauit per inane rotam, flammasque volanteis.
Numinis aeterni nunquam mens prouida dormit.
Expurgare domum, quaedam renouare FARINO
Incidit Heredi. (sic fors tulit.) altus ab imo
Diruitur murus, carcerque effringitur una,
Et Caci spelunca patet, semesaque membra.
Pecchius exterrens, atque exsternatus, in antro
Constitit obscuro; visu miserabile monstrum.
Ceu fera silvestris, casu deprensus. at Umbra
Extenuata situ quoniam desueuerat auras
Carpere vitales; ad primi spicula Solis
Horruit; et radios deprenso lumine fugit,
Auertens oculos: soliti dum sideris usus
Sub frontem sensim, lux et toleranda rediret.
Sed podagra iam liber erat; qua pluribus annis
Ante laborabat. Vitam tum deinde per omnem,
Sanus, et exsultans pedibus, nullum amplius oestrum
Sensit: et ut velox Asael discurrere campis,
Aurigasque citos potuit superare Dianae.

LXXI.

Nec semper tamen ista iuvant. inoleuit auitum
Ceu radix, aliquando malum; plenumque parentet
Trudit onus. primae redeunt in semina caussae.
Ut si etiam expellas furcis, tamen osque recurrat.
Vnde patet, Podagram non esse pigram naturam.
Nam contra hanc Flaccus furcas negat esse valenteis.
Quamuis Algouius tentauerit hanc quoque pugnam
Victor; et idcirco celebri laudatus in urbe,
Vinctus Chaoniis Augusta tempora sertis.
Quid possint animi fortes, a vomere discas.

LXXII.

Candenteis adhibe lamnas, terebraque cicuta
Ferrata plantas, hoc fecit Alexius olim,
Qui mare, qui totam sceptro Chalcedona mouit:
In cuius geminas nutavit Bosphorus arces;
Cum fureret morbus, Medicos exesse iubebat.
Iam iam adsunt, dixit, qui me et mea vulnera curent:

Brontesque Steropesque, et nudus membra Pyracmon.
Felicem! cuius vel Cyclops Pharmacopola est.
Sit Medicus Faber: utatur quoque forcipe, et igni.
Quid refert? modo te iuuet, ac bene temperet aestum.

LXXIII.

Anconitanum sisto tibi Marcellinum,
Pastorale pedum portans, mittamque bicornem,
Effugit Podagram; cum tempestate coorta
Mulciber in parvam Troiam fureretque, ruensque:
In conclaue, suis protruderet Ucalegontem
Aedibus. Usque adeo iustis et fulmina prosunt.

LXXIV

Quin et nonnumquam subito terrore fugatur.
Vidimus intra Urbem vallatam rupibus altis,
Pons ubi praecipiti prostans obmurmurat Oeno;
Quendam se visco pedis expediisse repente.
Dux belli plectendus erat, durante podagra;
Damnatus capitis, sed captis cruribus aeger.
Urgebat Fratrem mandatrix Caesaris ira.
Cum nil proficeret reus, inter tympana et hastas,
Sella portatus fuit ad ferale theatrum.
Carnificis simul atque micans effulserat ensis:
Exsiliit (steteruntque comae) et vestigia torsit
Huc illuc gradiens, minitansque, optansque, precansque.
Sed gladio plus iuris erat: legumque potestas,
Quum detrectaret collum praebere sedendo;
Elatum stantis caput a ceruice revulsit.
Ne solus stando moreretur Vespasianus;
Et Quidam Bruti, ceu brutum, victima factus.
Agnosco diuinum aliquid. non caesa Podagra est,
Quippe insons: plectique reus non debuit, illa
Donec adhaereret. prius abscessisse decebat.
Ne morbum Dominorum, et ne Dominum Morborum
Sordida polluerent miserae contagia cladis.
O vos Opdagrici doteis agnoscite vestras.

LXXV.

Calliope, siquid restat tibi desidis oti:

Huc aduerte fides, digitosque infringe sonanteis.
Grande Vietoris claudi cantabimus ausum
Brisaci, quam nunc incingunt Lilia Rupem
Francica; collectum solitus compingere vase
Sturmius autumnum, tortisque inducere septis:
A podagra fuerat quasi diro obsessus ab Orco.
Quid faceret? tandem: semper patiemur inulti?
Dixit, et extendit squalentia [Orig: squallentia] erura, pedesque
Imposuit trunco: (cur non incudibus ipsis?)
Sed tamen imposuit. tum fustibus unxit adustis,
Qua libuit, totum, tantaque mora lentauit,
Ut dolor aufugeret, Podagramque hac lege fugaret.

LXXVI.

Iste quidem immitis, nec tali compare dignus.
Ecquid enim expellas dignantem temet amate?
Vxor erat Gauro, Flasconia nomine dicta:
Et dilexit eam titulo vel nominis huius.
Quippe meri bibulus tam rem, quam nomen amabat.
Hinc illi dulcis Flasconia semper in ore.
Nec minus illa suum Gaurum mulcere studebat.
Haec igitur coniux, acta trieteride sexta,
Abrupit vitae filum: sociataque Parcis,
Postquam Lethaeo maneis lustraverat amni;
Pace bona Lachesis, (fidens sollertia [Orig: solertia] dextrae
Tanta fuit) didicit torquendi staminis artem
Lanificam, sacraque colu deducere Fata:
Emeritoque viro, Ioue permittente, caducos
Viuere quos poterat, transcriptos texuit annos.
Hinc solidae Gauro vires, et tempora longa;
Fessaque canicies. tandemque Podagra, senectae
Appendix. Numne ingemuit? num lumina torsit?
Coniugis ille memor, munus caeleste, relictum
Et miris verisque modis, liquidisque probauit.
O mea, dicebat, Flasconia dulcis: (et ori
Oscula depangens admovit:) tene benignum
Iam credam Numen factum: quae in tempora vitam
Produxi tam longa meam! *

Dixerat, et lacrimis [Orig: lacrymis] oculi maduere profusis.

