POESIS OSCA SIVE DRAMA GEORGICUM, IN QUO Belli mala, Pacis bona Ex occasione currentis Anni quadragesimi septimi descripta repraesentantur CARMINE ANTIQUO Attellano, Osco, Calco. In gratiam ILLUSTRISSIMI ATQUE EXCELLENTISSIMI VIRI CLAUDII MEMMII, Comitis de Avaux, utriusque Francia Torquis Equitis, Comitis sacrarum Largitionum, Christianissimi Regis ad negotiationem Pacis per Europam Legati. Auctore IACOBO BALDE e SOCIETATE IESU.

CLAUDIO MEMMIO IACOBUS BALDE, e SOCIETATE IESU, S. D. [Abbr.: ?]

Nominis tui sic explevi, ut, hodieque Lyrica mea me felicius absolvisse, censeant non pauci, quam inchoasse; adeoque plus fini debere, quam exordio. Cecini: tametsi a morbo vix convalueram, et in semivivo cadavere dubitaret Anima diutius hospitari. Manifestum est, cupiditatibus homines impelli, non aliter, quam vela navium a ventis Flantibus his, feruntur otiosi, quidam et aegri remiges; priusque attingunt portum, quam vota conceperint; emensa via, viribus nihil imminutis. Sanitate corporis, nondum omni ex parte restituta, te celebrandum mihi proposueram, MEMMI: quia cupidius, obiecta Herois species, subservituras confestim excitavit imagines Mentis. praesto fuere, ac si tibi iurassent. Canendi voluptas intravit pectus, et poeticam venam. succusso corde, fama Nominis tui fuit pro stimulo. perveni ad metam imperitus viae, ignarus compendii, pharetra Apollinis etiamnum sagittis plena, et adhuc valituris turgente encomiis. desieram canere, sed neque dum desierat Aganippe fluere. stadio Memmiano vegetior exivi. lassum magis agitauerat Phoebus, quam non umquam [Orig: unquam] solet ad primordia gestientem. Neque haec evulgans, mihi blandior: sed, quid tui gratia evenerit, simpliciter commemoro. Habueras omnino quidem maiorem Vatem, si de minore cecinisset nunc, pessimus idcirco non est, quia dete cecinit. Opus materia superavit. quit tum? superavit concinne. non tetigi sublimis propositi scopum quid tum? honestae tamen mediocritatis assecutus sum finem Numquam [Orig: Nunquam] turbulenta magis intemperie se membra straverant Corporis nostri: sed et numquam [Orig: nunquam] alias etiam memini, tam

tempestivo ac celeri, tamque lato hiatu apertum Heliconem, ad vota discessisse. Tu ipse certe profusas eo temporis articulo rerumque statu, Odas, ceteris [Orig: caeteris] adglomeratas, quod multis iucunde confiteri soles, interponere consuesti [Reg: consuevisti] , et gravibus curis non inamoenum levamen, et fastidiosis litibus dulce solacium [Orig: solatium] . utique: cum plures, non multo post quam acceperas, de memoria integras recitaveris. At enim poteras reddere gratias, agnoscendo Clientis obsequium. reddidisti, compensando amici affectum. Laureata Epistola, utque velocius ageretur, serico filo, de more Gallorum, velut amentata, in Museum [Orig: Musaeum] nostrum incidit, sensa animi tui deferens, mei petens. Iuvat eius, quoniam suavi facundia plenissima est, fragmenta quaedam percurrere. nam nimias laudes, quibus immeritum onerasti, conscientia meae vilitatis, et inopiae squalor prodere non sinunt. Nec te mihi, scripseras, nec tibi me umquam [Orig: unquam] peregrinum arbitrabor: quos et Christiana et litteraria [Orig: literariae] Respublica connectit. Vinculis nimirum tam sinceris, quam utrique gratis. quando etiam utrumque Romanum est. accessit tertium, nexus Humanitatis Memmianae. Tu, in quem unum diversissimae res concurrunt, belli ac pacis ornamenta, summis ad summa nate; Dignitates publicas privatis familiaritatibus, raro exemplo, mulces. Credi. deram prius Famae, obumbranti nos insolitis praeconiis; sed, quia remotiori, timidius. iam vanos metus rideo: quia ipse locutus es. Mirabar, cur multi tam multa de te scriberent. nunc miror, cur e multis tam pauca. Nempe alios examino, ipse culpandus! habes, MEMMI, confitentem Reum. numquam [Orig: nunquam] rumoribus plenam fidem habuissem, nisi expertus: numquam [Orig: nunquam] experiendi felicitate indignior, quam dubius. Etsi in utraque tu inter Optimates: ego in capite censis. Poteratne quisquam scientiarum Amator, aut demissius sentire de se; aut potui ego,

inter mitia verecundiae tormenta erubescere honorificentius! confidentiam loquendi accusa, si vis dum non voces adulationem. neque enim hane virtutis tuae securitas admittit; neque mihi permittit consuetudinis meae rigor. Civis tamen et papularis tuus. Bis igitur mihi celebrandus. Inclinas gentilicii [Orig: gentilitii] Nominis et gloriae fastigium, ut spatiatus ad Rheni nostri ripas, in fiscella Alemannica reptantem Alsatam attollas. Civis tuus. Si ad linguae consortia respicimus; Romani Cives, nisi fallor, uterque sumus hoc nomine; sed et hoc discrimine. Tu natus videris, ego assumptus [Orig: assumtus] . quippe Romano sermone tam eleganter copioseque disseris, ceu a teneris Tiberim [Orig: Tyberim] non Sequanam bibisses. Popularis tuus. Atqui hoc vernacula mea negat. intelligo mysterium. Supra, respui Fata: iam subsequor. FARI, NECESSE NON EST: RECIPERE FATA, EST NECESSE. Hoc aenigma Alsatis solvendum, Brisacensis propugnaculi portis appensum esto. Quamquam spectanti rem propius, et Alsatam Vatem admiranti, ex vulgari hominum opinione. noster esse visus es. Delphis hanc veritatem hausisti, an Druidum, Gallorum Sacerdotum, praesagae quercus anhelis frondibus effuderunt? Sibyllae Celticae folia, an mei Versus prodiderunt me tibi? Rem narro Idioma Germanicum callai puer melius avo meo; prope et ipso Genitore. Certe meus, et meae pars Animae deinceps eris. Quippeni Horatium a te nostrum, et lectum et penitissime imbibitum dicam! Dimidium animae Vates iste Cultori suo dederat. tu, novo more, Vati das. Usque adeo pectora et animos novisti conglutinare tenacis Eloquentiae visco. transmigrationem Pythagoream [Orig: Pythagoraeam] Intellectus noster non capit: communicationem Voluntas utriusque sentit. Qui tam generose effecisti, ut ignoto tibi ignotus beneficium debeam. Per Divos beneficos! quodnam beneficium debes accipienti? Obtuli pauca Lauri folia. in manus sumpta [Orig: sumta] fuisse, iam iusti pretii usura erat. obtuli flores Heliconii Veris: rependisti maturos autumni fructus. Magnum videretur, si dixisses: non displicet labor. qua lance aestimabitur praedicantis favor? alterum est infra laudantis conditionem et modum: alterum supra exspectantis [Orig: expectantis] religionem

et votum. Adeo, ut me nunc primum Memmium agnoscam, interque maiores meos recenseri patiar. quorum non ultima Laus fuit, eruditissimorum sui temporis virorum amicitiam, cultumque meruisse, etc. pulchrius [Orig: pulcrius] hoc, o Heros, Galliae tuae iubar, quam solis imaginibus implere atria et porticus, per longa temporum spatia [Orig: spacia] fumosis. Nobilitas cerea, facile liquescit: Palladiis suffulta insignibus, transcendit aetates Neque vero ego vetusta prosapiae simulacra, velut longi sanguinis maeandros, vel indecora, vel spernenda dixerim: cui tamen in postremis ista sunt, hic prior est mihi. Tu, Comes Illustrissime, doctorum hominum audis non Patronus modo, sed et Collega. In me quidem deligendo, Verum subduxit tibi mollior cogitatio. Unius tamen error non auferre debet curam ceterorum [Orig: caeterorum] . quam ita dispensas in eruditos viros: ut appareat, illam ad mores titulosque Maiorum, ad sanctiorem hereditatis portionem, ad caeleste [Orig: coeleste] peculium; ingenii, inquam, tui profundissimi gazam pertinete. Testis huius gloriae, inter ceteros [Orig: caeteros] , in oculati huius Saeculi [Orig: Seculi] theatro, nuperrime primum mihi visus Io. Fredericus Gronovius. cuius opera, elegantissimis formis recens editum, tibique dedicatum habes Livium Patavinum; ego tuo Nomine ac studio, Memmianum. Quodque maxime mireris, res priscis in auditas et intentatas, summa elocutionis felicitate exprimit, etc. Difficile mihi videbatur, placere vel paucis posse: satisfeci, ut video, iam et pluribus. fingamus, nulli: tu mihi unus fueras instar omnium. Ut ut sit: ad exteros domestica saepe numero, more fulguris, transcurrunt, meritura plausum tanto facilius, quanto securius. sive ex longinquo maior reverentia consurgit; sive ex propinquo maior invidia. Neve mea me tantum mirari putes, neque Memmianae. En tibi modus, et ars aptandi discordem citharam. quam si dixero me mira suavitate perfudisse, fatebor, quod res est. O Musae: qualem Patronum habetis! celebrat vos, tametsi immemores officii, ignaras debiti, incuriosas obsequii. Egregiam vero Symphoniam instituistis lib. V. Silv Ode XVI. scilicet temperata argute Cithara! cuius fidibus, post morosissima digitorum tentamenta, ne quidem tenuis

echo dignissimi Nominis insonuit. Ubi vaticinantium impetus, ubi ars divinandi vestra? Cessatis ignavae: aut in tempore, cum opus erat similibus inventis, consulere neglexistis? ubi praesensiones, praesagitiones, praedictiones illae plausibiles? sacra murmura, phalerata nomina; terribiles pompae, vanae nugae! Non praesentire Heroem, qui aeque vestra ac sua curaturus sit! Non praesagite, fore GALLUM! non praedicere, fore CL. MEMMIUM! Cui bono in Parnassum admissae estis! si Clientibus vestris futura monstrare aut non vultis, aut non potestis; nulla sumus vobis Religione, nulla verecundia obstricti. sed non est tempus cum Deabus litigandi. Nego, MEMMI, Carmen illud, quod tantopere commendas, legibus aut nervis Poeticis concordare, quandoquidem ignorabilis ab ignorante. dum pangerem, praetermissus es tunc vel maxime decebat ire in laudes tuas, cum [Orig: quum] sumptuosius [Orig: sumtuosius] barbitum instruxeram. factum est incuria Pieridum, quae praemonere debuerant: ut plus doleam, in prioribus Libellis tuum Nomen non esse, quam esse in postremo gaudeam. Verum singula persequi, nec possum; nec te velle arbitror. Abundat diserta Humanitas habent Galli facundiam in potestate, sicut Fortunam. cessaturus loqui, eloqui pergis. veteres affectus, novorum conciliatrice formula. annulo gratulationis obsignas. Ago tantum gratias. pro immortali monumento, tuae in me et absentem et immeritum benevolentiae. Iterum erubescit Macies mea, et peregrini coloris speciem rugis suis vultus miratur infusam. gratias agis debenti! Agendae sunt illi, qui Opusculo materiam, dictioni pondus, Auctori vigorem addidit. Caeterum, mortalis manus immortale monumentum numquam [Orig: nunquam] exstruxerit facta, quae inclusi, perennabunt. Quem vel unica Oda apud omnem Posteritatem transmittere poteras, toto divinae Poeseos nectare proluisti, etc. Ego tibi nectar propinaverim de Fonte Caballino! laticem, quantum potui quidem, vivacissimum derivare in Famae phialam conatus sum. ut liquido undarum decursu iustum Carmen, unaque tuum volveretur Encomium. Enimvero non perinde voluntati semper respondent

successus. sed ignosces aeque properanti ac moranti in laudibus tuis. moram voluptas fecerat; festinationem brevis fuga temporis. Non exspectabis, opinor, a Germano, quae in opularibus Francis, desideres. fuerunt Passeratii, Lambini, veneranda nomina, Memmianae Domus veteres inquilini gloriaeque praecones, fuere Miliei Ionini: quibus Camenam [Orig: Camoenam] submittimus. Habes et Petavios, Causinos, Celocios: quorum ingenia felici ubertate fluunt, et in omni genere vibrat ludibunda sagacitas Tu ista tua, per omnes litterati [Orig: literati] Orbis partes, dedita fama longum fruere. Frui! Non puto, mereri me. sed per te fruor, ac si merear. Remitto iam praerogativas, privilegia, favoresque scriptoribus concessos. MEMMIUS parabili Vatis sumtu [Orig: ?] contentus, nil ultra exigit. Extra dubitationem est, plerumque scribentium cupiditatem gliscere indulgentia Famae; ac consopiri quodammodo studiorum laborem, quando mitia lectoris sentiuntur arbitria. honore quippe stant Artes. sive nunc latret adversantium barbarus furor: quo minus nocere possit, tu providisti. sive periculosae libertatis fraudulentae blandiantur illecebrae; quo minus sortiantur effectum, ego providebo. Neque victrices Laurus nostras, doctarum praemia frontium, aspernare. Utinam contra Christiani Nominis hostes, Christianissima sub LILIIS arma, circumlato terrore, victricia proveherentur. quod forum Rostris, quae Rostra oratoribus, qui oratores non occuparentur enarrandis Francorum triumphis ac gestis rebus! Novos Helicones, novas Cyrrhas excogitaremus, e quibus, more nimbi, ruerent debiti plausus: sonitu exsultantis gloriae per valles et nemora repercusso. Erunt, qui laudabili gigantomachia, montibus supra montes positis, Olympo Pindum Parnassumque avolvent, inde deiecturi in triumphantium capita palmarum innumerabiles ramos decident vocales Panegyrici magno numero, parique granditate; non aliter, ac festiva nubes volutant tonitrua. Quo tendo? Classicum Gallos moliri velim, quale in Libro Epodon accinui, quo numerosam aciem convocante adversus Turcam, digna, per Martem, laus foret in armis,

certa Victoria in campis, aeterna securitas in trophaeis. Nondum peristi, quis quis es Alsata. Eia! etiam aliquid de meo citari! profanus iste Versus, nihil prius divinitatis habuit. simul afflasti testimonio, fecisti oraculum. Videbis has propediem laurus, quod tantopere expetis, Pacis lemnisco, oleis implicatas. Si priscis Numinibus assurgere fas esset, assurgerem iam nunc Atheniensi Minervae, quae enim alia tibi Diva tam nobilem sententiam dictaverit, quam glauca oleae inventrix. nisi quod illam nitidius protuleris, quam fortasse dictarit. Verum Christiana Sacra colentibus, eundum est ad verum Numen, cuius vel pedibus admoveri, maiestas est supplicantis. Haec meorum quoque votorum summa est, ut redeat pax tandem. Insudent alii eruendis montibus aureis, et insatiabili cupiditate terrarum fundamenta rimentur. sternant tabulis Oceanum; natantes silvas, et in silvis integras urbes promoveant ad alieni solis litora [Orig: littora] . tuorum, MEMMI, votorum summam praeferent omnes boni. Et redit profecto, nisi me omnia fallant. Quod, si te omnia fallant; etiam omnia fient, quae negabam fieri posse. Istud iam praecipio gaudium: Pacis Legato dignissimum: quod idcirco maturius praecipere porest, quia et procurare. Cuius te in primis participem esse volo. Id tibi mihique, omnes Superi, bene et feliciter evenire velint ac iubeant. Studiaque a me. Non dico, quid optatius aut acceptius: iusta enim mei pudoris cunctatio est interrogo, quid familiarius offerre possis? et officia, quid amicius? et affectum. quid apertius? si amare licet. si licebit etiam silentio venerari haec ultima verba. horrorem sacrum spirant, et vim testamentariam obtinent. non vulgarem exspectare. Qui plus accepit, quam voluit; patientia spei, quantumvis poena dulcis et gratum animorum supplicium sit, non exercetur. Q. Horatii Flacci nomen non ambio, famam non mercor, reperi tamen qualiscumque [Orig: qualiscunque] Vates Lyricus Maecenates [Orig: Moecenates] meos: maiorem extra te, MEMMI, neminem. Exspectare iubes affectum, implevisti vota, cum praevenisti desideria. in hoc prope iniurius, quod religiosae Paupertatis gloriam

invito extorseris. Si Proceres, qui Monasterii in Westphalia congregati sunt, omnes tam sedulo Pacem publicam promoverunt; quam serio tu adegisti me, ut munificentia tua frui vellem; Pax est. Qui fit? numquam [Orig: nunquam] violentiores, quam cum beneficus. ergo libertas mea et liberalitas aliena simul stare non poterant! aliorum quoque opera institisti exonerare verecundiam meam; denique expugnare et timiditatem; nescio, mandanti propior an deferenti! quippe interpretaturus contemptum [Orig: contemtum] , si nullius rei petitione frustrarer affectum. petere iussus, descendi ad opportuna modestiae levamenta. Novus error, novum iurgium! iudicasti haec indigna auctoritate Personae, quam sustines. Itaque permisi Torrenti cursum. deposui nomen INVITI, et recepi titulum INGRATI. Quid tibi pro hac importunitate, MEMMI, imprecer, quam, ut semper moribus tuis obsequaris, beneficus in eruditos, pius in immeritos, et, si necessum sit, saevus in reluctantes; donec scilicet sentire munerum largitatem, et efficaci imperio accipere cogatur. Hactenus ad laureatam Epistolam: quomodo Ausonius Gratiano suo respondisse legitur. De praesenti Opusculo necesse non erit multa disserere. Continet Oscam Poesin, et lyricas Prolusiones Dramati convenientes. Occasionem caussamque praebuit MARSILIUS, ille Continuus tuus: cuius voto ac nomine, Io KITTNERUS, Vir consiliis usuque rerum spectatissimus, Ulma redux, ubi pacificatores amice convixerant; novissimam salutem post multas mihi impertiit; hortator, ut repositurus, aliquid amplius auderem. obsecutus sum. sed more meo, conceptum mentis premens, et ad materiae delectum contumax. Heteroclitam Scriptionem sub reversae pacis initia, novitas Famae, turbatum vulgi gaudium, spes largioris proventus, denique semet ipsam irritans cupiditas, persuaserunt. Quid porro tractem, aut praestiterim, malo

ex ipsa lectione peti, quam meomet praelibantis ingenio. Antiquitatem veneror: cuius Maiores tuos, MEMMI, scio fuisse studiosissimos Quodcumque [Orig: Quodcunque] tandem fuerit, nolui in lucem prodire, nisi auspiciis tuis. Simul Venusinam Testudinem resumpsero [Orig: resumsero] , deliberata encomia insonaturus; faxo, ut intelligas, Nomen tuum perpetuis vicibus recolendum, animo meo altissime impressum esse. Vale, Comes Illustrissime. Monachii Boiorum. Octavo Kal. Augusti.

De veteri Oscorum Lingua.

