Regina : nam quo nomine te vocem?
Cui mille naves laudibus asperae,
Honoris in portu quiescunt:
Mille novae subiere pontum.
Trans claustra Chinarum, et Iapones feros,
Encomiorum non popularium
Gazam relaturae superbam.
Omne fretum tibi, Diva, servit
Remisque velisque et super aethera
Late refuso gurgite Gloriae:
Qua Sol supinos, qua pronos
Tollit equos abeunte curru.
At illa Navis, quae Galileidos
Inscripta sacro nomine Virginis,
Favoris aspirante vento,
Oceanum penetravit immensum:
O quas profundo fertur ab aequore
Reversa merceis [Reg: merces] , quos cumulos opum
In Nazarenos , unde primum
Solverat, evoluisse portus!
Electa sicci cinnama corticis,
Myrrhamque et ingens pondus aromatum
Crocumque, nardumque et fragranti
Balsama deproperata rivo.
Non tale quidquam protulit India;
Non ex Sabaea decidit arbore:
Nil tale Medorumque messis,
Aut Cilices oluere nimbi.
Sed et genistis pendula Punicis,
Ardore miro mala rubentia,
Ne pressa marcerent, in ostro
Virgineae iacuere Prorae.
Cedros comanteis [Reg: comantes] e Libani iugo,
Et propter amnem tot Platanos sitas;
Summoque divulsas Sionis
Monte quis enumeret cupressus?
Divina totis litoribus Ceres,
Plenae per oras sparsa crepidinis,
Surgebat in grandeis [Reg: grandes] acervos.
Non aliquo minuenda dempto.
Fluxere conchis vina capacibus,
Peculiaris vina notae, botro
Expressa Cypri: qui Calaenae
Chrysolithos superabat uvae.
Post quantus auri fulgor et ignium
Dives marinorum irrubuit sinus!
Advecta cum gemmis eburni
Copia quam pretiosa dentis,
In Regis Aulam sectilis, et torum!
Collata tecum se Salomonia
Classis fatetur, Diva, vinci.
Quas variis opulenta ripis
Natura sparsit, colligis omnium
Complexa doteis [Reg: dotes] . Totus in unicam
Defluxit Aether, parva, pulcri
Est facies, quoque magna Mundi.
Quisquis aetati iuvenile fidis,
Et quos iactas temere lacertos;
Robur exemplo tenuare cani
Disce Milonis.
Qui bovem pugno violentus olim
Cernuum vulgo metuente stravi,
Ipse me mirans penitus solutis
Langueo nervis.
Nempe tunc nullam tenuisse securim
Nudus armorum. Manus ipsa ferrum,
Ipse ferratus fueram, nec ullo
Ligneus ictu,
Dexterae suppar humerisque totum
Venter absumpsit, mea bella, taurum:
Indus occisum phaethon, sepultum
Vidit Iberus [Reg: Hiberus] .
Nunc ubi vires, ubi tantus ille
Frater Antaei? pudet esse notum.
Publicae quid iam cumulata prosunt
Munera luctae?
Strage famosus rapida leonum,
Iam lupos vito pudor heu! senectae
Terret assuetum vacuare silvas
Obvia vulpes.
Saepe dimensum virideis [Reg: virides] ad annos
Corpus expendo, nec in hoc Milonem.
Cerno quae situm: mihi saepe multa
Mentior ipsi.
Forsan a memet tacite recessi.
Credar immotis pedibus stetisse,
Vir manu pressa retinens inexpu-
gnabile Pomum.
Erro figmentis, dubiaque vulgi
Laude deceptus: neque me iuvenco
Ulla luctantem maculisve pardi
Sparsit arena.
Quid rosas semper querimur fugaceis [Reg: fugaces] ?
Quercus in nigro sua fata luco
Sentit, et tandem ruitura toto
Vertice nutat.
Fortis est, qui se negat esse fortem:
Aut suas certe meliore vireis [Reg: vires] .
Lege dispensat propere sequenteis [Reg: sequentes]
Cautus in annos.
Haec illa lux est, quae pepulit metum,
Et atra belli nubila candidis
Discussit astris: cum sub uno
Imperii Latialis ictu
Fortuna staret. Torva Bohemia,
Albi minaceis [Reg: minaces] concutiens iubas
Leonis, in Flavum ruebat,
Sanguineo metuenda rictu.
Qua bellosi Stella cubilia
Praesignat Horti, verius imminens
Pragae Cometes; dira motis
Signa tubae cecinere castris.
Clivo rebellis miles in edito,
In valle noster. Quanquam adeo palus
Tardabat, uligoque putri
Crassa lacu, mediique pontis
Obex: morantem transiliit pedes.
Hac est eundem, Dux prior increpat,
Adversa sustollens in hostem
Maximus Aemilianus arma;
Tum vero crebris icta tonitruis
Mugire tellus: fulminei Ioves
Stridente torqueri metallo.
Vox gemitus, ululatus, irae
Miscentur una. Sic geminus ruit
Torrens ab Aemo [Reg: Haemo] , quisque suam rapax
Spumare brumam: donec alter
Per scopulos, per et arva victor.
Cursu feratur iam sua libero.
Mars tela telis, manibus manus,
Et scuta scutis mistus aequat.
In galeas aliena surgunt,
Caduntque cristae cornua proximae.
Proh quantus ensem stringit in agmine
Bucquoius; et quamvis laboret
Vulneribus, fodit ora ferro!
Immane nixus quot cuneos secat,
Supraque toto vertice Tillius
Intorquet hastas! Non tot hoedi [Reg: haedi]
Caurus agit pluvialis imbreis [Reg: imbres] .
Iamque omne bellum nomine perdito
Fit vera strages: tantus amor necis
Stat miles in rupem, et minanti
Terga negat, faciemque praebet.
Nudata Letum scandit ephippia,
Passimque nudat. Caesa cadunt velut
Armenta; neglectisque Parcis
Tres Furiae secuere fila.
Io! Dehiscunt undique copiae,
Et turpe mordent degeneres solum.
Sublimis ad Boios volat
Victoria, pulvereamque pennis
Inscribit auram. Quid iuvat aereas
Praeferre parmas? Omnia proterit
Virtus, Anhaltinumque fracto
Detrahit exanimem caballo.
Turnus superbi nominis ambitum
Iactare visus, denique repperit
Maioris Aenea lacertos.
Verte pedem, Frederice, retro,
Rex heu! caducae fabula gloriae.
Campum petebas, seu Megalesia
Romana spectaturus inter
Artificis simulacra ludi.
Discede Circo. Feria (non vides?)
Hostile spirat praelia classicum:
Frustraque nitenteis [Reg: nitentes] reverti
Mergit equos equitesque Molda.
Ergo incitata cornipedis fuga,
Sese paventem protinus abstulit
Per plana, per saltus! In Urbem
Non alio rediturus anno.
Soluta laevo crure Periscelis
(Pudor!) Britanni perditur in via
Favoris ornatus:repertum
Ludibrio diadema multo.
Iactent feroces se numerosius
In bella fastus: spes crepat improba
Tandem, sinistrorsum, et triumphat
Laurigero Bona Causa curru.
Illam ministris auxiliaribus
Circumdat aether: et medias licet
Feratur in flammas, obumbrat
Aligerum clypeata [Reg: clipeata] nubes.
Quisquis o mitis, tua teque, Mater,
Non amat, tristi niger est veneno;
Et soporantis furiale virus
Suxit echidnae.
Illum et in saltu, fera saeviorem
Tigris a veris catulis removit,
Lacte depulsum; timuitque dirum
Pascere foetum.
Illum et insani timuere fluctus,
Ore spectantis prius excitati:
Illum et horrebit venientem ad Umbras
Ianitor Orci.
Si verum excutimus sinu,
Ex quo fatidica primus in arbore
Suspendit Genitor gulam;
Heres stultitiae non dubius nepos,
Infelix patrimonium,
Maneis [Reg: Manes] quisque suos ac furias habet.
Ipsis debitus in suas
Sectus particulas As Pueris datur.
Hinc iam cymbala, patrii
Iuris signa petunt, et quatiunt nolas.
Dulce est desipere in loco:
Factis quisque suis clamat Horatius .
Raro vertice non scatet
Seu cornutum aliquid, seu bene mobile
Et par auriculis Mydae [Reg: Midae] .
Frustra dissimulas Dandira Dandirae,
Et dici fatuus fugis.
Ah! non fugies: sive Porysthene ,
Seu defluxeris Isara!
Fatis res agitur: Fata Nepotibus
Instant. Desuper ingruit
Convulsis cerebrum debile tegulis
Urgens imbricitor Notus;
Ventosumque caput Gorgone sibilat.
I, quo vocaris, Carole , sed prius
Politiori fac Patientiae
Immane votum. Dice blandum
Ferre iugum, et lepidos dolores.
Est Aula pontus. Spes tua naviget
Vicina ripae. Qui pelago nimis
Fidit quieto, larga praeceps
Immodicis dare vela ventis;
Calumniarum saepe cerauniis
Illisus, eheu! cum gemitu ratem
Ad saxa non vitata franget,
Tristius Emmanule Sosa.
Sparsae natabunt ludibrium trabes,
Ridente portu, quo male solveras
In altum? Et eluctata raro
Frustra suum Dominum revisent.
Quod turbulentum senseris, edoma,
Menteis [Reg: Mentes] hiulcas Gloria transilit,
Fastidit imas, vive nulli
Asperior, tibi durus uni.
Sit magna famae cura, supercili
Sit nulla: fastum palpebra nesciat.
Utcumque sors mutanda ludit,
Non cupias cecidisse semper
Ad vota talos. Purpura, quam geris,
Mutat colores. Sidera nunc micant,
Nunc nube subiecta teguntur;
Perque vices variatur Annus.
Felicitatis pars, puto, maxima est,
Felicitati fidere parcius.
Qui non latens latere mallet,
Ille potest sapuisse dici.
Nescis? In Aula sunt vitrei gradus.
Scandes deorsum crebrius, et cades
Sursum; repentinoque terrae
Terga dabis resupina motu.
Sed temet ipsum dispice: caetera
Permitte Fatis. Rodit inutilis
Exulceratum cura pectus;
Seque dolor cumulat dolendo.
Caelum minatur fulmina? Sustine,
Praesens voluptas allicit? Abstine.
Fortuna blanditur? Recede:
Vana minax fremit arma? Ride.
Places? Favorem cautius occupa,
Iaces? Triumpha tutus in otio.
Levaris? Exulta modeste.
Deprimeris? Patiare flecti.
Insultat hostis? Dissimula. Dolet?
Gravare noli, plura quid impero?
Virtute stabis. Sola Virtus
Et facit, et faciet beatum.