LXXVII.

Cur non triticeo totum te mergite mergis?
Et Cererem prius imploras, puerumque volantem
Anguibus, atque nouae monstrantem munera stiuae?
Quem quoniam Agricolae pressis imitantur aratris
Sudantes; vivunt absque omni labe Podagrae.
Hoc quoque credamus: (cur non credamus Avito?)
Igniuomos Agrippa pedes perfudit aceto.
Clodius hoc Romanus Eques fecisse veneno
Dicitur (atque pedum triste excussisse venenum)
Feruenti, indignum reputans cessisse calori,
Ingeminabat eum. Si detesteris acetum:
Largum infunde merum, quod fert Herlennius Ister:
Vicini nobis colles venale propinant.
Tale nec in tota generat vindemia Cypro.
In pestem Podagramque valet, fatuasque mariscas.

LXXVIII.

Si tibi venandi ius est, cinctusque Dianae:
Et culter siluaeque placent; venabere ceruos.
Quid Diademati Constantis proelia differs?
Signa notans Podagrae; magnis clamoribus: eiae [(reading uncertain: unreadable)] .
Huc venatores, acies nemoralis, adeste;
Cum Faunis Satyrisque, et cornigero Sileno.
Exin tota cohors, Graiae Didonis ad unguem,
Retia rara, plagae, lato venabula ferro.
Argolicique ruunt equites, et odora canum vis.
Ille agitare feras: salsis sudoribus uri;
Morborumque metum tali detergere saltu:
In longum Imperium, multos servatus in annos.

LXXIX.

Praescribo et Thermas: sed non lasciua Neronis
Balnea, et Euboicis late fumantia Cumis.
Baianum fuge virgo lacum: fuge Salmacis undas.
Eneruant hae corpus aquae.
Porro non tantum vetita est frenanda [Reg: fraenanda] voluptas,
Sanguineumque iecur, saeuam frenabis [Reg: fraenabis] et iram,

Si sapis. incensus damnosa pericula sanguis
Atque inopina creat. Namque hinc vesicula fellis
Se resupinat, et a fundo quandoque mouetur.
Dat Podagrae vires: madidum sal permeat art [(reading uncertain: unreadable)]
Impetus augetur, pedibusque invergit acetum.
Qua porta exibit? si pollicis ostia pulset;
Ianitor aegrotat miser, insanitque dolore.

LXXX.

Accipe secretum PARACELSI. Fusilis auri
Guttas bis binas, ter ternas, bisque nouenas
Misce contuso cum cornu Rhinocerotis,
Et sale nitrato, mixtum custodiat alcis
Vngula. nam emplastro hoc mitescet sura. (probatu est)
ACCIPE proiectum volitantis sperma draconis:
(Cur oculos claudis? quasi non phanatica saepe
Deteriora suis indat MORSELLA Receptis!)
Accipe mandragoram, et caudam morientis aselli.
ACCIPE serpentis spiras, et frusta tabaci.
Incoque cum passa ficu, fiatque malagma.
Ni tollat Podagram, nodos ac tubera saltem
Leniet impositum: vimque experiere. (probatum est.

LXXXI.

Forsan et ex nostro speras Helicone iuvari.
Accipe. Castalii fontis communibus undae
Vix distant, absente Deo: nec stagna mouentur
Interius. nihil inde bibet coeleste Poeta:
Nullaque mutandi virtus est pectora Vatum.
Lymphae vulgares. Simul autem intrauit Apollo,
Et trepidas commouit aquas vertigine, et alto
Numine compleuit, resonans exaestuat amnis:
Lucenteis saliunt bullae: vada torquet anhela
Tempestas, omnesque furens ingurgitat oras
Gurgitis insani. spumis albescit ab immo,
Vimque salutiferam recipit Fons atque canoram.
Tunc rapere afflatus: tunc exsorbere procellas
Tempus inundanteis, et feruere sideris instar
Criniti; vel

Tunc inferre pedes, totumque immergere corpus.
Qui prior ingreditur, Podagrae depellit acorem.
Credite: vel famae timide si creditis isti;
Ante cadam causia quam iusta, iniusta probetur.
Dii melius! ne quis dicat, me falsa locutum.
Ille profanus eat lictor, praesitque profanis.
Nec sit nobilior ciuis, quam Gintrio noster.
Quem videt a tergo Ianus, ridensque coruscat:
Extenti monstrant digiti, rhonchique sequuntur.
Opdagricis nondum cessas illudere nostris?

LXXXII.

Quid si praeseruem? medicari lubrica res est.
Principiis obsta: sero medicina paratur.
Ille mihi melior, fortunatusque laborum,
Noxia qui prohibens vetat aegrotare clientem.
Praestat enim morbi primas evellere fibras;
Et, ne bos vitulus fiat, crescatque mali vis,
In cunis iugulare suis. Sic cornua demes.
Utilis exercet corpus labor. Otia pigros
Corrumpunt homines. Sanguis iacet, utque palustris
Stertit aqua; et segni marcent torpedine venae.
Inde lues. itaque et Musis certamina iungas.
Lude pila, moderare trochum, luctare palaestra:
Fige feras: nemorum truncis impinge bipennem.
Anne lacus referam, sulcandaque flumina cymba?
Pisciculos capias, si sunt halieutica cordi.
Qualeis Staurophorus

LXXXIII.