OCcasionem, caussamque susceptae huius Scriptiunculae, ex Dedicatione didiceris. Quid porro te scire velim, amice Lector, quare Oscum sermonem usurpaverin, intellige. Cum post Lyrica mea in lucem edita, no vum Poenae imperare mihi non soleam; nisi nova etiam accesserit canendi voluptas, vel gratificandi necessitas: quoniam assueti Horatianae Testudinis modi animum mulcere desierunt; ad inassues a, insolita, horrida aurium oblectamenta delapsus sum. Augustalis Latii finibus relictis, descivi ad Oscos, Q. Ennium, Luciumque Pomponium Attellanum, Osci Carminis Conditores. meliori utique iure, quam Germani, populares mei, a Maioribus suis hodie deficiunt. qui vetustissimum idioma Teutonum, partim petulanti fastidio deserunt, partim illecebrosa novitate corrumpunt. Ego, Aborigines et Oscos consectando, Latinae linguae primordia non ingratus recolo, quod reverentiae quoddam genus est. hi tanto longius a Veneratione Maiorum abeunt, quanto propius Italis, Gallis, Hispanis, cum loquuntur, accedunt: quippe patrii sermonis usum, candidae mentis olim sincerissimum interpretem, hoc est, avitam hereditatem, eamque pulcherrimam [Orig: pulcerrimam] , peregrinis vocabulis, ex Babylonia di versarum nationum colluvione petitis, incestant. Sanctiore caeremonia [Orig: coeremonia] , venerabundus adeo sepulcrum Vatis Ennii. iuvat vel in tumulo contemplari cineres eorum, qui Romanae Curiae, quam multo post disertissimi Oratores implevere, prima fundamenta

posuerunt. Ut de M. Accio Plauto, in primisque P. Terentio, T. Lucretio Caro nihil dicam; quos iam maior cultus et elegantiae suavitas ac lepor, pene ab Oscis secernunt: Livius Andronicus, Cn. Naevius, S. Caecilius, M. Pacuvius, Ca. Lucilius, Ca. Matius, L. Afranius, Q. Trabea, S. Turpilius, C. Lucinius, D. Laberius, Q. Catulus, rudimenta Tullianae eloquentiae posteris tradiderunt. His te Naso, Properti, Tibullo, Flacce; his succincta discinctaque Oratio; his universa te Rema debes cum Rostris ac triumphis tuis. Ennii certe rudibus principiis Virgiliana Maiestas subnixa est. Incondito quidem adhuc sermone Prisci, veruntamen sensim ad honestam famae speciem, orisque dignitatem conformando, loquebantur. Quo tempore nec Romanis Consulibus pudori erat stivam ducere; Legatis regum ex horreo responsa dare; et, si instrumenta deessent rustica, Fascibus flagellare frumentum. Paullatim aperuit se, sicut palatiorum et Capitolii splendor; ite ipso usu linguas laevigante, semper magis ac magis emicuit culti sermonis puritas. donec uno complexu, Augustaei saeculi felicitas, omnia in sese summa collegit. Quod si initia quarumcumque [Orig: quarumcunque] rerum propterea aestimamus, quia nimirum absque his super imposita constare non possunt; profecto nefas erit; Veterum sive rudem facundiam, sive crassam infantiam dixeris, contemnere: sine quibus nec Ciceronis Philippicas, nec Maronis AEneidem haberemus. Scite Fabius Quintilianus monet: Ennium, aliosque, quos supra nominavi, sicut sacros vetustate lucos, adorandos esse: in quibus grandia et antiqua robora, iam non tantam habeant speciem, quantam religionem. Nescio quid sepulta Maiorum canities [Orig: canicies] , etiam dum horrorem spirat, efflet voluptatis, quam severae, tam gratae. Sic veterum numorum aspectu et rubigine otium pascimus nostrum sic rudera theatrorum, fragmenta Colossi, frusta Argonautica paventes miramur, et gaudemus. idcirco Antiquaria subimus, curiosius perlustraturi Galbam aliquem auriculis nasoque carentem, quam notissimi Discis Statuam, in qua aetas nullum vitium fecerit. Antiquos mores, antique tempora inclamare solemus, canam fidem in pretio esse testati, denique primum, sive priscum Saeculum [Orig: Seculum] , aureum fuit: nostratia ex ferro procusa sunt. Cur non igitur, quemadmodum veteres annos, veteres laminas, veteres amicos, veterrima vina commendamus,

ita et veteres Versus? Sint, habeanturque rudes: defectum tamen istum, qualem qualem, iura Maiorum et venerandae Antiquitatis praerogati va abunde compensant. Novitati minus indulgeri deber. quidquid ista despumat, vel suffusa dulcedine, vel non diuturna gratia suspectum est. At enine haec Osca loquendi ratio, veritati ancillata est a pluribus saeculis [Orig: seculis] ; iam ad cunabula Remi ac Romuli, eademque ubera cum ipsis suxit.

Huius tibi, amice Lector, linguae in speciem horridae, revera pastoricia [Orig: pastoritia] simplicitate sua gratissimae iuxta ac fidelissimae usum, in scena Dramatis Georgici revocare conati sumus, ab anno currente quadragesimo septimo: postquam Ulmensis Pacificatio, icto foedere inter Galliarum Regem Bavarumque Electorem, tranquillae libertatis gustum nobis propinavit. Caeterum, ne nescias: Osci, populi Italiae, olim tractum maritimum Campaniae tenuere. Quidam sic nominatos arbitrantur ab oris foeditate [Orig: feditate] : Pronuntiationem [Orig: Pronunciationem] interpretor. Nam obscaenum [Orig: obscoenum] dici volunt, quasi Oscenum, id est, Oscum, Osco more prolatum. quod hiulca verba, seu crassioris dialecti usurpatione; seu strumae vitio, quale intra certas valles hodieque fastuose serpit; seu aliquae alia gutturis intemperie, truderent. hinc in Comoedius (Plautinis quidem saepissime) interludia et ioci, dictione vel cantu Attellano (Attella autem princeps Oscorum Civitas) ad risum ciendum ironeo, proferebantur. Ex quo, Idiomatis Latini verba, quaecumque [Orig: quaecunque] barbara vel distorta, a cultu refugerant, communi proverbio, Attellana, Osca, Casca dici coepere. Attellana a Civitate; Osca a provincia; Casca a tempore. Cascum enim idem quod vetus significat. Ut vel hoc quoque titulo, exoletans antiquariam Poesin, propter argumenti mei conspirantis rationes, non absurde mihi delegisse videar: utque olim quidam Antigonum, ego Pacuvium refodisse. Belli mala descripture verbis opus erat convenientibus, quae materiam exaequarent: puta, saevis, hispidis, stridentibus, quadam immanitate barbaris, dic autem, sodes [Reg: si audes] . estne aliquid crudelius, tumultuosius, barbarius bello, quod Germania nostra tam longo tempore tulit; Cometes Anni octavi et decimi intulit; Annus quadragesimus septimus portendit! Iam vero Pacis exoptatae bona commendare volenti, Attellani sermonis cruda iucunditas suffecerit. Est scilicet gratiae vocabulis, rus et primae vam

simplicitatem redolentibus. Neque amoenitas Pacis ante oculos poni vivacius poterat, quam ruri habitans, inter segeles silvasque et rivulos: ubi Coloni semoto forensis artificii strepitu, naturae frugalis ubertatem, simplici loquendi modo, in communem laetitiam laxant, sine dolo et fuco. id, quod intendimus.

Haec hactenus. ad Prolusiones Dramatius de more praemittendas veniamus. Siccis omnia dura Deum proposuisse, memini ut qui maxime ex illo Vate, cui unice proprium fuit, inter canendum madere. Itaque cautio est providentis sibi necessariam Hippocrenen, qua utique nec Osci caruerint. Proinde fontem Ennii (qui omnium Attellanorum nomine citatus, Lucretio teste, primus amoeno detulit ex Helicone perenni fronde coronam: et, Flacco referente, numquam [Orig: nunquam] nisi potus ad arma prosiluit dicenda:) praeviis aliquot Odis, adhuc Romanus Vates inquiro: ut illius latice tinctus, in Poetam Oscum Cascum muter. Quanti steterit laboriosis siria, multisque iurgiis ac periculis obnoxiai inventio, ex sequentibus iam nunc sane benevole Lector, disce. Minore sumptu [Orig: sumtu] Nilum a fonte bibissem, quietius. usque adeo cum irata mihi Musa rixandum erat. Socrates mitiorem prope sensit Xanthippen suam.

PROLUSIONES SIVE Investigatio Hipp - Osco - crenes Fontis, ex quo Veteres suam Poesin hauserunt.

Dialogi ad Thaleiam, inter novem Musas Quartam.

DIALOGUS PRIMUS.

Auctor pertentaturus, an propitiam Musam habeat, increpatur, ad ultimum in gratiam redit.

Auct: Atqui inter socias tu gracilis quoque
Regnas quarta Deas: pinguis et ingeni
Contemnis, scio, sumen;
Et Versum teretem probat.
Thal: Idcirco fidibus, quas tibi Teius,
Me praesente, dedit noster Anacreon,
Vates barbarus uti
Ad vernacula debuit!
Auct: Sermonem patriae, Lux mea, barbarum
Voces horrisonae trudere Thraciae;
Quo Romana perorat
Maiestas; cave, dixeris.
Thal: Hem! quam te fragili protegis Aegide!
Multis non opus est. sacrilega manu
Quis quis Sacra prosanat,
Ut tu Barbita, sit sacer.
Auct: Exspecto retegi grande piaculum:
Cuius si fuero, iudice me, reus:
Mille in frusta secandum
Musarum orgia differant.
Thal: O Fatum merite et vulnera Pentheos.
Delphorum Tripodem qui violaveris;
Plebeiaque culinae
Ollis miscueris nigris!
Auct: Si non indecori carmine luserat
Germanus: Latium si quoque provocet?
(Mussat Fama) Clienti
Cur irasceris? obsecro.
Thal: Huc ventum est igitur, turpiter impudens;
Effrenes animos ut solüas [Reg: solvas] palam!
O Busiridis ara, et
Scalis digne Gemoniis.
Auct: Ut semper lepidus, femina doctior,
Sexus bile tumet, lege superbiae!
Ut mox tota in amaro
Fermento es, mea Pieri!
Thal: Irritas etiam! cui patientia
Inter tot stimulos duret aheneae!
Ad praesaepia [Orig: praesepia] Martis,
Ad nigras pecudes abi.

Auct: Sed quid si redeo, Lux mea, tristior,
Promittoque manu supplice neniam [Orig: naeniam] ,
Emendare paratus
Naevos, qui tibi displicent.
Thal: Quamquam [Orig: Quanquam] non gravior pumice, et aesculo
Es multo horridior; statque fides loco,
Quo nec futile vitrum:
Si purgas animum, redi.

DIALOGUS SECUNDUS.

Auctor aperit Musae, desiderium adeundi Hipp-Osco-crenen, Fontem veterum Poetarum. repulsam patitur.

Auct: Haurire lymphas (urit enim sitis)
Hinc optem, et Osco more seniliter
Bacchari, et antiquos [Orig: anteiquos] caducis:
Eruere ex tumulis Poetas.
Thal: Malis labra sacro tingere flumine,
Quod fixa elicuit Pegasus ungula.
Ut spumis Aganippe
Nostras subsiliens fremit!
Auct: Quam dulce Flacci mi sapiat merum,
Scis ipsa. sed nunc Pacuvii scyphos
Orexis Attellana suadet,
Et tepidam Matii lagoenam [Orig: lagenam] .
Thal: Verbo: semper amas devia. niteris
Praeceps in vetitum. si lituos feram
Enni: fer mihi, dices,
Claram Virgilii tubam.
Auct: O Diva: numquam [Orig: nunquam] senseris amplius
Inobsequentem (iuro per igneas
Phoebi sagittas) ante dulcem
Sed sine me furere hunc furorem.
Thal: Sint, quae commemoras, vera: sed horridi
Fontis relliquias prodere iam vetor.
Percontanda Sororum
Mens est. cras redeas, licet.

DIALOGUS TERTIUS.

Auctor urget propositum. inani responso, ut vocant, politico comiter a Musa deluditur.

Thal: Quis tam mane novis floribus atrium
Ornatuque fores cinxit Ionico?
Intentam philomelae
Quis me provocat augurum!
Auct: Promisso cupiam Fonte frui, Deae.
Prae quo displiceant et Tegeatici
Saltus: quodque capellas
Tybur frigore distinet.
Thal: Votis ut cupiam protinus obsequi;
Mecastor, nequeo. nam lapidum globo
Sparsorum, Pater alti
Obstruxit Putei Cavum.
Auct: Quid tum? saxa suis non moveam locis!
Sit Taurus, sit Atlas; Peliacae supra
Sint cautes, et Olympus:
His a vulsero brachiis.
Thal: Confusas tribulis insuper undique
Implexisque vias sentibus induit.
Caecis mille rubebunt
Laesi vulneribus pedes:
Auct: Quid tum? mille via fraudet origine:
Sollertem inveniet Thesea Daedalus.
Eludam Labyrinthum:
Numquam [Orig: Nunquam] ianua non patet.
Thal: Circum monstra volant: qualia nec specus
Caci dira tulit, nec lacus Arcadum
Stymphalus. per opacum
Bubones ululant nemus.
Auct: Si centum gemina Gorgone fulgida,
Et septum innumeris anguibus ostium
Silvae Pallas obumbret:
Tanto mollior irruam.
Thal: Extremo propior, quaeso, periculo,
Tandem propositi flebilis abstine.
Non sentis, mihi quanto
Quam sis tu tibi carior!
Auct: Sed non (mitte metum, Lux mea) funebres
Vigebunt tabulae continuo mori,
Quondam miles in hostem:
Vadens, incolumis redit.

Thal: Ah! cur non metuam? scilicet ardui
In bella et gladios estis Iazyges!
Tu, verbose Poeta,
Sternes multa cadavera?

DIALOGUS QUARTUS.

Auctor etiam per mille discrimina aperiri posse viam putat ad Hipp osco crenen, Gallorum auxilio. Laus Claud. [Abbr.: ?] Memmii et Marsilii Croysii.

Auct: Paullo plura tego. namque notabilem
Praetendam clipeum [Orig: clypeum] Nomine Gallico: et
Ensem liligerum, qui valido truces
Umbras verberet impete.
Thal: Saepe et magnanimos mentis opinio
Fallit. fortis eris scilicet eminus!
Sed cum monstra pedem contulerint prope,
Solveris pavidus mori.
Auct: AEneas Hecaten Germinis aurei
Ostensa potuit fallere bractea:
Vecordes nequeant Gallica fontium
Larvas sistere Lilia!
Thal: Sed quis Francigenum, dic, age, te suo
Infestum per iter nomine muniet?
Cuius praesidio fretus idoneo
Silvae deicies [Orig: deiicies] moras?
Auct: Heros Parisiis missus amicior,
Germano titulum saepius obtulit.
Ultro missa salus, plus vice simplici,
Securum faciet latus.
Thal: Ille est, quem Zephyris laeta faventibus
Vectat per populos Gallia, Memmius!
Cuius iam gemino gloria Nominis
Dudum incanduit aethere!
Auct: Ac si, Virgo, velis dicere: iam scio,
Fatorum serie nobilis, anxii
Non Famam sequitur more proci: Deam
Vel nolens habet aucupem.
Thal: Agnosco (neque enim Fama latet) Virum,
Quem summis habilem vita negotiis,
Omnique invidia maior, inutili
Exercet procul ambitu.
Auct: Legum purus apex vertice subsilit:
Facundique natant oris in alveo
Blandae Pacis apes, et sociabilis
Dulces eloquii favi.
Thal: Laudes Praeterea Marsilium, iocis
Argutum lepidis, et sale candido
Convivam, et facili, non sine Gratiis,
Ubertate volubilem.

Auct: Plenum consiliis, grande Lutetiae,
Supremum quod habet Rex Capitolium:
Iustis ponderibus debet et asserit
Lancem Marsilio suam.
Thal: Nuper Terpsichoren et Polyhymniam
Meque inter, rutilas concutiens comas,
Quam laetis avibus Francigenas fovent,
Phoebus dixerat, omina!
Auct: Ulmae, cum celebri qui fuerunt Viro,
Narrant, quantum animi contineat sinn.
Magnis Marsilius maior, at unius
Infra est culmina Memmii.
Thal: Intonsus super haec addidit: (et suae
Iurans articulos imposuit Lyrae,
Quod raro solet:) applaudite Filiae.
Doctos Francigenas amo.
Auct: Hos taleis madidis noctibus Ennii:
Aspersos cupiam: nam venerabilis
Horroris facie conciliat sibi
Caligo reverentiam.
Thal: Quanto lucidius Carmen Horatii
Haurires Apula Pindarus hydria:
Quae te, quae rabies cogit inhospita
Enni radere litora [Orig: littora] ?
Auct: Est inquam, rabies, et fateor: sed est.
Pelles non aliter quam calidam sitim:
Humore. est aliqua insania amabilis
Non ingrataque Mentium.
Thal: Cedo: quando quidem sic animo sedet.
Qui possis penetrare umbriferum nemus:
Pandet crastina lux. tunc liceat bibere
Et rarum [(reading uncertain: ?)] vomere Ennium.

DIALOGUS QUINTUS.

Ultimum responsum Musae: terrificam Hipp-osco-crenen non nisi Entheato adeundam esse; quem in finem ab Apolline Enthusiasmum Auctori impetraverit.

Thal: Cras, cum prima Dies evigilaverit,
Vibrandum e nebula magnanimi scias,
Multo non sine risu,
Gratum fulmen Apollinis.
Auct: O iam nostrae vale dulcis Horatia:
Tantisperque tui non nimis immemor
Flacci; vespere, cura,
Ut salvus redeat domum.

Inventio Hipp-osco-crenes.

Auctor, socio Didaco Cyrisato, comitantibus ad obstacula vi removenda aliquot Saturis [Orig: Satyris] , post repertum mysticus plenum characteribus saxum, ad Hipp-osco crenen penetrat, bibit. Ex Romano Vate sit Oscus.

Primitiae metamorphoseos et sancti furoris, in Laudes Illustrissimorum, Claudii et Henrici, Memmiorum consumuntur.

ENTHUSIASMUS. Quem passus es Auctor Idibus Iulii, Anno M.DC.XLVII. Duravit sex horas.

CAntant volueres. sed quota, DIDACE,
Dic, hora versis insonuit rotis?
Quis me tremendo (numen, oestrum,
Vim patior) Deus excitatum
Implet tumultu! Qualis ab arduo,
Nivosa cui mons pabula sufficit,
Torrens, rapax inevolutam
Vere novo populare Brumam,
Descendit AEmo. turbidus invehi,
Negansque sisti, cum sonitu ruit,
Arbusta secum, quaeque inundat,
Arva rotans; animosque tollit.

Frustra illigatas obicias [Orig: obiicias] trabes,
Frenumque saxorum impetuosius
Desaevienti. spumat altum
Improbus, et dubitat revertens
Parere Nymphis, aut Domino maris.
APPOLLO [Reg: APOLLO] tota nubis Olympicae
Usus laborantem procella
Impulit, in mediamque duxit
Repente silvam. Caedite praevii
Virgulta Fauni. si potuit novum
COLUMBUS Orbem, Solis extra
Paene vias reperire postum:
Sit irrepertus Fons Silicernii!
Quin ipse Nilus iam penetrabilis,
Hirsuta scrutanti profundum
Cornua, caeruleumque praebet.
Post mille tractus, Aethiopi caput
Late videndum. sternite praepetes
Dumeta Fauni. qua comanteis [Reg: comantis]
Lucus iners et opacus umbras.
Ac densa nexum miscet adulteris
Caligo ramis: vulnificus chalybs
Descendat in costas et armos
Taediferae [Orig: Tediferae] , cana membra, silvae:
Ornumque, et alnum, et robur, et abietem,
Vulgusque silvae ignobile, Populum
Librata detruncet securis
Stirpe tenus, retegatque Saltum.
Laevam petamus fallor? an audio
Ad murmuranteis [Reg: murmurantis] non procul hinc aquas!
Serpunt sinistrorsum susurri,
Et nebulas vitiatus aer
Exhalat. o qua praetereuntium
Spectas labores, Musa benignior
THALEA, da dextram, Poetae
Alsatici miserata casus.
Quid hoc? per artus sal fluit, et gelu
Ad usque talos manat inutileis [Reg: inutilis]
Perstare. stridunt, ecce. visu
Terribiles, fera monstra, Formae.