Votum Parthenii Sodalis. Ex Solemni [Reg: Sollemni] Formula:
Propono firmiter, ac statuo, me numquam te
Derelicturum, neque umquam aliquid contra
Honorem tuum dicturum, aut facturum et cetera.
Iungentur lepori canes,
Et pardi capreis, et timidi latus
Asternent ovibus lupi.
Pisces aerios transilient Notos:
Et supra iuga montium,
Balenae [Reg: Ballaenae] choreas cum vitulis agent,
Cervi subter aquas, sua
Deponent liquidae cornua Naiadi,
Quae saltus per et avia
Silvarum volitans, pennipedes apros
Laxis retibus induet.
Haec possunt fieri, Virgo, meum decus.
Ut te, vel tua, deferam?
(Sic me, Diva, iuves) haud fieri potest.
Adeste, magni Carceris incolae,
Parvoque claudi discite carcere.
Hanc vestra Libertas Seriphum,
Hos Gyaros subit exul Orbis.
Post fata cunctis sufficit angulus,
Et parvus affer. Turrigeris ubi
Innixa Maurorum columnis,
Ac minio variata moles?
Aut lata per quae iugera miluius
Volans, citatas tot stadiis tamen
Lassavit alas? Nunc avitis
Nomen ubi fluitare bullis
Sparsum, et cruenti sanguis originem
Foetens tyranni? Nunc lituis ubi
Elisus, et Rumor vapore
Astra super populosque vectus?
Venter pusillus, grande negotium
Quo iam recessit? Quis leget ostrea
Gaurana pransuro? Ligatae
Quem veteri saturabit uva
Fuligo testae. Pomiferis ubi
Autumnus implens arboribus nemus?
Funesta creverunt Adami
(Insere nunc Meliboee,) poma
Ingratus heres caetera possidet,
Te flente ridens ille palatii
Metator, insultat sepulcro,
Calve, tuo, titulosque calcat.
Fert ille torqueis [Reg: torques] , et Tyrii vomit
Spumas aheni: te redimiculis
Cingent inornatum lacertae.
Heliadum bibit ille crustis
Tandem solutis caecuba clavibus
Mappamque tingit: te nec aqua, Cinis,
Lustrare dignetur. Quietem
Sub placido capit ille cygno:
Te saxa pressant. Ille reconditae
Talenta gazae promet, et intimae
Avarus immigrabit Arcae;
Funero tibi nec triente
In os reposto. Si lacrimas dedit,
Cum dulce pondus, carum Odium extulit;
Credantur emptae; vel Charontis
Immemorem redolere Lethen.
Proh fluxa rerum, fluxa potentia,
Opumque ludus! Somnia, somnia
Emissa per rimas eburnae,
Mox iterum revocanda, Portae.
Credet hoc quisquam? Babylas maritus
Coniugis quintae, simul occupatam
Litibus, secum rapuere tristeis [Reg: tristes]
Fata sub umbras,
Ducit et sextam, vetulus iuvencam.
Unde tam diros, precor, hausit igneis [Reg: ignes] ?
Esse dicamus super omne regnum
Maius amoris.
Qui maris fluctus semel enatavit,
Non bis accusat mare: sed madenti
Veste suspensa Galateae ad Aram,
Abstinet undis.
Nesciunt stulti sibi non nocere
Quinta quem nullis domuit lupatis
Uxor, in poenam Dominas meretur
Ducere centum.
Frustra querelis conterminus diem.
Iam nunc inaneis [Reg: inanes] mittite, Stoici.
Rixas: locuturumque verba
Pieriis socianda chordis
Audite Vatem. Quis Sapiens? Sibi
Sat ipse solus. Quem neque dimovet
A iure libertas, nec ensis
Purpurei violens tyranni.
Regnare dicas: qui posuit metus,
Hic sceptra sumpsit. Nobile cum Dei
Templum, fit orbis; digna templo,
Pectus erit sapientis, Ara.
Nec Rhenus illi gurgite Patriam
Signat, nec Ister. Roma sit Ausonum,
An Bojorum, profunde
Dissimulat generosus hospes,
Mundi inquilinus: moenibus ac domo,
Quam sol eundo circumit, ignea
Contentus, includi lutosa
Urbe negat brevibusque muris.
Nullius idem sollicitudinis,
Quo natus anno, quo genitus patre:
Vulgo requirenti fatetur
Luce palam, sine fraude tantum
Se nosse recte vivere. Vivere,
Non esse solo vescier Aethere:
Sed laude, virtutisque fructu
Egregiam satiare mentem.
Ut quisque caelo decidit optimus,
Est eius annus. Tempora, crastinum
Ignorat hesternumque mane,
Cum Superis hodieque vivit:
Et puncto in uno totum agitat sui
Collectus aevum linquere sarcinam
Et ferre mortalem paratus:
Quamque piger cupiisse multa,
Tam curiosis luminibus vigil:
Ut temperatum pectoris alveum,
Concinna tranquillo Voluntas
Naviget, insideatque vento.
Non Ira fluctus, non Amor excitet;
Frangatve remos impatiens Dolor:
Aut incitatae vela mentis
Destituat Timor in Charybdi.
Hic liber est , qui se sibi vindicat:
Suique semper nobilior bonis,
Caduca, quae late patentem
Trans Animi iacuere ripam,
Indigna curis grandibus aestimans;
Quocumque casu perdita, cum parum
Segmenta tonsae sparsa barbae,
Restitui spoliatus optat.
Iam qualis inter prospera? Nubilus.
Rebus secundis, si nimiae fluant,
Oblatrat, infigitque dentem.
Fluctibus exagitatus, inter
Adversa tanto laetior exsilit.
Fortuna mollis pugnet, an aspera,
Haud curat, utriusque victor.
Ferreus in Vitream cadendo,
Frangit gementem pondere: Ferreae
Luctator obstat laneus, ac rudes
Consopit ictus et fatigat
Arte pari iaculantis artem.
Hac ille tutus, non premitur malis;
Sed maior uti gaudet, ex ultimam
Exspectat inconcussus Horam:
Qua Superi voluere lege.
Si certa Mors animi fuga est;
Cur expavescat compedibus Geta
Solvendus? Auctorem sequatur
Me quis, et ad populum silentem
Citatus. Adsum, clamat, et irruat
Festivus, nec accuset neganteis [Reg: negantes]
Plura Deos iterare lustra.
Nulli querentes secula corripi,
Calumniaque Fata protervius;
Quam qui merebatur recondi
Ante diem, properante Fato.
Heic [Reg: Hic] fila solvo, quid mihi, Virina,
Quid, Paulle, dices magnificentius?
Iam nunc quiescamus sub alno:
Cras aliam feriemus Oden.
Diva, quam circum spatiosa late
Hinc et hinc crescit nemoralis arbos;
Et supra nubeis procul acta ramis
Sidera vertit.
Ut libens dignas habitare sedeis [Reg: sedes]
Cerno sublimem! Nebulosa quamvis
Saxa praecingant, amor egit altum
Visere Montem.
Cui Therapneae [Reg: Therapnaeae] metuant Amyclae
Terga conferri, viridisque Cynthus:
Quaeque famosos agitata pascunt
Maenala cervos.
Verticem supra, mediumque caelum
Inter et terras humileis [Reg: humiles] iacere,
Arva despecto penitus remota,
Proximus astris.
Heic [Reg: Hic] moror. Vos, o socii, redite
Indices voti. Stat in hoc recessu
Emori; nam quo tumulo reponam
Dignius ossa?
Spirat ex antris pietas, et horror
Conscius Nymphae. Locus ipse gratum
Terret ac mulcet, Superique per
Praecordia fusi.
Sive nimbosas quatit Auster alas:
Sive brumali Boreas minatur
Ninguidus cornu: Niveae tenemus
Virginis Aulam.
Hinc ut avellar? Prius ima Valli
Incidet Rupes, pedibusque dorsum
Et caput iunget: prius ipse fontem
Deferet Oenus.
O qui es semper memorande silvae,
O tuum vere meritura Nomen:
Da frui fessis aliquando vera,
Silva, quiete.
Miserarum est, nec amori dare finem:
Nec amantis tamen aestum tolerare
Propiorem: nec amando cruciatam satiari.
Fuge proles Genitoris sine matre:
Libani qua sacra vestit juga cedrus,
Age, praeceps salientum fuge ritu caprearum.
Fuge praesens, mea Lux: nam nimis uris.
Flagro, qualis liquefacta pice taeda:
Simul igneis agitatos leve venti iaculantur.
Age Proles Genitricis sine patre,
Fugienteis [Reg: Fugientes] cata cervos imitari:
Super altos redolentum fuge monteis [Reg: montes] Zephyrorum.
Ubi nardo socialis crocus halat:
Ubi spirat Solymaeae nucis Arbos [Reg: Arbor] :
Ubi thuris bene largus, generosi fluit imber.
Fuge, sed respiciens huc refer ora.
Iterum saevit ocellus, fuge tandem
Neque velox, neque tardus: fuge ritu caprearum.
Ocius gressum celerate, Cives.
Nuntius Maja generatus adsum;
Odi per infernas superasque lucet
Semita sedeis [Reg: sedes] ,
Huc recens Egra venio, per auras
Lapsus; ut ventos agilis secarem,
Addidi pennas tunicatus et
Talaria plantis.
Bis nimis raptim properantis angues
Sede concussi cecidere sceptri.
Bis reclinatus medio galerus
Vertice fluxit.
Imus ad Fontem Ducis: inde mira
Maior audiri referam duella.
Omnium nostris onerata monstris
Tinniet auris.
Ordiar, linguis, populi, favete:
Cuncta, Fridlandus violens, ab imo
Imperi pessum solio daturus,
Credite, vixit.
Ordinem fatiferiemque pando.
Pone se Pilsna timide relicta,
Multa voluebat nocitura moerens
Solus in arce.
Proditis ergo moriemur armis?
Mene deceptum reditu Galassus
Lusit et vanus titulos honoris
Caesar ademit?
Sunt tamen vires, quibus ima summis,
summa miscebo metuendus imis.
Est adhuc nervus, gravidaque nummis
Miles in arca.
Largus argenti super arva sparsi,
Colligam plenis aciem maniplis:
Quanta ferratae crepitare numquam
Coepit aristae.
Quanta Medorum neque visa campis:
Sive captivam bibit Amphitriten;
Seu diem densis glomerata turmis
Abstulit Orbi.
Austrios Boiis Laribus Penates,
Patribus natos furibundus una
Caede confundam, penitus revulsa
Stirpe nepotum.
Inter haec, noctem roseus supremam
Vesper emissis revocabat astris:
Sole sub terras abeunte, serae
Tempore Brumae.
Quando (sic Divi voluere) pulcrae
Lucis Heroes, animaeque magnae,
Dulce coniurant, tacitosque claudunt
Pectore foedus.