Nec te paeniteat, Liuorne, sequentibus uti.
Nam diuinum aliquid redolent palmamque merentur.
De scobe loricae cataphracti sume Wilhelmi
(Usus Aquitani Ducis, exemplumque docebit.)
Et galea, quantum satis est: thorace trilici
Gualfardi; aut quo se vestivit Onuphrius (ingens
Ostentum mandrae, ac dumis horrentis eremi)
Octo sive decem squamas; partemque catenae.

Haec, cum saeuit hyems, (namque hac saeuire podagra
Consueuit pariter,) felicibus indue coeptis.
Certum est; aduersus fera tentamenta valere.
Iuuerit et zona rigida praecingere lumbos;
Interdumque pedes tergumque fricare retorta
Cannabe; (nam crassor humores dissipat) aude.
Quondam et stipitibus duris, sudibusve praestis.
Parcius his tamen, et tantummodo, cum furit aestus.
Iam vero ad coenam [Reg: caenam] Nymphaea adhibere marina,
Cognatamque herbis loton, suadebo Bonardo.
Aut, quoties patulis inuitant Massica labris;
Et dulces phialas Gaspar Cellarius offert:
Lambere, quae gelidis dependet stiria rectis.
Frugales Deus ipse iuvat. quod si hydria Pauli
Simplicis arridet; vel lac ex ubere manans
Tethyos; euadet victor, nodosque resoluet.

LXXXIV.

Accipe et hoc monitum, noster dulcissime MARCI,
Extremum: nam fessa ratis lam littora spectat.
Turbidus ardenteis neruos cum lancinat humor:
Sic tecum insistas: Quanto maiora tulerunt
Insontes, quam tu reus exitialis Averni?
Ustus membratim vero Laurentius igni,
Fumantem implebat cratem: te fictus adurit.
Fictum pro vero, tanta raucedine damnes!
Hippolytus distractus equis: fuit Eustachio bos
Igneus hospitium. Multi periere recisis
Ambusti pedibus, confixi membra sagittis:
Dissecti medii: velati corpora setis [Reg: saetis] ;
Obiecti canibus, Spartanis atque Britannis,
Latrantem pauere famem. Tu sanus olorum
In plumis recubas, in strato Sardanapali,
Ebrius: et quereris Decii tormenta tyranni?
Quid? totus stygio mergi torrente mereris,
Et flammas, taurumque pati Phlegethonte sub immo.
(Nam quid Sicanius Rex, dormitansque Perillus?
Carbonum picti cineres, fictique boatus?)

Hic veres mirosque ignes, incendia vera
Evomit, atque alias Acheron eructat arenas.
Ignem autem Omnipotens saeuis intendere nouit
Arcanisque modis. (Deus est Deus ille Deorum.)
Supra naturae vireis immane leuatum,
Quantumcumque velit flammae immetabilis auctor
Roborat, et stimulis tanto flagrantius urget.
Ultra octo sine fine gradus. Quid ad ista bitumen
Allambens poplitem? nugae sunt vultur obuncus,
Implexique rotae radii, lymphaeque dolosae,
Autumnusque fugax, et semper mobile saxum.
Credis et hoc? Qui te, ne mox rapiare necandus,
Eripuit, Livorne neci; non dormiit ostro,
Mollibus effultus cygnis, foliisque rosarum:
Affixus fuit ille cruci: clauisque quaternis
Ex ferro fossus, terram inter et astra pependit:
Felle sitim releuans; pertusus vocibus aureis
Sacrilegis: toto laniatum corpore funus.
Te capit infusum lectica simillima Ledae:
Invitum quae vel queat inuitare soporem.
Accinit Amphion, et fundit dulcia Rhenus,
Demulcet coniux; lepidi solantur amici.
Garrit auis: donec podagrae vis tora retusa est.
Et potes, heu, lecto trux indignarier isti?
Duraque Fata queri, quae sunt mollissima fatu?
Ecquid agunt, quorum religantur crura catenis?
Vincti compedibus, damnati ad transtra triremis.
Te trahere ad poenas iam dudum cymba Charontis
Debuerat piceo noxarum fune legatum.
Saepius occurrat tibi verbum ex aethere lapsum:
Quos amo, castigo. minimum est, quod corpore sentis.
Dicere sustinuit Iuturnae Daunius Heros:
Usque adeone mori miserum est! Dic Murcia saltem
Usque adeone pati miserum est, et ferre dolores
Pro CHRISTO, SUMMOQUE BONO? pro cardine rerum?
Vertitur omina in hoc cardo, spes certa salutis.

Crede mihi e terris non est via mollis ad astra.
Si pateris; multo patiendi exercitus usu,
Ad patriam reptans, tanto velocior ibis.
Quo non pertingunt ocreae, celeresque quadrigae.
Festinat lente podagra: at compendia carpens
Praeuenit Hipponam, natumque Atlante nepotem.
Ocyus ad coelum rapidis affectibus itur,
Non pedibus; non curriculo; clarissimus Afer
Hipponensis ait, Magni lux altera mundi.
Quare age, cum fibras rabies arcana flagellat,
Et pes intumuit; totum permitte Deo te.
Assentire Deo: fies diuinus et ipse.
Ante mouebaris: quod iam sis mobile fixum,
Mitte queri. Cum te reuocabit ANASTASIS olim
Ad vitam: superabis aues sine remige penna.
Transiliens colles et summa cacumina, curres,
Cervus ut ad fontes, celeresque ad pocula damae.

LXXXV.