Adeste forti Capripedes manu.
Agenda res est tota bipennibus.
Hac, in frementum [Reg: frementium] castra Larvarum
Irrue par Satyrorum acutum.
Loco tubarum belligerantium,
(Ignava namque has respuit orbita
Telluris atrae; nec canorem
Silva capit: neque Phoebus illis
Indulsit uti per tenebras vago:)
Quassabo simplex aes Cybeleium:
Quo more Curetes recincti,
Cum Phrygiae peragenda Matri
Sunt Sacra, pulsant; et Corybantibus
Mistus sacerdos Gallus inambulat.
Idaea responsant in orbem
Tympana, succutiturque collis.
Ad arma. num, si tristis Hamadryas
Occurrit olim, viribus improbis
Potestis uti, nunc inertes!
Arma citi properate Fauni.
Huc ferianteis [Reg: feriantis] mittite dexteras:
Unaque Sphinges [Orig: Sphynges] , totaque Erynnium
Armenta debellate ferro.
Lucus, io, patet expiatus.
Quam grande saxum propter aquae caput
Rubiginosis nobile literis
Offendo! non est fortuito
Sic positus Lapis iste casu.
Pars literarum iam putrium fugit:
Pars unciales servat adhuc notas:
Deleta pars est, et comanti
Mersa latet, tegiturque musco.
Legamus. ALGU SERPULA CUM BOA
NOCET; GEMURSIS FLEMINA: SISPITI
LETUM SIBINNA. Sed, quid ista
Significant. CYRISATE, verba?
Anteiqua [Reg: Antiqua] , credo, sunt ABORIGINUM
Iamque OSCA. sunt, per alladi AEgidem.
Incisa contemplare laxo
Ambiguos simulacra vultus,

Ac discolores pone ferentia
Et ante Formas. non aliter suas
Commiscet AEgyptus figuras,
Cum loquitur, reseratque sensa
Pictura Mentis muta vicaria.
Hic pes, et inter cornua bubali
Vultur; remorsurove iunctus
Bubo Cani. propior Columba
Pennas, vel Anser plumbeus explicat.
Stat Vacca supra pyramidis caput.
Hinc Simiarum par; vel Angues:
Inde micat crepitante rostro
Mysteriorum feta Ciconia.
Secreta namque his expediunt modis
Cives Canopi. Solus inter
Niliacam Crocodilus algam;
Torvusque Anubis, non subeunt vices
Linguae, colendi relligiosius.
Fortassis Attellanus olim
Hanc silicem quoque consecravit
Suis APOLLO Deliciis. Rosam
Cerno, et virenteis [Reg: virentis] , germina, Laureas,
Obscura; distinctosque flores.
Lilia se, tamen abseque culmo,
Stringunt lacertis terna sororiis,
Subter Leonis bis gemini iubae.
Utroque caelum [Orig: coelum] Luna versus
Erigitur manifesta cornu:
Nat Stella tractus inter aquatiles.
Tonantis Ales surgit in Ardeam.
(Heic [Reg: Hic] multa detrivit vetustas.)
En Aquilam! datur et Coronas
Regum tueri. (quam digito rudi
Umbrata sunt haec omnia!) Milvius,
Pavo, Molossus, Cervus, Ensis,
In clipeo [Orig: clypeo] maculosa Tigris,
Crux, Ursa, Pomum; et difficilis Rota
Loco moveri, sanctius arguunt
Subesse praesagumque Numen.
Quis Lapidem neget auguralem

Ad huius aevi tempora porrigi?
O ergo forteis [Reg: fortis] subice [Orig: subiice] machinas,
Et marmor avulsum repone
Antefores, Satyrisce, nostras,
Simul viarum strata remetiar:
Domi figuras Fataque colligam
Unum in palimpsestum, sagaci
AEnigmata propositurus Orbi,
Valvisque figam quis scit, an Oedipum
Europa nullum portet idoneum;
Qui solvat implexos, Futurum
Carmina vaticinata, Griphos.
Ad Hippocrenen pergimus interim,
Videtis? Hic est ille Quiritium
Peculiaris FONS avorum,
Sub gelidi Iovis iliceto
Tandem repertus. laudo modestiam
Canentis AEvi. Simplicitas rudis
Et grata salve. non eburnis
Marginibus tibi structa concha
Tritonis albet: non Mareotico
Supra locatos fistula murices
Consurgit ornatu: nec auro,
Quod radians hyacinthus ambit,
Superbus exis. sed medio nigrae
In umbilico, sic pretiosior,
Silvae scaturis, sub reductae
Vallis Hyperboreo recessu,
Ne pervicacis Stella Caniculae
Sacrum lacessat frigus, et inquinet.
Ah, sancta primaevi (fatendum)
Nec phaleris temerata nostris.
Imago Saecli [Orig: Secli] ! tofus [Orig: tophus] et obsequens
Natura musco, et floribus, ostium
Fontis soporati coronat;
Non hederis sine vorticosis,

Circum tenaci dente frequentibus
Mordere flexi rudera pumicis.
Huic PLAUTUS admovit liquenti
Labra vitro; CATULIQUE et ANDRO-
NICI Sodales. hinc bibit ACTIUS,
Et curio si Musa LUCRETII.
Hoc mollis obscuro TERENTI
Emicuit Venus Afra fundo.
LUCILIORUM. Fons iterum mihi
Dilecte salve Qualis in abdito,
Non erubescendis relucens
Cornibus, eiaculatur undas
Praesagus Ammon [Orig: Hammon] . Nos quoque, DIDACE,
Libemus. Euan [Orig: Evan] ! porge cucurbitas
Silene detritas, et imple.
Nunc animo saliare carmen,
Nunc est bibendum. pro Berecynthia [Orig: Berecinthia] ,
Pro o triformis Phoebe Diespiter [Reg: Iuppiter] !
Quam frigus istud acre! denteis [Reg: dentis]
Immodicus stupefecit algor.
Riget palatum. sed sapit intimo
Crystallus ori. Ducite amystides,
O vulgus hirsutum Deorum,
Ducite, qua data lympha, Fauni
Mecum culullos, numine turgidus
Exsultat humor sequipedalibus
Fatis ferocire, et severo
Bassaridum stimulare potu.

Quae sequuntur, iam Osca Casca sunt, in modum Dithyrambi cantata.

CLANGORE rursum Lucus inhorruit!
An est imago vocis Oreadum?
Surgamus. Euan [Orig: Evan] , Liber, Ammon [Orig: Hammon] ,
Euoe [Orig: Evoe] : iam quoque, Bacche, priscis

OSCA.

Euan [Orig: Evan] Poetis cognite! coepiam
Plantas cracenteis [Reg: cracentis] tollere. nuqueo
Dimosse polteius. gemursa
Poplitis, an gramiis laboro!
Vortuntur et mi lumina. devago,
Ac desipata mente friguttio.
Ingrettus os ventremque creter
Vinnulus ampiruat cerebro,
Deditque suppum. feruit, et adtegrat
Insanientis vis sapientiae
Reda druemus.
Si tamen quimus titubata porro
Cillere crura.
Me rutuba sicut alitem circaneam
Porcet abire.
Talipedo, sollumque Cohum gyratur: et assir
Perpete motu
Venam nequitur icere.
Ordine nullo
Multifidum subit ora carmen.
Odarumque solutum est
Nexile corpus.
Ergo forteis [Reg: fortis] Dithyrambos
Zonatim, Silene, rotemus.
Duc, humerisque manum suppone, et melle catacem.
Huius aquai
Manalis obba decoloravit mei
IngenI [Reg: Ingenii] bulgam, velut acre calpar.
Unum alterumve bacrionem anclaveram;
Et mox ebriacus perbito querquera
Fontis huius appetonem strenuat salacia.
At non dedecosi'st, axato gurgite pleri
Oscorum, si sirit Apello.
Rite Casmoenas [Reg: Camenas] veneremur oscas.

Parallela Romana.

Incipiam
Plantas graciles tollere. non possum
Dimovere ulterius. ulcere, gemitum exprimente,
Poplitis, an vitiis oculorum laboro!
Vertuntur etiam mihi lumina. vagabundus absilio,
Ac deiecta mente, nescio quid, mecum garrio.
Ingressus os ventremque crater aquae ex Hipp-osco-crene
Iucundus ac dulcis, mirabiles motus ciet in cerebro:
Supinavit illud, atque invertit. fervet, et augetur
Redeamus, motu incomposito, saliariter, a Saliis, Sacerdotibus Martis; quos Virg. exsultantes vocat.
Si tamen possumus trementia porro
Movere crura.
Me perturbatio, sicut avem circuitus facienten, prae vertigine.
Vetat abire.
Vacillo pedibus, totumque caelum [Orig: coelum] gyratur. sicut ebriis omnia videntur circumagi, et sanguis
Constante motu
Venam non potest ferire. venarum enim pulsus intemperiem prodit.
In orbem: zonatim, hoc est, orbiculariter.
Promo ve titubantem. catax, alias claudicans.
Huius aquae
Manantis poculum, alio colore tinxit, mutavit. mei
Ingenii uterum. locum, capacitatem, uterum Vett. bulgam vocarunt. velut acre et mordax mustum.
Unum alterum ve calicem aqua osca plenum exhauseram.
Et mox ebrius, quasi periturus subsido. frigida
Fontis huius appetente, nimis strenue excepit spuma subsultans.
At non dedecori est, nominatissimo gurgite impleri
Oscorum, si siverit Apollo.
Rite Camoenas [Orig: Camenas] veneremur Oscas Vett. amabant nonnumquam [Orig: nonnunquam] , S.interponere, Casmoena [Reg: Camena] pro Camena [Orig: Camoena] .

OSCA.

Artito est aliquid cascum procitare Poetam.
Num ventre Pythonem gero!
Miris Turgeo Phoebi
Ostentis: in me flagrans oracula mugit.
Expatemus, oro, Fauni: sed rementes, scribite:
Ex me quae Druidum [Orig: Dryidum] loquit Axamenthilarodus.
Dii similem mecum quicumque [Orig: quicunque] bibistis Hippocrenen:
Quorum sagit in herbili
Mens simpulatrix robose.
Vos, sinite, expalpem, et mea vota capissite topper.
Este Consi semper horcta
Forcta, clucidata bignis faminate MEMMIIS:
Nilque cnephosum
Inferte Claudi CLIVIBUS Herciis.
Amfluus HENRICUS Seudo,
(Qui nunc exgregiissimus
PARISIIS Sufetus [Orig: Suffetus] , honustam
Cervicem curis urvat) generosa parentum
Procapis, anteiqua [Reg: antiqua]
Germinascens Arbose:
Magmenta sispes gliscerumque surrimat
Offerumentum. Decus Galliai
Gnobile: mominibusque Regni
Glittis ampliter inclutum.
Felix tu quoque, MARSILI,
Absque solato fuas.
Nenu sublectum speciat Solorbicus, orcam
Laxans cavallis quattuor.
Opto tibi malace vitalem currere gaulum,
Huius aevi mortualis amne nereissima:
Sine flucto, sine lucto, sine questo.

Parallela Romana.

Artibus instructo est aliquid veterem vocare Poetam.
In locum patentiorem, oro, nos conferamus, Fauni. sed redeuntes. scribite
Ex me quae Druidum (erant Gallici Vates) summus loquitur Carminum hilaris cantator.
Equi fontem
Quorum praedicit in viridi, sicut herba,
Mens di vinatoria. simpulum, vas in sacrificiis auguralibus usurpari solitum, unde simpulatrix, augurans. Veterum oracula ex quercu. sicut et idola.
Vos, sinite, palpo alliciam, ut impetrem, et mea vota capessite ocius [Orig: ocyus] .
Este Consiliorum Dii, semper felicia
Fortunata, dulcia et suavia auditu gemine dicite Memmio.
Nilque obscurum, turbidumve, atri calculi,
Inferte Claudii arduis penatibus.
Circumfluus. Am. apud Vett. Circum. hinc Amnis, quasi circumnans. Sereno. seudum, quasi sine udo, unde (sudum, caelum [Orig: coelum] serenum
Qui nunc summe egregius
Parisiis Praeses supremi Concilii, oneratam
Cervicem curis circumdat)
Progenies, antiqua
Germinans ex Arbore, Stirpe Gentilicia [Orig: Gentilitia] .
Maiora augmenta sospes et incolumis, crescens que suscipiat
Id quod offertur, a Deo et Fortuna. Decus Galliae
Nobile; momentisque Regni
Subtiliter examinatis, amplissimo modo inclutum [Orig: inclytum] .
Absque morbo sis.
Nec infirmum aspiciat Solin orbem ambulans, frenum
Laxane caballis, a cavando sic dictis, quatuor.
Opto tibi placide vitae currere naviculam
In mortalis huius aevipelago. Amnis apud Vet. G. Fem. nereissima. id est, abundantissima, instar maris et Nerei.
Fluctus, luctus, questus, apud Vett. 2. Declin.

ATQUE in hunc mundum se habuit sacer ex Hipp-osco-crene, Fontis Enniani haustus. nisi quod temporis angustia et horrore loci coorcitus, festinanter biberim ac raptim, velut canis e Nilo. Quamquam [Orig: Quanquam] uno alterove caliculo evacuato, si Didacus Cyrisatus, Comes noster individuus tantam mox intemperiem turbata mente concepit. quantam non meminerat ex pura Aganippe verioris Parnassi infusam fuisse; quippe titubans, media inter oracula, a Satyris domum reducendus: quid futurum erat, si tricongiis in opaci humoris puteum missis certasset! Credulus aliquis Pythagoraeorum somniis, putasset animem Ennii immigrasse: quemadmodum Ennius anima Homeri gloriabatur. Mihi quoque, non satis firmo, adversus tremendum aquae rigorem, prius nihil potiusve ad sanitatem suit, quam contumax frigus paeto mixtum digerere: maluisset Didacus Hispanico vino: sed nempe non aderat. Utcunque [Orig: Utcunque] expugnata liquoris vehementia, retentis tantummodo Oscorum verbis, quae una subito infusa fuerant: confestim Attellanum Drama aggressus sum: idque in tres partes tribui. Prima. Bellorum calamitates et scelera complectitur. Quae autem, obsecro, personae in scena, convenientius ista narrent, quam Agricolae? Horum enim ingratiis bella geri; horum corporibus, debitas aliis plagas imponi, veritas tam antiqua est, quam vetus Oscorum lingua, ipsiusque Euandri [Orig: Evandri] Avia et Matertera. Proorsus ut, in latrunculorum ludo. quem Scacchum nominant, consueta velitatione, per rusticorum praecedentium stragem et caesa capita in regem itur. horum sanguine abusus victor triumphat. hic in assere, alibi in campo. Possis credere quandoque miserorum pelles, a militibus, qui excoriarunt, aptari in tympana. tanto tremore audientes Natura percellit, quoties frater Zisca, in modum cavi ventris expassus tunditur. Secunda pars, Ulmensis Pacificationis summarium continet: laudes item summorum Virorum. ubi propterea contra decorum nihil egisse a peritis iuro censebor; quod Georgico carmine talia efferam. Nam et in suis Georgicis Virgilius Augusti Victorias percurrit; et in Bucolicis (quod canendi genus adhuc humilius est) eidem non semel iterata numerat encomia; sicut et Asinio Pollioni et Iulio Caesari. Deinde non Agricolis hoc munus assignavimus, sed Mercurio: qui, etsi

schemate pastoricio [Orig: pastoritio] latens, nihilominus Mercurius est: qualem denique se mirantibus ostendit. Decuit etiam non ab alio, praeterquam Deorum interprete, momenta maximarum rerum, sive acta in Senatu vulgari. atque haec primum Romano, deinde Osco stylo. Sed neque Mercurium continuo aspectabile numen Meliboeo [Orig: Melibaeo] socioque fieri oportuit: donec scilicet moesta corda, pulso timore, melioribus nunciis implesset. Tertia pars compendio absolvitur: rusticorum tripudio. hoc enim hominum genus, simul exhilaraveris; quid porro agendum sit, non in curia, sed sub tilia. vel super mensa deliberat. Ad dictionem Oscam quod attinet; scito, nos optimis veterum Auctorum exemplaribus usos; neque tantummodo Pomponium, Festum, Nonium, sed ipsosmet antiquarios cascos Poetas, a Livio Andronico ad Catullum usque, hoc est, a glande usque ad pultes et raphanum devorasse: avida tamen pervestigatione et praepropera magis (nam maturandum erat) quam morosa, atque haerente in unguibus semesi cadaveris. Vespillo non dignor esse quo nomine illos honoro, qui severioris ingenio naturae, vel tristi superbia, longius provecti, immanem voluptatem in abstrusissimis vocabulis ex professo quaerunt: atque adeo veteris AEvi recensendis apicibus et eruderandis quisquiliis impensi, constanter in qualore Pacuvii perseverant: tam in aspergendo referendoque per intervalla opico verbo, ex vanae delectationis imagine procaciter lati, ut quandoque vultu prodant male sanam sollicitudinem, ineptissime attoniti. Cum larvis hi tales, quoties absurda desideria iactantius extendunt, lascivire mihi videntur. Quidquid scribunt, aut loquuntur, opica foeditate [Orig: feditate] repletum est. absque hac languent: simul aliquid Ennianae putredinis naribus admoveris, ad iustam sui notitiam [Orig: noticiam] , et eruditi hominis indolem revocandi. Cum his, amico Lector, non facio. nec eo fine ad Oscos profectus sum, ut gnaritate sermonis Attellani, castam latinitatem inquinare velim. quemadmodum in varias regiones missi. ab exteris reduces, popularibus suis insputant Asiatica, hoc est, peregrinam farraginem [(transcriber); sic: farragiginem] , superbae pompae inutiles flatus, verba apud Germanos nihil significantia. Cur ergo altius laudavi Oscae linguae simplicitatem et usum? Ita est. sed abusum cum fastu commendare non possum. haec oris probi corruptela feret. Oscum Drama ad oblectamentum Aurium, quas contrarius sermo fricando, dum

irritat, permulcet, in scenam affero. et quidem in gratiam Illustrissimi meritissimique Herois, scilicet ut monstrum aliquod ex Africa, pretio curiosi oculi, etiam propter horrorem spectabile. minime gentium, ut lateri semper, sicut Melitensis Catellus ad. haereat. Cum Oscis rusticandum est, non habitandum. Me, bonae Musae praesides, in meditullio Augustaei Saeculi [Orig: Seculi] versantem, tot Lustris ab Opica barbarie adhuc intactum servaverant. Prisca silicernia attigeram numquam [Orig: nunquam] . meo commodo. Quadragesimus septimus Annus, discolor prioribus, et mihi insolita immisit. subierat cupido experiundi; quidnam esset, cuius illecti dulcedine Neoterici quidam tantopere gloriarentur. deprehendi rem tam arduam non esse. Nam pauculos intra menses, ex Hipp-osco-crene bibi, Auctores legi, Drama scripsi. Obeliscum fixuris ad certa vocabula, ego hastam maioris ignorantiae aeque in foro figam. omnes in multis hallucinamur. variae lectiones, diversae editiones, mentem quoque in diversa trahunt. opinionibus nihil est celebrius. frustra insidiosi criminatores imminent sepulcrum olentibus verbis, eo ipso quod obsolet a sint, utque opice loquar, cnephosa. Aliqua Oscos a Graecis fuisse mutuatos, non negaverim: sed ea infinita non sunt. proprio gaudet quaeque natio. dubia exponere Criticis divinando licet: liceat et mihi. Quod si nihilominus aliquos vincendi pruritus urit: sane dirae cupidini suae immolentur. habeant primas, ferant palmam. triumphent in paedore et rubigine: quando minium defit. Avidis tantae, per ligneum Iovem, famae, libens omnia Osca et Casca, cum ipsis Pacuvii caligis, et cudone Patris Ennii, lorum et laurum, totamque victoriae scabiem concessero. Frugalem, et nostro apparatu contentum Lectorem, ad Parallela quoque Romana invito, quae Oscis. ex adverso posuimus. illa cum nomino; non interpretaberis Romani sermonis elegantiam, sed Osci interpretationem nudam ac simplicem, verba verbis reddita, ut nullo negotio intelligantur. His prolusionibus initiatus, quisquis es, si aures ad patientiam confirmasti; verte folium, et Attellanum Drama pellege. sin spectator esse mavis, occupa subsellia. siparium dimotum est. Duo proceri ruris Coloni iam exeunt, vultuosi ac truces. Inceps audibis endo seliquastro podii insola. accura, ut sardes; et muginantibus ne obstringilla.