Fida Butleri manus, et valentis
Certa Gordoni penetrare aenas
Tegminis squammas [Reg: squamas] , celebrisque comi
Leslius astu.
Iste Fridlando catus obsequenteis [Reg: obsequentes]
Duplici nutus simulare vultu,
Clam cruentandis epulum paravit
Funebre mensis.
Huc Thyesteae properant ad aram
Victimae: pingui bove maior Ilo,
Terskii venter, Nyemannus audax,
Kinskius acer.
Iamque bellaceis [Reg: bellaces] animos movebat
Vena diffuso calefacta vino;
Et voluptatis stimuli lubibant [(reading uncertain: print unclear)]
Martis amorem:
Cum Geraldini subito caterva
Lene suspenso pede venit et qua
Flexa postico via dimovetur,
Irruit aulae.
Vivat Augustus, fremuere, Ferdinandus,
Et Regnet! Simul ense tota
Solvitur stricto scelerum quadriga, et
Sanguine rorat.
Ilo, dum contra furit ire ferro,
Membra concisus. Reliqui nocentem
Spiritum, venit trucis instar efflant,
Qua data porta:
Sic quoque audaces, et adhuc protervi.
Haesit in vultu moriente terror:
Qualis aspecta facies timetur
Torva Medusa.
Vasa cum fractis crepuere vitris:
Multiplex una sonus e cadentum
Vulnere et mistus rediit cruore in
Pocula Bacchus.
Mox ad Albertum: Caput addituro
Devero Fatis, dolus, anne virtus,
Ad Deus? Certe bene fortuitam
Praebuit hastam.
Talis infestum Garames Leonem
Vadit exsultans iaculo ferire.
Dum timet, gaudet tamen ira magni
Conscia voti.
Ter pede illiso tremuere postes:
Ter pedem illisum repulere postes.
Cessit insultu patefacta late
Ianua quinto.
Heic [Reg: Hic] supra lectum residere visus,
Ille Germanae Catilina Romae:
Qualis immani iacuisse fertur
Cacus in antro.
Proditor! (sed mox gelat hortor artus:
Stant comae, muti pavor errat oris)
Tune Romanum, malesane, perdes
Funditus Orbem?
Dixit: et contra meditatus ictum,
Qua potest, tota latus hausit hasta.
Ille singultans animam stupentem
Eiecit ad Umbras.
Vos, io, mecum celebrate ludos!
Aura communi sonet icta plausu!
Laeta festivum freme, turba, lessum!
Bestia vixit.
Caesarem quondam male Roma caesum
Vidit a Bruto: bene nunc vicissim
Tota servato videt Egra caesum
Caesare Brutum.
Omnis hoc semper patitur tyrannus.
Aut enim ferro perit et veneno,
Aut metu: Iudex suus ipse poena
Dignus utraque.
Mercuri, quo te celerem repente
Proripis? Motis secat, ecce, claras
Brachiis nubeis, liquidaque corpus
Remigat aura.
Sic vola, sic saepe redi, novarum
Arbiter rerum. Tibi prona semper
Auris, et nostrae Citharae vacabit
Longior usus.
Vatibus felix ego dicar olim;
Cuius obtuso licet et strepenti
Barbito, lusit Fidicen decora
Peliade natus.
Quae Maenalia, Virgo, potentior
Venatrice Dea, collibus accubas
Umbrosis; et in omneis [Reg: omnes]
Exerces pharetram feras:
Silvarum studiis asperioribus
Nutritum Iuvenem protege; qui canes
Cras educet in aprum,
Maiorem Calydonio.
Quot iam stravit equos bellua dentibus!
Rostro vastat agros, et fata proruit.
Deflent damna eoloni,
Et brutam metuunt famem.
Sed Lecanta modum ponet, et improbam
Crudelemque gulam, fortior Hercule,
Cum venabula sumpsit,
Toto funere porriget.
Multum, Diva, tuis, ut memorat mihi
Fidens auspiciis, queis [Reg: quibus] etiam tigrim,
Barbatum leonem
Ausit comius aggredi.
Non is sollicitis ambit Oreades
Dianae precibus: nec gelidis vovet
Eluctatus Amyclis,
Aram ponet frondeam.
Discedant veteres Taygeti Deae:
Flavas sparsa Noto Nebrophone comas
Et famosa Lycaste,
Et Theron iaculis minax.
Illi tu potior: cui viridem solet
I? [(reading uncertain: print faded)] silvis petasum sternere Praesidi;
Mane et vespere pronus,
Et cum stat medius dies.
Fonteis [Reg: Fontes] cervus amat, iuniperum lepus,
Vulpes antra, favos ursus, aper iugum.
Summas caprea rupes :
Te, Virgo, Radagisius.
Veto duellum iudicis ac rei!
Quod iste ferro debilis, hic ferox
Absolvit argento, quot enseis [Reg: enses] , Heu, similis male fregit hasta!
Evolvo Sphyngem [Reg: Sphingem] . pollicitis veto
Vendi favores, munere calculum.
Submovit Osttacismus olim
Iudicis Ephoros iniquis.
Pix omne munus. Casta manus picem
Non tangat umquam quisquis olet rubrum
Stillantis unguentem metalli,
Tartareum grave foetet hircum.
Illime nomen pulcrius est Scypho,
Quem limus Hermi proluit aureus.
Praetoris in parvo salino
Pauperies animosa splendet.
Quo pondus urget, nudaque Veritas;
Examinatis Caussa bilancibus
Pendens servatur. Tum quiescat
Triste forum, pelagusque raucum.
Et huic mari stent littora; quod bona
Tot Liberorum rapta querentium,
Plenasque pupillis carinas,
Et viduas inhiante naveis [Reg: naves]
Demersit alto, providus arbiter
Scrutare Caussas, inspice sanguinem,
Incide venam nosce morbum, et
Semina, principium Litis.
Nec Manlianum iudicium probo,
Nec Laelianum. Dii medium tenent.
Clementiam terrore muni:
Atticus et Cato misceantur.
Quod Theta figis, cum gemitu leges.
Ne rumpe funem, neu propera caput
Obnubere, abruptamque cursu
In medio iugulare Caussam.
Humana cervix, et Scythico Foro
Digna aestimari. Funera condimus
Labore nullo: sed profectos
Difficile est revocare maneis [Reg: manes] .
Quondam in catino Symmachus exsilit
Formidulosa piscis imagine;
Terretque convivas et atris
Anguibus exagitat tyrannum.
Ergo videntem cuncta vereberis,
Marquarde, qui ius dicet ab Iride.
Connivet interdum: sed ultor
Supplicio graviore pensat.
Tristis voluptas, flebile gaudium,
Fulignosas, o Lacrimae , genas
Et pectus ubertim lavate.
Illa ego sum Veneris probrosae
Exusta foedis Terra caloribus.
Rigate vultum: currite, currite;
Aegyptus in me sicca squallet [Reg: squalet] :
Vos, Lacrimae meus iste Nilus.
Non sola iacet Roma Lucretias,
Castum cruorem fundere prodigas;
Ferroque transfacto decorum
Magnae Animae reserare pectus.
Et nostra vidit Tarquinios suos,
Ac vicit aetas. Digna legi cano
Tropaea, Nympharumque bella,
Strymoniis memoranda peltis.
Non una nostris Hippolyte stetit
Famosa terris, impatiens probri:
Turmasque et impermissa tangi
Agmina, Penthesilea duxit:
Contra severum nuper euntibus
Hunnis pudorem certa resistere;
Vulnusque tractando superbum
Ausa mori, iuguloque sanctum
Praeferre florem. Credite Posteri:
Nativa casti frigora pectoris,
Nivesque sinceras in ipsis
Virginitas Alemanna [Reg: Alamanna] flammis
Servavit; ipsos Cloelia Teutonum,
Ad, Boia, Portas, Anglipolis, tuas,
Tranavit amneis [Reg: amnes] , perque castra
Attonitum patefecit Istrum;
Non et sequaci. Sic Pholoe nemus
Deprensa Fauno, vel fluentum
Obiecit, occuliturque annum,
Sic saepe visum Nais aequore
Tritonia torquet lubrica flexibus:
Et vincta iam iam, se lacertis
Solvit, aquas facilis subire.
Nefas inaudax! O bene, Lappia
Delusa, mollis! Retro, age barbare,
Armate retro cede leno
Disce alias habitare thermas,
Profundiori territus alveo.
Suam sequestro gurgite Filiam
Iam Rhenus exploravit olim
Patrius et reperit Sibyllam.
Quo vero cantu prosequar, aut tuas,
Landsperga morum nobilis, aut tuas,
Formosa, Landishuta, pugnas,
Femineo statuente sexu?
Proh quanta vestris, sive ferocia,
Seu vis puellis! Quam rigidus pudor.
Iusteque saevus, dum retundit
Tela manu bene pertinaci!
Minor leaenae pro catulis furor.
Nos immerenteis [Reg: immerentes] luridus opprimat
Gothunnus, haerentemque scindat
Immerito capiti coronam?
At non Lacaenae degeneres sumus.
Servire natae. Qui voluit diem
Vixisse supremum, neganti
Audeat applicuisse vultum.
Sternetur, obtruncabitur, occidet.
Itum in enseis [Reg: enses] . Triste procantium
Reiectus horror. Mille quamvis
Circumeant, stat amara Virgo;
Et, ceu furenti turgida Libero,
Incontinenteis [Reg: incontinentes] terribilis manus
Avellit. Infultus repressi,
Dum reprimi potuere saxis,
Pugnisque et ore et dentibus, ac pede;
Non facto ad unguem legis Ionicae,
Sed Christianae. per minaceis [Reg: minaces]
Haec gladios animosa vadit:
Haec Daedaleis fidere brachiis,
Labique praeceps: illa sequi comes
Mortisque et aurae; nulla cessat
Debile sollicitare ferrum.
At dirus hostis Thermodoontiis
Pares puellas, lilia messuit
Cruenta colla. Quae cadebant,
Stante tamen cecidere vultu.
Virgo, nescio quid micas
Claris plus solito laetitiis, simul
Strinxit te roseus Puer.
Amplexu veterem non ligat arctius
Quercum centimanus frutex.
Haeres illa tuo nexilis, hic suae.
Ut suspensus in oscula,
Materni Zephyrum fugis anhelitus!
Tu cedente premis gena
Dilecti faciem: totaque myrrhei [Reg: murrei]
Stillas ore bibis Dei,
Una est, una anima est Filius et Parens.
Vitae, Virgo, tuae Puer:
Vitae tu Pueri dulce coagulum.
Caerula qualis maculosa squammae [Reg: sqamae]
Mulcet ac pulcro ferit anguis ore:
Talis aurato micat et nocet
Pecunia collo.