Forsitan ex alio potum quoque fonte requiras;
Nempe Cleanthaeo. Quamquam huius turbida vena;
Saepe etiam faex manat aquae, tamen optimus haustus
Robustum intrabit stomachum. Nam Stoicus Humor
Masculus est, limumque vehit, multumque saporis.
Sulphurei trahit atque salis, veterisque metalli.
Potio diuersis morbis concepta medetur.
Ebibe. Spumantem pateram tibi porrigo, MARCI.
Ingressus Polemon viuensque vidensque sepulcrum
Procubuit, Mortem meditans, finemque dolendi.
Quin et tu pheretrum sterni tibi funebre mandas?
In quo suaue iacens, et te speculatus iturum
Ad Plureis; tecum vulgo maiora loquaris.
Sic adeo: Quid agis totis Livorne diebus?
Num metuis Podagram? nihil est, nisi inane cadauer.
Maior sum, quam cui possit Larua ista nocere.
Adveniat fera Mors. dicam: vis sistere cursum?
Sero venis. iam iam ante stiti: non grande trophaeum
Ex me mactato referes. Praeuenimus arcum,

Insidiasque tuas. Sed mox portabere, dices.
Quando iui? Decimus iam circumuertitur annus:
Ex quo me semper soliti sunt ferre ministri.
At ferri a famulis forsan iam dura negabis
Posse, nisi ad tumulum? Sed et haec sperata quies est.
Nam nec inassuetum, nec triste, quiescere, nobis.
Nil opus ergo minis. sperno tua sibila. Vixi.
Involvam me pelle mea, viuusque sub Umbras
Descendam, magnorum haud umquam [Orig: unquam] indignus avorum.
Hispidus iste quidem Sophus, et promittere verbis
Multa potens: sed si fari permittimus; alter
Formidabilior sacris mugitibus instar.

LXXXVI.

Ultimus. o Livone, tibi profertur Achilles:
Quem mihi poscenti submisit Achilleus Hebla.
Grande aliquid, nunquam visu audituque relatum
Dicitur ex vasto Maracostae Sosthenis ore
Excepisse. Stoae totam communico sectam.
Aere velut fusus secum haec oracula sanxit.
Congredere exarmande Dolor, mea liuida serra.
Debilitas digitos: non et caput. istud in alto est,
Securumque lui. longe inferiora relinquo.
Ardenteis Podagrae nequidquam curo sarissas [Reg: sarisas] .
Etsi vel Macedo maioreis adderet hastas.
Ure, seca corpus. mens nostra immota manebit.
Materiam nobis illustris flamma ministrat
Laudis. habet virtus, quo se nunc improba iactet.
Haud equidem tormenta peto toleranda, quod urane,
Excrucient, laedant: sed ut illis rite probatus,
Talibus ostendam subigi non posse ferocem
Invictumque Animum, caeco furit igne tumultus:
Non gemo propterea. fodicat: sed non gemo. scindit:
Non tamen idcirco gemitum dolor exprimit ullum.
Estne dolor? (liceat dubitare) an opinio tantum?
Vanaque pro vero consicta doloris imago.
Nempe malu imprudens plebs aestimat esse Podagram.
Atqui Stilpo meus nullum docet in Sapientem
[Gap desc: pp.122, 123]

Penelope. abnutat Clotho. nam nulla retexit.
Quam semel exorsa est, cum telam absoluerit; illa
Confecta indutum portabere Funus ad Umbras.

LXXXVIII.

Ergo age, et intrepidus Fatis occurre propinquis,
Ludifica Mortem: Podagramque oppone, velut si
Aegida concutias, magnamque merebere famam.
Clarus ab exequiis, etiam post Fata legendus,
Fortiter occumbens. Quam pulchrae [Orig: pulcrae] fascia mortis
Circum texta dabit, sertis fragrantibus urnam!
Serpillisque hederisque, aliisque pedestribus herbis!
Quale incidetur famosis Lemma sepulcris!
Aemula subiicio veteris paradigmata secli [Reg: saeculi] .
Diuersis visenda locis. Wormatia tale
Marmor habet, nigroque inscriptum marmore Carmen.
1. Heic situs est Acragas, in viua calce sepultus;
Nempe sua. potuit nummis vel prodigus heres
Parcere, se Functus gleba tumulauit inempta.
Tale Argentinae stat Templi in parte sinistra.
2. Hic, cuius calcas monumentum, care Viator.
Ut post Fata iacet, sic ante et Fata iacebat.
Decubuit semper pretiosi munere morbi.
Diues erat: bona vina bibit. ne plura requiras.
Cetera divines, licet, exstinctoque preceris
Optima. adhuc sitiunt cineres, impone lagenam.
Cum Norimbergam transirem, in pariete legi.
3. Heic Duo, ne longum mirere, iacemus in uno:
Sebaldus Lampach, cum Lampachoque Podagra.
Tale Selestadii lustratum legimus olim.
4. Hoc Bibiana loca iacet Hospita, et Hostia pinguis.
Re nomen meruisse meum Germana probavi.
Triste puerperium viuorum sustulit Albo:
Erasamque Deae Libitinae scribit in atre.
A Baccho praegnans, sum tandem enixa Podagram.
Ingrata occidit miserandam Filia matrem.
Subscriptum misit dilecta Colonia Rheno.