DRAMATIS GEORGICI

PARS PRIMA, In qua exponuntur Bellorum Saeculi [Orig: Seculi] huius, in primisque Anni quadragesimi septimi, militares furiae, robusta scelera, discordantia tristium malorum exempla.

ARGUMENTUM.Miseriam suam a bellis deductam, alter alteri propriis experientiis demonstrant, deplorantque.

OSCA.

Parall. Rom. [Abbr.: ?]

Num tu ipse es. an erro ego tam stupidus, ut alterum
Intuear, Alphisiboie! (ita vertere placuit) sed es, Deus auspicetur, et secundet, ipse.
Ecce ille. heu! quare nos tanta asperitate, totque
Mars asper crucibus miseros vexat homines?
Dic Meliboie. furor nos huc, an socordia duxit?
Incommoda exulum ferenti, totus dudum malum omen mihi afferre videbatur annus.
Atque multis modis volui de praecipiti clivo
Res visa est. iam iam lapsura tonat communiter ante
Fulmina. si coepit tempestas in cumbere terris.
Hoc vix notabile. primo aspectu, malum cura cuius
Praevertit, anticipando consilia, tam tenue atque exiguum primo,
Postea calamitatis auctum in maxima concussione
Detrimenta et poenas, atque interitum patriae,
Antevenit consiliarios. sic fit, cum frigida mens est. proverbium.
Fortunam meliorem, spesque inimice amplas
Depraedata sit una dies! nos compescere potuisse
Nequaquam! interea quot sum damna passus:
Dum ignavus stertit curvum auriga,
Et incurii (alii legunt mugisones,) otio torpent pellibus ursi tradunt Euandrum [Orig: Evandrum] excepisse AEneam et socios. sed Virg. canit fuisse pellem leonis.
Numquam [Orig: Nunquam] uberrimis tot crescunt gramina pascuis,
Quot miseriis scatet execrabile bellum.
Quid vis, quod non vis, fac. si sollemni [Orig: solenni] ritu, stato et decretorio impetu, urgent
Fata, manus dandae sunt: retro nec traxisse poteris.
Quem non dolore afficiat? transeunt exercitus, et oh, me
Conspirantibus armis paventem, et convolutum
In somno adgressi pulsant. ferrum alter adegit
In latus. alter equos septem connectit, omnes abducturus illuc, unde negant redire. coercitus
Convocat socios, qui astute furantur, onusti
Iam praeda. hic eventilat frumentum, hic alimenta frangit. pessumdat.
Hic obsonia, alias gigeria pro intestinis Gallinarum, postea pro omni obsonio usurpata. et totam inquinat aedem.

OSCA.

Parall. Rom. [Abbr.: ?]

Quis prohibeat? ego gladio mactatissimus infixo
Stupens stremui, instar bovis, quem pedibus vacillantem
Forte securis hebes non tota in fronte cecidit.
Et mihi servilia patienti dispersim pravus hostis
Irruit. ibat populatione pervicax, indomitus,
Raptor, submurmurans Erro ubique, per totas aedes:
Augensque magis ac magis metum, media nocte sopito,
Cum sonare incipiunt arma, et longissime extendi.
Servos et ancillas angendo, illorum digitis
Sub saxo pressis, nequitia et crudelitate militari, eo usque, donec languidi. (De nomine, elucus: variae hic lectiones. et enerves fierent,
AEra; pecuniam, elicuit illecebras gulae; iusculum. floremque lactis.
At me probe consignarant stigmaticum: vides, ut pugnis ora
Lixarum militarium dominus contuderit, impetu quanto
Deorsum versus grando condensari, aequinoctialis, aequidialis apud Vett. per antiphrasin.
Consuevit agros vicinorum, valido quam plurima verbere.
Nobilis unus item rapiens filiam viro. habilem, sive appetentem viri.
Bovesque, percussit me fuste nodoso.
Num posset palam truculenta inclinatione Turca
Saevius dilaniare patrem septem tormentis?
Odi, qui fecerunt ruere, et frangi fenestras,
Fornaces, scamna, alimenta. servos fecere claudos,
Verberaverunt fa ventem matrem-familias. Quasi dira pestis
Invaserunt limina Domus. iacent arcae ruptis
Cum trullis eversae. et humo diruta. cuncta pereunt, et evanescunt.
Mors, vel ubique timor mortis. mactationi destinatur, quidquid
Strenue se adversum opponit. similiter (simili re et modo) gladios. Clunacula dictos, quod ad clunes religarentur, quidam
Edax epulo insuper strinxit, contosque, seu cuspides ferreas in ligno, vel etiam flagello, abditas: arma fallacia.
Ac minaciter pendulis ante frondem crinibus. Capronae proprium nomen pilorum ante frontem pendentium, sicut barba, Viri; Auruncus hirci, spirillus caprae.
Subsultans, agnas nisi et optimarum vaccarum carnem,

OSCA.

Parall. Rom. [Abbr.: ?]

Cenam [Orig: Caenam] que lautam, et fractus agrestes, dederimus, et farcimina,
Uno verbo, minima maxima quaeque; iusserit inermes
Perire. oh! tubicen cerebrum extundere desiderans
Vulneribus, mox spicula hastarum, (sicilices, prima per licent. producitur.) circum ora crispavit.
Hoc est scilicet vigilias circumire, adversarium elisisse, prae ferocia mugientem.
Audi maior helluo in catinis et paropside,
Cum omni vi nixus marsupium depectere, exonerare, filiae,
Impetrare nihil nummorum posset et escae.
Partem vestimenti, detritam tunicam
Apprehendens intractabilem, quasi immansuetam, nolentem libidini consentire, ut turpiter angeret, et hostiliter;
Innuptam licet, atque ut parceret, multis rogantem
Ille trifurcifer dignus comburi, vel iam iste bustuarius, in stabulo constupravit, eheu!
Quae iam sine pudore et vestibus foeditati [Orig: feditati] meretricia servit, vaga libidine.
AEris istos coactores, qui nihil nisi rapere noverunt,
Rapiat, opto, summus quoque Manium Deus, eiusque matertera, hoc est, der Teuffel und sein Grossmutter.
Et quidquid furoris, frigoris, aestus, ab Orco
Plutonis turpissimae mulieres commiscent, matulaque sua propinant,
Partu viperarum infarcientes ientacula sanguineo.
Nam cur nostra dari nebulonibus his (Blateis, vilissimis rebus: sicut Horatius dixit Balathrones) ventres suilli (apud Rom in lautitiis habiti) debent?
Sed quem implores perturbationis pertaesus amarulentae?
Quis helluantes arcebit et factionibus seditiosos?
Incendiarii, sive qui occasione eius rapiunt. contundunt obloquentium ora, prorsus temulenti.
Infantes quoque non expertes malorum.
Quaerentem tremulo lac circum ubera materna infantulum
Vagitu, indi visi lecti tristissima socia,
Donec inhumanus bellator abscessisset, in ollae
Culinaria, Ircens, alioqui farcimen significat, occultavit lactentem. ah! pignora. puellula
Et coniunx [Orig: coniux] anusque parens, parvulaeque sorores! populae, non a pupo quasi pupulae;

OSCA.

Parall. Rom. [Abbr.: ?]

Fugisses una: ita certe pro custodia ipsis futurus.
Fugisses una! sed erat spes nulla fugae.
Feroci vultu instabant capiti meo lascivientes caculae
Cum maximo sono et stridore, velut vehementissimus imber, in me ruentes,
Affer cibum, aiebant, rupibus concrete stupor; humorem in poculo.
Rictus nequivisses ferocium istarum, (harum harum, geminando Vett. augebant significationem, sic: Atqui atqui, topper topper, hoc est, cito cito) implere ferarum.
Degustanda (libamenta) poscunt, ex fame macerrimis non est.
Buccella panis super. tamen illi ventrem suum pinguefaciunt.
Ut tellus, iuxta eos et eas, id est cum omnibus pertinentibus, raptoribus istis
Iam nunc statim prae putredine hiscat foetida sub pedibus.
Hoc dolentem obdurat, in lapidem, modus loq. Veterum. hoc memoris enim praecordia fodit. fossat. vox Ennii.
Castra effeminata sunt. prona Venus omnia inclinat.
Et nudata, Milites (Titulos, quod tueantur moenia, dictos) accendit amore.
Hinc tot schoenicolae (Meretrices ab unguento, sic dictae) cur non in pulverem redigit Coercitor scelerum, id est, Deus.
Omnia scorta (mulieres abiectae, quod alliciant) et equitum facinora tollit.
Non scelerum terminus est.
In vetula [(reading uncertain: nasty dirty spot where the t is)] iam,
(Credat hoc aliquis?) volvere uxore scortari.
Extractamque sponda, ni moechis consentiat,
Mactaverint. tanta putrescunt et solvuntur libidine lixae.
Ast plagas magis ego miserrimus innumerabiles
Suscepi. rubet dorsum vibicibus ecce his sic Vett. spatiosa [Orig: spaciosa] vulnera indicabant
Unguentum (ironice) flagrans titio valde opportune praebuit praesentarium. Assam, id est, praesentem. ab assum, adsum, hinc assa nutrix, quod alumno semper assit.
Postquam terrorem incutientes ferreo instrumento afflixere, ut caderem;

OSCA.

Parall. Rom. [Abbr.: ?]

Cantillaturum, harmoniae peritum, quia sum Lyristes, cogunt
Canere ad mensam. quali mistarum vocum dulcedine, reris;
Contrectantes manus nervis, seu chordis, me impressisse sonantibus.
Ululare coepi, interea haud tardi iumenta, equos abducendos, frenant.
Sic vacuum et inane fit stabulum. Nam avare una
Surripere quidquid poterat, curvus surripuit unguis.
Tanta vetant Vulpes mala permanare ad aureis:
Summi Magistratus. sed num per tot obstacula clam resciet ille,
Si tacite, de iniuria accepta, loqui nefas est: si accusatio iusta negatur.
Boves quereris, tu abduxisse milites!
O saltem casulas et plaustra nostra
Non in cinerem redegissent! hoc me emaciat, quasi limae frictu extenuatum.
Illuvie sordidum facit contabescere in senio.
Ardentes oculis prae ira susque deque, (horsum geminatum, auget, ut supra dictum.) per tecta vagabantur.
In fumum ut seu clausas darent, seu apertas domos.
Cum tonitru male ominosum veluti fulgur micuisset e caelo [Orig: coelo] .
Vidisses fumo et nebulis in volutos evastari, et sic rarescere, pagos.
Et convulsa crepare ex casii mapalia, momento temporis.
Nullus stipes (tropice) ex omni militum numero fuit, qui restingueret ignem.
Ita morbo periit Consul noster, fratris autem uxor igne.

DRAMATIS PARS II. SIVE Denuntiatio [Orig: Denunciatio] Pacis.

Mercurius, sub schemate et habitu Damonis Caprarii, maerentibus rusticis fausta nuntiat [Orig: nunciat] , Romano puroque versu. Quem quoniam Osci non intelligunt, cum ab insano derideri se putent, a verberibus vix temperant. donec ipse quoque Mercurius, ut lepidis capitibus satisfaciat, Osca lingua pergit exponere Pacificationem Ulmae coalitam inter Boivarum, Gallum, et Suecos. Ad ultimum se Deorum nuntium [Orig: nuncium] , deposita persona Caprarii, stupentibus manifestat.

[Note: Romana.]

Quisnam illic graditur in pelle ovina; et sibilat? Etiamne
Nos aspicit? et quidnam stolidus secum ipse garrit?
Damon est. fuscus color, et vestimentum pastorale, lana erassa
Designant. Custos arietum, tenuis et esuriens, unde?

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ] Merc: BOIUS ut infestos duplicatis viribus hostes,
Bisgeminas acies, geminos concurrere reges
In se conspexit solum, nimis impare Fato:
Nec iam defendi posse auxiliaribus armis.
Ergo cadam, victor totiens [Orig: toties] licet, ultimus, inquit,
In praedam; et Fatum est bello hoc commune, perire!
Europen ex quo funesto polluit ortu,
Astraque terribili foedavit [Orig: fedavit] crine Cometes:
Nulla mali facies tolerandi, nulla laboris
Defuit. oppressos curis transmisimus annos.
Sex prope iam Lustris noster Leo castra per Orbem
Teutonicum profert, et ad omnia classica rugit:
Totaque sub galeis acta est et pellibus aetas.
Quo fructu? pugnas, formidandosque triumphos
Ne memorem, tristis monet experientia: ludit
Mars vicibus, patiturque suas Victoria clades.
Cum monstro nobis res est. certamus in Hydram:
Cui caput abscissum, fit deterioris origo.
Septem consurgunt, quoties truncavimus unum.
Messe sua crescit, seseque reseminat hostis.
Vipereum veluti dentem iecisset ahena
Cadmus in arva novas: miles numerosior ipsis
Pullulat ex tumulis, tubicenque enascitur una.
AUSTRIA, quam nostris lustravit Gloria rhombis,
Et venis inscripsit Amor: quo sertae parante,
Dulcis Hymen taedas regales saepe levavit,
Mutua nos inter statuens connubia sponsos:
Consiliis utinam, dum res et Fata sinebant,
Quae dedimus, semper sinceris usa fuisses;
Lubrica non isto staret Fortuna sub ictu.
Sed nunc plena ruunt, velut infrenata, suisque
Devia restagnant spretis Discrimina ripis;
Torrentis specie Boios spatiata [Orig: spaciata] per agros.
[Gap desc: unreadable] crudele malum. spumosius exstat [Orig: extat] ,

Et vada protrivit. Neque iam succurrere promptum [Orig: promtum] :
Ventum est ad Rubiconis aquas. Ignosce neganti
Cladibus extremam Patriae miscere ruinam.
Hoc sanguis meus, et legum sancita potestas,
Naturaeque vetat prior ac iustissimus ordo.
Et quae, ne incautum traducat Fama nepotem,
Maxima debetur Proavis reverentia nostris.
Ut, quantum accepit sceptrum a Maioribus olim,
Tradendum Gnatis tutetur et asserat heres.
Nec, reor, ipsa velis in fossam meque, meosque,
Immeritos uno cives subsidere iactu.
Exitium alterius nam quae spectare voluptas?
Discute res gestas: Romanos consule Fastos:
Non sumus indecores. fidumque probaverit omnis
Posteritas animum. feci, quod poscere Iura,
Quod potuit praestare fides. nec vincula rerum
Hoc actu violata putes. durabit in aevum
Primus amicitiae vigor, affectuque manemus
Antiquo. non cessat Amor, sed inutilis esse
Cogitur, et mentem propiora pericula pulsant.
Caussa procellarum tempestatisque sonorae,
Quam tulit Oceanus dubio Germanicus aestu;
Lenius undanti flavens Tagus influat Istro:
Dissimili ne turbet aquas, vitiet que colore.
Quod simul advertunt vicino in litore [Orig: littore] Nymphae [Orig: Nimphae] ;
Infremit, et sparsum Triton ulciscitur aurum.
Mox sequitur turbo mistus clangore tubarum.
Sic consanguineis sublimis Iberia ramis.
Molliter inserpat, Stirpemque amplexa coronet:
Ut tamen IMPERII, sub qua requiescimus omnes,
Tuta sit, et nun quam peregrini frondibus horti
Arbor inumbretur: ne vasta et publica Moles
In declive crepet. quo non infausta precamur:
Optamusque DOMOS aeterno foedere iunctas
AEqua serenato fastigia tollere caelo [Orig: coelo] .
Dummodo nec nostram vellant radicitus Austri.
Continuo duo REGNA sibi contraria certant.

Interea nostrum votis discordibus Orbem,
Sive pila est lusu volvunt; seu Sponsa, procantur.
Uritur, inque vices irritat et Aemulus urit:
Donec concurrant alternis ictibus hastae.
In medio positus TEUTO connivet utrique,
Ausa utriusque luit: timet hinc, et plectitur illine.
Nam quid, uter vincat, refert: si victima semper
Certa, nihil meriti, Fatis debemur et armis.
Dumque retundendos Rivalis fregerit enses;
In nos frusta cadant, alienae semina litis.
Haec summa est. Membro Romani Corporis; olim
Si tulit, et nunc fert dignas hoc nomine curas:
Si nihil in summi peccavit culmen Honoris:
Si coniuratos prostravit saepius hostes:
Si, quod Praga sciet, discrimina mille subivit:
Si debellatis excussit tela Bohemis:
Si libertatis cupidum frenavit Anassum:
Si domuit Nicrum, si iunxit ponte Visurgim:
Si rapidum galeis hausit victricibus Albim:
Si prope Wimpenam Turlacia reppulit arma:
Si super infusam Cimbri compescuit iram:
Si Rrunsvvicensis fera perculit ora cerastae:
Si Suecum Austriacis cursu prior arcuit Oris:
Si trucis infandos Fridlandi prodidit astus:
Si Nordlingani sevit palmeta triumphi:
Si totiens [Orig: toties] Aquilis sacrum reparavit amictum:
Si totiens [Orig: toties] acuit collapsum ac debile Fulmen:
Si quater infregit pugnacis Lilia culmi:
Otia si fessa Princeps aetate meretur:
Stet tranquilla Seni, terris meliora petenti,
(Quid Globus iste mihi, quid vilis pondera massae?)
Stet tandem tranquilla salus. Nunquamne licebit
Vivendi caussas, Martis terrore remoto,
Emeritum sentire Ducem: curisque levatum
In placidam noctem tuto deponere Canos!
Cum Belli finis, Pax sit: referamus ad illam
Denique bellorum strepitus, et Tace fruamur.
Dixit; et ad Gallos animumque oculosque retorsit.

[Note: OSCA.] Alph: Quid facitur? mi sunt conct' haec, Meliboee, cnephosa.
Nusardo. Damon: quid muginare tuatim?
Quae septuosa (sumus socieni) cosse, retura.
[Note: Rom. [Abbr.: ?] ] Merc: Qualis ubi adversis iactatus in aequore ventis.
[Note: OSCA.] Alph: Eiulitas Spirille! aliquem procitare videris.
[Note: Rom. [Abbr.: ?] ] Merc: Qualis, ubi adversis iactatus in aequore ventis,
[Note: OSCA.] Meli: Quisquis es, oppila cavum, etad farfena revorte.
Aut, quianam ad nos te, ni vis compescere mutta,
Huc itiner tetulit circum squalidine siptos,
Eloque sis; nostrasque vegens solare gemursas.
[Note: Rom. [Abbr.: ?] ] Merc: Qualis, ubi adversis iactatus in aequore ventis
Navita, quemque hiemes [Orig: hyemes] multae docuere profundum
Et secreta maris: simul increbrescere murmur
Flante notat Cauro, saevisque Aquilonibus Austros
Misceri; atque adeo tres hostes surgere in unum:
Providus, ac dubiis sollers [Orig: solers] praeponere tuta,
Fluctus remorum quia non everberet usu,
Abietis obliquat latus, Aeoliaeque tyrannis
Cedit, et ex alto deducit carbasa malo.
[Note: OSCA.] Alph: Monstrificabilibus sic perplexabile nigret,
Ut rear offudas, nauca et populacia depsi.
Quae, caprimulge, blatis, facio nonhette, velachnes.
Quid musfas filico? quae menta iocalia gannis?
Parce Quietalem miscellio fucilis ire.