Tecta formosum simul in metallum
Repsit; humanam faciem superba
Induit Regis, titulosque circum:
Cetera Serpens.
Serpit in vulgus. Sed enim venenum
Quis sub argento radiare credat?
Quis timet Nummum tua mentientem
Ora, Philippe?
Allicit fallax, oculosque visu
Multa speranteis [Reg: sperantes] pretiosus urit.
Mox et arcano nociturus igne
Gestit haberi.
Ast ubi paullum manibus fricari
Coepit, aut ruga caluit crumenae:
Virus effundit, tacitaque Dipsas
Cuspide mordet.
Unde mutato color ore flavet;
Et sitis crescit, velut albus hydrops:
Quam nec infuso vagus error Hermi
Eluat auro.
Ipsa sedandas alit unda flammas:
Plus semel poti sitiuntur amnes.
Splendidis semper novus in procellis
Aestuat ardor.
Saepe discordi quatiens tumultu
Turbat emotam furor ille mentem.
Nescit, insani quid agat, vel optet
Pallor avari.
Alba foecundo velut ales ovo,
Incubat gazae; neque dimovetur:
Quamlibet fulmen iaculatus aether
Irruat Ollae.
Spelucri [(perhaps: Sepulcri)] natos, geniumque fraudat:
Servus Uxoris tolerat flagella
Vapulat gaudens, dominaeque figit
Basia Doti.
Denique immensos sceleratus arcae
Infodit census; ut habere possit,
Quod supra Functi saliens sepulcrum
Rideat heres.
Alberti iuxta me comitem sinis
Impune terram despicere et frui
Novae superstantem columnas
Pensilibus Babyloniis hortis?
O aura frondens! O Zephyri domus!
Huc devoluti Caelicolae, nemus
Sublime noctu saepe visunt,
Cum lepidae coire Stellae.
Hic ipse stellis fragrat olentibus
Florialis aether, en copiaria [(reading uncertain: print faded)]
Lucent in alto. Flamma vernat,
Et roseos calathiscus igneis
Hians odoro laxat in aere.
Hortante Majo iam tremuli sinus
Vitale connivent et udos
Rore lavant oculos amelli.
Regnat venustas discolor. Hic nives
Luctantur in culmum: hic temere iacent.
Illinc comanti germen ostro
Induitur, gremioque matris
Abire gestit. Plurimus emicat
Onyx in herbas. Areolas virens
Partitur, insignitque buxus.
Sparsa nitent asarota circum.
Quam pura vivae prosilit e cavo
Aurora lymphae! Fons medius toros
Persultat, humorisque lucem
Irriguum iacit in duellum.
At non et arbor nulla canentibus
Demittit aureis. Vidi ego sibilo
Crispante ramos, colla ramos
Flectere, et alloquio moveri.
Sentit Poetas mitius arborum
Genus, sacri non immemor Orphei.
Agnoscit ex illo Camoenas
Nutibus, et foliorum acuto
Susurras imbri. connubialia
Vidi Lyaeum tendere brachia:
Vitesque desponsas, ad ulmum
Viminibus viduam ligari.
Hic otiosis mollior Africis.
Gratum teporem Iuppiter annuit.
Hic somnolentus spirat Eurus,
Imperio gracilis Favoni.
Sed et calorem proxima decipit,
Frangitque soles bruma sub algidos:
Apelle multo plena, multam
Cornibus obiciens Dianam.
Utcumque stricto dente Canicula
Incensa mordet, vel Leo flammeus
Crudele rugit: temperato Frigora conciliantur aestu.
Non prata Cydni. non nemus Antii,
Aut Tusculanum praetulerim gelu:
Sacrumque Praeneste et supinam
Tyburis, Hesperidumque villam.
Et vos beatis cedite Thessala
Tempe, viretis: tuque sororia
Ad fratris extincti sepulcrum
Silva , Padum fateare vinci.
Quid iuvat Vatem Citharas amantem
Mortuam plectris animare buxum?
Verior nostro Lyra, Mamiroda, in
Pectore cantat.
Illa si nescis, gravis ac sonora
Constat undenis fidibus, movendis
Lege Naturae, nisi docta virtus
Temperet arte.
Spe, Metu, Votis, Odio, Dolore,
Gaudiis. Ira variamur omnes.
Corpus his nervis, Animusque certo
Contremit ictu.
Inter argutas resonare chordas
Est Amor princeps, age nunc et artem
Disce ludendi capies magistro Certius usu.
Digna si speres, cupias honestum,
Oderis culpam, metuas timenda,
Diligas Numen, modereris irae
Laetus et insons:
Mulceas ipsos homines, Deosque,
Orpheo maior, pecudesque et ornos.
Totus astrorum chorus explicatas
Arriget aureis.
Sin ames parvum, fugias petenda,
Peior adversis, hilaris protervum,
Saevus irasci, timidus dolere,
Turpiter audax;
Dissono, vae, quam vitiata cantu
Corda stridebunt! Tua quale carmen
Musa disperdet. Stygii Camoenis
apta tyranni!
Cum ferox Raptor spoliasset Aetnam;
Iamque de nigro revoluta curru.
Tristis infernas Cereris subiret
Filia sedis:
Ante consistens Hymenaeus Orcum,
Hac Lyra moestam voluisse Sponsam
Fertur et Maneis [Reg: Manes] hilarare: Sed
Proserpina flevit.
Nuptias, eheu! miseranda nostras.
Rapta clamabat, resonare malim
Antra Vulcani, Siculaeque rupis
Nubere fabro.
Puelle, seu te progenuit novus
Fictrice vivum Pygmalion manu:
Sive ipsa praegnantem rosarum
Postquam uterum Dea Flora solvis
In huius Horti deposuit toro:
Matremque ut ipso munere disceres,
Priore Custodem remoto
Pensilium dedit esse florum.
Vincis capillis Earini comas,
Et ore Nysum Sangarius tibi
Suaque deceptus figura et
Ladmius, Idaliusque cedunt.
Tam delicatae verus Imaginis
Optet vocari Praxiteles pater:
Suosque perlustrans Amores
Pinniferum Citherea [Reg: Cytherea] credat.
O, ni loquelae Fata tibi puer,
Usum negassent: quae mihi panderes
Arcana stellarum, recepta
Auribus et Satyrorum acuta!
Nam scis, et audis, qualibus area
Dilecta noctu ferveat incolis:
Vides Napaearum choreas
Institui, saliente Luna.
Sic perge dulcis Sidereum nemus
(et istud audes) ingredientibus
Ad limen arridere. Perge
Sic teneri nive pollicis
Praelibare floreis, pulcer ianthini
Pincerna Veris. Te Zephyritidum
Fratrem, coronabit quotannis,
Et violae linet Aura succo.
Haec dico Vates: Qui moriens sibi
Occurrere audet, nec timet ultima;
Mortem lucratur, ille maneis [Reg: manes]
Laetus adit, sociatque dextram
Et tu sepulcrum, Callirabi, timet?
Heu! cerno luctus degeneres notas.
Flevisse natum nemo culpat.
Tunc miserae velut imperito
Vitae, sub ortum, Dii veniam dabant:
Fatumque ocellis aequius uvidis
Ignovit ultro, sed pudendis
Nunc lacrimis tua tingis ora:
Postquam dolendi continuo puer
Probatus usu, totque malis senex,
Extrema defles; et relinquis
Cum gemitu moribundus orbem;
Aeterna quo te secula tempore
Aetatis, immenso accipient sinu.
Gaude reformari labore
Letifero, properaque in auras.
Te morbus aevo parturit alteri.
Esto, putrescat corpus: et obstetrix,
Primaeva nascentis severo
Vincla secat peritura cultro.
Tunc liber infans exilit in diem,
Hauritque caelum. Tu quoque fasciis
Ad astra membrorum solutis,
Bis genitus volitabis Aeson.
Multae Filiae congregaverunt divitias. Tu supergressa es universas.Prov. 31. V. 23. Ode XXIV.
Patriis, Virgo, citharis canenda,
Si quid indulges aliis, sonoras
In tuae laudis segetes ituro
Annue Vati.
Non parem felix habuisse Mater,
Unicum Sarae, geminos Rebeccae.
Et Liae [Reg: Leae] natos utero triumphas
Fertilis omneis [Reg: omnes] .
Cur tibi stellis oculata Rachel
Comparo lippam? Nihil illa ploret.
Quam Deo plenam voluit Deus
Ridere parentem.
Pulcrior, quae te simulasse pulcra
Fertur Hesthera: neque enim Videntem
Aureo quamvis speculo recepta
Aequat Imago.
Vix sum toto valuere vultu
Mille Dilectum retinere Nymphae:
Qui tui tibi crine colli
Saucius uno.
Vera mansuri Sulamitis Aevi.
Liqueris Sponsi teneros in igneis [Reg: ignes] .
Iam tuos omnis super Axe novit
Collis amores.
Debora vates animante maior
Castra Baraci pariter Iahele
Fortior, Ditem Sisaram [Reg: Siseram] trabali
Figere clavo.
Qualis exsultim quatiente flavos
Curribus pictis Pharaone campos
Pompa procedit, medioque fulget
Terror in ostro:
Tale munitae speciosa formae,
arduam Regi faciem coruscas.
Aspici gratus decor ille toto
Militat ore.
Casta Iudittae manus, et ferire
Docta cervices, Holoferne caeso,
Laureis vinctum tibi fortiori
Tradidit ensem.
Quaeque Iessidae gladium repressit
Improbi Coniux celebrata Saxi;
Eloqui prudens tibi Virgo
Prudentissima cedit.
Ingratus hic, et barbarior fuit
Lictore, qui te, Marce, reliquerat
Lictoris infami ictu.
Popilio quoque parricida
Octavianus paene nocentior.
Numquam Curulem presserat auream:
Si non tulisses tam disertam
Consul opem, populos et urbis
Supra levato Da daniae caput.
Sed cum procacis leno Volumniae,
Siccariorum fretus armis,
Te premeret, gladioque servi
Caedi iuberet: num repulit manus
Antonianas Romulei potens
Alumnus ostri? Num cruentos,
Qua poterat prohibere dextra,
Collo Patroni sollicitus [(reading uncertain: print faded)] sui
Avulsit enseis [Reg: enses] ? Ille tyrannidi
Crudele connivebat hostis,
Imperio Caput immolanti.
Heu, Tullianae pulcra Philippicae
Praefecta cervix, ludibrium foro
Pependit in Rostris feroci
Eloquio datur ista merces.
Ode XXVI.
Videtis? Ut se nubila dividunt!
Quamvis aquosam evolvere fasciam
Minentur Austri; mitigato
Pura tamen subit aura coelo.
Io! Revulsis solvite vinculis,
Captiva, cives, solvite gaudia:
Et magnus et Maior Sacerdos,
Et proceres bona verba dicant,
Haec Diva vestri Gloria Principis.