5. Quo Fato extinctus iaceam, ne quare Viator.
Parca manu leni reliquis sua sila resoluit.
Ebria sed tumido rupit pede stamina nobis.
Incisum viuo lapidi fert tale Vienna.
6. Heic est compostus Fridericus Tympanobombus.
Moribus, et tota vitae mirabitis Hospes.
Annis triginta Solem non viderat umquam [Orig: unquam]
Sobrius: uxoris Podagra crudelis amator.
Ad Diui Stephani dextrum latus exhibet istud.
7. Heic situs est Baylas Podagra cretaque tenaci
Implicitus. non ergo nigre carbone meretur
Umbris adscribi: sed creta, alboque lapillo.
In Wembdingani reperitur limine Templi.
8. Heic iacet Arnulphus Schnargutius. a Podagra qui
Magnam habuit famam, vita melioris egentem.
Viuere enim illius fuit hoc: bibere atque dolere.
In Lavingano stat prodigiosius Agro.
9. Qui situs heic recubat, Medicos, dum viueret, omnem
Inventa superans procerus rusticus arte
Tollere nodosam docuit Stambura Podagram:
Algovio genitore satus, Genitrice Bohema.
Maiorem digitum pedis abscidit, atque fugauit,
Trans istrum Podagram cum femineo ululatu.

Dicitur Augustae veteri pendere columna.
10. Hoc iacet Afra loco, textoris filia Galli.
Heu mihi! quod mater nequeant succisa paterque
Fata redordiri conatibus Atropos obstat.
Forfex, qua secuit mea fila. Podagra vocatur.
Obscuris Basilea notis sic lusit in umbram.
11. Gordius heic iaceo. Podagrae me debeo totum.
Namque adeo nodis religatos torserat artus;
Nomine reque duplex ut nodus Gordius essem:
Par Phrygio. quem non Podalirius Hippocratesque
Soluissent; sed nec Iuvenis Pellaeus; acuta
Mors soluit. stricto valuit plus ense sagitta.

Nominum et Verborum, Quae Num. 61. in Osca Poesi Q. Ennium Podagricum referente, adhibentur, Interpretatio. Pollentia. Potentia, Scaua. Saeua. Cascar. Senex. Adgretta. Aggressa. Potestur. Postest. hinc adhuc apud aliquos estur pro editur. et Torporatus. Torpore affectus. Taxim, Sensim. Clam. Itiner. obsoletum. Iter. mansit tamen Genitiuus itineris. alioqui debebat dici iteris. Gemursa. Tubere gemitum exprimente. Flatores. a flando Tubicines. Homones. Homines. proprium Ennii. Ambactus. Circumactus. Seruorum epithetum; hic applicatum ad Carthaginem a Scipione Afric. subactam, Am apud Oscos significabat circum. abolitum. in aliquibus tamen servatum ut ambire, circumire. (unde Ambitio, Ambitus) quod Ambitiosi, Candidati honorem prensantes,

circumeant, sollicitent, ut votis potiantur. Impii in circuitu ambulant: praedixerat David. Item, Aqua urbemvel Arce circumfluens proprio nomine Amnis dicitur, tanquam Amnans, id est circumnans vel fluens. amnare enim est circumnatare vel fluere. Vid. nostram Oscam Poesin. Maxumum. non elisa est ultima syllaba. ut passim apud Ennium. millia militum octo. Magmentum. maius augmentum. Oxymus. dicebant Vet. pro Ocyus. Iuvenans. Iuvenescens Impanerata. prorsus abolitum, inuadendo expugnata. Vnose. Simul. mansit una. Benna. Vehiculum. utuntur hoc vocabulo hodieque multi Germani. Aiutant. Aiunt. sicut dicimus pro Arguunt, Argutant. Bocare. Vase vinario. abol. Falla. Fallacia. Futabunt. obsoletum. Composita manserunt, Confutabunt, Refutabunt. Metelli. Milites. Primanus. Tribunus, primas tenens. Manalia. Mavantia, vinum et. Ollic. illic.

Mamphula. Bolus. Vocabulo hoc aliqui Germani adhuc utuntur. aro Vacca. Arna. Agna. Herbilis. Herbis pastus. Rarenter. Raro. Consuetio. Consuetudo. Ardus. Aridus. Gnixus. Nixus. Vett. enim dicebant gnitor vel gnixor: sicut pro nascor Gnascor unde gnatus mansit apud Virgil. Clivem. obsol. Arduum, tropice. composita servata sunt. Decliue, Acclive Dignorauere. Signauere. Calpar. Poculum vinarium, et ipsum vinum. Exanclare. Exhaurire. Anclare Vett. dicebant haurire. Successu temporis versum est in antlare. simplex quoque antiquatum. mansit denique compositum exantlare. Plera. Pleraque Axamenca. Nomenclaturae. axare, nominare dicebant. unde axamenta, Carmina in quibus Heroes nominabantur. Faculter. Faciliter mansit falcem compotum difficulter.

Cretere. Cratere. Gruebat. Pro Veniebat, ruebat. servatum et compositum Ingruo, Congruo. Quactum. Coactum. puto a Quatio. Sartum. Integrum. hinc sarta tecta. Querquerum. Frigidum. obsolet. Cascum. Veterem, antiquum obsolet. Sardate. Intelligite. obsol. Celebrescens. incrementa famae sumens. Laciat. antiquatum. pro quo composita alliciat, illiciat. Gnarigat. Narrat. Ab Osco exsculptum. Doliteam. inutilem. obsol. Celerissimum. Celerrimum. Allos. Digitos. obsol. Cuba. Lecto, ubi cubamus. Catacem. Claudicantem. obsol. Volta. Vultus. et apud Virg. voltus, Hilara. Hilares. dicebant enim Hilarus, hilara., hilarum. Spectu. simplex obsol. mansit aspectu, respectu, despectu. Cossa. Rugosa. abol. Demage. Minus. Topper. cito. obsol. Blennus fatuus. obsol. Munico. unde compos. Communico. Cautim. Caute iam, non cautim tamen isto terminandi modo dicimus sensim,

carptim, strictim et quare non et cautim? Quia. Miniscere. Reminiscere. Sispes [Reg: Sospes] . Sospes. Nex. Mars. mansit tamen neci, necio, necem, neco. eneco. Insipet. Iniiciat a Sipare iacere. Mirum! omnia Composita quoque, cum simplici, antiquata sunt praeter unicum. Dissipo Disiicio. quare? quia.

