Sanctissimi Vatis exemplo, Solyaeum excidium, sub Nabuchodonosore deplorantis; ipse quoque Threnos in communi Germaniae ruina, composui. Debui hoc ultimum officium carissimae Patriae, in mortuam iacenti. Debui amicis, Domitio Bascaudo, Paullo Rivernae, idemtidem [Reg: identidem] ad haec Parentalia exstimulantibus. Et Riverna quidem, cum anno huius Seculi quadragesimo, Warenbargae de calamitatibus me dilapsus, quiritabatur: Germaniam cum ignominia letoque conflictantem, ne Vatem quidem reliquum habere, qui morienti Lessum canere dignaretur, simul invidiosissimo obtutu perstringens ex adverso stantem, ingratitudinis et ignaviae damnare velle videbatur. Ego nonnihil intumescens, libere in haec verba: Navi deploratam sentinam trahenti, lamenta otiosorum remigum non prodesse, insistendum potius viribus, ut remulco et contis ad portum deducatur. Frustra complorationes adhiberi iam surdo funere. Quod si
lugubres caerimonias honoraria consuetudo postulat: ad illos, scilicet, munus istud Libitinarum pertinere, qui Germaniae, ut citius periret, anancaeum poculum praebuisset. Me innoxius usque adhuc studiis operatum, ad interitum properanti Reginae nullum venenum miscuisse. Cur tam diu tolerentur illi, quibus fuligine politica infectis, fas et nefas discreta non sunt: imo cupiditatibus in flagitia solutis, pene nihil sanctum. Absorbere eos optima consilia aliorum; at si quae ipsi dedissent non omnino pessima , fuco latentis avaritiae illinere. Stolidum insuper fastum admisceri cuniculosis [(reading uncertain: print faded)] ingeniis: quae insimulata detecto fraudis, superbius se ulciscantur; non deprensa latius peccent, perniciosissimo more, et in omnem posteritatem sparsuro infamiam, nutriri factiosos homines; intentosque in semina iurgiorum, eversa pace, quae iam in manibus erat, cladibus aliorum saginari neque ad tam occultum praedandi dulcedinem affere laboriosam industriam; sed potius luxum turpissimi otii: quo in artificium officiosi sceleris dispensato, ignorantium Dominorum iniuriis securius fruantur praemia nonnumquam audent poscere, quia rei sunt. In castris vero, quam foeda exempla, sui impatiens libido protrusit! Publica res passim infra privatum habetur. Disciplina castrensis numquam minus viguit: nocentissimum aemulandi studium numquam magis. Ambitione macerati duces, pulcherrimas vincendi occasiones neglexere. Dum enim in exiguo supervacanei honoris puncto, per sona suae dignitatem extendere moliuntur; hostis plerumque supervenit altercantibus: in viscera Rom. [Abbr.: Romani] Imperii ductus. Nulla arma suffectura erant evertendo Teutoni si lacerata
seditionibus membra, ad defensionem tanti corporis conspirassent. Nunc cum ad extema [(perhaps: externa)] deductus, ruptus venis purulentum cum spiritu sanguinem eiciat; ad fessum et fastidiosum Poetam pro levamine itur. Haec aliaque animose disserentem, ac plura paraturum, Riverna interpellans: Omitte, aibat, acerbius incusare humanarum rerum vices. Quod afflicta casibus Patria. Sub pondere bellorum ingemiscat; totum hoc pravorum hominum machinationi adscribis? Nihil Fortunae imputas? Nihil Orbis inconstantiae? Evolve annales; semper invenies Seculorum Rotam miris eventibus gyrari perpetua vicissitudine excoquuntur et mutantur regna: Roma simul ad fastidium pervenerat. E septem montibus descendere coacta, in Hercyniae nostrae saltibus quievit. Alemanno [Reg: Alamanno] robore rursus erecta atque confirmata; en, iterum deprimitur, ac mortali tantummodo manu sustentatam se probat. Nimirum sub Lunae maculis aeternum aut illime nihil est. Summa quaeque fulminibus obnoxia sunt. Titubant a vento et grandes quercus. Solem ipsum quandoque caligo turbat. Verius ergo in Fatorum ordinem retuleris tuae Philippicae fragmentum. Fata incubuere toti Europae, exprimentia confessionem tributariae servitutis. Meruimus poenas, non diffitemur: et damus. Sed num sola Germania peccavit, sola luit? De gente in gentem vindicta transfertur . Audimus ubique Rhamnusiam, et Furias ultrices bacchari: aperiri sceptris tumulos, et in medios coronas crepare incendiis. Cerne Angliam, Scotiam, et Hyberniam [Reg: Hiberniam] : cerne Franciam et Hispanias: cerne Italiam, an non ista suis cupiditatibus mactantur?