Posthac et urbem et templa tuebitur:
Quae nuper Arctorum dicatis
Depulit a Laribus tyrannum.
Infusa postquam Balthis inhorruit,
Ac se minacem miscuit Isarae:
Heu! turbulentis Boia late
Fluctibus insonuere saxa.
Totoque Mavors intonuit Foro.
Num sera credet Posteritas, locum,
Quo stamus, implevisse Suecos?
Hic epulans ululavit Hunnus;
Hic fulgurabant arma Panerii.
Hoc castra clivo fixerat Hornius:
Et solis Hebronus sub ortum
Bistonias agitavit hastas.
Rex ipse fictum risit, et aureos
Sparsit dolosa per populos manu
Gustavus imbreis [Reg: imbres] , corda veris
Callidus exonerare monstris,
Terrere vanis; dum placide iubet
Ludensque saevit: non tamen exsule
Peior Palatino. Favillae
Et cineri Niger ille totam
Devovit urbem ter penetralibus
Suppostus Aulae, ter refugus nefas
Elusit ignis; terque cassam
Flevit atrox Fridericus iram
Auferte Fatum: neu leve garrula
Fortuna nomen iactet ab aethere
Refulsit improvisa virtus.
Virgo faces Nasarena, Virgo
Avertit enseis [Reg: enses] ; Virginis est opus.
Virgo canatur: dicite Virginem
Nuptaeque et innuptae puellae,
Et patrium geminate carmen!
Salve cruentis aspera Regibus,
Clemens benignis tu mihi carior
Faustina, Castrorumque Mater.
En pario tibi caesus altam
De monte (supplex obsequium Ducis)
Erexit Aram nec Latiis minor,
In astra consurgens ab imo,
Grande secat Obeliscus auras.
Stas laeva supra marmor, in aureo
Fulgore vestis crine humeri latent:
Caput coronatum triumphat.
Luna pedes subiecta lambit.
AURORA MUNDI, prospicis alteram
??? norem [(reading uncertain: page damaged, illegible)] . SOL Puer insidet
Ulnis tibi radios propinat.
Huc advolantum exercitus ignium,
Formosa noctu deferet oscula.
Sedem fatigatis quietam
Sideribus dabit una cervix.
Huc et tabellas (auguror [(reading uncertain: print faded)] ) aeneas:
Ceramque vulgus ponere gestiet:
Aedasque lucenteis [Reg: lucentes] fovebit
Turba sacri studiosa vultus.
Tunc prona curvo poplite Civitas.
Emissa tectis ad sonitum tubae
Sternetur, et clamore summas
Laeta fremet feriente nubeis.
Si nostram potes eminus
Exaudire chelyn, Summara, Martiis
Aureis Idibus arrige.
Solers [Reg: Sollers] Threicii carmine barbiti
Retro vertere flumina;
Ausim et Danubii non novus accola.
Rheno mergere tibiam:
Summasque in scopulis Helvetiae casae
Campo nectere Boico.
Cur desideriis me stimulas tuis,
Importunior Africo?
Frustra Vinmari iussa Damastoris
Accusas, tibi mollior, Quam Fortuna velit, disce placentibus
Vel sic destitui bonis,
Maternoque soli fertilis ubero
Uvam bis decimam recens
Mutavit Bromius, sertaque spiceo
Divulsit capiti Ceres,
Ex quo distineor finibus Alsatae,
Nec mustum patriae bibo.
Me, si Fata volunt, accipiat lacus
Trans Moeotida nigrior.
Ultra Sauromatas deferar ultimos.
Et canae iuga Phasidis
Qua convexa patent aetheris atria,
Vastam possideo domum.
Hic sum natus, ubi sum celebrem loco
In quovis Patriam, Viri
Fortes inveniunt, vel faciunt sibi.
Eheu! plus nimio memor,
Natalem quereris perdere glebulam:
Transportatus es ex tuo,
Non eiectus agro, crede coloniam
Romani ibi militis
Concessam Veteres Ausoniae duces,
Spretis montibus Italis,
Quod vincunt, habitant. Corrige tristia.
Caelum, quo tegeris caput;
Terram, quae profugo subicitur pedi,
Nemo auferre potest. Vale.
Mirum! Sponte fides ter recinunt, Vale.
Exempla legi, quae Furias quoque
Terrere possint, factaque Februis
Purganda nullis: quae nec ipso
Eluat Oceanus profundo.
Credetis? Eheu! credite Vatibus
Verum locutis Francia, Francia,
Testante Rosseto Theatrum.
Heu! tragicum patefecit Orbi.
Aegystus [Reg: Aegisthus] illic plurimus ambulat:
Cumque impiata Byblide Salmacis.
Adsunt Clytemnestrae et timendo
Phaedra rubens odiosa fletu,
Plus quam novercae Feminis proci
Mutant virileis [Reg: viriles] endromidas stolis.
Reperta Bellonae ministra,
Usque adeo piceata Phryne
Arsisse Galli corpus adulteri:
Ut moecha nullis conditionibus,
Vel arte divelli, minisque
Tristibus, interituque posset.
Amore qualis percita funebrem
In arce Dido disposuit pyram : et
Crudele desperata risit,
Seque dedit super ipsa vivam.
Patranda si sunt crimina, strenuis
Hic sexus armis praestat Amazonas.
Virtutis in caussa liquescit
Molle genus, tenerique ceram
Praetendit aevi. Proh scelus et pudor!
Daturne leno matris avi gener,
Rivalis extincti parentis
Non solito stimulatus igni
Aenigma quidem progenuit novem,
Nulloque certos nomine liberos
Discriminari, nupta fratreis [Reg: fratres] ,
Nupta sibi peperit maritum.
Quid viva miror corpora turpibus
Arsisse flammis, ipsa cadavera
(Proh luxus inversique mores!)
Polluit in tumulis libido.
Iam vera priscis adstruitur fides
Et certa monstris quo fugis Oedipe,
Ignare lucis? Quo tenebras.
Et mediae duo frustra mortis
Portas, abactis solibus, audias
Invitus istud, pessimus omnium
Audire nequidquam [Reg: nequiquam] mereris:
Nec scelerum tibi palma danda est.
Superbus errore, ambitiosus
Tua eruisti lumina: ceu palam,
Virtutis occisae triumphum
Nequitia potiore ferres,
Invisus aethrae. Sunt alibi quoque
Iocasta. Laius, Sphynx [Reg: Sphinx] Etheocleos [Reg: Eteocleos]
Irneque et enses ipse Cadmus
Vivit adhuc aperitque Thebas.
Fuso cadentum sanguine nascitur
Armata messis. Flebile praemium
Plerumque fatalis duelli,
Heu, mulier sedet una campo!
Huic saeva tauri praelia mugiunt!
Nec ante cessant exsultans, repulso
Compare, bos habeat iuvencam,
Haec intueri te rear, aureum
Cum, Luna, vultum nubibus exseris.
Noctu verecundis ab Astris.
Certa fides, etiam minores
Claudi fenestras, ne videant, probra.
Ex quo retraxit sol volucres equos.
Spectare prandentem Thyesten
Territus, ac thalamos Myceni? [(reading uncertain: part of the word due to blurred print unclear)]
Nec Stella porro talia cernere
Vestalis audet. Saepe tamen poli
Nutant, et obliquata toto Sidera contremuere coelo.
Cedo: quid refert, ubi me reponam?
Verba cui mandem Mariana campo?
Naribus doctis satis est litatum
Ture Latioo [(perhaps: Latico)]
Ne tamen furtim, metuensque probri.
Dicar inversis abiisse signis;
Heic [Reg: Hic] palam supplex, manibusque puris
Rite precabor.
Diva, quam nostris utinam medullis,
Torta per nimbos ab amoris arcu
Cuspis inscribat, volitante penna, et
Sanguine tincta!
Si tui nobis, bona Virgo, quidquam
Dulce vel charum [Reg: carum] , tibi vero nostri:
Si piis gaudes precibus Clientum
Cerea flecti:
Verge mananteis [Reg: manantes] oculos olivo,
Aspici lenis; niveasque grati
Luminis stillas, placideque totam
Annue Matrem.
Mota, ni fallor: trepidavit Ara,
Auxili Sedes. Caput, ecce, Nymphae
Largius vibrat, radisque pulcrum
Sternuit omen.
Succuti visae mihi ter comarum
Fusiles palmae: quater ante pectus,
Caerulum nodo cohibens amictum
Risit achates.
Admote sacris, Maxime, Fascibus,
Clamante Iano, disce potentiam
Condire Romanam benignis
Moribus ingenioque nostras
Decente Legeis [Reg: Leges] . Si quibus imperas.
Elata frons et plena fastu
Ruga subest animumque vilem
Invita prodit. Tum vigil excuba,
Nec iacta ventis in scopulos ruat
Syrteisque [Reg: Syrtesque] navis. Quod monebit
In Siculo palinurus alto.
Torquere clavum puppibus additus,
Raro quiescat: saepe tamen sinet
Dormire Proram. Sudat, alget
Verus honor, reperitque semper
Curas vel affert. Proxima pectori
Compone primum, teque recollige
Nulloque compones labore
Membra tui sociata regni.
Servit superbe, qui sibi subdere
Nescit, quod ipse est tot dominos habet,
Quod mentis errores Potestas,
Debilior nimio sit usu.
Legem rogabis; quid iubeas, vide;
Et primus exple. Regis enim pedem
Plebeius a tergo sequetur.
Bella, suo praeeunte miles
Ductore, promptus fertur in omnia.
Numquam Coloni tota bipennibus
Vineta stravissent, securim
Ante tuam, metuende Baccho,
Lycurge, visam consilium monet,
Exempla cogunt Sic tibi subditi
Soleret explora recessus;
Ne metuas tamen ipse toti
Patere Mundo certius eminet
In corde Virtus, et proprio sinu
Inventa; quam quaerenda multis
Gaza latens aliena lustris.
Mihi cruentam, mollem aliis manum
Praebere et omneis [Reg: omnes] blandius alloqui.
Laudabor, ex aequo modesti
Officio Sapientis usus.
Sin delicato mollis in otio,
Mandem labores Herculis alteri:
Cogam fatigatos sitire, Ipse bibam, velut Afra serpens:
Non exstet usquam bellua tertior.
Rerum potentes tollite barbarum
Morem; verecundosque nobis,
Ac facileis [Reg: faciles] reserate vultus.
Ignatianae, Gloria Lampadis,
Altrix sereni, qua rear arbore
Fluxisse mirandum liquorem:
Cui medicas scit anhelus aeger
Innare vireis [Reg: vires] . Tu miseris salus
Inempta luces tu rigidas manus,
Pedesque fractos et stupentem
Dulce foves animasque nervum,
Quos obsoleti squammea [Reg: squamea] sideris
Pupilla grata destitit die.