POEMATIS De Podagra Oeconomia et Synopsis.

I. Burghardi Sallii Gintrionis, insultantis Podagrae imprudentia. Antricelli Iopae prudens consilium, eandem in sua commoda obliquantis. II. Cum omne a Ioue principium sit; an a Ioue etiam Podagra initium sumpserit; et quomodo. an Vulcanus Filius Hypocrita, ut podagrice patrissare credatur, idcirco claudicet. III. Podagram esse morbum honoratum, pretiosum, morbum dominorum, et dominum morborum. IV. Ex quo utique magnum solacium [Orig: solatium] doloribus, quantovis pretio excandefactis, aspergi, probatur in Anonymo. Dialogus. V. Inter Podagricum et Podagram, intercedere quodammodo connubium.

VI. Non admitti quemuis rusticum, ad tam nobilis sponsae amplexus. VII. Podagram, velut bene moratam, bene enutritam et verecundam Virginem, ad dilecti sponsi pedes accidere. VIII. Coniugalem fidem, ex omnibus feminis hic inde cursantibus, seruare Podagram ardentissime. fidendum. IX. Proinde et a Podagrico viro, eandem fidem non facile frangendam, etiam quouis tormento pedis proposito, iuxta illud Satyrici nostri:

Phalaris licet imperet, ut sis
Falsus, et admoto dictet periuria tauro:
Summum crede nefas animam praeferre pudori,

etc. X. Nullam Coniugem, ex omni mulierum nomenclatura, ita viro ad nutum et numerum seruire. XI. Vanae querelae Podagricorum, minus recte sentientium. XII. Quasi vero mercimonia, quibus ditescimus, non aeque a Podagricis curari possint! XIII. Ingens commodum ex Podagra, quippe, ut putatur, odorifera. XIV. Non captos pedibus: sed verius apodes miseros esse. XV. Nouae querelae Podagricorum absterguntur. XVI. Caeterum usum pedum, tanti non faciendum esse, docere exempla Regum

barbarorum, et non barbarorum; pedibus alienis saepius utentium, quam propriis. XVII. An auis Paradisi dicta, caeteris volucribus idcirco infelicior sit, quod pedibus careat. immo, pol, beatior. XVIII. Nulla opprobria irridentium (in primis Sallii Gintrionis) curanda Podagricis: in fortunae suae thalamo secure quiescentibus. XIX. Paucis. naturae genio exceptis mobilibus, caetera pleraque, quietem spectare, ipsummet DEUM. XX. contra puerilia vota Podagricorum Neotericorum, ineptis desideriis aestuantium. XXI. Historia lepida de Fure, ad ultimum supplicium [(reading uncertain: unreadable)] ducto, et ingemiscente spectatore Podagrico. XXII. Arbori inuersae, hoc est, Homini, timendam magis esse Cephaleam, quam Podagram. XXIII. Quae Chiragra est metuenda; quomodo curanda. XXIV. Nullos Choreutas decentius modestiusque saltare Podagricis. exemplo esse Hieronymum Sauendulam, et Meinradum Panarotum. XXV. Romam, in Consulari primoque flore diutius staturam fuisse? si Iulius Caesar

pedibus, non capite, (secundum Sullae inane augurium) laborasset. XXVI. Adeoque saepesaepius Podagram virtutum magistram esse; et indomitas mentes a vitiis coercere. XXVII. Quid? quod aliqui Podagricis otii dulcedinem inuideant: utque hac frui possint, arthriticum morbum simulent. Caelius apud Martialem. Epigram. lib. 7. nostro saeculo [Orig: seculo] , Petrus Cucuphas, et Nicodemus Stampolides, notissimi Pseudopodagrici. XXVIII. Wolfgangi Mennae, ex doloribus Podagrae, mortem optantis intempestiuum desiderium, et minime serium votum exploditur. in fine alluditur ad auream gnomen D. Augustini: melior est aequitas animi, quam sanitas corporis. XXIX. Recensentur aliae commoditates Podagricorum: Sallio Gintrioni nunquam assequendae. XXX. Priuilegium Podagricorum, in hostili expugnatione urbium. XXXI. Podagram, subinde vices utilis Paedagogi supplere. XXXII. Nicolaum Traffum, Basileensem, Pictorem celebrem, vitio suo inopem, beneficio Podagrae, in virum ditissimum euasisse. XXXIII. An, et quomodo Podagra naturam perficiat.

XXXIV. Podagricos, uniuersim loquendo, viuere longaeuos. In exemplum proponitur Claudius Bamba octogenarius. XXXV. Ideo Henricum Moschum, horrore celerioris Fati perterritum, anhelare ad Feudum Podagrae capessendum: quod Liuornus Murcia iam possidet. XXXVI. Interludium mimicum, ex Cl. Claudiano Poeta: felicitatem Podagricorum compendio explicans. XXXVII. Quocirca qualemcunque dolorem, amore vitae honestae, insuper habendum: ex Schola Stoicorum. XXXVIII. Podagricum, in Fabula Humanae vitae, personam suam, etiam sedendo, strenue peragere posse. XXXIX. Quorsum ergo insani clamores aliquorum? videlicet Vdalrici Garili, Pauli Dorpii, et Ferdinandi Stuffonis. XL. Cum dolor urit, ingemiscendum sapienti viro, non ululandu. Suggeruntur modi, quibus vehementes impetus animi aut comprimas in parozysmo, aut temperes. XLI. Nihilominus contra maledicum Sycophantam Sallium, defenditur Federicus Gambara, inter dolendum, horrende vociferans. XLII. Caroli V. invictissimi Caes. in medio Podagrae assultu, inuicta Patientia. Ex vita Imperat.