Fortasse brevi Suecorum procella desaevit: et, Aquilone depulso, clementior nos afflabit nos Zephyrus. Fugabuntur nubila. Eriget Patria depressum caput. Interim fessis rebus qualescumque solacium afferre decet. Si hilaris musica, in luctu importuna narratio est, tristis, opportunum erit levandi moerores [Reg: maerores] condimentum, praesertim ubi misera intellexerit miserantis affectum. Nam cur epicedia properantur, nisi, ut quantum dolori iusto indulgent lugentes amici, detrahant conducti siticines? Quid calamitosius eversa Troja fuit? Troades tamen iuvit, Busti sui memoriam decantandis versibus consecrare. Modulatae voces aurium beneficio transfunduntur in pectus fontem suspiriorum: quae ibidem recepta, velut in sinu suo ac sede natali amant conquiescere, et solitaria voluptate animum perfundunt. Illi excitanda si vaces, ipsa tristitiae copia usus; sapienter ac decore feceris : inibisque gratiam omnium eorum, qui taedia vitae fallere volent, occinentium sibi funera, tamquam aliena, tametsi sua. Per suaserit volenti Riverna, an nolentem coegerit, nescio, Amplissime virorum Licheri. Morem tamen gessi et indignantis impetum in Lamentationes, eodem anno, verti. Hoc scio: Consiliarii omnes, si tui similes forent, caussas gemendi nullas habuissem. Adeo publica res et salus tibi cordi est. Imperii Rom. [Abbr.: Romani] Arcana, clausa pectore, ac velut annulo consignata, portas in capacissimo memoriae recessu. Salutari prudentiae superaddita fides, ceteras dotes exauget. Burrhus, Thrasea, Cato in unum commigrasse videntur. Itaque sepositam a negotiis horam, non illibenter, ut existimo, exclamationibus nostris, a foro tuo non alienis impendes. Experimur eruditos
ac graves viros, minus Comicis delectari, quam Tragicis. Alterum enim, quia populare ac facetum est, ferme in ore populi tantum ciet risum; ut facilem motu, sic cum mimo ac fabula mox evanescentem. Alterum, actione seria, bene moratum spectatorem, copiosus inundat: qui dum patheticus impletur numeris, praesentia praeteritis conferens; sentit liquescere cor, percellique, si non vero gaudio; attamen tristitia pene mulcenti, et quam libenter foveat, minime odiosa. Eo propemodum genio feruntur, et exaestuant hi Threni: non nuda simplicique voce recitandi; sed inter exsequiales gemitus eluctandi. Pone ergo tibi ante oculos Matronam, qualis Hecuba Priami, vel Hectoris Andromache fuit , exercitato quidem vultu; quem tamen optimum dicere posses, nisi lacrimarum madore destructum, dolor et ira truculentius pinxissent. Finge, postquam laetitiae chorus in theatro, ad Heroidas interventum subito conticuit, inambulantem, et Camenarum mutatione suspensam: hinc urbium, inde civium cadavera congestis acervis fumantia intuentem: quorum aspectu irrequieta iam ploret, iam stupeat. Modo lumina tollat in coelum, modo deiecta sepulchris affigat. Vix resederit, et languida repente procumbat: rursus consurgens, se maior mutansque ferociter vestigia, omni ac nullo situ certa, nunc utramque palmam protendat; nunc digitorum articulos, gremio tenus demissos innectat. Si accendant crebri singultus, interpolata et anhelantia verba, varia tempestas oris, exerrans facies, capillitium sparsum, subinde inanes moestique risus: ipsa, reor, discordium malorum confusa maiestas, timendum faciet
Faciet et miserandam. Talem Germaniam exhibeo, plorat, gemit, irascitur, suspirat: supplex, et magnanima , sibi allisque insultat. Nunc ipsa Vates; quandoque amici et hostes coloquuntur. Flebile chaos ita miscui, ut summae rerum perturbationi, perturbatus querendi responderet modus. Pleraque propter ripas Isarae mediatus sum, ex fluminis cursu Euphraten animo spectandum subiciens, olim Babylonica capti vitate, et Iudaeorum ululantium clamoribus famosum. Nascuntur ibi et salices: e quibus Citharam meam, in luctum versam, suspendi.