Abstergis; exempto quo fungo
Imbuis, irradiasque noctem.
Auditur et qui non prius audiit.
Tu viva morti funera subtrahis,
Laevasque praegnantum dolores,
Et facilem si is ire paratum.
Radice quamvis ex oleagina,
Sincera glaucae filia Palladis
Non hos in usus bacca fudit:
Obsequii tamen alterioris
Sortitus usum, cuncta supernatas
Humana: postquam te proprium suae
Loiola secrevit Lucernae,
Et pretium sibi dedicati
Irrorat ignis. Se pugilum licet
Ceroma iacet, vivaque balsami
Virtus, odoratumque nardi
Unguen, Achaemenique costi;
Aut quidquid herbae ros Clymeneiae
A sole ducit: tu quoque mitium
Diceris humorum, et potenteis [Reg: potentes]
Hippocratis superare succos.
Pulcrior Luna coeunte Virgo:
Cuius in nota statione vultus
Astra respirant, metuuntque pelli,
Fessa laboris.
Ante quam te quis fidei dolosus
Deserat, quamvis Phalaris iuberet;
Expedit vivae cineres opertos
Tangere flammae.
Expedit, raucae patulis Maleae
Faucibus mersum, sub hiulca ferri:
Aut feris cinctum canibus Sicanam
Pascere Nympham.
Orbis immanem sine te ruinam,
Diva, momento periturus uno
Duceret, nostris pedibusque tellus
Hisceret ima.
Tu reo demis scelerum catenam.
Nube tu celas nivea nocenteis [Reg: nocentes] :
Filii fulmen rapidum morari
Callida Mater.
Saltemus: socias iungite dexteras.
Iam Maneis [Reg: Manes] dubius provocat Hesperus.
Per nubeis [Reg: nubes] tremulum Cynthia candidis
Lumen coruibus [(perhaps: cornibus)] ingerit.
In lodice senes non bene pendula,
In ferrugines cyclade Virgines:
Sed picta violis grex tenet instita.
Alternos facimus pedes.
Heic [Reg: Hic] et Pontificum ture fragrantibus
Rus pastoris olens pileus infulis,
Et Regum Tyriis paenula vestibus
Miscentur sine nomine.
Nullus de tumulo sollicitus suo
Aut pompae titulis, invidet alteri.
Omneis [Reg: Omnes] mors variis casibus obruit.
Nullo nobilis ordine.
Nobis nostra tamen sunt quoque sidera,
Sed formosa minus sunt Zephyri, licet
Veris dissimiles auraque tenuior,
Cupressisque frequens nemus.
O dulces Animae, vita quibus sua
Est exacta nigris sternite floribus
Quam calcamus humum: spargite lilia
Fuscis grata coloribus.
Aptos choreis inferimus pedes!
Ut nullo quatitur terra negotio!
Dempta mole leves, et sine pondere,
Umbrae ludimus alites.
Ter cantum tacito murmure sistimus.
Ter nos Elysium vertimus ad polum,
Ter noctis tenebras (stringite lumina)
Pallenti face rumpimus.
Nos quicumque vides plaudere Manibus:
Cantabis simileis [Reg: similes] tu quoque naenias [Reg: nenias] .
Quod nunc es, fuimus. Quod sumus, hoc eris.
Praemissos sequere, et Vale.
Quis ergo felix, si sapiens miser
Diis talis ipsis invidiam movet.
An pauperem dicemus, ausum
Triticea saturum polenta,
Et caule, mensas, spernere regias
Quanquam ille solus prandet in angulo:
Habere e convivas fabrum
Nemo magis queat obsequenteis [Reg: obsequentes] ,
Fidosque Naturam et Stomachum, et Famem
Et quae Voluptas nascitur e penu
Inempta non longe petita
Fruge supervacuoque sumptu.
Mens lactis instar candet et intimo
Fulgore vibrat dulce suo sapit
In fonte rivus. Gratiora
Vite fluunt generata vera
Quam facta pomis vina, vel nescio
Expressa Baccho. Laetitiam quoque
In corde, vitalique natam
Dulcius experiere cella,
Amice Nusi. quae levis extimis
Natat labellis, in nebulae modum,
Moerore [Reg: Maerore] non solvit bidentem:
Vixque gulam subit et recedit,
Severa durant gaudia: fictilis In ore risus frangitur hydriae
Ritu, fatiscentisque testae,
Saxa super putealis orae.
Sentina vitae, terrigenum lues:
Seu te gravantem Cerberus exspuit
Triceps, et allatrare raucus:
Seu Phariae crocodilus Algae
Flevit, propinquo latus in hospite:
Seu viperinas miscuerunt iubas,
Unoque certatim palustre
Eumenidum chorus eiulatu
Risere monstrum: labere, rumpere
Innata pestis rumpere carnifex.
Viscosa pulmonum teredo, et
Pernicies, Erebique spuma.
Quid in Poetas immeritos furis
Heu! praedo vocis? Nos graciles sumus,
Genus Divum, nil caducis
Imbribus, aut humili pruinae.
Ferruminanti corporis osseus
Macerque debet pinguibus ingruat
Limosa tempestas, et Austri
Proluvies mala tussientis.
Illis supremum dic adeo diem
Mortis satelles. Scilicet audior!
Grassatur in memet, vel intus
Stare tenax, vel aquosus ire
Humore lento per cava faucium, et
Ludit mendenteis [Reg: mendentes] Quot videas viros.
Ab exsecrata labe tactos,
Lassa solo posuisse colla!
Dum Cymba se iuvenilibus
Remis adsurget, etiam ferus irruit
Pirata, detorquet proram
Gutturis, Oceanoque mergit.
Frustra timemus iam mare naufragi
Terris futuri funeribus tument
Portus sepulcrales et omnis
Fossa suum queritur Catarrhum.
Te semen Orci sidere pessimo
Pomum nefandae prodidit arboris:
Tu peior hydrops, vincis atrum
Virus equae graviore Leto.
Mansuete Mortis frater, eburneae
Dynasta Portae: non nisi palpebra
Labente, tranquillasque clausis
Per tenebras oculis vidende.
Curas potentem demere mentibus,
O somne, ramum certius admove:
Et hinc et hinc perfunde tempus
Rore, soporiferaque virga
Tu numen almum, mitibus influis
Succis in artus. Tu grave taedium
Abstergis, instaurasque vireis [Reg: vires]
Mane recens habileis [Reg: habiles] labori.
Iam laetus igneis [Reg: ignes] elicit Hesperus:
Iam nox ephebos ordinat aetheris
In agmen, et Phoebo sororem
Substituit propiore curru.
Iamque in pharetras plumigeras avis
Arguta vocis tela recondidit:
Glebisque lassati terendis
Curva boves referunt aratra.
Stat mutus Orbis grata silentia
Exhalat aer. Me tamen fatigat
Triste dolor, piceaeque fesso
Haerere curae, quid, placidissime
Divum moraris? Si tua vel volens,
Vel irretorta fronte sprevi
Dona sciens; (neque enim recordor)
Poenas scelestus iam meritas dedi.
Placate tandem, Somne, revertere;
Et innocenti sparge Lethe
Irriguos vigilantis artus,
Effunde plenis frigora cornibus,
Mittique siccum lumen inebria
Caelo, reclinatumque corpus
Ossa super line dormientis,
Sed absque rhoncho. Sic tibi Tarquini
Parcente dextra, plura papavera
Crescant in hortis, sic opacet
Silva caput, chlamydemque et arcam
Natura blandis repleat otiis.
Sic illud antrum, cui Deus incubas,
Non turbet umbrarum caterva
Tristis, Atlantidesque Ductor.
Sic nulla crudi flamina murmurent.
A peliotae: nulla tonitura,
Stridensve nocturnae volucris
Penna sonet penitusque septas
Offendat aureis: sed fuga rivuli
Per prata gratum mobilis obstrepat;
Et lenis audiri susurrus
Sub platano trepidantis Aurae.
Proh vota! Cuius damnor inertiae!
Totus labasco: vix lubet hiscere:
Piget moveri, Sella lectus
Esto: puer, Citharam repone.
Non quantum, Domiti, nec quid in omnibus
Possessis habeas; sed quibus arbiter
Qualemcumque diotam
Ornes usibus, interest.
Usu gaza pater pessimus optimam
In damnum iugulat: nec patitur suae
Infelix bona sortis,
Gratas spargere copias.
Seu Fortuna neget; seu det, ut auferat;
Ex magnis opibus nil iuvat improbum:
Exaudita nocebunt
Votis Numina prosperis.
Hunc nec forma decet: nec titulis Honor,
Nec Bellona bono sospitat omine.
Et, si laurus obumbrat,
Perdit continuo comas.
Qui turpi maculat crimine sanguinem,
In Craesi [(perhaps: Croesi)] solio pauper habebitur.
Regem et purpura faedat:
Quae bis tincta, bis arguit.
Sceptrum non aliter, quam Stygius gerit
Contum, lenta secans flumina Portitor.
Pondus nobile mitrae
Indignum caput opprimit.
Eunuchum faciat Gloria Consulem
Fasceis [Reg: Fasces] ipse suo tergore conteret;
Et torquata suimet
Franget colla securibus.
Haustu. Crasse iaces ebrius aureo.
Vindex Hannibalem perdidit annulus:
Et nolens bene perdi
Clarum Gemma Polycratem.
His, Alberte viris annumerabere;
Bellorum vapor, ac faeda catastrophe!
Fortunae Pila quondam, et
Magni Fabula nominis.
Implentem tumidis ambitionibus!
Seiani stadium, nempe et Equus tulit
Seiani properatis
Collapsus male passibus.
Quam mihi sumo celebrare Nympham?
Hanc mihi sumo sine labe Nympham:
Quae malum culpae Genialis et Concepta triumphat.
Exsulis primi procul este Dirae.
Ante Naturae Chaos evolutum,
Ante libratam statione Terram
Pura refulsit.
Ante quam Titan volucrem domare:
Sciret Aethonem; teneroque plena
Fratre signaret redimita Phoebe
Tempora cornu.
Alta se nondum iuga surrigebant:
Nec avae valles, famulique clivi
Pone lambebant dominis scandenteis [Reg: scandentes]
Montibus umbrae.
Nullus undanti vaga monstra freno
Nereus cingens cohibebat aequor:
Nec maritali Thetis uda luctabatur
In alga.
Cum Deus pictas per inane caeli
Tenderer pelleis [Reg: pelles] , radisque densos
Stringeret villos, radiata iussos
Astra vocari.
Ipsa tum stellis, Gedeone clarum
Vellus admovit, simul ipsa rerum
Adsitit Fabro, removere nigram
Candida noctem.
