DAVID Per Saulis persecutionem ad regnum Israelis evectus. Ex Tancredo Cottono Soc. iESU.

INTERLOCUTORES. Pluto. Sulphurinus genius Infer. Saul. Ionathas. David. Eliab. Abner. Ioab. Mosue miles. Capitaneus Moab. Dochim Pastor. Charon cum Cerbero. Nuntii. Chori.

ACTUS I.

SCAENA I.

Malum momordit primus. Hoc morsu mea
Sub sceptra sponte venit omne hominum genus,
At tu regendi cupidus, aut mihi invidus,
Mihi exsecrandam generis humani excitas
Rebellionem. Iuro Diis sacram Stygem,
Vulgusque Averni! Iuro tergemini canis
Iram trifaucem: iura, quae patria mihi
Hereditate competunt, numquam eripi
Patiar inultus. Stirpe non clara puer,
Non luce Avorum nobili, aut factis patrum
Illustris orbi, nostrum in exitium suas
Acerbat iras Stemmate illius (nisi
Auguria fallunt) sanguinem quondam trahet,
Qui nostra regna clade funesta ultimam
Premat in ruinam. Saeva pro regni lues
Probrumque nostri! Sceptra, quae pridem colunt
Uterque mundus poplite lunato, quibus
Cervice flexa regium inclinant iubar
Mundi Monarchae; sceptra, quae tellus pavet,
Avernus horret, Iupiter caelo invidet,
Illa aeviternum perdita subibunt iugum?
Et servitutis arduae infames ferent
Collo catenas? Pluto, si fibris adhuc
Furor ardet aliquis, exsere supremum malo
Oestrum opprimendo. Fide tu semper meis
O Sulphurine fraudibus, doctus ferum
Genus Israelis trahere sub nostrum iugum,
Qualis per artes mille, et ingenii dolos
Tuam probasti rebus in dubiis fidem;

Talis supremas evoca mentis faces,
Manusque robur. Cernis, ut David puer
(Ferale nomen! nomen invisum stygi!)
Iam se per arma iactat, empturus fidem
Plausumque populi? Si quid antiqui calet
In te furoris, vel dolosarum viget
In mente fraudum; pectoris sinum excute,
Invade technis, frange marmoreum gelu
Rigentis animi, et flexilem puerum mea
Trahe sub tributa. Si dolum elidat, vias
Audax per omnes, quaere, quo vitae impiae
Trunces furore stamen; et qui se negat
Mihi in tributum vivus, extinctus cadat
Victima Acheronti debita.
Sulphurinus: Sulph. Hoc curae meae
Permitte Pluto. Luna radiantum prius
Quam ducat agmen siderum, et fratri obvios
Evolvat ignes; aut caput, nulli hactenus
Flexum Deorum, Numini inflectet tuo;
Aut obstinatum spiritum in Averna evomet.
Si res, locusque postulet, formam induam
Vertumnus omnem, belluas rictu horridas,
Ursos, leones nemoris ex antris traham
Puero opprimendo. Si manu audace enecet
Vim belluarum, monstra Cocito eruam,
Ut insolenti spiritum puero extrahant.
Si monstra victor cogat in turpem fugam,
Mostris Averni gravior in puerum ardeat
Saulis ira. Facilis ad scelus hoc via est,
Regnare cupidus aemulum regni timet,

Oditque. Timeat, oderit puerum Saul;
Peracta causa est. Verba quid ventis sero;
Agenda res est. Victimas vel det Stygi,
Vel ipse cruda victima occumbat Stygi.

SCAENA II.

Hic exigatur causa, quae populum trahit
Utrumque in arma. Sed quid ignavo loco
Fugitivum euntis temporis Cursum moror?
Illuc eundum est, sese ubi iactat ferox
Tumor gigantis mole confisus sua.
At sic leonum rictui, ursorum fami
Gregem vorandum deseram, et pinguem lupis
Praedam relinquam? Patiar at fratres meos
Periculosam Martis in campo aleam
Subire, et atrox sanguine illorum sitim
Satiare monstrum, perque cognatum impia
Crudelitate ludere cruorem, et nece
Vivere meorum? Me Philistaeus trahit,
Et experiri carneae turris manum
Roburque cogit. Quid agis, infelix? Pater
Regni in salutem prole vacuavit domum,
Suaeque iussit studia virtutis dare,
Regi tuendo, et Numini: solus senies
David superstes; tu quoque in campum evolas,
Ut una caedes filios omnes patri
Auferat, et omnis damna patiatur gregis.
An esse tantum poteris ingratus patri?
Quid agam? gregemne tuear? an Martem petam?

SCAENA III.

Eliab. David. David: QUis maeror atra nube violatum tegit
Frontis serenum, et corde confuso exprimit
Voces doloris? forte quod fratres tuos
Imperia Regis Martis in campum vocent?
Deterge nubem fronte, maerorem fibris
Absterge frater: longa non nobis mora
Fluet sub aeris pondere, repositos patri
Natos videbis, perque victorum caput
Serpere virentem lauream Phoebus prius
Quam subeat iste fessus Hesperiae sinum
Liquidum Amphitrites, fronde redimiti comam,
Palmaque dextras incliti oppressam metu
Urbem erigemus David. Ergo qui surgit dies
Cursum auspicatus, iste coeuntes globos
Utriusque Martis cernet hic Regem suo
Miscebit hosti, patriae ut excutiat iugum,
Pressosque cives sancti libertas beet?
Eliab: Eliab. Hic ipse nostrae sortis optata sinum
Implebit aura, vana nisi forsan spei
Me ludat umbra: te tamen Martis calor
Non urat ullus. Dubia res belli alea est:
Incerta palma Spes quidem certam facit,
Tamen ipsa pendet. Ergo si eventu cadat
Res in secundo, nosque destituat Deus,
Quam spe voramus, laurea; ac uno cadant
Fratres perempti proelio, afflictus pater
Obitu suorum funus extremum occidet.
At si superstes funeri nostro dies

Frater secundos protrahis, maesti patris
Leviore pectus dente mordebit dolor,
Nam vivet in te grande solamen domus,
Generis paterni sanguis, et stirpis decus,
Pater ipse vivet. Iussa quo Regis vocant,
Ego verto gressum: tu prece secundum vove
Rebus meatum. Saepe quae geminum stetit
Inter Gradivum palma, cui sese daret
Ambigua, tandem partis alterius sinum
Vocata precibus involat. Frater vale.
David: Dav. Gemina sagitta pectus attonitum ferit.
Geminumque vulnus figit. Hinc animum trahit
In bella iustus in Philistaeum furor,
Fataleque odium generis invisi Deo,
Pietasque patriae debita; at retrahit gradum
Pietas parenti debita O Numen, cui
Imi recessus cordis abstrusi patent,
Tu, quae cupido teneat ancipitem animum
Optima sequendi, cernis! O Numen, tuae
Consilia mentis pande, et ambiguum rege,
Miseramque praesens patriam auxilio tege.
Gregem reviso pascuum, an forsan vagus
Et dissipatus erret, an pascat simul,
An turbet ursus, an leo praedas agat.

SCAENA IV.

David: David. Quae te timoris umbra solicitam in fugam
Dochim coegit?
Dochim: Doch. Aspicis coram mei
Causam timoris?
David: Dav. Erige oppressum, Dochim.
Animum pavore. Retro trepidantes move
Post terga gressus hostis hic poscit virum
Vacuum timoris. Aemulum hunc pridem meis
Votis petivi. Dexterae fisus meae
Suo natantem sanguine videbis feram.
En adsum inermis aemulus, solum meo
Armatus animo ac dextera, huc totas age
Lacerat ursum.
Vires, tyranne nemoris. O utinam obvius
Adesset ille generis Isacidum pavor,
Praesumptuosus latro, Philistaeus gigas!
Tali involarem caede, lacerarem manu,
Occiderem, ossa minuerem, eruerem fibras.
Dochim: Doch. Heu! parte ab illa tacitus adrepit leo
Pamente rictu. Cernis, ut praedam igneo
Vestigat oculo?
David: Dav. Praeda iam pascit tuos
Deposita vultus, et metu trepidat adhuc
Imbellis animus? Occupa dextrum mihi
Latus, nec inde cede: quo verto gradum,
Tu verte pariter. Goliath, o monstrum horridum,
Infame monstrum, proditum Acherontis lacu!
Tecum in leone consero, et victor tuae
Lacerat leonem.
Praeludo caeli. Talis afflictum solo
Lacero gigantem.
Dochim: Doch. Iuvenis, heroum genus!

Et patre licet ignobili natus, tuae
Stirpi daturus nomen, aetherea trahis
Virtute robur.
David: Dav. Estne, qui nostros greges
Terrere possit, alius in silvis pavor?
Dochim: Doch. Est victus omnis: hactenus nullus leo,
Aliusque nullus ursus infestus fuit
Nemori, gregique Tertius iam annus polum
Ingreditur, ex quo patris his silvis gregi
Invigilo custos; praeter hunc hostem hactenus
Non visus ullus. Unde securas tenet
Pax alta silvas, grexque non trepidis meat
Et huc, et illuc passibus.
David: Dav. Spes haec meas
Etiam medullas lactat, et certum facit
Animum futuri. Iamque me maior subit
In bella fervor. Ante dubitantem patris
Amor tenebat, caede ne prolis senex
Una peremptae caderet: at certus spei
Nunc stimulat ardor. Perge vicinum gregem
Qua pascit herba; terge trepidanti metum,
Et tuta sponde pascua: ego caelum sequor,
Quo me vocari sentio. Qui intus meum
Inflammat animum genius, hic certam mihi
Hodie salutem spondet, et patriae, et patris,
Et Israelis gloriam. O tanti Deus
Auctor parensque spiritus, facilem rege
Ad arma dextram; quique promittis tuo
Palmam Israeli, studia pugnantis iuva!

SCAENA V.