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Quid fit? mihi sunt cuncta haec, Meliboie, obscura.
Non intelligo. Damon quid murmuras tuo taurino more?
Quae post sepes abstrusa sunt, occulta negotia, (sumus socii) iugose, patefac. retura, hoc est aperi. hinc contrarium obturo, claudo.
Eiulas Spirille? (convicium pastorale. Spirillus enim barba caprae dicitur, sicut Auruncus hirci) aliquem vocare videris.
Quisquis es, occlude os, et ad pasca tua redi.
Aut quare te ad nos, si non vis premere sermonem,
Huc iter tulit, circum squalore saeptos [Orig: septos] ,
Eloquere, nostraque vegetans solare ulcera, gemitum exprimentia.
Monstri similibus sic perplexa quaedam obscure implicantur,
Ut credam fallacias, nugas, et puerilia admisceri.
Quae capras mulgens blateras, nihili facio. Hette et achne, Veterum formula.
Quid murmuras homo nauci? quae exotica lingua garris iocosae mendacia.

Desine in infernum homo inconstantissime et futilis ire. ire, sine praepositione, apud Vett. quod Virg. imitatus, sitientes ibimus Afros, id est, ad Afros. est et modus loquendi Veterum. Mentire manibus, non vivis, hoc est, ad infernos Iudices abi.

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ] Merc: Est Urbs IMPERII, Suevis quae dicitur ULMA,
Divitiis armisque potens ac moenibus altis.
Nec procul hinc nati (Fontemque accedere fas est)
Incluta [Orig: Inclyta] Danubii sub nomen euntibus undis,
Huc Oratores rerum coiere sequestri.
Consiliis aequa libratis lance Senatus,
Poscitur, et Bello PAX evolat alma relicto.
[Note: OSCA.] Alph: Pitpit rumiferas strepiti, clarare memento.
Nil nos caelassis, obstringillare dolosus.
Vin, ut te oppuviis elumbem, hac blenne, cateia?
[Note: Rom. [Abbr.: ?] ] Merc: Plaudite felices, redeunt Saturnia saecla [Orig: secla] ,
Agricolae. redit et virgo, quae sidere pingueis [Reg: pinguis]
Maturat spicas, signo vicina Leonis.
Pax verno cum Sole subit, circumflua myrto,
Gallica formosis innectens Lilia calthis.
Pax inter socias alta cervice puellas,
Nube super rorans, calathis dispergit amomum:
Factaque sanguineis ut curet vulnera bellis,
Inversa medicum phiala diffundit olivum.
Laetior idcirco foliis caput induit Annus:
Floridaque ornatos comunt velamina campos.
Ridet ager: rident Zephyris spirantibus aurae.
Iam sonat in silvis longe vocalior Echo:
Tumicibusque ca vis saliunt vivacius undae.
Incipiunt Boiis placidi procedere Menses.
Nulla dehinc virides saltus Bellona revulsis
Stirpibus, aut totos exscindet funditus hortos.
Non turpi gladio flavas tondebit aristas
Implacata manus, nec proteret ungula culmos.
Cessat amor praedae, ferrique insana libido.
Quod superest, sacro splendebit mitius usu.
In silvas rectum, curvum mittetur in agros.
[Note: OSCA.] Meli: Immo est cerritus. manifestum oblucinat. audi.
Quam pro prolubio muger momarque meracam
Stultitiem erugit! labeas titubantia motat.

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Quidquid rumoris fers strepens, declarare memento.
Nil nos caelaveris, repugnare callidus.
Vis, ut te verberibus onerem, lumbos defricando, hac stulte, clavae?
Imo vero est furiosus. quasi in luco Deorum errans. manifeste insanit. audi.
Quam pro libidine mucosus fatuus merissimam
Stultitiam eructat! labra tremor commovet.

[Note: OSCA.] Meli: Et prosa spumescit nullo lucore, vel arte.
Alph: Ni sycophantetur somniurgus, lax odefacta' st.
Alloquo. quem calvis? sic tu nos pinsere cilo!
Spurcidicus vomis offertor quam barbara verba!
Tam nepa haud sardo. neque bruta intellegat auris.
Gurde, tuum foeda [Orig: feda] disrunci gutturem amuica.
Ad scoensam properas. noctescunt omnia nobis.
Ceu gramiae impancrent. enunquam clarius infis?
Aut patulis volsim vibrissas nasibus: aut te
Ungustis suppum celeranter grandibus ungam.
Merc: Atqui atqui haud faxis. sollus sum voster. adhames
Mederga, Boiis qui forctum nuntio [Orig: nuncio] et horctum!
Alph: Hoc lacere' st famen. faux in bona cillitur orsa.
Damon: tun' es? at ante sapisti demage blenno.
Merc: Ipsus, ut obstineo: forctum qui nuntio [Orig: nuncio] et horctum.
Meli: Atqui atqui evanna porro. concta insola nobis.
Merc: Ordibor. monerim tamen, ut vostro Hilarodo
Ante axamentum sliceat vitularier. Io.
Surrimite hanc famam. facti sunt momina: Pax est.
Alph: Rumita. at o stlembis cave dedecus occentassis.
Merc: Inceps Boiariae, pulcralia famino, Pax est.
Utque hanc evelem petronibus. oximus assum.
Meli: Corgo tu tempestus ades. iuvat ampliter, ohe,

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Ex ore profusa verba spumat, nulla claritate vel arte constantia.
Nisi ex composito ludat nos somniorum artifex, fraudem olfeci.
Alloquor. quem decipis? (Calvit, calvitur, a calvis mimicis desumptum [Orig: desumtum] est.) sic tu nos oblongi capitis homo irridere!
Spurca loquens fallax calumniator, quam barbara vomis verba!
Tam inficete turpia non capio, neque bruta intelligat auris.
Stolide: tuum, foeda [Orig: feda] purga guttur amurca, seu, faecibus [Orig: fecibus] obscaeni [Orig: obscoeni] sermonis. Amurca, faex olei.
Ad cenam [Orig: coenam] , scoensam diceb. Vet properas Allegor. locutio, quam sequentia explicat. ex prandii tempore, obscuritate tua, inducis nobis horam cenae [Orig: coenae] , medio die omnia in nocten convertis.
Ceu vitia oculorum nos in vadant. ecquando clarius loqueris?
Aut patulis evulserim pilos naribus (vibrissae, peculiare nomen pilorum in naribus crescentium, sicut capronae, pilorum ante frontem pendentium.) aut te
Uncis fustibus resupinatum celeriter grandibus ungam, phrasis Attellana.
Ne tam subito, quaeso, facias. totus sum vester, proruas quasi hamo
Erga me, adversus me; Boiis qui felix aliquid et faustum nuntio [Orig: nuncio] .
Hoc elicere est sermonem. quasi dicas, tandem permovimus. fauces in bona moventur exordia loquelae.
Damon: tu ipse es! at ante sapiebas minus stulto.
Ipse sum, ut ostendo. felix qui nuntio [Orig: nuncio] et faustum.
Quam mox iam nunc rogo, eventila porro cetera [Orig: caetera] , quae animo conclusa geris. cuncta sunt insolita, nova et mira, nobis.
Ordiar. praemonuerim tamen, ut vestro festivo cantori, alias lascivo, et ob bonum euangelium exsultanti.
Ante lepidum carmen liceat prae laetitia in morem vitulorum gestire. Io.
Suscipite hanc famam. facti sunt momenta et caussae. Pax est.
Narra rumorem. sed tardis, timide credulis, cave, fallendo convicium dixeris.
Deinceps Bavariae, pulcherrima eloquor, Pax est.
Hanc ut patefaciam, quasi removendo velo videndam, rusticis, duris et quodammodo ex petra excisis, ocius [Orig: ocyus] adsum.
Ergo certe tu tempestivus ades. iuvat amplius, ohe,

[Note: OSCA.] Meli: Ruspari. quianam? quisnam tibi garruit isthaec?
Nam famella facul fabella' est: moltaque volgum
Sutela incertat facul est condepsere fallas,
Veratum quitus fueris planare disertim.
Merc: Delico summatim. vopte auscultate. Suevum
Ex terra redino, qua ablectis aedibus ingens
Fulgit, et axata' st moerorum obiectibus ULMA.
Quin et Danubius genitaliter atque fluenter
Principialis ibi et manalis habetur oriri.
Post qui diluviat naves, magmenta capissens.
Meli: Defrudas. longa a curtis dispesce. quod aias,
Topper ai. frustra sterilas intercipis aureis.
Merc: Heic [Reg: Hic] arnas pascensque crepas, promellor in urbem.
Nu scio qui, manante polo. Dignissuma porro
Gnoscite. Primanos spicio, quantumque miniscor,
Itabant hilari. nec eorum volta fragebant.
Alph: Atqui atqui audibo, quantum communitus axint.
Longendoitii tandem circanea mitte.
Largiter ampiruas. summae decermina prome.
Merc: Diditur extemplo fama inconspreta viritim!
Boiugenas, Celtas, Sueonas meliosibus Fatis
Consponsos, confoedustos mitescere taxim.
Ac sine turbellis iam pace licere fruisci.
Bellorum quoniam gracilescere coepserit horror;
Hostica dividiis pisatis tela sipari.
Meli: Eia. sed an Pacis flustrum abs remeligine venti'st.'

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Inquirere. quare, aut quis tibi narravit isthaec [Reg: istae] ?
Nam fama facile fit fabula: multaque vulgus
Astutia incertum facit. facile est, commiscere fallacias.
Veritatem utique poteris explanare disertis verbis. dicendo quod res est.
Explico in compendio. vos ipsi audite. Sue vorum
Ex terra redeo: in qua ornatis, allicientibus, unde allectae, meretrices vocantur apud Vett. et quod viros alliciant. aedibus ingens
Splendet, et nominata est a muris et propugnaculis Ulma. Moeri apud Vett. muri.
Quin et Danubius gigni atque fluere
Ex fonte velut principio manare et oriri traditur.
Qui postea submergit naves, maiora augmenta sumens.
Defraudas nos longa et inutili suspensione. prolixa a brevibus separa. quod dicere vis.
Cito dic. steriles, vacuas et inanes, frustraris aures.
Hic agnas pascens et capras promoveor in Urbem, Ulmam.
Nescio quomodo. mane faciente caelo [Orig: coelo] cum dilucularet, manat, dicebant Vett. id est, fit mane, diescit. Dignissima porro
Discite. Primarios viros ex Bavaris, Gallis, Suecis conspicio. et quantum recordor,
Ibant hilares: nec eorum vultus mihi displicebant, quia non languidi. vultus fraget: id est, tristitia languet.
Sed enim iam nunc, quam mox audire velim. quid in commune egerint.
Longi initii tandem supervacaneum circuitum mitte. (duabus licentiis utuntur in hoc versu crassi rustici.)
Nimis fuse proloqueris. decerpe, et dic summam rei.
Spargitur, dividitur, extemplo fama non improbata, vel improbabilis, per ora virorum.
Bavaros, Gallos, Suecos melioribus fatis,
Una eademque partium sponsione devinctos, confoederatos mansuefieri sensim.
Ac sine turbis iam Tace licere frui.
Bellorum quoniam diminui coeperit horror;
Hostilia fractis discordiis tela proici [Orig: proiici] .
Bene est. sed an Pacis malacia absque remora ventorum est.

[Note: OSCA.] Meli: AEmida nu Gaili speranda salacia ponti?
Merc: Flacciscunt flucti. Boium prosumia salvum
Celtica vectabunt. Laebertas Boia fidusta' st.
Alph: Ni creperum obvares, nenuque aliuta sequatut;
Certe edulcassis vitai ablegmina nostrae.
Merc: Persancte vero, nec obacero plauda Halophanta.
Municat hoc Damon, sed nu ut Quinquertio futat.
Nempe bovinetur! Pacis consentia certa' st.
Meli: Ningula surpat, ain, rem fixula? an endo Senaclo
Ac seliquastris Sciscentum ningulus Ulmae
Discrepuit Buteo: bliteis qui pectora mosset
Terriculamentis. multant nos nequia Fata
Saepius, atque danunt improspera praebia; ut ibus
AEgrior admorsis fiasque macellior exin.
Noegea Fortunae quondam vortuntur in atra.
Hoc defloccati senicae, pubesque labellis
Saepe menunt apicis. Qui nescit, desapus hic est.
Nam nu rarenter campas ceu seria; bignum
Dalivi hoc capimus bellum pro pacibus AEvo.
Opprobramentis bucaedas insequit atrox
Artua moltiplici paverans rorarius ictu.
Merc: Nulla metus. plancis inscripta haec Pacio mantat.
Iamque ipsius MEDDIX, subicesque, remisse MONACUM
Clarantur. redinunt pilenta, virique viraeque,

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Tumidus nonne Gallici metuendus (sperare apud Vett. etiam timere significavit) resiliens aestus maris? (Salacia, quasi saliens undarum aestus)
Constrati sunt fluctus, malacia. Pace, Bavarum speculatoriae navis salvum et incolumen.
Gallica vehet. libertas Bavarica iustae fidelitati est concredita.
Ni dubium depravas, et si non aliud sequatur,
Certe dulcedine correxeris virae reliquias nostrae.
Sancte asse vero, nec obloquor (alias interpello) flaccida, sine fundamento, quasi omnia mentiens.
Communicat hoc Damon, sed non, ut quinque artium peritus. apud Vett. Pancratiastes omnia in maius augebat. auget. hinc resuto, diminuo, quod auctum erat.
Cur enim convicietur? Pacis consensus, conspirantium sententia, certus est.
Nulla ligat, dic, rem fibula? an in senatorum curia
Ac subselliis sententiam ferentium [Orig: ferentum] , nemo ULMAE
Discrepavit, imminens privato commodo, buteo, alioqui, avis ex accipitrum genere. inutilibus qui pectora movisset
Terroribus. multant nos mala Fata
Saepius, atque dant infelicia remedia; ut iis
AEgrior acceptis, fiasque ipsa macie macrior exinde.
Candida Fortuna aliquando vertitur in atram.
Hoc calvi senes, quasi absque floccis canentibus, hoc adolescentes labellis
Saepe memorant glabris imberbes. quisquis hoc ignorat, insipiens est.
Nam non raro nugas seu seria; duplex
Insani hoc capimus bellum pro Pace (apud Vett. etiam in num. plur.) AEvo.
Opprobriis. flagellis caesos ac dignos loris nauticis, insequitur atrox
Artus multiplici percutiens satelles militaris ictu.
Nullus metus. planis tabulis. Per tropum, absque doloso profundo, inscriptum hoc pactum manet.
Iamque ipse summus Magistratus, Elector, subditique remeare Monachium
Perhibentur palam, revehuntur currus, proprie feminei, cum viris et uxoribus.

[Note: OSCA.] Merc: Atque parectati, sublestoque agmine casci.
Meli: O quam nos laetas! fuat aeternabilis horna
Pacio. nu tanti emissim Ambarualia Sacra.
Nu si hinnibundis centum, totidemque bisetis,
Imbarbescenteis hirquos obstrudat Haruspex.
Alph: Pacis Acupedios hietans perconto, camillo
Fortunae; queis [Reg: quibus] queis [Reg: quibus] , quoi quoi debebitur arna
Victima, cum botulis, et cum cretere profundo,
Est stlocus heic [Reg: hic] et stempus, ut antroet Alphesiboeus
Meli: Nemut enim superescit, et haud medioxum9. Olli
Sublima laudeis, et emem diceto mihipte.
Merc: Dicebo, neque mentibor polentia maior
Suffuit artito, meminentique omnia Gallo.
MARSILIUS, quo nu dubianda emussitet alter
Rectius, et nitidet nigra, disque capedinet alpa:
Exgregius, munis, simituque duellicus heros.
Nimbatus Musarum oleo, ac ceromate Martis:
Altertumque et atrumque eatus defundere, curvas
Ampedices legum solo grummatur Honesto.
Hic Vir, hic est veiam Pacis prognariter urgens.
Quippe malassavit zonatim tesca laborum,
Ingenio mansues, ut dat consuetio Gallis:
Et queis [Reg: quibus] polteius clueat fax endo senato.
Qui tamen aestimia sapientum plisima polens,
Consiliis quantum reliquos praesiderat igneis:

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Atque puberes, infimoque cum agmine senes.
O qua nos laetiia afficis! sit aeternum hoc initum anno
Pactum. non tanti emerim hostias, quibus arva lustrantur: lustrabantur, ut Dii propitii fertilitaten largiri vellent.
Non si equi centum, totidemque porcis
Barbigeros hircos dono obtrudat haruspex [Orig: Aruspex] , victimarius extorum inspector.
Pacis in negotio huius procurandae currentes acutissimis pedibus. Celeres, Vett. Acupedios dicebant, ab acumine digitorum, hiscens, avide, inquiro Ministros
Fortunae. quibus quibus, cui cui debebitur agna
Immolanda cum farciminibus, et cum scypho capacissimo.
Est locus, et tempus hic, ut gratias agat Alphesiboeus [Orig: Alphesiboius] .
Nempe enim supererit, et non ex mediocribus. illius
In altum effer laudes, et eundem, eiusdem nomen, dicito mihi ipsi.
Dicam, neque mentiar. robus, vis, nervus maior
Sub eodem tecto fuit in omnibus artibus exculto, omniumque, requisitorum, memori Gallo.
MARSILIUS, quo non dubia ad amussim expediat alius
Rectius. ita illuminat (per tropum. nam nitidat, alias lavat, diluit) obscura, explicat aperta. Alpa Vett. dicebant pro Alba. hinc quidam putant Alpes, a candore nivium dictas.
Egregius, officiosus, simulque bellicosus heros.
Perfusus, quasi unguentatus, a nimbo vase continente unguenta, Musarum oleo; alio item unguento pugilum, verbo. Paci belloque aptus:
Et sive alterutro sive utroque sciens uti, curvas
Ampedices legum, glossas iuris, sententias, etc. sola dirigis et metitur honestate, gruma, mensurae genus flexas vias ad line eam dirigentis.
Hic vir, hic est currum pacis strenue urgens, Ulmae, cum D. I0. Kitnero, ceteris [Orig: caeteris] que.
Quippe emollivit in orbem stantium asperitates laborum.
Ingenio mitis liberali, quemadmodum fert consuetudo Gallorum.
Et quibus ulterius, ulteriora prospicientibus, splendeat, ingenii, fax in senatu.
Qui tamen aestimatione sapientum plurimum pollens,
Consiliis quantum reliquos praecellit, quasi intentus ad sidera, igneis [Reg: ignis] , non tardis, sed quasi illustribus mentis vigiliis.