XLIII. Sessoribus Podagricis, propter sutum, Stoae praecepta non male conuenire. proinde tradenda esse. in specimen quaedam libamenta Reinoldi Nefrendii Passauiensis proponuntur. XLIV. Etiam hinc Podagrae decus accrescere: quod virilis morbus, uti decet, viros frequentius afficiat, quam feminas. nisi si, etc. Trium Podagricarum Amazonum liquidi mores. XLV. Quid? quod generis antiquitate, et sanguinis nobilitate. Podagra honoratior caeteros omnes morbos antecellat, et saepe multis paralanguis persice excedat. XLVI. Hoc inde quoque colligi: quod, quemadmodum pauci dignitatem aurei velleris consequuntur; ita certe non onnes uisi bene probati per ignem) in grauissimum ordinem Podagricorum recipiantur: ex plebeis homuncionibus vix ullus. XLVII. Cosmi Medicei, Magni Florentiae Ducis, Podagrici, Laus. Ex Pontan. lib. 2. cap. 8. de Fortuna domestica. XLVIII. Caesaris Seueri pro Podagricis sententia Pathetica. aduersus obloquentes tensura Iuris stricti. Fulgos. lib. 2. cap. de militari disciplina. XLIX. Antonii Laeuae, Hispani Equitis, sub Carolo V. belli Ducis celeberrimi, Podagrici, conflictus cum Gallo, victoria, militare

Encomium. Ex Guicciard, lib. 5. et Iovio. lib. 27. Histor. Hic ille Ant. Laeua est: qui beneficio Podagrae, summi honoris culmen ascendit. quum enim coram Carolo V. ad servitia aulica aliquando appareret, interrogatus, num bene valeret; pedibus quidem nunc, non item capite, respondit: innuens nudum Solis ardoribus affligi. Caesar tegere iussit. accepto omine Laeua texit: et hoc ipso inter Grandes Hispaniae, cum plausu fortuito relatus est. L. Agesilai, Siciliae Regis Podagrici, Stoicismus coronandus, Plutarchus in Laconicis. LI. Ergo tandem monet Auctor, obsecratque, et obtestatur per ignem et aquam (et vinum et Zythum) ut Podagrici talium heroum, et honoris sui memores, a lacrimis [Orig: lacrymis] saltem abstineant: Flere, femineum prorsus, et sarcasmis Sallianis obnoxium. LII. Meditatio tempore Paroxysmi adhibenda, v.g. O quales quantosque morbos alii (multi et inhonestos) patiuntur! tu ignaue Murcia, tu delicate Liuorne, audeas conqueri? XLIII. Quid sit Podagra, Poetice describitur, medice narratur. XLIV. Pii secundi, Pontificis Max. Podagrici festiuum ingenium. Campanus in vita Aenea Syluii LV. Podagricum optime facturum, si

Mathematicis Disciplinis manus pedesque admoveat. LVI. Gurnerii Astrubalis in media tempestate Podagrae, iocus serius. LVII. Melchioris Archinti Podagrici autrapelia. LVIII. Richardi Mamphuli, Musici et Poetae, Podagrici, dulcis enthusiasmus, ex Ouidio Nasone. LIX. Quid si exemplo R. P. Francisci Montmorenci e Societate IESU, aliorumque Poetarum aegre- ambulantium, Podagrici ligatos pedes in charta (quando liberos in campo non possunt) diligenter exerceant. Dum Podagra carminat, faciant Carmina. Suadetur Scazon prae Heroico. LX. Leonardi Crinalli Feldkirchensis, Podagrici, Lucanus Poeta solacium [Orig: solatium] in ultimis. LXI. Q. Ennius, Oscus cascus Poeta, P. Virgilii Maronis nutritor, Podagricus, in multam aetatem produxisse vitam fertur, nunquam versu torrentior, quam cum vino et morbo calidior. Gyraldus. Caelius l. 28. c. 30. Osci Carminis specimen, Podagrico Poetae conueniens, inducitur. LXII. Matthaei Aquilani, per totam Neapolim famosi Podagrici, in omni genere

scientiarum Encyclopedia, Pontanus l. 2. c. 8. de fortuna domestica. LXIII. Podagrae dolores resolui, aut certe leniri Symphonia. De mirabili medicaque cithara Arbogasti Harphii Alsatae . De hoc vide in nostris Lyricis. LXIV. Podagricorum serena amoenitas, et amoena serenitas. LXV. Vtique facundiam pedibus non inesse, sed capiti. Corbiniani Lecestrionis Frisingensis viri dissertissimi, laus. LXVI. Nempe et illos clarissimos iuxta atque doctissimos censeri viros: in quorum sententiam plerique senatores pedibus eunt: etiamsi illi in minus Consultorum sententiam pedibus ire non possint. Optimum quemque a Consiliis Principum, Podagricum fuisse, et esse, loquatur experientia, proferat aula, demonstret curia: maiore talento emendos. LXVII. Quis crederet? A Podagra humanis Ingeniis lumen accenditur. serosus humor, credo, in vinolenta lampade, oleum est. LXVIII. Descenditur ad Podagricorum pene cottidiana [Orig: quotidiana] sive domestica solacia [Orig: solatia] : quae capiunt a vino, auibus, lusu, etc. miser esuritor Sallius Gintrio ringitur, et iterum vapulat.