Flendum est, Sodales; ponite tibias.
Commissa ramis in fistula pendeat
Tantisper, appensasque servent
Amnicolae salices Camenas.
Eheu! capillis turpe fluentibus Germana Virgo deposuit rosas;
Scissumque deformata vultum,
Heu! cineres dat habere calvae.
Quis fletus aurem personat, ac ferit
Clamore nubeis! Insuperabilis
Regina terrarum, subacta.
In viduo qualis cum sonitu cadit
De rupe moles: sic Alemannia [Reg: Alamannia]
Praeceps ruisti. Per remota
Intonuit fragor arva late.
Vindicta numquam tarda venit, suis
Suspensa Fatis. Frugibus admovent
Momenta tempestiva falcem.
Flagitiis suus instat ultor.
Ciete nimbos lumina transeat
In stagna moeror [Reg: maeror] . Ceu Rhodopeia
Nix vertat in fonteis [Reg: fontes] et Aemi [Reg: Haemi]
Deciduas resoluta brumas.
Trudam liquenti flumina corpore.
Captiva plorans agmina Virginum
Specto iuventutisque florem
Vandalicis dare terga loris.
Exempla nullis credita Seculis,
Credenda nullis, nostra licentius
Peccavit Aetas: quam malorum
Ferrea diluvies inundat.
Ex quo Cometae protulit igneam
Vertigo caudam, quis placidus mihi
Illuxit Annus? Pax frementem
Trans Tanaim Scythiamque fugit.
Serente Bello, ter decies prope
Hastis per agros messis inhorruit:
Iuxtaque Cadmaeos bimembres
Armiferi rubuere fulci,
Iniussa tundit sollititum manus;
Sed certa pectus. Supplicio gemens
Impendor, extremisque poenis,
Victima nil miserantis Hunni.
Confossa telis, lubrica sanguine,
Exusta flammis, cur traho spiritum?
In quae reservor monstra, quali
Vivo super perimenda Leto?
Distendo ventrem. Nec pario tamen
Perturbor omni mortis imagine
Intra timores, hostis extra:
Septa foris, premor intus aeque.
Non ipsa Regni claustra nec editae
Tutantur arces. Nubiferae iacent
Turres, supinatae portae, et
Moenia procubuere fundo.
Ahena propugnacula, ceu casae,
Disiecta, ruptis vectibus ac feris.
Mensura structurae, ruina est:
Ex tumulis tumulata disce.
Hiant abactis, quam vacuam molae,
A Stirpe convulsi cruento
Verbere destituere dentes.
Sic cum Libyssae vallibus aviis
Ferae iuvencos corripuit fames;
Silere desolata cernas
Pascua, flumineosque tractus.
Non flos iuventam, non tremulum senem
Redemit aetas. Funera cespite
Discreta nullo, Fama, Virtus,
Forma, decor, iacuere iuxta.
Quid hostis addat? Sensimus additum:
Amare cogit: castius oderat.
Dies maritis, nox puellis,
Cuncta mihi metuenda restant.
Aude fateri. Parvulus, heu pudor!
Nostro Gothunnus pendet ab ubere.
Stupris inhorrescente lecto,
Heu! canibus peperere matres,
Immanis intra viscera murmurat,
Pectusque mergit tristitiae salo
Commota tempestas ab imo.
Corde dolor fluitante latrat.
Infausta moles ipsa tibi nocet.
Pedem ex agresti profuerat specu
Tulisse numquam. Cur dedistis,
Sceptra mali nocitura Divi?
Romanus orbis, per nimias opes,
Ut interirem splendidus viam
Honore stravit. Me favores
Interimunt, et iniqua dona.
Ergo, ut Latino fulmine plecterer,
Lusurus istud Iuppiter in manus
Concessit! Idcirco minister
Additus, officiosus Ales!
Liceret Alpes o utinam mihi,
Et nova Quadis lustra revisere!
Errare malim per profundum
Hercyniae penetrale silvae.
Compellor aegris Urbibus, omnium
Perferre morbos. Reddite simplicem
Cibumque, potumque, et cavernas;
Antraque, Coelicolae [Reg: Caelicolae] , ferarum.
Contenta vixi glande beatius.