Opprobria aviti generis, opprobria mea,
Iniuriasque Numinis, quibus tumens
Vilis parentis filius, terra satus
Lacessit astra, militem nostrum, iubar
Regale frontis? Anxia o semper meae
Vertigo sortis! funeri indictus dies
Nostro supremus! Estne vel via, vel modus
Quo tam probrosi iura frangantur mali?
Abner: Abn. Compone fluctum mentis, et pectus suae
Tranquillitati vendica. Nullum probis
Tam pertinace pondere incumbit malum,
Ut non meantis temporis fluxu cadat
Quae longa pressi credimus, brevis mora in
Nihilum resolvit, Quod procul distat malum,
Ingens videtur; cum prope adstiterit, leve est.
Baul. Sed in propinquo, quo premor, gravius malum est.
Instat tyrannus, exprobrat inerti suum
Regi timorem. Ve per hic fluctum ultimum
Capiti minatur, nosque per ferrum et faces
Morti immolandos flebile in funus vocat.
Abner: Abn. Id grande pondus aestimo malorum; cui
Amoliendo nullus est arti modus.
At cui mederi possumus, leve est malum.
Saul: Saul. Quibus remediis? arte qua valeam meos
Metus fugare? quando, qui praestant manus
Animique firmo robore, gelantur metu;
Visuque monstri concidunt in non viros?
Nec ullus audet primus atroci obviis
Occurrere armis?
Abner: Abn. Militi in pugna vigor

Virtusque crescit.
Saul: Saul. Militi in pugna cadit
Virtus vigorque, quando pugnanti comes
Timor it ad arma.
Abner: Abn. Saepe, quod animis negat
Natura, vi necessitas summa exprimit.
Saul: Saul. Pectus animusque prima scintilla est boni,
Si robur absit, prima scintilla occidit.
Abner: Abn. Quoties minore in corpore est maior vigor?
Collecta sortem dexteram virtus facit:
Quae dissipatur, semper est se ipsa minor.
Quod mole grande est, esse quoque timidum solet.
Invicte Princeps, praemia irritant viros
Generosa in ausa. Statue mercedem viro
Te Rege dignam quisquis audacem sibi
Petere gigantem fidat, et arenam obvio
Tentare Marte. Milite ex tanto virum
Extabit aliquis sorte, cui grandis sedet
Sub corde virtus, quique non timidus mori,
Sed vincere avidus, spiritum grandem excitet,
Et in duello carneam molem opprimat,
Et ante Solis funus illustret diem
Victoriosa laurea.
Saul: Saul. Assensum tua
Fides meretur. Quaere, num quisquam gravis
Amore ductus praemii immani audeat
Conserere monstro. Statuo quod suades, feret
Quodcumque statuo, quisquis hoc animo meos
Vultus subibit. Astra consilium regant.

CHORUS.

Regula caeli. Mens ubi iuri
Numinis instat, Themidosque sacrum
Sequitur ductum, digna imperio
Facta sequuntur. Laus ista tibi est
Debita David. Quidquid agendum est,
Ad sancta Dei iura coerces.
Perge, calorem quo tua virtus
Evocat animi. Deus eventu
Felice tuos probat ardores.
Ubi constantis pectoris ignis
Documenta sui dedit ardoris,
Facta heroae grandia mentis
Sperare licet. Semper eodem
Inclita virtus pondere fertur,
Similisque sui fortis in omni
Pugnat arena; crescitque rei
Crescente gradu. Dextra probata
Caede ferarum discit ab uno
Proelio in aliud vertere vires;
Quaeque leones ursosque prius
Victrice manu stravit, in hostes
Pectoris ignem vertere discit.
Haec te David gloria honestat!
Virtute tua leo contritus,
Et laceratus concidit ursus.
Unde giganti, virtute tua,
Vitam adimendam, spes magna subit.
Perge, intrepidum quo tua virtus
Evocat animum. Deus eventu
Felice tuos probat ardores.

ACTUS II.

SCAENA I.

Pectus, humerique ferrei, et cubiti, et manus,
Surae, pedesque ferrei. Frontem occupat
Nubes opaco turbine, et caeca sinum
Gravis procella; fulgura ex oculis micant,
Ex ore fulmen; vocis horrendae sonus
Tonitru aemulatur. Totus est, verbo, stygis
Partus inamoenus, Eumenis, Erynnis, Draco,
Panthera, tigris, ursus, et si quid magis
Crudele, dirum, barbarum, exsecrabile
Vel lustra gignunt Africae, vel alit cavis
Avernus antris.
David: Dav. Iste monstrosi est viri
Totus character? Ista portenti est nota?
Sit tigre saeva saevior, et urso magis
Famente praeceps, sanguinis siti leo,
Furore sit panthera, sit pardus fera
Immanitate, mille monstrorum horridum
Sit unus hic compendium, vili potest
Manu interire. Nemo, cum iuste furit,
Non entheatam dexteram in caedem gerit.
Quid spe lanista inutili applaudit sibi?
Hac ille dextra (vana non tacito mihi
In corde Numen loquitur) hac dextra cadet
Vilis tyrannus, morte testatus sua,
Quid agente caelo possit imbellis manus.
Sed perge: quae Rex dona victori dabit?
Mosue: Mosu. Virtute quisquis mascula excitus, suum
Visceribus atrae belluae immerget scapum,
Aut toxicatum spiritum corde extrahet,
Hunc Rex tributis eximet, et omnem retro
Seriem nepotum liberae stirpis dabit

Gaudere donis: addet ingentes opes
Argenti et auri, spatia terrarum, domos
Tectis minantes aetheri, saxo inclitas,
Gemmisque cultas, quoque non maius queat,
Ad regna socium assumet, et partem imperi
Dabit regendam, et sorte felicem nova
Generum iubebit esse regalis domus.
Quid poscere ultra possis, aut votis tuis
Optare David? Nemo fortunam in sinum
Sponte influentem respuit. Quodsi tibi
Mens est duello congredi, id libeat quoque
Oculis videre propriis monstrum prius,
Quam tela stringas. Astra si faveant tuae
Benigna dextrae, carneam ut molem pede
Victore calces; pulchra libertas redit,
Et servitutis solvitur collum iugo:
Securitate patriam, optata beas
Regem salute; nominis famam tui
Per posterorum saecula extendis; seni
Vitam parenti prorogas. At si (Deus
Id vertat omen) sorte non fausta occidas,
Victorque teneat insolens campum gigas,
Succumbit una patria libertas, patrum
Fuadata factis gloria, antiquum decus
Generis Abrami, coniugum et prolis salus,
Et servitutis subdimur turpi iugo.
Hoc ille per ludibrium et fastum gigas
Ingeminat audax: Si quis in vobis virum est,
Prodite Martes Israel: si unus cado,
Omnis Philisthim populus in me uno cadit:

At si interemptus Apella sub calcem ruit,
Hebraeus omnis induet collo iugum.
David: Dav. Iactare multa pectus ignavum solet:
Generosa virtus loquitur et facto, et manu.
Sic multa latrat catulus, at digiti levem
Motum expavescit: grandior presso silet
Molossus ore, at vulneri dentem imprimit,
Libet ire contra at corporis vasti prius
Cernere gigantem, et fulmini torto parem
Audire vocem, et vulneris fausti locum
Signare. Perge, iam mora est omnis gravis.

SCAENA II.

Unam evocabo belluam: O quantum gelu
Per ossa curret! quantus in membris rigor,
In fronte sudor, pallor in vultu, tremor
Fluet per artus! Frondium qualis viror
Humore noctis roridus, si fors gravis
Incumbat Aquilo mane, vel rigidus furat
Boreas nivali ab axe; momento gelu
Concrescit omnis; quaeque vernabat novo
Honore Silva, frondium amittit decus:
Talis, gigantis mole conspecta, metu
Stringeris ossa, et mente cum pavida color
Decedet ore, Mitius mentem malum
Absens flagellat, saevius praesens gravat.

SCAENA III.

Nos usque tutos. Militem in totum fluit
Communis horror, publica animorum lues
Terror, pavorque castra conturbat. Malum
Minus esset istud, sola tironum metus
Si corda quateret; sed, quod indignum est viro,
Duces in ipsos, inque veteranos, nece
Et caede multa nobiles, multa inclitos
Ex hoste parta laurea, hic migrat timor.
At, quod medullas viscerum torquet magis,
Si cum gigante nullus in aperto manus
Conserere fidat, nullus in arenam pede
Succedere ausit; quantae nos manent probra!
Quae macula tanti nominis, nulla die
Delenda quondam? mille quam seris adhuc
Canant nepotes saeculis. Melius foret,
Ah melius, inter arma venalem dare
Letho cruorem, subque ferientis manu
Cadere, et supremum gloriae extremae decus
Sanguine notare, quam superfuso probro
Sine honore spretos vivere, infamem iocum
Vilemque ludum gentium, et nostrae domus
Olim pudendum dedecus. Fixum mihi est,
Dum quisque metuit alius, exemplum grave
Dare Israeli, quamlibet pares neget
Natura vires, ire in occursum ferae,
Tentare sortem cominus ferro et manu,
Utraque palma stringere, nec ante impium
Mittere colossum liberum, quam una cadat.
Si vincat ille, perque devicti fibras
Scrutetur animam, sanguine effuso notam

Oblitterabo ignaviae, et turpem omnium
Maculam lavabo. Solus in campum ruam,
Pugnabo solus.
Abner: Abn. Rebus in magnis prius
Libranda sunt consilia, quam facto impotens
Manus applicetur.
Ionathas: Ion. Qui diu librat, diu
Non vult.
Abner: Abn. Diu non velle prudentem decet.
Ionathas: Ion. Sed non amantem gloriae, aut timidum probri.
Abner: Abn. A gressu in ipso praevide egressum rei.
Ionathas: Ion. Quisquis sequatur exitus factum hoc, nequit
Esse insecundus. Namque vel victor ferum
Caedam gigantem, vel cadam victus: cadens
Delebo probrum, gloriam victor feram.
Sine experiri dexteram: aut caedam, aut cadam.
Abner: Abn. Invicte Princeps, maior est animo calor,
Quam vis lacertis.
Ionathas: Ion. Mitte.
Abner: Abn. Sed prohibet fides.
Ionathas: Ion. Auctoritate iubeo.
Abner: Abn. Quod possim, iube.
Ionathas: Ion. Non invidere gloriam Domino potes.
Abner: Abn. Sed praecavere debeo impendens probrum.
Ionathas: Ion. Quodcumque probrum est, gloria est parta minus.
Abner: Abn. Quodcumque probrum est, gloriam partam opprimit.
Ionathas: Ion. Patrem elevabo.
Abner: Abn. Deprimes.
Ionathas: Ion. Caedam.
Abner: Abn. Cades.
Ionathas: Ion. Tegam cadendo ignaviam.
Abner: Abn. At cunctos dabis
In servitutem.
Ionathas: Ion. Nimius incumbis.
Abner: Abn. Fides
Obstricta cogit.
Ionathas: Ion. Solvo, quam debes, fide.
Abner: Abn. Sed, quam parenti debeo, solvi nequit.
Ionathas: Ion. Nec, quam parenti debeo, arceri decet.