Dicitur vastos speculata campos,
Barbaro vecteis [Reg: vectes] posuisse ponto.
Dicitur ruptis ab inhospitali
Rursus Adamo;
Dexteram Nato moderante, lora
Semper aequali tenuisse cursu:
Et supra noxam male fluctuantem
Signa tulisse:
Quando confusis tumuere nimbis
Claustra terrarum, pelagique ruptum
Foedus, et toto latuit profundo
Naufragus Orbis:
Una communi procul a ruina,
Nescio mergi fabricata ligno,
Montium pinnas super et cacumen
Arca natavit.
In rubro nullis temerata flammis
Mater, illaesas rutilare frondeis [Reg: frondes]
Iussit, et lumen viridi pudicum accendit in auro.
Virga Iessaeo generata fundo
Fraxinos inter tamen absque nodo:
Inter et quercus, tamen absque duro
Cortice surgit.
Servat exemptum caput, et perenni
Flore conclusus [(reading uncertain: print unclear)] decoratur Hortus.
Lilium spinas negat inter nullo
Pollice capri.
Omnibus lex sit metuenda mortis
Laeta: sed non est nocitura Sponsae
Regis Assueri latitans in angue
Pendeat Ammon.
Filiae sacri graciles Sionis,
Ite spectatum niveam videri,
Ite Reginam liquido coruscat
Semita passu.
Vos quidem multas studiosa gemmas
Turba legistis, celebtemque mundum:
Sed latet maior penes hanc repostae,
Gloria gazae.
Quaeque dispersis sibi sola fulget;
Ista collectos micat inter igneis [Reg: ignes] ,
Praenitens cunctis; Superumque prodit
Publica cura.
Dente non uno facies, nec unguis
In manum peccet, minimusve naevus
Tota formosa est, maculamque nescit,
Tota decora.
Plurimae, Zona renuente solvi,
Virgines circa [(reading uncertain: print blurred)] glomerantur Agnum:
Una Dilecta est, thalamique consors,
Una Columba.
Ut se feroces denique litori
Stravere fluctus! Compositis minae
Velis, et humani modesto
Aequore detumere fastus!
Marcent quieto cuncta silentio.
Non ira venti, non sonus imbrium
Auditur in portu profundo
Monstra iacent maris ipsa somno.
Huc illa demum spuma superbiae,
Frangenda tristeis [Reg: tristes] ad scopulos cadit.
Huc pompa tempestatis acta.
In medio crepat, et solutos
Effundit utres protinus omnia
Iniuriarum flamina concidunt:
Subsidit aularum procella,
Et tumor, invidiaeque gurges.
Quid simus eheu! tacentibus
Mors muta nobis, atraque candide
Fatetur, ac demonstrat: Hoc est
Omnis homo, cinis atque pulvis.
Omnes subimus non revocabile
Debere Fatum. Serius, ocius,
Ut quemque ducit, vel rebellem
Attrahit, imperiosus ordo,
Manes sub unum cogimur atrium.
Diu timemus, quod cito desinit,
Et stamus in casum repentem,
Nascimur, ut moriamur orti.
Vitae sub ipso nomine Mors latet.
Vix maior annos impulit, et puer
Se mactat infantem: tenellus
Dum tenero sibi cedit ipsi.
Pellit iuventus laeta pueritiam,
Praetexta rallam. Vir iuvenem necat
Crescente barba: quam senectae
Iam nimia madidam pruina,
Unaque mentum demetit Atropos.
Sic et rapinam vivimus, et fugam,
Nostri latrones et prioris
Usque gradus spatiique fures,
Ac curiosi in secula transfugae:
Qui semper aetatem induimus novam;
Ipsique numquam et semper ipsi,
Inque dies alii, sequente
Mutamur hora, vertere, vertere,
Formose Proteu: cum faciem Deo
Iubente pones, adque Galbas
Veneris auriculis carenteis [Reg: carentes] :
Deformis unum Larva tenebris
Servare vultum pauperis Ibici.
Non heic [Reg: hic] lupinis aera distant,
Non validae scapha parva navi.
An sis vetusto nobilis ab Lamo,
An usque prisco dives ab Inacho,
Hiems an aestas; infidelis
Scilicet hoc Libitina curat!
Quae dextera sceptrum, quae fuerit ligo:
Quae falx et ensis: forfice quod caput
Rasum, coronatumve gemmis,
Unde sciam? Iacet incubantum
Confusa strages, non roseus color
Sublucet ulli, non cutis extima.
Ut stante Cauro, tota vernis
Silva comis viduata moeret.
Discrimen hoc quod cernimus, unicum
Est esse nullum. Cuius enim genae
Pinguntur ostro? Quae polito
Frons ebori nivibusque certat?
Quis crine vertex, quae violis comae
Ornantur? Eheu! non oculi micant
Fulgore nativo; nec usquam
Flamma domi. Latebras amoris
Scrutata serpens, Idalios cavo
Exhausit igneis. Vah specus horrida,
Truncaeque nares: vah ruina!
Oris hiat lacerata sepes,
Gingiva linguae stirpitus erutae.
Praedator hortum vermis edentulum
Vastare repit. Vah palati,
A colubris iugulata radix!
Ergone tanti forma fideliae
Censeris albae, cretaque putrium
Fallax puellarum, et caducis
Allita fraus speciosa malis!
Labore quanto femina comitur,
Solvenda in atras denique viperas?
Licet venustatis canorae
In speculis radietur echo,
Suamque praesens quaerat imaginem
Absentis instar; dumque reflectitur,
Irritet aspectu placentis:
Non potitur tamen ipsa semet.
Adeste; quarum vivere, nil agit
Praeter videri Splenia certius,
Et lac asellarum, pudendae
Functa sua simulacra vita.
Fronti admovebunt: turpe rigentibus
Ventosa rugis Calva medebitur:
Legem capillis Calva ponet.
Musa? ubi me relinquis?
Qui spei nimis obsequentem
Praebet; aut servit miser, aut Iodoce,
Serviet. Malim Mediocritatis
Ferre tenorem.
Prodigus mentis, super omne litus
Fertur, et largis fluit usque votis:
Cautior sistit, sapiensque ripae
Alligat amnem.
Ille vult magnus nimiis haberi
Rebus. Hic, rerum quia plenus usu,
Sobriam mentem modicis coercet,
Maior habetur.
Pectoris fluctus, et utramque liber
Temperat sortem, paribusque miscet.
Quae dari poscit, sibi novit idem
Posse negari.
Mater salutis , tempus in ultimum
Mansura mecum; quo mediam dies
Inclinas in noctem: tepenti
Pelle nocens stomacho venenum,
Aegrique tabem corporis igneam.
Iam flamma mixto contremuit gelu:
Iam frigus alternans calorem,
Excubias vice plus quaterna
Mutavit. O quae diceris omnium
Amara morborum eluere efficax:
Si non mei, laudanda saltem
Virgo tui miserere Vatis.
Quid in propinquo concinit angulo?
An sponte motae sunt Citharae fides?
An febris immigravit illi?
Atque ideo Lyra palpitare!
Audita filis acre trementibus!
Amplector omen: prosilio toro,
Si nec vacillanti labat pes:
Signa patent manifesta rerum.
Hernice, dic per omneis [Reg: omnes]
Te precor stellas: mihi cur Hydrochoum minaris?
Quis Deus alligavit
Liberam mentem rapidi legibus, ede, caeli?
Scilicet alba frontem
Luna pallens, cerebro Terrigenum molesta
Certius imperabit,
Quam sibi praesens animus! Num, quoties replevit
Plenior ora furtim
Igne fraterno, pariter me reparare macros
Coget opaca vultus,
Mollium pulpa leporum; vel Numida volucri,
Vel petasone rapto?
An velut murem catus, et bos vitulum, minaci
Cynthia iactat Orbem
Hinc et hinc cornu? Sed enim cur timidi sub astro
Armipotente Martis
Saepe nascuntur? Stolidi, sub bene litterati
Arcadis et rapaces,
Sub Iovis signo? Neque si quem Venus alma natum
Viderit ex Olympo;
Urget infantem facibus continuo petulcis.
Ius Animo suum stat
Semper immotum, super altam Babaylona vecto.
Displicet ista faecia.
Turba Chaldaeae, rabidi cede senex Anubis
Liniger, et Sacerdos
Isidis. nullum mihi Fatum potes explicare.
Sola fames magistra
Fertur hanc artem malesuadi reperisse [Reg: repperisse] ventris:
Callida deinde Memphis,
Siderum motus, numeris et radio notatos
Disposuisse frustra.
Si meum, Divaeque sibi consona Nazarenae
(Dent superi, quod opto)
Astra conspirant: fatis est, tunc ego, seu Syenen
Carcinus igne torrens;
Seu minax cauda feriat Scorpius expedita:
Seu Capricornus, Horae
Vendicet natalis aquam. Frigore congelatam:
Risero suspicacem
Hernicum tunc nec Lycius, nec Petosiris obsit.
Laxare quisquam froena [Reg: frena] libidini
Vel post Neronem pessimus audeat?
Favore Fortunae secunda
Cui nimium tumere vela
Felicitatem ni timeat, postest
Timere id ipsum. Parce frequentibus,
Regnator, indulgere votis.
Aeolio preme monte ventos;
Et spes, et iras pectoris improbas
Antro coerce. Quam Miser est, sibi!
Nequam Fidelis? Qui negate
Est animo nihil ausus umquam!
Testatur annis peius euntibus
Triforme monstrum: quale nec Arcadum
Stymphalus olim, nec tremendus
Fulmineis Erymanthus apris,
Scatensque Lerne, nec Nemee tulit.
Si summa noxae quaeritur ultimae:
Occidit, inspexitque Matrem:
Si mediae leviora vitae;
Nupsit puello. Diluit hoc probrum,
Duxit Spadones. Nulla cupidinis
Intacta permansit sagitta,
Nulla Venus; satiata numquam.
Quam saevus idem! Ius sceleri datum
Non flexit aetas, non viridis decor.
Lanugo, cani, barba, stricto
Carnificis cecidere ferro.
Quicumque dives, iam fuerat reus.
Decussa luna est patritio pedi.
Repente mutavit colorem
Ausonio stola mixta clavo.
At o tyrannum cernite pauperem!
Noctu lucernis ac facibus caret.
Paratur illi coena, certe
Non alias habitura taedas,
Quam Christiano de grege corpora,
Accensa torti sulphuris in modum
Stant ante mensam. Guttur unco
Frigitur et digiti relucent,
Unctique crines, ac piceum caput.
Vivus flagrando cereus ingemit:
Fumoque pinguis lacrimoso
Stillat adeps statuae rogalis.
Caesar querenti lumine pascitur,
Gavisus, eheu! nubila torridis
Stridere candelabra membris.