Expellat ilex et cuneus famem.
Muscumque praeterlapsa sistat
Lympha sitim, sine fraude gemmae.
Agnoscat et nunc me Tacitus suam:
Parvusque Rheni Bructerus alveo
Lavandus absolvat parentem;
Atque uterum probet esse castum.
Quaenam ista, texit nube Bohemicum
Caligo coelum? Cur Phaeton [Reg: Phaethon] comas
Avertit intortas, et Urbem
Nimbisona face terret aether?
Hinc ille Serpens Regulus, et Paris
Egressus ater. Sed repetit suam
Secundus, ereptamque cingit
Tyndariden Menelaus armis.
Fax Praga belli. Sic ubi decidit
In arboretum taeda volatilis:
Vix una fagus cepit ignem;
Continuo nemus omne lucet.
Turreisne [Reg: Turresne] sterni dixeris, an meti?
Tot; tamque certis ictibus erutae
Labuntur, et pronae recumbunt;
Quale seges iacet icta falce.
Muros potestas altior impulit
Maiore motu. Parthenope flagrat
Germana; combustaque rugit
Funereus super urbe lessus.
Si paruisses aspera Tillio,
Iniuriosa Virgo proterviae:
Adhuc eadem fronte stares
Saxoniae speculata campos.
Urbis nulla pinnas altius extulit:
Urbs nulla fastu foedius occidit.
Iaces anhelantum favilla, et
Teutonicae nova forma Troiae.
O feminarum flos Alemannidum [Reg: Alamannidum] !
O moesta scisso crine Moguntia!
Quot intulerunt flenda Moeno
Damna tuo gelidi Triones!
Francon?ani [(reading uncertain: print faded)] vinea Liberi
Implevit Hunnos. Non tenera manu
Delibat atrox Suecus Hortum:
Sed rapido pede calcat uvas.
Ut taurus olim Pannonis, in caput
Quum traxit iram, et cornua sustulit:
Obnixus adversi cruore
Colla lavat, penitusque frangit.
Impubis aetas, per iuga montium
Raptata, lassos debilitat gradus;
Cogente panthera bidenteis [Reg: bibentes]
Invalido properare passu.
Quam curta nudat, Rhaetia te toga!
Vix palpitantem crure tenus tegit.
Humum tueris tracta fune,
Serva flagris onegata dorsum.
Allidis, eheu! iam tribulis famem,
sitimque tophis [Reg: tofis] . Audio murmura:
Ancilla centum digna probris,
Perge tribus redimenda nummis.
Fortasse arenas littoris, aut Noto
Oriente fluctus enumerem maris:
Sed non Paderbornae dolores
Metiar, Austrasiaeque luctum.
Quantam ore Nilus iam niveo satur,
Eructat Auroram in mare: se mihi
Infundit improvisa Balthis,
Et patrias male mersit urbeis [Reg: urbes] .
Non pons soluto substitit obice:
Non porta saevum distinuit Getam.
Ut flamma per silvas, vel Eurus,
Per Bavaras equitavit oras.
Agni feroceis [Reg: feroces] Anglipolis minas
Fregisset hostis: iam Stephani supra
Turrim coronatas Viennae
Despiceret metuendus arceis [Reg: arces] .
Istine vultus Alsatiae meae,
Hi sunt ocelli! Non decor in genis,
Non gemma collo; non in ore
Gratia purpurei coloris.
Tu diva felix, ac Berecynthiae
Aequata Matri! Vix mihi nosceris.
O qualis, in qualem, Cybele,
Heu! facies tua fluxit umbram!
Iam nota vox est praetereuntium:
Haec illa Sedes Nobilis annuli
Smaragdus Orbis! Funeratae
Vah species miseranda Terra!
Tarpeia Rupes Austriaci Iovis,
Captum Brisacum. Scilicet hoc Tagus
Vindex, et humenti sub antro
Cornigeri ferat unda Rheni!
Damnata saevo Lipsia proelio
In haec trahebas funera Teutonas.
Audita vicatim Lubecae et
Vismariae laniena matrum.
Maioris agri Gloggaviae, forum
Minoris undant sanguine civium
In frusta Bambergae secandis
Arma sonant hebetata trunci.
Hyrcana qualis cum rabiem parens
Totos in armos exigit: unguibus
Partitur haerentem iuvencam, et
Multiplicat furiosa morteis [Reg: mortes] .