Abner: Abn. Necessitatis tempore haec solum ligat.
Ionathas: Ion. Hoc tempus illud.
Abner: Abn. Alia consilia rei
Periculosae suppetent.
Ionathas: Ion. Istud malum
Praesens deposcit. Tu quoque ignavus times,
Dimitte: solus hostium in ferrum ruam.
Abner: Abn. Non solus ibis. Latere me nullus tuo
Furor evellet ibo, quaqua ibis, comes,
Neque primus ictum dexterae hostilis feres.
Quodcumque relum vertici incumbet tuo,
Prius per istud pectus illapsum suas
Infringet iras, seque lassatum atteret,
Quam tua per ossa sanguinis sedet sitim.
At res minora postulat. Vivit super,
Qui bellicosum pectus et queat, et velit
Opponere hosti, iuvenis infractus manu
Fortis lacertis, corde non pavidus; patris
Qui frenat iras cithara, et insanos modis
Reprimit furores. Ille (sic fama est) nihil
Pavet ad gigantis carneam turrim; nihil
Grave impotentis pectoris fulmen timet.
Quin provocare, congredi, pedem pedi.
Manumque manui opponere, et tantae rei
Per singulare proelium finem dare
Certus salutis spondet. Hunc aiunt feras
Stravisse saepe, saepe congressum lupis,
Ursisque saepe, belluas timido gregi
Ludum dedisse. quin leoninum impetum
Fregisse dextra, vique generosae manus
Lacerasse rictus.
Ionathas: Ion. Vera narrasti. Mihi
Iuvenilis ille semper arrisit calor,

Tenorque prudens mentis, ac hominem supra
Generosus ardor. Ergo quaeratur puer:
Edicat ipse, quid suae vires sibi,
Quid flamma cordis spondeat. Quivis suos
Novit lacertos: quisque, quid possit manu,
Tentando didicit: experimentum optimus
Rerum est magister, Inde num velit quoque,
Scire est necesse. Posse nil prodest, nisi
Adsit voluntas! velle nil prodest, nisi
Adsit facultas, Brachia haec gemina bene
Gravem salutis publicae molem ferunt:
Et multa posse, et velle, quae possis, simul.
O David! o spes Regis! o regni salus!

SCAENA IV.

Increpuit animum. Quale nam monstrum impium,
Atrox, superbum, Numini invisum, solo
Abominandum, sceleris ac omnis putri
Lue inquinatum, ut audeat caelo palam
Teste, et vidente Sole, viventis Dei
Populo exprobrare, vile ludibrium et iocum
Facere profanis gentibus, et uni sibi
Omnem arrogare gloriam, ac nostros Patres
Trahere in tributum? iuro spectantem omnia
Tonantem olympo, vita si faveat, manum
Hanc vindicantem senties. Sceleris tui
Haec fuerit hora, sed sequens poenas feret.
Tunc in tumores arrige superbum caput,
Cum bilioso dente mordebis solum
Humi profusus, et tuo iugulo chalybs
Incumbet ultor, deque truncati impio
Colli canali sanguis impurus fluet.
Tunc me vorandam belluis escam paret,
Ferisque vile pabulum alitibus coquat.
Quando ipse pingue prandium corvis dabit,
Et putre corpus pascet agrestes canes.
Mosue: Mos. Quae monstra diro Avernus effundit sinu?
David: Dav. Quis ora pallor? quis timor mentem occupat?
Mosue: Mos. Heu! monstra ab Orco! Cernis, ut trifaux
Designat escam pendulae e labris fami?
O nauta Averni! o cymba sulphurei lacus!
David: Dav. Comprime tremorem cordis, et vultu suum
Retine colorem: haec monstra non ferrum domat,

Non vis lacerti, aut brachii infracti vigor;
Sed vis canora barbiti; et cithare volans
Per sila digitus.
Charon: Char. Flammea tandem e styge
Mundi sepulti venimus purum in diem,
Diem malignum Tartaro, nostro diem
Oculo exsecrandum. Cerbere trifaucem erige
In praedam hiatum: digna se denti tuo
Propinat esca, digna quae triplicis famem
Irritet oris Surge, quid stertis reses?
Exsurge, Charon imperat, Pluto iubet.
Accurre, dente aggredere, comprende, opprime,
Artusque scissos dente rabioso vora.
Ego solutas vinculis animas, rate
Per maesta flammis stagna, et ardentis pice
Acherontis undas, perque Lethaeos lacus
Barathrum sub imum proveham infernae Stygis.
David: Dav. Orbis sepulti civis, antrorum incola,
Quae sulphuratus igne perpetuo Acheron
Circuit, et atra nube Cocytus tegit,
Quis te Deorum sede ab infausta evocat
Vivas sub auras, Solis exosum in diem?
Quid sede in ista semper invisa stygi,
Nobis amica? Verte, quam frustra ratim
Trahis has in auras; verte ad obscuras domos
Ditis latentis, ubi superfusa dies
Tumulatur umbra, noxque perpetuis pavet
Horrida tenebris. Si trahis longas moras,
Fatalis isthaec aura te, simul et canem
Perimet trifaucem, quique Sol medio diem

Dispensat axe, luminum extinguet facem.
I, perge caeca ad antra, et horrentes nigri
Acherontis umbras, Patrium hic regnum tibi est,
Hic eiulatus Manium, et crebris sonans
Verberibus antrum, querula lamentis vada,
Flammae crepantes, et catenarum sonus,
Et murmur aurae, et dentium stridor dabunt
Amoeniores auribus vestris modos.
Charon: Char. Quae lenis aurae suavitas sese meo
Insinuat animo, cuius afflatu furor
Mitescit omnis? Cerbere, antiquum stygis
Ponis venenum corde? latratus silent?
Et mitigata dentium rabies cadit?
Cerbere, retrorsum, Cerbere ad navim redi:
Mora brevis omnem pectoris flammam opprimet,
Et nos pudendam victimam puero dabit.
Mosue: Mos. Cessere monstra, cecidit absorptus solo
Hiante fluvius. O potens cytharae sonus!
Ad quem pavendae Tartari larvae stupent,
Et mitioris indolem mentis trahunt.
David: Dav. Hinc de futuris coniice. Favebit Deus
caelo secundus: ut Philistaeus gigas
Spumans hiante mordeat rictu solum.
Haec ipsa forsan hora speratam dabit
Nobis salutem. Perge, quo caelum vocat.
Mosue: Mos. Sed inde victor gloriam et laurum refer.

CHORUS.

chorus: AStra caeli, quae benigno
Lucis aureae tributo
Fluctuantium timorem
Martiales in furores
Excitatis, et valentis
Ausa dexterae ad secundos
Exitus deducitis:
Astra caeli, vos Hebraeo
Praebuistis ignem Ephoebo,
Saevientes ut leones
Involaret, et famentes
Dextera ursos enecaret,
Monstra Ditis indecoram
In fugam converteret.
Astra caeli, vos amico
Rursus igne nunc eunti
Horridi sub ora monstri
David orbitam notate;
Praeviaque luce callem
Destinate, quo gigantis
Ante vultus mente sistat
Expedita et integra.
Astra caeli, quae notatis
Temporum vices fluentum,
Et secunda et insecunda
Fata mundi lineatis;
Et faventis, et labantis
Fila vitae, vel trahenda,
Vel secanda proditis:
Vel rotatis fata David,

Et trucis dies gigantis:
Ille fortis, et pavendus;
Imbecillus hic pavensque
Martis occupent arenam:
Ille victor, iste victus
Arma Martis exserant.
Ille victor calcet hostem,
Iste victus conteratur;
Ille lauream reportet,
Iste sanguinem profundat,
Astra caeli sic iubete:
David armis proeliatus
Pace regnum fulciat.

ACTUS III.

SCAENA I.

Aut rabidus ursus, dente vel rigido lupus
In ovile nostrum vertere cruoris sitim.
Forte hic rapaces esse rebaris lupos,
Quos in duellum quaeris, aut fulva horridos
Iuba leones? Nempe ubi populi graves
Undant procellae, et martiae clangunt tubae,
Fremitusque gentis perstrepit, degunt lupi,
Ursi, et leones: at sub umbroso lare
Nemoris opaci ubi inhospito tellus riget
Deserta saxo, et antra nativos feris
Pandunt recessus, nullus hic ursus rapax,
Leoque nullus ponit insidias gregi.
Secura sic sunt omnia, Hinc possunt oves
Tutae vagari, tuque tantisper gregis
Vacuare cura pectus, et spectaculis
Animum explicare. Cura quae porro patris
Fessi senisque; laetus, an maestus sine
Ope filiorum vivat; an aliquod suo
Lenimen habeat vulneri; hoc nati nihil
Tangit medullas? O patri ingratum caput!
Novi ego superbae mentis insanum ambitum,
Avidumque pectus gloriae, et famae sitim,
Quid te parentis taedia, et maesti dies
Noctesque ductae lacrimis, quid te movent
Fratrum pericla, et prole viduati lares?
Pereat avitus sanguis, et nomen patrum
Oblivionis tumulet iniectus cinis:
Pereat supremum germen, ut nemo amplius,
Qui vendicare stemma ab interitu queat,
Vivat superstes: ista Davidis nihil

Sunt digna curis, dummodo laudem sibi
Vanaeque fumum gloriae ambitio paret.
Nempe insolentis arrogans cordis tumor
Huc me coegit. Astra sed iuro poli,
Et qui vagantum regimen astrorum tenet!
Quid ago? quid egi? plura prohibemur loqui.
Sed non inultus iste morietur dies.
David: Dav. I, quo furentis impetus mentis rapit.
Insanus aestus verba non sana exprimit.
Sed non movebor. Ibo, quo Numen vocat.

SCAENA II.

Suspensa collo barbitus scutum dabit.
Distende modici corporis molem culex,
Montesque spira, proiice ingentes polo
Minas cicada: at perge, quo tumidi calor
Te pellit animi; solo ab aspectu feri
Gigantis, omnis concidet mentis tumor,
Leporemque prodet, ore ventoso cui
Mars spirat arma. Si tamen contra, probro
Cogente steterit, qualis immanem hauriet
Hastam medullis? qualis impressum fibris
Excipiet ensem? Perge servilis puer,
Quo maior animi flamma, quam virtus vocat,
Adero sub ipsum proelium, et plausum dabo,
Et cum patente vulnere emissus fluet
Cum sanguine animus, primus excipiam manu,
Et per tenebris obsitas ductum vias,
Stygis aeviternis ignibus praedam dabo.

SCAENA III.