LXIX. Si tamen Podagra videatur intolerabile malum: declaratur euadendi, vel imminuendi modus. LXX, Fatum Pecchii Cisalpini: qui per undeviginti annos captivus, in carcere tandem a Podagra liberatus est. Vide Ferias Caniculares Maioli Episcopi Vulturariensis, ex quo Ieremias Drexelius, et Henricus Engelgrafe, ambo Societ. IESU, sumpserunt partem. LXXI. Podagram ad multos venire non inuitatam, nec facile expellendam. adeoque Podagricos dari, nulla sua culpa tales. LXXII. Alexii Angeli [(reading uncertain: unreadable)] Imper. Byzantini, Podagrici Medicina. Ex Niceta l. 2. de rebus Alex. Angeli. LXXIII. Marcellinus Episcopus Anconitanus, quo casu Podagram abiecerit. Greg. Turonens. l. 1. Dial. 6. LXXIV. Quo itidem fato, Generosus et Illustris. D. Baro Fridericus a Tieffenbach, Eques Auratus, Dux exercitus Morauici rebellis, hemicyclo portatus ad locum supplicii, horrore subito se in pedes erexerit inambulans, Oeniponti, nostro aeuo, stylo nouo An. 1621. 17. Iun. V. primum Tomum Theatri Europaei. LXXV. De vietore Brisacensi Historia, sequere. Ne putes fabulam, accepi a Cl. viro, oculato teste.

LXXVI. De Philippo Labrucio Gauro, Alsata Molshemiensi, amante suam Podagram, propter dilectam Coniugem Flasconiam. LXXVII. Cur Gambara desperet? alium tritico, alium aceto; quendam et veneno Podagram pepulisse. Plin. l 22. c. 25. LXXVIII. Constantem, Caesarem Orientis, Arthritide vehementissima laborantem, venationi utiliter indulsisse. Cuspin. LXXIX. Caeterum Podagram euellere cupienti, eradicandas prius esse immansuetas cupiditates, in confinio naturae mollis ac fortis rixantes, intelligo animi diras perturbationes, corporis, in V. sensibus haerentis, illecebrosa Symptomata. LXXX. Philippi Theophrasti Paracelsi, Medici clarissimi et tantum non aurei, secretum mirabile! LXXXI. Remedia contra Podagram, etiam ex Helicone Poetarum dari posse. LXXXII: Praeservantia a Podagra, Physica. LXXXIII Praeservantia sacra: allegorice intelligenda, ascetice adhibenda. LXXXIV. Doctrina Christiana, ex quo solidum, plenum que spei solacium [Orig: solatium] hauriri possit: consideranti Martyrum tormenta: ignis

inferni a Deo, ut scholae loquuntur, elevate vim: Christi patientis mysterium: Hominis Christiani officium, vincentis praemium, D. Aurelii Augustini oraculum. LXXXV. Polemonis Laodicensis Sophistae, prae doloribus acerbissimae Podagrae, sepulcrum ingressi Philosophia. Philostratus et Suidas. LXXXVI. Alberti Marschockii, qui et Maracosta Sosthenes aliis dicitur, Doctrina Hyperstoica: efficax, sed non omnibus Podagricis promiscue usurpanda: quippe in excessu immanis indolentiae, sive Zenoniani stuporis, fundata. LXXXVII. Ultima Admonitio ad Marcum Livornum Murciam Podagricum. Prospice Domui tuae, morieris enim tu. et non viues. l. 4 Reg. c. 20. LXXXVIII. Epitaphia Podagricorum miscellanea, in gratiam eiusdem collecta. Quorum haec nomina, partim ad me transmissa, partim a me visa. fides sit penes auctores. Qua licuit, transmissa sepulcralibus metris illigauimus, sunt autem haec. 1. Wormatiae Balthasar Acragas. 1455. 2. Arbogastus Schelkropf Argentorati. 1449. 3. Sebaldus Lampach. Norinbergae. honorem

ei coloratum habuit Albertus Durerus. 1516. 4. Bibiana Bruckerin, vidua, Selestadii, in Alsatia. 1564. 5. Gaspar Wullenweber. Coloniae ad Rhenum. Anno 1533. 6. Fridericus Tympanobombus. Viennae in Austria. Anno 1499. 7. Florianus Babylas. ib. opt Tonsor. 1602. 8. Arnulphus Schnargutius, Caupo. Wemdingae 1619. 9. Udalricus Stambura, vulgo, der Stambaur. inter Lauingam et Dilingam. Anno 1398. 10. Afra Spinnerin. Augustae Vindelicorum. 1517. 11. Io. Gordius Knabelrott, Basileae. 1528. 12. Claudia Ustrapanna, Bruxellis. 1514. 13. Walburga Meletia, vulgo Korbhennin. Eichstadii, 1544. 14 Georgius Trapus. Straubingae. 1608. 15. Alanus Barnitellus. Paduae, Professor Rhetoricae 1351. 16. Lucas Venulus Marcinellus. Venetiis, 1534. 17. Gangulphus Pitius Veronensis. Veronae 1577. 18. Petrus Sprevanza. Madriti 1545. 19. Paulus Lamotta. Parisiis. 1564. 20. Edmundus Bembra. Londini. 1539.

LXXXIX. Epilogus Auctoris duo membra complectens, altero indicatur tempus, quo hoc Poema compositum est. nimirum sub armilustrium, spectatum in foro Neoburgensi, ante recens exstructum palarium nobilis Domini Nicolai Molitoris, Provinciali aerario Praefecti. alterum disserit de fluxu et breuitate vitae humanae: ex consueta formula Satyrici, contemplantis praeterfluentem Danubium.