[Note: OSCA.] Merc: Unose tantum protelat MEMMIUS ipsum.
Clivia sic pariter superans, ac litta, faculter;
Sibus, et explenens magnae procestria mentis.
Confluge patrita decorum, atque ingentibus factis:
Ingrettusque pedam Strita vorum, et noegea Fata.
Nunc per Westphalicas, ops qua Mimigurdia fervit,
Andruat anquirens sufesque redandruat arceis [Reg: arcis] .
Olli undabundo copi mens plena fururo
Luciscens verum scite exanclare potestur.
Nec se, dum sagis indolget fortean augur
Coniectamentis, umquam moitangula vanat.
Ooeanas ut aquas nu sirpat ripa palustris:
Sic neque Francigenis fundum ruspantibus obstit
Agger, et indupedit. torporant omnia Fato.
Alph: Plera recentasti sed quae te audentia, Damon,
Illatebravit in haec, conbenno, plexa, simulte
Conivola? anne unae tu Mercurialis homillus
Noctis es, iste catax, gramiosus, nepus et ardus.
Nam pit here praeter pecua et mulgaria vasa
Agnoras, lactemque crepae, auxillamque colustri.
Merc: Deposita persona Caprarii. Ille ego sum (Larvae scenatilis absipo formam,
Qualem surremsi caelo [Orig: coelo] extrans, ab Iove missus)
Ille ego sum, quem dusmoso praegnata sub antro

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Unicus unus tantum et solus longe propellit MEMMIUS, Claudius de Mesmes, Com. d' Avaux, ipsum.
Ardua tam pariter superans, atque iam subacta (comminuta; nullo negotio;
Cadidus, et explens magnae spatiosam [Orig: spaciosam] capacitatem mentis, Procestria alioqui sunt latum spatium [Orig: spacium] ante castra.
Durabili affluxu gentiliciorum decorum, Patritum, sicut auitum dicebant Vett. atque ingentibus factis. HOC NULLA EXPLICATIONE INDIGET.
In vestigia progressus Maiorum, et candida (sive felicia) Fata.
Nunc per Westphalicas, qua dives Mimigardia, Monasterium, Urbs in WEstphalia iam nimis quam famosa. Legatorum frequentia et curis aestuat,
It reditque, consiliarii officio, multa inquirens, arces.
Illi more undarum, copiose affluentium, Mens plena futurorum
In abdito allucentem veritatem scite eruere, docte, quasi propinatam exhaurire, potest.
Nec se, dum praesagis indulget forsitan augur
Coniecturis, umquam [Orig: unquam] mens multos angulos habens, tropice, in diversas mundi partes quaquaversum exporrecta, fallit.
Occant ut aquas non alligat, frenando aggeribus, quae minus exundet, ripa paludis:
Sic neque Gallicis Ingeniis, fundum rerum scrutantibus obstat.
Agger, et impedit. torpefaciunt, enervant et domant, omnia Fata.
Pleraque recensuisti. sed quae te audacia, Damon,
Penetravit in haec, Sociene, (Conbenno, in eadem bennae seu curru sedens) latebrosa arcan arum rerum, similiter
Abstrusissimarum (alii legunt, conviola, nescio, an bene.) An unius tu Mercurialis homunculus
Noctis es, a Mercurio, una nocte, Magister creatus, iste claudus, miser, sordidus et macer.
Nam quid heri prater pecudes, et, in quae mulgetur, vasa
Noveras, lac caprinum, ollulamque spissiore lacte repletam.
Ille ego sum (Larvae comicae, personae fictae, abicio [Orig: abiicio] formam.
Qualem suscepi caelo [Orig: coelo] exiens, ab Iove missus)
Ille ego sum, quem dumoso praegnans sub antro

[Note: OSCA.] Merc: Cyllenes, effafilatum saniter olim
MAIA dedit, sublima micans folgore patali
Stella: suum dacrumis [Reg: lacrimis] iubarem quae humentibus auctat.
Tanto itere ad terras celerrimus, absque tumulto,
Indogredi gnixus, post dignorata vaporum,
Boiariam indepto: taximque caduciter ad vos
Tot lixabundus per millia [Reg: milia] millium [Reg: milium] ivi.
Contemplate alas, haec tentique-pellia plantae.
Pitamque ex baculo tollentem sifila Virgam.
Hac maneis [Reg: manis] quondam ciniflones strudo sub antra
Volcanosa Stygis, penitae forbea flammae.
Adque Cohum, virtus quos diruncivit, et ignis,
Sublimo e grumis. Vis nunc haec fivite dicta.
Bello evallato, Pax est. quam malthacus AEther
Perpetuitassit; quam Dii longiscere faxint
Cum Lasibus [Reg: Laribus] , qui averruncent promonstra Penates:
Silvanusque gravastellus, Satyrique fratillis
Urvati, doctae Dryadesque viere corollas.
Vos vostro date, Petrones, ancisa quotannis
Damoni: treis nefrendes, et matris avillam
Subrumam: strupposque duos in bacare gilvo
Spicorum, arque in simpuvio mactate bidentem.
Hinc me iteru ex oculis sursum orbicus expato topper.
Monendus es, quicumque [Orig: quicunque] attigeris nostra: nos tempori, ut fluxit, fluitque, scribere. ut fluxurum est, non consuesse [Reg: consuevisse] , immo nec posse. nisi, quod quidem facillimum videtur, ex Poeta momento temporis, fiam vates. uti non semel ex inopinato transmutatus sum, quo tamen ipso tempore, pene tantumper aenigmata praesensiones evolvo. Totum hoc Drama, scito non esse compositum ab Entheato, seu divina patiente. Historiam in oculis vulgi positam, accepimus referendam. sic se res habuit: et, spero, adhuc habet.

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Cyllenes, montis Arcadiae, exsertum, quasi filis uteri materni evolutum, sano felicique partu, olim
Maia dedit, sublimis micans fulgore valde patenti.
Stella: suum lacrimis [Orig: lacrymis] iubar quae humidis auget.
Tanto itinere ad terras celerrimus, sine tumultu
Ingredi nisus, post signa pedum vaporiferis nubibus impressa,
Bavariam consequor. sensimque ex alto delabens ad vos
Libere ac prolixe viam emensus, per tot milia [Orig: millia] milliarium iv.
Pervidete alas et talaria pedum,
Factamque ex pedo pastor ali tollentem nunc sibila Virgam.
Hac deterioris notae sepultos maneis [Reg: manis] trudo sub antra
Nigra, ceu Vulcani Aetna, longam habenti caudam (allegorica dictio, id est, aeterne) pabula futura flammae.
Adque caelum [Orig: coelum] (quasi ex chao, unde Vett. formatum credebant.) Virtus quos purgavit et ignis
Elevo ex terrestribus tumulis. Vos nunc haec figite dicta.
Bello extra vallum eiecto, Pax est. qua mollis et placidus aether.
Perpetuam esse velit. quartam Syll. necessario producimus, quan quam sicut, in fortuito apud Horat. tertia, produci potest. quam Dii longius extendi faciant.
Cum laribus, qui aevertant magna monstra Penates:
Silvanusque, Silvarum Deus, Silenus. senior. Satyrique villis sordidis
Circumdati, doctaeque Dryades vincire corollas. Dryades, Deae nemorum.
Vos vestro rustici, petris editi, vetus encomium, vasa caelata quotannis
Damoni: tres porcellos, et matris o viculam
Lactantem: fasciculosque duos in vase cerei coloris
Spicarum, atque in vase sacrificali mactate ovem.
Hinc me iterum ex oculis, calum versus, motu circulari, in auras patentiores conicio [Orig: coniicio] statim.

habet. Eventus sequaces in animum meum non valent. futuris haud obstringor, illa tetricae mihi Musae nondum indicarunt. In secunda Dramatis parte, quam laetitiis praesentibus implevi, non audiveris nomen Pacificationis, Indutiarum [Orig: Induciarum] , Armistitii. Sed Pacio vel Paces. haec enim duo nomina Osca sunt. Pacificatio et Indutiae [Orig: Induciae] , non item. Armistitium ne quidam Latio receptum est. Gaudere potius debeas audito nomine Pacis, quam pacificationis. Si non recipis asseverantem! saltem iuva optantem

PARS TERTIA. Tripudium rusticum.

Stupens rustici subitam metamorphosin Damonis. Ingenium Mercurii, quem falso caprarium crediderant, aspectabili Numinis forma perculsi, pavide mirantur. Gaudent tamen, et se vix capiunt. Denuntiatae [Orig: Denunciatae] pacis bona commendant. Itaque ad cerevisiam, temetum, tomacula, choreas, caeteraque consueta vita oblectamenta anhelant.

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

O Deus rumores serens, peregrine, qui fers Caduceum, summo
Iove, et oppressione sate Pleiados, filiae Atlantis ex Pleione, illecebrosae, elecebrosa, epith. proprium formosarum apud Vett.
Tune es Atlantis nepos! te verberare clava
Tentavi, pilis stantibus cohorreo! atque, uncis fustibus ungere supinatum!
Mente infausta, turbata, sine sensu effusa, nasum
Iam erigo immanem, similemque rusticus monti. Imporcitor, porcas faciens in agro, hoc est, terram eminentem inter duos sulcos.
O sero sapiens Alphesiboee [Orig: Alphesiboie] , sero evigilans senex.
Quid non vinum verus, et temetum recens effutit ore!
Progentes o Maiae, Mercuri, prorsus astutissima.
O bona vox, suavissime fantis Mercurii, quam nostras, dum narrat, feriit aures?
Quamque incredulos et contradicentes inhibens, velut oviculas,
Salsis sermonibus ad famae gustanda pabula (vesci auribus apud Vett) pertraxit.
Tu ornamentorum caelestium praeses Deus. clari utero edite Astri. vid. supr.
En Iovis interpres, liquidum ut nixus in aethera

Transit indivisas nubeis [Reg: nubis] , perque divisas catellorum more discurrit. Traviat, transit. Lucretii verbum Idem, ne erres, fol. 244. in duas syllabas contraximus, per metaplasmum. Oscis valde familiarem. et qui dem in vocabulis utcumque [Orig: utcunque] abhorrentibus. qualia etiam apud Comicos passim reperiuntur; v.g. scias, suae. apud Terent, in Andra. A, 1. SC, 1.

[Note: OSCA.] Meli: Ut se paudiculans, quasi serpula, motuat; aut ut
Condalus in gyros! ut naviculatur in alto!
Ut avagar, et palmis aurai remigat undas!
Iam motat pennas, iam se, nulla arte labosus!
Alph: O Meliboee. tagit me poesna, dolosque, pudosque.
Manali lympha quis colpam februet istam?
Meli: Mu! neque enim Arferiam libabo pace nocentem.
Vin, scaevos ut edim bulbos! aspelle timorem.
Hic Annus nobis forctus colluxit et horctus.
Alph: Salte incoxemus. quin corgo ocquiscimus ambo
Suppliciter? veniam duit Hermes congenuclatis.
Meli: Bilbio laetifice. pro quanta faventia Divom [Reg: Divorum] !
Rursum posse obbae lac quactum invergere rursum
Posse in basterna veltensis esst turundas:
Et cum dulcacidis coliphia. qualia simplo
Degulo, cum [Orig: quum] benna frux est distracta forensi.
Alph: Pax segetes grandire facit: Pax ova parite.
Hac fruticescit ager, sicilitque scespita gramen:
Pennivagant pulli: specias matrescere fetus.
Omnia iam nauscunt. foedi iuvenantur et arnae.
Meli: Topper? io, topper, mulctralia, muria, lardum:
Et vitreum fumo plenum Cerealis apludae
Alph: Iam cyathissemus. Burranica potio praesto' st.
Rasor ubi Flatorque? Lyram, Meliboee, magistra.
Terra vicissatim pavienda'st. occipe saltum.
Meli: Vasticiem prius ex tescis runcemus aratro.
Dein dare nefrendes decet, atque ancila petenti
Mercurio, strupposque duos in bacare gilvo
Spicorum, atque in simpuvio mactare bidentem.

[Note: Rom. [Abbr.: ?] ]

Ut panda membra exporrigens, se serpentis instar movet: aut ut
Annulus in gyros circumactus! ut navigat in alto aethere!
Ut vagatur, et manibus, velut remis auras quatit, velut undas!
Iam movet pennas, iam se, sine ullo labore!
O Meliboie: tangit me poena, dolorque pudorque.
Manante perenniter aqua quis culpam purget istam!
Sile. Neque enim aquam, qualem inferi Manes bibunt, libabo tempore pacis, nocentem. cogebantur enim sumere Rei, ut ventrem rumperent.
Vis, ut pessimis veneficiis imbutos edam bullos! pelle timorem,
Hic Annus nobis felix alluxit et faustus.
Saltem in coxam sedeamus (caeremonia [Orig: coeremonia] ) quin ergo incurvamus nos ambo
Supplicitor? veniam dabit Mercurius genua flectentibus.
Edo sonum laetitiae, qualem motus cantharus in rusticorum conviviis iam fermentatis, pro qualis favor Divum!
Posse poculo lac coactum, florem lactis, infundere: rursum
Posse inter vehendum comedere liba.
Et cum mixti saporis potionibus devorare athleticum panem? qualem gulosus
Absorbeo: quando fruges ex curru distractae sunt forensi. in Foro Monacensi.
Pax segetes facit grandiores. Pace ova pariunt gallinae, captoribus scilicet amotis.
Tempore Pacis frutices emittit ager, secat falx gramina. secespita alioqui culter incurvus
Pulli avium pennis vagantur liberius. videas matribus similes fieri foetus.
Omnia iam nascendi gratia se aperiunt. hoedi iuveniliter saliunt, et agnae.
Statim, io, statim vasa plena lacte, offae, lardum,
Et vitrum nodosum plenum cerevisia. Apluda hic accipitur pro comminuta intritaque materia, ad coquendam cerevisiam necessaria.
Ribamus cyathis. lacte mista potio praesto est.
Ubi fidicen, ubi tibicen? Lyram, Meliboee [Orig: Meliboie] , rege, tempera.
Ter a vicissim quatienda est saltu. incipe choream.
Vastitatem prius ex tesquis incultis arvis resecantes purgemus aratro.
Deinde dare porcellos decet atque vasa caelata petenti
Mercurio, fasciculosque duos in vase cerei coloris
Spicarum, atque in vase sacrificali mactare oviculam.

De Anno quadragesimo septimo Oscorum PRAESAGIORUM Fragmenta.

POSITIS Soccis, decurso Dramate, ad explicanda mysteria AUGURALIS SAXI procedimus: eius, de quo supra mentio facta est, fol. 232. in venti a nobis prope Hipp-osco-crenen. Iacebat ad caput Fontis in opaca silvae, miris characteribus et figuris insignitum. Istud, eadem adhuc vespera, Fauni, quo iussi erant, comportarunt. prodigia quaedam et ipsi referunt. nullis trochleis aut vectibus aliove instrumento opus fuisse, ad formidabilem visu molem elevandam. quin nescio quo interiore tremebundam succussu, ad accedentium porrectas manus, ultro se mobilem portitoribus, et quibuscumque humeris obnoxiam praebuisse. ferebatur ergo nullo negotio, sine doloris sensu, spissiorisve anhelitus augustia, vel metu vibicis imprimendi ex onere. Observarunt inter eundem, quoties gressum stitere, tinnitu quodam Saxum admonuisse ipsos, ne deponerent in terram, alieni soli contagio polluendum. Caeterum Faunos, in liberiore Campo, consuesse [Reg: consuevisse] morari, et circumspicer e tuta intutaque, apud celebriores Poetas decantata res est. Nam pavidissimam Semideorum genus perhibent ab eo tempore; quo in Thessalia Labdacidae quondam, iusto apertoque proelio [Orig: praelio] , vibratis in faciem arboribus conflixerant tum enim Satyros, qui tumultu exciti, tamquam [Orig: tanquam] , ad festivum spectaculum otiosi concurrebant, unanimi Centaurorum impetu, dolentium videri a Capris, pene suisse obtritos; nisi quam mox effusa fuga silvarum suarum latibula repetiissent. cuius infortunii ac periculosissimae tempestatis memoria hodieque confusi, in vallibus. et nemeroso saltu, post carectae pugnaces, camporum planis diffidant. hinc meticulosi coniectus oculorum extra silvas, locis inassuetis, errantium. quo factum est ad Voti mei successum, ut velut inter hostiles insidias celerrime properaverint ad metam. quam simul attigerunt, aiunt ulterius se nequivisse progredi: obrigescentibus plantis, iam iamque radices digitorum in terram fixuris. scires divinitus cohibitos. Enimvero et Lapidem, antea vix pumice graviorem, repente tanto pondere cervicibus incubuisse; quanto ne quidem Enceladum Aetna gravet, aut

Tiphoeum imposita Inarime. Itaque eum in fatali loco, non tamen absque convenientibus monticolarum caeremoniis [Orig: coeremoniis] ,; rite depositum erexerunt: ut nimirum contemplari et secreta eruere volentibus opportuniorem sui usum praberet. Quae omnia ita se habere, quemadmodum recensui; Satyri quatuor, tactis cornibus, villosis auribus arrectis, et quod religiosissimum apud ipsos habetur, bis terve demulsis manu auruncis, persancte iurarunt. Ego lustraturus inusitatae magnitudinis, et prope par AEgyptiis operibus Monumentum, comite Didaco Cyrisato, accessi venerans tamquam [Orig: tanquam] ad Sacrum et Saxum. Denos quinos pedes altum, novenos latum, totidem crassum erat. primo aspectu deprehendi fuisse partem obelisci, sicut intra mediam basin ampli adhuc spatii, procul a cono surrexerat. probamus testificationem Faunorum, asseverantium, subinde in via, ex modico pulsu tinniisse. quamquam [Orig: quanquam] enim barba a et bruta moles nobis apparebat, minimeque idonea imitari vel referre metallisonum: si paullum vel digito feriebamus; remugiit instar aeris Campani. eoque permotus indicio Didacus, credidit fragmentum esse Parnassi; aut certe decisum ex illa rupe; in quam Echo, post interceptas amoris imagines, Imago vocis facta primum secesserat. ut ut sit, verberatus silex horribili canore contremuit, Me multo magis capiebant attonitum ignoti apices, et monstra discordantium formarum, quae repraesentavit copiosius, quam belluata tapetia. Nec difficile fuit agnoscere divinam manum, ipsi Lysippo et Scopae insultantem. Nam ex composito rude opus singulare artificium commendabat, quisquis tuebatur, statim intelligebat Arcani aliquid latere, et informibus figuris exhiberi portent a. Porro implexa inter se signa notasque, auibus intercurrentibus distinguebantur, speculanti; etiam prius quam cogitatio maioris Secreti subiret animum; obiectus est numerus quadragesimus, deinde et septimus. quumque muscum dimovissem, ex cuius putri madore, plurima labes iam ducta Figuris insederat, sexcentesimus. Ex illo annos computantem admiratio simul cepit et religio. Si Lapis iste praesagia spirat! si proponit aenigmata! si continet numen inclusum! si Osco sermone, Phoebus in Obelisco latens vaticinatur! si usque in nostra tempora, et quidem Annum defluentem quadragesimum septimum procurrit! Quis autem explicet?

quis suis quaeque conferat locis, disponatque, ut coniectare possit? quando pleraque vel imbre exesa, vel vetustate extrita sunt, sed et hederae hinc inde serpentes variis flexibus altissime grassabantur. Sive Superi no luerint omnia sciri; sive Fata inviderint; iacturam curiosae voluptatis passi sumus. quippe studiosissima diligentia moliebamur eruderare, si liceret, singula. Vel sic tamen in defessi continuo admovimus operi manum, Ego fossoris lectorisque officio functus, dictavi: Didacus cum cura exscripsit in hunc modum, quem, publico bono, oculis subiecimus. Ceterum [Orig: Caeterum] Osca tantum verba leges. nam Parallela Romana opponere, sicut in Dramate feceramus, prohibuit sacra oraculorum caligo, et quam sentire videbamur, occulti numinis interfusa maiestas. deinde periculum erroris facile committendi in rebus ignotis. maluimus quoque candide ignorantiam confiteri nostram: quam ultra vires humanas stolide ferri, et superba cupiditate divinas trutinare sententias.

AUGURALIS SAXI facies anterior.

Litterae [Orig: Literae] intercalares, Emblemata visa designant, ad calcem subicienda [Orig: subiicienda] . truncatas, sive corruptas sententias linea subduximus. praemorsa capita vel extrema verborum, asterisco notata sunt.