Abiecta squalens irreparabilis
Sueve; quo te denique differes
Pulsus vagari? Saepe mutas
Spretus herum, sed ubique servis.
Poenis recrescens Tityi iecur,
Gestas catenae vincula ferreae.
Udus quot Auster torquet imbreis [Reg: imbres] ,
Tot dominos tremis et flagella.
Sic fessus olim Verna triremibus,
Si forte remum ducere substitit;
Vix conquieverunt lacerti,
Iam scuticae monuere terga.
Mensura luctus, stabilis orbitat
In ore patrum non sine livido
Ingesta risu. Terret Emdam
Virginitas tumefacta monstris.
Ferocientum [Reg: Ferocientium] Westphala, Westphala,
Iam Totilarum non dubitabilis
Ex hoste mater. Tristis Egrae
Se genetrix genuisse damnat.
Haec cerno siccus! Currite lacrimae.
Manate plenis lumina fontibus.
Senum, Sacerdotumque cani,
Per plateas iacuere sparsi.
Quod Calmarinum, ruptaque Botnia
Immittat hosteis [Reg: hostes] ; quod medium supra
Stockholma pontum nixa palis:
Dira licet, tolerare possim.
Cur suecus ipso nascitur in sinu?
Non ex Codano littore singuli,
Qui me cruentant, prodierunt:
Ipsa tuli quoque parricidas.
Sensi nocenteis [Reg: nocentes] , quos ab ovilibus
Ad alta duxi culmina gloriae;
Pennaque, stivaque, et molesta
Forfice, lanificumque pisis.
Qais [(perhaps: Quae)] educavit, quae peperit sibi
Tot Proditores? Eutropii dolis
Saevique Ruffini et reverso
Immorior Stiliconis aevo
Me spes amici credula perfidi
Ventis egentem pavit inanibus.
Me ponte subducto labantem,
Impulit in barathrum minister.
Fridlandus, Orbis prodigium, meas
Conatus in me vertere lanceas;
Totumque demens, ut perirem,
Cum Furiis Acheronta movit.
Ex hoc, gementum si mala compares,
Squalore toto nostra superbiunt.
Oppressa curis, pota fletu,
Et cineres epulata vivo.
Avara quid non diripuit manus?
Detracta torvus praedo monilia.
Gemmasque dotaleis [Reg: dolates] avorum
Extulit, Attalicosque cultus.
In templa versus luxuriae furor
Scelestus, execrabilis, impudens;
Sedeis [Reg: Sedes] adorandas, at aurum
Sacrilegio temeravit ungui.
Vel in rapinas irrevocabileis [Reg: irrevocabiles]
Cupido vertit trans maris aequora:
Vel hausit inspectante coelo
Flamma sacram populata gazam.
Intra Penateis [Reg: Penates] arma minantibus,
Germane, praebes pabula Vandalis.
Cerdo paludatus triumphat,
Inque tuo bene dormit ostro.
Conchyliatis lixa tapetibus
Praesepe sternit: raptaque pocula:
Circumdat in morem nolarum,
Cornipedum quatienda collo.
Incestus ut si grex volat,
Ferale tectis omen et incolis;
Fugantur harpyiis columbae:
Tota domus spolianda prostat.
Quid damna defles? Vilius ipsimet
Te perdidisti, nil tenuis spei
Scintilla, et fortuna crebris
Arietibus labefacta cessit.
Crudelis, ah! quo non rapuit fames!
Glans querna, furfur, mus, asini caput
Stetit talento. Suntne tanti
Fila gravis diuturna vitae?
Quibus reservor suppliciis nocens?
An longiori ludibrio necis?
Non vito, sed sustento mortem:
Poenaque diminuenda, crescis
Desideratas solvite, Noricae,
Florum coronas, velaque candida
Mutate: non isti, Puellae,
Conveniunt mala vestra formae.
Eunt solutis crinibus ac solum
Arasque verrunt adspice supplices:
Ut terga demittunt et ora,
Ora manu gremiumque tunsae!
Non rara sponsi flet comes exsulis.
Sic, cum recedit pulsus ab aemulo;
Sequuntur armenti maritum
Hirta per et lapidosa vaccae.
Iam non labores alterius bibit,
Amans quitis rusticus Alsata.
Insuetus aestivi caloris,
Ipse suos renovabit agros.
Ipse, ipse sulcum ducere cogitur
Numquam futurus messor; acerbius
Hostile spectaturus agmen
Sternere spem titubantis anni.