Hoc epulum sapit: his Cometis
Monstrat a laetus fercula corripit,
Ac vina libat, non Hyperionis
Praeponat, admotamque Phoebes
Lampada flebilibus pyropis.
Sint haec iocosae plena ferociae:
Magistra quaenam de Furiis tribus
Crudele venantis Neronem
? docuit [(reading uncertain: print blurred)] studium Dianae?
Homo sub ursae pelle Libystidis
Eviscerandas assimilat feras:
Fit cervus Actaeon, fit urus,
Praeda canum, populique risus,
Stat Fossor Isthmi ludicrus, et truces
Efflat cachinnos. Sed miserabilis
Uxor domi Poppaea plorat,
Vulnifici pedis icta calce.
Nam quid vetabit, quo minus offeram
Tibi Puellum? Non adimo suae
Matri: sed insontem foveri
Praesidio melioris opto.
Admitte Pignus, Mater amabilis,
Et prima vitae flecte crepuscula:
Ut flos tenellae lucis halet
In gremio redolentis Horae,
Tuique Nati ludat imagine.
Tum crescat ore et fronte meridies;
Venneque spiranti sereno
Dulce tremant; senisque vesper
Purae quietis provehat otia.
Cor urat aestas: ver animum, genas
Autumnus, albentique pingat
Virgineam nive bruma mentem.
Qualis intranti, Rosa, nudus Orbem.
Talis exibis: propior nocenti
Hoc tamen furi, rapies sub umbras
Lintea tecum.
Et vacuas lucris, et adhuc recentem
Adicis praedam veteri rapinae!
Nec tuum sentis opibus malignis
Crescere damnum?
Quidquid accessit cumulo priori,
Demitur menti. Minuit cupido
Parta, non auget. Petis esse dives?
Abice merces.
Non nocet nullas habuisse gemmas ,
Clamat ad stivam residens Arator;
Consul agrestem subito vocatus
Ante iuvencum.
Cras aviti Stemmatis indices,
Et plena fractis atria vultibus,
Barbamque Maiorum, Feroni.
Parce tuis onerare noxis.
Ne monstra iacentes in clypeo sacri
Caelata Patris: neu grave tinniat
Calcar, peregrinisque late
Icta sonet orichalca stellis.
Quid bellarum nomina fortium
Mentimur Orbi, si lepores sumus!
Frustra feroceis [Reg: feroces] magna pardos
Scuta tenent, galeaque conum
Crispant avitae fulmina gloriae:
Si non Hunnos fulminei ruunt
Pardi nepotes: si columbam
Arguerint aquilae parentes.
Spondes Ulyssen [Reg: Ulixem] : sis Briareus prius.
Repleta verbis Curia quem ferit?
Mucrone linguae nullus hostis
Transfoditur: nec acumen oris,
Sed ensis olim straverit Hectora.
Quos nominamus degeneres, Avi
Venasque fibrasque, unde vitae,
Pura dies animusque manat,
Totumque Eoum pectoris ignei,
Haurire torvis obtulerant Getis:
Et caede facta, non inulti
Barbaricas secuere turmas!
Nos vero fortes strenua dicere,
Patramus usu mollia. Cerei,
De ferreis narramus annis
Praelia, Vandalicasque strages.
Refert, scilicet, Orstena,
Quo manes pretio sub tumulos eant
Defossi: quibus oblinas
Succis, et religes funera linteis;
Non sensura Canopici
Heredis vacuam laude superbiam.
Clementeis [Reg: Clementes] tenebras petit
Mors contenta loco quolibet. angulus
Iam regale Palatium est.
Quae Natura parit, functa recolligit
Communi gremio; neque
Distinguit cineres Terra novissimos.
Trunco sex spatium pedum, et
Cippus cum modico cespite, sit satis.
Luxum caetera barbarum
Spirant, et nimiae frustra ferociae,
Indignantia ferreis
Fatorum tabulis. Quid magis aspides,
Et longam cupidi famem
Invitet colubri; quam capulo tenus
Uncta et lota cadavera
Costumque et casiam, et malobathrum Syrus
Membris imbibat omnibus:
Pollinctumque super funebris India
Plenis sumptibus ardeat:
Si non et pretio fama fragret suo,
Frustra spargit amaracum.
Foetebit [Reg: fetebit] sub humo tetrius infulis
Electantibus ostrea, et
Neptuni vomitum putris ab aequore.
Nasum cinnama non movent
In Sullae cineres iacta, nec efferunt
Crudeleis [Reg: Crudeles] animas rogo.
Pauper Fabricius, quam Populi favor
Alto pectore condidit:
Et Brutus Deciis additus, et Cato,
Gypsatusque Britannicus,
Haud nardum redolent: turicremis tamen
Praestant mille Neronibus.
Virtus et pheretri [Reg: feretri] nobile balsamum.
Fatis aguntur Terrigenae suis,
Formose Bombyx. ortus, ut occidas
Cum sole, cur primis repugnes
Auspiciis, dubiamque reddas
Necessitatem? Quae tamen omnibus
Corona rebus ponitur ultima.
Quod stas, quod is, quod vis? Hinc est:
Quodque itidem morieris; hinc est.
Scazonta servum cornipedum meum,
Amice Casci, quem tibi destino
Mandata laturum iocosa,
Excipies, ut opinor, ore,
Vultuque, qualem rusticus obtulit
Iovi Philemon. ne tamen anxius
Cogas fatigatum sedere:
Mitte supervacuos honores.
Genus Stylitae est. Stat, nec ab hoc situ
Discedit umquam. Sic quoque dormiet.
Sed mirus illi, flante bucca.
Oris inest animique candor.
Cretos eodem sanguine Bilbilis
Habebat olim, cum strueret focum:
Et Martialis fel amarae
Incoqueret piperatus offae.
Quamquam istae Noster simplicis eloqui
Vitaeque purus malit, ut audies,
De gente Gazea videri,
Castalio satus Angelino.
Ut cincta noscas, istud habet viti:
(Immune nam quid sole super viti?)
Ferocit irritatus instar
Tigridis, asperior leone:
Traxitque ab ipsis has furias avis.
Quandoque lato calce suum ferit
Et me Magistrum. Saepe flexi
In melius: rediere mores.
Natura quamvis vapulet, hoc erit
Pulsata furcis, quod fuit antea.
Permitte Scazontem vagari,
Insita quo rapiet cupido.
Tunc obsequentem, Gambara, senties,
Nec non creandis risibus utilem.
A tabe praeservat lienem.
Et nebulis cerebri medetur.
Ut pronioreis [Reg: proniores] claudicet ad iocos:
Porci triennis mane tomaculum
Offer, remissurus Kalendis
Graiugenum, fugiente Bruma.
Ac si hodie videam: post tot mihi sisteris annos
Flende piis, Iacobe, Camoenis.
Non obscura tamen, sed amabilis Umbra recurris,
Ac nulla ferrugine tincta.
Qualis eras olim nostras moderatus habenas,
Sublimi venerabilis ore:
Et liquida Mentis perfusus imagine vultum,
Et senii vivacior usu.
Publica cum regeres privata fronte retenta,
Curarum iucundus in aestu.
Cum te non digitus tantum, sed tota probaret
Saepe manus regnare coactum.
Iudicii matura seges, penetrabile rerum
Ingenium doctique lepores
Miscebant aequale decus, prudentia pondus,
Et virtus afflavit honorem.
Utque acies belli, se protendebat in omneis [Reg: omnes]
Consiliis Mens lucida parteis [Reg: partes] .
Portus eras, Bavaraeque Pharos spectanda Carinis
In pelago luctantibus Aulae,
Utraque diffuso fluxit facundia fonte,
Danubio Tyberique probata.
Qui niveus carnis, ac toto vertice cygnus,
Orantis quoque gutture sedit.
Praesertim nostri prolatus origine caeli,
In nostram proclivior artem,
Verba catenabas regale sonantia gemmis,
Pindarico succinctus amictu.
Tu facileis [Reg: faciles] solitus numeros dictare, meumque
Auspiciis stimulare calorem:
Audebas titulos et plenum laudibus aevum,
Et magnos promittere mensis.
Te duce nequidquam [Reg: nequiquam] dignati repere Montis
Aonii conscendimus arcum,
Non lento passu: (neque enim tardare sinebas)
Sed volucri quasi fulminis ala,
Qualiter aerium Capaneus iter arbore mensus.
Se victam super extulit urbem,
Stabas inferius, donec de rupe redissem,
Concussus praecordia Phoebo,
Ast ego, pendenti capite inter nubila, mersus.
Enavi peregrina viarum.
Mox virgulta iugis, hederamque et laurea serta.
Et pennam de stante Caballo,
Fragminaque ex alto mecum Parnassia ieci;
Ut scires superasse cacumen.
Quo tunc amborum salierunt pectora motu,
Laetitiae spirantia flammas!
Sicut adhuc steteram, rigidumque horrore comatum, et
Aetheria ruligine sparsum,
Protinus in dulci sudorem abstergere Cirrha.
Atque alio sudore iubebas.
Accessere boni vultus super omnia et istis
Dona tuos imitantia moreis [Reg: mores] :
Aut tuba cantatrix Heroum, aut fistula pacis,
Et ruri testudo [(reading uncertain: print faded)] locuta.
Heu mihi! quam longis a re nunc passibus itur.
Euxini prope littora ponti.
Nam postquam undantis cerebri te lubrica moles
(Praesagum tamen ante procellae)
Sustulit, et plenos ducis iam numine somnos;
Lapsa ruit spes maxima tecum.
Ad paucos chorus est Sueco Praetore redactus.
Sub cultro stat gloria vatum
Quamquam Vandalicus tantum non obfuit hostis.
Igne et Aqua , ferroque minisque;
Quantum hirsuta nocet multorum inscitia Musis,
Vastatrix vocalis amoeni.
Nomina Cultorum Thebanis comparo portis;
Plura tepens habet ostia Nilus.
Sunt, qui Pierides malint a stirpe recisas
In Graium migrare sepulcrum.
Eloquio Latii praefertur barbara Memphis.
Coniurant silvescere Fauni:
Quod nequeunt ipsi, reliquos prohibere parati
Ne pulcro certamine possint.
Interea, quidquid sacro de Culmine restat,
Manibus his properare decorum.
Sterne, Poeta, solo vestigia: funde coronas
Irrigua Permesside lotas.
Te virides luci [(reading uncertain: print unclear)] , te Phocidos antra canorae
Fleverunt, o nobilis Umbra.
Te sine Castaliam metus est arescere lympham;
Sicca vado tralucet arena.
Insuper et Daphne bis migratura timetur,
Atque alia mutanda figura.
Ad nomen tamen illa tuum, suspira ducit,
Ac fere demittit amari.
Ipsi etiam subitis vestiti floribus amnes,
Incipiunt ridere per horum.