Sed pavor in omnes transmeat, nec qui audeat
Illi duello congredi, est ullus super.
David: Dav. Probrum Israelis! corde si cunctis vigor
Trepidante cecidit, unus ad monstri manum
Nil David horret. Magne Rex, mandas? ego
Ego lacessam belluam; in arenam necis
Ego provocabo. Dexterae par est mihi
Mentisque robur.
Saul: Saul. Tu gigantaeo arduam
Tumore turrim? cuius in chalybe furor,
In ore fulmen, robur in dextra sedet,
Et par leoni pectus insumit calor?
Tu triste monstrum, immane, terrificum horridum!
Tibi David aetas flore primaevo nitet,
Vernantque vires; ille robusto sedet
Aetatis apice: mole tu parva erigis
Exile corpus; ille procera altior
Quercu intumescit: saevi inexperta hactenus
Tibi dextra Martis, ille iam multam tulit
Hiemem sub armis, cassidem multa face
Aestatis ussit, deque superato inclitas
Portavit hoste laureas; at tu agmina
Parata in arma quando vidisti? Gravis
Virtutis aemulus aemulum poscit parem.
David: Dav. Sua licet acta promere, superbi queat
Animi videri; de mea quando tamen
Virtute dubitas, cogis istius manus
Narrare facta, brachio ut parvo scias
Grandia patrari posse, cum Numen favet.
Praedator alti nemoris ardentem leo,
Vel ursus antris extulit opacis famem,

Pinguemque rapuit arietem e medio grege
Siti daturus sanguinem, carnes fami:
Et iam sub alta pondus abreptum iuga
Tardus ferebat; specto, quam carpit viam,
Sequor famentem, dentibus praedam eruo;
Clava obstinatum verbero; audentem suos
In me fuorores vertere invado feram,
Rictusque hiantes involo, in partes traho.
Lacerumque monstrum pabulum corvis sacro.
Ego, Rex timende Regibus, servus tuus,
Ausus leoni congredi, atque ausus trucem
Ursum involare, dextera hac letho dedi.
Et hic pudendus gentis Hebraeae metus,
Caelo exsecrandus, Numini invisus tumor,
Quantus vel ursus ungue, vel rictu est leo?
Quam torvus, asper, rabidus, indomitus, ferox?
Ut unus omne stirpis Isacidum genus
Aut dissipare speret afflatu; Notus
Qualis Novembres arborum spargit comas:
Aut interemptum excindere, et turpi decus
Oblivione tegere? Monstrorum omnium
Monstrum! quid ista funda, quid possit manus,
Docebo, si Rex magne concedis. Pedem
In castra ducam, stabo, quo steterit loco,
Frontem irretortam porrigam, scutum exprimam
Sinistra, et hastam dextera, et capite graves
Truncabo cristas, latere mucronem auferam,
Et impiato demetam collo caput.
Saul: Saul. Iuvenilis iste mentis animosae calor
Non hoc meretur praemium, ut praesens sui

Capitis periclum subeat.
David: Dav. Opprobrium tamen
Quod in Israelis manat antiquum genus,
Meretur, ut sit ultor.
Saul: Saul. Opprobrium minus
Maiore tolles.
David: Dav. Omne cum tollam, minus
Maiusque reprimam.
Saul: Saul. At omne non tolles, nisi
Monstrum trucides, sed neque hoc aetas tua,
Neque pollicetur corporis moles.
David: Dav. Male,
Rex magne, mole corporis, et annis, vigor
Exigitur animi. Corpore in parvo latet
Quandoque virtus maior. Ursorum unguibus
Avido leonis ore, qui illaesum Deus
Servavit, ille manibus ereptum impii
Victrice ferte lauream dextra dabit.
Saul: Saul. Periclitantem publicae statum rei
Fundare in uno iuvene, qui sapit, nequit.
David: Dav. Sed est necesse, quando maturus deest.
Saul: Saul. Maturitatem firma si penset manus.
David: Dav. Pensat, favilla quando caelesti calet
Pugnantis animus.
Saul: Saul. Unde de caelo haec probas
Ardentis irae semina?
David: Dav. Hoc stratus leo,
Ursusque fusus, genius internus probat,
Qui me relictis gregibus in campum tulit.
Saul: Saul. Quid ais ad ista Ionatha?
Ionathas: Io. Virilem probo
Mentis favillam, quae mihi certam facit
Spem comparandae gloriae.
Saul: Saul. Imprudens ferat,
Abner, quid arbitraris?
Abner: Abn. Ubi factis prius

Documenta robur mentis excelsae dedit,
Sapientis esse credo, non dubium exitum
Sperare rebus.
Saul: Saul. Regium armorum date
Huc apparatum. Clipeus in laevam trilix,
In pectus umbo, in dexteram aptetur chalybs,
Frontemque cassis.
Abner: Abn. Pectus aerato indus
Umbone, galea verticem, ferro latus,
Laevamque scuto.
Ionathas: Ion. Talis in bellum move,
Talis peracto victor ex bello redi.
David: Dav. Quid me catenis stringitis? pectus gravor
Caputque ferri pondere, et prestum riget
Ab aere corpus. Tollite has ferri moras:
Pugnare qui vult, liberos nervos amat.
Nudus ferarum rictui occurri, et sine
Ferro leonis ora laceravi manu;
Nudus gigantis vile truncabo caput.
Saul: Saul. Talis in arenam David, et Martis ferum
Procede campum, qualis ex campo redux
Referre speras lauream. At magna hic opus
Prudentia et vigore: sed utroque inclitum est
Tibi pectus Abner: sequere, quo iuvenem tahit
Honesta flamma; sique (quod Superi vetent!)
Casu sinistrae sortis occumbat prior
Iuvenis sub ictu, fronte non timida iniice
Novos calores militi: optatam suis
Sedere in armis lauream, et totam sacrae
Patriae salutem ostende: virtuti suum
Promitte pretium; Regis e census fluet
Duplicata merces, Efferat mentes nitor

Speratus auri; quaeque prostratae iacent
Vires ad arma, tinnulo argenti sono
Animos resumunt. Adde, succursum novum
Novi parari militis; Regem quoque
Assumere arma, ut aleam sortis parem,
Discrimen aequum subeat. Ut verbo omnis
Complectar, Abner militem intrepidum sua
Statione retine. Victor at David pede
Si calcet hydram sanguinis, nulla mora
Principia adurge laeta, et attonitos suae
Stupore cladis otior vento obrue.
Cum prima sors aspirat, utendum impigre
Favore primo est Dubia cum nutat semel
Fortuna, facili tota conatu ruit.
Velocitati iunge cautelam. Duo
Sunt ista Martis brachia, virentem quibus
Praecerpit hosti lauream, et victum opprimit.
Abner: Abn. Accipio iusta Regis, et factum paro,
In nostra pronus vota conspiret polus.

SCAENA IV.

Sepelire iuvenem pondere: at contra erigit
Animum cadentem iuvenis infracti vigor,
Et apta bellis indoles. Qui ursos manu
Exungulare potuit, et stare obvius
Leonis irae, perque laceratum ferae
Rictum innocente ludere triumphans ioco,
Virtute qua sit, experimenti satis
Dedit ambigenti, quo sit in tantis malis
Pede constitutus, quantus adversa impium
Arte ruiturus aemulum, ut rerum statu
Periclitante plurimum adnictet spei.
Ionathas: Ionat. Verum est, amate genitor; incertis volat
Fortuna pennis. Saepe, quem lactat diu
Spe comparandae laureae, mortis rea
Taxo coronat: saepe cui palmam abstulit,
Iterum redonat. Plurima ad laurum est via;
Sed quae sub ipsum proelii ingressum latet,
Campoque in ipso nascitur: binis tamen
Spes tota belli basibus inniti solet,
Viribus, et arti: viribus potior tamen
Esse ars videtur. Grande documentum exhibent
Bella ante acta. Vidimus turmis gravem,
Numero potentem exercitum, palma inclitum
Saepius ab hostis manibus extorta, aemuli
Clarum trophaeis, cuius in ferro salus
Sedere visa patriae, et lauri integram
Spem polliceri: vidimus contra manum
Exiliorem viribus facto impetu
Pugnare, ruere, frangere, fugare, insequi,
Instare tergo, caedere, et strage ultima

Signare campum. Nempe consilium sagax
Natum ex arena viribus praestat. Sua
Succumbit ipsa mole rationis face
Vis destituta. Corporum vires probo,
Si temperentur mentis auxilio, nisi
Consilia fortem viribus mentis iuvent,
Segne in cadaver corporis moles cadit,
Quod si duelli proprium expendas modum,
Perpauca robur, plura dexteritas potest.
Saul: Saul. Sic est: sed armis quando non paribus calor
Par proeliatur, remque in angustos fremens
Fortuna cogit limites; qui plus potest
Viribus et armis, nec tamen scitis caret
Doli, vel artis; ille victricem feret
Ex hoste palmam.
Ionathas: Ion. Reliqua si steterint pari
Suspensa libra, nec bonum forti neget
Fortuna vultum; viribus qui plus potest,
In martiali pulvere peremptum pede
Calcabit hostem. Casus at praesens pari
Non cuncta lance ponderat. Non par vigor
Est brachiorum, aut aequa dexteritas manus,
Aut providentis cordis ingenium est idem;
Sed ampliora fulcra sunt nostrae spei.
Saul: Saul. At unde? fare.
Ionathas: Ion. Virium in iuvene est vigor,
Prudensque mentis sensus in arena capax
Excogitandi consili, et dexter modus,
Celerque flexus corporis, iacta ut sciat
Vitare tela, dumque librandum gigas
Metitur ictum, levior illapsu irruat
Ipsum sub ictum, et carneam molem solo

Affligat, hebetet, calcet, enervet, necet.
Specimina confer edita. Hic numquam gigas
Quid arte possit, docuit. Ostendit gravem
Molem staturae, nulla generosae dedit
Documenta dextrae: fastus in verbis, iners
Pectus revelat: pondus armorum impedit
Deproeliantis dexteram: vastus tenor
Tractusque molis arduae certum facit
Ictum minantis aemuli. At David suae
Saepe in leonem robur expertus manus,
Saepius in ursos vicit, oppressit, tulit
Praedas ademptas.
Saul: Saul. Grande momentum spei
Minate dictas: quando sed laevum ferunt
Sinistra casum fata, nil robur valet,
Nil mentis altae flamma, nil flexus levis,
Facilisque motus corporis.
Ionathas: Ion. Fateor quidem,
Eventa belli nocte tenebrosa tegi;
Victoriamque pendulam ancipite loco
Volvi, et revolvi: temporis lapsi tamen
Si facta repetas, saepe qui victus prius
Succubuit hosti, iamque labentem in caput
Vidit securim; mentis auxilio, et manus
Vi provocata, victor evasit sui
Victoris, et quem sensit immiti pede
Sua iam iacentis membra calcantem, et sinus,
Mox ipse stravit, perque calcatum caput
Adegit ensem. Dexterae tantum potest
Vis, mensque celeris consili, in arena ferax.
Utroque pugnat David, et mente, et manu.
Utroque firmat, quod deest nostrae spei,

Sed quod labantes erigit mentes magis,
Est iusta belli causa. Quod animum efferat,
Viresque praestat militi, est causae aequitas.
Quod in hoste vires adimit, est causa impia
Belli incohati.
Saul: Saul. Mentis hoc recreat sinum:
Si reliqua desint, aequitas causae favet.
Causae aequitatem faustus eventus beat.

SCAENA V.

Gemmam parentis, nobile augendae domus
Stirpisque columen, triste properata nece
Iacere funus? lene quis acerbae dabit
Plagae levamen? David o patris dolor!
Vulnusque fratris! Si tamen frater tuus
Mereor vocari, quando Nestoreos dies
Vivere merentem mortis in vulnus dedi.
Ego te peremi frater: ego ferro tuum
Hausi cruorem, quando inexpertum feri
Mavortis, ire sustuli in crudi manus
Vulnusque monstri. Nullus excusat color;
Me nulla causa sceleris absolvit. Reum
Me sponte fateor. Debui aut mentis tuae
Aestum reprimere, latere nec fratris latus
umquam avocare; aut debui tecum parem
Subire sortem, teque si caderes, mea
Morte comitari: debui ardorem tuum
Arcere campo, et aream belli prior
Metu represso adire, qui vixi prior,
Aetate qui te vinco, qui Martem diu
Secutus ante, chalybis exserti minas
Tractare didici; saepe qui in pugna steti,
Et Marte et arte doctus hostiles retro
Agere phalanges. Sero sed nimium meum
Deploro crimen, corrigi praestat scelus
Nondum expiatum. O Eliab, o fratris ferox
Frater tyranne! Flebili quid me iuvat
Lacessere auras voce? supplicium scelus
Suum meretur. Perge, qua campus patet,
Qua se duelli fervidus iactat calor:

Cum fratre vince frater, aut victus cade,
Imo ut superstes vivat, in arena prior
Pro fratre morere. Meruit hanc poenam scelus.