Quamquam fatentem, tortor, habes Ream.
Agnosco poenas Iudicis impareis [Reg: impares] .
Cur vota Maiorumque ritus
Perfidia stimulante rupi?
Ibam fluenteis [Reg: fluentes] sparsa iubas, viis?
Semper negatis, aspera Numinis
Mordere frenos: qualis hinnit
In mediis equa trima campis.
Donec coactum sistere, ferreis
Eheu! lupatis Ostrogothus domat,
Malumne detester, quod urit;
Anne mali scelerata caussam?
Utrumque porto. Sordibus, en, comas
Perfusa, mistum sanguine pulverem
Fumumque lambo. Quae malorum
Iliadi dabit hora finem?
Recordor aevi, quo mea praetulit
Europa pulcris [Reg: pulchris] signa sororibus:
Unamque, prae cunctis, leone
Turrigero super astra vexit.
Ne cuncta narrem: trans Pomeraniam,
Et culpa pinguis rura Barbantiae;
Ad imminenteis [Reg: imminentes] usque Gallos
Ductus erat per aperta limes.
Intonsa nostro fonte Sicambria [Reg: Sugambria]
Lavit solutae caesariem iubae:
Intraque porrectas et extra
Imperium moderabar Alpes.
Ignosce probro, Carole, Carole,
Sortite Magni nomen: ad incitas
Redacta, quantillum decoris,
Ex veteri retinet Potestas!
Insultat hostis discolor, et biceps,
Et tortuosus. Diis, reor, invidis
Crevitque, et iratis, ad Orbis
Excidium dominata veni.
Sacrosne cinctus atque Aquilam fero,
Ut Sueca dicar! Nata Tuiscone [Reg: Tuistone]
Portabo numellas, et inter
Botanicos habitabo nautas!
Ah! quae voluptas parcior, et minus
Sese invidendam, quam gemitus facit?
Unicam ferendo flenda; moestae
Dum liceat sua flere fata.
Finis malorum qui foret alteri,
A me inchoatur. Perculit unicam
Vindicta, non aequalis uni.
Sola luo, meruere multae.
Concentus olim nobilis Imperi,
Multum priori dissonat. Ordinem
Iam saepe turbavit Latinum
Barbaries glacialis Ursae.
Plerumque nostram Mars Aquilonibus
Turbavit auram. Frigora tertium
Expavit Arctoa, et sub armis
Roma tuas, Alarice, pelleis [Reg: pelles] .
Heu! robur omne, et pectoris aes triplex,
Languente sensim vanuit impetu;
Subsedit intercisa Virtus
Mascula, poplitibus solutis.
Ut quercus ingens gloria montium
Collapsa vento; nec follis viret,
Nec spargit umbram sed cavatis.
Putre iacet cariosa membris.
Quis, o furentis tristitiae satur,
Invergat aegrae Paeonios tibi,
Regina, succos? Quando vivum,
Atque videns es, amara, funus.
Quis te iuvabit, quisve medebitur,
In mille poenas damnaque fertili?
Impune nemo peccat olim.
Fata ream tacite sequuntur.
Quocumque vertis lumina, plecteris.
Exhausta crebris oppida cladibus;
Vincti, trucidatique cives,
Pars tumidi quota sunt doloris!
Qui luce cassas exsequialibus
Debebat Umbras plangere naeniis [Reg: neniis] ;
Vel ante procumbit, vel aram
Ipse suam super immolatur.
Audis? Tuorum Tisiphone Ducum
Percurrit aulam. Plectra tubis, lyras
Immiscet armorum fragori,
Sueca Venus comitata Martem.
In elegantis sede Palatii
Plaudit choreas, ac spoliis cubat
Adolphus exsultant opimis:
Dum placidum simulat tyrannum.
Armenta qualis Marmaricus leo
Depastus, alto torpet in otio:
Caudamque subiectans quiescit,
Mox vacuis ferit arva malis.
Quantum sagacis nequitiae coquit
Rex, fronte sollers fingere punica
Clementis astum! Non Libyssa
Asperius furit icta serpens.
Pulsi Penates interea domo.
Effertur aurum: gemma refigitur.
Fumante busto, stat columnae
Torris, ubi steterat lacunar.
Ferro recisus flos iuvenum iacet.
Ut siquis horti lilia, seu rosas
Confringat: inclinata cervix
Ungue cadit, pedibus terenda.