Impesce, impesce lauta * heno manabili
Loebecsa Paubes a --- --- --- * Isata.
--- -- --- venibit --- fratrians tibi
Axata --- --- --- et duellica * simul
Gens habris habra b --- cum Gesis suis.
--- --- sparse floses, quique odefecerint,
--- - --- -- -- saniterque sternuunt.
Haec infit Dubenus, c Cui Gryn * * --- et
Patara ocquiniscit. gnarigate --- -- ---
--- --- gnarigate * phae - - - * sareae. d
Endo ollo Dio cum Scymnis e --- Aries

----- coniscabit Taura coram pinguibus
Late ampiruabit italis. --- -- --- ---
Nenum deversus it fidasta Pacio. f
Aspellite dracumas -- Lases --- * oici.
Endo ollo Dio, fedi et arni -- --- -- ---
Ambsegetes copi quaqua gliscent gliscerae.
Nu metuent hinnibundos, nu cantherios.
G Ager absque --- -- --- runconibus
--- -- -- -- --- dasi faciet forbea.
Sic surrimentur spici --- in aletudinem,
Exsurge, fraxa persulcator aeris
Plumose, fraxa --- - --- colosis aquili. h
Est stempus. -- --- corruspare, qua potes
Metellos. -- --- -- --- desubito cala,
Anquire. rutuba nam tumulti hoc buprocat.
Haec infit Dubenus. Crocotila et crecentia
Qui deliquum neglegit, i --- --- rubidi
---- - ---- lamberassit mamphulam.
Et pro silato habessit solatum --- -- ---
O Meddix bicolos: k Coge admissivas Aves.
Pugnandum'st. -- --- --- -- clunacula
Dextrabus educantur, --- - --- ---
Laevabus oreo dignoratae --- --- effigiae.
Num cesticillum pro Diad * -- --- ---
En quo progretti -- -- --- --- Lirini.
Visi catillare omnem per Garmaniam.
Tanta' st in --- --- --- properantia.
Humana semper sarpuntur l --- --- ---
Cau * ne * tuna in fundo bilbiat.

AUGURALIS SAXI facies posterior.

- - - - - - - - - - - - - - orbicus a
- - - - - - - - - - - - - protelabitur
- - - - - - - - - - - hoc est solinere! b
- - - - - - - - - -Vacerrae superstitent
- - - - - - - -post tot nemut nequalia!
- - - - - Alter altertum caluitur. - - -
- - - - magmentum maxuma' st metus.
- - Cautim, perplexim dum - - - lacit.
- Nu degrumatur, nu punctum tagit. - -
Vah confatalis Orbi - - - - c * gurdia!
Vah! quae consil * - - - - - tela - - -
Effafilatur - - - - - - - - - - - - - -
Cui consi * - - - - - - - - - - - - - -
Oblucinantum daliva populacia.
Vah! qui miscelliones - - - - - - - - -
Endo ollo Dio - - - proculit Senaculum
Nixuriens - - - - - - - - ocrin oream: d
Sed bubinata coenomyia gnauscitur.
Vah, per tot annos' - - - - - - - - - -
O Iane, Iane! - - - - - - - - - - - - - -
Haec insit Dubenus. remite - - - - domum.
Facti estis, sicut - - - - - - - - - pelluviae
Plaudi frausique - - - - - - - - - - -
Et ecce ponam - - e endo vostris nasibus.
Et - - - - - - - fugistis sculponeas
Batuendi * thurno f - - - - - - -
- - - - - insaniter occisitabimini. g
O buttubata! - - - - - - - - -
Sic siritis AEdonas h viduertatem promellere!

Thrax - - - * urca, vobis specientibus,
- - - - iam arferiam propinat Adriae i
Hoc torporati non porcetis! - - - -
- - - - - - queis [Reg: quibus] amnantibus
Ausa ecca - - - - - elutriabitis!
- - - - - hoc axe'st Germanitus!
- - sic bicientem Aduosem focillarier! k
Haec infit Dubenus celeb * * eucadiae.
Quae depsuistis, exedetis - - - nequalia.
Biston velit solam degunere l Candiam
Forumque Marci! spatio [Orig: spacio] polteio - - -
Sese grandibit. expretos vos remini?
Lurcabit concta vostra - - questi faciens.

AUGURALIS SAXI Latus dexterum.

Endo ollo Dio - - - a primano Cap *
Quidam seorsi traviabunt a - - - -
Sed nenu' abscessit - - - maxumus
- - * elmus * * mirus b - - - -
Olli quam quam impelimenta - - moltesima
- - - - - - scaevum impancrantia
- - - nenum dimossint a Scaes * *
- - offerumenta, et oreum, et argenon
Et pitpit gallulascit - - - cras et here,
Temta aeruscatione exsifilabit - - -
- - - habitiore Fort * dignissumus [Reg: dignissimus] .

Haec infit Dubenus. si capronam prenderint
Occasionis in Castello - - - arcubiae
Fraxantes c - - - Baetim et Tagum
Uruabunt olcae, tescorumque taminiae
- - - mustulentum mox calpar duint.
- - - - - - - - estis expergiti!
Sapivit qui praefestinatim et oximus
Adhibessit praebium - - - - - -
Endo ollo Dio ab Aquilone summussus vapos,
Sed fetus pesestatis d sibinumque tonescentium
- - - - in Mannos deruet caducitet.
Contra impite - - - - O Tuiscones.
- - - adversus fallas virtus est silea. e
Unose state - - - et plexi concordia.
Vopte Proce * ruptis dividiis adiutamini.
Attu ventos * - - * f ockolmia, face
Carissum et carissum, plancam et plancam face,
Divos supra cohum faxis spleneticos.
Haec infit Dubenus: virga post secespitam
Nu diurnabit. in caldum sipabitur.
Conivola vostra namque erunt patalia.
Vanescet cassabunda tunc superbia.
Sed restitut * - - g penita noxa cum fuat
O - - * althici - - - opust redhiberier.
Vortentur in coesnam silata vostra - -
Vesperna copi nostra manabit. - - -
Perpitere vos speciemus absque pannibus.
Sicyonia rostras insignibunt pedas.
Et rica cocco concertassit - - - -,
Consponsi - - - - extrabunt cuba,
Unus prolubio h quod - - - lapit.
- - - - - - - at Pacionis faustitas

In limine'st, offudis absque scintill - - -
Hercea Garmana - - laeti obinent Hercii.

AUGURALIS SAXI Latus sinistrum.

Alica a - - - - - - - - -
Seplasia - - - - - - - -
Tutulatus b - - - - - - - -
Runata bountes - - - - - -
Consuctionibus - - - - - - -
Plera evanassit - - - - - - -
Si in mollestra Bitannica c - - - -
Submosse longis volgum comentaculis
O inebri desinate classico commugiunt.
Corgo quot - - - - - in hostico
Increti d - - - hippacabunt cespite!
Patulcia festra immanis hiscit Manium!
Nudi venibunt illuc e sine calonibus.
Nec pauciens - - - - - - -
Gruent ut aves. - - - nivire creduas.
Heu! tot pulcrales spectu - - - -
Inops et ops, famensque cum simplonibus.
Quo tu iuvenascens - - f ire vesticeps?
Taxim, taxim - - - - - imminet
Crudele mefancilum - - - - labat
- - - - - - - sic hasta striderat.
Endo ollo Dio, gnotu crepera - - -

Aestimia - - - - gliscet unius viri
Mage, quam centum sub - - - -
Sed prosipate ancoesa - - - - -
- - - - - - si proeliandum [Orig: praeliandum] 'st manu.
Filicones malto minium g volto nu ferunt.
Nenum triumphant.
Haec infit Dubenus ex tenaci Cyclade.
Vibrissas, et - - - - - - - -
Qui pigrat excissare - - - - - -
Cillit gemursas, blennus nutrit flemina:
Quique axitiosos h nenum exstirpat funditus,
Provinciam turbellis obuarat suam!
Hinc torta, hinc rutubae - - - - -
Hinc calvae laebertatis species - - -
Emptiva vos gravastelli - - - - -
Firmate custodelas vos parect * - - - -
- - - - - - nequis expalpet - - - - -
- - - - - - - - bivira Regna nil valent.

EPICITHARISMA Ad Augustissimam Caeli [Orig: Coeli] Reginam, Mundi Dominam, B. V. [Abbr.: ?] MARIAM DE VICTORIA, Supra omnes labeles et Iudithas MULIEREM FORTEM, CASTRORUM ACIEM ORDINATAM, MATREM DEI EXERCITUUM: Eandemque GENITRICEM PRINCIPIS PACIS, FOEDERIS ARCAM, PATRONAM BOIARIAE: OB SINGULAREM TUTELAM PERICULOSISSIMIS TEMPORIBUS Inter alternas BELLI AC PACIS, SPEI METUSQUE VICES PATRIAE IMPENSAM, CARMEN EUCHARISTICUM ROMANO OSCUM CASCUM DITHYRAMBUS PARTHENIUS Bipartitus.

PARS I. PRAECINIUM ROMANUM. Cur beatam Virginem etiam Osco versu Auctor celebrandam sibi sumpserit [Orig: sumserit] .

HOstium ruina SAMSON,
Forte Sponsus, ac Viator,
Cum Favum LEONIS ori
Repperisset insidentem:
Fertur exemisse praedam;
Et suis dedisse partem dapsilem Parentibus.

Dum vagor per Ilicetum:
Repperi sermonis Osci
Mel quidem silvestre tantum;
Mel tamen non inficetum.
Una iam consumpta [Orig: consumta] pars est:
Cedat almae pars in usus ergo MATRIS alterae.
Nec verendum, ne severo
Vile donum damnet ore.
Non sua Regina semper
Digna maiestate poscit.
Liba quid si rusticana
Rideat, ridensque gustet nata magno Caesare!
Saepe, qui litavit agno
Sanctius, sinistra vicit
Victimae maioris exta.
Far item quandoque tostum,
Et salini mica parvi
Caelites [Orig: Coelites] placavit ante vasa turis [Orig: thuris] masculi.
Principum, Regumque sumptus [Orig: sumtus]
FOEDERIS decenter ARCAM
Aureis ornent Coronis.
Pauperi sat est Poetae,
Obtulisse ruris herbas;
Quas vel Attellana tellus fert, vel Oscum praedium,

PARS II. Cantu Osco.

SOLLA BELLA, qua cluente
Concta fulgunt: SOLLA MALTA,
Qua vegente concta nauscunt.
Virgo mustae pulcritatis:
VIRGO malta bella salve.
SOLLA BELLA, SOLLA MALTA, SOLLA NYMPHE MALTHACA.
Ex cracentium chorea
Virginum; queis [Reg: quibus] Castitudo
Municans indulgitatem,
Dat viere serta SPONSO:
Plisimae ruspantur aurum:
Plisimae sequuntur ARNUM: Ningulae te praegradent.

[Note: Romana.]

Tota formosa, qua splendente
Cuncta fulgent: tota tenera,
Qua vegetante omnia nascuntur.
Virgo recentis ac vividae pulcritudinis e
Virgo tenera ac formosa salve:
Tota formosa, tota mollis, tenera. (malta, vox Lucilii. alludit ad Graecum. malthaca. est ipsa Graeca vox, accipitur hic mollis, pro, non dura, suavi.)
Ex gracilium chorea
Virginum, quibus Castitas
Communicans privilegium,
Dat vincire serta sponso, CHRISTO:
Plurimae quaerunt aurum, quo comantur, ut placeant:
Plurimae sequuntur AGNUM: nullae te praecedunt.

[Note: OSCA.]

Tersa volta gratiai:
Omnis ad quae nepa, gurda,
Crassipellis ceterorum [Orig: caeterorum] ,
Blenna, bubinata forma' st:
Noctilustris Pansalene,
Et cnephoso Sol in axe lusciosus obstupot.
O, ut aemido comarum
Undulatus imbre vertex,
Appetones cillit Euros!
Surrimunt cirrata topper;
Quando valle dacrumarum [Reg: lacrimarum]
Praepes extras, per vaposes in Cohum redandruans.
Protinis laciniosam
ANGELI tagunt calassin.
Nudipectores pusilli
Fratriant, urvantque, nantque.
Traviare siba nubeis [Reg: nubis]
Pars, columbatim globosa collabellant auscula.
Si slicebit antroanti
Vota iam nunc perpetrare:
Evenant haec, pronis opto.
Boia, MEDDIX summus Urbis,
Quoi subex ocquiscit Ora:
Da fruisci sole sispes ut queat largissumo.
Iniuges a spelle motus.
Quumque defrensis ab annis
Querquerus fragescat assir;
Da dies vitare scaevas.
Impetos procul metellos
Arse terris, frende peila, vorte Fata perpera.
Utque Scymni, cara PROGNES,
Cum PARA laetante gliscant:
Et iocalis tensa vitae
Horcta, lixabunda currat:
Senticosis ne vehai.
O TENITE, nevefalla siris implicisciet.
Quo Polos indulcitasti,
Huberis procelle lactem.

[Note: Romana.]

Immaculatum tuum vultum plenumque Gratiis;
Omnis ad quem turpis, insipida,
Hirta et rugosa ceterorum [Orig: caeterorum] ,
Stulta imo et inquinata forma est:
Noctem illustrans plena Luna,
Et obscuro Solin aether, luscorum more scintillans, obstupescit.
O ut tumenti comarum
Fluxu, ad undarum et imbris similitudinen, fluctuans vertex
Appetentes ventilare movet Euros!
Suscipiunt caesariem statim.
Quando e valle lacrimarum [Orig: lacrymarum] , nostro Orbe,
Velox abis, per vapores, nubes, in calum rediens.
Mox praesentes, officiosi tui ministri, extremam parten
Angeli tangunt Tunicae.
Pectore tenus nudi pueruli
Pariter tument, circumdant, natant. more natantium in aere manus movent.
Densa nubila transire perita
Pars, more columbarum, bene appressa cedentibus genis, iungit.
Si licebit gratias agenii
Vota modo facere:
Eveniant haec, supplex opto.
Bavara, summus Urbis Princeps, Elector,
Cui subiecta incurvatur Ora:
Da frui Sole incolumis ut queat diu serenissimo.
Indomitos pelle motus.
Cumque detritis ab annis
Frigidus (fractusque) languescat sanguis;
Da dies vitare malos, Criticos.
Impetuosos procul milites
Arce terris, frange arma, verte Fata prava.
Utque iuvenculi leones, FERD. ET MAX. cara progenies
Cum Matre, quae peperit, gaudente crescant.
Et laetae vehiculum vitae
Feliciter per longam viam decurrat.
Ne vepribus ac spinis viarum,
O Dea Sortium, neve fallaciis humanae vitae, siveris implicari.
Quo calum dulce fecisti in undans,
Uberis copiose emitte lac.

[Note: OSCA.]

Fama namque cymbalissat,
Qua Cohum patale claret;
Lacteam veham fluenter
Isse sub te memmeata NUMINIS Feretria,
Mater habra: si pesestas
Saevit, aut pulcrale Bellum;
Occecurre Nubicogo:
Nesigyna crispisulcum
Motuet tremenda fulmen:
Seu nivit, tunc nihil paviscam; seu tonit, seu fulgurit.
Sic tibi PUELLUS inceps
LEUCUS atque BURRUS ille,
Adsipet, didatque Gnatus
Mille suctus basiorum,
Milliesque glucidatos.
Vinnulus resultet ore suaviato cottabus.
SOLLA BELLA, sic tuere,
Cuius haec Casmoena [Reg: Camena] Vatis
Lusit axamenta casca.
SOLLA MALTA sic focilla
ALSATAM te propter Oscum:
SOLLA BELLA, SOLLA MALTA, SOLLA NYMPHE MALTHACA.

[Note: Romana.]

Fama namque velut cymbalis insonantibus percrebuit,
Qua caelum [Orig: coelum] patet, ac clarum est;
LATEAM VIAM in modum fluminis
Ivisse sub te mammas praebente Numini, quippe illud manibus Lac sinu ferente.
Mater mollis, (facilis flecti:) si Pestis (pulcrale.
Saevit, aut turpe bellum, per antiphrasin pulchrum,
Occurre nubes cogenti filio, sicut dicimus, Tonanti.
Ne telum detortis flexibus aeris viam sulcans. (sigynam accipio, armatam telo manum. hic non opus erat congeminare litteram n. nam secunda alias producitur. At fol. 232. in Sibina, opus fuit.)
Moveat tremendum fulmen:
Seu ningit, tunc nil pavescam, seu tonat, seu fulgurat.
Sic tibi Puellus deinceps
Candidus et rubicundus ille
Adiiciat dividatque Natus
Mille basia, tam alie impressa, ac si avide sugeret,
Et millies dulcia.
Suavis resultet ex osculo sonitus aemantis. tropus. nam cottabus sonitum significat decidentis ex alto lymphae. hic eroticum osculi plausum, cum inspicato ore imprimitur.
Tota formosa sic defende,
Cuius haec Camena [Orig: Camoena] Vatis
Lusit Versus antiquos
Tota tenera, sic fove
Alsatam propter te Oscum et barbarum factum:
Tota formosa, tota mollis ac tenera.

Ad Illustrissimum et Excellentissimum Comitem, CLAUDIUM MEMMIUM, Gall. [Abbr.: ?] Legatum.

Auctor ex Osco Vate sit iterum Romanus, et ROMAM perlustrat.

SAt datum, MEMMI, nisi fallor, Oscis.
Semper Attellae maneam Poeta!
Barbarum quo me rapiet loquendi
Dira libido!
Ista dicentem sopor occupavit.
Non sopor, qualem creat oscitantis
Frigus ignavum Senis in cubili, aut
Molle papaver.
Laureis tempus foliis perunctum
Potat illapsam subito quietem.
Quae tamen non sit nebulosa nigrae
Mortis imago.
Visus in somni vigilantis umbra
Flavus intonsi Iuvenis capilli,
Et pharetratus (nec habebat alas)
Talia fari.
Fonte peccasti. scelus expiato
Fontis admisso melioris usu.
ENNII tetros alio liquore
Corrige ructus.
Hoc (et ostendit) neque tu Falernum.
In Scypho speres, neque Formianum.
Nam Mosellani madet uva Bacchi:
Nobilis Uva.

Diluit curas, medicatur aegris,
Roborat vireis [Reg: viris] , animum relaxat.
Crebrius nullo solet ex racemis
MEMMIUS uti.
Hoc scias usum; quoties amicae
Te propinavit Procerum Coronae:
Hospites urgens hilares tuae litare
Saluti.
Miscui nostri quoque de caballi
Ungue manantem sine faece lympham.
Spiritus venae resides ciebit
Castalis unda.
Utque Romanos iterum Poetas,
Sicut optavit chorus, aemuleris.
Addidi paullum Thybridos [Orig: Tybridos] benigno
Numine sparsi.
Muneris tanti pretiosa vis est.
Vix enim fundum vacuaris: et iam
Tota sub vultum cadet intuentis
Roma videnda.
His Scyphum dictis dedit in figura
LILII stantem, quod hiabat ore
Molliter pando. gravis umbilicum
Vinxit ophites.
Si irpis insigneis [Reg: insignis] sacra Memmianae
Gemma clarabat titulos, et ortum,
Et notas: et quae dare cumque [Orig: cunque] possunt
Hasta Liberque,
Fallas et Mavors [Reg: Mars] , Genus atque Virtus.
Vidimus Stellae radiantis igneis:
Vidimus Lunam super ipsa ferri
Astra bicornem.
Vidimus campum geminos Leones
Praeliaturo perarare passu.
Cum suis Mater Phrygibus relictis
Alma Cybele [Orig: Cybelle]
Viseret Gallos. quia Memmiorum
Fama vulgarat Decus hospitale:
Fertur ipsorum subiisse solos
Diva Penates,

Ergo crinaleis [Reg: crinalis] aliquando Turres
Fessa sinceris Laribus reclinat.
Solvitur currus: iuba beluarum [Orig: belluarum]
Pectitur auro.
Daps adornatur, fremit apparatu
Tota clamoso Domus, et resultat.
Ebrii quassant Corybantes aera.
Tibia mugit.
Omne de TERRA genitrice Carmen.
Tu creas fructus, hominesque portas:
Poma tu Gallis segetesque et uvas
Larga ministras.
Diva laudatrix abitura, dono
MEMMIIS agros et opes, suosque
Mater aurigas dedit. haec avitae
Laudis origo est.
Plura conantem Genius coercens,
Quid moras nectis renovande potu?
Sume Craterem, liquidumque Inane
Ebibe, dixit.
Haurio sanctum Nihil: et repletus
Flore iucundae popa vanitatis,
Me levi vino, leviore ventis
Proluo totum.
Ut voluptatem sibi quisque fingit!
Ut vapor siccus sapuit palato!
Mentis ut nostrae stomachum rigavit
Musteus aer.
Protinus foetens [Orig: faetens] cutis Ennianae
Squalor abscessit, veterumque ruga:
Deque purgato occidere turpes
Corpore squamae [Orig: squammae] .
Qualis exsangui tremebundus aevo
Arte Medeae recoquentis artus
Fervido succis novus ex aeno
Prodiit AEson.
IngenI [Reg: Ingenii] rursum face puriori
Ridet, et clare iubar explicatur.
Mox steti Vates Latialis ante
Moenia Romae.