SCAENA VI.

Agmen habet; equites rursus extremum tenent
Clauduntque campum, Media, quae utrasque interest
Inter cohortes, area, duello pater.
Et iam coibant propius, hinc Goliath truci
Metuendus hasta, et aere Mavortis gravis;
At inde fuste David et clava manum
Armatus. Altum miles utrinque adstupet,
Siletque pugnae cupidus. Ubi iuvenem Gigas
Spectavit oculis, voce ferali intonat:
Quae musca Goliath aemula in pugnam venit?
O rusticelle miles! o Martis probrum!
An me canino genere prognatum putas,
Ut fuste solo dexteram armatus meum
In arma robur provoces? Goliae pudor
Pugnare puero! At perge in occursum puer,
Accede propior, ossa comminuam, feris
Carnes vorandas avibus, ac ursis dabis
Exhauriendum sanguinem. Risit gravem
Vocis tumorem iuvenis: et contra, impie,
Crudelis, inquit, barbare, et ferro magis
Quam mente fortis! fide loricae tuae,
Galeaeque et hastae. Nempe, qui metuit, suum
Umbone pectus armat, et ferromanum
Caputque galea: primus invenit timor
Ferrumque et arma. Vera quem virtus tegit,
Solidumque robur, non eget ferri mora
Prohibere vulnus. Sed veni, qualis riges
Metuendus, an ridendus? ego inermem tuo
Manum tumori conseram, at certa Dei
Ope clipeatam, Senties, quid sit polo

Pugnare laeso; quando qui rides Deum,
Vindex per omnes retro ridendum dabit
Deus nepotes, teque iuvenili iocum
Ludumque faciet dexterae. Lassabo te,
Girabo te, luxabo te, mactabo te,
Truncabo te, te belluis escam dabo,
Et insepultum corpus aerei greges
Laute vorabunt. Hinc Philistaeus tumor
Deum Israelis discet; et sero sciet
Non insidere laureas ferri minis,
Clipeis, vel hastis, vel lacertosis virum
Equitumque turmis. Dixit: ego propero gradu
Excedo castris, nuntium Regi bonae
Spei daturus: alter a tergo premit
Nuntius euntem; iamque (non vane auguror)
Adfert gigantem mole collapsum sua
Scelerasse terram sanguine, et putri solum
Natare tabo.

SCAENA VII.

Vulnusque Averni!) cecidit, et rabido solum
Momordit ore. Ridet Hebraeus puer,
Festoque turri carneae insultat ioco.
At sulphurata iuro Cocyti vada,
Et amne Ditem flammeo innantem stygis!
Tibi hic dolorem pectoris pariet iocus,
Risusque lacrimas. Aemulum nemo imperi
Sceptrique patitur. Haec via ad fraudem patet,
Ardere regni amore Davidem Saul
Concipiat animo, parta iam sceleri ultio est.
iam per medullas aestus ardentes aget
Odii favillas: nullus innocuum teget
Locus tenebris, nulla Davidem satis
Defendet umbra: quo gradum vertet fuga,
Sequetur ultor; sede, qua tutum suae
Saluti asylum quaeret, insidias strui
Vitae reperiet: omnis in damnum tuum
Mens occupata machinas, fraudes, dolos,
Decreta mortis, funera, et caedes coquet,
Nil tunc iuvabit funda, vel tortus lapis.

CHORUS.

Nihil infirmum crede, nocere
Quodcumque potest. Nil tam firmum
Crede, cui manus nequeat grandi
Vulnere vastum frangere pectus.
Tuus insanus tumor est, Goliath,
Furor est Goliath tuus amentis
Animi partus; qui virtutem
Roburque manus male metiris
Vasto tractu corporis alti.
Non hoc fortem est esse, immane
Efferre caput, tendere vastos
Corporis artus, nubibus alta
Mole minari. Saepe in parvo
Corpore maior spiritus ardet.
Saepe in magno corpore minus est
Animi robur. Quae magna, tument;
Collecta, vigent. Sed neque Medi
Robore ferri, neque lorica,
Casside, et hasta, clipeoque gravi
Fortis virtus pendenda viri est.
Arma ignavus timor invenit.
Timidus lepus est, quamvis galeae
Caput immergat, rigeatque aereis
Undique squamis corpora clausus;
Insita vis est, quae magnanimum,
Fortemque facit. Quae circumstant
Arma, ignavi nota sunt animi.
Vis generosi mascula cordis
Non eget armis; nec peregrino
Nobile robur sumit ab aere,

Quem sua mentis pulchra favilla
Urit, quamvis modicos corpus
Tendat in artus, quamvis nulla
Casside frontem, clipeo pectus,
Ense armatam rigeat dextram;
Audet inermis ferro armato,
Aere rigenti, ac ense minaci
Ferre Giganti bella, potestque
Sternere molem, pede calcare,
Enseque proprio resecare caput.
Docet id David, docet id Goliath:
Ille triumphans, iste peremptus.
Dicite: fortem non facit ensis,
Duroque rigens dextera ferro;
Non umbo nitens, non hasta minax,
Non caput horrens cassidis igne:
Non excelsi capitis moles,
Quaeque propinquis nubibus altam
Frontem abscondit, vel in affinis
Sese immergit sidera caeli.
Insita vis est, hospita cordis,
Quae magnanimum, fortemque facit.

ACTUS IV.

SCAENA I.

Ionathas. Nuntius. Ionathas: Ion. COepti duelli nuntius primus spei
Alimenta magna praebuit, dubio tamen
Mentem reliquit pendulam, in cuius caput
Se palma flectet. Exitu optato quidem
Rem constitisse credo: sed nondum patet.
Uter in arena victor, aut victus fuit.
Avidus peractae nuntium exspecto rei.
Sed ecce! paucis fare, quo res est loco?
Dextro, an sinistro?
Nuntius: Nunt. Laetior nobis dedit
Fortuna vultum. Cecidit immanis gigas:
Victoriosus David ex campo redit,
Pompaque cinctus nobili plausus agit.
Ionathas: Ionath. O mea voluptas David! o animae meae
Anima! triumphas! Nobilis pugnae iuvat
Audire seriem: stringe, quam paucis potes.
Laetitia inundans odit alloquii moras.
Nuntius: Nunt. Rescindo prima verba pugnantum. Eminur
Postquam giganti visus est David, levat
Immane corpus sede, venientem aspicit
Minace vultu, mox giganteum gradum
Lentum ac superbum promovet: contra pedem
Modicum repressit David, et tacita manu
Silicena latentem pendula e pera eximit;
Moxque incicato spiritu in pugnam volat,
Volansque fundam girat, et forti impetu
Elidit ictum: silicis elisae sonus
Acer per auras ivit, et media area
Haesit superbae frontis. Attonitus gigas
Nutare primum; deinde fatalem manu

Dimittere hastam, cadere sanguineo minax
Horrore clipeus: moxque collabi ferae
Immane corpus, perque distentum solum
Diffluere caesae belluae impurus cruor.
Ionathas: Ionat. Sic ille nostri sanguinis anhelus siti
Draco interivit.
Nuntius: Nunt. Pondere armorum, et gravi
Lapsu cadentis corporis circum sono
Gemuere montes: quale cum fulmen coquunt
Multiplice nubes murmure; ignavae sonant.
Ionathas: Ionat. Hunc dirus ille meritus est plausum Draco.
Nuntius: Nunt. Diffusa postquam membra iacuerunt solo
Monstri insolentis, dumque distentos pedes
Manusque mortis quateret extremus tremor;
Veloce victor impetu accurrit, pede
Proculcat hostem, quemque suspensum iacent
Gladium gerebat latere, vagina eripit.
Vulnusque librat; perque cervicem viam
Sortitus ensis truncat a collo caput.
I tumida, dixit, bellus, rapaces lupos
Corvosque pasce, corpus inhumatum vorent
Tigres famentes. Dixit, et dirum caput
Spectante utroque exercitu e campo tulit.
Ionathas: Ionat. Quid ad haec Philistim? constat? an pacta fide
Superatus herbam porrigit? an omnem fuga
Vacuat arenam? nostra quid spirat cohors?
Nuntius: Nunt. Non sic volantis fulminis telum ruit
Scissas per auras; arduo avulsus iugo
Non sic ruina fertur in praeceps lapis,
Ut hostis omnem corripit campum fuga,

Latebrasque metui quaerit. Ad festum diem
Nostrae cohortes gestiunt, rident, micant,
Hilarique laetas increpant valles sono,
Mox arma iungunt, quaque rapiuntur fuga
Hostes, sequuntur impetu unanimi ad iuga
Usque Accaronis. Caesa sparguntur vias
Late per omnes funera: his mortem procul
Volans sagitta portat, hos mucro ferit.
Illos securis truncat, hos calcant equi:
Fratris cadaver frater incumbens premit,
Amicum amicus, filius patrem, pater
Letho peremptum filium: quaqua patet
Camporum arena, sanguis et tabum natat,
Cadaverumque sparsa congeries iacet.
Ionathas: Ionat. Meos amores David, affectus meos
Tibi obligasti. Vive! Sed quis se tubae
Insinuat auri clangor?
Nuntius: Nunt. Est iuvenum chorus,
Qui de gigante perdito plausum facit,
Festoque David carmine triumphum canit.
Ionathas: Ionat. Invicta David dextera meretur cani.

SCAENA II.

Qui colossaeum caput
Nubibus caeli gigas
Miscuit, quique aereo
Robori armorum nimis
Fisus Hebraeam manum
Risit, et fecit iocum:
Ille, monstrorum omnium
Maximum monstrum, iacet,
Viribus David tuis
Pabulum obiectus feris.
Pulchra quem victoriae
Scaena delectat, cane:
Mille truncavit Saul,
Dena David milia.
Proprio virtus quidem
Pulchra splendore emicat;
Nec magis nitidam facit
Laudis impensum decus;
Debito tamen sibi
iure laudari petit,
Quod Philistaeus fugam
Victus imbellem arripit,
Nec tamen caedem effugit;
Dexterae est robur tuae
David, o magnum decus,
Et levamen patriae!
Si quis hoc facinus probas,
Voce sublata cane:
Mille truncavit Saul,
Dena David milia.