Audita vox non una puerperae:
Cur caeca nupsi? Cur male supplici,
Lucina, risisti? Fuissem
Virgo, mihi miseranda soli.
Abducta vinclis Upsaliam procul,
Extrema starem cauda pedissequae [Reg: pedisequae] :
Focos adornarem diurnos,
Vile genus famulantis [(reading uncertain: print faded)] Umbrae.
Peiora ploro, deficientibus
Lactens mamillis, pallidus arida
Suspirat immorsus labella:
Inque sinu moritur Parentis,
Urente coelo, qualis amaracus
Tabescit olim siccus in area:
Tandemque submisso fragrantem
Ore animam periturus halat.
Iactata Fatis, o Alemannia [Reg: Alamannia] ,
Quid hoc in aestu respicis auxili?
Permissa Fortunae, malorum
Muto vices, nihil usque vito.
Immensa vasto qualis in aequore,
Allisa navis rupibus, ingemit:
Ferturque discordis per undas
Ludibriis agitata venti.
Quo spes caducas, et lacerae ratis
Fragmenta vertam? Non procerum favo:
Adspirat atroces amici
Dissimulant: inimicus odit.
Immensus, unum quod 'place'at mei,
Est luctus, Hunno, De misera canit
Paeana et expressas feroci
Contumulat lacrimas cachinno.
Questum gementis turbidus exigit,
Velut tributum. Nostraque, non secus
Ac Publicano, moesta sudant
Lumina, sollicitique fletus.
Proh saeva avari gaudia pectoris,
Crudele lucrum! Sic miserae iuvat
Squalore, tormentisque pasci!
Usque adeo furor iste dulcis!
O qui potenti sceptra tenes manu,
Tam lenta vindex fulmina deicis?
An semper urgendos acuta
Nos feriet tuus arcus ira?
Insana mortem deprecor, et Getas
Accuso! Nostrum est omne nefas pudet
Referre partem. Solus Atreus
Norit et attonitus Thyestes.
Audit, Matres facta nocentior,
Poenas luendo iam merui novas.
Cruenta, mactavique prolem
His manibus, verubusque fixi.
Abominandis defuit hoc malis:
Ut peior essem, dum tolero mala!
Natura, puello conde velo,
Conde sacros violata vultus.
Credideris? Eheu! quae genui, fames
In me regessit viscera, ferculum
Soli pudentum. Plena ventrem
Inferiis Libitina vivo.
Adeste Sueci, Lappia, Totilae:
Quocumque dici nomine Vandali
Gaudentis; hastas et tonantes
In caput hoc properate nimbos.
N.B. Cantaturi has odas, cuilibet Strophae praeponant Usitatam dolentium interiectionem, Eheu!
Quem, Deus, nostro statuis labori
Aequior finem? Tulimus Cometam
Iam quater senos, et onusta ferro
Bella, per annos.
Inter haec nullo miserante flemus;
Tot malis pressi, foliis quot Auster
Nudat Auctumnum, refugusque torquet
Spicula Parthus.
Astra corrupto rubuere vultu:
Putris annonam vitiavit aer:
Et venenato nigra traxit unco
Funera pestis.
Hostis ad votum, trepidi dolemus.
Nostra Victori mala foenerantur [Reg: ferenrantur] .
Ille Germanis solet ad triumphum
Mortibus uti.
Monstra letali gemuere partu.
Terruit cunas capricornus infans.
Feta bos agnum, mulier iuvencum
Edidit alvo.
O Sator rerum: quid enim meremus
Et fugam terrae! Tremefacta movit,
Cive fugerunt proprii relicto
Oppida muri.
Fluminum proni niviumque lapsus,
Strage divisa secuere vicos.
Montium totas subito ruina
Obruit urbeis [Reg: urbes] .
Mersa cum fundo fluitare tecta,
Pyrrha confusi nova vidit Istri [Reg: Histri] .
Testis est supra sonuisse pontem
Isara remos.
Post vagos coeli lapidosus imber.
Intrat in sacrum caput, hinc et illinc,
Ignis et unda.
Prima mens aevi, roseaque clara
Lucis inventrix, et amica flecti:
Si fatis culpam luimus rebelles,
Annue pacem.
Balthicum tandem mare detumescat.
Fas sit exhaustas revocare vitreis.
Redde discusa nitidum Poli
Caligine Mundum