Qualiter parvae, simulacra rerum,
Quae catervatim volitant per auras,
Fusiles Formae: simul applicasti [Reg: applicavisti]
Tectus Opaco
Vitreos orbeis [Reg: orbis] ; tenebras amoenae
Noctis ingressae, velut in theatro
Mimus, obiecta tremulae papyro
Lumina pascunt.
Haud [Orig: Haut] secus distans Oculo Poetae
(Si nitet nostro bene lotus amni)
Urbs, et in punctum tenuatus unum
Influit Orbis.
Urbis antiquae monumenta numquam
Proximus muris propius viderem.
En Colossei Caveam, sonantem
Plausibus olim.
Labe corruptum vitiavit AEtas.
Plurimae sedes aditum negabunt.
Magna pars sensim tumulata, rupto
Pondere, sidit.
Sic quoque est pulchrum [Orig: pulcrum] . iuvat ante saxa
State, quae foeda [Orig: feda] carie, situque,
Attonant, Noster tamen ipse vultus
Tristius horret.
Ista TRAIANI celebris COLUMNA!
Haec TITI! quanto sinuantur ARCUS
Inter O Fornix metuende, vallo.
Praeter eamus.
Ergo qui Septem resonant MARONI et
TULLIO Montes, scopulosa Romae
Terga, sunt isti! viden Esquilini
Collis, Aventinique
Formosos Apices. MARIA,
MAIOR aestivis nivibus priorem
Texit, Augusti lepidum secante
Iura Decembri.
Unde me foetor [Orig: faetor] violentus afflat!
Heic [Reg: Hic] habent VERPI, Genus obsoletum.
Cuius ex gilva facie scelestus
Prospicit hydrops.

Malo iam campum peragrare Florae:
Quemque agonales male feriando
Roscii complent. Italisve semper
Ludere, vita est;
Vivere, an lusus! videas ubique
Quos, quotos, quantos cupis Histriones.
Ventre Comoedos Thymele levata
Mittit in Aulas.
Ecce PASQUINI Statuam rubentem!
Te verecundi deceant colores!
Quem pudet dicti, sine, surda Cautes,
Purpura tingat.
Quaelibet tecum, modo suspicaci
Scribat infamem calamo tabellam,
Fama Moechatur; Nemesinque, et acreis [Reg: acris]
Parturit Iras.
Cerno TARPEIAE Iuga summa RUPIS.
Regnat expulso love verus illic
Et TONANS certus. nisi quod remittat:
Fulmina votis.
Ture [Orig: Thure] placatur. Mea, VATICANUM Paene par Caelo [Orig: Coelo] , Cynosura salve.
Transiit quantam brevis in TRIREMIM.
Cymbula PETRI!
Et placet Moles mihi. fulget aurum,
Fulget argentum. Temesaea passim
AEra consurgunt: Pariaeque calco
Marmora crustae.
Quid quid admiror, stupeo. propinqui
PONTIFEX AEdes habitans Quirini
Temperat totum Moderator Innocentius
Orbem.
Purpuratorum veneranda Patrum:
Pompa procedit. tutuli superbis
Nempe distinguunt ab equis fluentes,
Murice tincti.
THYBRI [Orig: TYBRI] , te nostris citharis canorum,
Ut libens coram tueor fluentem!
Parce praefixam temerare fluctu
Segrege metam.

Non minus Cryptas cupiam subire;
Si mihi sollers [Orig: solers] Ariadna filum
Praevio ductu glomeraret; et si
Theseus essem.
Nunc ubi stamus? plateam vocari
Audio Cursum. procul esto Rufe:
Instat armentum, cave, bubalorum.
Pertica cogit.
Pallium cocco satur expavesce.
Sanguis aspectus furiat nocenteis [Reg: nocentis] .
Stringit idcirco domitatque nareis [Reg: naris]
Ferreus orbis.
Talis (en, ut Mors etiam coniscat!)
Improbo currens et habente fenum [Orig: foenum] ,
Ultimum gentis Fabium peremit
Bestia cornu.
Qui toga Corvos imitantur atra,
Moribus Cygnos niveis! Sodales
Sun mei. recta comitator illos.
Ducite Vatem
Per viam MARCI, per et Angiportum,
Dexteram versus. ibi dedicatum
NOMINI Templum Superis tremendo
Insula monstrat.
Unicum Romae queror. urit aestus.
Urit immensum. liquefiat ensi,
Sudet et pumex. Calor arva summus
Findit hiulca.
Strata se tellus aperit: Memento
ROMA iam saltem: quia tota pulvis.
Pulvis es, pulvis; reditura Fato in
Pulveris urnam.

Omnia ad maiorem DEI, Deiparaeque gloriam.

TYPOGRAPHUS LECTORI. Ne sequentes paginae vacarent, visum est hoc loco adiungere fragmentum Elogii funebris, quod recentissime in manus meas venit, illi ipsi ab Auctore parati, cui OSCAM POESIN inscripserat: uti et Carmen, quod idem anno Iubilaeo postremo, Consiliario Regio deproperaverat, praefigendum editioni quartae TEMPLI HONORIS, Coloniensibus formis perquam nitide descripti. Spes est, Lector benevole, utrumque tibi Poemation non displiciturum; aut certe probaturum te studium meum, Baldeana omnia tam sedulo undequaque colligentis. Si conatibus meis benignior Fortuna aspiret, plura eius generis industriae nostrae propediem imputabis.

FRAGMENTUM FUNEBRIS ELOGII, impensi piis Manibus Illustrissimi atque Excellentissimi Viri, CLAUDII MEMMII, Comitis de Avaux, Utriusque Franciae Torquis Equitis, Comitis sacrarum Largitionum, Christianissimi Regis ad negotiationem Pacis per Europam Legati, etc. Obiit Lutetiae Parisiorum 13 Calend. Decemb. An. [Abbr.: ?] Christi 1650. humatus in aede Augustiniana: ad Sequanam. Quartus a Proavo.

DUlce decus, MEMMI: verus mihi nuntius [Orig: nuncius] ergo
Venerat extinctum, fatoque extrema secutum!
Qui, licet immeritum, quamvis regione remotum,
Et numquam [Orig: nunquam] visum me sic complexus amabas,

Ut pia libares aegro Soteria vati.
Nec frustra. excusso surrexi denique morbo.
Nunc tamen ipse iaces: nobisque trahentibus auras,
Magnam animam efflasti. Sineret modo Parca, redemptum
Morte mea cuperem. Quem non devinxerat ille
Candor, et augustae laudata Modestia frontis!
Ille lepor, Gravitasque decens, Probitasque severa,
Et numquam [Orig: nunquam] fucata fides: florensque venustas
Eloquii! Quas missus eras Orator in oras,
Implesti [Reg: Implevisti] fama. toto venerabilis ibas
Virtutum comitante choro. Prudentia felix
Miscuit arguto mitem serpente columbam,
Mercuriale decus. Capiti DEUS addidit alas.
Tu quasi Rex inter Legatos, non quasi tantum
Regius. exhibuit talem Sapientia vultum;
Tales Suada modos. Promenti verba, fluebant
Romano Patrioque favi Cicerone madentes.
Gallica facundis Stilla bant lilia labris.
Lilia: de quibus est oleum mirabile Pacis
Expressum: qualique situs merearis inungi.
Ungite Thespiades. labor hic vos poscit: eumque
Ultro suscipitis Superat liquor iste Sabaeae
Messis odoriferas segetes, et balsama Cypri.
Hoc oleo, quoniam Pacem morientibus omnes
Optamus, decet inprimis Herois AVAXI
Imbutum, penitusque fragrans spirare cadaver.
Spargite et ardentem casiam, ramosque cupressi.
Castalii fontis laticem, et tus [Orig: thus] addite primum.
Deinde super tumulum, Functumque precantia verba
Dicite, suspensis sertis; luctumque levate.
Gallorum sublime iubar, generisque vetusti
Gloria, et o Musis quondam dilecta voluptas,
Ultra non fuerat te digna Lutetia vivo.
In qua livorem, vanis infecta susurris
Purpura ducebat, proprium tractura ruborem.
Te caret urbs: non tu, meliori sede receptus,
Urbe cares. Te Borbonio subnixa Senatu
Aula caret. Tibi Caelicolum de Cardine summo
Panditur interea domus omnipatentis Olympi.

Illic astrigeros Animam collectus in orbeis [Reg: orbis] ,
Hunc orbem, longaque diem sub nocte iacentem
Despicis, et totum veris te Solibus imples.
Iamque adeo nolis mutare aeterna caducis.
Nam foret haec caeci, non permutatio Glauci.
Nunc veris opibus dives; Praefectus et aeri,
Nunc vere torquatus Eques, mucrone corusco
Aureus et fulgens, magnoque Orionis ense
Accinctus, rides nostri ludibria mundi.
Bellorumque super frameas, atque arma cruenti
Martis, et ancipites motus, aulaeque procellas,
Et refluos aestus, tempestatesque sonoras,
Quotquot in Euripo movit Concordia discors
Westphaliae: supra invidiam, casusque vicesque,
Sceptraque et aetates, procerumque immania vota
Altior, Europam partes metiris in omneis [Reg: omnis] .
Iamque vides, quas et quoties peragraveris urbes;
Quae freta, quas terras. Hic laevum Cimbrica Tethys
Alterno fluctu quassat latus. Hic vada Balthis
Explicat, et classem, Suecosque ad vela paratos.
Illic Sarmatiae fines, saltusque videntur
Pannoniae, et campi frugum vinique feraces.
Proxima sunt Thracum, subiectaque regna Tiarae:
Et Chalcedonias despectans Bosporus arceis [Reg: arcis] .
Hinc Melita, et Rhodos, et reliqui lustrantur Achivi.
Spectas Italiam, madefactaque sanguine fratris
Moenia, et ex auro curvantem cornua Thybrim [Orig: Tybrim] .
Hic Ganges, hic unda Tagi lucentis, Iberque.
Hic manat bicolor Rhenus: te Sequana lambit.
Sed iam vix guttae tibi flumina tanta videntur
Oceanum ingresso, qui fundum et litora [Orig: littora] nescit.
Sistite Thespiades. Cari quod Troius olim
AEneas viso Pallantis funere dixit,
Inclamo: Salve aeternum mihi Maxume MEMMI,
AEternumque vale.

Nobili Amplissimoque Domino, D. [Abbr.: ?] GUILIELMO DE BLITTERSWICK, in supremo Geldriae Senatu Consiliario Regio, etc.

TE quoque nil dubitans, nostra invitante Camena [Orig: Camoena] ,
Ocius [Orig: Ocyus] in sacri penetralia confer Honoris,
Austriaco devote Choro GUILIELME. secundis
Iam dudum auspiciis aditum tua facta merentur.
Praelusum satis est Fano, quod Cura Laborque
Incolit, ac rigidae pallens Industria vitae.
Contiguum, nunc tempus adest, invadere Templum:
Cuius et hoc anno, Mitrae quo summa potestas
Aurea Romanae laxavit limina Portae,
En, iterum reserata patent, intrandaque dignos
Ostia suscipiunt. ubi formosissima merces
Virtutis, solium sibi Gloria fixit eburnum.
Hinc tamen este procul Luxus scelerumque ministri,
Quotquot et alba iuvant pulvillis otia nigris,
Desidia pingues ac tantum repere natos.
Acceleret gressus decorum non sordidus emptor:
Quem vel glauca sua Pallas signavit oliva,
Vel Mars cristarum rubris insignibus ornat.
Nempe laborandum est. fructus ex semine pendent.
Difficile ac pulchrum [Orig: pulcrum] manibus consortia iunctis
Instituunt. quin palma virens et populus arbor
Herculis, inclinant ad mutua foedera ramos.
Semper erit vilis, quem non erexerit horror.
Ossibus albentes campos Victoria vestit.
Gaudet Honor summo vestigia ponere clivo:
Perque truces scopulos ac saxa minantia caelo [Orig: coelo] ,

Saltibus abruptis capreae de more vagatur;
Pone sequi timidos, alto de vertice, dictis,
Ac medio digito, sannaque lacessere visus:
Ardua tentantes complectitur obvius ulnis.
Sic humiles ortu, nec opimae sortis alumnos,
Saepius ingenii felix solertia magnos
Reddidit, ac crebris nox intercepta lucernis.
Sic in agro flavam reperit quandoque coronam,
Et non praevisos Paupertas sedula fasces.
Cum subito tauris Pirenaeoque relicto
Vomere, lictoris propere mandata secutus
Centonem lacerum trabea mutavit arator:
Inter laurigeras, proiecta falce, secures
Ausonio curru Tarpeiam vectus in arcem.
At tibi quot titulis, Procerum fortissime, Templum
Debet Honor nomenque suum! quos tramite secto
Praetendunt alii varios, tu colligis omnes.
Nam si dispositis fumosa per atria ceris
Pondus inest aliquod, pretiosaque stamina secum
Natales et Fata ferunt; magnumque putatur,
Per longam seriem torquataque funera nosci:
Quis BLITTERSWYCIOS non sanguine censet avito?
Intemerata suos cingunt monumenta nepotes.
Nobilitas a fonte fluit. rubigine sacra
Claras effigies stirpemque attollit origo.
Sed vacuae nil laudis eges, alienaque ducis
Non tua, nec totum debes Maioribus assem.
Ipse decus Generi multo cumulatius afflas.
Te pietas, te cana sides, iucundaque mitis
Temperies animi, manans ceu limpidus amnis,
Praeripiunt circumque meant Te gratia fandi,
Et Themis, et firmo nitens Prudentia talo
Ante omnes illustrat avos. Pars strenua vitae
Impensa est studiis. habuerunt singula iustam
Tempora mensuram: semper Sapientia primas.
Responditque operae successus. Callet, opinor,
Cuncta quidem nemo: sed tu paucissima nescis.
Iactent se se aliae dotes: haec gaza triumphat.
Ulterius nequeunt humanae tendere vires.

Cecropii praecepta Senis, monitusque silentis
Pythagorae, et magni coelestia sensa Platonis
Intra animum censu gemino clauduntur eundem.
Historias memorem? se vindicat omnis in uno
Pectore, praecipitis Leti secura Vetustas,
Excubiis defensa Tuis. Ne dente recisum
Saturni perest, passumque oblivia foedae
Noctis agat rimas; doctum tibi supplicat AEvum.
Quippe alios ritus et prisca revolvere Secla,
Sunt Tabulae testes, inscripti nomina Fasti
Pontificum, praelo quales Antverpia sanxi".
Quis vigor astrorum similes referentibus ortus
Consiliis! subito cum [Orig: quum] Curia lumine mentis
Fulgurat, et pulsa caligine discutis acta.
Ore tenus quoties sententia subsilit anceps:
Cum tua succedunt dubiis oracula rebus,
Momentis librata suis; nil additur ultra.
Orando finem facis, assurgente Senatu.
Sin lites subeant, alternaque iurgia raucus
Accendat praeco; placidi moderamine Iuris
Occurrens, facili componis dissona nutu:
Concentumque facis Legum morumque tenore.
Non favor obliquat caussam, non cogit in arctum
Asperitas. lancem facundia vergit in aequam.
Iamque videbaris tantus iuvenilibus annis,
Cui credi possent vix concedenda senectae.
Hoc Tagus exsultans devinctaque Geldria novit.
Quo memor officii Regem defendis Iberum,
Profluit eloquium fluctu torrentis Iberi:
Opportuna salus Patriae. si quando volantes
Turbavit Leo Belga iubas, ac bella minatur;
Nemo reconcinnat subductis aptius armis.
Pacem in fronte geris. Sedet illic plana Voluptas
Absque supercilio, tetricae bene nescia rugae:
Et spirat blandas, mulcentia numina, Musas.
Hinc amor, et nostras non aspernata cupido.
Si tamen applausus docilis non fingere vanos,
Vera sub-obscure cantanti rettulit Echo.

Stat suus Alsatiae per te, GUILIELME, Poeta:
Atque hederis crines involvere mollibus audet.
Qualiacumque manu vel carmina voce movemus,
Sumis eo vultu, quo Ver optata reducit
Germina, quo ridens gemmantes ventilat uvas
Liber in Autumno. pellit quo nubila Phoebus,
Percutit aut citharam: placatus fulmina ponit
Iuppiter, iratum Neptunus mitigat aequor.
Scilicet haec nimia est macri fiducia Vatis:
Votaque per Somnum deceptus inania lambo.
Atqui ego te iuxta spatiantem flumina vidi,
Cum legeres Silvas noviens [Orig: novies] radice retortas,
Quales Aoniis in versum panximus arvis.
Ac nuper primum curis mensisque remotis
Post epulas, nostrae subeuntem florida Cirrhae,
Nexaque lustrantem peregrinae serta Thaliae,
Eminus, et spatiis quamquam divisus iniquis,
Landishutanae spectavi e culmine Turris.
Qua si Fama nihil media sublimius aura
Suspicit, et volucres vinci nubesque fatentur:
Desine mirari, stantem fastigia supra,
Dum liquidus puris tralucet solibus aer,
Longo posse procul distantia stringere visu.
Adiuvit mirum, Crystallus splendida, munus.
Illud enim vitrum, mea quo Soteria quondam
Libasti, Vatis redivivi tactus amore;
Clam tibi surreptum studii melioris in usus
Transtulit: et, posthac oculis, non amplius ori
Serviet atque gulae, festivus dixit Apollo.
Protinus in certos divino pollice gyros
Vertit: et aerias, simulacra vagantia, formas
Hausturo laevem multa dedit arte figuram:
Tamque diu nitidum volvens exegit ad unguem;
Donec abundanti fulgore feriret, et unum
In punctum flueret radiorum copia torrens:
Admovitque mihi Nunc prodigialiter illo
Omnia, ceu coram praesentia, metior absens;
Trans iuga, trans umbras nemorum porrectus, et urbes,

Spumosique sinus maris extremosque recessus.
I nunc, et patulam virtutem abscondere tenta.
Cur autem verbis gradientem ad summa retardo?
Nulla mora est. invitat Honor. differre nocebit.
Festina. certis vocat incluta [Orig: inclyta] Gloria Signis:
Exspectatque suum Sudoris Filia Civem.
Irrubuit supremus apex. tremit, ecce, corusca
Purpureis foribus stellataque panditur Aula.
Siderei strident in verso cardine postes.
Caesareas Aquilas et sceptra micantia cernis?
Aude aliquid: celebremque Domum cum Regibus intra.