Mentis excelsae vigor,
Dexterae infractae calor,
Spiritu magno ebrium
Pectus, ac industria
Prompta in omnem lubricae
Aleam sortis, fuit
Hactenus virtus Ducum:
Nunc et ex vili casa
Prodeunt magni viri;
Ora qui lacerant feris,
Quos rapax ursus timet,
Quos leo obtritus pavet,
Qui giganteam facem
Cordis insani opprimit,
Non sine opprobrio Ducum.
Hoc fluens loquitur dies:
Patre non claro fatus,
Non domo illustri editus,
Sed gregi assuetus puer
Rustica eductus casa,
(Quod Ducum invidiam queat.
Tangere) illustrem abstulit
Hostibus victoriam,
Nulla quam taceat dies,
Nulla quam celebret satis.
David hinc magnum decus
Fama victura efferet
Ad nepotes ultimos,
Si quis hoc factum probas,
Voce sublata cane:

Mille truncavit Saul,
Dena David milia.

SCAENA III.

David: Dav. Facile si inscendi gradus
Valeat honoris, non facile tamen potest
Is sustineri.
Saul: Saul. Congruum fulcrum dabit
Probata virtus.
David: Dav. Illa privatum potest
Servare paucis: nobilem ut teneat gradum,
Pluribus egebit.
Saul: Saul. Pulchra cui virtus domi est,
Et inquilina pectoris, nullis eget.
Quem Rex in altum sublevat, lapsu quoque
Prohibere debet. Quem levo vulgus supra,
Pro dignitate stare quo possit, dabo.
Deliberatum est: Coniugem, David, meam
Meroben habebis. Unicum id posco, fidem
Intaminatam pectore probato fove.
Pro Rege, legeque publica in bellum para
Fortes lacertos: de Philistaeis mei
Nominis honorem vindica, caede, et neca,
Reparata donec sistat in tuto salus.
David: Dav. Si quis sub isto pectore ebullit cruor,
Et corde fervet spiritus, id unum petit,
Suo ut labore stirpitus acerbum eruat
Nomen Philistim, et limites regni tui
Ad utramque sese porrigant Phoebi domum,
Seu qua renatus arduum inscendit polum,
Seu qua sub undas mergit emoriens diem.
Saul: Saul. Hac mente consta, vota complebis mea,
Tuumque amore totus in sinum fluam.
Sed iam subire placeat augustos lares:
Hic de gigantis caede, coniugio tuo,
Virtute sponsi, dotibus natae meae

Miscere multa dabitur.
David: Dav. O Rex, quo trahis
Me non merentem?
Saul: Saul. Quo trahis regem tua
Virtute; gener ut sis meus.
David: Dav. Vili loco,
Vili parente natus?
Saul: Saul. At patrem elevat
Virtute natus.
David: Dav. Nostra conditio id vetat.
Saul: Saul. Mensura dignitatis est virtus. Huic
Maius superba stirpe debetur decus.
Huic regna, sceptra, purpuras, frontis notas,
Famam ac honores astra decernunt. Veni.
Qui fugit honorem, propior hunc sequitur honor.

SCAENA IV.

Tibi arrogabis? Unus occisus iacet
Tuis lacertis (si tamen iacet tuis,
Et non volantem calculum casus tulit,)
Unus peremptus occidit: honorem puer
Furatur omnem: Mille iugulavit Saul,
At dena David milia: Ingratum caput!
Sic te secundo pateris applausu cani?
Inter triumphos evehi, et Regi tuo
Palam anteponi, cuius auspiciis tua
Dextera gigantem contudit? Regis tui,
Vicisse, laus est. Illius nomen trucem
Hostem cecidit: ille bellorum arbiter,
Et Dux, et architectus est. Plausus facem
Tibi arrogando, nomen obscuras Ducis.
O quam vovebis parcius laudum tibi
Fluxisse carmen, parcius Phoebum tibi
Tulisse lucem! laureae exosus decus
Latuisse amabis: Sero sed menti suus
Patebit error: Sero, quid possit, scies,
Vis suspicacis ingeni, et Regum lues,
Timor invidentis aemuli. Noxae color
Addatur iste: Mille iugulavit Saul,
Sed dena David milia: ardebit furor,
Suspicio pectus tabida absumet lue,
Tuamque Princeps totus in stragem ruet.
Hoc est agendum, et callide, et caute, et cito
Meditata magna facile languescunt mora.

SCAENA V.

Praedam furori destinat. Quid non potest
Libido regni, quando suspicio aemuli
Mentem occupavit! Omne rationis iubar
Extinguit, omnem iuris evertit statum,
Legumque robur frangit, et praeceps ruit
Scelus per omne. Tu quoque, infelix puer,
Mutata primi pacta coniugii, et Merob
Nuptam Hadrieli, ferre debebas pari
Et fronte, et animo. Nec tamen iusto Saul
Exin furore exaestuat. Fictam dolis
Praetendit umbram: causa, qua insanus furit
Regni est libido, et aemuli impatiens dolor,
Licet innocentis. Regii hoc vitum animi est,
Si cui laborat publicus vulgi favor,
Hunc suspicari publici damni fabrum,
Et aestuantem perfida regni siti:
Ibo, monebo David iratum Saul,
Instare crudae mortis extremum diem,
Urgere fluctum propius: ut capiti suo
Caveat, et ictum celere praeveniat fuga.

SCAENA VI.

Inferre olympo: video vos gentes supra
Efferre dominum verticem, et sceptro ultimis
Dare iura populis. Quanta caelesti lares
Opere, Tonantis cultui sacri lares,
Miscent olympo tecta! Stat turbae capax
Immanis aedes, cuius auratas trabes
Pario columnae fulciunt saxo graves.
Mera hic cupressus halat, hic longam cedrus.
Aeternitatem spirat; hic puris micant
Asarota gemmis, ludit excelsus probo
Fornix in auro; laeve parietibus vitrum
Lybica aemulatur marmora. O suavis loci
Odor beati! totus ad nares fluit
Halitus Orontis. Quale de caelo melos
Labitur ad aures? Vocis Angelicae audio
Dulce modulamen. Quanta vasorum sacram
Series adornat porticum, purum quibus
Aurum per ansas ludit, et solida basis
Est una gemma Quis Sacerdotum chorus
Cano verendus ore venerandas adit
Tonantis aras? Tersa maiestas loci!
Augusta scaena siderum! Angelicis pares
Vultus, et ora! Sed o brevis caeli favor!
O cruda fata! Quis per excultas volat
Violentus aedes? iamque pendentis nitens,
Aurum revellit fornicis? gemmas rapit?
Dilacerat ostrum? denigrat byssum? sacrum
Pede apparatum calcat? ornatum impiat?
Vasa dehonestat? quidquid illustre est, solo
Affligit, atrat, abiicit, laniat, terit?

Heu me! dolenda strage venerandum ruit
Templum in favillas! Liberum Solymae decus
Quis cogit in tributa? Quis collo iugum
Imponit alto? Quis triumphali premit
Cinctam corona Martis? aut lapsam sua
Tumulat ruina, ut nec lapis lapidem premat?
Heu me! quis intra viscera atroces agit
Cruciatus ignes! Ardeo! o flammae! o faces!
O monstra Averni! o dira furiarum cohors!
Quis terret oculos anguis? aut quis me rapit
In Averna vivum, in flammea Acherontis vada?
David ludens. David: Horrida tetri monstra Acherontis,
Stygis horrores, squalida soboles
Noctis opacae, dirae Eumenides,
Viva audetis regna subire,
Puroque domos Sole micantes?
Patrio caelo pridem expulsae
Turpi exilio ad regna ruistis
Pallida Ditis, subque cavernis
Orci meritas luitis poenas.
Turpes furiae, spectra sacrilega
Ite sub antrum nocte sepultum
Stygis ad manes, ubi lamentis
Antre reorum lassata gemunt,
Tortisque flagris sibilet aura,
Ite ad Lethen, ubi sulphureis
Incuba flammis nubila pendent.
Ite Eumenides, cedite Furiae.
Saul: Saul. Imprimite capiti viperam, telum fibris,
Lacerate membris membra. Sceleratum caput

Saevae architecte fraudis, indignis adhuc
Implebis auras questibus? Telo peri.
Ionathas: Ionat. Genitor, calentem pectoris flammam preme
Lege rationis. Nam quid admisit nocens,
Quod gloriosum reddidit Regis iubat?
Quod roboravit publicae clavum rei?
Ille evidenti spiculo occurrit necis:
Unus, quod omnes terruit, bello ferum
Monstrum interemit, hoste vacuavit locum,
Omnem Philistim vertit in turpem fugam,
Patriae salutem sanxit, et vitam tibi,
Ac Israeli gloriam. Hoc ergo putas
Meruisse iuvenem innoxium, ut Regis manu,
Palmae relatae in praemium, mortem ferat?
Sic ergo posthac Israel forti ruet
In arma Marte, quando, quem bello nequit
Hostis perimere, Rex manu interimit sua?
Saul: Saul. O matre nate pellice! an credis tuos
Latere amores? quamque Davidi fidem
Arcte obligaris? Ille in opprobrium tuum
Vivet superstes. Quamdiu sospes trahet
Vitalis aurae spiritum, numquam tuam
Secura regni sceptra honestabunt manum.
Qui regna quaerit, quodlibet tentat nefas,
Calidamque in omne crimen exsercet sitim.
I, perge fili, siste sceleratum patri;
Perire meritus pereat Augusti manu.
Ionathas: Ionat. Quae causa durae legis? aut quali ream
Scelere impiavit dexteram?
Saul: Saul. Nondum vides?

Regale solium sanguine attingit: meus
Gener est, tuus que affinis: et nondum satur
Lamenta geminat. Regiae ad frontis iubar,
Ad sceptra, regna, ad purpurae aspirat decus.
Quid plausus ille: Mille iugulavit Saul,
At dena David milia? Hoc furtum meae
Immane famae est, Regis aeternum probrum.
Quid restat ultra? Sanguinem ut regis petat,
Calcata perque capita generosae domus
Regale solium teneat, et sceptrum occupet,
Sed non feremus. Qua Philistaeis calet
In arma flammis campus, et avara ruit
Siti cruoris hostis, huc vindex mei
Dedecoris ibo; quidquid in venis latet
Flammae, evocabo; diruam, sternam, obteram;
Pulchraque belli laurea, et palma inclitus
Victor redibo; meque restituam mihi,
Famamque turpi opprobrii tumulo eruam,
Sed te cruentis hostibus praedam dabo.

SCAENA VII.

Nocere velle. Tota momento salus
Dependet uno.
David: Dav. Ionathas pacto suam
Fidem obligavit.
Ioab: Ioab. Pacta non semper suo
Stetere fine.
David: Dav. Pectus ignarum doli
numquam fefellit.
Ioab: Ioab. Fallere ignarus potest
Soletque falli.
David: Dav. Quidquid attentet pater,
Fidus monebit Ionathas.
Ioab: Ioab. Sed non pater
Aeque monebit Ionathan.
David: Dav. Nato intimos
Cordis recessus aperit.
Ioab: Ioab. Ubi natus potest
Prodesse, non obesse. Quis nodus liget
Utrumque amoris, quantum amicitiae duo
Stringat ligamen corda, non latet patrem.
Hinc suspicacis mentis indicia premet,
Ne quas revelet cordis offensi notas.
David: Dav. Quid ergo agendum?
Ioab: Ioab. Sana consilia accipe
Fidelis animi: Regis irati furor
Non facile sidit, quando materiam videt
Coram furoris. Subtrahe aspectum tui.
David: Dav. Qua sede?
Ioab: Ioab. Qua te nesciat Regis furor.
David: Dav. Fuga ipsa sceleris arguet mentem ream.
Ioab: Ioab. Ubi patet innocentia, excusat fuga.
David: Dav. Sed quid iuvabit degere alieno solo?
Ioab: Ioab. Ut mentis aestus Regiae fluctum premat.
Tempore residit ira, et affectus subit
Serenus animum. Tempus adducet diem
Securitatis, quoque desertos lares
Repetere liceat.
David: Dav. At quis huc gressum movet?

SCAENA VIII.

Ionathas: Ion. Suspicax mentis malum est
Libido regni. Plausus offendit patrem
Popularis aurae, laude qua facinus tuum
Est prosecuta: Mille iugulavit Saul,
At dena David milia. Hinc regni arguit
Ardere te libidine, et sceptri decus
Ambire fraude: plebis affectum tuis
Servire votis. Plausus affectum indicat.
Quem quisque laudat, diligit. Regnum duos
Non patitur. Ergo David (aiebat) meo
Perimatur ense.
David: Dav. Plausus hic populi meus
Non est reatus.
Ionathas: Ion. Suspicio, Regum malum,
Facit nocentem quemlibet, de quo improbas
Offundit umbras.
David: Dav. Nullo medicina est super
Malo obviandi?
Ionathas: Ion. Modicus hinc fulgor spei
Allucet. Icti gloria gigantis faces
Livoris animo subdidit, facto tuo
Sui sepultam nominis famam ratus.
Hinc bella, et arma clamat, et spumans fremit,
Medioque mixtus milite in campum volat.
Hac, inquit, arte diluam probrum; et mihi
Decus omne laudis congeram, et plausum, et diem
Pulchrum triumphi, queque mihi mordet sinum,
Davidis omnis gloria in tumulum ruet.
Quin ipse patri socius in bellum manus
Conferre iubeor. Ibimus, vel se bonus
In nostra vota sortis evolvet dies.
Ut martialis ambiat laurus comas:

Vel in sinistrum rapta fortuna exuet
Natum patremque gloria et vita simul:
Si vota cedant, Regis aspectum fuge.
Cum glorioso pectus affectu tumet,
Minus furorem regere violentum solet.
Furac: quid inde? Regis absentis furor
Est mite fulgur; ira praesentis tonat.
Sed laetus igne Phoebus accendet diem,
Quo restitutis mutuo amplexu frui
Iterum licebit. Sorte si laeva cadant
Delusa vota, nosque Libitinae hostias
Fatalis ensis immolet; regnum arripe,
Felixque populis impera. caelum iubet,
Quod destinavit dexterae sceptrum tuae
Diadema capiti. Plura properantis vetat
Horae volatus. Evocor: miles calet,
Properatque genitor. David, o carum caput
A te revellor. Quantus incessat dolor
Animi medullas, lacrimas testes loqui
Ipse intueris. Unde divellor, meus
Ibi remanebit animus.
David: Dav. O cordis mei
Cor vivum, amande Ionatha, et amoris mei
Amor reciprocatus! et tuus fui,
Et sum, et ero semper; quamdiu caelo diem
Disperget orbi Phoebus, et noctem colent
Suspensa olympo sidera, nec atrae necis
A te revellent iura, nec vitae vices.
Ite, et redite laurea cincti comas,
Clari triumphis. Candidus mentis sinus
Hoc poscit unum (quamlibet cogat vagus

Errare, semper hospes alieni laris)
Per mille felix genitor imperium suum
Extendat annos, filius totidem regat
Iudam per annos: nomen at decimos cat
Usque ad nepotes.
Ionathas: Ionat. Iste complexus tui.
Gemini catena cordis est.
David: Dav. Voces dolor
Absorbet; animus loquitur affectu tamen.
Ionathas: Ion. David valeto.
David: Dav. Ionatha, o felix redi.

CHORUS.

Culpae sit licet innocens,
Vultum criminis induit.
Qui blanditur amoribus
Pura progenitis fide;
Illum sanguinis impia
Exardere libidine:
Quem plebs laudibus evehit,
Illum per scelus aemulum
Regni credit; et effera
Caecos fertur in impetus,
Caedem, vulnera, funera,
Et disiecta cadavera,
Immanemque tyrannidem
Ira sanguinea notat.
Nil impensa laboribus
Virtus prodiga sanguinis,
Nil prodest studio gravi
Hostis fulmen, et igneam
Repressisse ferociam:
Nil venale caput neci
Obiecisse, vel obvio
Scuto pectoris impias
Avertisse tragoedias.
Mens regni rabie incita
Caeca est ad meriti decus.
Nil prodest diademata
Regum, aut publica commoda
Per calcata pericula
Defendisse, vel integram
Conservasse potentiam

Regis, vel reverentiam
Legum, iuraque Numinis:
Mens regni rabie incita
Caeca est ad meriti decus.
Felix Isaides magis.
Si felix poteras minus
Esse; aut victus in area
Martis spargere sanguinem!
Cui vis non potuit feri
Monstri demere lauream;
Huic vis invida pectoris
Vitam demere nititur.
David! o nimium miser
Victor! casibus eripe
Indignis meritum caput.
David! Rex sequitur minax,
Teque in funera destinat.
Quamvis tot meritis gravis
O David, fuge regia
Saevae fulmina dexterae.
Mens regni rabie incita
Caeca est ad meriti decus.

ACTUS V.

SCAENA I.

Sulphurinus. Sulphurinus: FAtale telum, Regis eiectum manu,
Debebat ictum ferre supremum necis,
Volabat hasta vulneris certa, et suo
Telo imminebat pectori: at iuvenis fuga
Elusit ictum, Quale momento cadit
Elisa flamma nube, subtraxit pedem.
Sed ultionis animus intentus dolis
Non graditur una semita: plures parit
Fraus una fraudes, Retia tetendi mea
Et hinc, et inde. Cautus incedat, licet,
Vitabit unum, aut alteri in praedam cadet
Confidit ille Ionathae; tutus sinu
Huius quiescit. Credit incautus puer
Arcana Regem condere in nati sinum.
Qui facile credit, fallitur facile. Si non
Astutus ille, multa si pandit, silet
Permulta. Novit vinculo quo sit fides
Obstricta utrique, mutuae quae sint faces
In utroque amoris; quidquid in iuvenem Saul
Melitur atrox. Ionathae studio regi,
Ut ictus omnis irrita plaga cadat.
Frustra profundum Ionathas tentas mare
Bolide experiri: quando vindictam coquit
Rex corde; vultu simulat, et lingua silet.
Aperta perdit ira vindictae locum.
Simulata reperit. Hoc die
Scelerate disces, lege qua Reges colas, sero licet
Ambire quid sit regna, vel avara siti
Inhiare sceptris. Marte iam sanguis calet.

iam fervet ira proelii, et geminae ruunt
In mutua acies vulnera: hinc praeceps volo,
Qua Martis aestus fervet, ut flammae ingeram
Flammas, et Aetnam Regis accendam fibris.
Spes acue vanas interim, David: brevis
Succidet hora dulce lenimen spei.

SCAENA II.

Omnes amores Ionathae, ut quando patris
Assumet ille purpuram, et capite iubar,
Sceptrumque dextra, tu pari possis locum
Sperare solio. Non capit quodvis duos
Regnum imperantes, sed capit solium tamen
Duos amantes. Sed quod opposito obiice
Nunc vota sistit, Regis est odium: tuum
Caput ille saevo destinat letho; tuum
Haurire crudo sanguinem ferro parat.
Quod ergo ratio postulat, vitam fuga
Amande frater redime, dum tumidas furor
Ponat procellas. Nisi gis, grandis patrem.
Fratresque, coniugemque tempestas premit,
Omnisque splendor stirpis electae perit,
Pietate si non tangeris, frater, tui,
Nec te virentis pulcher aetatis vigor,
Rubensque malis purpura, ac auro coma
Pendente ludens, spesque regnorum movet,
Moveant parentis lacrimae, et tristi cadens
Ab ore gemitus. Innocens, verum est, nihil
Formidat animus; fit tamen laesa nocens
Pietate, si sors durior saxo preces
Lacrimasque patris spernat, O frater, tui
Consilia fratria sequere, si patrem velis
Servare vitae, coniugem stirpi, tuam
Regnis salutem.
David: Dav. Vera dixisti: neque
Ita pietate pectus exhaustum, neque
Ratione vacuus animus, ut stulte velim
Nocitura quondam; perdere indeptum decus,
Famamque magni nominis, vitam meam,

Et spes meorum, coniugis, stirpis, domus,
Lassique patris: quod tamen Regis furor
Telum minatur, pondere in nostrum caput
Toto recumbit; non tamen toto ferit
Adhuc quietum Tempus indulget moram.
Hac est trahenda, quamdiu pugnae calor
Utrimque fervet. Pendet ambiguis adhuc
Fortuna pennis, quamque se in partem ferat,
Perplexa dubitat Certus eventus rei
Consilia sana suggeret Quidquid prius
Aggredimur, animi improvidi est cassus labor.
Eliab: Eliab. Brevis hora fractae terminum pugnae dabit.
Quid si superbus laurea victor prius
Redeat, et urbis compita triumpho impleat,
Quam fama palmae nuntia antevolet gradum!
Sero voles fugisse; sed nullus fugae
Locus patebit. Dum potes, rebus cave
Male ominosis teque fortunae eripe
Telo sinistrae.
David: Dav. Providus rerum mones.
Sed ante memorem Quidquid eventus potest
Adferre, cautus mente discussi: mei
Cura est amanti Ionathae. Quoquo rotam
Fortuna vertet, nuntium Princeps dabit.
Tum prodet ipse casus, an vitae fuga
Sit consulendum Si fugam indicat, locus
Est fixus animo. Casus immutat vices,
Et agenda dictat. Quando res anceps fluit.
In utramque partem aptare consilia decet.
Eliab: Eliab. Quocumque sortem casus urgebit tuam.
Meam vocabis: socius ad fratris latus

Haerebo; sive profugus incerti laris
Vageris hospes; sive non nocuus reus
Regalis irae victima in ferrum cadas.

SCAENA III.

Agit unus omnes ardor, atque unus furor.
David: Dav. Qua castra sede fixa sunt? cuius situs
Hosti premendo melior?
Moab: Moab. Aequali fere
De sede pugnant. Ionathas dextram tamen
Qua flectit alam, terra clementi iugo
Porrecta surgit, et Philistaeum prope
Despectat hostem. Laeva peiori loco
Luctatur ala. Namque divisas secat
Torrens cohortes, et paludosum solum
Nec facili in hostem patitur obstantem gradu
Urgere Martem; nec retro cautum pedem
Referre, si sors cogat, et pugnax calor
Hostis, tumore cadente torrentis, viam
Sortitus, instet.
David: Dav. Cuius est partis magis
Numerosa pubes? cuius est maior vigor?
Moab: Moab. Numero et vigore dexterum cornu hostium
Excellit, et Ferocia gravius premit.
At militaris providae mentis labor,
Cautus sagaxque, et hostium intentus dolis
Ante occupandis, potior in nostris micat.
Nempe generosa militum virtus, Ducis
Virtute crescit Ionathas vultu ferox,
Metuendus armis, fronte non pavida inclitus
Per densa raptus tela disruptis volat
Ordinibus, ardor militum exemplum Ducis
Pari calore sequitur. Ad laevum latus
Par numerus instat hostium, vires pares.
Numerum sed ira pensat Abneris, pari
Stipata felle militum, Hinc una ruunt

Virtute et animo. Parte non ulla minor,
Sed maior omni est hostis: at noster tamen
Virtute superat.
David: Dav. Ubi cruor maior natat,
Cadaverumque fusa tempestas cadit?
Moab: Moab. Qua dexteram alam Ionathas regit, et suo
Hortatur igne, visa vis maior fuit
Viros tenere mutua implicitos nece.
Sed primo in aestu non satis patuit rei
Mensura dubiae. haec hora documentum dabit.
Superaddi at istud Ionathas mandat: Sibi
Favere Martem, sique spe finem licet
Praevertere aestus, exitu fausto aleam
Belli occupandam: sanguine et multo tamen
Labore stabit. Quidquid illustre est, gravi
Labore venit. Pulchra venalis cruor
Trophaea statuit.
David: Dav. Vade: verborum est satis:
Mox plura tecum. Consili ad libram rei
Pondus vocandum est, Fidus hic Ioab mihi
Est consulendus. Purus hunc animi tenor
Fidesque pura honestat Optatus venit.

SCAENA IV.

Fervere pugnam?
David: Dav. Refero. Pugnantum vigor.
Ancipite Marte bellat. Inimicus situ
Meliore constat, potior est armis, viris,
Et commeatu. Parte, qua fortis tamen
Agit cohortes Ionathas, melior favet
Locus in duellum. Ancipite dum ferro calet
Et hinc et inde proelium, Princeps timet
Regi sinistram Martis infausti aleam.
Ioab: Ioab. Melius cavere dixeris.
David: Dav. Videor mihi
Medio natantem cernere in fluctu, et manu
Utraque strages edere, et nostram suis.
Damnis salutem quaerere. O carum caput!
Periculorum turbo te cingit, cave!
Tua in salute nostra versatur salus.
Ioab: Ioab. Indicia sed quid prima promittunt spei?
David: Dav. In arma nostra laurus inclinat: tamen
Incerta semper alea est belli fluit
Refluitque Mavors dubius alterna vice,
Et cui spopondit lauream, taxo caput
Victum coronat. Dubius hinc aestus mihi
Mentem procella volvit, an fugiam? an morer?
Ioab: Ioab. Subsiste David, hora te nondum premit.
Quaecumque Reg fuerit infelix, tibi
Erit secunda, Ionathae solum mihi
Fortuna pectus exedit. Dignus fide
Meliore sortis, in Philistaei cadet
Ensem furoris. Namque nec strati situm
Ignoro campi, quamque difficili loco

Res nostra agatur; quam Philistaeus furor.
Meliore sede pugnet. Accedit virum
Numerus, vigorque, et ira, de caesi nece
Gigantis orta. Nec, licet primum fuga
Vacuarit agrum, perdidit robur quoque.
Vires per ipsam saepe restaurat fugam
Generosus hostis: quando dedecoris subit
Imago mentem, bilis exsurgit quoque
Gravior in iras. Sunt sui stimuli probro;
Queis animum avarum laudis impellit. Nisi
Me spes inanis fallit, ingenti probrum
Hostis refarcit gloria, et victus Saul
Novo priorem cumulat opprobrio notam.
David calentis terminum exspecta rei:
Quamcumque demum laurus in partem cadat,
Consilia prompta sequere.
David: Dav. Dilectum mihi
Servate caeli Ionatham! Interea timens
Speransque sortis pendulae exspecto exitum.

SCAENA V.

Cecidisse Regem. Lauream et timeo, et amo.
Amo saluti patria; at timeo tibi
Amande David. iam tibi in venis calet
Sitis imperandi; iam manum ad sceptrum paras.
At dignitatem splendor excaecat; iubar
Regale frontis esca fallacis doli est.
In quae feretur brevia pugnaci noto
Agitata navis! Sanguinis pretio male
Imperia emuntur. Heu! fuge o David! fuge.
Nondum cruenta Regis extincta est sitis,
Nisi te perempto. David! o frater! fuge.
Humili iacemus satius abstrusi lare,
Quam tot periclis stemus excelso loco.
Pax hospitalis rusticas casas amat,
Aedes potentum iurgia et caedes premunt,
Sed haec querelas hora non patitur Breve
Superest saluti tempus. O David fuge!

SCAENA VI.

Erige gradivi; tu suburbanas voca
Ad sua cohortes arma: tu ad laevum latus,
Tu ad dexterum procurre: ego latentem in sinu
Urbis, et ab ipsis moenibus Martem traham.
Quaecumque sors sit proelii, nostris iuvat
Auxilia ferri dexteris: si sors venit
Secunda Regi, gravior his armis reos
Procella in hostes saeviat: si sors cadit
Regi insecunda, noster hanc calor erigat.
Hac sequere: propere miles addenset gradum.

SCAENA VII.

Et ad decorae vulnera impellit necis.
Novi ego calorem Ionathae, et laudis sitim,
Iuvenilis aestus impetu heroo ruit,
Frenumque nescit.
Ioab: Ioab. Caelites tantum malum
In capita vertant hostium! sed si tamen,
Volente caelo, Ionathas strato super
Incumbit hoste funus, et sparso solum
Cruore honestat gentis exitium ultimum
Est praecavendum. Publicae salus rei,
Repente dici, et esse te Regem petit.
Cum res honoris agitur, ingentes mora
Parit tumultus.
David: Dav. Impetus praeceps magis;
Turbat quietem publicam.
Ioab: Ioab. Ut constet sua
Quiete vulgus resque momento queat
Tute expediri, facilis est Ioab labor.
Oratione publicum assensum brevi
Vulgi impetrabo: miles a meritis tuis
Captus favebit. Ibo: quod tantae rei
Securitatem sanciat, factum dabo.
David: Dav. Res ista grande poscit arcanum. Tua
Fides mihi probata, et ingenium sagax
Spondent secundos rebus eventus: tamen
Certus priusquam nuntius belli exitum,
Statumque nostrum referat e campo, est nefas
Poena canere. Perge; quodque animo agitas,
Caeli faventis nutus eventu beet.
O vulnus acre mentis! o unus dolor,
Idemque acerbus, Ionathas! Site mihi
Mors cruda rapuit! Ionatha! o mentis vigor!

Vigoris anima! vivis? an tristi iaces
Funere peremptus? Vivis? hoc sensus meus
Mihi manifestat. Vivere infelix ego
Quinam valerem Ionatha, si te mihi
Mors sustulisset? Una sub geminis fuit
Corporibus anima: si illa deseruit tuum
Cadaver, istis vivere in membris nequit.
Sed ecce frater! frontis extersa area
Amoeniorem pectoris sensum docet.

SCAENA VIII.

Cecidere morti funera, effusus cruor,
Cadaverumque hostilium aggestae strues!!
Huc ipse genitor roboris partem sui
Auxilio adegit; ipse cum nato pater
Ducisque militisque sustinuit vices,
Sed fessa tandem militis virtus gradum
Referre lente coepit, et grandi obrui
Hostis procelia. Turbine in tanto Saul
Primus, deinde Ionathas telo caput
Ictus volante spiritum heroum exuit.
Cadente Rege miles attonitus stupet,
Haeretque, et haerens vulnere hostili perit.
Pars reliqua grande pondus armorum abiicit,
Vitamque turpem redimit inhonesta fuga.
O dura fata! Ionathas! vulnus meum,
Mea et voluptas! Ionathas! Unus meum
Qui recreabas, vulneras mentis sinum.
Quid vivo? quid respiro? iam vixi satis.
Errare ferrum caeca quae iussit sitis?
Me me petisset vulnere cruentus latro,
Istudque ferro pectus effossum sua
Anima exuisset! Ionatha! o tecum comes
In arma lissem! Quidquid hostilis furor
Crudelitatis habuit, aut ferri calor,
Per istud ante pectus egisset viam,
Quam te petisset! Ionatha! o dulcis mihi
Idemque amarus! Quanta materies mihi
Fuisti amoris. tanta materies feri
Nunc es doloris! Mortuus morti tuae
David supersum, et commori vitae vetor.

O vita cordis Ionatha! o funus meum!
Gelboa sparsi conscia cruoris iuga,
In vos nec ullo rore distillet polus,
Nec gratus imber nube decidua pluat,
Postquam perempti Ionathae effusus cruor
Vos irrigavit. Ionatha! o vulnus meum!
Idemque vitae dulce lenimen! cadis?
Sed et cadendo diligis. Qui non potest
Testante felix esse, felicem facis
Tua ipse morte. Sensus hic vulgi est rudis;
Qui faustitatem regio in solio locat.
At esse malim Ionatha vivo miser,
Quam te perempto prosper hac sortis vice.
O mea voluptas Ionatha! o funus meum!

SCAENA IX.

David: Dav. Voto coactus publico; invitus tamen
Submitto collum ponderi, Atlantis graves
Quod premeret humeros, Quidquid infirmum caput
Gravare posset, levius id faciet fides,
Studiumque vestrum.
Abner: Abner. Huc purpuram, huc sceptrum, et iubar
Regale frontis, Festus harmonicis chorus
Tacita Israelis vota comitetur modis.
CHORUS MUSICUS. chorus_musicus: VIve David! vive, regna,
Mille vive saecula!
Quae rubente vestit ostro
Regios chlamys sinus;
Illa Regem, regna et urbes,
Illa cives protegat.
Prima laus haec imperantum est,
Imperare amantibus.
Vive David! vive, regna,
Mille vive saecula!
Illud auri stemma clarum
Quod coronat verticem,
Lege stringat cogitata
Subditorum ad commoda.
Altera haec est imperantum
Laus, studere civibus.
Vive David! vive, regna!
Mille vive saecula!

Sume sceptrum; sed benigna
Flecte mitis dextera.
Sceptra amica subditorum
Nundinantur pectora.
Tertia haec est imperantum
Laus, amores vincere.
Vive David! vive, regna!
Mille vive saecula!
Sume acinacem, ministrum
Aequitatis regiae.
Quos amoris lenitate
Occupare non potes;
Aequitatis hos rigore
Coge honeste vivere.
Quarta laus haec imperantum est,
Damna regni exscindere.
Vive David! vive, regna!
Mille vive saecula!

FINIS.